Μάλτα: Το πολλαπλό της είδωλο

Μελωδική φωνή της Κιάρα Σιρακούζα ακούγεται από τα ηχεία του αεροδρομίου της Βαλέτας. Τραγουδάει το αγαπημένο (αυτή την εποχή) τραγούδι των Μαλτέζων «What if», με το οποίο διεκδικεί τη νίκη στον 54ο διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision. Η Κιάρα -η μεγαλύτερη σταρ της Μάλτας- συμμετέχει τρίτη φορά στο εν λόγω φεστιβάλ. Το 1998 ήρθε τρίτη στην τελική κατάταξη, το 2005 δεύτερη και για το 2009 οι συμπατριώτες της ονειρεύονται την πρωτιά. «Θέλουμε πάρα πολύ να κερδίσουμε τη Eurovision», μου λέει με ένταση ένας υπάλληλος στο αεροδρόμιο. «Η χώρα μας έχει πολλά πρόσωπα. Εχει πολλά να προσφέρει στους επισκέπτες της. Θέλουμε, λοιπόν, μέσω αυτής της διοργάνωσης να προσελκύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους ταξιδιώτες». Την αρχική διαπίστωση του ντόπιου -ότι δηλαδή η πατρίδα του έχει πολλά πρόσωπα- την υιοθέτησα και εγώ ως συμπέρασμα στο τέλος του ταξιδιού μου στη γειτονική χώρα.

Πράγματι, η Μάλτα είναι ένα πολυπρόσωπο κράτος, με ευδιάκριτες επιρροές από πολλούς πολιτισμούς, οι οποίες συνυπάρχουν αρμονικά και διαμορφώνουν μια ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα. Η Μάλτα είναι μια χώρα που δεν μοιάζει με καμία άλλη. Είναι ένας τόπος που σε προκαλεί συνεχώς να τοποθετηθείς συναισθηματικά απέναντί της σε ό,τι και αν αντικρίζεις. Αναπόσπαστο κομμάτι της γοητείας της είναι σαφώς η μακραίωνη ιστορία της. Πρωτοκατοικήθηκε πριν από 7.000 χρόνια, έχει κτίσματα που δημιουργήθηκαν πριν από τις Πυραμίδες της Αιγύπτου, κατακτήθηκε από Ρωμαίους και Καρχηδόνιους, έζησε για περίπου πέντε αιώνες υπό την κυριαρχία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, την κατέλαβαν οι Αραβες, την κατέκτησαν οι Γάλλοι, την διοίκησε το τάγμα των ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Ιερουσαλήμ, την πολιόρκησαν οι Οθωμανοί, έπεσε στα χέρια του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, από το 1800 ήταν βρετανικό προτεκτοράτο, ενώ μόλις το 1974, έγινε ανεξάρτητο κράτος, μέλος ωστόσο της βρετανικής κοινοπολιτείας.

Πλήρη ανεξαρτησία απέκτησε στις 31 Μαρτίου του 1979 όταν υπογράφτηκε η συμφωνία για πλήρη αποχώρηση των βρετανικών στρατιωτικών δυνάμεων από το νησί. Από το 1980, η Μάλτα, ούσα μέλος του κινήματος των Αδεσμεύτων, υιοθέτησε πολιτική ουδετερότητας στη διεθνή πολιτική σκηνή. Το 1989, ωστόσο, έγινε η οικοδέσποινα χώρα της συνάντησης κορυφής ανάμεσα στον Τζορτζ Μπους και τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Αυτή η σύνοδος έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο να μπει τέλος στον Ψυχρό Πόλεμο. Η Μάλτα, λοιπόν, είναι ένας τόπος όπου απ’ άκρη σ’ άκρη «μυρίζει» ιστορία και πολιτισμό.

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΗ ΣΤΗ ΒΑΛΕΤΑ

Η πρωτεύουσα της Μάλτας είναι μια γοητευτική σύγχρονη πολιτεία με παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Είναι μια πόλη που τη γυρνάς με τα πόδια, δεδομένου ότι απαγορεύεται η είσοδος αυτοκινήτων. Η μετακίνηση προς τη Βαλέτα γίνεται με τα παραδοσιακά κιτρινοκόκκινα (με λευκή οροφή) μαλτέζικα λεωφορεία, τα οποία αφήνουν τους επισκέπτες στην είσοδό της, που αποκαλείται City gate. Η περιπλάνηση στην πρωτεύουσα ξεκινάει από την πολυσύχναστη Republic Street (Λεωφόρο της Δημοκρατίας), στις πλευρές της οποίας αναπτύσσεται η εμπορική ζωή της.

