Ξεφύλλιζα ένα βιβλίο παλιάς κοπής (1990), με κιτρινισμένα φύλλα, πολλές σημειώσεις, τρυφερή γραμματοσειρά και πολυτονικό. Μια έκδοση που περιλαμβάνει μελετήματα με συμπεράσματα ερευνών, υλικό συνεδρίων, ειδική αλλά και γενικότερη βιβλιογραφία για την εκπαίδευση, καθώς και μια ενδιαφέρουσα επιστολογραφία.
Για μας τους φιλολόγους είναι σημαντικά τα κείμενα αυτά, αφού μπορούμε να τα επεξεργαστούμε με πολλούς τρόπους. Κείμενα φορτισμένα με «ιδιαίτερο συναίσθημα». Το πάθος και η ένταση προκειμένου να επιβληθούν ο ένας στον άλλο, αποτελούν τα χαρακτηριστικά του ύφους των συντακτών. Απόρριψη, ειρωνεία, επιθυμία άσκησης ελέγχου, μισογυνισμός και μισανθρωπία, ηθελημένη άγνοια, μέθοδος της μισής αλήθειας, απόκρυψη στοιχείων, στρέβλωση κ.ά. Εκεί αποκαλύπτεται πόσο άκομψα ασκείται η κριτική σε ειδικά εκπαιδευτικά θέματα, πόσο εύκολα οι άνθρωποι χάνουν τον αυτοέλεγχο, αποδεικνύοντας ότι η γνωστική επίτευξη δεν συμπορεύεται απολύτως με την στάση ζωής και κατ’ επέκταση με την συμπεριφορά.
Ας δούμε ένα παράδειγμα: Πρόκειται για την «συνομιλία» ενός αναγνώστη περιοδικού (που στο εξής για την οικονομία του λόγου θα αποκαλούμε Α) με την συγγραφέα του βιβλίου (στο εξής Η), εξαιτίας των δημοσιευμένων θέσεων της τελευταίας σχετικά με ένα σχολικό εγχειρίδιο. Το πλαίσιο επικοινωνίας τους είναι η αλληλογραφία μέσω ενός περιοδικού κοινωνικού προβληματισμού.
Γράφουν λοιπόν:
[…] Α: – Η γυναίκα, από τότε πού παρασυρμένη από τα ασαφή επαναστατικά κηρύγματα, παρεγνώρισε τον αληθή ρόλο της, περιέπεσε σε στάδια που την γελοιοποιούν, αλλά εκτός αυτού συντελούν στην χειροτέρευσι της κοινωνίας. Από τότε που οι επιστήμες κυριεύθηκαν από τις γυναίκες, αφ’ ενός μεν ελαττώθηκε η παλαιά μητρική στοργή, αφ’ ετέρου δε παρουσιάσθηκε μεγάλη υπογεννητικότης.
Η.: – Σαν φίλη (του περιοδικού), χαίρομαι πού διαπιστώνω, για άλλη μία φορά, πόσο πλατιά διαβάζεται. Στο εύγλωττο γράμμα του […] Α και στις «τραγικές αλήθειες» πού εκφράζει, δεν έχω τίποτα να απαντήσω.
Θα επωφεληθώ μόνο από την ευκαιρία, για να αναφερθώ και πάλι στο βιβλίο τής Χριστιανικής Ηθικής, πού νομίζω ότι χρειάζεται νά προβληματίσει σοβαρά τούς υπεύθυνους για τα σχολικά προγράμματα,[…] σαν αντίληψη μαθήματος.
Πρόκειται για ένα νοθογενές μάθημα πού δεν έχει ξεκαθαρισμένη ταυτότητα. Έτσι, ενώ ένα μάθημα Ηθικής θα οδηγούσε στο χώρο τής φιλοσοφίας, το μάθημα Χριστιανικής ηθικής δεν ξέρει κανείς τι είναι: θρησκευτικά; φιλοσοφία; κοινωνιολογία;
[…] είναι απαράδεκτο νά επιχειρείται μέσω των θρησκευτικών ό επηρεασμός των παιδιών σε θέματα πού δεν έχουν σχέση με τη θρησκεία.
