Είναι της μόδας να διαφημίζεται η ανάγκη να έχουμε «θετική ενέργεια» στη ζωή μας. Διαφημιζόμενα καταναλωτικά αγαθά, αποκρυφιστικές ομάδες, αλλά και φιλοσοφίες ασιατικής προέλευσης με σήμα κατατεθέν ότι μέσα από τον διαλογισμό, την χρήση φυλαχτών, την αξιοποίηση λατρευτικών τρόπων της ανατολής θα αποκτήσουμε όρεξη για ζωή ή θα ακυρώσουμε την πρόσληψη αρνητικής ενέργειας κάνουν μερίδα ανθρώπων και ιδίως νέων στην ηλικία να στρέφονται στον τσαρλατανισμό ή να θεωρούν ότι η ζωή μας κυριαρχείται από το αρνητικό, μόνο που αυτό είναι απρόσωπο. Καλλιεργούν μία αίσθηση ότι για τις αποτυχίες μας, την κακή μας διάθεση, τα λάθη μας δεν φταίμε εμείς, αλλά μία απρόσωπη ενέργεια, την οποία πρέπει να διώξουμε.

      Η δεισιδαιμονία τελικά δεν έφυγε ποτέ από τη ζωή μας. Από την μία ζούμε σε έναν πολιτισμό ορθολογισμού, ο οποίος θεωρεί την θρησκευτικότητα δεισιδαιμονία και ζητά την απομάκρυνσή της από τη ζωή μας, πολεμώντας την ανελέητα, και από την άλλη οι άνθρωποι αναζητούν παρηγοριά και ελπίδα για τις δυσκολίες τους στην τύχη και σε απρόσωπες δυνάμεις, επιλέγοντας μια κεκαλυμμένη και άρρωστη θρησκευτικότητα. Δεν ζητούν να προσεγγίσουν αυθεντικά τον Θεό και να πιστέψουν σ’  Αυτόν. Θέλουν την μαγική επίλυση συμπτωμάτων, χωρίς να χρειαστεί να αναλάβουν την συνολική ευθύνη για την πορεία της ζωής.

       Οι υποστηρικτές της δεισιδαιμονίας σπεύδουν να κατηγορήσουν την θρησκεία. Τι άλλο κάνει αυτή παρά να εμπορεύεται λείψανα, εικόνες, φυλαχτά και άλλα σύμβολα αποτρεπτικά του κακού στο όνομα του Θεού; Είναι αυτονόητο ότι όπου γίνεται τέτοιο εμπόριο είναι καταδικαστέο. Ούτε και εκφράζει την Εκκλησία στο σύνολό της. Όμως οι επικριτές αδυνατούν να κατανοήσουν ότι τα άγια της Εκκλησίας δεν είναι απρόσωπα. Είναι μνήμες και σημάδια ανθρώπων οι οποίοι έζησαν τον Θεό και αφέθηκαν χάρις στην αγάπη προς Αυτόν να μεταμορφωθούν σε θεούμενες υπάρξεις και δι’  αυτών ο Θεός ευλογεί τον κόσμο.

Μόνο που αυτοί ανέλαβαν την ευθύνη να ακολουθήσουν τις εντολές Του. Να πολεμήσουν όχι μία απρόσωπη δύναμη ή άλλες απρόσωπες «ενέργειες», αλλά τον διάβολο ως προσωπική υπόσταση του κακού. Ως πατέρα του ψεύδους και της απάτης. Και αυτή η μάχη γίνεται στην Εκκλησία και στη ζωή της. Δεν είναι μόνο ατομικό γεγονός. Είναι ο αγώνας των μελών του σώματος του Χριστού να αγαπήσουν Θεό και πλησίον, βλέποντας  τα πάθη και τα λάθη. Ωριμάζοντας μέσα από τις ήττες. Με εμπιστοσύνη στα μυστήρια της Εκκλησίας. Με ταπείνωση και προσευχή. Με μαρτυρία και μαρτύριο, όχι για «θετική ενέργεια» στη ζωή, αλλά για την χάρη του Αγίου Πνεύματος και τους καρπούς της.

     Πολλοί νέοι εύκολα πέφτουν στην παγίδα του απρόσωπου. Αποδέχονται την ύπαρξη ενεργειών οι οποίες μας στερούν την ευχαρίστηση. Υπάρχουν όντως τέτοιες ενέργειες, αλλά είναι προσωπικές. Είναι αυτές του διαβόλου που κατάφερε να πείσει τον κόσμο ότι δεν υπάρχει ο ίδιος και παγιδεύει την ψυχή και τον νου μας ώστε να αρνηθούμε και την ύπαρξη του Θεού. Να νομίζουμε ότι μόνοι μας μπορούμε. Με τις δεισιδαιμονίες μας. Ας επιστρέψουμε στην αλήθεια της παράδοσής μας και ας αφήσουμε κατά μέρος ό,τι μας αλλοτριώνει. Με τη ευθύνη της ζωής στα χέρια μας και την επίκληση του ονόματος του Θεού στη ζωή της Εκκλησίας. Εκεί είναι η απάντηση.

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» στο φύλλο της Τετάρτης 25 Ιανουαρίου 2017

http://themistoklismourtzanos.blogspot.gr/

του αρχιμ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου, Διδάκτορος Θεολογίας

Στο πρώτο μέρος της διάλεξής μας για «την προσευχή και τον διαλογισμό» που μπορείτε να βρείτε στο ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ   ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ, ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ασχοληθήκαμε με 1. Τι είναι προσευχή 2. Προϋποθέσεις προσευχής 3. Τα είδη της προσευχής 4. Τι  είναι διαλογισμός Στο δεύτερο μέρος θα ασχοληθούμε με1. Τις Κατηγορίες διαλογισμού και 2. Το κριτικό ερώτημα, Διαλογισμός ή προσευχή;

2.2. Κατηγορίες διαλογισμού

Υπάρχουν πολλές πνευματικές σχολές και πάρα πολλά είδη διαλογισμών. Πολύ απλοϊκά θα μπορούσαμε να τους διαχωρίσουμε σε δύο μεγάλες βασικές κατηγορίες: Τον διαλογισμό μέσα στον οποίο αποκλειστικά γίνεται προσπάθεια επίτευξης εσωτερικής γαλήνης και σιωπής, όπου η ενεργητική ενασχόληση του διαλογιζόμενου αφορά το συνειδητό έλεγχο του νου και της ευθυγράμμισης με τον Ανώτερο Εαυτό και την Ψυχή (δηλ. το θείο). Αυτό βέβαια θα μπορεί να συνδυαστεί με τη χρήση ήχου ή ήχων, μάντρας, οπτικών ερεθισμάτων όπως σύμβολα, φλόγες, μάνταλες κ.ά.

Ο Νατζέμυ, ένας διαλογιστής γράφει: «Με την προσευχή και την ειλικρινή προσήλωση μπορούμε να γίνουμε μετασχηματιστές πνευματικής ενέργειας σε υλική αρμονία. Σαν τα φυτά που παίρνουν την ηλιακή ενέργεια από τον ήλιο και τη χρησιμοποιούν για να ενώσουν τούς υδατάνθρακες με  το οξυγόνο και να φτιάξουν ζάχαρη, άμυλα και άλλα θρεπτικά συστατικά, έτσι κι εμείς θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε πνευματική ενέργεια για να δημιουργήσουμε σκέψεις, ιδέες, λόγια και πράξεις που θα κάναν τον κόσμο καλύτερο. Με τον καθημερινό διαλογισμό μπορούμε να αφομοιώνουμε πνευματική ενέργεια και εσωτερική ηρεμία και να τη διοχετεύουμε στους άλλους γύρω μας με τη μορφή αγάπης, συμπόνιας, κατανόησης και εξυπηρέτησης, ώστε αυτό θα μάς δώσει ευτυχία και εσωτερική αγαλλίαση», (Οικουμενική φιλοσοφία, σ. 276).

Ο Νάτζεμυ προσθέτει ότι δεν  είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσει κανείς παραδοσιακές προσευχές. Μπορούμε να προτιμήσουμε κάτι πιο αυθόρμητο. Κάθε σκέψη έχει μέσα της μια πνευματική δύναμη. Η διαφορά έγκειται στην ένταση της «δόνησης»: Μπορούμε ακόμη να δημιουργήσουμε τη δικιά μας αυθόρμητη επικοινωνία, ανάλογα με    τα   αισθήματα εκείνης της στιγμής. Και τα δύο είναι πολύτιμα. Οι παραδοσιακές προσευχές έχουν δημιουργηθεί από φωτισμένα άτομα, όπως (το Πάτερ ημών από τον ίδιο τον Χριστό) ώστε να έχουν μια ιδιαίτερη πνευματική δόνηση. Επίσης, με τη  συνεχή επανάληψη για τόσο μεγάλα χρονικά διαστήματα, από δισεκατομμύρια ανθρώπους, τα λόγια αυτά απέκτησαν μια δική τους πνευματική δύναμη. Κάθε ανθρώπινη σκέψη και λόγος εμπεριέχει κάποια πνευματική δύναμη. Όταν τόσα δισεκατομμύρια ανθρώπων έχουν προσευχηθεί με τα ίδια τους τα λόγια, στον ίδιο θεό για χιλιάδες χρόνια, δημιουργείται μια τεράστια συγκέντρωση πνευματικής δύναμης, ανεξάρτητα από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα, όπως υποστηρίζουν όλοι αυτοί που ασχολούνται με τον διαλογισμό. (Οικουμενική φιλοσοφία, σ. 223-224).

Δεν έχει σημασία το περιεχόμενο των λόγων, αλλά η «φόρτισή» της που επιτυγχάνεται με την «πνευματική δύναμη», εξαιτίας της χρησιμοποίησής τους από «δισεκατομμύρια ανθρώπους». Αυτή η συγκέντρωση «πνευματικής δύναμης» που αποκτά ο άνθρωπος δημιουργείται ανεξάρτητα από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα. Και δεν  έχει καμιά σημασία αν πούμε το «πάτερ ημών ο εν τοίς ουρανοίς» ή «Σατανά βοήθησέ με, είμαι δικός σου, γεννηθήτω το θέλημά σου»! Άλλωστε στον απόλυτο μονισμό δεν  υπάρχει η διάκριση ανάμεσα στον Υιό τού Θεού και στον Εωσφόρο, στον Χριστό και στον Διάβολο. Και οι δύο είναι «διαφορετικές όψεις του ίδιου πράγματος». Ο Νάτζεμυ μιλάει για «ενέργεια». Βέβαια  εδώ σε καμία περίπτωση δεν  πρόκειται για τίς Θείες ενέργειες τού Τριαδικού Θεού ως αποτέλεσμα της αγάπης και της ελευθερίας. Δεν πρόκειται για τη Θεία Χάρη αλλά για την ενέργεια που προέρχεται από τον ίδιο τον άνθρωπο, με αυτόματες, μηχανιστικές διαδικασίες, μέσω των τεχνικών που προσφέρει ο διαλογισμός.

Διευκρινιστικά παρατηρούμε εδώ πώς ο Νάτζεμυ αναφέρεται στη δοξασία του κάρμα και τής μετενσάρκωσης, που αποτελεί το θεμέλιο τού διαλογισμού. Ο κάθε άνθρωπος, με βάση τίς καρμικές σχέσεις από προηγούμενες ζωές, «διαλέγει» τους γονείς του, τον τόπο που θα γεννηθεί, τη θρησκεία πού θα έχει, το επάγγελμα κ.ο.κ. Ολόκληρη η ζωή του αποτελεί είδος κινηματογραφικής ταινίας, που είναι γραμμένη και δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να αλλάξει. Πρέπει να «παιχθεί». Ο καθένας έχει τη  δυνατότητα να παίξει το ρόλο του «χωρίς προσκόλληση» και «ταύτιση», σαν να μην τον αφορά το τί του συμβαίνει ή θα του συμβεί. Όλες οι πράξεις του, ανεξάρτητα από το αν εμείς τίς θεωρούμε καλές ή κακές, αν διαπραχθούν «χωρίς ταύτιση», είναι εξίσου άγιες, δεν  υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Και το ένα και το άλλο είναι προσδιορισμένα από το «κάρμα» και αναπόφευκτα. Έτσι ο καθένας που έχει «διαλέξει» το «θρησκευτικό περιβάλλον» με  τίς «καρμικές σχέσεις» του από προηγούμενες ζωές, μπορεί να χρησιμοποιήσει σύμβολα, ονόματα, προσευχές από το περιβάλλον αυτό. Το αποτέλεσμα είναι πάντοτε το ίδιο! (για το θέμα αυτό μπορεί κανείς να πληροφορηθεί περισσότερα διαβάζοντας τον π. Αντώνιο Αλεβιζόπουλο, Μετενσάρκωση ή ανάσταση; Ορθόδοξη θεώρηση του κακού, Πρέβεζα 1992).

