Ετικέτα: Ταξίδια

Δεν είναι μόνο ιστορική, με διατηρημένα μνημεία από τη ρωμαϊκή εποχή. Δεν είναι μόνο ο τόπος που ενέπνευσε την πιο δημιουργική περίοδο του Βαν Γκογκ. Δεν είναι μόνο η γαλλική πρωτεύουσα της φωτογραφίας.Είναι πρώτα απ’ όλα μια πανέμορφη πόλη σε μια από τις πιο γλυκιές περιοχές της Γαλλίας

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΜΑΡΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

Aν υπάρχει μια περιοχή που να κάνει τη διαφορά στη Γαλλία, αυτή είναι η Προβηγκία, με τις ιδιαιτερότητες και την ποικιλομορφία της. Η πέραν των Αλπεων περιοχή της νοτιοδυτικής Γαλλίας, με την επαρχία της Καμάργκ ειδικότερα, της οποίας πρωτεύουσα είναι η Αρλ, στην πόρτα των μικρών ασβεστολιθικών Αλπεων, των Alpilles. Μια νησίδα πολυπολιτισμικών στοιχείων, από τις τρεις γωνιές της Μεσογείου στην καρδιά της Ευρώπης. Περισσότερο γνωστή στα κοσμικά παράλια της Μεσογείου, όπου Κάννες, Νίκαια, Σεν Τροπέ έχτισαν τη φήμη της απ’ το 19ο αιώνα. Λιγότερο γνωστή στην ενδοχώρα, αποτελείται από περιοχές ανάμεσα σε βουνά και πεδιάδες, τις οποίες διατρέχει στο τμήμα αυτό ένας απ’ τους ιστορικότερους και μεγαλύτερους πλωτούς ποταμούς της Ευρώπης, ο Ροδανός, κατά μήκος του οποίου συναντήθηκαν κάποτε Κέλτες, Γαλάτες, Ελληνες και Ρωμαίοι, ιδρύοντας μερικές απ’ τις σπουδαιότερες πόλεις, σαν την Αρλ, την Αβινιόν, τη Νιμ, την Εξ αν Προβάνς, την Ορηγκία, με το ειδικό βάρος για μας, των έντονων ελληνικών επιρροών. Το πλούσιο ρωμαϊκό και μεσαιωνικό παρελθόν έχει αφήσει αδιάψευστους μάρτυρες. Παλιά γαλατορωμαϊκά ερείπια, ιπποτικά κάστρα και παπικά αβαεία, εκκλησιές και μεσαιωνικά χωριά. Τόσα κι άλλα τόσα για να σας ξεσηκώσουν. Μια μοναδική περιοχή με εντυπωσιακές εναλλαγές τοπίων, ώς κάτω στη Μεσόγειο. Τέσσερα εθνικά πάρκα τη ζώνουν σαν δαχτυλίδι, προφυλάσσοντας τις αναρίθμητες φυσικές ιδιαιτερότητες, που ξεκινούν απ’ τα προϊστορικά σπήλαια με πάνω από 250.000 χρόνια ζωής -Σπήλαιο Ομπσερβατουάρ του Μονακό και Κόσκερ- σταθμούς στην αλυσίδα της ανθρώπινης εξέλιξης και ιστορικά αξιοθέατα όπου ο χρόνος εγκλώβισε ό,τι μπόρεσε να διασωθεί. Ως τους μοναδικούς υδροβιότοπους κοντά στο δέλτα του Ροδανού στην περίφημη Καμάργκ, 50 μόλις χλμ από την Αρλ. Εκεί, σε μια ελώδη περιοχή 100.000 εκταρίων, με νησίδες και προσχώσεις, όπου άμπωτη και παλίρροια συνεχώς μεταμορφώνουν, βρίσκουν καταφύγιο τα φλαμένγκο και εκατοντάδες είδη άγριων ζώων και πουλιών. Μια εικόνα, χίλιες λέξεις. Και όχι μόνο. Αφού εκεί κοντά, στα νότια της περιοχής αυτής, κάτω απ’ τις φυτείες ρυζιού, τους κήπους και τα σταροχώραφα, ζουν και βασιλεύουν οι αδιαμφισβήτητοι άρχοντες του τόπου: οι ταύροι και τα λευκά άλογα! Καθώς ακουμπάει στη Μεσόγειο, η περιοχή -και ειδικά το ανατολικό τμήμα- είναι γεμάτη από τεράστιες, έρημες και αναξιοποίητες παραλίες, με δύσκολη πρόσβαση.

Ο Μιστράλ, ο βορειοδυτικός άνεμος -το γνωστό μας μαϊστράλι, από το όνομα Mistrau που στην τοπική διάλεκτο σημαίνει αφέντης- δεσπόζει στο κλίμα της περιοχής πνέοντας 150 μέρες το χρόνο προσφέροντας το καλοκαίρι ανάσες δροσιάς σ’ έναν τόπο με διαστήματα πολύ μεγάλης ξηρασίας, ενώ το χειμώνα ξεσπάει με παγωνιά και καμιά φορά με ταχύτητα που αγγίζει τους 90 κόμβους την ώρα. Η περιοχή γύρω από την Αρλ σφύζει από ζωή και παραδόσεις, χρώματα κι αρώματα, ώς την υπερβολή. Και ξαφνικά, τον Ιούνιο, μέσα στη ζέστη του καλοκαιριού, σκάει σαν βραδυφλεγής βόμβα εκείνο το μωβ παράξενο λουλούδι της λεβάντας, που σου παίρνει τη μύτη και την ψυχή, σκεπάζοντας σαν θάλασσα πάνω από 30.000 εκτάρια γης! Ενα απίστευτο θέαμα που δημιουργεί ένα ανάγλυφο από στενόμακρες καλλιεργήσιμες λωρίδες. Πώς να μην τρελαθεί η παλέτα του Βαν Γκογκ λουσμένη στα πιο δυνατά χρώματα που μπορούν να γίνουν, αλλά κι εκείνη τόσων άλλων διάσημων σαν του Πικάσο, του Ματίς, του Σεζάν που μετέφεραν ο καθένας με διαφορετικό τρόπο τη μαγεία του τοπίου.

Λίγα για την Ιστορία

Ακολουθώντας τον Ροδανό προς νότο, αποκαλύπτονται σαν σε ανοιχτό βιβλίο οι πιο όμορφες γαλατορωμαϊκές πόλεις της πάλαι ποτέ ισχυρότατης Provincia Romana, τμήμα της οποίας υπήρξε η Αρλ και παλιά ρωμαϊκή πρωτεύουσά της, τον 4ο αιώνα π.Χ. Μιλάμε για μια τεράστια περιοχή που έδωσε το όνομά της στην Προβηγκία (στα γαλλικά Provence), η οποία κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους το 125 π.Χ. και αποτέλεσε την πιο παλιά και την πιο πλούσια από τις επαρχίες της πρώην Γαλατίας, σημερινής Γαλλίας, καλύπτοντας έκταση απ’ τη Γενεύη ώς την Τουλούζη και απ’ τη Βιέννη ώς τη Μασσαλία. Με τον καιρό, αυτή περιορίστηκε ανατολικά προς την Ιταλία και δυτικά προς την Ισπανία απ’ όπου δέχτηκε και τις νεότερες επιρροές, όπως θα διαπιστώσετε με τις ταυρομαχίες που εμφανίστηκαν εδώ το 1701.

Δυόμισι χιλιάδες χρόνια πολιτιστικών επιρροών σ’ ένα σταυροδρόμι που ένωσε διαφορετικούς πολιτισμούς απ’ όλες τις άκρες τις Μεσογείου. Με κορυφαία στιγμή την εποχή της ελληνικής κυριαρχίας στο απόγειο της αποικιακής δόξας της. Τη μεγάλη Ελλάδα του 6ου αιώνα π.Χ., όταν Αρχαίοι Φωκείς ίδρυσαν τη Μασσαλία, την Αντίπολη -σημερινή Αντίμπ- στη Μεσόγειο και μερικές άλλες, απλώνοντας τη σκιά τους σε όλα τα νότια παράλια, αφήνοντας τους Γαλάτες στην ενδοχώρα. Μαζί έφεραν το αμπέλι και την ελιά που σήμερα αποτελούν τους δύο σταθερούς πόλους της οικονομίας της εκτός από τον τουρισμό. Εδραιώνοντας την κυριαρχία τους, οι Ρωμαίοι έχτιζαν πόλεις εγκαθιστώντας τους δικούς τους «αποίκους», που δεν ήταν άλλοι από Ρωμαίους λεγεωνάριους και τη συν αυτοίς ακολουθία, διαδραματίζοντας συχνά προπαγανδιστικό ρόλο υπέρ της Ρώμης ανάμεσα στις τοπικές γαλατικές κοινωνίες. Τον 1ο και 2ο αιώνα π.Χ. η περίφημη Pax Romana, διαχρονική ειρήνη, εξασφάλισε στην επαρχία ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη των πόλεων.

Η γοητευτική Αρλ, χτισμένη το 46 π.Χ., από τον Ιούλιο Καίσαρα, με την ονομασία Αρελάτ, «πόλη των βάλτων» δηλαδή, είναι το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα διατηρημένης πόλης με τέλεια ρωμαϊκή υποδομή, βασισμένη στις αρχές της Ελληνικής Ιπποδάμειας Αρχιτεκτονικής. Χτισμένη στη βάση αξόνων και μεγάλων οικοδομικών τετραγώνων, σαν σκακιέρα, με φόρουμ, αρένες, ιπποδρομιακό κέντρο, αρχαίο θέατρο, θέρμες και νεκροπόλεις, ώς τα χρόνια του Κωνσταντίνου τον 4ο αιώνα π.Χ., όπου το σκηνικό αλλάζει με την προσθήκη χριστιανικών και αργότερα μεσαιωνικών κτισμάτων. Ολα τούτα τα θαυμαστά σε μια μικρή πόλη περιτριγυρισμένη από πελώρια τείχη στις όχθες του Ροδανού. Μια πόλη που, παρ’ όλο το μεγαλείο, δεν είναι στραμμένη προς το παρελθόν. Γύρω από το εντυπωσιακό παλιό σκηνικό δημιουργήθηκε η δυναμική των φεστιβάλ, των διαφόρων εκδηλώσεων και παραδοσιακών γιορτών, για τις ανάγκες των οποίων συντηρήθηκαν τα περισσότερα μνημεία.

Στην καρδιά της πόλης, στο παλιό Φόρουμ, κέντρο της ζωής τότε και τώρα, ο κόσμος συνωστίζεται στα μικρά καφέ, με το άρωμα ταμπάκου έξω, γαλλικής μπαγκέτας και σοκολάτας μέσα, απολαμβάνοντας τις καλοκαιρινές μέρες, ενώ τα μικρά και γραφικά καταστήματα προσφέρουν μια πολύ μεγάλη γκάμα παραδοσιακών αντικειμένων και έργων τέχνης. Στη γνωστή πλατεία Δημοκρατίας, στο ιστορικό κέντρο, θα δείτε μερικά από τα πιο σημαντικά κτίρια. Οπως το παλιό Δημαρχιακό Μέγαρο του 17ου αιώνα, τον Καθεδρικό του St. Trophine, μία από τις ωραιότερες ρωμανικές εκκλησίες του 12ου αιώνα, μέσα στα σκοτεινά χρόνια του Μεσαίωνα, όπου η Αρλ έγινε μεγάλο θρησκευτικό κέντρο. Ας προσθέσουμε εδώ ότι σύμφωνα με το θρύλο ο Χριστιανισμός που ήρθε απ’ την Παλαιστίνη διαδόθηκε τότε σε όλη τη ρωμαϊκή επικράτεια απ’ τα δυτικότερα παράλια της Γαλλίας: την περιοχή της Saintes – Maries de la Mer, ένα μικρό χωριό στο νοτιοδυτικό άκρο της Καμάργκ, μόλις 50 χλμ απ’ την Αρλ. Εδώ λοιπόν λένε ότι το 40 π.Χ. ένα πλοιάριο έφερε στις ακτές τρεις γυναίκες, σύμβολα της Καινής Διαθήκης, διωγμένες από την Παλαιστίνη. Τη Μαρία Ιακώβη, τη Μαρία Σαλώμη και τη Μαρία Μαγδαληνή, οι οποίες πρώτες είχαν αντικρίσει τον άδειο τάφο του Χριστού μετά την Ανάσταση. Από τότε το μικρό αυτό χωριό που πήρε το όνομά του απ’ τις τρεις αυτές γυναίκες, μετατράπηκε σε σπουδαίο λατρευτικό κέντρο από το 19ο αιώνα με πολλές παραδοσιακές γιορτές.

Η γωνιά του Βαν Γκογκ

Ο Ιούλιος στην Προβηγκία έχει το χρώμα της λεβάντας κι η Αρλ τα δυνατά χρώματα της ζωγραφικής του Βαν Γκογκ. Του μεγάλου «νομάδα» ζωγράφου του 19ου αιώνα -όπως τον αποκαλούσαν οι Γάλλοι- που έκανε εδώ αισθητή την παρουσία του και διάσημη την Αρλ σε όλο τον κόσμο! Εδώ έγινε η δική του γωνιά, το σπίτι του, όταν το 1888, με προτροπή του Πωλ Γκογκέν, αποφάσισε να μείνει και να φτιάξει τελικά πάνω από 200 πίνακες ζωγραφικής και 100 σκίτσα, αφιερωμένα στην Αρλ και την Προβηγκία. Οσοι έρχονται ψάχνουν να βρουν την ατμόσφαιρα εκείνη που οδήγησε το μεγάλο Ολλανδό ζωγράφο να εγκατασταθεί εδώ για 16 μήνες. Και τη βρίσκει παντού. Στις ίριδες της άνοιξης, στα κυπαρίσσια, τους ελαιώνες, τα χωράφια με τα φλογισμένα ηλιοτρόπια, όλα θέματα μέσα στη ζωγραφική του, όπου παγίδευσε τον ήλιο πριν φύγει απ’ τη ζωή. Αλλά και στα στενά περάσματα, τα παλιά ατμοσφαιρικά ξενοδοχεία, τις μικρές πλατείες και τις γκαλερί. Και κυρίως στα δροσερά βράδια του καλοκαιριού, κάτω απ’ τον έναστρο ουρανό, στο «Cafe de la Nuit», από τους κορυφαίους πίνακές του, που και σήμερα παραμένει caf?, ξαναβαμμένο στα χρώματα του έργου του!

Τα βασικά αξιοθέατα

Η αρένα, ένα από τα σημαντικότερα ρωμαϊκά μνημεία όλης της Γαλλίας, χωρητικότητας 22.000 θεατών, σύγχρονη εκείνης της Νιμ. Χτίστηκε στα ανατολικά της πόλης τον 1ο αιώνα μ.Χ. και είναι αντίγραφο του Κολοσσαίου της Ρώμης, μόλις 10 χρόνια νωρίτερα. Στο χτισμένο τότε δάπεδο του αμφιθεάτρου, κυλούσαν τροχήλατα κελιά με θηρία προς το κέντρο της σκηνής. Το 1840 χαρακτηρίστηκε μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς, όπως και κατά περιόδους όλα τα υπόλοιπα ρωμαϊκά μνημεία που ακολουθούν. Σήμερα μακριά από εκείνη τη θηριώδη εποχή, ένα άλλο θέαμα λαμβάνει χώρα: οι ταυρομαχίες, οι περίφημες corridas, απ’ την Αρλ ώς το χωριουδάκι της Saintes – Maries de la Mer, όπου εκτρέφονται οι ταύροι, και όπου πολλές είναι οι πινακίδες και τα γραφεία που πληροφορούν τους επισκέπτες για τις παραστάσεις.

Το Αρχαίο Θέατρο χτισμένο το 25 π.Χ. στα πρότυπα του ελληνικού θεάτρου. Οι Θέρμες του Κωνσταντίνου, μέρος της καθημερινότητας τότε των κατοίκων, είναι έργο του 4ου αιώνα. Η περίφημη Νεκρόπολη του Alyscamps, επιτομή της επίσκεψης των αρχαίων μνημείων, πλαισιώνει την πασίγνωστη ρωμαϊκή οδό της Via Aurelia. Το τεράστιο αυτό νεκροταφείο χρησιμοποιήθηκε και από τους χριστιανούς από τον 4ο αιώνα.

Το Μουσείο Αρλατέν στεγάζεται σ’ ένα πανέμορφο παλιό ξενοδοχείο του 15ου αιώνα. Είναι μια εθνολογική καταγραφή της ιδιαίτερης παράδοσης αυτού του τόπου με τη σφραγίδα του Fred Mistral, εμπνευστού της και προστάτη της παράδοσης και της τοπικής γλώσσας της περιοχής. Τριάντα αίθουσες οργανωμένες η κάθε μια, μ’ ένα συγκεκριμένο θέμα θα σας καταπλήξουν, ενώ η παρουσία του μεγάλου Μιστράλ που αφιέρωσε τη ζωή του σ’ αυτόν το σκοπό, είναι διάχυτη παντού.

Το Μουσείο Reattu στο κέντρο της πόλης, στις όχθες του Ροδανού μέσα σ’ ένα τεράστιο παλιό μοναστήρι του 15ου και 16ου αιώνα, των ιπποτών της Μάλτας, αποτελείται από μία πολύ μεγάλη συλλογή με σύγχρονα έργα από τον Πικάσο και μετά όπως και έργα του ζωγράφου J. Reattu, καθώς και ένα αρχείο από 3.000 φωτογραφικά κλισέ.