Καθώς διασχίζουμε τη λεωφόρο, παρατηρούμε τα γραφικά στενά δρομάκια που την πλαισιώνουν. Βλέπουμε καταστήματα με ρούχα και πλεκτά, μαγαζιά με αξεσουάρ και είδη λαϊκής τέχνης, συμπαθητικά caf?s και εστιατόρια που προωθούν διά της ευχάριστης οσμής την τοπική κουζίνα, μέχρι που φτάνουμε σε ένα από τα κορυφαία αξιοθέατα της χώρας, τον καθεδρικό ναό του Αγίου Ιωάννη. Η ιστορία του ναού ξεκινάει το 1573, όταν ο μεγάλος μάγιστρος Jean de la Cassiere επέτρεψε τη δημιουργία μιας εκκλησίας για το τάγμα του Αγίου Ιωάννη. Το σχέδιο και την αρχιτεκτονική επιμέλειά της ανέλαβε ένας Μαλτέζος αρχιτέκτονας ονόματι Gerolamo Cassar. Πρόκειται για ένα σπουδαίο κτίσμα, λιτό εξωτερικά, το οποίο στο εσωτερικό του περιέχει σημαντικούς πανανθρώπινους πολιτιστικούς θησαυρούς, όπως τον πίνακα του ζωγράφου Καραβάτζο «Ο αποκεφαλισμός του Ιωάννη του Βαπτιστή». Ο συγκεκριμένος πίνακας είναι το μοναδικό υπογεγραμμένο έργο του ζωγράφου. Φιλοτεχνήθηκε το 1608, τη χρονιά που ο Καραβάτζο τιμήθηκε με τον τιμητικό Σταυρό των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη.

Αλλα σημαντικά δημιουργήματα του ναού είναι η ασημένια Πύλη των Αχράντων Μυστηρίων -η οποία, σύμφωνα με τους τοπικούς θρύλους, το 1798 βάφτηκε μαύρη για να γλιτώσει από την καταστροφική ορμή των στρατιωτών του Ναπολέοντα- αλλά και τα πορτρέτα των μεγάλων μαγίστρων που ζωγράφισε ο εικαστικός Antoine De Favray. Αφήνοντας πίσω μας τον επιβλητικό ναό, συνεχίζουμε την περιπλάνησή μας και ανηφορίζουμε στους διάσημους Κήπους του Μπάρακα. Οι κήποι φιλοξενούνται μέσα στα επιβλητικά τείχη της Βαλέτας. Οταν αυτά έχασαν οριστικά την αμυντική τους λειτουργία, οι ιθύνοντες της χώρας αποφάσισαν την πολεοδομική μετατροπή τους και τα μεταμόρφωσαν σε καταπράσινους κήπους. Η θέα από τους κήπους είναι μαγευτική.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το συγκεκριμένο σημείο ήταν ιδιαίτερα αγαπητό στους Ιταλούς ιππότες, οι οποίοι ρέμβαζαν με τις ώρες τη θέα προς τις τρεις πόλεις (Vittoriosa, Senglea, Cospicua) αλλά και προς τη θάλασσα, όπου δεσπόζει το μεγάλο φυσικό λιμάνι του νησιού. Και αφού απολαύσαμε το πανοραμικό φυσικό θέαμα του νησιού τραβώντας τις απαραίτητες φωτογραφίες, προχωρήσαμε παρακάτω για την επόμενη στάση μας, που ήταν το διάσημο Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου. Το υψίστης σπουδαιότητας -για την ιστορική φυσιογνωμία της Μάλτας- παλάτι χτίστηκε μέσα σε πέντε χρόνια, από το 1573 ώς το 1578. Την ανέγερση ανέλαβε και πάλι ο αρχιτέκτονας Gerolamo Cassar. Το εν λόγω κτίσμα ήταν για περισσότερο από διακόσια χρόνια η επίσημη κατοικία του εκάστοτε μεγάλου μαγίστρου, του αρχηγού δηλαδή του τάγματος των ιπποτών του Αγίου Ιωάννη. Σ’ αυτό, μάλιστα, ο μεγάλος μάγιστρος υποδεχόταν και φιλοξενούσε τους επίσημους καλεσμένους του στη Βαλέτα και γι’ αυτό ήταν αριστοτεχνικά διακοσμημένο με πολύτιμα αντικείμενα, τα οποία σήμερα μας μαρτυρούν την ευμάρεια και τον πλούτο της εποχής.

