kantonopou’s blog

Όλοι μας γνωρίζουμε πως μία από τις ιερότερες στιγμές της Θείας Λειτουργίας είναι η εν πομπή με προπορευόμενη μία λαμπάδα έξοδος του Ιερού Ευαγγελίου από την αριστερή Πύλη του Ιερού με σκοπό την επανατοποθέτησή του δια μέσου της κεντρικής Ωραίας Πύλης στο Ιερό Θυσιαστήριο, στην Αγία Τράπεζα. Αυτή η τόσο σημαντική στιγμή που σήμερα γίνεται αντιληπτή από εμάς ως έξοδος αποκαλείται από την εκκλησία μας Είσοδος και παίρνει τον χαρακτηρισμό «Μικρή» για να διακριθεί από την άλλη Λειτανία, την «Μεγάλη Είσοδο» που γίνεται αργότερα και εισάγει από τον χώρο της Ιεράς Προθέσεως στον χώρο του Ιερού τα Τίμια Δώρα, τον Οίνο και τον Άρτο προκειμένου να μεταβληθούν εκεί σε Σώμα και Αίμα Χριστού το οποίο και θα κοινωνήσουμε.

Για να γίνει κατανοητή η πράξη αυτή, της μεταφοράς του Αγίου Ευαγγελίου, ως  Είσοδος αρκεί να θυμηθούμε πως στην αρχαία εκκλησία και ιδιαίτερα κατά την περίοδο των διωγμών το Άγιο Ευαγγέλιο δεν φυλασσόταν στον ναό όπου και κινδύνευε να βρεθεί από τους διώκτες των Χριστιανών αλλά μεταφερόταν από αλλού. Αυτό εξακολούθησε να συμβαίνει και κατά τους βυζαντινούς χρόνους καθώς ιερείς, Λαός και Ευαγγέλιο έμπαιναν μαζί για πρώτη φορά στον Ναό για να τελέσουν την Θεία Λειτουργία. Τα αντίφωνα τα οποία σήμερα ψάλλονται μέσα τότε ανήκαν στα προπαρασκευαστικά της Θείας Λειτουργίας και ψάλλονταν εκτός του Ναού. Η «Μικρή Είσοδος» ήταν λοιπόν πραγματικά μία είσοδος στον ναό και σήμαινε την έναρξη της Θείας Λειτουργίας, η οποία όπως και σήμερα ήταν χωρισμένη σε δύο τμήματα, την Λειτουργία του Λόγου η των κατηχουμένων όπως αλλιώς ονομάζεται και έχει ως κέντρο της την ανάγνωση του Ευαγγελίου και την Λειτουργία των Πιστών η οποία είχε ως κέντρο της την Ευχαριστία και την Θεία Κοινωνία.

Η Είσοδος αυτή του Ευαγγελίου δηλώνει κατά τον Άγιο Νικόλαο τον Καβάσιλα το τέλος της Προφητικής περιόδου σχετικά με τον Ερχομό του Χριστού στον κόσμο, στην οποία είναι αφιερωμένα τα αντίφωνα, και την έναρξη της Περιόδου της Καινής Διαθήκης με την Σάρκωση του Λόγου του Θεού και την αρχή του δημόσιου έργου Του. Εικονίζει την παρουσία του Χριστού στον κόσμο που έγινε με προπορευόμενο, τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, που είναι «ο λύχνος ο καιόμενος και φαίνων» (Ιωάν. 5, 35) και ως τέτοιος συμβολίζεται από την προπορευόμενη αναμένη λαμπάδα αναγγέλοντάς μας πως «ήγγικεν η Βασιλεία των Ουρανών». Το Ευαγγέλιο εισέρχεται πανηγυρικά στον κόσμο και φανερώνει τον Ιησού σαρκωμένο και κηρύσσοντα την καλή είδηση της δυνατότητας σωτηρίας μας αλλά και Αναστάντα οικοδεσπότη που μας εισάγει στην Βασιλεία Του. Με την Είσοδο του Ευαγγελίου δηλώνεται η είσοδος του Χριστού στην επίγεια Θεία Λειτουργία που αρχίζουμε να τελούμε και ανοίγονται οι πύλες του ουρανού  για να κατέβουν οι άγιοι και οι Άγγελοι που την τελούν εκεί διαρκώς για να συλλειτουργήσουν μαζί μας. Είναι η είσοδος του Χριστού εν όλη του την δόξα αγαπητοί μου αδελφοί , από Αγγέλους δορυφορούμενου, στον χώρο του ναού που μεταβάλλεται έτσι σε ουρανό και καθιστά και μας που συμμετέχουμε στην Θεία Λειτουργία ουρανοπολίτες και μετόχους ήδη από αυτήν την ζωή της αιωνίου Βασιλείας Του. Ο Χριστός είναι κοντά μας κατά την υπόσχεσή Του. ου γαρ εισι δύο η τρεις συνηγμένοι εις το εμόν όνομα, εκεί ειμι εν μέσω αυτών (Ματθ. 18, 20). Είναι συνεπώς πέραν των ιστορικών λόγων που αναφέραμε νωρίτερα και για τον λόγο αυτό πραγματική Είσοδος η Είσοδος του Ευαγγελίου. Γιατί μας παραλαμβάνει από αυτόν τον κόσμο με τον ερχομό Του κοντά μας ο Αναστάς Κύριος και μας εισάγει στην χώρα των ζώντων. Από εκείνο το ουράνιο θυσιαστήριο μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας επιστρέφουμε πάλι στον παρόντα κόσμο ως μάρτυρες προς όλους που για κάθε λόγο δεν ήσαν παρόντες σε αυτήν, μάρτυρες αψευδείς όλων αυτών που προγευτήκαμε «α οφθαλμός ουκ είδε και ους ουκ ήκουσε και επί καρδίαν ανθρώπου ουκ ανέβη, α ητοίμασεν ο Θεός τοις αγαπώσιν αυτόν».

