1. Να συμπληρώσετε τα κενα με την κατάλληλη λέξη, ώστε να εισάγεται δευτερεύουσα ονοματική πρόταση.
1. Προσπαθώντας κανείς………………….εντοπίσει τα αποτελέσματα της εξειδίκευσης, θα υιοθετούσε την άποψη………………….αυτή γενικά σημαίνει άνοδο και βελτίωση του τρόπου ζωής.
2. Δεν μπορεί………………….αρνηθεί κανείς………………….ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπήρξε κορυφαίος πολιτικός.
3. Υπάρχει κίνδυνος………………….αρνηθούν ………………….συμφωνήσουν για κατάπαυση του πυρός.
4. Δε θυμήθηκα………………….σου πω………………….τον ρωτήσεις………………….ισχύει ακόμη η υπόσχεση του.
5. Δε θυμούμαι………………….ήσουν και συ, όταν μας είχε υποσχεθεί………………….θα μας βοηθήσει.
6. Μου έλεγε για τον προϊστάμενο του …………………. ήταν πολύ καλός άνθρωπος• πρόσεχε όμως………………….τον εκνευρίσεις.
7. Δεν ξέρω………………….σε ανάγκασε………………….τα πεις αυτά.
8. Φοβάμαι………………….με ξαναρωτήσει………………….θέλω………………….έρθω κι εγώ.
2. Να μετατρέψετε σε δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις τις υπογραμμισμένες λέξεις ή φράσεις, κάνοντας και όποιες αλλαγές θεωρείτε απαραίτητες.
1. Η περιστροφή της γης γύρω από τον ήλιο δεν αμφισβητείται πια από κανέναν επιστήμονα.
2. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στο πρόσωπο μου εκ μέρους του ήταν μεγάλο σφάλμα.
3. Δε σου ταιριάζει η άπρεπη και αδιάκριτη συμπεριφορά.
4. Ο μεγάλος του πόθος ήταν ένα ταξίδι στη Γη του Πυρός.
5. Μου ζήτησε δανεικά.
6. Πρόσεχε τον τρόπο συμπεριφοράς σου.
7. Φοβάται το θάνατο.
8. Δε σκέφτηκες τις συνέπειες της πράξης σου;
3. Να κάνετε τις αναγκαίες τροποποιήσεις, ώστε όπου η ονοματική πρόταση είναι υποκείμενο ή αντικείμενο να γίνει επεξήγηση και το αντίστροφο. Να προσέξετε τη στίξη.
1. Επισημαίνουμε κάτι πολύ σημαντικό, ότι δηλαδή η τήρηση του συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων.
2. Σου υπόσχομαι να είμαι πάντοτε προσεκτικός και επιμελής.
3. Ο πατέρας μου ένα μόνο σκοπό έχει, να με δει κάποτε μεγάλο και τρανό.
4. Φοβόμουνα μήπως φανερώσει τίποτα στο παραμιλητό του.
5. Δεν είναι καθόλου εύκολο να βρεις σήμερα εργασία.
6. Εγώ δεν αγνοώ ότι η κατάσταση στην περιοχή μας εγκυμονεί κινδύνους.
7. Αυτό μόνο να προσέχεις, μην τύχει και σε ξεγελάσουν.
8. Δε μου είπατε\αν με έχετε συγχωρήσει για τα σφάλματα που έκανα.
4. Πως ή πώς; Τόνισε το ή όχι, ανάλογα με το είδος της δευτερεύουσας πρότασης που εισάγει.
1. Απορούσα πως μπορούσε να τον ανέχεται.
2. Είναι παράξενο πως κατάφερε να γλιτώσει.
3. Δε μας είπατε πως περάσατε στο ταξίδι.
4. Νομίζω πως θέλει να με εξαπατήσει.
5. Ζήτησαν από τον υπουργό να υποσχεθεί πως θα γίνουν συμπληρωματικοί διορισμοί.
6. Δεν αποφάσισε πως να ενεργήσει.
7. Του εξήγησα πως ήταν δύσκολο να διαπιστώσουμε πως σκέφτηκαν οι συνεργάτες του σ’ εκείνη την περίπτωση.
5. Να αναγνωρίσετε τις τελικές, αιτιολογικές και αποτελεσματικές προτάσεις και να υπογραμμίσετε το σύνδεσμο με τον οποίο εισάγονται.
1. Τα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο.
2. Αφού δε διάβασες, καλά να πάθεις.
3. Έπρεπε να τον τιμωρήσεις, για να ξανακάνει.
4. Περάσαμε τόσο ωραία, ώστε πήραμε την απόφαση, να ξαναπάμε στο νησί.
5. Απέφυγα να τον ρωτήσω γιατί άργησε να γυρίσει, επειδή τον είδα θυμωμένο.