Το Μουσείο της Αρλ και της Αρχαίας Προβηγκίας φιλοξενεί μια τεράστια γκάμα ρωμαϊκών αντικειμένων με μακέτες, αγάλματα, απίθανα μωσαϊκά και σαρκοφάγους.Τέλος, το Μουσείο της Καμάργκ, 12 χλμ. έξω απ’ την Αρλ, είναι μία αποκάλυψη. Σε μια παλιά στάνη παρουσιάζονται τα τοπία του δέλτα του Ροδανού, απ’ την πρώτη γεωλογική της σύσταση μέχρι τις μέρες μας. Βρίσκεται μέσα στο προστατευόμενο φυσικό πάρκο της Καμάργκ και προσφέρεται για διαδρομές με οδηγό ή και άλογο ανάμεσα σε ταύρους και άγρια πουλιά.

Στα Φεστιβάλ

Οταν η λεβάντα φτάνει στο ζενίθ της ανθοφορίας της κι οι αρένες είναι έτοιμες να υποδεχθούν τον κόσμο του καλοκαιριού, ανοίγουν τα φεστιβάλ. Τότε η Αρλ μετατρέπεται σε ένα απέραντο διεθνές καλλιτεχνικό φόρουμ, κέντρο εικαστικών γεγονότων και εκδηλώσεων. Η αυλαία σηκώνεται τη δεύτερη εβδομάδα του Ιουλίου, με το διεθνές φεστιβάλ φωτογραφίας – η Αρλ είναι η πρωτεύουσα της φωτογραφίας στη Γαλλία. Το 1969 ο διάσημος φωτογράφος Lucien Clergue εγκαινίασε τις «διεθνείς συναντήσεις», ένα ραντεβού διάσημων φωτογράφων και ανθρώπων της τέχνης, που αργότερα απόκτησαν έναν πολυσύνθετο χαρακτήρα. Συνδεδεμένος με το γεγονός αυτό κι ο γνωστός μας Christian Lacroix, σύγχρονος ιεροφάντης της μόδας που με ζήλο και αφοσίωση, ως γνήσιο τέκνο της Αρλ, υπηρέτησε αυτό το θεσμό επί χρόνια. Φέτος διευθύνει τις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν κατ’ αρχάς τις Διεθνείς Συναντήσεις (8 – 12 Ιουλίου): ένας κύκλος με ανοιχτές συζητήσεις, παρουσιάσεις, σεμινάρια, προβολές και διάφορα δρώμενα. Απ’ το μοναστήρι του Montmajour, λίγα χιλιόμετρα έξω από την Αρλ, ώς τον καθεδρικό του Saint Trophine, στήνεται ένα ατελείωτο πανηγύρι. Ενώ ώς τις 16 Σεπτεμβρίου οι φίλοι της φωτογραφίας θα γοητευθούν απ’ τις δεκάδες εκθέσεις με αυτό το αντικείμενο. Τρεις βραδιές ξεχωρίζουν: Πρώτα η Nuits d’ Europe, οι Βραδιές της Ευρώπης (έγινε στις 9 Ιουλίου), όπου στο πλαίσιο της ανάληψης της γαλλικής προεδρίας τον Ιούλιο πραγματοποιείται μια φωτογραφική έκθεση από τις 27 χώρες – μέλη, προβάλλοντας η κάθε μια την ταυτότητά της με 81 φωτογράφους και προβολές στο Πάρκο των Ατελιέ. Κατόπιν η Nuit de l’ Ann?e (φέτος έγινε στις 11 Ιουλίου). Στους δρόμους της Αρλ, απ’ τις 10 το βράδυ ώς τα ξημερώματα, σε αυλές σχολείων, μοναστήρια, μικρά ξενοδοχεία, όλα μένουν ανοιχτά σε παράγοντες της φωτογραφίας και κοινό. Ο καθένας προβάλλοντας τη φωτογραφική επικαιρότητα στον τομέα του. Les Sosies, δηλαδή οι Σωσίες (επίσης φέτος στις 9 Ιουλίου), μια βραδιά πολύ διαφορετική. Μια πασαρέλα με εντυπωσιακά μοντέλα και πανάκριβα κοστούμια επί σκηνής, όπου το καθένα αναλαμβάνει έναν ρόλο σύμφωνα με το είδος του ενδύματος και το σκηνικό σενάριο που υπάρχει.

Γενικά γι’ αυτό το φεστιβάλ περισσότερα θα βρείτε στο www.rencontres-arles.com

Στη συνέχεια είναι η σειρά του μουσικού φεστιβάλ της Αρλ Les Suds ? Arl. Στο Αρχαίο Θέατρο, τους δρόμους του κέντρου, την αυλή της επισκοπής, τις πλατείες. Μουσική πανδαισία απ’ όλο τον κόσμο. Χωρίς να μιλήσουμε για τις παραδοσιακές γιορτές με τον τρύγο και το μάζεμα της ελιάς το φθινόπωρο, του ρυζιού και της λεβάντας την άνοιξη, αφορμές για υπέροχες υπαίθριες γιορτές, χορούς με άφθονο φολκλόρ και εδέσματα, τις βουκολικές γιορτές των βοσκών κτλ. Οι ταυρομαχίες: Μέρος του couleur locale, συγκεντρώνουν χιλιάδες θερμόαιμους στην Corrida de Toros σ’ έναν άνισο αγώνα μεταξύ ματαδόρ – ταυρομάχων και ανυπεράσπιστων ταύρων ηλικίας 4 – 6 ετών.

Περισσότερα στη διεύθυνση: www.tourismeville-arles.fr/a7/a

ΚΟΣΤΟΣ

Θα χρειαστείτε γύρω στα 1.400 ευρώ για 5 ημέρες.

ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ

Αεροπορικώς με Air France: Παρίσι – Αβινιόν μετ’ επιστροφής 824 ευρώ. Από εκεί με τρένο η Αρλ είναι μια ώρα περίπου. Με την Ολυμπιακή: Αθήνα – Παρίσι μετ’ επιστροφής 450 ευρώ. Και μετά με το ταχύτατο τρένο TGV ώς την Αρλ (ταξίδι 4 – 5 ωρών), πληροφορίες στο: +44 (0) 490993503. Πολλά γραφεία οργανώνουν εκδρομές στον Ροδανό, στο πλωτό του κομμάτι απ’ τη Μεσόγειο ώς τη Λυών. Από την Αρλ για την Καμάργκ: Ο αυτοκινητόδρομος RD 570 οδηγεί στο νοτιοδυτικότερο άκρο της, ώς εκεί που μπορείτε να φθάσετε – σίγουρα στο χωριό του Saintes – Maries de la Mer και στις πύλες των εθνικών πάρκων.

ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ

Στα πολλά καλά ξενοδοχεία, το ένα πιο όμορφο από τ’ άλλο. Απ’ τα καλύτερα:

Grand Hotel Nord-Pinus: Ξενοδοχείο ήδη από τον 17ο αιώνα (!), επάνω στην πλατεία του Φόρουμ, με εξαιρετική νοτιογαλλική-ισπανίζουσα ατμόσφαιρα και καλλιτεχνική διακόσμηση – εξάλλου εδώ έχουν μείνει από τον Πικάσο και τον Κοκτώ ώς τον Υβ Μοντάν. Από 160 ευρώ με πρωινό (www.nord-pinus.com).
Hotel Du Forum: Παλιά κατοικία του 1850, στο κέντρο της Αρλ, μία όαση με πισίνα και κήπο. Εγινε το σκηνικό πολλών ταινιών. Εδώ ο διάσημος φωτογράφος Jucieu Clergue απαθανάτισε το 1964 τον Πικάσο. Είναι και το στέκι των φαν της φωτογραφίας! Από 70 – 150 ευρώ με πρωινό (www.hotelduforum.com).
Hotel du Calendal: Σ’ ένα κτίριο του 15ου αιώνα, στην καρδιά της παλιάς Αρλ, μπροστά στις αρένες, όπου μερικά δωμάτια βλέπουν. Πισίνα, τζακούζι, κήπος και πιάτα με τοπικά προϊόντα. Από 59 ευρώ το μονόκλινο, με τρίκλινα και τετράκλινα έως 129 ευρώ με πρωινό (www.lecalendfal.com).
Le Relais de la Poste: Απ’ τα πιο όμορφα και οικονομικά, σε μια υπέροχη πλατεία, με ρουφ γκάρντεν και πρωινό. Από 31 ευρώ.
Hotel Mineille: Ενα ποίημα, με 34 ζεστά βαμμένα δωμάτια, μια πισίνα βυθισμένη στο πράσινο και πολύ καλό πρωινό. Από 89 – 130 ευρώ (www.hotel-mireille.com).
Domaine Sainte Cecile: Μέσα σ’ ένα αγρόκτημα, μ’ ένα παλιό μοναστήρι του 17ου αιώνα, 7 χλμ. από την Αρλ, περιτριγυρισμένο από άλογα και ταύρους στην πεδιάδα της Καμάργκ. Από 105 ευρώ για δύο άτομα (www.mas-sainte-cecile.com).

Επιλέξτε από δεκάδες ξενοδοχεία και κάνετε κράτηση τώρα:

www.booking.com

ΓΝΩΣΤΑ ΣΤΕΚΙΑ

Σίγουρα στο Cafe de la Nuit. Το είδατε και ζωγραφισμένο από τον Βαν Γκογκ, τώρα μπορείτε να το χαρείτε κάτω απ’ τον έναστρο ουρανό. Στην Cave de Saucisson: μη φύγετε χωρίς να έχετε πάρει μυρωδιά το είδος αυτού του λουκάνικου, διάσημο στην Αρλ! Στο Hotel Nord Pinus, για καφέ αλλά και πρόχειρο φαγητό. Στο Vitamine, σαλάτες και πολλά πιάτα με petes, ειδικά για τους χορτοφάγους. Στο Le Vaccares, εστιατόριο πολυτελείας με προϊόντα απ’ τη γύρω περιοχή. Σπεσιαλιτέ βόδι μαρινάτο και medaillon d’ agneau. Στο Lou Marques, το εξαιρετικό εστιατόριο του ξενοδοχείου Jules – Cesar, απ’ τα καλύτερα της Αρλ.

ΤΙ ΘΑ ΨΩΝΙΣΕΤΕ

Τοπικά προϊόντα όπως κρασιά, χυμούς φρούτων και λικέρ. Λουκάνικα και άλλες σπεσιαλιτέ. Στις υπαίθριες αγορές κεραμικά, παλιά αντικείμενα και εξαιρετικά έπιπλα. Στα καταστήματα αποξηραμένες συνθέσεις, παλιές κούκλες και παιχνίδια, αρώματα και είδη καλλωπισμού από λεβάντα, λινά και υφάσματα κεντημένα στο χέρι και πολλά άλλα τοπικά σουβενίρ.

ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΠΑΡΚΑ

Le parc naturel region de Camargue: Ο,τι πιο σημαντικό στη Φύση (περισσότερες πληροφορίες στο www.parc-camargue.fr). Εκεί ολόγυρα, αλλά και στις παραλίες της Καμάργκ, πολλές είναι οι διαδρομές που γίνονται με άλογα. Σχετικές πληροφορίες θα βρείτε στον οργανισμό Comite Departemental d’ Equitation des Bouches – du – Rh?ne στο τηλέφωνο +44 (0) 442529732.

http://trans.kathimerini.gr/

Το «ΒΗΜΑ» βρέθηκε σε καλοκαιρινούς ρυθμούς διακοπών στην ευρύτερη περιοχή της δυτικής παραλίας της Ηλείας, και δεν έχασε την ευκαιρία για μια επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας, πόλο έλξης για τουρίστες από ολόκληρο τον κόσμο.

Είναι ένας από τους πιο τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας. Αυτό δεν μας εμποδίζει να δούμε πίσω από τη «βιτρίνα» και να ανακαλύψουμε ερημικές παραλίες, φιλόξενα ορεινά χωριά και καλά στέκια στην Παλιά Πόλη.

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΛΙΝΑ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΥ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΤΣΑΜΕΤΑΚΗΣ, ΕΦΗ ΠΑΡΟΥΤΣΑ,
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΝΟΜΙΚΟΥ, ΝΙΚΟΣ ΕΞΑΡΧΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ

Παλιά Πόλη

Η πόλη που χτίστηκε από τους Ιππότες του Αγίου Ιωάννη, αυτή την οποία επισκέπτονται κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες, Ελληνες και ξένοι, περιλαμβάνεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Ολα αυτά όμως δεν αρκούν για να περιγράψουν την ομορφιά της ζωής εντός των τειχών. Περιπλανηθείτε στους μεγάλους και μικρούς δρόμους, στα πολυσύχναστα και έρημα σοκάκια, στις πολλές πλατείες και στα δεκάδες μνημεία. Μπείτε και βγείτε και από τις έντεκα πύλες της και παρατηρήστε τα σπίτια και τα κτίρια. Επισκεφτείτε το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου και το Τέμενος του Σουλεϊμάν, δείτε το Γενί Χαμάμ και το τζαμί του Μουσταφά. Καθίστε στα σκαλάκια στην πλατεία Ιπποκράτους και παρατηρήστε το πολυφυλετικό πλήθος, κατηφορίστε βράδυ την οδό Ιπποτών και περάστε από τη μεγαλοπρεπή Πύλη Ντ’ Αμπουάζ. Είναι από τις λίγες φορές που θα συνειδητοποιήσετε ότι το περιβάλλον, η αρχιτεκτονική και τα κτίρια μπορούν να δημιουργήσουν ατμόσφαιρα και να σας φτιάξουν τη διάθεση.

Οδός Σωκράτους

Ο πιο κεντρικός και πολύβουος δρόμος στην Παλιά Πόλη. Μαγαζάκια κάθε είδους και φυλές όλου του κόσμου να πηγαινοέρχονται πάνω-κάτω και να σταματάνε για παγωτό, καφέ ή αγορές.

Οδός Ιπποτών

Είναι ο πιο ήσυχος και επιβλητικός δρόμος της Παλιάς Πόλης. Λίγο πιο μακριά από το τουριστικό κέντρο, η οδός Ιπποτών είναι η είσοδος στο παραμυθένιο μεσαιωνικό παρελθόν της πόλης. Η ανηφοριά καταλήγει στην είσοδο του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου.
Tip: Πολλοί δεν το γνωρίζουν και χάνουν τη μοναδική ευκαιρία να δουν την Παλιά Πόλη της Ρόδου από ψηλά, και συγκεκριμένα ανεβασμένοι πάνω στα τείχη που την κυκλώνουν. Κάθε Τρίτη και Σάββατο πρωί ξεκινάει από την αυλή του παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου η περιήγηση στα τείχη ( Τ/22413-65.270, είσοδος 2 ευρώ).

Ενυδρείο

Το Ενυδρείο της Ρόδου είναι από τα πιο ολοκληρωμένα και οργανωμένα της χώρας. Τοποθετημένο στη βόρεια «μύτη» του νησιού, δίπλα στη θάλασσα, είναι το κατάλληλο σημείο για να γνωρίσουν μικροί και μεγάλοι τον υποθαλάσσιο κόσμο. Κάντε βόλτα στις σκοτεινές «κατακόμβες» και δείτε πίσω από το τζάμι ψάρια και οργανισμούς της θάλασσας.
Οδός Κω, Ρόδος, Τ/22410-27.308, γενική είσοδος 5 ευρώ, ανοιχτά 9 το πρωί – 8.30 το βράδυ.

Παραλίες νοτιοανατολικής Ρόδου

Οι παραλίες που εκτείνονται από το Κιοτάρι μέχρι το Πρασονήσι είναι άγνωστες και δύσκολο να τις βρεις, αλλά αξίζουν την προσπάθεια. Προμηθευτείτε καπέλο, αντηλιακό και νερό και ακολουθήστε όποιο χωματόδρομο βρείτε στα αριστερά σας καθώς οδηγείτε στην εθνική οδό. Το πιθανότερο είναι να βρεθείτε σε μια ερημική παραλία με αμμόλοφους, ψιλή άμμο και πεντακάθαρα νερά.

Κιοτάρι

Η μεγάλη παραλία στο δρόμο προς τη νότια πλευρά του νησιού τα έχει όλα: μεγάλα ξενοδοχεία και βίλες προς ενοικίαση, εστιατόρια και beach bars, water sports και ξαπλώστρες. Τα γαλάζια νερά της είναι κατάλληλα για παιχνίδι στη θάλασσα και μπορείτε να επιλέξετε κιόλας: ψιλή άμμος ή βοτσαλάκι;
Tip: Το beach bar «Shimba’s» φτιάχνει τα κοκτέιλ του με φρέσκα βιολογικά φρούτα. Στο «αφρικάνικο» σκηνικό καθίστε για καφέ και μέχρι αργά για ποτό και χορό. Παραλία Κιοτάρι, Τ/6947-916.048.

Πρασονήσι

Ο παράδεισος των surfers. Το Πρασονήσι, στη νότια άκρη της Ρόδου, ενώνεται με το υπόλοιπο νησί με μια στενή λωρίδα γης. Ετσι, δημιουργούνται στις δύο πλευρές της λωρίδας ισάριθμες παραλίες, με διαφορετικούς ανέμους η καθεμιά. Ιδανικό μέρος για να δοκιμάσετε όλων των ειδών τα θαλάσσια σπορ, να κολυμπήσετε και να πιείτε καφέ.