Εντυπωσιακά αξιοθέατα των χώρων του παλατιού είναι η αίθουσα του ανωτάτου συμβουλίου των Ιπποτών, η αυλή του Ποσειδώνα, η οποία πήρε το όνομά της από ένα εντυπωσιακό γλυπτό που σμίλευσε ο Φλαμανδός γλύπτης Giambologna, αλλά και η εκτιθέμενη ιπποτική πανοπλία του μεγάλου μαγίστρου Martino Garzes, που έχει επάνω της ένα περίτεχνο χαραγμένο σχέδιο, η σημασία του οποίου δεν έχει γίνει δυνατό να αποκρυπτογραφηθεί από τους ειδικούς ιστορικούς μελετητές. Το παλάτι του μεγάλου μαγίστρου δεν είναι όμως μόνο ένα ιστορικό μνημείο. Από την εποχή της ανεξαρτησίας του νησιού στεγάζεται εκεί το γραφείο του προέδρου της Μάλτας καθώς και η έδρα του κοινοβουλίου της χώρας. Για τη συνέχιση της περιήγησης στη Βαλέτα, οι προοπτικές για τους ταξιδιώτες είναι πολλές. Ανάλογα με το χρόνο που διαθέτουν.

Οσοι δηλώνουν λάτρεις της τέχνης και της επίσκεψης σε μουσειακούς χώρους δεν έχουν παρά να επισκεφτούν την εθνική βιβλιοθήκη της Μάλτας -η οποία βρίσκεται στην Queen’s Square, στη Λεωφόρο Δημοκρατίας όπου στέκεται το άγαλμα της βασίλισσας Βικτωρίας- ή το εθνικό αρχαιολογικό μουσείο με τα πλούσια εκθέματα της προϊστορικής εποχής. Οσοι πάλι θέλουν να πάρουν μια γεύση από τη μοντέρνα lifestyle ατμόσφαιρα της πόλης μπορούν να κάνουν μια στάση στο διάσημο Caf? Cordina, που είναι το πιο παλιό και πιο διάσημο caf? της Βαλέτας. Προσφέρει υπέροχους καφέδες, διεθνή αλλά και τοπικά γλυκίσματα, ενώ στις σπεσιαλιτέ του είναι οι πίτες του και το παγωτό πικρής σοκολάτας. Μολονότι είναι διάσημο και κεντρικό, το εν λόγω μαγαζί είναι εξαιρετικά προσιτό στις τιμές. Μια τυρόπιτα κοστίζει 0,50 cents του ευρώ και ένας espresso 1,70 ευρώ.

Sliema – St Julian’s: H τουριστικλη όψη του νησιού

Η Sliema είναι μία από τις νεότερες πόλεις του νησιωτικού κράτους της Μάλτας. Τα γραπτά μνημεία του 19ου αιώνα την αναφέρουν ως ένα μικρό χωριουδάκι στο οποίο παραθέριζαν οι μόνιμοι κάτοικοι της πρωτεύουσας. Σήμερα, αποτελεί ένα μοντέρνο και δραστήριο παραθαλάσιο αστικό κέντρο με πάνω από 40.000 μόνιμους κατοίκους, στο οποίο έχουν την έδρα τους πολλές μεγάλες επιχειρήσεις.

Σήμα κατατεθέν της είναι η μεγάλη παραλιακή οδός πίσω από την οποία εκτείνονται μοντέρνες πολυκατοικίες και χλιδάτα ξενοδοχεία. Το όνομα Sliema είναι αραβικής καταγωγής -η μαλτέζικη γλώσσα, άλλωστε, ηχητικά είναι αραβική, απλώς έχει υιοθετήσει το λατινικό αλφάβητο στη γραφή της- και σημαίνει «γεια σας». Βορείως της Sliema εκτείνεται και η πόλη του St Julian’s. Το ψαροχώρι των παλαιότερων αιώνων έχει μετατραπεί σε ένα άψογα οργανωμένο τουριστικό θέρετρο που διαθέτει εστιατόρια, clubs, ξενοδοχεία. Είναι μια πόλη που έχει συνεχή κίνηση δώδεκα μήνες το χρόνο.

ΡΑΜΠΑΤ – ΜΕΔΙΝΑ
(εκεί όπου κατοικούν ο Αγ. Παύλος και η Αγ. Αγκαθα)

Η Μεδίνα είναι μία από τις τρεις πιο όμορφες πόλεις της Μάλτας. Αυτή και η πόλη Ραμπάτ αποτελούσαν έναν ενιαίο αστικό σχηματισμό, μέχρι που ήρθαν οι Αραβες κατακτητές και τις χώρισαν υψώνοντας τείχη γύρω από τη Μεδίνα. Το Ραμπάτ σήμερα έχει εκσυγχρονιστεί αρχιτεκτονικά και μοιάζει να έχει μεταμορφωθεί σε μια πιο καθημερινή πόλη.