Η Θεία Λειτουργία αδελφοί μου είναι κατεξοχήν μυστήριο στο σύνολό της και όχι μόνον ως προς το στο σκέλος της που αφορά στην μεταβολή των Τιμίων Δώρων. Είναι θεανθρώπινο έργο και τελείται πάντοτε υπό το φως του Ευαγγελίου, υπό το φως του Χριστού. Δεν είναι μία μαγική πράξη που συμβαίνει στιγμιαία κατά την Επίκληση. Προϋποθέτει όλο το σωτηριώδες έργο του Χριστού όπως αυτό αποκαλύπτεται στο Ευαγγέλιό Του, από την Ενσάρκωση έως και την Ένδοξη Δεύτερη Παρουσία Του στη γη. Αυτή όμως η αποκάλυψη της Βασιλείας του Θεού στο Ευαγγέλιο δεν γίνεται οπουδήποτε αλλού παρά μόνον στον χώρο της Εκκλησίας και ιδιαίτερα σε αυτό το πρώτο μέρος της Θείας Λειτουργίας όπου κυρίως Αυτό ιερουργείται. Στην εκκλησία το Ευαγγέλιο δεν είναι μόνο ένα αντικείμενο ιερής μελέτης αλλά κυρίως προσκύνησης. Είναι ο Λόγος, η Σοφία του Θεού που με την συνοδεία των αγίων Αγγέλων θα γίνει Σάρκα για να μας προσφερθεί εις ζωήν αιώνιον την ώρα της Θείας Κοινωνίας. Στο κέντρο του ναού ο ιερέας επεύχεται «ποίησον συν τη εισόδω ημών είσοδον αγίων αγγέλων γενέσθαι”. Είναι αυτή αδελφοί μου η ευχή της Εισόδου διαβεβαίωση πως με τον ερχομό του Χριστού στον κόσμο και την πραγματικότητα της εκκλησίας και των μυστηρίων της άνοιξε ο δρόμος για την σωτηρία μας. Ο δρόμος από τον οποίο ο Θεός κατέβηκε στην γη για να ανέβει ο άνθρωπος στον ουρανό. Σε αυτή την άγια πραγματικότητα, μπροστά στην Θεική παρουσία που έρχεται στον κόσμο με το Ευαγγέλιο ο άνθρωπος καλείται να είναι ενσυνείδητα και ελεύθερα παρών έχοντας σε λειτουργία όλες του τις αισθήσεις για να μπορέσει να αντιληφθεί και να ζήσει μετέχοντας  το μεγαλείο των τελουμένων. Αυτό είναι και το νόημα της επαγγελίας «Σοφία ορθοί» που μας απευθύνεται. Όλοι μαζί, κλήρος και λαός, Άγγελοι και Άγιοι μπαίνουμε στον χώρο του Επουράνιου Θυσιαστηρίου. Το γεγονός αυτό αναγγέλει ο ιερέας λέγοντας «Ευλογημένη η είσοδος των αγίων Σου Κύριε». Με φόβο Θεού και προσκυνούντες ζούμε όλοι οι πιστοί αυτήν την ιερότατη στιγμή. Προσκυνούμε αδελφοί μου και προσπέφτουμε μπροστά στον Δημιουργό μας συμμετέχοντας τώρα στην επίγεια Λειτουργία Του ελπίζοντας και εργαζόμενοι ζώντας κατά το θέλημά Του να αξιωθούμε να συμμετέχουμε και στην αιωνίως τελούμενη επουράνια.

Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης

Κ. Μ.