Για την 6η Μαρτίου «Ημέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού»
6η Μαρτίου: «Ημέρα κατά του σχολικού εκφοβισμού»
Η βία, που ασκείται στο σχολικό πλαίσιο (Bullying), χαρακτηρίζεται ως σχολικός εκφοβισμός και συμβαίνει, όταν ένας μαθητής ή μαθήτρια, χρησιμοποιώντας επανειλημμένως και εσκεμμένα τη δύναμή του/της, προκαλεί σωματικό ή ψυχικό πόνο σε ένα συμμαθητή/τριά του.
Το πρόβλημα αυτό είναι σοβαρό και έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις. Διεθνείς έρευνες δείχνουν να εμπλέκεται σε βίαιες δράσεις ποσοστό 35% του σχολικού πληθυσμού, το οποίο όμως διαφέρει ανά πολιτισμικό πλαίσιο, και βρίσκεται σε αναλογική σχέση με τις στρατηγικές αντιμετώπισης, που υιοθετεί η κάθε χώρα. Στην Ελλάδα το ποσοστό των μαθητών που υφίσταται σχολικό εκφοβισμό υπολογίζεται στο 10% – 15% και παρουσιάζει αυξητική τάση (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.).
Το σύνθετο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού και της ενδοσχολικής βίας είναι αποτέλεσμα πολυπαραγοντικών αλληλεπιδράσεων του περιβάλλοντος και του ατόμου, όπως:
- ατομικά χαρακτηριστικά των παιδιών
- χαρακτηριστικά του οικογενειακού περιβάλλοντος
- πλευρές του σχολικού περιβάλλοντος
- πολιτικές του εκπαιδευτικού συστήματος
- στάσεις των παιδιών, των γονέων και των εκπαιδευτικών απέναντι στη βία
- τρόποι προβολής της βίας από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης
- γενικότερα κοινωνικά προβλήματα
Είναι λάθος να θεωρούμε ότι ο εκφοβισμός είναι ένα φυσιολογικό στάδιο στην αναπτυξιακή πορεία των παιδιών και των εφήβων, ότι είναι ένα φαινόμενο, που, αναπόφευκτα, συνέβαινε ανέκαθεν, ότι ενδυναμώνει τα παιδιά, ώστε να αντιμετωπίσουν αργότερα τις δυσκολίες που θα τους παρουσιαστούν ή ότι ταυτίζεται με την παραβατικότητα.
Μορφές σχολικού εκφοβισμού και βίας αποτελούν οι ακόλουθες αναφορές ή παράπονα του παιδιού για συμμαθητή/τριά του, μέσα και έξω από το σχολείο:
- χτυπάει και σπρώχνει ξανά και ξανά
- μιλάει άσχημα ή διώχνει από την παρέα και τα αθλητικά παιχνίδια
- κοροϊδεύει ή απειλεί
- παίρνει αυθαίρετα ή χαλάει πράγματα άλλων
- διαδίδει άσχημες φήμες και βρίζει μέσω κινητού τηλεφώνου ή internet
- το απομονώνει , επειδή είναι «διαφορετικό» (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.).
Είναι απαραίτητο σε μια τέτοια κατάθεση του φόβου και των δύσκολων συναισθημάτων, που βιώνει το παιδί-θύμα, να το ακούσουμε με προσοχή, να το καθησυχάσουμε ότι θα έχει την αμέριστη βοήθειά μας (γονέων, δασκάλων, ή άλλου σημαντικού για το παιδί προσώπου), ότι είναι πολύ σπουδαίο που μίλησε και είπε την αλήθεια, γιατί διαφορετικά δεν θα μπορούσε να βοηθηθεί στη λύση του προβλήματος.
Με μια επίσκεψη στο site της Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. (www.antibullying.gr) «Stop στην Ενδοσχολική Βία – Bulling», μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος να ενημερωθεί για το φαινόμενο αυτό, να διαβάσει και να γράψει ιστορίες που έζησε, άκουσε ή είδε, να μοιραστεί σκέψεις και συναισθήματα, να ανεβάσει βίντεο και μουσική, να μάθει πώς μπορεί να βοηθήσει ή να αντιμετωπίσει καταστάσεις εκφοβισμού.
Ας δημιουργήσουμε όμως μια τέτοια σχέση με τα παιδιά και τους εφήβους μας, που θα κρατά πάντα ανοιχτή τη «γέφυρα» της επικοινωνίας, ώστε τη στιγμή που θα χρειαστούν να μιλήσουν για ένα τέτοιο δύσκολο βίωμα, να είμαστε εκεί, να προλάβουμε το φόβο τους, να ακούσουμε την κραυγή τους και να ενεργήσουμε άμεσα.
«Χωρίς τη βοήθειά σας, ο σχολικός εκφοβισμός δεν αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά» (Ε.Ψ.Π.Ε.)
Ειρήνη Νίτη
Δασκάλα στην Ειδική Αγωγή & Εκπ/ση – Λογοθεραπεύτρια – Συστημική Σύμβουλος – Θεραπεύτρια