Εμπωνας

Είναι ένα χωριουδάκι στα ορεινά του νησιού και σε απόσταση 56 χλμ. από την πόλη. Η αυτάρκεια των κατοίκων το έχει κάνει γνωστό και οι ντόπιοι έρχονται για φαγητό εδώ κυρίως τα Σαββατοκύριακα. Οι κάτοικοι ψήνουν το ψωμί στους δικούς τους φούρνους, έχουν τα λαχανικά τους, τα ζώα τους και τα αμπέλια τους για να βγάζουν κρασί. Κατά τον ίδιο τρόπο λειτουργούν και οι ταβέρνες του χωριού.
Tip: Φάτε φρέσκα παϊδάκια, ζυμωτό ψωμί, χωριάτικο λουκάνικο και φρέσκες σαλάτες στην ταβέρνα «Τα αδέρφια Μπάκη». Χωριό Εμπωνας, Τ/22460-41.247, 10 – 12 ευρώ το άτομο.

Λίνδος

Ασπρισμένα «κυκλαδίτικα» σπίτια χτισμένα κάτω από το κάστρο. Θα μπορούσε όντως να είναι μια κυκλαδίτικη Χώρα, αλλά το χωριό της Λίνδου έχει τον δικό του μοναδικό χαρακτήρα και φανατικούς που την επισκέπτονται κάθε καλοκαίρι εδώ και πολλά χρόνια.
Tip: Προτιμήστε για μπάνιο την παραλία του Αγίου Παύλου, που βρίσκεται στο πίσω μέρος του οικισμού. Στο εκκλησάκι απέναντι, θα δείτε πολλά ζευγάρια Αγγλων να ενώνονται με τα ιερά δεσμά του γάμου.

Κοιλάδα με πεταλούδες

Μπορεί οι περιβαλλοντικές εξελίξεις να μη βοηθάνε και οι πεταλούδες να έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά η κοιλάδα διατηρεί την ομορφιά της. Πυκνά δέντρα και τρεχούμενα νερά είναι το περιβάλλον τους και, αν έρθετε από 20 Ιουνίου μέχρι 20 Αυγούστου, είναι πιο πιθανό να δείτε πολλές από αυτές. Η απόσταση από την πόλη είναι περίπου 20 χλμ.

Πηγές Καλλιθέας

Αξιοποιήθηκαν από τους Ιταλούς κατακτητές τη δεκαετία του ’20 και πλέον αποτελούν αξιοθέατο. Τα κτίρια είναι δείγμα της «architectura naturale», της αρχιτεκτονικής ένταξης στο τοπίο, και μια βόλτα ανάμεσα στα σιντριβάνια και τα βοτσαλωτά αίθρια, εκεί όπου γυρίστηκαν πολλές ταινίες, επιβάλλεται.
Ανοιχτά από τις 8 το πρωί μέχρι τις 8 το βράδυ, Τ/22410-65.691, γενική είσοδος 3 ευρώ.

Οδός Ευκαλύπτων

Ενώνει τον οικισμό Κολύμπια με την εθνική Οδό Ρόδου – Λίνδου. Και όπως προδίδει το όνομά της, η οδός καλύπτεται αριστερά και δεξιά με πυκνούς ευκάλυπτους, έργο επίσης των Ιταλών.
Tip: Στο τέλος του δρόμου, στρίψτε δεξιά για να βρεθείτε στην ταβέρνα «Λιμανάκι». Με θέα την παραλία, δοκιμάστε φρέσκα ψάρια και θαλασσινά. Κολύμπια, Τ/22410-56.240, 14 – 18 ευρώ το άτομο.

Αρχάγγελος

Είναι ένα από τα πιο ιδιαίτερα χωριά της Ρόδου, αφού οι κάτοικοι διατηρούν πολύ έντονα τις παραδόσεις, τα ήθη αλλά και το γλωσσικό τους ιδίωμα. Κεραμικά και χαλιά φτιάχνονται ακόμα με παραδοσιακές μεθόδους και συχνά γίνονται πανηγύρια και γιορτές. Απέχει 30 χλμ. από τη Ρόδο και βρίσκεται κοντά στο ναό της Παναγίας Τσαμπίκας, εκκλησίας που θεωρείται πολύ σημαντική στη Ρόδο.

[…]

http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxgreece_1_10/06/2011_394271

Ενα μικρούλι νησάκι χωμένο μέσα στο δωδεκανησιακό σύμπλεγμα που έχει ένα μαγικό «προσόν»: με το που πατάς το πόδι σου, σε κάνει να μη θέλεις να φύγεις!

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΝΤΙΝΟΣ ΚΙΟΥΣΗΣ – ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΚΛΑΙΡΗ ΜΟΥΣΤΑΦΕΛΛΟΥ

Να νησί ιδανικό για ήρεμες διακοπές όπου ο παραδοσιακός τρόπος ζωής «κρατάει» ακόμα. Εδώ υπάρχουν δρόμοι, αλλά ελάχιστα αυτοκίνητα. Δεν υπάρχουν νυχτερινά κέντρα ούτε θαλάσσια σπορ. Το τοπίο είναι μια «όαση» για κουρασμένα μάτια με όμορφα αρχοντόσπιτα χτισμένα γύρω από το γραφικό λιμάνι, με ψαροκάικα και απόλυτη ηρεμία. Ο Εμποριός (ή Ημποριός) είναι το λιμάνι καθώς και η πρωτεύουσα της Χάλκης και είναι σήμερα η μόνη κατοικημένη περιοχή στο νησί. Τα σπίτια «ιταλικού» αρχιτεκτονικού ρυθμού αλλά και νεοκλασικά, δίπατα με κεραμοσκεπή, με πέντε παράθυρα, μεγάλη θύρα ανά όροφο και αέτωμα με «οφθαλμό», φτάνουν μέχρι τη θάλασσα και είναι δείγματα της περασμένης ακμής του νησιού.

Η Χάλκη βρίσκεται στα δυτικά της Ρόδου, μόλις 5 μίλια από το ακρωτήριο του Μονολίθου. Ανήκει στα Δωδεκάνησα και έχει έκταση 28,1 τ. χλμ, ακτογραμμή 34 χλμ. και 295 μόνιμους κατοίκους. Το νησί κατοικείται από την προϊστορική εποχή.

Για την προέλευση της ονομασίας της η επικρατέστερη εκδοχή είναι πως ονομάστηκε έτσι από τη λέξη «κάλχη» ή «χάλκη», που σημαίνει πορφύρα. Η άλλη εκδοχή είναι πως πήρε το όνομά της από τα ορυχεία επεξεργασίας χαλκού που υπήρχαν εκεί στην αρχαιότητα. Ο γεωγράφος Στράβων αναφερόταν στη Χάλκη ως «Χάλκια», ενώ ο Θουκυδίδης την ονομάτιζε «Χάλκη».

Το νησί έχει ανακηρυχθεί «κέντρο ειρήνης και φιλίας», αλλά φαντάζομαι πως δεν έχει καμία σχέση με το ομώνυμο στάδιο! Οι κάτοικοι έχουν ονόματα που θα σας παραξενέψουν. Ελέγκω, Συντροφιός, Λευκωσία, Γλεντούσης, Καθολική κ.λπ. Aρκετά από αυτά είναι αρχαία, τα περισσότερα όμως είναι παρατσούκλια που με τα χρόνια μετατράπηκαν σε κανονικά ονόματα. Πέρα, όμως, από αυτή την ιδιομορφία οι άνθρωποι είναι ευγενέστατοι και φιλόξενοι πλην ελαχίστων εξαιρέσεων που ευτυχώς προσωπικά δεν γνώρισα.

Μάλλον στον συνδυασμό της ομορφιάς της και της φιλοξενίας των κατοίκων της να οφείλεται το γεγονός ότι η Χάλκη έχει κατορθώσει το ακατόρθωτο! Εχει καταφέρει να έχει μόνιμα (το καλοκαίρι) ξένους τουρίστες υψηλού επιπέδου. Εννοείται βεβαίως ότι οι τιμές των υπηρεσιών και των προϊόντων δεν «χτυπάνε» κόκκινο όπως σε κάποια νησιά που όλοι ξέρουμε. Επί παραδείγματι, ένα δίκλινο στούντιο πλήρως εξοπλισμένο για τον μήνα Αύγουστο αρχίζει από 45 ευρώ και φτάνει τα 120 ευρώ όταν είναι πολύ μεγάλο και μπορείς από τη βεράντα να πέσεις στη θάλασσα!

Εμεινα σε ένα τέτοιο στούντιο και, πιστέψτε με, ήμουν πολύ δυστυχής που έμεινα μόνο τρεις ημέρες στο νησί.

Ολίγη ιστορία

Οι ιστορικές μαρτυρίες για τη Χάλκη είναι ελάχιστες. Το νησί διαβαίνει τους αιώνες στη σκιά της Ρόδου. Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι Τιτάνες ήταν οι πρώτοι κάτοικοι. Οι Πελασγοί έζησαν στο νησί για πολλά χρόνια, αφήνοντας πίσω τους πολλά κτίσματα. Τους διαδέχθηκαν οι Κάρες, οι Δωριείς και αργότερα οι Φοίνικες. Στους ιστορικούς χρόνους, η Χάλκη φέρεται κατά καιρούς ως υποτελής της Καμίρου.

Κατά την εποχή της ακμής του αθηναϊκού κράτους αναφέρεται ως σύμμαχος των Αθηναίων στους φορολογικούς καταλόγους της Δηλίου Συμμαχίας, πράγμα που σημαίνει ότι είχε ανεξάρτητη διοικητική υπόσταση εκείνη τη χρονική περίοδο. Αργότερα φαίνεται να εξαρτάται και πάλι από την Κάμιρο.

Τον 7ο αιώνα το νησί κυριεύεται από τους Αραβες μέχρι το 825, οπότε και απελευθερώνεται. Οι Βενετοί και Γενοβέζοι καταφθάνουν το 1204 και επισκευάζουν την αρχαία ακρόπολη, χτίζοντας ταυτόχρονα φρούριο στο νησάκι της Αλιμιάς. Κατά τον 14ο αιώνα οι Ιππότες της Ρόδου παραχώρησαν τη Χάλκη ως φέουδο στην οικογένεια Assanti από την Ischia. Τότε έχτισαν και το Κάστρο τους πάνω στα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης. Ανάμεσα στα οικόσημα σώζεται αυτό του Μεγάλου Μαγίστρου D’Aubusson (1476 – 1530), ο οποίος αναστήλωσε το φρούριο έπειτα από την καταστροφική επιδρομή που δέχτηκε η Χάλκη από τους Βενετούς. Στο κάστρο, όπως ήταν απολύτως ευνόητο για εκείνα τα χρόνια, κατέφευγε ο πληθυσμός σε περίπτωση επιδρομής. Το 1523 τη Χάλκη την κυριεύουν οι Τούρκοι.

Από τα μέσα του 19ου αιώνα η τουρκοκρατούμενη Χάλκη φτάνει στο απόγειο της ακμής της: μαζί με τη Σύμη, την Κάλυμνο και το Καστελλόριζο αναπτύσσουν το εμπόριο και τη σπογγαλιεία, ενώ ιδρύονται σχολεία και το μορφωτικό επίπεδο του πληθυσμού σημειώνει κατακόρυφη άνοδο.

Ομως, κατά τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας και κατά την ιταλοκρατία, τα πατροπαράδοτα προνόμια καταργούνται, πλήττεται το εμπόριο και η σπογγαλιεία και αρχίζει η αιμορραγία της μετανάστευσης. Το 1912 η Χάλκη, όπως κι όλα τα Δωδεκάνησα, περιήλθε υπό ιταλική κυριαρχία, στρατιωτική αρχικά και πολιτική μετά το 1923.

Να δείτε…

Το Φρούριο των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη (15ος αι.): Χτισμένο στα βορειοανατολικά του νησιού, πάνω από την παλιά πρωτεύουσα της Χάλκης, το Χωριό. Θα δείτε πολλά λιθόκτιστα μισογκρεμισμένα σπίτια, αφού έχει πλέον εγκαταλειφθεί.

Το Μοναστήρι του Αγίου Ιωάννου του Αλάρκα που είναι το πλέον σημαντικό προσκύνημα του νησιού. Η εικόνα φέρει ημερομηνία 1835 και τα γράμματα «ΙωΑΧΣΠΘ», αλλά το μοναστήρι πρέπει να είχε κτιστεί πολύ παλαιότερα. Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται τα μοναστήρια της Αγίας Τριάδας, Σταυρού του Ξύλου και της Παναγίας της «Εττριάς» ( Οδηγήτριας).

Τις Κήφες, που είναι παλαιά μαντριά και αποθήκες -χρησιμοποιούνταν και για ύπνο- από μεγάλες πέτρες με δεύτερο στρώμα εξωτερικού τοίχου. Κάτι αντίστοιχο με τα Σπηλάδια της Νισύρου. Θα τις δείτε διάσπαρτες σε όλη τη Χάλκη.

Παραλίες

Παρά το ορεινό του εδάφους, θα βρείτε ωραιότατες παραλίες στη Χάλκη. Ο Πόνταμος είναι η μόνη αμμώδης παραλία και με τα πόδια, ξεκινώντας από το λιμάνι, θα χρειαστείτε δέκα λεπτά. Ο δρόμος είναι με άσφαλτο. Πάνω από την παραλία έχει ταβέρνα, καντίνα και ομπρέλες για ηλιοθεραπεία.

Τα Φτενάγια είναι από τη δεξιά πλευρά του λιμανιού, όπως βλέπουμε τη θάλασσα, πίσω από το εκκλησάκι της Αγίας Αικατερίνης. Η παραλία είναι μικρή και βραχώδης. Λειτουργεί ταβέρνα και υπάρχουν ομπρέλες για ηλιοθεραπεία.

Η παραλία στα Κάνια βρίσκεται βόρεια από το λιμάνι, κοντά στις Ιχθυοκαλλιέργειες. Είναι προσβάσιμη με τα πόδια σε 25 λεπτά περίπου, αλλά και με όχημα, αφού ο δρόμος είναι με ασφαλτοστρωμένος.

Η παραλία του Γιάλι είναι μικρή με βότσαλα και χοντρή άμμο, στη νότια πλευρά του νησιού. Για να πάτε εκεί πρέπει να φτάσετε στο Χωριό και συνεχίζετε κατηφορίζοντας το δρόμο που είναι μπροστά από το Χωριό. Ο δρόμος κατεβαίνει αλλά θέλει όχημα 4×4. Καλύτερα να πάτε με καϊκάκι.

Η Αρέτα είναι μια διπλή παραλία πιο πέρα από τον Πόνταμο. Η πρόσβασή της γίνεται και με καΐκι. Είναι ένα κομμάτι ξηράς που κυριολεκτικά εισχωρεί στη θάλασσα δημιουργώντας δύο παραλίες. Υπάρχουν και άλλες, πολλές παραλίες που είναι προσβάσιμες μόνο από τη θάλασσα και βέβαια οι παραλίες της Αλιμιάς.

Στην Αλιμιά

Η Αλιμιά ή Αλιμνιά βρίσκεται στα ΒΑ της Χάλκης και είναι η μεγαλύτερη από τις βραχονησίδες μεταξύ Ρόδου και Χάλκης.

Η επιφάνεια του νησιού είναι 7 τετραγωνικά χιλιόμετρα και έχει μήκος ακτών 21 χιλιόμετρα. Το νησί είναι ορεινό, με λίγες εύφορες πλαγιές γύρω από το λόφο του Κάστρου και διαθέτει δύο φυσικούς όρμους, τον Εμπορειό και τον Αγιο Γεώργιο. Ο οικισμός στον Αγιο Γεώργιο εγκαταλείφθηκε μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σήμερα το νησί είναι ακατοίκητο· εκτρέφονται εκεί μόνο λίγα αιγοπρόβατα. Η κατοίκηση της Αλιμιάς ανάγεται στα Νεολιθικά χρόνια, αφού πρόσφατες ανασκαφικές έρευνες αποκάλυψαν νεολιθικό αψιδωτό κτίριο στη νότια πλαγιά του λόφου του Κάστρου.

Στην Αλιμιά κατοικούσε μικρός πληθυσμός, ο οποίος εκτός από την ενασχόληση με τη γεωργία και την κτηνοτροφία εκμεταλλευόταν συστηματικά το θαλάσσιο πλούτο της περιοχής. Το νησί ταυτίζεται με την αρχαία Ευλίμνια του Πλίνιου, όνομα που προέρχεται από τα δύο φυσικά λιμάνια της. Στην Ελληνιστική περίοδο ανάγονται τα λαξευμένα στο βράχο νεώρια, όταν η Αλιμιά, όπως και η Χάλκη, ανήκαν στο ροδιακό κράτος και χρησίμευαν ως αγκυροβόλια και παρατηρητήρια του ροδιακού στόλου.

Μαζί με τη Χάλκη κατελήφθη από τους Ιωαννίτες Ιππότες (1309), οι οποίοι την εκχώρησαν το 1366 ως φέουδο στον Barello Assanti με τον όρο να χτίσει φρούριο. Η οικοδόμηση του οχυρού ωστόσο δεν προχώρησε και το 1475 οι Ιππότες φρόντισαν για την ολοκλήρωση του κάστρου. Το 1493 οι κάτοικοι της Αλιμνιάς μεταφέρθηκαν στη Ρόδο, για να προστατευθούν από τις οθωμανικές επιδρομές. Η κατοίκηση ωστόσο συνεχίστηκε την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας (16ος – 20ός αιώνας), όπως μαρτυρεί ο μικρός οικισμός στον Αγιο Γεώργιο. Στη συνέχεια το νησί πέρασε στην κυριαρχία των Ιταλών, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τον όρμο του Αγίου Γεωργίου ως ναύσταθμο κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εντάχθηκε στο ελληνικό κράτος το 1948, μαζί με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα.