Αντιθέτως, η Μεδίνα διατηρεί στο ακέραιο τον παραδοσιακό της χαρακτήρα και αυτό που νιώθεις όταν την επισκέπτεσαι είναι ότι κάνεις ένα άλμα πίσω στο χρόνο, στην εποχή του ρομαντισμού. Εντυπωσιακή είναι η αψιδωτή πύλη εισόδου στην πόλη της Μεδίνας, στην οποία υπάρχει και ο κατανυκτικός ναός του Αγίου Παύλου, του σημαντικότερου αγίου στη Μάλτα. Επιπροσθέτως, αξίζουν της προσοχής του ταξιδιώτη το Palazzo Vilhena στη Μεδίνα και οι κατακόμβες της Αγίας Αγκαθα -η δεύτερη σημαντικότερη αγία στη Μάλτα- στο Ραμπάτ.

ΓΚΟΖΟ: ΛΑΤΡΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Το Γκόζο είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί του νησιωτικού συμπλέγματος της Μάλτας και έχει πρωτεύουσα την πόλη Victoria. Στην πρωτεύουσα υπάρχει η μικρή οχυρωμένη παλιά πόλη Citadel, την οποία μπορεί να επισκεφτεί κάποιος ανηφορίζοντας από την κεντρική πλατεία και ανεβαίνοντας σκαλιά. Στο Γκόζο, ωστόσο, τα μνημεία που έχουν μεγαλύτερη σημασία είναι τα αρχαιολογικά: η Ggantija και η σπηλιά της Καλυψούς. Η Ggantija είναι ο μεγαλύτερος και ο καλύτερα διατηρημένος από τους προϊστορικούς ναούς της ανθρωπότητας. Μπορεί να ανακαλύφθηκε μόλις το 1826, αλλά οι ειδικοί επιστήμονες τοποθετούν τη σύστασή της πριν από 5.000 χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι δημιουργήθηκε χίλια χρόνια πριν από την ανέγερση των πυραμίδων της Γκίζας. Η σπηλιά της Καλυψούς, από την άλλη, είναι ένα εντυπωσιακό δημιούργημα πετρών και βράχων πάνω από τον θαλάσσιο κόλπο της Ramla όπου, όπως ξέρουμε και από τη μυθολογία, η νύμφη Καλυψώ έζησε εφτά χρόνια με τον Οδυσσέα.

Η θαλάσσια θέα από τη σπηλιά της νύμφης είναι πραγματικά μαγευτική. Αυτό που κέντρισε ωστόσο το δικό μας ενδιαφέρον περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στο Γκόζο είναι το λεγόμενο Γαλάζιο Παράθυρο. Στο δυτικότερο άκρο του Γκόζο υπάρχει το ακρωτήριο Dwejra. Εκεί στέκεται αγέρωχη εδώ και πολλά χρόνια μια φυσική αψίδα εκατό μέτρων, η οποία ονομάζεται Γαλάζιο Παράθυρο. Η επίσκεψη στο Γαλάζιο Παράθυρο γίνεται με βάρκες που υπάρχουν στην Dwejra bay. Οι έμπειροι βαρκάρηδες της περιοχής επιβιβάζουν τους τουρίστες στις παραδοσιακά χρωματισμένες βάρκες τους και ξεκινούν μια σύντομη θαλάσσια περιμετρική βόλτα, η οποία καταλήγει στο μαγευτικό Γαλάζιο Παράθυρο.

VITTORIOSA: ΜΙΑ ΠΑΡΑΜΥΘΕΝΙΑ ΠΟΛΗ

Η ομορφότερη, κατά τη γνώμη μας, πόλη της Μάλτας Vittoriosa υπήρξε το πρώτο λιμάνι του νησιού, που χτίστηκε γύρω από το οχυρό του St Angelo – οχυρό το οποίο προϋπήρχε και ενισχύθηκε για την άμυνα της πόλης. Η Vittoriosa ήταν η πρώτη πρωτεύουσα των ιπποτών της Μάλτας μόλις αυτοί αποβιβάστηκαν στο νησί.

Στην περιοχή Collachio οι ιππότες έχτισαν και τα auberges τους, τα οποία ήταν οι πέτρινοι ξενώνες διαμονής τους. Κανένας από τους ξενώνες δεν είναι διαθέσιμος σήμερα στο ταξιδιωτικό κοινό για επίσκεψη. Μόνο στον ξενώνα των Γάλλων ιπποτών, που τώρα πλέον λειτουργεί ως μουσείο της μαλτέζικης γλώσσας, είναι εφικτή η είσοδος, και αυτό κατόπιν συνεννοήσεως με τη διεύθυνση του μουσείου.

