ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Δία, γιατί έκανες ένα τέτοιο μεγάλο κακό στους ανθρώπους, να ζουν γυναίκες σ’ αυτόν τον γεμάτο φως κόσμο; Αν ήθελες να σπείρεις το γένος των ανθρώπων, δεν έπρεπε να το κάνεις να προέρχεται από γυναίκες, αλλά οι άνθρωποι να φέρνουν στους ναούς σου χρυσό, σίδερο ή χαλκό, ο καθένας ν’ αγοράζει το σπέρμα των παιδιών του ανάλογα με το τίμημα που πληρώνει, και στα σπίτια να ζουν χωρίς θηλυκή φροντίδα. [ τώρα στα σπίτια μας αφού βάζουμε το κακό, τον πλούτο ξοδεύουμε γι’ αυτόν] πράγμα που φανερώνει πως η γυναίκα είναι μεγάλο κακό· γι’ αυτό και ο γονιός που την έσπειρε και την ανάθρεψε δίνει προίκα, για ν’ απαλλαγεί απ’ αυτήν. Κι αυτός που μπάζει στο σπιτικό του την καταστροφική φύτρα και χαίρεται μάλιστα να στολίζει ένα ξόανο με λαμπρά πέπλα, ο δύστυχος έχει ξοδέψει μάταια το βιος του…
…Καλύτερα στο σπιτικό του να έχει κάποιος μια άχρηστη και ανόητη γυναίκα κι ας μην έχει τίποτα άλλο. Μισώ την έξυπνη γυναίκα· μακάρι στο σπίτι μου να μη βρεθεί καμιά πιο έξυπνη απ’ όσο πρέπει. Γιατί η Αφροδίτη στις έξυπνες φυτεύει την κακία· την άμυαλη γυναίκα δεν την αφήνει το λίγο της μυαλό αισχρές πράξεις να κάνει
ὦ Ζεῦ, τί δὴ κίβδηλον ἀνθρώποις κακὸν γυναῖκας ἐς φῶς ἡλίου κατῴκισας; εἰ γὰρ βρότειον ἤθελες σπεῖραι γένος, οὐκ ἐκ γυναικῶν χρῆν παρασχέσθαι τόδε, ἀλλ’ ἀντιθέντας σοῖσιν ἐν ναοῖς βροτοὺς ἢ χρυσὸν ἢ σίδηρον ἢ χαλκοῦ βάρος παίδων πρίασθαι σπέρμα, τοῦ τιμήματος τῆς ἀξίας ἕκαστον, ἐν δὲ δώμασιν ναίειν ἐλευθέροισι θηλειῶν ἄτερ. [νῦν δ’ ἐς δόμους μὲν πρῶτον ἄξεσθαι κακὸν μέλλοντες ὄλβον δωμάτων ἐκπίνομεν.] τούτῳ δὲ δῆλον ὡς γυνὴ κακὸν μέγα• προσθεὶς γὰρ ὁ σπείρας τε καὶ θρέψας πατὴρ φερνὰς ἀπῴκισ’, ὡς ἀπαλλαχθῇ κακοῦ. ὁ δ’ αὖ λαβὼν ἀτηρὸν ἐς δόμους φυτὸν γέγηθε κόσμον προστιθεὶς ἀγάλματι καλὸν κακίστῳ καὶ πέπλοισιν ἐκπονεῖ δύστηνος, ὄλβον δωμάτων ὑπεξελών…
…ῥᾷστον δ’ ὅτῳ τὸ μηδέν, ἀλλ’ ἀνωφελὴς εὐηθίᾳ κατ’ οἶκον ἵδρυται γυνή. σοφὴν δὲ μισῶ• μὴ γὰρ ἔν γ’ ἐμοῖς δόμοις εἴη φρονοῦσα πλείον’ ἢ γυναῖκα χρή. τὸ γὰρ κακοῦργον μᾶλλον ἐντίκτει Κύπρις ἐν ταῖς σοφαῖσιν• ἡ δ’ ἀμήχανος γυνὴ γνώμῃ βραχείᾳ μωρίαν ἀφῃρέθη

Αλλά ποτέ – και δε θα το πω μία φορά μόνο – δεν πρέπει αυτοί που έχουν μυαλό κι έχουν γυναίκα σπίτι τους ν’ αφήνουν να συχνάζουν σ’ αυτό άλλες γυναίκες· γιατί αυτές γίνονται δασκάλες του κακού· κι αυτό γιατί η μια χαλάει την κυρά για κάποιο κέρδος, η άλλη επειδή έχει διαλυθεί ο γάμος της θέλει να δυστυχήσουν μαζί της και άλλες, είναι γενικά πολλές οι ακόλαστες…Να λοιπόν οι λόγοι που δυστυχούν τα σπίτια των ανθρώπων
ἀλλ’ οὔποτ’ οὔποτ’—οὐ γὰρ εἰσάπαξ ἐρῶ— χρὴ τούς γε νοῦν ἔχοντας, οἷς ἔστιν γυνή, πρὸς τὴν ἐν οἴκοις ἄλοχον ἐσφοιτᾶν ἐᾶν γυναῖκας• αὗται γὰρ διδάσκαλοι κακῶν• ἣ μέν τι κερδαίνουσα συμφθείρει λέχος, ἣ δ’ ἀμπλακοῦσα συννοσεῖν αὑτῇ θέλει, πολλαὶ δὲ μαργότητι . . . κἀντεῦθεν δόμοι νοσοῦσιν ἀνδρῶν