Το νησί έχει ενταχθεί στο κοινοτικό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000 ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ).

ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ

Για Χάλκη έχετε δύο επιλογές. Η πρώτη είναι να πάτε κατ’ ευθείαν με ένα πολύωρο ταξίδι. (ΑΝΕΚ Τ/210-41.97.420, www.anek.gr).

Εναλλακτικά μέσω Ρόδου, από εκεί ή από την πόλη της Ρόδου με δρομολόγια 2 φορέε την εβδομάδα ή από τη Σκάλα Καμίρου με το τακτικό καραβάκι (δύο φορές την ημέρα) για Χάλκη (Τ/6988.155.630, 6945.743.539).

ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ

Hiona Art (T/22460-45.244, www.hionaart.gr):Ο παλιός δημοτικός ξενώνας αναπαλαιωμένος με πολύ καλό γούστο πάνω στη δεξιά άκρη του λιμανιού. Καλή εξυπηρέτηση και πολύ καλό πρωινό.€ €
Πάρα πολλά όμορφα στούντιο διαχειρίζεται το Zifos Travel (T/22640-45.028). Στην ιστοσελίδα του www.zifostravel.gr θα βρείτε σίγουρα κάτι να σας αρέσει.

€ – έως 60 €
€ € – έως 110 €
€ € € – έως 200 €
€ € € € – από 200 € και άνω

ΦΑΓΗΤΟ

Οπου έφαγα στο νησί δεν έμεινα παραπονεμένος. Οι άνθρωποι φροντίζουν τους επισκέπτες τους. Οπότε: δοκιμάστε άφοβα και κατά βούληση.

ΤΙ ΝΑ ΨΩΝΙΣΕΤΕ

Η Χάλκη φημίζεται για το μέλι της. Αν είστε και τυχεροί μπορεί να βρείτε και κατσικίσιο σπιτικό τυρί.

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ

Κωδικός Κλήσης 22460
Λιμεναρχείο 22460-45.220
Αστυνομία 22460-45.213
Δήμος 22460-45.207
Ιατρείο 22460-45.206

http://trans.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_taxgreece_1_07/08/2008_243386

Ενα μικρό νησί, όχι όπως λέει ο ποιητής «…όλο ελιές κι αμπέλια», αλλά με απόκρημνα βράχια, κρυστάλλινα νερά, παλιά αρχοντικά και μεγάλη ιστορία· η ανατολική «εσχατιά» της ελληνικής επικράτειας, 72 ν.μ. ανατολικά της Ρόδου και 328 ν.μ. από τον Πειραιά

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΝΤΙΝΟΣ ΚΙΟΥΣΗΣ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΤΣΑΜΕΤΑΚΗΣ, “Η Καθημερινή”

To Καστελλόριζο ήταν μέχρι τον περασμένο μήνα το μοναδικό μέρος της Ελλάδας που δεν είχα επισκεφτεί, κι αυτό όχι επειδή δεν ήθελα, αλλά επειδή η πρόσβαση ήταν δύσκολη. Είχα προσπαθήσει αρκετές φορές, αλλά πάντα κάτι τύχαινε. Συνηθέστατα, επειδή δεν είχα πολύ χρόνο· αυτό που τύχαινε ήταν το μικρό αεροπλάνο να μην έχει θέση και, όταν έφτανε στο Καστελλόριζο, οι μισές θέσεις ήταν άδειες. Αθάνατη Ολυμπιακή!

Με τούτα και μ’ εκείνα, φέτος που το καλό πλοίο Διαγόρας της Blue Star φεύγει κάθε Δευτέρα, απoφάσισα να πάω κι εγώ. Το ταξίδι διαρκεί 20 ώρες, αλλά με καλά βιβλία, laptop και ύπνο τη «βγάζεις καθαρή» και χωρίς καμπίνα. Εξαιρετικά και άνετα τα σαλόνια, καλό το φαγητό και τα σνακ, εξυπηρετικότατοι και οι άνθρωποι, γιατί πρέπει να αποδίδουμε «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι».

Ετσι λοιπόν, έπειτα από ένα μακρύ ταξίδι, έφτασα στο Καστελλόριζο, που πραγματικά κερδίζει και στις πρώτες εντυπώσεις. Καθώς πλησιάζει το καράβι τη δυτική πλευρά του νησιού, βλέπεις μόνο έναν απόκρημνο πέτρινο και αφιλόξενο όγκο. Με το που «καβατζάρει» όμως το βόρειο ακρωτήρι του νησιού, η όψη αλλάζει. Πολλές μικρές νησίδες, τοπίο πιο ομαλό και πράσινο κι ένα πολύχρωμο κουκλίστικο λιμάνι με ένα αναπαλαιωμένο τζαμί (που δεν λειτουργεί) να προϋπαντεί τον επισκέπτη στην είσοδό του. Λένε πως είναι το καλύτερο φυσικό λιμάνι στη Μεσόγειο, επειδή δεν το πιάνει κανένας καιρός.

Με το που κατέβηκα από το πλοίο, εναπόθεσα τα πράγματά μου σε μια συμπαθητική καφετέρια και πήγα να βρω κατάλυμα. Ανακάλυψα πως οι τιμές στα ξενοδοχεία ήταν αδικαιολόγητα ανεβασμένες. Αντίθετα, στα δωμάτια (studios τα περισσότερα) οι τιμές ήταν από συμπαθητικές έως πολύ καλές. Ετσι, αφού βρήκα ένα υπέροχο και τεράστιο δωμάτιο με όλα του τα «σεπρεπά», άρχισα τη γνωριμία μου με το νησί.

Το Καστελλόριζο ανήκει σε ένα σύμπλεγμα δεκατεσσάρων μικρών νησιών και βραχονησίδων, όπως ο Αγιος Γεώργιος, τα Αγριέλαια, το Μαύρο Ποινί, το Πολύφαδο, η Ρω, η Στρογγυλή, το Ψωμί και η Ψωραδιά. Επειδή είναι το μεγαλύτερο απ’ όλα, γι’ αυτό ονομάστηκε και Μεγίστη.

Η μικρή πόλη-λιμάνι (και τη λέω έτσι γιατί στις αρχές του 20ού αιώνα είχε 20.000 κατοίκους) έχει κτιστεί κάτω από μια ορθοπλαγιά του βουνού και είναι γραφικότατη, με τα παλαιά της σπίτια, και τα στενά δρομάκια. Σήμερα, ολόκληρο το νησί έχει περίπου 250 κατοίκους που ζουν από τον λίγο τουρισμό και τη σύνταξή τους. Ακριβώς απέναντι, μόλις στο 1,5 ν.μ., είναι οι τουρκικές ακτές και η πόλη Κας.

Το Καστελλόριζο έχει μεγάλη ναυτική παράδοση και τη ναυτική και εμπορική ανάπτυξη που κάποτε γνώρισε θα τη δείτε αποτυπωμένη στα διάφορα σπίτια και αρχοντικά. Ξεχωρίζουν οι παλιές φωτογραφίες με το λιμάνι γεμάτο ελλιμενισμένα ιστιοφόρα και υδροπλάνα της Air France, που συνέδεαν το νησί με την υπόλοιπη Ευρώπη. Κατά την απελευθέρωση, 1.400 αρχοντικά καταστράφηκαν. Ο αγγλικός στρατός, που αποτελούνταν κυρίως από αποικιακά στρατεύματα, λεηλάτησε την πόλη (οι κάτοικοι είχαν μεταφερθεί στη Μ. Ανατολή) και, προκειμένου να καλύψουν τις ευθύνες τους, έβαλαν φωτιά ισχυριζόμενοι πως εξερράγη η αποθήκη των καυσίμων.

Σήμερα θα έρθετε έως εδώ για να απολαύσετε την ηρεμία και το ελληνικό καλοκαίρι. Και αν έχετε φαντασία, μπορεί να γίνεται μέλος του «κάστινγκ» της ταινίας «Mediterraneo» που γυρίστηκε εκεί και βραβεύτηκε με Oscar.

ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΕΙΤΕ

Το Παλαιόκαστρο, που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του Καστελλόριζου. Είναι ένας αρχαίος οικισμός με κτίσματα και δεξαμενές και δωρική ακρόπολη του 3ου αιώνα π.Χ., όπου σώζεται μια επιγραφή με τον όρο «Μεγίστη».

Το κάστρο των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη, που κτίστηκε τον 14ο αιώνα στον κόκκινο βράχο πάνω από την πόλη. Σώζονται μόνο τα ερείπια του κτίσματος, αλλά από αυτό προέρχεται και η ονομασία του νησιού (Castello Rosso, δηλαδή… Καστελλόριζο).

Για τον Αγιο Γεώργιο του Βουνού θα πρέπει να ανεβείτε τα 401 σκαλιά. Το μοναστήρι περιστοιχίζεται από τεράστιες φυσικές πλάκες, ενώ μέσα υπάρχει μια κατακόμβη.

Η Γαλάζια Σπηλιά ή «Σπηλιά του Παραστά» ή «Φώκιαλη» -από τις φώκιες που κατοικούν μέσα- θεωρείται ένα από τα ομορφότερα μέρη της Μεσογείου. Βρίσκεται στα νότια του νησιού κι έχει μήκος 75 μ., πλάτος 40 μ. και ύψος 35 μ., αλλά η είσοδός του είναι στο ύψος μιας μικρής βάρκας. Γι’ αυτόν το λόγο είναι επισκέψιμο μόνο με μικρή βάρκα. Εχει εξαιρετικά πλούσιο σταλακτιτικό διάκοσμο που, όταν φωτίζεται από τις ανταύγειες των ακτίνων του ήλιου, παρουσιάζει ένα φαντασμαγορικό θέαμα.

Το νησάκι της Ρω βρίσκεται στα ΝΔ του Καστελλόριζου. Μπορείτε να το επισκεφτείτε με ναυλωμένο καΐκι. Εχει γίνει γνωστό από την Κυρά της Ρω, τη μοναδική κάτοικό του, που για δεκαετίες φύλαγε το νησί και κάθε πρωί ύψωνε την ελληνική σημαία.

ΠΩΣ ΠΑΜΕ

Είτε ακτοπλοϊκώς, είτε κάνοντας ένα συνδυασμό, π.χ. με αεροπλάνο ώς τη Ρόδο κι από εκεί με καράβι για Καστελλόριζο, είτε κατευθείαν αεροπορικώς. To Διαγόρας της Blue Star Ferries (Τ/210-89.19.800, www.bluestarferries.gr) φεύγει κάθε Δευτέρα στις 15:00 και το εισιτήριο κοστίζει από 19 ευρώ το άτομο η απλή μετάβαση στη σούπερ οικονομική (ανάλογα με τη διαθεσιμότητα), 53,50 ευρώ στην οικονομική, 70,50 ευρώ σε τετράκλινη εσωτερική καμπίνα, ενώ φτάνει έως και τα 176 ευρώ για μονόκλινη εξωτερική lux. Το αυτοκίνητο κοστίζει 106,50 ευρώ και η μηχανή 29 ευρώ. Ιδιες είναι οι τιμές και για τη Ρόδο. Διαφοροποιούνται μόνο στο αυτοκίνητο, που κοστίζει 85 ευρώ, και στη μηχανή (24 ευρώ). Για τη Ρόδο εκτελεί επίσης δρομολόγια η ΑΝΕΚ.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Κρυστάλλα
Τ/22460-49.363, 6978-815.071
Ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα με όλα τα κομφόρ, σχεδόν επάνω στη θάλασσα. Το δίκλινο στην υψηλή σεζόν κοστίζει 60 ευρώ και το πρωινό το ετοιμάζετε εσείς.
Ποσειδών
Τ/22460-49.257, 6945-710.603, www.kastelorizo-poseidon.gr
Πανέμορφα και καλόγουστα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα πλήρως εξοπλισμένα. Το δίκλινο την υψηλή σεζόν στα 80 ευρώ μετά πρωινού.

Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
www.booking.com

ΦΑΓΗΤΟ

• Κάτι… απ’ τα παλιά
Τ/22460-49.363
Πάνω στο λιμάνι, αλλά μακριά από το πλήθος, κάτω από μια καταπράσινη πέργκολα, θα φάτε εξαίσια μαγειρευτά.
• Παραγάδι
Τ/6946-178.018
Πάνω στο λιμάνι και στην εμπορική του πλευρά, να το επισκεφτείτε για φρέσκο ψάρι.

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ

Αγροτικό ιατρείο: 22460-49.267
Αστυνομικό Τμήμα: 22460-49.333
Λιμεναρχείο: 22460-49.270
Δήμος Μεγίστης: 22460-49.269

Με βαθύ θρησκευτικό συναίσθημα, οι άντρες και οι γυναίκες της Ολύμπου ακολουθούν μια αυθεντική τελετουργία πένθους και θρήνου στη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, αλλά και παραδοσιακού εορτασμού, που κορυφώνεται τη Λαμπρή Τρίτη ΚΕΙΜΕΝΟ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΒΑΣΣΑΛΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΕΦΗ ΠΑΡΟΥΤΣΑ, “H Καθημερινή”

Υπάρχουν μέρη σε όλη τη χώρα, ορεινά, δύσβατα και απομονωμένα, όπου οι παροχές των αστικών κέντρων, ο ηλεκτρισμός, το τηλέφωνο ή, ακόμη πιο απλά, ο… δρόμος, άργησαν να φτάσουν. Σε αυτά τα μέρη χρησιμοποιούσαν λάμπες πετρελαίου για φως, μέχρι τα τέλη του ’70 ή και αργότερα. Θυμάμαι πάντοτε μια ιστορία από ένα μικρό χωριό των Σφακίων στην Κρήτη όπου, όταν περί το 1985 ήρθε το ρεύμα, την ίδια κιόλας ημέρα πέταξαν από τον ενθουσιασμό τις λάμπες, χωρίς να υπολογίσουν ότι κάτι θα πήγαινε στραβά. Κι έτσι, όταν εκείνο το πρώτο βράδυ το ρεύμα έπεσε, έμειναν όλοι με τη χαρά της άφιξης του ηλεκτρισμού στο… σκοτάδι.

Και στην Ολυμπο της Καρπάθου, όμως, το ορεινό χωριό της μακρινής Δωδεκανήσου, ο ηλεκτρισμός ήρθε κάπου στη δεκαετία ’80. Ο δρόμος, πάλι, 25 – 30 χρόνια μετά, ακόμα να φτιαχτεί. Και κάπως έτσι η πρώτη εικόνα του ιδιαίτερου αυτού χωριού, που είναι χτισμένο στα 250 μ., κατά μήκος του αυχένα που συνδέει δύο κορυφές του βουνού Προφήτης Ηλίας (παλαιότερη ονομασία: Ολυμπος!) της βόρειας Καρπάθου, ξεπροβάλλει σαν γλυκιά επιβράβευση για τη δύσκολη διαδρομή που έχεις ακολουθήσει.

Η Ολυμπος, που χτίστηκε κατά τα πρότυπα της αρχιτεκτονικής των μεσαιωνικών νησιωτικών οικισμών, και κάπως έτσι διατηρείται μέχρι σήμερα, απλώνεται σε Ανατολή και Δύση. Στο ψηλότερο σημείο της δεσπόζουν οι χαρακτηριστικοί πεταλόσχημοι ανεμόμυλοι. Τα σπίτια της δυτικής πλευράς στέκονται πάνω από γκρεμό που καταλήγει στη θάλασσα, ενώ στην ανατολική απλώνονται προς μια καταπράσινη -τώρα την άνοιξη- κοιλάδα, που έχει πρόσβαση στο επίνειό της, το Διαφάνι.

Σε αυτό τον απομονωμένο γεωγραφικά τόπο, ζει και δημιουργεί η μικρή αυτάρκης κοινωνία της Ολύμπου. Μια κοινότητα ορεσίβιων… νησιωτών -κτηνοτρόφων, γεωργών, αλλά και οικοδόμων, ξυλουργών, υποδηματοποιών και πλέον εμπλεκομένων με τον τουρισμό- που, παρά την επαφή τους με τον νεοελληνικό πολιτισμό, έχουν κρατήσει ακόμα στοιχεία της δωρικής διαλέκτου στη γλώσσα τους, συνθέτουν και τραγουδούν μαντινάδες υπό τους ήχους της δωδεκανησιακής λύρας και υπακούν σε… απαράβατους μέχρι σήμερα κανόνες ηθικής, που αφορούν κυρίως τη θέση των δύο φύλων. Αυτή η προαιώνια μάχη που δίνεται απ’ άκρη σ’ άκρη σε ολόκληρο τον κόσμο και, βέβαια, και σ’ ετούτη την καλά κρυμμένη γωνιά των Δωδεκανήσων.