3. Το κριτικό ερώτημα, Διαλογισμός ή προσευχή;

Όποιος συγχέει το διαλογισμό με την προσευχή, εισάγει εξωχριστιανική αντίληψη για την προσευχή και βγαίνει έξω από τον πνευματικό χώρο της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας. Μετατρέπει την προσευχή σε «τεχνική», πού δραστηριοποιεί δήθεν εσωτερικές δυνάμεις με αυτόματες διαδικασίες, που σε τελική φάση δε βρίσκονται σε σχέση ή σε αναφορά με το πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Ας το δούμε αυτό με βάση τα κείμενα της «Οικουμενικής θρησκείας» τής «Αρμονικής Ζωής» ή της «Οικουμενικής Φιλοσοφίας», όπως αναφέρει ο Νάτζεμυ: «Η προσευχή προσδιορίζεται ως επικοινωνία με το “Οικουμενικό Πνεύμα”, που όμως είναι “μέσα μας”. Οπότε επικοινωνία σημαίνει απλώς να σταματάμε προσωρινά το ατέρμονο τρέξιμο του νου προς εξωτερικά γεγονότα, επιθυμίες, προσκολλήσεις, φόβους και προσδοκίες. Σημαίνει να κατευθύνουμε την προσοχή μας στην εσωτερική ηρεμία, για να μπορούμε να σκεφτούμε καθαρά γι’ αυτά πού συμβαίνουν μέσα μας λέγοντάς τα  στο φίλο, την αληθινή μητέρα ή τον αληθινό πατέρα. Ακριβώς όπως αναφέρουμε στους κοντινούς μας αυτά που συμβαίνουν στη ζωή μας, έτσι μιλάμε για τα βαθύτερα συναισθήματά μας, τα ερωτήματά μας, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη μας και την ανάγκη μας στον Οικουμενικό Εαυτό» (Οικουμενική φιλοσοφία, σ. 23).

Όταν λοιπόν οι οπαδοί των γκουρού «προσεύχονται», δεν τρέχει ο νους τους «προς τα έξω», αλλά διαλογίζονται τα γεγονότα «μέσα τους». Ο «φίλος», ο «πατέρας», ο «αδελφός», δεν είναι ο Χριστός, αλλά ο «Οικουμενικός Εαυτός». Ακόμη κι αν χρησιμοποιούν την προσευχή τού Χριστού, το «Πάτερ ημών», δεν στρέφονται προς κάποιο Θεό έξω από τον εαυτό τους. Ενώ «προσεύχονται», μένουν εντελώς μόνοι και βυθισμένοι σε απέραντη μοναξιά, χωρίς να έχουν τη συναίσθηση πως υπάρχει εκεί και κάποιος άλλος, που μπορεί να τούς προσφέρει το έλεός Του, την βοήθεια, την αγάπη ή τη στοργή Του. Η λεγόμενη προσευχή είναι «άνοιγμα» προς τον «εαυτό», όχι προς κάποιον Θεό έξω από τον άνθρωπο. Ο Νάτζεμυ υπογραμμίζει ιδιαίτερα: «Αυτό ονομάζεται προσευχή. Πολύ απλά, ν’ ανοίγουμε την καρδιά μας στο οικουμενικό ον. Μπορούμε να το κάνουμε αυτό με τη βοήθεια παραδοσιακών προσευχών, όπως είναι το Πάτερ Ημών ή άλλες προσευχές που μας έχουν δοθεί από το θρησκευτικό μας περιβάλλον, που εμείς έχουμε διαλέξει, όταν διαλέξαμε τον τόπο που θα γεννηθούμε και τούς γονείς μας».

Ο όρος προσευχή αποκτά στις γκουρουϊστικές ομάδες διαφορετικό περιεχόμενο, που προσδιορίζει μια εξωχριστιανική αντίληψη για την προσευχή. Πρόκειται για  μια «τεχνική», που, όπως διακηρύσσεται, φέρνει σε κάθε περίπτωση αποτελέσματα, με  τρόπο μηχανιστικό. Αυτή η ενέργεια, ως καρπός μιας τέτοιας τεχνικής, αντλείται μέσα από τον άνθρωπο, με μια συνοπτική διαδικασία του «μετασχηματισμού», χωρίς να υπάρχει τίποτε το υπερβατικό. Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται με την έννοια του διαλογισμού. Ο διαλογιζόμενος δηλ. ο «προσευχόμενος» γίνεται μετασχηματιστής της ενέργειας. Είναι ο δημιουργός των σκέψεων, των ιδεών, που μεταβάλλονται σε πράξεις, προκαλώντας «εκπληκτικά φαινόμενα», υποστηρίζουν οι οπαδοί του διαλογισμού και τής «θετικής σκέψης». Με τον διαλογισμό «μετασχηματίζουμε» την πνευματική ενέργεια «μέσα μας», εσωτερικά για  να τη  διοχετεύσουμε στη συνέχεια προς τα έξω. Στη περίπτωση αυτή δεν  μεσολαβεί τίποτε εκτός από τον ίδιο τον άνθρωπο, ο οποίος μένει εντελώς μόνος και έρημος.

Όμως για την χριστιανική προσευχή όπως γνωρίζουμε είναι ανάγκη να υπάρχουν δύοστοιχεία: Αυτός που προσεύχεται, και Εκείνος που γίνεται αποδέκτης τής προσευχής μας. Αυτός πού παρακαλεί με το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον με» και Εκείνος που απαντά κατά το πλούσιο έλεός Του.

Η χριστιανική προσευχή δεν είναι «στροφή προς τα έσω», αλλά απευθύνεται πάντοτε προς τον «αντικριστό του ανθρώπου», που είναι ο Θεός επικαλούμενος την αγάπη και το έλεός Του. Η προσευχή είναι ένα «άνοιγμα» του ανθρώπου στη θεία αγάπη, που αισθάνεται πως από μόνος του είναι αδύναμος και ανίκανος να υψωθεί πέρα από την κτιστή πραγματικότητα. Γι’ αυτό επικαλείται την αγάπη και τη δωρεά τού Θεού. Η απάντηση στην προσευχή δεν προέρχεται από τον ίδιο τον άνθρωπο, αλλά από τον Θεό. Όποιος δεν  κάνει τη   διάκριση ανάμεσα στον Θεό και στον εαυτό του, δεν μπορεί να προσευχηθεί, ούτε να γίνει δέκτης της θεϊκής απάντησης. Η απάντηση αυτή δεν  είναι κάποια ενέργεια τυφλής τάξεως, αλλά είναι η χάρις, η δωρεά τού Θεού, μετά του οποίου ο άνθρωπος έρχεται σε αγαπητική κοινωνία μέσω τής προσευχής.

Ο χριστιανός δεν καλείται σε μια καθαρά νοητική προσευχή. Συμμετέχει σ’ αυτήν και σωματικά προσεύχεται καθολικά, με όλη την ύπαρξή του. Οι ορθόδοξοι χριστιανοί συνηθίζουν να κάνουν στην προσευχή τους και μετάνοιες ή ακόμη να προσεύχονται γονατιστοί. Αυτό είναι ασφαλώς για το σώμα μας μια δυνατότητα να συμμετάσχει κι αυτό στην προσευχή. Το ίδιο παρατηρούμε και για τη νηστεία. Με αυτές τις ασκήσεις ο χριστιανός ταπεινώνει το σώμα του. Αυτή η ταπείνωση προστίθεται στην  ταπείνωση του νου. Γιατί με την προσευχή ο άνθρωπος αποδεικνύει τη   διάθεσή του να «ταπεινώσει» το νου, αφού εγκαταλείπει την αυτονομία, αναγνωρίζοντας την ανεπάρκειά του προσβλέποντας στη βοήθεια του Θεού.

Ο άνθρωπος τής ταπείνωσης, όχι μόνο τής διανοητικής αλλά και τής καθολικής, έχει τη  διαβεβαίωση από τον Θεό πως θα τού δοθεί η δωρεά, η χάρη Του (Ιακώβου 4:6 και 1 Πέτρου 5:5). Αυτός που δεν  δείχνει στάση «αιτούντος», αλλά αισθάνεται επάρκεια πιστεύοντας πως όλα υπάρχουν «μέσα του» ώστε από εκεί να μπορεί να τα αντλήσει «αφυπνίζοντας» τρόπον τινά τίς «εσωτερικές» του δυνάμεις, δεν  αισθάνεται σε καμιά περίπτωση την ανάγκη της δωρεάς τού Θεού και ο Θεός δεν  του επιβάλλεται εκβιαστικά για να του προσφέρει τις ευλογίες Του.

Πρέπει λοιπόν να ξεκαθαρίσουμε το πράγμα: Αυτό που δίνει απάντηση στην προσευχή μας είναι ο Θεός. Αυτή η απάντηση είναι καρπός αγάπης και ελευθερίας του Θεού, δεν  είναι αποτέλεσμα εξαναγκασμού με ειδικές «τεχνικές» προσευχής, όπως χρησιμοποιεί ο διαλογισμός. Αλλά ένας καρπός της αληθινής προσευχής, που  ταυτόχρονα είναι και προϋπόθεση, σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη συμμετοχή, που είναι η ταπείνωση. Ο αληθινά προσευχόμενος άνθρωπος αποκτά την συναίσθηση της ύψιστης τιμής που του δίδεται με την προσευχή και ταυτόχρονα του φόβου μήπως δεν  φανεί αντάξιος αυτής τής τιμής. Ο αληθινά προσευχόμενος άνθρωπος παραμένει ταπεινός!

Αντίθετα ο διαλογιζόμενος «φουσκώνει», δεν  λέγει «Σύ Κύριε», αλλά «Εγώ είμαι Αυτός», δηλαδή «Εγώ είμαι ο Κύριος», «η θεότητα στην ανεκδήλωτη μορφή». Έτσι ο διαλογιζόμενος αντιστρέφει την εντολή τού Θεού και την εφαρμόζει στον εαυτό του: «Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός… ούκ έσονταί μοι θεοί έτεροι πλήν εμού»! Αν χαρακτηρίσουμε το διαλογισμό «προσευχή», αν εξισώσουμε το διαλογισμό με την προσευχή, τότε η προσευχή αυτή επιστρέφει στον εαυτό μας, γιατί αυτός είναι ο σκοπός του διαλογισμού, να αντιληφθεί ο διαλογιζόμενος πως αυτός ο ίδιος είναι «Κύριος ο Θεός» και πως δεν  υπάρχουν άλλοι θεοί πλην από τον εαυτόν του. Σας ευχαριστώ!

http://antiairetikos.blogspot.gr/2016/12/blog-post.htm

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΚΑΙ –ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ)

Θεόδωρος Ι. Ρηγινιώτης

Η εποχή μας βρίσκεται στο «τρίτο στάδιο της αθεΐας», όπως το περιγράφει ο μεγάλος Γάλλος ορθόδοξος θεολόγος Ολιβιέ Κλεμάν.

Στο α΄ στάδιο, γράφει, οι άνθρωποι επιτίθενται κατά της θρησκείας. Στο β΄ στάδιο, απλά αδιαφορούν για τη θρησκεία, δεν ασχολούνται πια μ’ αυτήν. Και στο γ΄ στάδιο, βάζουν στη ζωή τους μια καινούργια δεισιδαιμονία, με την οποία αντικαθιστούν τη θρησκεία που εγκατέλειψαν.

