ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Αυτοί που σκέφτονται βιαστικά σφάλλουν
φρονεῖν γὰρ οἱ ταχεῖς οὐκ ἀσφαλεῖς

Δε θα θυμάται κανείς την καλή σου βασιλεία, αν ορθοποδήσουμε αργότερα και τσακιστούμε τώρα, γι’ αυτό και με ασφάλεια στήριξε και ανόρθωσε τη χώρα
ἀρχῆς δὲ τῆς σῆς μηδαμῶς μεμνώμεθα στάντες τ’ ἐς ὀρθὸν καὶ πεσόντες ὕστερον, ἀλλ’ ἀσφαλείᾳ τήνδ’ ἀνόρθωσον πόλιν

Κι όταν τους ναύτες ριπές ανέμων μαστιγώνουν και δύο γνώμες τα πηδάλια κυβερνούν και πλήθος σοφών μαζεύονται τριγύρω, λιγότερο αξίζουν από τη γνώμη ενός κι ας έχει και λιγότερο μυαλό. Ο ένας είναι η δύναμη, όταν θέλουν να βρουν την ευκαιρία στα σπίτια και στις πόλεις να προκόψουν
πνοαί δ᾿ ὅταν φέρωσι ναυτίλους θοαί, κατά πηδαλίων δίδυμαι πραπίδων γνῶμαι, σοφῶν τε πλῆθος ἀθρόον ἀσθενέστερον φαυλοτέρας φρενός αὐτοκρατοῦς. ἑνός ἁ δύνασις ἀνά τε μέλαθρα κατά τε πόλιας, ὁπόταν εὑρεῖν θέλωσι καιρόν

Δεν ταιριάζει στο σοφό γιατρό τη συμφορά με θρήνους να ξορκίζει, όταν μαχαίρι μόνο μπορεί να τη γιατρέψει
οὐ πρὸς ἰατροῦ σοφοῦ θρηνεῖν ἐπῳδὰς πρὸς τομῶντι πήματι

Μην προσπαθείς να θεραπεύσεις το ένα κακό με άλλο κακό μεγαλώνοντας έτσι τη φρίκη της συμφοράς
μὴ κακὸν κακῷ διδοὺς ἄκος, πλέον τὸ πῆμα τῆς ἄτης τίθει.

ΧΟ. Πρέπει να φοβάται κανείς τις κακές πράξεις,
αλλά μέχρι να ολοκληρωθούν δεν πρέπει να χάνει κάθε ελπίδα
ΔΗ. Δεν είναι δυνατόν, όταν κάποιος δεν παίρνει συνετές αποφάσεις,
να δώσει θάρρος η ελπίδα
ΧΟ. Αλλά γι’ αυτούς που σφάλλουν ακούσια
αρμόζει ήρεμος θυμός, το ίδιο πρέπει και σε σένα
ΧΟ. Ταρβεῖν μὲν ἔργα δείν’ ἀναγκαίως ἔχει,
τὴν δ’ ἐλπίδ’ οὐ χρὴ τῆς τύχης κρίνειν πάρος.
ΔΗ. Οὐκ ἔστιν ἐν τοῖς μὴ καλοῖς βουλεύμασιν
οὐδ’ ἐλπὶς ἥτις καὶ θράσος τι προξενεῖ.
ΧΟ. ᾿Αλλ’ ἀμφὶ τοῖς σφαλεῖσι μὴ ‘ξ ἑκουσίας
ὀργὴ πέπειρα, τῆς σε τυγχάνειν πρέπει.

Επιθυμώ, λοιπόν, να εξετάσετε με παρρησία τα τωρινά προβλήματα της πόλης, και να σκεφτείτε τι μπορούμε να κάνουμε τώρα οι ίδιοι και πως θα αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα
Βούλομαι τοίνυν [ὑμᾶς] μετὰ παρρησίας ἐξετάσαι τὰ παρόντα πράγματα τῇ πόλει, καὶ σκέψασθαι τί ποιοῦμεν αὐτοὶ νῦν καὶ ὅπως χρώμεθ’ αὐτοῖς