Και είναι παράξενο, αν σκεφτεί κανείς ότι και εδώ η γυναίκα αποτελούσε πάντοτε το στυλοβάτη κάθε οικογένειας. Οι άντρες, τα παλαιότερα χρόνια, αναζητούσαν δουλειά στην ξενιτιά και οι γυναίκες έμεναν πίσω, αναλαμβάνοντας όλα τα καθήκοντα: να καλλιεργούν τα χωράφια, να δουλεύουν στους μύλους, να υφαίνουν, να κρατούν το σπίτι και να μεγαλώνουν τα παιδιά. Γι’ αυτό και οι γυναίκες της Ολύμπου, με τις μεγαλύτερες σε ηλικία να φορούν καθημερινά την τοπική τους ενδυμασία, ξεχωρίζουν για τη λεβεντιά και την υπερηφάνειά τους, ενώ ο πρωταρχικός ρόλος που έπαιξαν στη μικρή αυτή κοινωνία συνέβαλε ιδιαίτερα στο να διασωθούν ώς τις μέρες μας τα ήθη και τα έθιμα του τόπου. Και μαζί με αυτά, ένα αυστηρό και εξαιρετικά ενδιαφέρον τελετουργικό που ακολουθείται απαρεγκλίτως μέσα στο πέρασμα των χρόνων τόσο τη Μεγάλη Εβδομάδα όσο και στη συνέχεια, κατά τον εορτασμό του χαρμόσυνου νέου της Ανάστασης και της Λαμπρής Τρίτης.

Τις πρώτες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας, οι γυναίκες βάφουν τα πασχαλινά αυγά και ανάβουν τους λιθόχτιστους φούρνους που βρίσκονται διάσπαρτοι στις γειτονιές του χωριού, για να ψήσουν σταυροκούλουρα και λαμπροκούλουρα, που προσφέρονται σε κάθε σπίτι από την Ανάσταση και για σαράντα μέρες μέχρι την Ανάληψη. Και κάθε βράδυ παρακολουθούν τον εσπερινό που πραγματοποιείται στην κεντρική εκκλησία του χωριού, την Κοίμηση της Θεοτόκου, με τις τοιχογραφίες από την εποχή της τουρκοκρατίας και το εξαιρετικό ξυλόγλυπτο τέμπλο. Στην εκκλησία, οι γυναίκες μπαίνουν από την πίσω πόρτα, την πόρτα του «γυναικίτη».

Τη Μεγάλη Παρασκευή, μαυροφορεμένες όλες τους, στολίζουν τον Επιτάφιο, για να ακολουθήσει έπειτα μία από τις πιο συγκλονιστικές στιγμές που μπορεί να ζήσει κανείς την ημέρα του μεγάλου πένθους της Ορθοδοξίας. Οι γυναίκες τοποθετούν στο στολισμένο με όλα τα λουλούδια και τα χρώματα της άνοιξης ξύλινο κιβούρι τις φωτογραφίες των προσώπων που έφυγαν εκείνη τη χρονιά και καρφιτσώνουν μαζί τους μαντινάδες αφιερωμένες στη μνήμη τους. Ο Επιτάφιος μπαίνει στην εκκλησία κι εκείνες βγάζουν τις μαντίλες τους, λύνουν τα μαλλιά τους και θρηνούν για τον Χριστό και τους εκλιπόντες αγαπημένους τους. Τα μάτια όλων δακρύζουν. Ντόπιων και επισκεπτών. Ελλήνων και ξένων. Η υπόλοιπη ημέρα περνά βουβά, μέχρι να φτάσει το βράδυ. Η περιφορά του Επιταφίου γίνεται απ’ άκρη σ’ άκρη στο χωριό, ώς τις ψηλότερες γειτονιές του, με στάσεις -για να διαβαστούν ονόματα πεθαμένων- μπροστά από κάθε σπίτι που κατοικείται και είναι ανοιχτό.

Το Μεγάλο Σάββατο το κλίμα αλλάζει. Είναι η ημέρα που ετοιμάζεται το λαμπριάτικο οφτό. Το γεύμα δηλαδή της επομένης, που δεν είναι άλλο από κατσικάκι ή αρνί με γέμιση, που έχει σαν κύριο συστατικό της το ρύζι. Το οφτό θέλει ώρες πολλές για να γίνει, γι’ αυτό και σιγοψήνεται ήδη από το Σάββατο στους ξυλόφουρνους του χωριού. Το βράδυ, η Ανάσταση γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα και την Κυριακή του Πάσχα ολόκληρη η Ολυμπος πλημμυρίζει χαρά και δονείται από τις λύρες, τις τσαμπούνες και τα λαούτα, από τα τραγούδια και τους χορούς. Μετά τη δεύτερη Ανάσταση, πολλοί μαζεύονται στη μεγάλη πλατεία του χωριού, στις ταβέρνες και στα καφενεία, και αρχίζουν τα όργανα και οι μαντινάδες. Οι τελευταίες αναφέρονται αρχικά στην Ανάσταση, ενώ σιγά-σιγά αλλάζουν χαρακτήρα και το περιεχόμενό τους διαμορφώνεται από την καθημερινότητα και την επικαιρότητα. Σε αυτά τα γλέντια συμμετέχουν μόνο άντρες, ενώ οι γυναίκες του χωριού παρακολουθούν με προσοχή και… από απόσταση.

Η πιο σημαντική ημέρα για την Ολυμπο, όμως, δεν έχει φτάσει ακόμα. Τη Δευτέρα του Πάσχα (ή Λαμπρή Δευτέρα) οι γυναίκες τρέχουν για άλλη μία φορά στους συνοικιακούς φούρνους, για να φουρνίσουν τις τούρτες (πασχαλινές πίτες με μυζήθρα και μπαχαρικά), κι έπειτα πάνε στο νεκροταφείο για να ασπρίσουν και να στολίσουν με λουλούδια τους τάφους. Και τη Λαμπρή Τρίτη η καμπάνα σημαίνει στις 9 το πρωί. Οι Ολυμπίτες στολίζουν τις εικόνες της εκκλησίας με χρωματιστές μαντίλες και τις κουβαλάνε στα χέρια, οδεύοντας προς το νεκροταφείο. Είναι η ημέρα που αναγγέλλουν το νέο της Ανάστασης στους νεκρούς και σε όλους τους τάφους γίνεται τρισάγιο. Η περιφορά των εικόνων όμως περνάει και απ’ όλα τα ξωκλήσια του χωριού και τις βρύσες. Για την ορεινή Ολυμπο, το νερό έχει ιδιαίτερη αξία. Πραγματοποιείται άλλωστε και δέηση για… βροχή.

Μετά την περιφορά, η πομπή φτάνει στο Πλατύ, όπου γίνεται το «θρόνιασμα» των εικόνων, ένα έθιμο που περιλαμβάνει πλειστηριασμό για την οικονομική ενίσχυση της εκκλησίας. Μία από τις πλέον χαρακτηριστικές εικόνες, οι ανύπαντρες κοπέλες του χωριού, ντυμένες γιορτινά, να στέκονται αμφιθεατρικά στα σκαλιά της εκκλησίας. Οι «θρονιαστές» (οι ευεργέτες δηλαδή) απολαμβάνουν στη συνέχεια το γεύμα που τους παραθέτει η εκκλησιαστική επιτροπή, αλλά και οι υπόλοιποι δοκιμάζουν τα κεράσματα των χωριανών, για να κλείσει και αυτή η τόσο ξεχωριστή ημέρα με άλλο ένα γλέντι στην πλατεία. Με τις γυναίκες σε απόσταση, τους άντρες μαντιναδόρους σε οίστρο και τους φίλους και επισκέπτες σε ευθυμία, να επιδίδονται, εσκεμμένα και μη, σε μια δημιουργική αλληλεπίδραση όλων αυτών των διαφορετικών κόσμων, που μόνο καλό μπορεί να φέρει!

ΠΩΣ ΠΑΜΕ

Μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, τα δρομολόγια για Κάρπαθο εκτελούνταν με πλοίο της ΑΝΕΚ (Τ/210-41.97.400, 210-41.97.420, www.anek.gr) από το λιμάνι του Πειραιά, δύο φορές την εβδομάδα: κάθε Παρασκευή και Δευτέρα. Η διάρκεια της διαδρομής είναι 17 – 22 ώρες, ανάλογα με τους ενδιάμεσους σταθμούς, και το εισιτήριο κοστίζει 36 – 38 ευρώ το άτομο στην οικονομική θέση και 62 ευρώ το άτομο σε τετράκλινη εσωτερική καμπίνα. Σημειώστε ότι η εταιρεία παρέχει έκπτωση 20% στους ναύλους που εκδίδονται μετ’ επιστροφής. Η Κάρπαθος έχει δύο λιμάνια, την Κάρπαθο ή Πηγάδια και το Διαφάνι. Το λιμάνι που πρέπει να προσεγγίσουν οι επισκέπτες της Ολύμπου είναι το δεύτερο. Σε αυτό θα φτάσετε είτε κατευθείαν με το πλοίο, είτε (σε περίπτωση που δε περιλαμβάνεται στο δρομολόγιο) με τοπικό πλοιάριο είτε οδικώς από τα Πηγάδια.

Εναλλακτικά, στην Κάρπαθο θα φτάσετε αεροπορικώς με καθημερινή απευθείας πτήση της Olympic Air (Τ/801 801 0101, 210-35.50.500, www.olympicair.com). Η απόσταση από το αεροδρόμιο του νησιού ώς την Ολυμπο είναι περίπου μία ώρα.

Ο δε δρόμος που οδηγεί στο χωριό είναι βατός χωματόδρομος και αναμένεται ώς το καλοκαίρι (να και ένα νέο της τελευταίας στιγμής) να ολοκληρωθεί η ασφαλτόστρωσή του.

ΔΙΑΜΟΝΗ

Αρχιπέλαγος (Ολυμπος, Τ/22450-51.091, www.archipelagoskarpathos.com). Υψηλού επιπέδου ανέσεις στο νεόκτιστο συγκρότημα που βρίσκεται στην πλαγιά κάτω από τη γραφική οροσειρά των ανεμόμυλων. Πρόκειται για επιπλωμένα και πλήρως εξοπλισμένα διαμερίσματα, που μπορούν να φιλοξενήσουν έως και 6 άτομα. Μεγάλο ατού τους η κεντρική θέρμανση και… η υπέροχη θέα στο Κρητικό Πέλαγος. Από 130 ευρώ το διαμέρισμα.
Ανεμος (Τ/22450-51.314, http://sites.google.com/site/escape2olympos/anemos-hotel/paradosiakos-xenonas-anemos). Πέντε δωμάτια χωρητικότητας έως και 4 ατόμων, ωραία διακοσμημένα, καθώς έχουν όλα τους «σουφά», το παραδοσιακό κρεβάτι της Ολύμπου, και με πλήρως εξοπλισμένο κουζινάκι. Μαγευτική θέα και… τιμές από 40 έως 60 ευρώ.
Αφροδίτη (Τ/22450-51.307). Τέσσερα ενοικιαζόμενα δωμάτια ακριβώς δίπλα στα προηγούμενα. Με την ίδια θέα και καλή περιποίηση.
Ιrenes House (Τ/6944-636.327, olymposkarpathos.wordpress.com). Παραδοσιακό διώροφο σπίτι στην καρδιά του χωριού. Τα δωμάτια έχουν «σουφά» και η κουζίνα είναι πλήρως εξοπλισμένη, ενώ υπάρχει δυνατότητα φιλοξενίας έως τριών ενήλικων ατόμων.
Μπαλάσκας (Διαφάνι, Τ/22450-51.320, 51.309, 210-40.06.204, www.balaskashotel.com). Περιποιημένα και άνετα δίκλινα, τρίκλινα δωμάτια και στούντιο με σύγχρονη διακόσμηση και επίπλωση.
Γλάρος (Διαφάνι, Τ/22450-51.501, www.hotel-glaros.gr) 20 ευρύχωρα δωμάτια, όλα με θέα στη θάλασσα και ορισμένα με παραδοσιακή διακόσμηση και κρεβάτια.

ΦΑΓΗΤΟ

Το Πάσχα, οπότε όλο το χωριό γιορτάζει, θα βρείτε ανοιχτές όλες τις ταβέρνες και τα καφενεία της Ολύμπου. Στο κέντρο του χωριού μπορείτε να καθίσετε στα παραδοσιακά καφενεία του Φιλιππίδη, του Ζωγραφίδη και του Φιλιππάκη, αλλά και να γευτείτε τοπική κουζίνα (ντόπιο κατσικάκι ή μακαρούνες), καθώς και ψητά της ώρας στις ταβέρνες Γεια μας, Ζέφυρος, Δροσιά και Μύλος.

To νησί είναι χωρίς αμφιβολία γοητευτικό. Υπάρχει ομορφιά και γραφικότητα. Εκεί που κάποιος μπορεί να έχει ενστάσεις είναι στην άναρχη τουριστική αξιοποίηση, που βέβαια ισχύει ανά την επικράτεια

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΝΤΙΝΟΣ ΚΙΟΥΣΗΣ – ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΚΛΑΙΡΗ ΜΟΥΣΤΑΦΕΛΛΟΥ

Πηγή : “Καθημερινή”

Στη γοητεία της Κω υποκύπτετε με το που φτάνετε στο λιμάνι της, γιατί σας δίνει την εντύπωση εξωτικού προορισμού. Πολλοί οι φοίνικες, το κάστρο πάνω από το λιμάνι και υπέροχα κτίρια μεταξύ νεοκλασικού και αποικιακού στυλ. Nα λάβετε υπόψη σας πως το νησί ξαναχτίστηκε έπειτα από τον καταστροφικό σεισμό του 1933. Κι από κοντά σε όλα αυτά, οι «απαραίτητες» πινακίδες με το νέον και η «αισθητική» κάποιων μαγαζιών, που μπορεί να σας ενοχλήσουν

Eίναι το τρίτο σε μέγεθος νησί της Δωδεκανήσου, με έκταση 290 τ. χιλιόμετρα και πληθυσμό περίπου 30.000 κατοίκους κατανεμημένους σε τρεις δήμους, τον Δήμο Kω, τον Δήμο Hρακλειδών και τον Δήμο Δικαίου.

Στην Κω θα πάρετε μια γεύση από τα περασμένα μεγαλεία του νησιού, όπως θα δείτε από τους διάφορους αρχαιολογικούς χώρους. Μπορείτε ακόμα να κάνετε όμορφες βόλτες στα γραφικά χωριουδάκια, να κολυμπήσετε σε εξαιρετικές παραλίες, να ζήσετε έντονη νυχτερινή ζωή και βέβαια να ευχαριστηθείτε ποδηλατάδα, μιας και το ποδήλατο χρησιμοποιείται πολύ στο νησί τόσο από τους ντόπιους όσο και από τους ξένους.

Ολίγη Ιστορία…

Η Κως, κατοικημένη από τα αρχαία χρόνια από τη φυλή των Πελασγών, έχει ήδη από τη 2η π.Χ. χιλιετία παράδοση στη γεωργία και τις τέχνες. Ευλογημένο από τον Θεό αυτό το νησί με το εύκρατο κλίμα του, υπήρξε πατρίδα του πατέρα της Ιατρικής Ιπποκράτη, πλήθους ποιητών και φιλοσόφων, αλλά και σημείο εκκίνησης πολλών εμπορικών δραστηριοτήτων. Το νησί, ανάλογα με τις δυναστείες που κάθε φορά βασίλευαν εκεί, άλλαζε και όνομα. Ετσι από το 2900 π.Χ. και μετά, οπότε οι αρχαιολογικές μελέτες μαρτυρούν πως κατοικούνταν, η Κως ονομάστηκε διαδοχικά Καρίς, Μερόπις και τελικά Κως.

Να δείτε…

• Οπωσδήποτε το «Ασκληπιείο». Βρίσκεται περίπου 4 χλμ. νοτιοδυτικά της πόλης, χτισμένο πάνω σε έναν λόφο με κουκουναριές. Στο ναό αυτό, τα αρχαία χρόνια λατρεύονταν η υγεία και η τέχνη. Ανάγεται γύρω στον 4ο αι. π.Χ. και αποτελείται από τρία διαδοχικά δώματα που ενώνονται μεταξύ τους με περίτεχνες εξωτερικές σκάλες. Στο πρώτο δώμα θα δείτε τα προπύλαια, τους βωμούς και τις αψίδες, ρωμαϊκής τεχνοτροπίας, όπου οι πιστοί τοποθετούσαν τις ιερές προσφορές τους. Στην ανατολική πλευρά του δώματος αυτού βρίσκονται και τα αρχαία ρωμαϊκά δημόσια λουτρά. Πίσω από τα λουτρά, σε ένα νεότερο κτίσμα, στεγάζεται το μουσείο του Ασκληπιείου.

Ανεβαίνοντας στο δεύτερο δώμα, θα δείτε το ιερό του Kυπαρίσσιου Απόλλωνα. Στη δυτική πλευρά, θα δείτε τον πρώτο ναό του Ασκληπιείου, στον οποίο και βρέθηκε ο θησαυρός του Ασκληπιού, που μεταξύ άλλων περιείχε και τους μυθικούς θησαυρούς της βασίλισσας Κλεοπάτρας.

Στο τρίτο και τελευταίο δώμα, θα δείτε τους χώρους που άλλοτε φιλοξενούσαν τους ασθενείς που ανάρρωναν, ενώ στο κέντρο του δώματος σώζεται ένας ακόμα ναός του Ασκληπιού, χτισμένος σε δωρικό ρυθμό.

•Την Πύλη της Αγοράς που βρίσκεται μέσα στην περιτοιχισμένη πόλη της Κω. Εκεί βρίσκονται πέντε ορθόδοξες εκκλησίες και το κάστρο της πόλης, που η κατασκευή του ανάγεται γύρω στο 1390. Το εντυπωσιακό στο κάστρο αυτό είναι πως για την αποπεράτωσή του χρησιμοποιήθηκαν πάσης φύσεως αρχαιολογικές πέτρες και μάρμαρα.