Σήμερα η κοινωνία μας έχει περάσει στο γ΄ στάδιο και σ’ αυτό οφείλεται η χιονοστιβάδα της ενασχόλησης με τη γιόγκα και το διαλογισμό, το φενγκ σούι, τα μέντιουμ, τους αστρολόγους, τις τράπουλες ταρώ, τις κρυσταλλοθεραπείες και γενικά τις «ενεργειακές θεραπείες», τη «θετική ενέργεια», τις «τεχνικές αυτοβελτίωσης», την «αύρα», το κάρμα και τη μετενσάρκωση, ακόμη και τη μαγεία, τις ασιατικές πολεμικές τέχνες (περιλαμβάνοντας διαλογισμό, παραψυχολογικές δυνάμεις και άλλα στοιχεία από τις θρησκείες της Άπω Ανατολής) και τους εξωγήινους (ενασχόληση με μορφή «πνευματικών επαφών» και όχι αληθινής επιστημονικής έρευνας).

Όλα αυτά που ψάχνουν οι άνθρωποι σ’ αυτές τις πρακτικές, υπάρχουν με άριστη μορφή στην πνευματική κληρονομιά των πατέρων μας, την Ορθοδοξία. Όμως δεν το ξέρουμε και δεν τα αναζητούμε ποτέ εκεί. Ευτυχώς, αρκετοί άνθρωποι, μετά από «πνευματικά ταξίδια» στο βουδισμό, τον ινδουισμό, τον πνευματισμό, τις θρησκείες των Ινδιάνων και ένα σωρό άλλους εξωτικούς δρόμους (που έχουν γίνει μόδα πλέον), ανακάλυψαν την Ορθοδοξία και επέστρεψαν σ’ αυτήν. Όμως η μόδα παραμένει και διαρκώς ενισχύεται, διαφημιζόμενη με κάθε μέσον και τρόπο…

Υποτίθεται ότι όλα τα παραπάνω «δεν έχουν σχέση με καμιά θρησκεία», απλώς είναι τεχνικές αναβάθμισης του εαυτού μας και βελτίωσης της ζωής μας. Δυστυχώς, δεν είναι έτσι. Ένας πραγματικός ορθόδοξος χριστιανός (που όχι μόνο πηγαίνει στην εκκλησία, νηστεύει, εξομολογείται, μεταλαβαίνει, προσεύχεται κ.τ.λ., αλλά και συνδέει τη ζωή του μ’ αυτά και ξέρει πολύ καλά τι νόημα έχουν) δεν έχει ποτέ την ανάγκη ν’ ασχοληθεί με αυτές τις πρακτικές, γιατί καλύπτεται 100% από το Χριστό.

Τα άλλα είναι υποκατάστατα της θρησκείας, που έχουν στόχο να προσφέρουν στον άνθρωπο αγάπη, γαλήνη, ειρήνη, αυτογνωσία, σοφία, αρμονική ζωή, σύνδεση με όλα τα πλάσματα κ.λ.π., δηλαδή ακριβώς αυτά που, εκ πρώτης όψεως, προσφέρει και η θρησκεία. Ο ασχολούμενος με κάποια από αυτά, κατά κανόνα δεν συνδέει τη θρησκεία με το βάθος της ζωής του και δεν αναζητά την πνευματική και ηθική του αναβάθμιση σ’ αυτήν, αλλά περιορίζεται στις «μοντέρνες πρακτικές», τις εισαγόμενες από άλλες θρησκευτικές παραδόσεις. Ίσως παράλληλα πηγαίνει και στην εκκλησία, αλλά συνήθως αυτό το κάνει είτε τυπικά (ως έθιμο), είτε παρερμηνεύοντάς το με βάση τις ξένες διδασκαλίες που ακολουθεί: «Πηγαίνω στα ξωκλήσια, γιατί έχουν καλούς κραδασμούς», μου έλεγε μια κυρία κάποτε…

Δυο απλά λόγια για το ρέικι και τη γιόγκα.

Τι ακριβώς είναι το ρέικι; Ένας πνευματικός δρόμος, με τον οποίο ο άνθρωπος καλλιεργεί μέσα του την αγάπη, την ειλικρίνεια, την ανιδιοτέλεια κ.τ.λ., βρίσκει τη γαλήνη, εξισορροπείται ψυχοσωματικά, και, αν προχωρήσει σε «ανώτερα στάδια», αρχίζει να έχει επαφές με όντα από «ανώτερους κόσμους».

Τι είναι η γιόγκα; Μια μέθοδος, με την οποία οι ινδουιστές αυτοσυγκεντρώνονται, αποκόπτονται από τον εξωτερικό κόσμο (τον οποίο θεωρούν αυταπάτη) και βυθίζουν το νου τους στον «εσωτερικό εαυτό τους», για να συναντήσουν εκεί αυτό που πιστεύουν πως είναι η «ψυχή του σύμπαντος» (το Μπράχμαν) ή οι θεοί τους. Σκοπός της γιόγκα, να σταματήσει να μετενσαρκώνεται ο άνθρωπος, όπως πιστεύουν οι ινδουιστές, και το πνεύμα του να αφομοιωθεί στο Μπράχμαν όπως μια σταγόνα στον ωκεανό.

Εκτός αυτών, έχει πάρει διαστάσεις και η δήθεν «επαφή με αγγέλους», που «καθοδηγούν και συμβουλεύουν» τους «εκλεκτούς», θεραπεύουν ασθένειες κ.τ.λ.

Το πρόβλημα όλων αυτών: ναι, έχουν αποτέλεσμα, αλλά δεν έχουν το Χριστό. Ο Χριστός δεν εξαφανίζει ως διά μαγείας όλα τα προβλήματα και τα ελαττώματα των ανθρώπων, αλλά μεταμορφώνει τους ανθρώπους έτσι (με έντονη προσπάθεια του ανθρώπου βέβαια, προσπάθεια που ονομάζεται «μετάνοια» στη γλώσσα της Εκκλησίας και αποσκοπεί στην καλλιέργεια πρωτίστως της ταπείνωσης και στη συνέχεια της αγάπης προς όλους), ώστε τα προβλήματά μας γίνονται το αγώνισμα της ζωής μας, που θα μας οδηγήσει σε μικρό ή μεγάλο βαθμό ένωσης με τον ίδιο το Χριστό, δηλαδή αγιότητας.

Όμως ο σύγχρονος άνθρωπος δεν θέλει ν’ αγωνιστεί. Θέλει εύκολα και αμέσως (χωρίς μετάνοια, χωρίς ταπείνωση, χωρίς εξομολόγηση, χωρίς θεία κοινωνία) «να αλλάξει», να φύγουν τα προβλήματα και τα ελαττώματά του και να ζήσει και σπουδαίες εμπειρίες με αγγέλους, «ανώτερες οντότητες» και «πνευματικά χαρίσματα». Αυτά στην Ορθόδοξη παράδοση ξέρουμε ότι τα ζουν οι άγιοι, αλλά για να γίνεις άγιος χρειάζεται πράγματι μεγάλος αγώνας με αυταπάρνηση και στροφή προς το Χριστό. Δεν γίνεται εφαρμόζοντας κάποιες «τεχνικές», που προσφέρουν μόνο υποκατάστατα ειρήνης, αρμονίας και «πνευματικών επαφών».

Ξέρουμε επίσης ότι αυτές οι «πνευματικές επαφές», που φαίνονται επαφές με φωτεινά πνεύματα, συχνά κρύβουν δαίμονες μεταμφιεσμένους. Στην ιστορία του χριστιανισμού υπάρχουν αμέτρητες περιπτώσεις ανθρώπων, που νόμιζαν ότι καθοδηγούνται από αγγέλους, αγίους ή τον ίδιο το Χριστό και εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι τους ξεγελούσαν οι δαίμονες.

Στο ίδιο κλίμα ανήκουν και οι χριστιανοί που εντάσσονται στις λεγόμενες «Εκκλησίες της πεντηκοστής» ή στο «χαρισματικό κίνημα» ή τους «αναγεννημένους χριστιανούς», και νομίζουν ότι έρχεται μέσα τους το Άγιο Πνεύμα και τους οδηγεί σε προφητικές και θαυματουργικές καταστάσεις, ιδίως κατά τις λατρευτικές τελετουργίες τους…

Το να ζει κάποιος την πνευματική ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας με ειλικρίνεια και απλότητα, όπως τη ζούσε η αγία γερόντισσα Μάρθα του Αρκαδίου, που κοιμήθηκε λίγο πριν το Πάσχα του 2016, προϋποθέτει ταπεινή καρδιά. Σημαίνει ότι κάνει πράγματα που έκανε και η αγράμματη γιαγιά του, καθώς και εκατομμύρια ορθόδοξοι χριστιανοί πολλών λαών και εποχών. Αυτό πολλούς από εμάς τους δυσαρεστεί. Ενώ το να κάνουμε ρέικι ή γιόγκα και τα δεκάδες άλλα που έχουν εισχωρήσει στη ζωή μας, τονώνει και τον εγωισμό μας ότι κάνουμε κάτι «ιδιαίτερο» και «προχωρημένο», αν και στην πραγματικότητα δεν υπάρχει πιο ιδιαίτερο και προχωρημένο από το να ζει κάποιος ως αυθεντικός ορθόδοξος χριστιανός, δηλαδή μέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, άσχετα από το πόσα ακούει για κακούς και πονηρούς παπάδες (ας κοιτάξει στην ενορία του ή στη διπλανή ενορία και είμαι βέβαιος ότι θα ανακαλύψει καλούς παπάδες και καλούς πιστούς χριστιανούς).

Παρακαλώ επίσης να κάνει μια βόλτα ώς το ορθόδοξο χριστιανικό βιβλιοπωλείο της πόλης του, για να αναζητήσει τα βιβλία (ή να τα αναζητήσει στο Διαδίκτυο):

«Γίνονται θαύματα σήμερα;». Περιπτώσεις σύγχρονων ΑΜΕΑ, που, χωρίς να θεραπευτούν θαυματουργικά, έφτασαν τόσο κοντά στο Θεό, ώστε ήταν ευτυχισμένοι, παρά την αναπηρία τους (εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη).

«Η Ορθοδοξία και η θρησκεία του Μέλλοντος», κλασικό βιβλίο του πρώην άθεου φιλόσοφου και τελικά ορθόδοξου μοναχού στην Καλιφόρνια π. Σεραφείμ Ρόουζ. Μελετά τα πνευματικά ρεύματα και φαινόμενα της εποχής μας, όπως αυτά που μας απασχολούν εδώ.

Αξίζει επίσης να διαβάσετε και τη βιογραφία του π. Σεραφείμ Ρόουζ, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μυριόβιβλος.

«Θεοί, είδωλα, γκουρού», του πνευματικού αναζητητή στο χώρο όλων των θρησκειών Κλάους Κένεθ, εκδ. Εν Πλω.

«Οιγκουρού, ο νέος και ο γέροντας Παΐσιος», του Διονυσίου Φαρασιώτη (Αθανασίου Ρακοβαλή, καθηγητή φυσικής και πρώην ινδουιστή). Εκδόσεις Παναγόπουλος.

«Οψώμεθα τον Θεόν καθώς εστί» του σύγχρονου αγίου Γέροντα Σωφρόνιου Σαχάρωφ.

πηγή

Η εμπειρία της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας που προέρχεται από τους αγίους όλων των αιώνων, μας πληροφορεί χωρίς αμφιβολία ότι υπάρχουν «μάγια» και αυτά δεν είναι τίποτε άλλο από την ανόητη και επικίνδυνη συνεργασία των ανθρώπων με δαιμονικά πνεύματα. Η Εκκλησία μας δηλαδή γνωρίζει ότι η μαγεία, ένα φαινόμενο που κυριαρχεί στην εποχή μας, είναι στην ουσία της λατρεία του Σατανά και των δαιμόνων του, λατρεία του διαβόλου, που κάποτε ήταν Αρχάγγελος του Θεού με το όνομα Εωσφόρος και ο οποίος από υπερηφάνεια θέλησε να λατρευτεί ο ίδιος ως θεός, με αποτέλεσμα να εκπέσει της Χάριτος του Θεού και να καταντήσει άγγελος του σκότους. Τα ονόματα που του δίνει η Εκκλησία υποδηλώνουν τα χαρακτηριστικά της σκοτεινής του φύσης. Ονομάζεται «σατανάς» που σημαίνει «καταστροφέας» και «διάβολος» ή «πονηρός» ή «πειρασμός», ονόματα που δηλώνουν ότι προσπαθεί να ξεγελάσει τον άνθρωπο, να τον δελεάσει με απάτες και να τον κερδίσει, προσφέροντάς του προσωρινά οφέλη, προκειμένου τελικά να τον καταστρέψει.

