ΑΡΧΑΙΩΝ ΓΝΩΜΕΣ

Είναι μεγάλο σφάλμα ένας παράτολμος ηγέτης• και σοφός ο ναύτης του “πλοίου”, όταν την κρίσιμη ώρα παραμένει ψύχραιμος. Κι αυτό είναι για μένα ανδρεία, η φρόνηση
σφαλερόν ἡγεμών θρασύς• νεώς τε ναύτης ἥσυχος, καιρῷ σοφός. καί τοῦτ’ ἐμοί τἀνδρεῖον, ἡ προμηθία

Γιατί κι αν πρέπει κάποιος ν’ αδικεί, για χάρη της εξουσίας, ας αδικεί, για όλα τ’ άλλα, όμως, οφείλει να δείχνει σεβασμό
εἴπερ γάρ ἀδικεῖν χρή, τυραννίδος, πέρι κάλλιστον ἀδικεῖν, τἄλλα δ’ εὐσεβεῖν χρεών

Πολλές πόλεις χάθηκαν γιατί δεν είχαν άξιο στρατηλάτη
οὗ χρείᾳ πόλεις πολλαί διώλοντ’, ἐνδεεῖς στρατηλάτου

Είναι προς το συμφέρον σου να υπομένεις τα βάσανα της ζωής
σύμφορον δέ σοι ὡς ῥᾷστα τἀναγκαῖα τοῦ βίου φέρειν

Ευτυχισμένος όποιος έχει περίσσια σύνεση
Μακάριος γ’ ἀνήρ ἔχων ξύνεσιν ἠκριβωμένην

Γιατί εσύ με τη σωφροσύνη ποιον είδες μέχρι τώρα να προοδεύει;
Ἐπεί σύ διά τό σωφρονεῖν τῷ πώποτ’ εἶδες ἀγαθόν τι γενόμενον;

Δεν αρμόζει να κρίνουμε τα πάντα με οργή
οὐ πάντα γάρ ἐπιτρέπειν ὀργῆι προσήκει

Ανόητοι άνθρωποι, που τεντώνετε το τόξο πέρα από το μέτρο, που δίκαια παθαίνετε πολλά κακά, που από την πίεση των πραγμάτων δεν ακούτε τις συμβουλές των φίλων
ὦ καιροῦ πέρα τό τόξον ἐντείνοντες· ὦ κενοί βροτῶν, καί πρός δίκης γε πολλά πάσχοντες κακά, φίλοις μέν οὐ πείθεσθε, τοῖς δέ πράγμασιν

Ο φτωχός, αν πλουτίσει απότομα, συμπεριφέρεται αλλαζονικά (φερνόντουσαν αλλαζονικά σαν το φτωχό που πλούτισε απότομα)
λαβών πένης ὡς ἀρτίπλουτα χρήματα, ὕβριζ’…

Η ελπίδα παρασύρει, οδηγώντας τις σκέψεις των ανθρώπων σε υπερβολές
ἐλπίς γάρ ἐστ’ ἄπιστον ἥ πολλάς πόλεις συνῆψ’ ἄγουσα θυμόν εἰς ὑπερβολάς

Πολλοί θεωρούν πως από τη δικαιοσύνη είναι προτιμότερη η λογική
Πολλοί τῶν δικαίων τά ἐπιεικέστερα προτιθεῖσι

Το πείσμα δεν ωφέλησε ποτέ κανέναν. Μην προσπαθείς να διορθώσεις το ένα κακό με άλλο
φιλοτιμίη κτῆμα σκαιόν· μή τῷ κακῷ τό κακόν ἰῶ

Μην αφήνεις να σε παρασύρουν η ηλικία και η παρόρμηση, αλλά μάθε να ελέγχεις και να συγκρατείς τον εαυτό σου. Η προνοητικότητα είναι αγαθό, ενώ το να κοιτάς το μέλλον σοφία
μή πάντα ἡλικίῃ καί θυμῷ ἐπίτρεπε, ἀλλ᾿ ἴσχε καί καταλάμβανε σεωυτόν. Ἀγαθόν τοι πρόνοον εἶναι, σοφόν δέ ἡ προμηθίη

Ο πιο ακριβός θησαυρός στους ανθρώπους είναι η φειδωλή γλώσσα και έχει ανεκτίμητη χάρη αν μιλά με μέτρο. Αν πεις κάτι κακό, γρήγορα θ’ ακούσεις κι ο ίδιος ακόμη πιο μεγάλο
γλώσσης τοι θησαυρός ἐν ἀνθρώποισιν ἄριστος φειδωλῆς, πλείστη δέ χάρις κατά μέτρον ἰούσης. εἰ δέ κακόν εἶποις, τάχα καὐτός μεῖζον ἀκούσαις

Δεν υπάρχει τίποτε χειρότερο από τις αναίσχυντες από τη φύση τους γυναίκες εκτός από τις… γυναίκες
Ἀλλ᾿ οὐ γάρ ἐστι τῶν ἀναισχύντων φύσει γυναικῶν οὐδέν κάκιον εἰς ἅπαντα πλήν ἄρ᾿ εἰ γυναῖκες