• Τον Πλάτανο του Ιπποκράτη. Αν περπατήσετε τη γέφυρα που ενώνει το κάστρο με την πλατεία Λοτζιά θα συναντήσετε τον Πλάτανο του Ιπποκράτη, το αρχαιότερο δέντρο της Ευρώπης, που μετράει 2.500 χρόνια ζωής. Σύμφωνα με την παράδοση, στη σκιά αυτού του δέντρου ο πατέρας της Ιατρικής δίδασκε τους μαθητές του. Στα νότια του πλάτανου θα βρείτε σειρά από ερείπια αρχαίων κτισμάτων και οικοδομημάτων που ανάγονται στην Ελληνιστική και Ρωμαϊκή Περίοδο. Την προσοχή σας θα τραβήξει το Νυμφαίο, όπου άλλοτε στεγάζονταν δημόσιες τουαλέτες. Το εντυπωσιακό σε αυτό το κτίσμα είναι οι κολώνες, όλες από άσπρο μάρμαρο. Κοντά στο Νυμφαίο, θα δείτε και τα ερείπια του αρχαίου γυμναστηρίου της Κω, του Ξυστού. Από τους 81 δωρικούς κίονες που συνολικά περιστοιχίζουν το κτίσμα, σήμερα είναι επισκευασμένοι 17.

• Την Casa Romana στην αρχαία αγορά, η οποία είναι ένα οικοδόμημα πομπηιανού τύπου χτισμένο στα θεμέλια ενός οικοδομήματος της ελληνιστικής περιόδου. Το κτίριο αυτό διαθέτει μη επιστεγασμένες αυλές που στόχο είχαν το φωτισμό και τον αερισμό των γύρω δωματίων.

Μην παραλείψετε να επισκεφθείτε στο κέντρο της πόλης, στην πλατεία Ελευθερίας, το αρχαιολογικό μουσείο του νησιού που στεγάζεται σε ένα εξαιρετικό κτίριο.Tα κυριότερα εκθέματά του είναι αγάλματα που ανασύρθηκαν στην επιφάνεια μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1933.

Επίσης, στη δεξιά πλευρά του λιμανιού της πόλης θα κάνετε μια βόλτα στο Κάστρο των Ιπποτών, μνημείο που κατασκευάστηκε τον 16ο αιώνα επί Ενετοκρατίας αλλά διατηρείται μέχρι σήμερα σε πολύ καλή κατάσταση.

Πιο πριν από το κάστρο βρίσκεται η νεότευκτη μαρίνα, που εκτός του ότι έλυσε ένα χρόνιο πρόβλημα του νησιού, σας προσφέρει τη δυνατότητα να πιείτε τον καφέ σας σε κοτεράδικο περιβάλλον.

Βόλτες στο νησί

Τα περισσότερα χωριουδάκια της Κω αξίζει να τα επισκεφθείτε. Ομως, δεν θα πρέπει να φύγετε από το νησί χωρίς να περάσετε από την τοποθεσία Θέρμες, τα ιαματικά λουτρά του νησιού δηλαδή, που βρίσκονται στο δρόμο προς τον κάβο Φωκά, καθώς και τα χωριά Πλατάνι, τη Zιά, το Πυλί και το Παλαιό Πυλί, την Αντιμάχεια και τέλος την Κέφαλο.

Το Πλατάνι (Kερμετές) είναι ένας μικρός οικισμός γνωστός για τα λευκά σπιτάκια του και τον πλάτανο της πλατείας του. Eίναι η παλιά τουρκική συνοικία του νησιού.

Αν ο δρόμος σας σας βγάλει σε αυτόν τον οικισμό οπωσδήποτε δεν θα μείνετε πεινασμένοι, μιας και στην πλατεία του χωριού βρίσκονται πολλές ταβέρνες με «οθωμανικές» σπεσιαλιτέ.

Κοντά στο Πλατάνι θα δείτε και το Διεθνές Ιδρυμα του Ιπποκράτη, χώρο στον οποίο τελούνται συνέδρια και διαλέξεις με προσκεκλημένους γιατρούς από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Σκοπός των υπευθύνων του ιδρύματος είναι να επεκταθεί το ελληνικό και να εγκατασταθούν γύρω από αυτό κέντρα άλλων εθνικοτήτων, με απώτερο στόχο τη δημιουργία ενός οικισμού με τίτλο «Πόλη του Ιπποκράτη», όπου κάθε χρόνο θα συγκεντρώνονται γιατροί από όλο τον κόσμο.

Συνεχίζοντας στον κεντρικό δρόμο θα συναντήσετε το παραδοσιακό χωριουδάκι Ασφενδιού και τη Zια. Η Zια είναι χτισμένη ανάμεσα στις καταπράσινες πλαγιές του Δίκαιου (875 μ.). Μπορείτε να αγναντέψετε από εκεί την ακτή της γείτονος, ολόκληρη σχεδόν την Κω, αλλά και τα γύρω νησιά. Πρόκειται για έναν πολύ όμορφο οικισμό, με καθαρές κρυστάλλινες πηγές και γραφικά λευκά σπιτάκια που το απόγευμα, που φεύγουν τα πλήθη, είναι ακόμα ομορφότερος.

Στο κέντρο του νησιού θα επισκεφθείτε το Πυλί. Ο κάμπος του, που είναι ο πιο εύφορος του νησιού, ποτίζεται από τη λίμνη της Λινοπότης. Στο Παλαιό Πυλί θα βρείτε πλήθος αξιοθέατα απομεινάρια της βυζαντινής περιόδου, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η εκκλησία της Υπαπαντής, που κατασκευάστηκε τον 11ο περίπου αιώνα. Θα δείτε επίσης το θολωτό τάφο με τις 12 εσωτερικές κρύπτες του μυθικού βασιλιά Χαρμύλου. Κοντά στο Πυλί θα βρείτε την Αντιμάχεια. Σήμα κατατεθέν του χωριού αυτού αποτελούν οι ανεμόμυλοι που κοσμούν τις πλαγιές του. Εκεί θα δείτε και το περίφημο κάστρο της πόλης χτισμένο από τους Βενετούς, με σκοπό την αποφυγή των τουρκικών επιθέσεων, στο εσωτερικό του οποίου σώζονται ερείπια σπιτιών και εκκλησιών.

Στο Tιγκάκι αξίζει να επισκεφθείτε τον υδροβιότοπο της εγκαταλελειμμένης πλέον αλυκής, με την πλούσια ορνιθοπανίδα (φλαμίνγκο, τσικνιάδες, θαλασσοκόρακες κ.λπ.). Τέλος, θα επισκεφθείτε την Κέφαλο, στο δυτικό άκρο του νησιού. Είναι χτισμένη πάνω σε ένα λόφο από πορώδη πετρώματα. Στην κορυφή του λόφου θα δείτε τον ξακουστό «Ανεμόμυλο του Παπαβασίλη» και τα ερείπια του μεσαιωνικού κάστρου στην είσοδο του χωριού.

Παραλίες

Οι πιο γνωστές παραλίες του νησιού είναι το Τιγκάκι, η Καρδάμαινα, το Μαρμάρι, το Μαστιχάρι και της Κέφαλου.

Το Τιγκάκι διαθέτει μια από τις ομορφότερες παραλίες του νησιού. Ηταν ένα μικρό ψαροχώρι, που όμως ο τουρισμός το μεγάλωσε πολύ. Θα απολαύσετε τη θάλασσα και τον ήλιο σε μια οργανωμένη πλαζ, ενώ στις πάμπολλες ταβέρνες της περιοχής μπορείτε να βρείτε φρέσκο ψάρι.

Το Μαρμάρι είναι μια επίσης μεγάλη παραλία, κοντά στο Τιγκάκι. Στην ουσία είναι η προέκταση της παραλίας του Tιγκακίου. Kαι αυτή έχει αξιοποιηθεί τουριστικά με πολλά ξενοδοχειακά συγκροτήματα.

Για μπάνιο θα πάτε επίσης και στο Μαστιχάρι, παραλία που απέχει 30 χλμ. απο την πόλη. Και αυτή η παραλία είναι αμμώδης, με τη διαφορά πως τα νερά της παραμένουν κρύα καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. Για όσους από εσάς είστε αθεράπευτα αρχαιολάτρεις, μπορείτε να θαυμάσετε τα εξαίρετα μωσαϊκά στα ερείπια της χριστιανικής βασιλικής, που βρίσκεται πολύ κοντά στην παραλία.

Αν αγαπάτε τα διάφορα θαλάσσια σπορ, θα πάτε για μπάνιο στην παραλία Tαμ – Tαμ, που βρίσκεται κοντά στο Mαστιχάρι. Θεωρείται ιδανική για wind surfers.

Η Καρδάμαινα, 26 χλμ. μακριά από την Κω, είναι μια παραλία ιδανική για όσους από εσάς λατρεύετε την πολυκοσμία. Πρόκειται για μια τεράστια παραλία με λευκή, ψιλή άμμο, ήρεμα, κρυστάλλινα, ρηχά νερά και ασκέρια χιονόλευκων Βορειοευρωπαίων που ροδοκοκκινίζουν στον ήλιο. Μετά μπορείτε να κάνετε βόλτα στην κεντρική πλατεία του χωριού, να φάτε traditional moussaka στις διάφορες ταβέρνες του και να μεθύσετε μέχρι τελικής πτώσεως στα διάφορα μπαρ. Τέλος, υπάρχει και η Κέφαλος με την πιο γνωστή της παραλία το Paradise Beach. Εδώ θα βρείτε ψιλή, ξανθή άμμο σε συνδυασμό με καλή θάλασσα. Καλό θα ήταν να προτιμήσετε την παραλία αυτήν μόνο σε περίπτωση που είστε οπαδός της πολυκοσμίας, μιας και στο Paradise Beach οι φωνές και τα παιχνίδια δεν σταματούν, ενώ η παραλία κατακλύζεται απο εστιατόρια και καφετέριες που είναι πάντα γεμάτες.

Αν προτιμάτε να κολυμπάτε υπο τους ήχους της σιωπής, τότε να επιλέξετε την παραλία του Αγ. Στεφάνου, όπου και θα βρείτε πεντακάθαρα νερά, θάλασσα με πετρώδη βυθό και ψιλή άμμο στην παραλία.

Δεύτερη επιλογή για σας που δεν συγκινείστε από τα παιχνίδια και τις φωνές στην παραλία είναι ο Λημνιώνας, στον οποίο και θα φτάσετε εάν στρίψετε δεξιά λίγο πριν από την Κέφαλο. Εκεί η θάλασσα έχει συνήθως κάποιο κυματάκι.

ΠΩΣ ΝΑ ΠΑΤΕ

Aεροπορικώς, από το Διεθνές Αεροδρόμιο «Ελ. Βενιζέλος» στο Διεθνές Αεροδρόμιο «Ιπποκράτης», με την Olympic Air(T/801 801 0101) ή την AEGEAN(T/801 112 0000). Aκτοπλοϊκώς, από το λιμάνι του Πειραιά, απ’ όπου κάθε μέρα υπάρχει τουλάχιστον ένα δρομολόγιο, με την Blue Star Ferries (Τ/210-89.19.800, www.bluestarferries.com) ή την Hellenic Seaways (T/210-41.99.000, www.hellenicseaways.gr).

ΠΟΥ ΝΑ ΜΕΙΝΕΤΕ

Kos Hotel (Kως, οδός Xαρμίλου, έναντι μαρίνας, T/22420-47.100, www.koshotel.gr): Πεντακάθαρο ξενοδοχείο μπροστά στη μαρίνα, με πολύ καλή ποιότητα υπηρεσιών, πισίνα και εξαιρετικό πρωινό. € € €
Maritina Hotel (Κως, Λόρδου Βύρωνα 19, T/22420-23.511, www.booking.com/hotel/gr/maritina.el.html): Κλασικό και όμορφο ξενοδοχείο μέσα στην πόλη. € €
Oceanis Beach Resort (Ψαλίδι, T/22420-2464, www.oceanis-hotel.gr): Xτισμένο σχεδόν πάνω στο κύμα, σε μια παραλία 400 μ., με αρχιτεκτονική μεσογειακού στυλ και έναν πανέμορφο, καταπράσινο, τροπικό κήπο. Aπέχει από την πόλη της Κω και το λιμάνι 5 χλμ. € € €

€ – έως 60 €
€ € – έως 110 €
€ € € – έως 200 €
€ € € € – από 200 € και άνω

Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
www.booking.com

ΠΟΥ ΝΑ ΦΑΤΕ

• Eλιά
Στην παλιά πόλη, με πεντάστερη ελληνική κουζίνα και μεγάλη γκάμα εμφιαλωμένων κρασιών.
• Jim’s Place
Στο Πλατάνι, για κεμπάπ και οριεντάλ γεύσεις.
• Ψαροπούλα
Στην πόλη (Aβέρωφ 17), για φρέσκο ψάρι και ψαρομεζέδες.
• Ωρομεδον Στη Zια, για τοπική κουζίνα.

ΤΙ ΝΑ ΨΩΝΙΣΕΤΕ

H Kως είναι ξακουστή για το θυμαρίσιο μέλι της. Tελευταία μάλιστα, με την αναβίωση της ελληνικής γαστρονομίας, έχει γίνει ξακουστή και για το τυρί της, το περίφημο τυρί της πόσας ή κρασοτύρι. Eίναι ένα τυρί ιδιαίτερα πικάντικο που φτιάχνεται και συντηρείται μέσα σε κρασί ή/και στις λάσπες του.

Παλιότερα το τυρί οι κάτοικοι το συντηρούσαν σε λάδι, αλλά κάποια χρονιά καταστράφηκαν όλες οι ελιές του νησιού κι έτσι ανακαλύφθηκε το τυρί της πόσας. Σας συνιστώ ενθέρμως τυρί από τη BIOΓAΛ Kεφάλου, όπου θα βρείτε και εξαιρετική μυζήθρα. Tέλος, από την Kω μπορείτε να προμηθευτείτε και κάππαρη ή καππαρόφυλλα τουρσί.

ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ

Κωδικός κλήσης: 22420
Αεροδρόμιο: 51.229
Λιμεναρχείο: 26.594-5
Αστυνομία: 22.222
Δημαρχείο: 28.420
Nοσοκομείο: 22.300
Eνιαίος φορέας τουρισμού: 24.460
Exas Travel: 28545

Μυριάδες χαμηλές πτήσεις πάνω από το ακίνητο νερό, χιλιάδες πουλιά σε σχηματισμούς κάθε είδους, χαιρετισμός στο πρώτο φως της ημέρας. Υπερβατικό τοπίο σαν ταινία του Αγγελόπουλου. Τα χαλκοπράσινα γιγάντια πλατάνια που διατρέχουν όλο το μήκος της όχθης προβάλλουν μέσα από το γκρίζο, δυο ψαράδες έρχονται να αράξουν τα «καράβια» τους μην διανοηθείς να αποκαλέσεις βάρκα το τοπικό πλεούμενο που μοιάζει με μπανιέρα αν δεν θες να τους προσβάλεις.

Ο βυθός γεμάτος κάθε λογής σπαρταρτιστά λιμνόψαρα. Πυκνοκατοικημένα νερά έτσι να βουτήξεις το χέρι, θαρρείς θα τα πιάσεις με τη μία. Γριβάδια, γλίνοι, γουλιανοί, πλατίκες, πεταλούδες, ηλιόψαρα… Oκτώ είδη κατοικούν συνολικά στα βάθη της λίμνης. «Αλλά αν θες αληθινή νοστιμιά», μου λέει ο κύριος Ζαφείρης Λουκάς, που ψαρεύει εδώ τα τελευταία πενήντα χρόνια, «θα διαλέξεις προικί και τούρνα». Το ψάρι της λίμνης εξασφαλίζει μια αξιοπρεπή επιβίωση στους 50 μόνιμους ψαράδες της.

Ωστόσο, τα φωσφορικά άλατα της καλλιέργειας των μήλων που καταλήγουν στη λίμνη σε ορισμένα σημεία μολύνουν τη λάσπη του βυθού και τα αβγά των ψαριών. Πέντε χρόνια βιολογικής καλλιέργειας θα επαναφέρουν το οικοσύστημα στα ίσα του, αν και το νερό ανανεώνεται κάθε άνοιξη από το φράγμα, που διατηρεί σταθερή τη στάθμη διώχνοντας το περίσσιο νερό προς τον Αλιάκμονα. Ο κύριος Ζαφείρης, πάντως, παίρνει όρκο ότι το ψάρι είναι καθαρό.

Πάνω της, σχεδόν σαν νησί, απλώνεται αμφιθεατρικά η πόλη. Μια γεωγραφία που παίζει μαζί σου και σε ξεγελά, οι παραλίες παίζουν κρυφτό πίσω από τα υψώματα, προσανατολισμός που επίσης σε ξεγελά, η βόρεια και η νότια ακτή, απόψεις και ζωές διαφορετικές…

ΕΔΩ ΕΙΝΑΙ ΒΑΛΚΑΝΙΑ
Παντού η ίδια, ονειρική σχεδόν ομορφιά. Τα αρχοντικά των πλούσιων γουναράδων στα υψώματα της πάλαι ποτέ καλής συνοικίας, στο Ντολτσό (από το ιταλικό «dolce», που σημαίνει κλίμα απάνεμο, γλυκό, που αντιστέκεται στο χαμηλό βαρομετρικό). Και ύστερα στη λεωφόρο των Κύκνων, το πρόσωπο της πόλης κοιτά το μέλλον. Από τη μια πλευρά τα καφέ της νέας ζωής, το επιβλητικό κτίριο των Village Cinemas, και στην άκρη του δρόμου η φυσική απόληξη του πλούσιου υδροβιότοπου, καμία ανθρώπινη παρέμβαση. Πίνοντας καφέ στο Εμπορικό Κέντρο, παρατηρείς τους ερωδιούς, τα χίλια μύρια πουλιά του νερού, τις πάπιες που σταματούν την κυκλοφορία της κεντρικής λεωφόρου για να περάσουν απέναντι στο χορτάρι.