Οι άνθρωποι που ξεγελιούνται και ασχολούνται με διάφορες τελετές μαγείας, σατανιστές, μάγοι, μέντιουμ, αστρολόγοι, χαρτορίχτρες, καφετζούδες ή άλλα δήθεν «χαρισματικά» άτομα, στην πραγματικότητα δεν έχουν κανένα δικό τους υπερφυσικό χάρισμα, αλλά είτε ενσυνείδητα είτε επειδή έχουν παραπλανηθεί, χρησιμοποιούν τις δυνάμεις του σατανά με επικλήσεις για να πετύχουν την ικανοποίηση των επιθυμιών τους και πολλοί το κάνουν κατ’ επάγγελμα. Από την άλλη, όλοι εκείνοι που τους επισκέπτονται, άλλοτε για να κάνουν κακό σε κάποιον και άλλοτε για να λύσουν τα προβλήματά τους, ή για να λύσουν τα μάγια που άλλοι τους έχουν κάνει, βρίσκονται τελικά χωρίς να το θέλουν και οι ίδιοι μπλεγμένοι σε ένα σατανικό παιχνίδι, επικίνδυνο πολλές φορές ακόμα και για τη ζωή τους.

Πρέπει επομένως να διακρίνουμε τη μαγεία από οποιαδήποτε αυθυποβολή ή σχιζοφρένεια ή άλλη ψυχική ασθένεια και να ξεκαθαρίσουμε ότι πρόκειται για συνεργασία με τις δυνάμεις του σατανά, ο οποίος είναι υπαρκτό πρόσωπο και πνεύμα που αντιστρατεύεται τον Θεό. Συνηθισμένοι στόχοι εκείνων που κάνουν μάγια είναι να χωρίσουν κάποιο ζευγάρι ή να το εμποδίσουν να αποκτήσει παιδιά, να αρρωστήσουν κάποιον ή να του διαλύσουν την εργασία, να αναγκάσουν κάποιον να ερωτευτεί ένα πρόσωπο κ.α.

Πρέπει να τονίσουμε επίσης ότι δεν υπάρχει κανένα είδος «καλής» μαγείας. Η διάκριση της σε «λευκή» και «μαύρη» μαγεία ανάλογα με τα κίνητρα και τις πρακτικές, είναι και αυτή παραπλανητική. Οποιαδήποτε ανάμειξη με τις δυνάμεις του σατανά είναι βέβαιο ότι στο τέλος θα έχει καταστροφικό αποτέλεσμα! Είναι χαρακτηριστικό ότι στις τελετές τους οι μάγοι χρησιμοποιούν συμβολισμούς και μεθόδους ακριβώς αντίθετες από την χριστιανική λατρεία, πράγμα που φανερώνει ότι ο σατανάς προσπαθεί συνεχώς να προσβάλει τον Χριστό και να απομακρύνει τον άνθρωπο από Εκείνον που είναι η πηγή της ζωής του και η σωτηρία του.

Για να πιάσουν τα μάγια που κάποιος κάνει εναντίον σου, πρέπει να έχεις δώσει δικαιώματα στον διάβολο, να έχεις δώσει δηλαδή σοβαρή αφορμή με αμαρτωλές πράξεις που απομακρύνουν την Χάρη του Θεού από τον άνθρωπο και μετά να μην έχεις μετανοιώσει γι’ αυτές και να μην έχεις εξομολογηθεί. Εκείνος που θα συναισθανθεί το σφάλμα του και θα εξομολογηθεί με ειλικρίνεια, δεν έχει φόβο από τα μάγια, γιατί όταν έχεις καθαρή καρδιά, η χάρις του Θεού λειτουργεί σαν ασπίδα προστασίας επάνω σου και αδυνατεί ο διάβολος να σε βλάψει.

Επομένως, αν κάποιος ταλαιπωρείται από τη δαιμονική επήρεια της μαγείας, πρέπει πρώτα να ψάξει τον εαυτό του και να βρει σε τι έφταιξε και έπιασαν τα μάγια. Κατόπιν με αληθινή μετάνοια πρέπει να εξομολογηθεί, για να συγχωρεθεί από τον Θεό, ώστε να μπορέσει έπειτα να βοηθηθεί επιπλέον από τις ευχές των εξορκισμών, από τον αγιασμό ή το ευχέλαιο ή οποιαδήποτε άλλη ευχή και μυστηριακή πράξη της Εκκλησίας. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσει κανείς ότι όλες οι μαγικές τελετές του κόσμου θα πάψουν να έχουν ισχύ επάνω του αν στο σπίτι και στην καρδιά του μπει ο Χριστός. Αυτός είναι και ο μοναδικός τρόπος διαλύσεως της μαγείας: Η εν Χριστώ ζωή, με μετάνοια, εξομολόγηση και Θεία Κοινωνία.

Εδώ θα πρέπει να συμπληρώσουμε ότι η Εκκλησία μας χρησιμοποιεί επιπλέον και τις ευχές των εξορκισμών που συνέγραψαν άγιοι και θεοφόροι Πατέρες, όπως ο Μ. Βασίλειος, ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Αγ. Κυπριανός εναντίον της μαγείας και του δαιμονισμού, δηλαδή της κατάληψης ενός ανθρώπου από τους δαίμονες και οι οποίες υπάρχουν στα ευχολόγια των ιερέων.

Πρόκειται επομένως για ειδικές ευχές που συμπληρώνουν την θεραπευτική και μυστηριακή μέθοδο της Εκκλησίας και οι οποίες διαβάζονται από τους ιερείς για την εκδίωξη των πονηρών πνευμάτων σε ανθρώπους που έχει διαπιστωθεί ότι πάσχουν από αυτά. Οι ευχές των εξορκισμών της Εκκλησίας πρέπει να τονίσουμε ότι δεν έχουν καμία σχέση με τα λεγόμενα «ξόρκια» ή τα «γητέματα» της λαϊκής παράδοσης, τα οποία είναι παγίδες του σατανά μέσω των οποίων παραπλανώνται οι άνθρωποι.

Τα «ξόρκια» που χρησιμοποιούν πολλοί πιστεύοντας ότι έτσι εκδιώκουν το κακό, μπορεί να περιέχουν πολλές προσευχές και αναφορές σε αγίους ή στον Χριστό και την Παναγία, στην πραγματικότητα όμως αναμειγνύουν τα ιερά ονόματα και τα σύμβολα με δαιμονικά στοιχεία και ακατανόητες μαγικές επικλήσεις και πρακτικές. Αποτέλεσμα είναι να «μαγαρίζονται» οι χριστιανικές προσευχές και να εξευτελίζονται τα ιερά σύμβολα. Το σατανικό περιεχόμενο που έχουν τα ξόρκια διαπιστώνεται και από τα μαγικά όργανα και αντικείμενα που χρησιμοποιούν (κλωστές, πέτρες, σταγόνες λαδιού, κάρβουνα, πεντάλφες κ.α.). Ακόμα και το φτύσιμο σε κάποιον «για να μην βασκαθεί» είναι δαιμονικής φύσεως πράξη, αφού εκείνος που φτύνει τον συνάνθρωπό του στην ουσία φτύνει άθελά του τον ίδιο τον Θεό, επειδή ο άνθρωπος είναι εικόνα του Θεού. Το φτύσιμο που είναι πράξη εξευτελισμού, θυμίζουμε ότι η Εκκλησία το χρησιμοποιεί μόνο εναντίον του διαβόλου κατά το άγιο Βάπτισμα, όταν ο νονός καλείται να στραφεί προς τη Δύση και να φτύσει τον σατανά.

Με τα ξόρκια και τα λοιπά μαγικά τεχνάσματα μπορεί βεβαίως να υπάρξει μια άμεση φαινομενική υποχώρηση της δαιμονικής επήρειας. Αυτό όμως γίνεται γιατί ο διάβολος προσπαθεί να ξεγελάσει τον άνθρωπο και να κερδίσει την εμπιστοσύνη του στις μαγικές πρακτικές. Στην πραγματικότητα οι δαίμονες αποκτούν μεγαλύτερη εξουσία στους ανθρώπους που καταφεύγουν σε μια «εξορκίστρια» και δείχνουν περισσότερη εμπιστοσύνη στα ξόρκια παρά στη Χάρη του Θεού. Έτσι βλέπουμε ότι τα ξόρκια έχουν μόνο προσωρινό αποτέλεσμα, ενώ το πρόβλημα παραμένει μόνιμο και επιδεινώνεται.

Καταλήγοντας θα πρέπει να εξηγήσουμε ότι ο Θεός μας που θέλει να σωθεί κάθε άνθρωπος, επιτρέπει να βασανίζονται κάποιοι άνθρωποι από την μαγεία και τον δαιμονισμό, προκειμένου να γίνει κατανοητό ότι είναι λανθασμένος ο τρόπος ζωής τους και να στραφούν κοντά Του, στην εν Χριστώ ζωή. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που μέσα από αυτά τα προβλήματα γνώρισαν την παρουσία και την χάρη του αληθινού Θεού και έτσι μεταμορφώθηκε ολόκληρη η ζωή τους και έσωσαν την ψυχή τους. Σημαντικό ρόλο σ’ αυτή την αίσια κατάληξη έχει ένας πεπειραμένος πνευματικός πατέρας, που θα καθοδηγήσει σαν καλός θεραπευτής εκείνους που έχουν προσβληθεί από δαιμονικά αίτια, όπως ακριβώς για κάθε πάθηση του σώματος υπάρχει ειδικός γιατρός που θα ορίσει την κατάλληλη θεραπεία και όποιος υποφέρει ψάχνει να βρει τον καλύτερο για την περίπτωσή του.

Του Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μ. Φωκίδος και Καθηγουμένου της Ι.Μ. Αγίων Αυγουστίνου Ιππώνος και Σεραφείμ του Σαρώφ, Γέροντος Νεκταρίου Μουλατσιώτη

Πηγή : poimin.gr

Μ.Μ: Γιατί η αστρολογία είναι σήμερα σε αυτήν την έξαρση , καθ ‘  ην στιγμήν η επιστήμη είναι στο απόγειό της;

π.Ι : Αυτό είναι η περιεργότατη ειρωνεία του θέματος. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν λύνονται όλα τα προβλήματα με την ψυχρή επιστήμη , ούτε με τα μαθηματικά,