ΚΟΣΤΟΣ

Ενα 4ήμερο, που είναι ικανοποιητικός χρόνος για να γνωρίσετε τη Μάλτα, θα κοστίσει περίπου 800 ευρώ το άτομο, συμπεριλαμβανομένης της διαμονής, της διατροφής και των μετακινήσεων στα αξιοθέατα με τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ

Οποιος επιθυμεί να επισκεφτεί τη γειτονική χώρα μπορεί να πετάξει με απευθείας πτήση με την εθνική εταιρεία της, την Air Malta. Η πτήση διαρκεί μιάμιση ώρα και το κόστος του εισιτηρίου κυμαίνεται στα 270 ευρώ (τηλ.: 210-96.52.322, 96.52.300, www.airmalta.com). Το ταξί στη Μάλτα είναι ακριβό. Επιπλέον, δεν είναι καθόλου εύκολη η οδήγηση εκεί, δεδομένου ότι η χώρα ακολουθεί το αγγλικό σύστημα.

ΠΟΤΕ ΝΑ ΠΑΤΕ

Η Μάλτα είναι ένας all season ταξιδιωτικός προορισμός. Παρ’ όλα αυτά, είναι προτιμότερο να την επισκεφτείτε την άνοιξη ή νωρίς το φθινόπωρο. Το καλοκαίρι, το αίσθημα της ζέστης ενισχύεται από τα υψηλά επίπεδα υγρασίας.

ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ

Ξενοδοχειακά καταλύματα στη Μάλτα υπάρχουν σε όλα σχεδόν τα σημεία της επικράτειάς της. Ενδεικτικά:
• Malta Palace High Street
SLM1807 Sliema, τηλ.: 00356 2133 3444, www.thepalacemalta.com
Στυλάτο και μοντέρνο 5άστερο ξενοδοχείο 155 δωματίων, στη μοντέρνα πόλη της Sliema. Η τιμή για ένα δίκλινο δωμάτιο αγγίζει τα 135 ευρώ με πρωινό.
• Corinthia Hotel St George’s Bay
STJ 3301 St. Julians, τηλ.: 00356 2137 4114, www.corinthiahotels.com
Ξενοδοχειακό συγκρότημα δίπλα στη θάλασσα με 250 δωμάτια. Διαθέτει πισίνες, γήπεδα τένις, πλήρως εξοπλισμένο γυμναστήριο, spa και τζακούζι. Η τιμή για ένα δίκλινο δωμάτιο φτάνει τα 120 ευρώ με πρωινό.

Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
www.booking.com

ΤΙ ΝΑ ΦΑΤΕ

Η μαλτέζικη κουζίνα περιλαμβάνει πολλές νοστιμιές που αξίζει τον κόπο να δοκιμάσετε. Στην τοπική γαστρονομία, τον πρωταρχικό ρόλο έχουν τα ψάρια και θαλασσινά, τα οποία υπάρχουν εν αφθονία στο νησί, ενώ υπάρχουν και επιρροές από τη γειτονική ιταλική κουζίνα. Αυτό που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσει κάποιος ταξιδιώτης στη Μάλτα είναι οι πίτες της. Συνιστούμε, εκτός από την κλασική τυρόπιτα, και την τοπικής έμπνευσης πίτα με κιμά, σάλτσα ντομάτας, ελιά, πιπεριά και μπιζέλι. Από τα επιδόρπια προτιμήστε ανεπιφύλακτα το κανόλι, ένα γλυκό με λεπτή ζύμη και γέμιση με γλυκιά ρικότα. Μην ξεχάσετε, τέλος, να πιείτε ένα ποτήρι λευκό κρασί Isis – είναι το πιο γευστικό τοπικό κρασί της χώρας.

ΤΙ ΝΑ ΨΩΝΙΣΕΤΕ

Η Μάλτα φημίζεται για την παραγωγή διακοσμητικών και άλλων οικιακών αντικειμένων από φυσητό γυαλί. Συν τοις άλλοις, διαθέτει πολλά μαγαζιά που εμπορεύονται χειροποίητα κεραμικά αλλά και διάφορα είδη λαϊκής τέχνης. Τα best seller προϊόντα όμως είναι τα πλεκτά είδη ρουχισμού, όπως ζακέτες, πουλόβερ κ.λπ. Για τους λάτρεις των ντελικάτων γεύσεων ενδείκνυται να αγοράσουν και τη διάσημη τοπική μαρμελάδα φραγκόσυκο, μια εντελώς ξεχωριστή γευστική εμπειρία.