Το παζάρι της πλατείας πολύχρωμο ψάρια της λίμνης, μπούκοβο και γίγαντες. Σύννεφα βαριά, μια βόρεια ομορφιά, στο μυαλό σού έρχεται ο Σαββόπουλος: «Εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε γέλασε». Η Στέλλα, που είναι ξεναγός του δήμου, ξεκινά με έναν πρόλογο για τη Μακεδονία του Αλεξάνδρου, την αληθινή. «Να μάθουν, να ξέρουν», επιμένει! Εδώ, οι άνθρωποι νοιάζονται για το όνομα των Σκοπίων, η ελληνική τους ταυτότητα είναι κουβέντα καθημερινή, καθώς νιώθεις την εγγύτητα των συνόρων.

Στην είσοδο κιόλας της πόλης θα σε υποδεχθούν οι γραμμένες στα ρωσικά ρεκλάμες της γούνας. Πούλμαν με Ρωσίδες κατεβαίνουν σε τακτές ημέρες και τότε όλα τα γουναράδικα ανοίγουν μόνο για εκείνες.

ΤΑ ΑΓΑΘΑ ΚΟΠΟΙΣ…
Κάθε οικογένεια έχει στείλει τον αντιπρόσωπό της σε Νέα Υόρκη, Καναδά, Αυστραλία. Ιστορίες ξενιτιάς, στέρησης και θυσίας για ένα αρχοντικό πίσω στην πατρίδα. Ο Καστοριανός ταξίδεψε τη μοναδική του τέχνη στα πέρατα της γης. Ο πατέρας έβλεπε την οικογένειά του μόνο μία φορά τον χρόνο. Τα αρχοντικά μαρτυρούν την ευμάρεια του παρελθόντος, το ίδιο και τα νεοκλασικά και οι σύγχρονες βίλες, η εξοχή τριγύρω από την πόλη καλλωπισμένη, χτενισμένη τίποτα που να μαρτυρά μεθοριακή μιζέρια. Στο πρότυπο Ενυδρείο, στον σταθμό περίθαλψης άγριων ζώων, στον ιχθυογεννητικό σταθμό, τα γήπεδα, το Πάρκο Περιβαλλοντικής Αγωγής, νιώθεις τη φροντίδα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η πόλη αναπτύσσεται μοντέρνα και φουτουριστική, αλλά σεμνά, ανάμεσα στη γυάλινη επιφάνεια του ακίνητου νερού της λίμνης και τη σκιά των αρχοντικών της.

Το τέλος του ταξιδιού μάς βρίσκει νύχτα με 5°C στον κήπο του κυρίου Ηλία (μπαρμπα-Λια με τ’ όνομα!), να δοκιμάζουμε γύρω από τη φωτιά το πρώτο τσίπουρο της νέας εσοδείας. Σήμερα άνοιξαν τα καζάνια και για τρεις μήνες θα βγάζουν μέρα νύχτα το ρακί της χρονιάς. Μια τρίμηνη γιορτή σχεδόν διονυσιακή κι απ’ ό,τι κατάλαβα προνόμιο παραδοσιακά αντρικό. Οσο η κυρία Στέλλα μάς σερβίρει τουρσιά και ζυμωτό ψωμί ξεδιπλώνοντας όλο το λεξιλόγιο της φιλοξενίας πάνω από τις αναθυμιάσεις του Μοσχάτου, στις κουβέντες των αντρών φαίνεται το βάρος της ιστορίας αυτής της γης.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΧΝΑΡΙΑ
Από τους τοσους πολιτισμούς που πέρασαν, έμεινε ανεξίτηλη η σφραγίδα της ελληνικότητας. Μέρος από τα τείχη του Ιουστινιανού σώζεται κοντά στο δημαρχείο, μαρτυρώντας τη βυζαντινή ρίζα της πόλης, που λεγόταν Ιουστινιανούπολη. Τότε χτίστηκαν και οι 65 βυζαντινές εκκλησίες, που συχνά μοιάζουν με συνέχειες των σπιτιών! Ωστόσο, τον 5ο αιώνα εδώ υπήρχε η πόλη Κέλετρον, ενώ ο Προκόπιος πρωτοαναφέρει ως όνομα της λίμνης το «Καστοριά» -πιθανόν εκ του Κάστορα, του γιου του Δία- τον 6ο αιώνα. Η περιοχή εκτός των τειχών στη μεταβυζαντινή περίοδο κατοικήθηκε από Τούρκους, Χριστιανούς και Εβραίους. Στα τέλη του 10ου αιώνα, η πόλη θα πέσει στα χέρια των Βουλγάρων, για να ξαναγίνει βυζαντινή μετά την πολιορκία του Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου. Το 1082 σειρά έχουν οι Νορμανδοί. Το 12ο αιώνα, η Καστοριά ανθεί χάρη στο εμπόριο με τη Βενετία. Ακολουθούν Αλβανοί, Σέρβοι και Τούρκοι, μέχρι το 1912, που έγινε οριστικά ελληνική. Στους Μακεδονικούς Πολέμους, η Καστοριά και η γύρω περιοχή έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο. Εδώ, άλλωστε, στο ομώνυμο χωριό συναντήθηκε με τον θάνατο ο ήρωας του Αγώνα Παύλος Μελάς.

Τα Ραγκουτσάρια
Τα Θεοφάνεια γιορτάζουν εδώ το «καρναβάλι» τους, που διαρκεί τρεις ολόκληρες μέρες και νύχτες, και έχει τις ρίζες του στη διονυσιακή λατρεία. Τα Ραγκουτσάρια είναι ένα πανηγύρι που φιλοξενεί τις καλύτερες μπάντες χάλκινων της βόρειας Ελλάδας και των Βαλκανίων. Ατμόσφαιρα Μπρέγκοβιτς, παντού στους δρόμους τοπικά φαγητά και ποτά, άντρες μεταμφιεσμένοι σε γυναίκες, μασκαράδες με πρόσωπα ζώων. Η παρέλαση των μπουλουκιών που σατιρίζουν τα πάντα καταλήγει στη μεσαιωνική πλατεία στο Ντολτσό, όπου βραβεύεται ο καλύτερος και η διοργάνωση μετατρέπεται σε ένα οργιαστικό και λυτρωτικό μουσικό ξεφάντωμα.

Βόλτες που αξίζουν
Τριγυρίστε τη λίμνη με τα πόδια ή με ποδήλατο. Τόσο πολλά πουλιά δεν έχετε δει ποτέ: Κορμοράνοι, ερωδιοί, γλάροι, λαγκόνες, κύκνοι και ο πανέμορφος και σπάνιος αργυροπελεκάνος.

Απαραίτητη μια στάση στη Μαβριώτισσα ?πάνω στο νερό? με τις εκπληκτικές τοιχογραφίες και τον πλάτανο του 12ου αιώνα. Εδώ αποβιβάστηκαν ο Αλέξιος Κομνηνός και οι βυζαντινοί που ήρθαν να διώξουν τους Νορμανδούς.

Η Κουμπελίδικη εκκλησία του 11ου αιώνα είναι το σήμα κατατεθέν της πόλης.

Κάθε απόγευμα, ονειρική βαρκάδα στη λίμνη με καραβάκι του δήμου (Πληροφορίες στο τηλ. 6932002973).

Περπατήστε στα στενάκια του Ντολτσό: Καστοριανά αρχοντικά, καταπράσινα καλντερίμια, ρομαντικά νεοκλασικά.

Επισκεφθείτε τον λιμναίο νεολιθικό οικισμό του Δισπηλιού αλλά και το Λαογραφικό Μουσείο, που θα σας μαγέψουν.

Γαστρονομία
Το σίγουρο είναι πως στην Καστοριά κανένας καλοφαγάς δεν μένει παραπονεμένος. Μπορεί η περιοχή να είναι γνωστή για τα νοστιμότατα φασόλια της (οι γίγαντες και οι ελέφαντες, μάλιστα, έχουν αναγνωριστεί ως Προϊόντα Αναγνωρισμένης Γεωγραφικής Eνδειξης), όμως δεν θα μείνετε μόνο με μια φασολάδα. Υπέροχα είναι και τα άγρια μανιτάρια, τα τραγανά μήλα, τα κάστανα από τα ορεινά δάση της. Tο κασέρι, το κεφαλοτύρι και η κεφαλογραβιέρα Καστοριάς φτιάχνονται με τις παλαιές τεχνικές και με αιγοπρόβειο γάλα από τα βοσκοτόπια του νομού.

Οσο για το τσίπουρο (που εδώ έχει τη δική του παράδοση), θα σας ζεστάνει ψυχή τε και σώματι στα χαμηλά βαρομετρικά. Οι νοικοκυρές φτιάχνουν επίσης τραχανά, χυλοπίτες, λουκούμια, ζαχαροστράγαλα, λικέρ από κράνα και καρύδι, μαστιχάτα αλλά και σάλιαρους (νηστίσιμους κουραμπιέδες, που θα βρείτε στο ζαχαροπλαστείο δίπλα στη Νομαρχία). Η τοπική κουζίνα μαγειρεύει εκπληκτικές πίτες, χοιρινό με γίγαντες, ντολμάδες με λάχανο τουρσί και όλα τα ψάρια της λίμνης. Αν είστε τυχεροί, μπορεί να σας καλέσουν κάπου για να φάτε «γκαρούφα», το ψαχνό από το κεφάλι του γριβαδιού με σάλτσα καρυδιού και σκόρδου. Δεν θα το μετανιώσετε!

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΔΡΕΟΥΣ

Πηγή :Εφημερίδα “Έθνος”, 24/3/2011

Είναι το μεγαλύτερο βλαχοχώρι της χώρας μας και ένα από τα μεγαλύτερα των Βαλκανίων. Κτίστηκε από κτηνοτρόφους σε μια πολύ προνομιακή θέση, καθώς βρισκόταν πάνω στο κύριο πέρασμα μεταξύ Ηπείρου και Θεσσαλίας. Το 1430 απέκτησε προνόμια από τον Σουλτάνο Μουράτ τον Β΄ προκειμένου οι κάτοικοι να διατηρούν τα περάσματα ανοικτά από τους ληστές και να εξυπηρετούν τα τουρκικά στρατεύματα.

Τα προνόμια αυτά διατηρήθηκαν για χρόνια, επιτρέποντας την ανάπτυξη και την οικονομική ακμή του Μετσόβου, ωστόσο το 1795 το καθεστώς άλλαξε καθώς ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων αφαίρεσε τα προνόμια από τους κατοίκους του Μετσόβου.

Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που πολλοί Μετσοβίτες μετακόμισαν στο εξωτερικό και ανέπτυξαν εμπορικές δραστηριότητες στην Αίγυπτο και σε πόλεις της Ευρώπης. Εντούτοις ποτέ δεν ξέχασαν την πατρίδα τους και φρόντισαν να την ευεργετήσουν.

Ο μεγαλύτερος ευεργέτης του Μετσόβου είναι ο βαρόνος Μιχαήλ Τοσίτσας ο οποίος έστελνε χρήματα στο χωριό ώστε να κατασκευάζονται σημαντικά κτίρια, να δημιουργούνται θέσεις εργασίας και να βελτιώνεται η ζωή των κατοίκων. Ο βαρόνος, επίσης, έχρισε κληρονόμο και εκτελεστή της περιουσίας του τον Ευάγγελο Αβέρωφ με την προτροπή του οποίου ιδρύθηκε το Ιδρυμα Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα.

Το Ιδρυμα ευεργετεί μέχρι σήμερα το Μέτσοβο και εξασφαλίζει το λαμπρό μέλλον του. Μεταξύ των σπουδαιότερων έργων του είναι το φημισμένο τυροκομείο, το υδραγωγείο, το νοσοκομείο, σχολεία σε όλη την Ηπειρο, δίκτυο φωτισμού και αποχέτευσης, ακόμη και το τελεφερίκ το οποίο επέτρεψε την κατασκευή του χιονοδρομικού κέντρου. Ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας, από τη μεριά του, ίδρυσε το 1987 το ομώνυμο ίδρυμα.

Τα αξιοθέατα του χωριού
Κέντρο του χωριού είναι η πλατεία (από τις διασημότερες της ορεινής Ελλάδας), η οποία τα Σαββατοκύριακα γεμίζει ασφυκτικά από επισκέπτες και αυτοκίνητα που παρκάρουν δίπλα στο άγαλμα με τις δυο αρκούδες της Πίνδου.

Λίγο ψηλότερα βρίσκεται η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, με το μεγάλο προαύλιο και το κιόσκι, όπου συναντιούνται οι ηλικιωμένοι κάτοικοι του χωριού και συζητούν στη βλάχικη διάλεκτο.

Η Αγία Παρασκευή είναι ο μητροπολιτικός ναός του χωριού, χτισμένος τον 15ο αι., με περίτεχνο ξύλινο τέμπλο, ανεκτίμητα ιερά σκεύη και σπάνιες εικόνες. Ακριβώς απέναντι βρίσκεται το ύψωμα με το κάστρο το οποίο κτίστηκε το 1668 και καταστράφηκε το 1854 μαζί με όλο το χωριό.

Ακολουθώντας το καλντερίμι που ανηφορίζει πλάι από το δημαρχείο θα οδηγηθείτε στις πιο γραφικές γειτονιές του Μετσόβου, θα συναντήσετε τις Μετσοβίτισσες που τριγυρίζουν στα σοκάκια του χωριού, φορώντας τις παραδοσιακές φορεσιές τους, κουβεντιάζοντας πάντα στα βλάχικα, και θα δείτε το αρχοντικό Αβέρωφ που υπήρξε το πατρικό σπίτι της βασιλοαρχόντισσας Ευδοκίας Στεργίου – Τζουανοπούλου, ηρωίδας πολλών δημοτικών τραγουδιών του Μετσόβου. Σύμφωνα με την παράδοση, η βασιλοαρχόντισσα έπεσε θύμα απαγωγής από τους ληστές Θύμιο Γάκη, Τάκο Βαγγέλη και Φλέγγα, και απελευθερώθηκε 17 ημέρες αργότερα αφού καταβλήθηκαν 10.000 χρυσές λίρες κι ένα φόρτωμα ασημένια μετζίτια ως λύτρα.

Ελάχιστα μέτρα παραπάνω θα θαυμάσετε το περίφημο αρχοντικό Τοσίτσα, ένα από τα ομορφότερα κτίσματα της Ηπείρου. Κτίστηκε το 1661, όμως τη σημερινή του μορφή απέκτησε έπειτα από πολλές μετατροπές και μία επιτυχημένη ανακαίνιση του 1955.

Στις μέρες μας λειτουργεί ως μουσείο Ηπειρωτικής Λαϊκής Τέχνης υπό το Ιδρυμα Τοσίτσα και φιλοξενεί μια αξιόλογη συλλογή λαογραφικού υλικού, όπλα αγωνιστών της Ελληνικής Επανάστασης, σημαντικά έργα τέχνης καθώς και θρησκευτικές εικόνες ανυπολόγιστης αξίας (Ανοικτό: 09:00-13:00 και 15:00-17:00, καθημερινά εκτός Πέμπτης, τηλ. 26560 41084).

Κοντά βρίσκεται και η Πινακοθήκη Αβέρωφ (του Ιδρύματος Ευαγγέλου Αβέρωφ-Τοσίτσα) που λειτουργεί από το 1988. Στεγάζεται σε ένα υπέροχο κτίσμα με τρεις ορόφους το οποίο επεκτάθηκε και εκσυγχρονίστηκε το 1994. Τόσο το κτίριο όσο και η συλλογή, η οποία περιλαμβάνει περίπου 250 έργα μεγάλων Ελλήνων ζωγράφων του 19ου και του 20ού αι., αποτελούν δωρεά του Ευάγγελου Αβέρωφ.

Στην Πινακοθήκη υπάρχει επίσης αίθουσα Χαρακτών, αίθουσα Σύγχρονων Καλλιτεχνών και Παιδικό Εργαστήρι. Εκτός από τη μόνιμη έκθεση γίνονται και περιοδικές, διοργανώνονται επιστημονικά συμπόσια και εκπαιδευτικά προγράμματα.

(Ωρες λειτουργίας 10:00- 16:00 εκτός Τρίτης, τηλ. 26560 41210.) Στις επάνω γειτονίες του Μετσόβου θα δείτε και άλλα αρχοντικά όπως του Τσιπούρη, του Τσαλμάνη, του Παπαζήση, του Πούτσαρη, καθώς και πολλές κρήνες με παγωμένο νερό χτισμένες τον 18ο και 19ο αιώνα.

FAST INFO

Ο ΑΒΕΡΩΦΕΙΟΣ ΚΗΠΟΣ
Πολύ κοντά στην πλατεία του Μετσόβου βρίσκεται μια πανέμορφη έκταση γης, φυτεμένη με όλα τα δέντρα που ευδοκιμούν στην Πίνδο, στο κέντρο της οποίας δεσπόζει ο ναός του Αγίου Γεωργίου. Στην περιοχή υπήρχε το 1840 ένα εικονοστάσι του Αϊ-Γιώργη στο οποίο προσευχήθηκε φεύγοντας από το Μέτσοβο ο άλλος μεγάλος ευεργέτης, ο Γεώργιος Αβέρωφ λέγοντας χαρακτηριστικά: «Βοήθα με Αηγιώργη να σταθώ εκεί που πάω και να δεις πώς θα σε κάνω?». Αν και δεν επέστρεψε ποτέ, επισκεύασε την παλιά εκκλησία και έστειλε κηπουρό από τη Αλεξάνδρεια για να φτιάξει τον κήπο όπως είναι σήμερα. Κάποτε υπήρχαν και ζώα στον κήπο – λένε μάλιστα πως τη δεκαετία του 1960 δύο φορές κατέβηκαν στον Αβερώφειο κήπο αρκούδες από την Πίνδο και έφαγαν τα ελάφια που ζούσαν εδώ!