ούτε με τη φυσική , ούτε με τη χημεία , ούτε με τη μηχανική, ούτε με τίποτε από όλα αυτά. Δεν λύνονται έτσι οι υποθέσεις της ζωής! Η ψυχή του ανθρώπου είναι πλασμένη – όπως έλεγε ο  Τερτυλλιανός-  « εκ φύσεως χριστιανή »  . Και πρέπει ως χριστιανή ψυχή , να τρέφεται με τον πραγματικό λόγο του Θεού. Όταν δεν τρέφουμε την ψυχή μας με τον πραγματικό λόγο του θεού , θα την τρέφουμε με τα ξυλοκέρατα της αμαρτίας, της αθεΐας, της αρνήσεως. Όπως έκανε ο άσωτος της παραβολής.
 Επειδή ο σύγχρονος άνθρωπος γκρέμισε από το βάθρο της ψυχής του τον αληθινό Θεό, την πίστη στον αληθινό Θεό, το Δημιουργό του και Λυτρωτή του κόσμου, και δεν μπορεί να βάλει το μηδέν στη θέση Του  – όποιος λέει ότι βάζει το  μηδέν ψεύδεται. Δεν υπάρχει άνθρωπος πραγματικά μηδενιστής και πραγματικά άθεος – , βάζει μια άλλη θεότητα, είτε πολιτική λέγεται αυτή, είτε θέατρο λέγεται, είτε κινηματογράφος, είτε αθλητισμός… Οτιδήποτε άλλο βάζει στη θέση του Θεού και πάνω από τον Θεό. Αυτοί οι άνθρωποι, εφόσον έδιωξαν από τη ζωή τους τον πραγματικό Θεό, έβαλαν στη θέση του τα άστρα! Το κτίσμα, δηλαδή το φθαρτό και πεπερασμένο, στη θέση του Αφθάρτου και Απείρου Θεού. Και έτσι δεν καθορίζει πλέον τη ζωή τους ο Θεός, αλλά τα άστρα. Εκεί κατήντησαν! Ενώ τα άστρα δεν μπορούν να επηρεάσουν καθόλου την ανθρώπινη θέληση , την οποία ο Ίδιος ο Κύριος θέλησε να είναι ελεύθερη ακόμη και απέναντι στον Ίδιο ! …
… Για το θέμα της αστρολογίας έχω να προσθέσω και το εξής: ότι ο άνθρωπος είναι ελεύθερος , αποδεικνύεται από το μεγάλο αγώνα που γίνεται στην ψυχή κάθε ανθρώπου , όταν έχει να πάρει κάποια απόφαση. Αν ήμασταν αυστηρώς καθορισμένοι , αν εξηρτάτο δηλαδή η θέλησή μας από τα άστρα, δεν θα είχαμε αυτή τη φοβερή διελκυστίνδα κατά τη λήψη αποφάσεων, ούτε τύψεις συνειδήσεως όταν πράττουμε κάτι κακό , κάτι το αμαρτωλό, ούτε επαίνους από τη συνείδησή μας ,όταν πράττουμε κάτι καλό. Το ρομπότ δεν δέχεται ούτε επαίνους, ούτε ψόγους. Το ότι ο άνθρωπος αισθάνεται μέσα του και τον έπαινο και τον ψόγο, είναι απόδειξη ότι είναι ελεύθερος. Και ακριβώς ως ελεύθερο τον αντιμετώπισε ο Θεός και έθεσε μπροστά του τις « τιμωρίες » της κολάσεως και τις « αμοιβές » του παραδείσου…  ]
βιβλίο “ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗ », εκδόσεις Τραυλός Ο ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΣΤΩΦ ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΝΩΛΗ ΜΕΛΙΝΟΥ

Συγχωρέστε με, αν σας πικράνω. Καμιά φορά πικραίνεις, για να γλυκάνεις…

Στην Εσωτερική Παράδοση ο κόσμος των ξωτικών περιγράφεται ως «στοιχειακό βασίλειο». Πρόκειται για οντότητες που υπάρχουν επάνω στη Γη από την αυγή της δημιουργίας της και είναι πιο αρχαίες και από τον άνθρωπο. Ουσιαστικά είναι εγγενείς δυνάμεις της φύσης, που ζουν και εργάζονται επάνω στη Γη. Η ύπαρξή τους αποτελεί μορφή έκφρασης και δράσης εκείνων των θεμελιωδών αρχών της Εκδήλωσης που αναφέρονται ως Τέσσερα Στοιχεία (Αέρας, Φωτιά, Νερό, Γη), παρόλο που δεν ταυτίζονται με τα τελευταία, αλλά αποτελούν μια κατώτερη αντανάκλασή τους. Τα στοιχειακά στο έργο τους, το οποίο αφορά στην ανοικοδόμηση, την υλοποίηση, τη διαμόρφωση και τη συντήρηση ολόκληρου του «φυσικού πεδίου» ύπαρξης, καθοδηγούνται από τους Αρχαγγέλους και τους Αγγέλους. 

Πρόκειται για μορφές ύπαρξης οι οποίες χαρακτηρίζονται ως «δημιούργημα του δημιουργήματος», καθώς συνιστούν ενεργειακά εργαλεία, τα οποία δομήθηκαν από το αγγελικό βασίλειο. Ως «τεχνητές» οντότητες, συνεπώς, στερούνται εκείνης της πνευματικής αρχής που ενυπάρχει, για παράδειγμα, στον άνθρωπο και την οποία οι εσωτερικές παραδόσεις αναφέρουν ως «πνευματικό σπινθήρα». Ωστόσο, τους έχει δοθεί η δυνατότητα να αποκτήσουν αυτόν τον πνευματικό σπινθήρα, μοχθώντας και μαθητεύοντας δίπλα στον άνθρωπο, ο οποίος έχει, για αυτόν το λόγο, τεράστιες ευθύνες. Παραδοσιακά, τα στοιχειακά όντα τα οποία έχουν αποκτήσει αυτόν τον πνευματικό σπινθήρα αναφέρονται ως «στοιχειακοί βασιλιάδες» και αποτελούν ένα είδος γέφυρας με τον κόσμο των ανθρώπων, αλλά και καθοδηγητές των υπόλοιπων στοιχειακών. Τα στοιχειακά είναι άφθαρτα και η ζωή τους δεν διέπεται από τους κύκλους γέννησης και θανάτου που χαρακτηρίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη, αλλά διαρκεί όσο και η ίδια η Εξέλιξη. Όταν, για παράδειγμα, ένα άνθος, ένα δέντρο ή οτιδήποτε άλλο με το οποίο συσχετίζονται πεθαίνει, εκείνα εξακολουθούν να ζουν, έστω και αν δεν φαίνονται πουθενά, συνεχίζοντας αλλού το έργο της δημιουργίας. 
Συνδέονται με κάθε μορφή ύπαρξης επάνω στη Γη, συμπεριλαμβανομένων των βουνών, των ποταμών, των δέντρων, των θάμνων, των λουλουδιών, της χλόης, των γκρεμών και των βραχωδών σχηματισμών. Είναι παρόντα στη δημιουργία των κλιματολογικών φαινόμενων, όπως βροχές, άνεμοι, καταιγίδες, ανεμοστρόβιλοι, αλλά και ουράνια τόξα. 

Η δική τους εξελικτική πορεία είναι διαφορετική, αλλά παράλληλη με την ανθρώπινη. Βρίσκονται σε μια άλλη διάσταση, από όπου όμως υπάρχει η δυνατότητα να επικοινωνούν μαζί μας. Οι πύλες που οδηγούν σε αυτούς τους κόσμους είναι αόρατες, χωρίς συγκεκριμένες γεωγραφικές διαστάσεις και ανοίγουν σε διαφορετικές επικράτειες συνείδησης, πέραν αυτής του φυσικού επιπέδου ύπαρξης. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα στοιχειακά μπορούν να γίνουν ορατά από ψυχικά ευαίσθητους ανθρώπους και υπάρχουν πλήθος τέτοιων αναφορών σε όλο τον κόσμο. 

 

Εκείνο που χρειάζονται αυτά τα όντα από τον άνθρωπο είναι αγάπη, σεβασμός και συνεργασία. Ξαναβρίσκοντας τη χαμένη μας επαφή μαζί τους, βοηθάμε τη διαδικασία θεραπείας τόσο των εαυτών μας όσο και της Γης πάνω στην οποία ζούμε. Και μια τέτοια ουσιαστική σύνδεση με αυτά τα βασίλεια αναπτύσσεται όταν προσεγγίζουμε το περιβάλλον μας με λεπτότερο και βαθύτερο τρόπο. Πραγματοποιείται όταν, μέσα σε κλίμα αγάπης και γαλήνης, ανοίγουμε την καρδιά μας και αφήνουμε ελεύθερη και δεκτική την ύπαρξή μας στις ενέργειες της ζωής, πέρα από κάθε λογική και σκέψη. Μέσα σε νοητική σιγή, βιώνουμε τότε την παρουσία των λεπτότερων κόσμων, άμεσα και πέρα από κάθε ερμηνεία. 
Για το σκοπό αυτό, πολλοί άνθρωποι ανέκαθεν αναζητούσαν να φέρουν τον εαυτό τους πιο κοντά στη σοφία της φύσης, σε μια βαθύτερη εσωτερική αντίληψη των ενεργειών και των μηνυμάτων της. Αυτή η προσπάθεια ανοίγει τα κανάλια επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων και των στοιχειακών πνευμάτων της φύσης, με αποτέλεσμα, μέσα στο ταξίδι της ζωής, να νιώθουμε όλοι μας τα αδιόρατα νήματα που μας συνδέουν με αυτούς τους μαγευτικούς και παράξενους λεπτούς κόσμους ύπαρξης. Τελικά, εκείνο που φαινόταν μύθος, λαϊκή παράδοση, όνειρο και φανταστικό διαπιστώνεται ότι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Μίας Ζώης, στην οποία όλοι συμμετέχουμε ως ζωντανά και δημιουργικά κύτταρα.

Είναι απίστευτο αυτό το site για τις Νεράϊδες! Εγώ πιστεύω οτι υπάρχουν. Και υπάρχουν σε ένα κόσμο με άλλα, μυθικά πλάσματα, ξωτικά, περίεργους, μυστηριώδεις κόσμους, αόρατους στο ανθρώπινο -απασχολημένο από την επίπεδη καθημερινότητα- μάτι.
Ευτυχώς είμαι Σαββατογεννημένη, κι έτσι πιστεύω οτι κάποια μέρα θα δώ αυτά τα φανταστικά πλάσματα. Το λέω με σιγουριά, γιατί όταν ήμουν μικρή, “έβλεπα” και ζούσα περίεργα, παραφυσικά φαινόμενα, που μεγαλώνωντας, τα παρέβλεψα, χάρην της επίπεδης πραγματικότητας. Και ξαφνικά, συνάντησα κατα τύχη αυτό το υπέροχο site, που με ξύπνησε απ’το λήθαργο, και θυμήθηκα να ονειρεύομαι ξανά! 