6. Χαίρομαι, που σε βλέπω ευτυχισμένο.
7. Πήγαινε στο θείο σου να του πεις να έρθει.
8. Μιλούσε τόσο σιγά, που δύσκολα τον άκουγες.
9. Μια και πέρασα από τη Λάρισα είπα να σε επισκεφτώ.
6. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις ή φράσεις με αιτιολογικές, τελικές ή αποτελεσματικές προτάσεις.
1. Ζητάει ένα αυτοκίνητο για ενοικίαση ή αγορά.
2. Θέλοντας να την προσέχουν, ντυνόταν εξεζητημένα.
3. Έσπασε το ξύλο σε τρία κομμάτια.
4. Για τα μάτια του κόσμου προθυμοποιήθηκε να τον βοηθήσει.
5. Σε πρότεινε ο κατηγορούμενος για μάρτυρα.
6. Ήταν περήφανος για την επιτυχία του καινούριου του δίσκου.
7. Ο πόλεμος μεταμορφώνει τους ανθρώπους σε θηρία.
8. Βγήκε περίπατο.
9. Από τη στενοχώρια του ούτε γύρισε να με κοιτάξει.
7. Να αντικαταστήσετε τις δευτερεύουσες αιτιολογικές προτάσεις με άλλους επιρρηματικούς προσδιορισμούς που να δηλώνουν αιτία.
1. Με συγχωρείτε, που έφυγα ξαφνικά.
2. Καθώς δεν είχε βρέξει πολύ καιρό, η σοδειά καταστράφηκε.
3. Επειδή σε σέβεται, θα ακολουθήσει τις υποδείξεις σου.
4. Υποφέρει, επειδή νομίζει ότι οι άλλοι τον αδικούν.
5. Έγινε μούσκεμα, γιατί έβρεχε.
8. Να αντικατασταθεί, όπου είναι δυνατόν, το για να των παρακάτω προτάσεων με έναν άλλον κατάλληλο σύνδεσμο, ανάλογα με το είδος της πρότασης που εισάγει.
1. Για να είναι καλός, τον σέβονται και τον εκτιμούν όλοι.
2. Είσαι πολύ εγωιστής, για να νομίζεις ότι τα καταφέρνεις όλα μόνος σου.
3. Ήταν ντυμένος με χοντρά ρούχα, για να μην κρυώσει.
4. Έσκυψε το κεφάλι της, για να μη φανούν τα δάκρυα της.
5. Δε νομίζω ότι είναι τόσο ανόητος, για να δεχτεί τους όρους του συνεταίρου του.
9. Να συνδέσετε υποτακτικά τα παρακάτω ζεύγη προτάσεων με συνδέσμους υποθετικούς ή χρονικούς ή εναντιωματικούς.
1. Εγώ θα αναλάβω την υπόθεση. Το θέλεις, δεν το θέλεις.
2. Χρειάζεσαι χρήματα; Θα σου δώσω εγώ.
3. Δεν καταλαβαίνεις. Να μη μιλάς.
4. Δε φάνηκε συνεπής στις υποχρεώσεις του. Εγώ όμως τον βοήθησα.
5. Αποφάσισε να τον καλέσει στο γάμο του. Δεν του ήταν ευχάριστο.
6. Υπολόγιζε τη γνώμη της.
Δεν καταλάβαινε την αιτία της μεταστροφής της.
7. Τελείωσε τη στρατιωτική του θητεία. Γύρισε στο χωριό του.
8. Τους αποχαιρέτισε όλους. Έπειτα έφυγε.
9. Είχε προετοιμαστεί καλά για τις εξετάσεις. Δεν έγραψε καλά.
10. Διάβαζα τα μαθήματα μου. Ακούστηκε ένας παράξενος θόρυβος.
10. Να αντικαταστήσετε τις δευτερεύουσες χρονικές προτάσεις με άλλους επιρρηματικούς προσδιορισμούς (π.χ. μετοχή, προθετικό σύνολο κτλ.) που να φανερώνουν χρόνο.
1. Την ώρα που πήγαινε στο σχολείο, συνάντησε το φίλο του.
2. Η μάχη άρχισε πριν ανατείλει ο ήλιος.
3. Αφού πέρασαν αρκετές ημέρες, θυμήθηκε ότι μου οφείλει μια απάντηση.
4. Όταν θα έχει περάσει πια ένας χρόνος, θα θυμάστε τις περιπέτειες σας και θα γελάτε.
5. Όταν βρισκόταν σε νεαρή ηλικία, ξενιτεύτηκε χωρίς να αφήσει ίχνη πίσω του.
6. Μέχρι να πεθάνω θα σας είμαι ευγνώμων, γιατί με βοηθήσατε στην πιο κρίσιμη καμπή της ζωής μου.