Έπρεπε, Αθηναίοι, όλοι οι ρήτορες να μην εκφωνούν κανένα λόγο παρασυρόμενοι ούτε από έχθρα ούτε για την ευχαρίστηση των ακροατών, αλλά αυτό που κάθε ρήτορας θεωρεί καλύτερο αυτό και να προτείνει, και μάλιστα όταν συνεδριάζετε για τα κοινά και για σπουδαίας σημασίας ζητήματα. Επειδή, όμως, μερικοί ρητορεύουν παρασυρόμενοι είτε από φιλόνικη διάθεση είτε από οποιαδήποτε άλλη αιτία , πρέπει εσείς, Αθηναίοι, απομακρύνοντας όλα τα άλλα, αυτά που νομίζετε πως συμφέρουν στην πόλη, αυτά και να αποφασίσετε και να πράξετε
῎Εδει μέν, ὦ ἄνδρες ᾿Αθηναῖοι, τοὺς λέγοντας ἅπαντας μήτε πρὸς ἔχθραν ποιεῖσθαι λόγον μηδένα μήτε πρὸς χάριν, ἀλλ’ ὃ βέλτιστον ἕκαστος ἡγεῖτο, τοῦτ’ ἀποφαίνεσθαι, ἄλλως τε καὶ περὶ κοινῶν πραγμάτων καὶ μεγάλων ὑμῶν βουλευομένων• ἐπεὶ δ’ ἔνιοι τὰ μὲν φιλονικίᾳ, τὰ δ’ ᾑτινιδήποτ’ αἰτίᾳ προάγονται λέγειν, ὑμᾶς, ὦ ἄνδρες ᾿Αθηναῖοι, τοὺς πολλοὺς δεῖ πάντα τἄλλ’ ἀφελόντας, ἃ τῇ πόλει νομίζετε συμφέρειν, ταῦτα καὶ ψηφίζεσθαι καὶ πράττειν

Αν θελήσετε να μ’ ακούσετε απέχοντας από αποδοκιμασίες και φιλόνικη διάθεση, όπως ταιριάζει σε ανθρώπους που συνεδριάζουν για να αποφασίσουν για την πόλη και για τόσο σημαντικά ζητήματα, θα μου δώσετε τη δυνατότητα και να σας μιλήσω και να σας συμβουλεύσω, και μ’ αυτά που θα σας πω και η παρούσα κατάσταση θα βελτιωθεί και να διασωθούν αυτά που αφήσατε στην τύχη τους.
ἂν ἐθελήσητε τοῦ θορυβεῖν καὶ φιλονικεῖν ἀποστάντες ἀκούειν, ὡς ὑπὲρ πόλεως βουλευομένοις καὶ τηλικούτων πραγμάτων προσήκει, ἕξειν καὶ λέγειν καὶ συμβουλεύειν δι’ ὧν καὶ τὰ παρόντ’ ἔσται βελτίω καὶ τὰ προειμένα σωθήσεται.

Γιατί (Αθηναίοι) όλοι οι άλλοι άνθρωποι συνηθίζουν να παίρνουν αποφάσεις πριν από αυτά που θα γίνουν, ενώ εσείς μετά απ’ αυτά. Αυτό πάντοτε, απ’ όσα εγώ γνωρίζω, έχει ως αποτέλεσμα αυτόν που σας κατακρίνει για τα λάθη σας να τον επαινείτε και να τον θεωρείτε καλό ρήτορα, ενώ τα γεγονότα και αυτά για τα οποία πρέπει να πάρετε αποφάσεις έχουν ήδη ξεφύγει από τον έλεγχό σας.
οἱ μὲν γὰρ ἄλλοι πάντες ἄνθρωποι πρὸ τῶν πραγμάτων εἰώθασι χρῆσθαι τῷ βουλεύεσθαι, ὑμεῖς δὲ μετὰ τὰ πράγματα. ἐκ δὲ τούτου συμβαίνει παρὰ πάντα τὸν χρόνον ὃν οἶδ’ ἐγώ, τὸν μὲν οἷς ἂν ἁμάρτητ’ ἐπιτιμῶντα εὐδοκιμεῖν καὶ δοκεῖν εὖ λέγειν, τὰ δὲ πράγματα καὶ περὶ ὧν βουλεύεσθ’ ἐκφεύγειν ὑμᾶς.

Η λήψη μιας απόφασης είναι από τη φύση της δύσκολη και προβληματική
δυσκόλου δ’ ὄντος φύσει καὶ χαλεποῦ τοῦ βουλεύεσθαι