Οι αρκαδιανές νεράιδες υμνήθηκαν από το λαό μας περίσσια. Σύμφωνα με μαρτυρία μιας γερόντισσας στο Νεραϊδοβούνι Αρκαδίας έχουνε το λημέρι τους και γυρίζουν αναγύρω και μαζεύονται ύστερα εκεί πάνου κάθε μεσημέρι και κάθε βράδυ. Οι νεράιδες μπορεί να γίνουνε ό,τι θες. Γυναίκες είναι, μα μεταμορφώνονται και σε άλλα αερικά. Φορούνε όμορφα σκουτιά χρυσά κι ουλοένα γλεντάνε, τραγουδάνε και χορεύουνε. Έχουνε λογιώνε όργανα, νταούλια, σιουρίχτρες, χίλια δυο. Δεν κοτάει να ζυγώσει κανείς κατά το Νεραϊδοβούνι.
Όγιος τις γλέπει, λαβώνει. Ή γίνεται ζουρλός ή αρρωσταίνει καμπόσο καιρό κι αν δεν τουδιαβάσουνε ευκέλαιο, δε γιατρεύεται. Όσοι περνάνε από μακριά, ακούνε ναι βουή. Έχω κι εγώ ακουσμένα μια αντάρα που σειέται ούλος ο τόπος. Αν κάνει και μιλήσει κανείς κοντά τους, πάει δουλειά του. Θα του πάρουνε τη φωνή και θα μείνει άλαλος και μουγγός.
Έχουνε την Κυρά τους, τάχατες να πούμε, που τις διευθύνει, εδώ να πάτε, εκεί να πάτε, τους λέει [“Ν”: παρόμοιες παραδόσεις υπάρχουν και για τους δαίμονες]. Όγιος περάσει νύχτα ή ντάλα μεσημέρι από το Νεραϊδοβούνι δίχως να ξέρει πως βγαίνουνε νεράιδες και τον ιδούνε, πάει! Του πέφτουνε κοντά και τον παίρνουνε μαζί τους. Από τότενες πλια χάνεται ο άνθρωπος. Τόνε κρατούνε δυο τρεις ημέρες και λένε τάχατες, ξέρω κι εγώ; Πως κάνουν αμαρτία και γεννάνε και παιδιά. Τόνε ταΐζουνε κει μέσα κάτι δικά τους φαγιά και τόνε ξελογιάζουνε με δικά τους κρασιά. Και κοιμώνται λέει αντάμα κι ο άνθρωπος τελεύεται από τις αγκαλιές τους. Υστερινά τον απολάνε και κείνος τότενες γυρίζει τα όρη και τα βουνά σαν τρελλαμένος. Γίνεται κατακίτρινος, ισχνός και ξεραγκιανός σαν τσίρος. Αρχινάει πλια και σώνεται και θα πεθάνει, αν δεν τον ξορκίσουνε οι μαγίστρες. Ετούτα τά ‘παθε ένας από τη Βυτίνα, μα εγίνηκε καλά, γιατί τον ξορκίσανε οι μαΐστρες. Τον παίρνουνε τον άρρωστο στο σπίτι τους και τον ξαπλώνουνε κατάχαμα, απάνου σ’ ένα κόκκινο σκουτί. Ύστερα παίρνουνε μέλι κι αλείβουνε γύρω γύρω το πάτωμα, γιατί μιλάνε των νεράιδωνε κι εκείνες έρχονται κι αν δεν τις γλυκάνεις, δεν ξαμποδένουνε τον άρρωστο, φεύγουνε. Εκεί καθόνται μοναχές οι μαΐστρες και κλειούνε τα παραθύρια και κάτι λένε μέσα τους κι ερχόνται οι νεράιδες με την Κυρά τους εκεί, ξέρω κι εγώ τι κουβεντιάζανε και σε λιγούλι βγαίνει όξω μια μαΐστρα και λέει στους συγγενείς του άρρωστου:
Μας είπε η Κυρά να μας φέρουτε το τάδε, ένα τουλούμι τυρί να ειπούμε, πέντε τουλούπες μαλλιά, έν’ αρνί, πενήντα δραχμές. Ό,τι θέλουν εκείνες, λένε τάχατες πως τα παίρνουνε οι νεράιδες για πλερωμή, μα δε με συχωράς, τα τρώνε οι μαΐστρες οι άτιμες. Άμα πλια πάρουνε ό,τι τις βαστάξει η ψυχή τους, κάνουν τα γητέματα και ποτίζουνε τον άρρωστο ένα γιατρικό από κάτι ρίζες, που λένε πως λάμπουνε σαν κωλοφωτιά τη νύχτα και γίνεται πλια ο άρρωστος καλά.
Ξόρκια και φυλαχτά
Οι Νεράιδες δίνουνε και πάθος στον άνθρωπο, που γιατρεύεται με ξόρκια και μαγικά. Με τους καλούς είναι καλές, τους δίνουν φυλαχτά και τους μαθαίνουν πολλά μαγικά γιατροσόφια. Για να προστατευτούν απ’ την κακή ώρα των νεράιδων οι άνθρωποι φοράνε φυλαχτά με ψωμί, μπαρούτι, σκόρδο, κόκκαλα χελώνας ή φιδιού τυλιγμένα σε άσπρο πανάκι. Στην Αρκαδία αν θέλει κανείς να δει τη νεράιδα της ανεμοξουριάς, να φανερωθεί μπροστά του μ’ όλη της την ομορφιά, πρέπει το καλοκαίρι να σούρνει πάντα κοντά του αλάτι κι όταν δει ανεμοξουριά να ρίξει τ’ αλάτι και η νεράιδα θα ξεφυτρώσει και θα τη δει. Μπορεί κανείς, αν κάνει όσα πρέπει, κι από μέσα απ’ την ανεμοξουριά να της αρπάξει το κόκκινο φεσάκι ή το μεταξωτό μαντήλι που φορεί στο κεφάλι της και να της γυρέψει ό,τι θέλει, ό,τι χάρη της ζητήσει του την κάνει και μετά τον αφήνει και γυρίζει στο σπίτι του. Το καλύτερο απ’ ούλα είναι να της γυρέψει το αθάνατο νερό ή κανένα ρούχο της νεράιδας, γιατί αυτό γιατρεύει κάθε λογής αρρώστια. 
Λαβώματα 
Οι νεράιδες γνέθουν και υφαίνουν κατάλευκα υφάσματα λεπτότατα σαν τον ιστό της αράχνης. Πλένουν στα ποτάμια και απλώνουν τα άσπρα αραχνοΰφαντα ρούχα τους στους γύρω θάμνους να στεγνώσουν. Αν κάποιος περάσει από κει τον πειράζουν, τον λαβώνουν και μόνο με μαγικά ξόρκια θεραπεύεται. 

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ
Δρ. Λαογραφίας Πανεπιστημίου Αθηνών

 

Ουλούθε όπου βγαίνει νερό, εκεί μένει και νεράιδα. Για τούτο, ο άνθρωπος, τη νύχτα που ήθελε να περάσει κοντά από τρεχούμενο νερό, δε μίλαγε, για να μην του πάρει η νεράιδα τη φωνή. Αλλά κάποσες βολές, και τούτο ακόμα το λένε μερικές γυναίκες ότι το είδανε, το νερό τη νύχτα κοιμάται, όπου λέμε, μένει χωρίς να κουνηθεί ολότελα, και τότε πλια η νεράιδα έναι κει στο νερό. Αλλά για να φύγει η νεράιδα και να τρέξει πάλε το νερό, είναι ετούτο: ο άνθρωπος πετάει μια πέτρα μες το νερό, και τότες αμέσως η νεράιδα φεύγει και το νερό τρέχει.
Τη νεράιδα τότε ούλοι δεν τη γλέπουνε. Μομ’ τα άλογα τη γλέπουνε και φρουμάζουνε και ξαφνιάζονται, και δε θέλουνε να περάσουνε από κει, καθώς και τα σκυλιά – όσα όμως είναι τεσσερομάτικα, δηλαδή έχουν σημάδι απού πάνω από τα φρύδια, τα μαύρα άσπρο, τα άσπρα μαύρο. Τα άλλα δεν τη γλέπουνε
πηγή : Aπό τις Παραδόσεις του Νικολάου Πολίτη (Εκδόσεις γράμματα) 
(Λάστα του Δήμου Μυλάνοτος της Γορτυνίας)

Ζούμε σε μία εποχή όπου η επιστήμη γνώρισε μίαν εκ­πληκτική πρόοδο. Ανακα­λύψεις και κατακτήσεις που πριν δύο-τρεις αιώνες φαίνονταν αδια­νόητες και κινούνταν στη σφαίρα της φαντασίας, έγιναν πραγματικότητα. Η ζωή των ανθρώπων άλλαξε σε ση­μαντικό βαθμό. Κι ενώ  περίμενε κανείς η πρόοδος αυτή να οδηγούσε στην απελευθέρωση του ανθρώπου από τις προλήψεις, δεισιδαιμονίες, θρησκοληψίες, πρωτογονισμούς του παρελθόντος, η κατάσταση δεν φαί­νεται να άλλαξε σημαντικά. Ο σύγ­χρονος άνθρωπος, καυχιέται για τις κατακτήσεις του, αλλά και παραμέ­νει δέσμιος των πρωτόγονων καταβο­λών του. Οι πρωτόγονες προλήψεις και δεισιδαιμονίες βασανίζουν και καταταλαιπωρούν τον άνθρωπο. Σε κάθε του βήμα διαβλέπει κινδύνους, ταλαιπωρίες, αποτυχίες, ασθένειες, θανάτους, με αποτέλεσμα να χάνει την ειρήνη του. Και το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι νομίζει πως όλα αυτά είναι μέσα στο χώρο της πίστης! Έλε­γε κάποτε ένα σημαίνον πρόσωπο της Ελληνικής κοινωνίας, με διεθνή εμβέλεια: «Εγώ είμαι πολύ θρήσκος άνθρωπος. Να φανταστείτε ότι ποτέ δεν αρχίζω κάποια εργασία, ημέρα Τρίτη!» Η άγνοια και η σύγχυση είναι προφανής.
ΠΡΩΤΟΓΟΝΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ
Ο πρωτόγονος άνθρωπος απομακρυνόμενος σταδιακά από τον αληθι­νό Θεό, θεοποίησε τα άψυχα και έμ­ψυχα κτίσματα και έγινε δέσμιος των προλήψεων. Ο πρωτόγονος άνθρω­πος ήταν κατεξοχήν προληπτικός. Πηγή των προλήψεων ήταν ο φόβος, που ένιωθε μπροστά στις άγνωστες και ισχυρότερες από αυτόν δυνάμεις της φύσης. Επειδή είχε σχηματίσει την εντύπωση, ότι οι δυνάμεις αυτές ήταν εχθρικές για τη ζωή του, άρχισε να λαμβάνει προληπτικά μέτρα, για να αποφύγει τις βλαπτικές ενέργειες τους, που αυτές έμελλε να του προ­ξενήσουν.

Με τον τρόπο αυτό, όλες οι εκδηλώ­σεις της ζωής του πρωτόγονου αν­θρώπου συνδυάστηκαν με αναρίθμη­τα είδη προλήψεων: πρόσωπα και πράγματα, φυσικά φαινόμενα και γε­γονότα της ζωής και πουλιά, ζωή και θάνατος, χώρος και χρόνος, στα πά­ντα οι αρχαίοι άνθρωποι έβλεπαν το κακό την καταστροφή, τη «θεομηνία». Έτσι γεγονότα που απλώς συνέβαιναν στη ζωή και δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους, τυχαίες συμπτώσεις, θε­ωρούνται πως έχουν άμεσα αποτελέ­σματα στη ζωή, συνήθως δυσάρεστα.

Μια άλλη έκφραση των προλήψεων των πρωτόγονων ήταν και τα τοτέμ, διάφορα δηλαδή αντικείμενα που το­ποθετούσαν στους οικισμούς τους, για προστασία από τις βλαπτικές επι­δράσεις των «πνευμάτων». Τα τοτέμ είχαν συνήθως τις μορφές αγρίων ζώ­ων, αρχικά μάλιστα ήταν πραγματικά θηρία, που είχαν θεοποιηθεί. Γι’ αυ­τό και οι μορφές των τοτέμ ήταν άγριες και προκαλούσαν τρόμο.
Η ΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Η Εκκλησία μας, κατά την ίδρυση της, ήλθε κατ’ αρχήν, σε κατά μέτωπον σύγκρουση με την πρωτόγονη θρησκευτικότητα, την ειδωλολατρεία, τη μαγεία, τις προλήψεις και δεισι­δαιμονίες. Οι αιματηροί διωγμοί των πρώτων αιώνων, που κόστισαν στην Εκκλησία εκατομμύρια Μάρτυρες, δεν ήταν παρά αποτέλεσμα της φοβε­ρής αυτής αναμέτρησης του χριστια­νισμού με τον πρωτογονισμό και την ειδωλολατρία.

Παρ’ όλες όμως τις προσπάθειες της Εκκλησίας, πολλοί άνθρωποι δεν δέ­χτηκαν να εγκαταλείψουν τις μορφές της πρωτόγονης θρησκευτικότητας και να ασπαστούν το χριστιανισμό. Αλλά και απ’ αυτούς που τον δέχθη­καν, δεν ήταν λίγοι αυτοί που συνέχι­σαν να έχουν κάποια μικρή ή μεγάλη σχέση με την πρωτόγονη θρησκευτικό­τητα, ιδίως τη μαγεία. Έτσι μέχρι σή­μερα η πρωτόγονη θρησκευτικότητα συνεχίζει να υπάρχει και να επηρεάζει τους ανθρώπους. Η μαγεία, η αστρο­λογία και τα όμοια, παρουσιάζουν σή­μερα μια θεαματική έξαρση, ενώ πολ­λές προλήψεις και δεισιδαιμονίες των πρωτόγονων επιβιώνουν στα ήδη και έθιμα των χριστιανικών λαών.
ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΠΡΟΛΗΨΕΩΝ

Ένα πλήθος προλήψεων και δεισι­δαιμονιών ταλαιπωρούν τους; αν­θρώπους. Τους δημιουργούν φόβους ανύπαρκτους, σπέρνουν την ανησυ­χία και κάνουν τη ζωή πολλών τα­ραγμένη, γεμάτη εφιάλτες και τρό­μους. Είναι τόσες πολλές οι προλή­ψεις που αν καταφέρει κανείς να τις συγκεντρώσει, θα γεμίσει πολλές σε­λίδες. Μερικές απ’ αυτές θα εκθέ­σουμε στη συνέχεια, για να δούμε πώς βασανίζονται οι άνθρωποι χωρίς λόγο και πόσο μακριά βρίσκονται από την αληθινή πίστη.