Αλλά όμως είναι σχεδόν ίδιο και μια γυναίκα να αδικιέται από τον άντρα της και ένας άντρας να έχει στο σπίτι του μια άπιστη γυναίκα
καὶ μὴν ἴσον γ’ ἀνήρ τε καὶ γυνὴ στένει ἀδικουμένη πρὸς ἀνδρός• ὡς δ’ αὔτως ἀνὴρ γυναῖκα μωραίνουσαν ἐν δόμοις ἔχων

Ό,τι και να πάθει μια γυναίκα είναι δευτερεύον, αν, όμως, στερηθεί τον άντρα της, χάνει τότε τη ζωή της
τὰ μὲν γὰρ ἄλλα δεύτερ’ ἂν πάσχοι γυνή, ἀνδρὸς δ’ ἁμαρτάνουσ’ ἁμαρτάνει βίου.

Είπες πολλά ως γυναίκα σ’ έναν άντρα, και ξέφυγε η σωφροσύνη σου από το μέτρο
ἄγαν ἔλεξας ὡς γυνὴ πρὸς ἄρσενας, καί σου τὸ σῶφρον ἐξετόξευσεν φρενός

Κι αν είμαστε οι γυναίκες κακό μεγάλο, δεν πρέπει οι άντρες να προσπαθούν να μας μοιάσουν
οὐδ’, εἰ γυναῖκές ἐσμεν ἀτηρὸν κακόν, ἄνδρας γυναιξὶν ἐξομοιοῦσθαι φύσιν

Παράξενο στ’ αλήθεια, οι θεοί να έχουν χαρίσει στους ανθρώπους βότανα για τ’ άγρια τα φίδια, και για την κακιά γυναίκα, που ξεπερνάει ακόμη και την έχιδνα και τη φωτιά, να μην έχει βρει κανείς μέχρι τώρα κάποιο φάρμακο· τόσο μεγάλο κακό είμαστε για τους άντρες
δεινὸν δ’ ἑρπετῶν μὲν ἀγρίων ἄκη βροτοῖσι θεῶν καταστῆσαί τινα• ὃ δ’ ἔστ’ ἐχίδνης καὶ πυρὸς περαιτέρω, οὐδεὶς γυναικὸς φάρμακ’ ἐξηύρηκέ πω κακῆς• τοσοῦτόν ἐσμεν ἀνθρώποις κακόν

Η γυναίκα πρέπει, κι αν ακόμα της δώσουν κακό άντρα, να τον ανέχεται και να μην τον ανταγωνίζεται το φρόνημά του
χρὴ γὰρ γυναῖκα, κἂν κακῷ πόσει δοθῇ, στέργειν, ἅμιλλάν τ’ οὐκ ἔχειν φρονήματος

Γυναίκα, οι αρετές και όχι η ομορφιά ευχαριστούν τους άντρες
οὐ τὸ κάλλος, ὦ γύναι, ἀλλ’ ἁρεταὶ τέρπουσι τοὺς ξυνευνέτας

Γεμάτο ζήλια είναι το μυαλό των γυναικών και μισούν πολύ τις αντίζηλές τους
ἐπίφθονόν τοι χρῆμα θηλείας φρενὸς καὶ ξυγγάμοισι δυσμενὲς μάλιστ’ ἀεί

Γιατί είναι στη φύση των γυναικών η ευχαρίστηση να μιλούν για τις συμφορές που τις βρίσκουν
ἐμπέφυκε γὰρ γυναιξὶ τέρψις τῶν παρεστώτων κακῶν ἀνὰ στόμ’ ἀεὶ καὶ διὰ γλώσσης ἔχειν

Πολλά τεχνάσματα θα μπορούσες να βρεις· άλλωστε γυναίκα είσαι
πολλάς ἄν εὕροις μηχανάς· γυνή γάρ εἶ

Μακάρι ποτέ και πουθενά να μην υπήρχε το γένος των γυναικών, παρά μόνο για μένα
μηδαμοῦ γένος ποτέ φῦναι γυναικῶν ὤφελ᾿ -εἰ μή ᾿μοι μόνῳ

Δύσκολο για τους άντρες να χειριστούν τις γυναίκες, κι αν μάλιστα οι καλές σμίξουν με τις κακές, τότε όλες μας μισούμαστε· έτσι δυστυχείς γεννηθήκαμε
τά γάρ γυναικῶν δυσχερῆ πρός ἄρσενας, κἀν ταῖς κακαῖσιν ἁγαθαί μεμειγμέναι μισούμεθ᾿· οὕτω δυστυχεῖς πεφύκαμεν

Μην παραφέρεσαι, μη, εξαιτίας των δικών σου παθημάτων, κατακρίνεις όλες τις γυναίκες. Γιατί πολλές από μας, άλλες είναι να τις ζηλεύεις και άλλες για κακές μας λογαριάζουν
μηδέν θρασύνου μηδέν τοῖς σαυτοῦ κακοῖς τό θήλυ συνθείς ὧδε πᾶν μέμψῃ γένος. πολλαί γάρ ἡμῶν, αἱ μέν εἰσ᾿ ἐπίφθονοι, αἵ δ᾿ εἰς ἀριθμόν τῶν κακῶν πεφύκαμεν