7. Μόλις άκουσε την είδηση, λιποθύμησε.
8. Έφυγε κρυφά μόλις ξημέρωσε.
11. Στις προτάσεις που ακολουθούν να αντικαταστήσετε τις μετοχές με μια επιρρηματική πρόταση.
Ακούγοντας την είδηση όλοι ξαφνιάστηκαν. Διαβάζοντας ένα καλό μυθιστόρημα, περνάει ευχάριστα η ώρα. Μελετώντας προσεκτικά την ιστορία, βγάζουμε χρήσιμα συμπεράσματα. Θα δεχτείτε την άποψη μας θέλοντας και μη.
Οι ορειβάτες επέστρεψαν στη βάση τους ξημερώνοντας Χριστούγεννα. Παίζοντας τη ζωή μας κορόνα γράμματα, δεν μπορέσαμε να φτάσουμε στο χαμηλότερο σημείο της χαράδρας.
Περπατώντας στους δρόμους της πόλης, συχνά συναντάς πολλά γνωστά σου πρόσωπα.
12. Να αντικαταστήσετε με την κατάλληλη επιρρηματική πρόταση τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς που είναι γραμμένοι με έντονα στοιχεία.
1 Το σούρουπο μαζευόμασταν όλοι στα σπίτια, γιατί φοβόμασταν.
2 Κατά την απονομή των βραβείων απέσπασε πολλά χειροκροτήματα.
3. Μετά το θάνατο του τα παιδιά του μάλωσαν για την κληρονομιά.
4 Από τη στενοχώρια του μαράζωσε.
5. Στη ζωή του δεν είχε συναντήσει ξανά τόσο απαιτητικό άνθρωπο.
6 Με το χτύπημα της πόρτας πετάχτηκε πάνω και άνοιξε.
7 Έκανε ό,τι μπορούσε για την επιτυχία της αποστολής του.
8. Η Αντιγόνη έθαψε τον αδελφό της παρά τη διαταγή του Κρέοντα.
9. Του κόπηκαν τα γόνατα από το φόβο.
13. Να αναγνωρίσετε το είδος των προτάσεων που έχουν αν και τις χωρίσετε με κόμμα από την κύρια πρόταση, αν χρειάζεται.
1. Δε θα καταφέρει να με μεταπείσει ακόμα και αν με παρακαλέσει.
2. Αν ενδιαφέρεσαι για μένα και αν θέλεις το καλό μου σε παρακαλώ να μην επανέλθεις σ’ αυτό το θέμα.
3. Αμφιβάλλω, αν θα πετύχει το πρόγραμμα του.
4. Δεν ξέρω αν υπάρχει τελικό συμπέρασμα.
5. Θα αντισταθούμε αν και δεχόμαστε πολλές πιέσεις.
14. α) Να βρείτε το είδος των δευτερευουσών προτάσεων που εισάγονται με το “να”,
β) να αντικαταστήσετε το “να” όπου είναι δυνατό, με έναν άλλο κατάλληλο σύνδεσμο.
1. Έπρεπε να ήσουν εκεί να έβλεπες με πόση χαρά μάς υποδέχτηκε.
2. Δε θυμάμαι να υποσχέθηκε πως θα έχει σήμερα έτοιμη την παραγγελία.
3. Είναι πιθανό να μην πήρε το γράμμα που του έστειλα.
4. Καρφίτσα να έριχνες δεν έπεφτε- τόσο κόσμο είχε στη συγκέντρωση.
5. Και να θέλει, δεν μπορεί να σε βλάψει,
6. Είναι δύσκολη η θέση σου- και να υποχωρήσεις και να μην υποχωρήσεις, πάλι θα σε κατηγορήσουν.
7. Πρόσεχε να μη σου κρυώσει το παιδί.
8. Να είχες μυαλό, να μην έμπλεκες σε τέτοια υπόθεση.
15. Να αντικαταστήσετε το σύνδεσμο και με μία άλλη λέξη (ή λέξεις), ανάλογα με το είδος της πρότασης που εισάγει.
1. Μη φύγετε με τέτοιο καιρό και κρυολογήσετε.
2. Μια φορά ήταν ένας βασιλιάς και είχε ένα παιδί άρρωστο…
3. Αν έρθει κανείς και σε ρωτήσει, μην του πεις τίποτε.
4. Ήταν προετοιμασμένος για το κακό- θαρρείς και το περίμενε.
5. Μπορείς να μου σιδερώσεις το πουκάμισο και το χρειάζομαι απόψε;
6. Με θύμωσε τόσο πολύ και παραφέρθηκα.
7. Αχ, ευτυχώς σε βρήκα, και σε ήθελα.
Σχόλια Αναγνωστών-Επισκεπτών