Ο ΚΑΤΩ ΜΑΧΑΛΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ

Αν κατηφορίσετε το σοκάκι που ξεκινάει από την πλατεία θα φτάσετε στον κάτω μαχαλά του Μετσόβου. Η παράδοση λέει πως από εδώ ξεκίνησε η κατοίκηση του χωριού και ο πρώτος πυρήνας δημιουργήθηκε το 1008. Οι γειτονιές του είναι κτισμένες σε σημεία με μεγάλη κλίση. Ακόμη χαμηλότερα, κοντά στις όχθες του Μετσοβίτικου ποταμού, βρίσκονται δυο παλιά και σημαντικά μοναστήρια. Το πρώτο είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και η χρονολογία ίδρυσής του δεν είναι γνωστή.

Στο μοναστήρι ξεχωρίζουν τα διώροφα κελιά, οι ξενώνες, οι πλακοστρωμένες αυλές σε επίπεδα, το ξύλινο καμπαναριό, οι τοιχογραφίες του 1754 και το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα με την εικόνα της Παναγίας που χρονολογείται στα 1728. Λέγεται πως η καμπάνα του κατασκευάστηκε στα Γιάννενα το 1870. Στο μοναστήρι κατοικεί μια μοναχή που το περιποιείται και το μεγάλο πανηγύρι γίνεται κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου. Ακριβώς κάτω από το μοναστήρι, στην κοίτη του ποταμού, υπάρχει ο αναστηλωμένος παλιός νερόμυλος του Γκίνα. (Ανοιχτά 12:00-15:00, τηλ. 26560 41342.)

Το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου βρίσκεται επίσης κάτω από το Μέτσοβο και μνημονεύεται από τον 13ο αιώνα. Σύμφωνα με την επιγραφή του καθολικού ανακαινίστηκε το 1700 από τους ευσεβείς Μετσοβίτες Μιχαήλ και Στάμω.

Το μοναστήρι και οι τοιχογραφίες του βρίσκονται σε εξαιρετική κατάσταση χάρη στις ενέργειες και την ανακαίνιση που έκανε το Ιδρυμα Τοσίτσα το 1960. Οι τοιχογραφίες των αρχών του 18ου αιώνα είναι έργο του Ηπειρώτη ζωγράφου Ευστάθιου και ξεχωρίζουν οι μορφές των τριών οπλαρχηγών χαμηλά στην Πρόθεση. Στην είσοδο του καθολικού υπάρχουν οι αλυσίδες και οι λαιμαργίες όπου έδεναν παλιότερα τους ψυχοπαθείς που έρχονταν εδώ για θεραπεία.

Στο ιερό υπάρχει ένα εξαιρετικό τέμπλο με εικόνες του μοναχού Ιωαννίκιου του 17ου αιώνα. Στον γυναικωνίτη του καθολικού έχει δημιουργηθεί μια μικρή συλλογή με εκκλησιαστικά αντικείμενα και στο αρχονταρίκι φυλάσσονται σκεύη και προσωπικά αντικείμενα των παλιών μοναχών και άλλα ενδιαφέροντα κειμήλια της μονής.

Ως το 1930 ζούσαν εδώ 12 μοναχοί, σήμερα όμως που δεν κατοικείται την ξενάγησή σας θα αναλάβει ο φύλακας Κώστας Σταχούλης. Στη μονή περιλαμβάνεται και ένα παρεκκλήσι του 1800 του Αγίου Νικολάου εκ Μετσόβου ο οποίος μαρτύρησε στα Τρίκαλα το 1617. (Πληροφορίες στο τηλ. 26560 41390, ανοικτά καθημερινά τις πρωινές ώρες.)

Η ΛΙΜΝΗ ΑΩΟΥ, Η ΜΟΝΗ ΒΟΥΤΣΑΣ, ΤΟ ΑΝΗΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΘΟΧΩΡΙ

Το πιο όμορφο τοπίο στα περίχωρα του Μετσόβου είναι η τεχνητή λίμνη των πηγών Αώου. Δημιουργήθηκε το 1987 σε υψόμετρο 1.340 μ. για να τροφοδοτήσει με το νερό της το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο της ΔΕΗ, όμως σύντομα εξελίχθηκε σε σημαντικό βιότοπο και χώρο αναψυχής για τους επισκέπτες. Η έκτασή της είναι περίπου 12 τετραγωνικά χιλιόμετρα και η επιφάνειά της διακόπτεται από μικρές νησίδες με μεγάλα μαυρόπευκα και ρόμπολα που δημιουργούν εικόνες μοναδικής ομορφιάς.

Μπορείτε να κάνετε τον κύκλο της λίμνης ακολουθώντας τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο 32 χλμ. που την περικυκλώνει. Η διαδρομή είναι εύκολη και προσφέρει μαγευτικές εικόνες της λίμνης και των βουνών που τη στεφανώνουν, ιδιαίτερα το απόγευμα κατά τη διάρκεια του ονειρεμένου ηλιοβασιλέματος.

Μία παράκαμψη από την κυκλική διαδρομή της λίμνης, στον δρόμο προς Γρεβενίτι, θα σας οδηγήσει στη Μονή Βουτσάς. Βρίσκεται σε ένα καταπληκτικό φυσικό τοπίο και ιδρύθηκε το 672 από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Δ’ Πωγωνάτο όπως και οι μονές Μολυβδοσκέπαστης και Κουτσούφλιανης. Πυρπολήθηκε το 1430 από το Σινάν Πασά και το 1943 από τους Γερμανούς, αλλά και στις δύο καταστροφές το βυζαντινό, σταυροειδές με τρούλο αλλά και τρίκογχο αγιορείτικου τύπου, καθολικό της, διασώθηκε.

Στο εσωτερικό σώζονται το τέμπλο και οι αγιογραφίες του 1680 φιλοτεχνημένες από τον ιερομόναχο Αθανάσιο, σύμφωνα με την τεχνοτροπία της κρητικής σχολής. Στο μοναστήρι κατοικούν 7 μοναχοί. (Ανοικτά από νωρίς το πρωί έως τις 13:00 και από τις 15:00 έως τις 17:00, τηλ. 26560 31121).

Στην πλαγιά απέναντι από το Μέτσοβο βρίσκεται το Ανήλιο, ένα ακόμη βλαχοχώρι με μεγάλη παράδοση στην επεξεργασία του ξύλου και φημισμένο κυρίως για την κατασκευή βαρελιών και κυψελών. Νοτιοδυτικά του Μετσόβου και σε μικρή απόσταση από αυτό βρίσκεται το Ανθοχώρι, οι κάτοικοι του οποίου, σε αντίθεση με τα περισσότερα χωριά της περιοχής, δεν είναι βλαχόφωνοι.

Το χωριό διατρέχει το ρέμα Ρόνα, τα νερά του οποίου κατηφορίζουν ορμητικά από το βουνό Περιστέρι. Το ρέμα δίνει κίνηση σε μια νεροτριβή, έναν νερόμυλο και ένα μαντάνι (ή ντριστέλα) – το σύστημα των ξύλινων κόπανων δηλαδή με τους οποίους καθαρίζονταν μάλλινες κουβέρτες, φλοκάτες κ.λπ.

Οι τρεις μονάδες έχουν αναστηλωθεί και οι μηχανισμοί τους έχουν αντιγραφεί με πιστότητα συγκροτώντας ένα μουσείο υδροκίνησης που αξίζει να δείτε.

ΤΑ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ

Το χιονοδρομικό στη θέση Καρακόλι δημιουργήθηκε το 1966 με την τοποθέτηση του τελεφερίκ από το Ιδρυμα Τοσίτσα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.340-1.520 μ. (Πληροφορίες: Ιδρυμα Τοσίτσα, τηλ. 26560 41205.) Λίγο βορειότερα, στη θέση Προφήτης Ηλίας δίπλα στο οροπέδιο Πολιτσιές, λειτουργεί το χιονοδρομικό Κέντρο «Πολιτσιές». Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.430-1.600 μ. και έχει τρεις αναβατήρες συρόμενους και έξι πίστες που καλύπτουν όλα τα επίπεδα δυσκολίας. Λειτουργούν σχολές σκι, εγκαταστάσεις για ενοικίαση εξοπλισμού σκι και σνόουμπορντ, ενώ υπάρχει δυνατότητα για πραγματοποίηση διαδρομών στις Πολιτσιές και στη λίμνη Πηγών Αώου με snowmobile. Απέναντι από το χιονοδρομικό υπάρχει σαλέ με καφέ μπαρ και εστιατόριο. (Πληροφορίες: 26560 42772, www.metsovo-ski.gr ).

ΔΙΑΜΟΝΗ

«Κατώγι Αβέρωφ» (26560 42505, www.katogihotel.gr ). Το καλύτερο ξενοδοχείο του Μετσόβου είναι διακοσμημένο με πίνακες του Μανόλη Χάρου, κτιστά μπάνια, φωτεινά χρώματα και υπέροχα υφάσματα. Στο εστιατόριο του ξενώνα διοργανώνονται οινογνωσίες στη διάρκεια των οποίων οι συμμετέχοντες δοκιμάζουν τα κρασιά του οινοποιείου μαζί με τα περίφημα μετσοβίτικα τυριά. «Απόλλων» (26560 41844, www.metsovo-hotels.com). Μεγάλο, παλιό ξενοδοχείο που θεωρείται κλασική αξία στο Μέτσοβο. «Αρχοντικό Μετσόβου» (26560 29100, www.metsovohotels.com ). Πολύ καλό, κλασικό παραδοσιακό μετσοβίτικο ξενοδοχείο. «Αρωμα Δρυός» (26560 29008). Μεγάλο, πετρόκτιστο ξενοδοχείο με πολύ ιδιαίτερο λόμπι και τεράστια μπαλκόνια με θέα τις κορφές του Ζυγού. «Γαλαξίας» (26560 41202). Διάσημο ξενοδοχείο στην πλατεία του Μετσόβου. «Βικτόρια» (26560 41771, www.victoriahotel.gr ). Βρίσκεται στη βόρεια άκρη του χωριού και προσφέρει ωραία θέα και σύγχρονες ανέσεις. «Αστέρι Μετσόβου» (26560 42222, www.asterime-tsovo.com). Μεγάλο ξενοδοχείο πάνω στον κεντρικό δρόμο, κτισμένο στο ύφος των παραδοσιακών σπιτιών του χωριού.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

Μπορεί το Μέτσοβο να δημιουργήθηκε σαν χωριό βοσκών και κτηνοτρόφων, όμως οι κάτοικοί του διακρίθηκαν και σε άλλα επαγγέλματα. Το κορυφαίο προϊόν της περιοχής είναι βεβαίως τα τυριά, τα οποία πωλούνται σε όλα τα μαγαζιά και αποτελούν πλέον το δημοφιλέστερο… σουβενίρ.

Ολα ξεκίνησαν το 1958 χάρη στο τυροκομείο που έφτιαξε το Ιδρυμα Τοσίτσα. Με ενέργειες και έξοδα του Ιδρύματος οι τυροκόμοι σπούδασαν στην Ιταλία και πάντρεψαν την ιταλική τέχνη με τη μετσοβίτικη παράδοση.

Διασημότερο όλων είναι το νοστιμότατο καπνιστό μετσοβόνε (παρασκευάζεται από 90-100% αγελαδινό γάλα και 0-10% γιδίσιο). Ακολουθούν η ημίσκληρη μετσοβέλλα (από 80% πρόβειο γάλα, 10% αγελαδινό και 10% γιδίσιο), η γραβιέρα (από 100% πρόβειο γάλα), το γιδίσιο τύπου σεβρ (από 100% γιδίσιο γάλα) και η παρμεζάνα την οποία οι Ιταλοί θεωρούν κορυφαία (από 100% αγελαδινό γάλα).

Στο τυροκομείο του Ιδρύματος (επισκέψιμο κάθε Παρασκευή, 08:30-12:30) μπορείτε να δείτε τη διαδικασία παραγωγής και να προμηθευτείτε τα τυριά (θα τα βρείτε και στα περισσότερα καταστήματα του χωριού).

Μία ακόμη τέχνη που έκανε διάσημο το Μέτσοβο είναι η ξυλογλυπτική. Από τα χρόνια της τουρκοκρατίας οι Μετσοβίτες ταλιαδόροι όργωναν τα Βαλκάνια με τ’ άλλα σινάφια των μαστόρων στολίζοντας με τα έργα τους σπίτια και εκκλησίες.

Αρκετοί είναι εκείνοι που συνεχίζουν την παράδοση φτιάχνοντας κυρίως εκκλησιαστικά είδη και έπιπλα – μεταξύ τους είναι ο Κώστας Μπλέτσος ο οποίος υποδέχεται με χαρά τους επισκέπτες στο εργαστήριό του. (Πληροφορίες: 26560 41286, www.bletsos.gr ).

Πάνω από την πλατεία βρίσκεται το εργαστήρι του ελληνοράπτη (τερζή) Γιώργου Μπούμπα, ο οποίος ράβει ελληνικές στολές τα τελευταία 51 χρόνια. Από τα χέρια του έχουν «γεννηθεί» αμέτρητες προίκες, καθώς και παραδοσιακά μετσοβίτικα ρούχα, ενώ ο ίδιος έχει διδάξει την τέχνη της παραδοσιακής φορεσιάς με τη συνεργασία του Ιδρύματος Τοσίτσα. Στο εργαστήριό του λειτουργεί και ένας αξιόλογος χώρος με αυθεντικές αντίκες και ωραία κοσμήματα. (Τηλ. 26560 42580)

ΤΟ ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ ΚΑΤΩΓΙ ΑΒΕΡΩΦ

Στο Μέτσοβο παράγεται ένα από τα πιο γνωστά κρασιά της χώρας μας, το «Κατώγι Αβέρωφ». Η οινοποιία της περιοχής ήταν γνωστή από πολύ παλιά, όμως ξαναζωντάνεψε από τον Ευάγγελο Αβέρωφ όταν ανακάλυψε σε ένα παλιό κατάστιχο του 1723 ότι οι αμπελώνες του Μετσόβου έδιναν 50.000 μπουκάλια κρασί. Μετά το 1950 ζωντάνεψε τον αμπελώνα στη θέση Γινιέτς, καλλιεργώντας, για πρώτη φόρα στην Ελλάδα, την ποικιλία cabernet sauvignon. Χρησιμοποιώντας αρχικά το κατώγι του αρχοντικού Τοσίτσα και στη συνέχεια το σύγχρονο οινοποιείο, κατάφερε να κάνει γνωστή παγκοσμίως τη μετσοβίτικη οινοποιία. Σήμερα στο οινοποιείο εμφιαλώνονται περισσότερες από 15 ετικέτες από αγιωργίτικο, ξινόμαυρο, εσχάτως την παλιά ποικιλία βλάχικο και διάφορες γαλλικές ποικιλίες. Το οινοποιείο βρίσκεται στα υπόγεια του ξενώνα «Κατώγι Αβέρωφ» και κατά την ξενάγησή σας θα δείτε μια μικρή έκθεση προσωπικών αντικειμένων και φωτογραφιών του Ε. Αβέρωφ, δρύινα βαρέλια ιδιαίτερης αισθητικής, κινηματογραφικές προβολές για την ιστορία του αμπελώνα στο Μέτσοβο, προβολές σε διάφανες οθόνες και ένα ατμοσφαιρικό wine bar. Θα καταλήξετε στο εκθετήριο του οινοποιείου όπου υπάρχουν εκτός από κρασιά και πολλά αντικείμενα σχετικά με το κρασί. (Ανοικτό: 09:00-15:00, πληροφορίες στο τηλ. 26560 42505, www.katogihotel.gr ).

ΦΑΓΗΤΟ

«Γαλαξίας» (26560 41202). Θεωρείται εδώ και χρόνια το «καλό» εστιατόριο του Μετσόβου, με μαγειρευτά, νόστιμες σούπες, σαλάτες με μετσοβέλλα και βλάχικες πίτες. «Μπες στο ψητό» (26560 42340). Για εξαιρετικό κοντοσούβλι προβατίνα και χοιρινό, γίδα βραστή, κοτομπουκιές, κρασάτο μοσχάρι. «Απόκεντρο» (26560 41801). Από τα καλύτερα εστιατόρια του χωριού με κορυφαίο κοντοσούβλι, χορτόσουπα και γίδα βραστή. «Παραδοσιακό» (26560 42773). Για κοντοσούβλια (πρόβεια και χοιρινά), πίτες πισπιλίτες, κεφτέδες με πράσο, φασολάδα, άγρια χόρτα και μοσχάρι με σάλτσα τυριών. «Το κουτούκι του Νικόλα» (26560 41732). Ταβερνάκι με αυθεντικό σπιτικό μετσοβίτικο φαγητό και πολύ φιλικό σέρβις.

Κείμενα: Λεωνίδας Τηνιακός
Φωτογραφίες: Ηρακλής Μήλας