Πρώτα να δούμε τις προλήψεις γύ­ρω από το γάμο, το μέγα αυτό μυστή­ριο, όπως το ονομάζει ο Απ. Παύλος. Η εκκλησία ευλογεί την ένωση δύο ανθρώπων και τους καλεί να αγωνι­στούν στο άθλημα της αγάπης, σε μία πορεία σταυρική που θα πρέπει να βαδίσουν με πίστη στο Θεό, με ευθύ­νη και πολλές θυσίες. Οι προληπτικοί όμως θέτουν άλλες προϋποθέσεις για να «πετύχει» ο γάμος. Η επιτυχία και η ευτυχία στο γάμο εξαρτάται όχι από τη χάρη του θεού και τον αγώνα των συζύγων, αλλά από τις προλήψεις, π.χ. Δεν θα πρέπει να παντρεύονται τον ίδιο χρόνο δύο αδέλφια. Όχι γά­μος στο δίσεκτο χρόνο, ή Μάιο μήνα. Όποιοι πάνε να παραλάβουν τον κου­μπάρο, θα γυρίσουν από άλλο δρόμο, γιατί αλλιώς ριψοκινδυνεύουν τη στε­ρεότητα του γάμου. Όταν ο προξενη-τής ή η προξενήτρα πηγαίνουν να συ­ζητήσουν για το συνοικέσιο, θα πρέ­πει να φοράνε μια κάλτσα ανάποδα. Την ώρα που η νεόνυμφη μπαίνει στο νέο σπίτι, αλείφει την πόρτα του σπι­τιού με μέλι ή βούτυρο, για να είναι γλυκιά κι ευτυχισμένη η οικογενεια­κή της ζωή. Την πρώτη εβδομάδα του γάμου της δεν πρέπει να σκουπίσει, γιατί θα συμβεί θάνατος στο σπίτι κ.λπ. κ.λπ.

Καρπός του γάμου είναι η τεκνογο­νία. Οι σύζυγοι αξιώνονται από το Θεό να γίνουν συνδημιουργοί Του, να φέρουν στον κόσμο νέες υπάρξεις. Δυστυχώς και η μεγάλη αυτή δωρεά του Θεού συνυφαίνεται με ένα σωρό γελοίες προλήψεις, π.χ. Αν ακούσει η μητέρα να λαλεί κουκουβάγια, θα γεννήσει κορίτσι. Αν όμως ακούσει μπούφο, θα γεννήσει αγόρι. Όταν γεννηθεί το παιδί, θα πρέπει να του βάλουν μπαμπάκια γύρω από το σα­γόνι του για να ζήσει πολλά χρόνια. Την όγδοη μέρα, όταν κανονικά θα πρέπει να καλείται ιερέας και να δί­νεται το όνομα του παιδιού, οι προ­ληπτικές μητέρες ετοιμάζουν γλυκί­σματα, κοσμήματα, χρήματα. Δεν εί­ναι για τους ανθρώπους που θα το επισκεφθούν, αλλά για της … μοίρες. Την όγδοη μέρα έρχονται οι μοίρες, για να ορίσουν τη μοίρα του. Για να είναι όμως καλή η μοίρα του παιδι­ού, οι μοίρες πρέπει να γλυκαθούν, να ευχαριστηθούν και να δώσουν κα­λές ευχές. Γιατί, αν δυσαρεστηθούν, τότε το παιδί θα δυστυχήσει! Ακόμη, πάρα πολλοί γονείς κρεμούν στο παι­δί, όχι το σταυρό, αλλά το «χαϊμαλί». Δηλαδή, ένα φυλαχτό, που δεν περιέ­χει βέβαια ιερά αντικείμενα, αλλά ει­δωλολατρικά, μια πράσινη χάντρα ή ένα μάτι, πέταλα, καρδούλες ελεφα­ντόδοντα, για να προφυλάσσεται το παιδί απ’ το κακό το μάτι, το μάτιασμα. Έτσι οι γονείς αντί να εφοδιά­ζουν τα παιδιά τους με το πανίσχυρο όπλο του σταυρού, αντί να τα παρα­δίνουν στο φύλακα άγγελο τους, τα εμπιστεύονται στα «χαϊμαλιά», στα ει­δωλολατρικά φυλαχτά και σε τελευ­ταία ανάλυση στον … διάβολο!

Οι περισσότερες ίσως προλήψεις συνδέονται με το τέλος της επίγειας ζωής του ανθρώπου. Ο άνθρωπος κάποια μέρα, είτε σε βαθύ γήρας, εί­τε σε νεότερη ηλικία θα έλθει αντιμέτωπος με «την φοβεράν ώραν του θα­νάτου». Κανείς όμως δεν γνωρίζει ποια θα είναι αυτή η ώρα, παρά μό­νον ο Θεός, ο Κύριος της ζωής και του θανάτου. Το μόνον που μας προ­τρέπει είναι να είμαστε άγρυπνοι και έτοιμοι: «Γρηγορείτε!» Την φιλάνθρωπη αυτή προτροπή οι άνθρωποι λη­σμονούν ή αγνοούν και προσπαθούν να καλυφθούν πίσω από μύριες προ­λήψεις, π.χ. Ο ασθενής ξεψύχησε. Σε πολλά χωριά τρέχουν να χύσουν όλα τα νερά από τις στάμνες και άλλα δοχεία, γιατί αυτό το νερό θεωρείται «πεθαμένο», μολυσμένο και πρέπει να αντικατασταθεί με άλλο «ζωντα­νό». Γιατί είναι πεθαμένο; Όμως δεν υπάρχει απάντηση, γιατί όλες οι προλήψεις δεν έχουν λογική. Βγαίνει ο νεκρός από την εξώθυρα και ακού­γονται κρότοι αγγείων που σπάζουν ένα πιάτο, μια στάμνα. Γιατί; Για να μείνει εκεί το κακό. Αλλού τοποθε­τούν πάνω στον τάφο ή μέσα διάφο­ρα τρόφιμα για να φάει ο νεκρός. Και όταν τελειώσει η κηδεία οι συγ­γενείς και φίλοι του νεκρού δεν γυ­ρίζουν απ’ τον ίδιο δρόμο για να μην … δευτερώσει το κακό. Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι οι πενθούντες δεν εκκλησιάζονται γιατί απαγορεύεται! Έτσι υπάρχουν άνθρωποι που για χρόνια ολόκληρα δεν εκκλησιάζο­νται, δεν συμμετέχουν στα μυστήρια και αποκόπτονται από την εκκλησία. Στερούν τον εαυτό τους από την πα­ρηγοριά και την ελπίδα που δίνει η εκκλησία, απομονώνονται, φθείρουν την υγεία τους και παραδίδονται σε σκέψεις απελπισίας. Ζουν όπως οι άθεοι «οι μη έχοντες ελπίδα» και η ζωή τους μεταβάλλεται σε τραγωδία.

Πολλές προλήψεις συνδέονται με τα ζώα. Οι προληπτικοί άνθρωποι τις κινήσεις και εκδηλώσεις των ζώων τις συνδέουν με δυσάρεστα περιστα­τικά της ζωής τους. Έτσι η μαύρη γάτα, η κραυγή της κουκουβάγιας, το κλάμα του σκύλου, ο κόρακας εί­ναι προμηνύματα κακών. Ο βόμβος της μέλισσας προμηνύει την έλευση κάποιου φίλου. Τα μυρμήγκια που εμφανίζονται στο κατάστημα θα φέ­ρουν πολύ πλούτο κ.λπ.

Άλλες προλήψεις συνδέονται με τα μέλη του ανθρώπινου σώματος. Αν π.χ. βουίζει το δεξί αυτί θα ακούσει καλή αγγελία. Αν βουίζει το αριστερό θα ακούσει άσχημη είδηση. Παίζει το μάτι; Είναι προάγγελος δυσμενούς γεγονότος. Ο κνησμός της μύτης θα φέρει στενοχώρια. Ο λόξυγκας είναι ενδεικτικό φαινόμενο ότι κάποιος κακομελετάει κ.λπ.

Τέλος ένα πλήθος προλήψεων σχε­τίζονται με τα διάφορα αντικείμενα που καθημερινά χρησιμοποιούν οι άνθρωποι, π.χ. Το αλάτι αν χυθεί κά­τω, θα φύγει ο ανεπιθύμητος επισκέ­πτης. Αν χυθεί λάδι ή καφές θα ‘ρθει κάποιο κακό, ενώ αν χυθεί κρασί θα ‘ρθει ευτυχία. Το ψαλίδι αν μείνει ανοικτό, προμηνύει έριδες. Αν τρί­ζουν τα ξύλα στο τζάκι, κάποιος εχθρός μας κακομελετάει. Αν η φλό­γα του καντηλιού παίρνει πολύ κόκ­κινο χρώμα, σημαίνει ότι τα μάτια των μελών της οικογένειας θα κοκκι­νίσουν από δάκρυα κάποιας λύπης ή στενοχώριας που έρχεται. Ο αριθμός 13 και η μέρα Τρίτη είναι ο φόβος των προληπτικών. Το πέταλο ή το κρεμμύδι κρεμασμένο στην πόρτα φέρνει γούρι. Ο καθρέπτης αν σπά­σει θα φέρει μεγάλη δυστυχία κ.λπ.
ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ

Μέσα στον ορθόδοξο λαό μας επι­βιώνουν προλήψεις και δεισιδαιμο­νίες που αναφέρονται σε θέματα της χριστιανικής πίστης και ζωής. Έτσι, ενώ η χριστιανική πίστη ελευθερώνει τον άνθρωπο και του δίνει τη δυνατό­τητα της «καινής εν Χριστώ ζωής», οι προληπτικοί λησμονούν αυτή τη με­γάλη αλήθεια και υποδουλώνονται σε αφελείς και παράλογες προλήψεις.

Η παρουσία π.χ. κάποιου κληρι­κού, ειδικά το πρωί, είναι για αρκε­τούς «κακός οιωνός». Γι’ αυτό και όταν συναντούν έναν κληρικό στο δρόμο, στο σπίτι στο νοσοκομείο πα­νικοβάλλονται και αντιδρούν με απρεπείς χειρονομίες και ασεβείς φράσεις. Είναι εξάλλου, πολύ χαρα­κτηριστικό, ότι απαγορεύουν συνή­θως στον ιερέα να επισκεφθεί έναν ασθενή στο σπίτι ή στο νοσοκομείο, λόγω της πρόληψης που επικρατεί, ότι η παρουσία του κληρικού θα προκαλέσει το θάνατο του! Με άλλα λόγια η παρουσία του κληρικού στη ζωή θεωρείται ως σημείο καταστρο­φής και θανάτου. Ορισμένοι μάλιστα για να αποφύγουν τη δήθεν κακή επίδραση απ’ τη συνάντηση του ιερέ­ως την «κομποδένουν». Δηλαδή βγά­ζουν το μαντήλι τους και δένουν στην άκρη κόμπο, λέγοντας: «Δένω τον πα­πά!» Έτσι πιστεύουν ότι όλα θα πάνε καλά. Αυτά όμως αποτελούν πλάνη και εκδήλωση μεγάλης ασέβειας του ανθρώπου προς τον θεό και το λει­τουργό του. Ο κληρικός όχι μόνο δεν μπορεί με την παρουσία του να φέρει κακό, αλλά αντίθετα προσεύχεται υπέρ υγείας, σωτηρίας και προκο­πής των χριστιανών.