Το περιεχόμενο του βιβλίου της Χριστιανικής Ηθικής δεν είναι θεολογικό. […]. Είναι φιλοσοφικό, κοινωνιολογικό, ψυχολογικό. Όσο όμως έγκριτος και αν είναι ένας θεολόγος, δεν είναι το κατάλληλο πρόσωπο για ΝΑ πραγματευτεί αυτά τα θέματα.
[…]
Στις σελίδες 81-82 εκτελείται ό Φρόϋντ: «Ή θεωρία αυτή [«ή φιληδονική θεωρία τού Σίγμουντ Φρόϋντ»] διαδόθηκε σε πολλά στρώματα τής ανθρώπινης κοινωνίας. Ό άνθρωπος προσπάθησε να ικανοποιεί χωρίς κανένα έλεγχο τις βιολογικές ορμές του. Έτσι φτάσαμε στην αποθέωση τής ανθρώπινης σάρκας, που απειλεί νά οδηγήσει την κοινωνία μας σε μίαν απαράδεκτη αποκτήνωση».
Στη σελίδα 90 ξεσκεπάζεται ο Σαρτρ: «Ό Σαρτρ εμφανίζεται στη Γαλλία ως φιλόσοφος, μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας […] Ό Σαρτρ […] ομολόγησε [σημ. Μ.Η.: στο εξομολογητήριο; στην αστυνομία;] απερίφραστα την αθεΐα του… Το περίεργο είναι ότι πολλοί άνθρωποι και μάλιστα νέοι ακολούθησαν τις παράλογες ιδέες τού Σαρτρ. Προσπάθησαν να ικανοποιήσουν τόν εγωισμό τους μέ τήν αχαλίνωτη απόλαυση τής ανθρώπινης σάρκας».
Είναι εύληπτη η ένταση των κειμενογράφων και σαφής η συναισθηματική εμπλοκή τους (γράφουν, ο Α: παρασυρμένη, η γυναίκα παρεγνώρισε τον αληθή ρόλο της, στάδια πού την γελοιοποιούν, οι επιστήμες κυριεύθηκαν από τις γυναίκες, παρουσιάσθηκε μεγάλη υπογεννητικότης.- η Μ.Η.: νομίζω, νοθογενές μάθημα, είναι απαράδεκτο, εκτελείται ό Φρόϋντ, ξεσκεπάζεται ό Σαρτρ, στο εξομολογητήριο; στην αστυνομία). Και ο διαμαρτυρόμενος για τις δημοσιευμένες θέσεις της κ. Μ.Η. επιστολογράφος Α, που έστειλε μια επιστολή σε ένα περιοδικό «πλατειάς» κυκλοφορίας, όπως σημειώνει η κ. Μ.Η. μπορεί να «υπερβάλλει» και εμείς απλώς να συμφωνήσουμε ή να διαφωνήσουμε. Η κ.Μ.Η. όμως από την στιγμή που επιθυμεί να πείσει και να ικανοποιήσει ένα ευέλικτο νοητικά κοινό οφείλει να αφήσει μακριά από τη γραφίδα της την εριστική γραφή και ως συγγραφέας της μελέτης να αξιοποιήσει και να σεβαστεί την βιβλιογραφία, τεκμηριώνοντας τη θέση της επί της ουσίας. Επομένως η κριτική εκδοχή της, αν όχι ακραιφνώς επιστημονική, τουλάχιστον θα ήταν αποδεκτή ως έγκυρη, είτε έπειθε είτε όχι.
Σκέφτομαι λοιπόν, πως ένα κείμενο ιστορικής αλλά και κοινωνικής αξίας όπως αυτό, μπορεί να αξιοποιηθεί σε παρά πάνω από ένα θεματικά αντικείμενα του σχολικού προγράμματος. Στην καημένη την Ψυχολογία που καταργείται (καταργημένη στα περισσότερα σχολεία ως μάθημα επιλογής από το 1998), στην Λογοτεχνία, στην άσκηση της Έκφρασης (Έκθεσης), αλλά και ως παρέμβαση στη ζωή των μαθητών μας ως παράδειγμα πολιτισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια μέχρι τώρα ↓
Δεν υπάρχουν σχόλια ακόμη.