ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Σαν θέλει ο θεός, γελά και κλαίει ο καθένας
Ξὺν τῷ θεῷ πᾶς καὶ γελᾷ κὠδύρεται.

Αυτά βλέποντας, ποτέ να μην ξεστομίσεις αλαζονικό λόγο για τους θεούς, μήτε να καυχηθείς αν υπερέχεις απ’ τους άλλους σε γενναιοψυχία ή σε μεγάλο πλούτο· κι αυτό γιατί μια μέρα αρκεί για να ανασηκώσει και πάλι να βουλιάξει τα ανθρώπινα· οι θεοί αγαπούν τους συνετούς και απεχθάνονται τους κακούς
Τοιαῦτα τοίνυν εἰσορῶν ὑπέρκοπον μηδέν ποτ’ εἴπῃς αὐτὸς ἐς θεοὺς ἔπος, μηδ’ ὄγκον ἄρῃ μηδέν’, εἴ τινος πλέον ἢ χειρὶ βρίθεις ἢ μακροῦ πλούτου βάθει• ὡς ἡμέρα κλίνει τε κἀνάγει πάλιν ἅπαντα τἀνθρώπεια• τοὺς δὲ σώφρονας θεοὶ φιλοῦσι καὶ στυγοῦσι τοὺς κακούς.

Κάθε τι που μηχανεύεται ο θεός μπορεί να γίνει
Γένοιτο μεντἂν πᾶν θεοῦ τεχνωμένου.

Πάντα να έχεις μέτρο με τους θεούς
τὰ θεῶν μηδὲν ἀγάζειν.

Ό,τι είναι της μοίρας γραφτό να γίνει, ας γίνει. Κανένας δεν μπορεί να παραβεί τη μεγάλη και ατέρμονη βούληση του Δία.
ὅ,τί τοι μόρσιμόν ἐστιν, τὸ γένοιτ’ ἄν. Διὸς οὐ παρβατός ἐστιν μεγάλα φρὴν ἀπέρατος.

Γιατί ο θάνατος σε λυτρώνει από τις δυσβάχταχτες συμφορές
τὸ γὰρ θανεῖν ἐλευθεροῦται φιλαιάκτων κακῶν.

Είναι φαύλοι εκείνοι που πλάθουν δολερούς σκοπούς μέσα στις άθεες καρδιές τους και σαν κοράκια καθόλου δε σέβονται τα όσια και τα ιερά
οὐλόφρονες δ’ ἐκεῖνοι, δολομήτιδες δυσάγνοις φρεσίν, κόρακες ὥστε, βωμῶν ἀλέγοντες οὐδέν.

Όταν έρθει η ώρα, τη μέρα που έγραψε η μοίρα, εκείνος που ατίμασε τους θεούς θα το πληρώσει
χρόνῳ τοι κυρίῳ τ’ ἐν ἡμέρᾳ θεοὺς ἀτίζων τις βροτῶν δώσει δίκην.

Είναι ανάγκη να σέβομαι το θυμό του Δία (θεού)· δεν υπάρχει μεγαλύτερος φόβος για τους ανθρώπους
ὅμως δ’ ἀνάγκη Ζηνὸς αἰδεῖσθαι…• ὕψιστος γὰρ ἐν βροτοῖς φόβος.

Κι αν σου αρπάξουν/χάσεις τα αγαθά από το σπίτι σου, άλλα και περισσότερα απ’ αυτά που έχεις χάσει θα μπορούσες ν’ αποκτήσεις, αν σε βοηθήσει ο Δίας (θεός) ο προστάτης του πλούτου
καὶ χρήμασιν μὲν ἐκ δόμων πορθουμένοις γένοιτ’ ἂν ἄλλα κτησίου Διὸς χάριν ἄτης γε μείζω, καὶ μετεμπλήσαι γόμον.

Ο Δίας…μοιράζοντας σωστά το άδικο στους κακούς τα δίκαια στους νομοταγείς
Ζεὺς νέμων εἰκότως ἄδικα μὲν κακοῖς, ὅσια δ’ ἐννόμοις.

Βαριά η οργή του Ικέσιου Δία πέφτει σ’ αυτούς που στέκονται χωρίς ευσπλαχνία μπροστά στις θρηνητικές κραυγές των πονεμένων ανθρώπων
μένει τοι Ζηνὸς ἱκταίου κότος δυσπαραθέλκτους παθόντος οἴκτοις.

Όποιος λυπάται τον ικέτη, οι θεοί τιμούνε πάντα τις θυσίες του σαν προσφορές ευσεβούς ανθρώπου
ποτιτρόπαιον αἰδόμενος † οὖνπερ ἱεροδόκα † … θεῶν λήματ’ ἀπ’ ἀνδρὸς ἁγνοῦ.

και εκεί (στον κάτω κόσμο) τα αμαρτήματα, όπως λένε, δικάζει(ο Άδης) ως άλλος Δίας σε έσχατη κρίση
κἀκεῖ δικάζει τἀμπλακήμαθ’, ὡς λόγος, Ζεὺς ἄλλος ἐν καμοῦσιν ὑστάτας δίκας.

Πλήθος θυσίες κάνουν οι θνητοί στους θεούς όταν πλησιάζει ο θάνατος
θεοῖς δ’ ἐναγέα τέλεα πελομένων καλῶς ἐπίδρομ’, ὁπόθι θάνατος ἀπῇ