ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Και να μην πάθετε όπως αυτοί από τους ανθρώπους που έχουν πετύχει κάτι ασυνήθιστα καλό· γιατί αυτοί, επιθυμούν και ελπίζουν πάντα ακόμη περισσότερα. Κι αυτό λόγω της απροσδόκητης ευτυχίας της στιγμής. Αυτοί, όμως, που έχουν βιώσει πολλές μεταβολές της τύχης -και προς το καλύτερο και προς το χειρότερο- δικαιολογημένα είναι πάρα πολύ δύσπιστοι στις επιτυχίες
καί μή παθεῖν ὅπερ οἱ ἀήθως τι ἀγαθόν λαμβάνοντες τῶν ἀνθρώπων· αἰεί γάρ τοῦ πλέονος ἐλπίδι ὀρέγονται. διά τό καί τά παρόντα ἀδοκήτως εὐτυχῆσαι. οἷς δέ πλεῖσται μεταβολαί ἐπ᾿ ἀμφότερα ξυμβεβήκασι, δίκαιοί εἰσί καί ἀπιστότατοι εἶναι ταῖς εὐπραγίαις

υπάρχει ένας σοφός λόγος, όχι δικός μου, ότι τίποτα δεν έχει μεγαλύτερη δύναμη από την ανάγκη
λόγος γάρ ἐστιν οὐκ ἐμός, σοφόν δ᾿ ἔπος, δεινῆ ἀνάγκης οὐδέν ἰσχύειν πλέον

Αλίμονο· δεν υπάρχει άνθρωπος που να είναι ελεύθερος· γιατί ή είναι δούλος των χρημάτων ή της τύχης, ή ο λαός ή αυτά που υπαγορεύουν οι νόμοι τον εμποδίζουν να κάνει ό,τι θέλει
φεῦ· οὐκ ἔστι θνητῶν ὅστις ἐστ᾿ ἐλεύθερος · ἤ χρημάτων γάρ δοῦλός ἔστιν ἤ τύχης, ἤ πλῆθος αὐτόν πόλεος ἤ νόμων γραφαί εἴργουσι χρῆσθαι μή κατά γνώμην τρόποις

ΠΥΛ. οι γενναίοι άντρες τολμούν στα δύσκολα, ενώ οι δειλοί δεν αξίζουν τίποτα
ΟΡ. δεν υπάρχει δυσκολία που να φέρνει ενδοιασμό στα γενναίους νέους
ΠΥΛ. τούς πόνους γάρ ἀγαθοί τολμῶσι, δειλοί δ᾿ εἰσίν οὐδέν οὐδαμοῦ…
ΟΡ. μόχθος γάρ οὐδείς τοῖς νέοις σκῆψιν φέρειν

Όποιος είναι συνετός πρέπει ν᾿ αποφεύγει τον πόλεμο· αν, όμως, αναγκαστεί να πολεμήσει, πέφτοντας για την πατρίδα με τιμή, δόξα τρανή, αν άτιμα χαθεί, μεγάλη ντροπή
φεύγειν μέν οὖν χρή πόλεμον ὅστις εὖ φρονεῖ· εἰ δ᾿ ἐς τόδ᾿ ἔλθοι, στέφανος οὐκ αἰσχρός πόλει καλῶς ὀλέσθαι, μή καλώς δέ δυσκλεές

Γενναίος άντρας είναι αυτός που πάντοτε ελπίζει· οι δυσκολίες είναι για τους δειλούς
οὗτος δ᾿ ἀνήρ ἄριστος ὅστις ἐλπίσι πέποιθεν αἰεί· τό δ᾿ ἀπορεῖν ἀνδρός κακοῦ

γιατί βρήκα τη μεγαλύτερη δόξα περιφρονώντας τη ζωή μου, να πεθάνω δοξασμένα
εὕρημα γάρ τοι μή φιλοψυχοῦσ᾿ ἐγώ κάλλιστον ηὕρυκ, εὐκλεῶς λιπεῖν βίον

γιατί η ντροπή θεωρείται από τους γενναίους άντρες βάρος για τη ζωή τους
ἡ γάρ αἰσχύνη βάρος τοῦ ζῆν παρ᾿ ἐσθλοῖς ἀνδράσιν νομίζεται

Η γλώσσα των ανθρώπων δεν κρατιέται· γιατί είναι ελεύθερος ο λαός να μιλά, μόλις καταλύθηκε η βίαιη σκλαβιά
οὐδ᾿ ἔτι γλῶσσα βροτοῖσιν ἐν φυλακαῖς· λέλυται γάρ λαός ἐλεύθερα βάζειν, ὡς ἐλύθη ζυγόν ἀλκᾶς