Δεν είναι λίγες οι φορές που οι χρι­στιανοί ζητούν παράλογα πράγματα από τους ιερείς, όπως π.χ. τη ζώνη του ιερέως, την αγία «ζέση» (για να «ζεστάνουν» δήθεν, την αγάπη του άνδρα προς την γυναίκα του), τα «απονιψίδια» (δηλ. το νερό με το οποίο ο ιερέας κατά τη λειτουργία ξεπλένει τα χέρια του) ή το άγιο μύ­ρο, για να θεραπευτούν οι άρρωστοι και άλλα πολλά. Το χειρότερο είναι ότι ζητούν όλα αυτά γιατί έτσι τους συμβούλεψε κάποιος μάγος. Έτσι γί­νεται ένα ανακάτωμα μαγικών και χριστιανικών αντιλήψεων και τα ιερά πράγματα χρησιμοποιούνται για ξένο προς τον προορισμό τους σκοπό. Ο άνθρωπος απομακρύνεται από την ορθόδοξη πίστη και νοθεύει το αληθι­νό νόημα των αγιαστικών και θερα­πευτικών μέσων της εκκλησίας μας.
ΤΟ “ΜΑΤΙΑΣΜΑ”

Το μάτιασμα (η βασκανία) είναι ένα φαινόμενο που η Εκκλησία μας πα­ραδέχεται την ύπαρξη του. Πρόκειται για την περίπτωση που κάποιος με φθόνο, με μίσος, για εκδίκηση, θέλει το κακό ενός προσώπου κι έτσι πα­ρακινεί το διάβολο να βλάψει τούτο το πρόσωπο. Το ίδιο αποτέλεσμα συμβαίνει κι όταν κανείς με λόγια στείλει κάποιον στον διάβολο.

Κι εδώ όμως συμβαίνει κάτι παρό­μοιο με όσους τυραννιούνται από προ­λήψεις και τρέχουν στους διάφορους μάγους και αγύρτες. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να ανεχτεί τον πόνο και θέλει γρήγορα να απαλλαγεί απ’ αυ­τόν. Παράλληλα έχει την εντύπωση ότι για ό,τι κακό του συμβαίνει δεν φταίει αυτός αλλά κάποιοι άλλοι. Δεν θέλει δηλαδή να αναλάβει τις ευ­θύνες του για τίποτα, π.χ. Δεν πήγε καλά το συνοικέσιο; Του έκαναν μά­για! Δεν πήγε καλά η δουλειά; Τον γλωσσόφαγαν! Έχει πονοκέφαλο; Τον μάτιασαν κ.ο.κ.

Ποια θέση όμως παίρνει η Εκκλη­σία μας για το ξεμάτιασμα;

Κατ’ αρχήν τους πιστούς που ζουν τακτική πνευματική και μυ­στηριακή ζωή και που με πίστη φέρουν τον Τίμιο Σταυρό, δεν τους πιάνει κανένα «μάτι».

Όταν υπάρξει βασκανία, τότε μο­ναδική ισχυρή δύναμη κατά της δαιμονικής ενέργειας είναι οιει­δικές ευχές του ιερέα, η ειλικρι­νής Εξομολόγηση και η Θεία Με­τάληψη.

Ακόμη βοηθούν μαζί με τη δύνα­μη της προσευχής και τα αγιαστικά μέσα που η ίδια η Εκκλησία μας χορηγεί.

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να καταφεύγουμε στις ξεματιάστρες, οι οποίες με παράξενες και πολ­λές φορές με βλάσφημες ευχές ή «προσευχές», επιχειρούν να υπο­καταστήσουν τον ιερέα.

Κάποια τυχόν βελτίωση από ένα τέτοιο ξεμάτιασμα είναι βέβαιο τέχνα­σμα του διαβόλου, ο οποίος αποσκο­πεί να μας τραβήξει μακριά από τη σωτήρια χάρη της Εκκλησίας μας και να μας δέσει ως δούλους πίσω από μία πλανεμένη ξεματιάστρα.
ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ

Απ’ όσα εκτέθηκαν ήδη γίνεται φα­νερό ότι άπειρες προλήψεις βασανί­ζουν και καταταλαιπωρούν τους αν­θρώπους και γίνονται αφορμή να χά­νουν την εσωτερική τους ειρήνη. Βλέπουν παντού κινδύνους, αποτυ­χίες, αρρώστιες, θανάτους εκεί που δεν υπάρχουν. Η πίστη σ’ όλες ανε­ξαρτήτως τις προλήψεις και δεισι­δαιμονίες φανερώνουν έλλειψη στοι­χειώδους λογικής. Πράγματι σύμφω­να με ποια λογική ο αριθμός 13 φέρ­νει κακό, ή η μέρα Τρίτη έχει κάποια κακή ώρα, ή το πέταλο φέρνει γούρι; Δεν είναι το 13 ένας αριθμός όπως όλοι οι άλλοι και η Τρίτη ημέρα του Θεού όπως και οι άλλες της εβδομά­δας; Και πού βρήκε το πέταλο την ιδιότητα να απομακρύνει τα κακά; Τα χαϊμαλιά, οι χάντρες, τα μάτια έχουν μεγαλύτερη δύναμη από το σταυρό; Και για να επεκτείνουμε τα ερωτήματα μας:

Είναι ποτέ δυνατόν, τα κατακάθια του καφέ στο φλιτζάνι να απεικονίζουν το μέλλον;

Είναι ποτέ δυνατόν, οι κινήσεις των άστρων να προσδιορίζουν τη ζωή μας;

Είναι ποτέ δυνατόν, η ημέρα γεννήσεως κάθε ανθρώπου να τον κατατάσσει σε ζώδιο-αστερισμό, και να ισχύουν για εκατομμύρια ανθρώπους του ίδιου ζωδίου οι ίδιες οδηγίες που δίνουν οι «ειδι­κοί αστρολόγοι» στα ωροσκόπια; Είναι ποτέ δυνατόν, κάθε τρα­πουλόχαρτο να παίρνει αυθαίρετα νόημα και να ορίζει την ζωή μας; Η βαθύτερη αιτία των προλήψεων είναι η έλλειψη πίστης και εμπιστο­σύνης στον αληθινό Θεό. Κι εδώ συμβαίνει το παράδοξο: Ο άνθρωπος την πίστη στο Θεό τη θεωρεί «οπισθοδρό­μηση». Την εμπιστοσύνη στην πάνσοφη πρόνοια Του την περιφρονεί. Και από την άλλη πλευρά υποδουλώνεται σε πράγματα άλογα και γελοία, σε πέταλα και κρεμμύδια, σε κατακάθια του καφέ και σε τραπουλόχαρτα! Έτσι εκπληρώνεται ο θεόγραφος λό­γος: «Φάσκοντες είναι σοφοί εμωράνθησαν» και «εσκοτίσθτι τι ασύνε­τος, αυτών καρδία» και «παρέδωκεν ο θεός αυτούς εις αδόκιμου νουν» (Ρωμ. Α, 20, 21, 28) και «εκεί εφοβήβησαν φόβον, ου ουκ ην φόβος» (Ψαλμ. ΝΒ, 6).
ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ

Στη ζωή μας βλέπουμε χιλιάδες όνειρα. Μερικοί επιρρεπείς σε προ­λήψεις και δεισιδαιμονίες, δίνουν σ’ αυτά μεγάλη σημασία και αναστατώ­νουν τη ζωή τους. Όταν ξυπνήσουν αγωνιούν, τα ανακοινώνουν, τρέχουν σε μάντισσες, συμβουλεύονται ονειροκρίτες, δίνουν διάφορες ερμηνείες.

Ποια είναι η προέλευση των ονείρων; Η ψυχολογία προσπάθησε να δώσει μίαν επιστημονική απάντηση.

Εντελώς επιγραμματικά μπορούμε να πούμε πως τα όνειρα προέρχονται από φυσικές αιτίες, από εξωτερι­κούς ερεθισμούς, καθώς και από τις εικόνες, εντυπώσεις, εμπειρίες, πα­ραστάσεις, μη ικανοποιηθείσες επι­θυμίες του παρελθόντος, που απω­θήθηκαν στο υποσυνείδητο.

Υπάρχουν και τα όνειρα που έχουν μεταφυσική προέλευση και προέρχο­νται είτε από το Θεό, είτε από τον διάβολο. Όμως ευθύς εξ’ αρχής θα πρέπει να τονίσουμε ότι αυτά τα όνειρα είναι εξαιρετικά σπάνια. Σε διάστημα 4.000 χρόνων τα όνειρα που μας αναφέρει η Αγ. Γραφή είναι ελάχιστα.

Ο Θεός σε εντελώς εξαιρετικές πε­ριπτώσεις και σε πρόσωπα άγια και πολύ ευσεβή, μπορεί να αποκαλύψει το θέλημα Του μέσω κά­ποιου ονείρου. Παράδειγμα, το όνειρο του δίκαιου Ιωσήφ για τη φυγή της Θεοτόκου και του Ιησού στην Αίγυπτο.

Τα όνειρα μπορούν να προκλη­θούν και από τον διάβολο, ο οποί­ος εκμεταλλεύεται τα πάθη μας και προσπαθεί να μας ξεγελάσει κυρίως με κάποιο τάχα, «καλό-θεϊκό» όνειρο, για να μας παγιδέ­ψει. Να μας παγιδέψει στον εγωι­σμό και να μας σέρνει συνέχεια με τα όνειρα στους δικούς του δρόμους. Δηλαδή, να αμελούμε τον πνευματικό μας αγώνα και να ψάχνουμε σε «ονειροκρίτες» την εξήγηση των ονείρων μας.

Μόνο με την αρετή της διακρίσεως των αγίων και με το φωτισμό του έμπειρου πνευματικού στην Εξομολόγηση μπορεί να ξεχωρισθεί, αν κάποιο όνειρο προέρχε­ται από το Θεό, ή είναι δαιμονική πλάνη, ή είναι από τους λογι­σμούς και τις επιθυμίες μας.

Η Εκκλησία μας συμβουλεύει να απορρίπτουμε εντελώς τα όνειρα, διότι υπάρχει ο δικαιολογημένος φόβος, τον οποίο και οι άγιοι εί­χαν, μήπως πέσουμε σε δαιμονική παγίδα. Τούτον τον φόβο τον δέ­χεται απόλυτα ο Θεός, κι αν θέλει κάτι να μας υποδείξει, γνωρίζει πολλούς άλλους τρόπους, για να μας καθοδηγήσει.

Οι δαίμονες δεν γνωρίζουν το μέλλον. Μπορούν όμως λογικά να υποθέσουν κάτι που είναι πιθανό να συμβεί. Μπορούν ακόμη ως πνεύματα πονηρά να μάθουν κάτι νωρίτερα από μας. Σπεύδουν, λοιπόν, μέσω των ονείρων να εκ­ μεταλλευτούν την ανθρώπινη αφέλεια και να υποδουλώσουν τους πνευματικά ανώριμους και επιπόλαιους.

Συμπέρασμα: Η πίστη στα όνειρα, όχι μόνο δεν ωφελεί καθόλου, αλ­λά είναι πιθανότατη δαιμονική παγίδα και κρύβει άρα τεράστι­ους πνευματικούς κινδύνους.
ΤΑ ΟΡΑΜΑΤΑ

Η διαφορά των οραμάτων από τα όνειρα είναι ότι τα οράματα τα βλέ­πει κανείς όχι στον ύπνο του, αλλά ξύπνιος. Λειτουργούν δηλαδή τελείως οι αισθήσεις του ανθρώπου. Όμως κι εδώ ισχύουν τα όσα είπαμε και για τα όνειρα. Υπάρχουν οράμα­τα που προέρχονται από τον Θεό. Παρουσιάζονται σε ενάρετους αν­θρώπους και για σοβαρά ζητήματα που έχουν σχέση με την πίστη και τη σωτηρία ψυχών. Υπάρχουν όμως και οράματα που προέρχονται από ψυχι­κές παθήσεις και χρειάζονται ιατρι­κή παρακολούθηση. Αλλά υπάρχουν και οράματα που προέρχονται από τον σατανά. Ο διάβολος «μετασχημα­τίζεται» και εις «άγγελον φωτός», με τη μορφή της Παναγίας ή των Αγίων και δίνει εντολές φαινομενικά καλές, με απώτερο σκοπό την εξαπάτηση και την παραπλάνηση. Κάθε τόσο ακούμε για κάποιες «φωτισμένες», που δήθεν έχουν το χάρισμα, τη «φώ­τιση» να επικοινωνούν με το Θεό με όνειρα και οράματα και παίρνουν διάφορες εντολές. Έτσι ανάβει μέσα τους το θηρίο του εγωισμού, υποκύ­πτουν στον πειρασμό και ο Σατανάς τις οδηγεί όλο και σε μεγαλύτερο εγωισμό και πιο σκοτεινή πλάνη, με αποτέλεσμα να παρασύρουν ψυχές στην απώλεια. Διαστρεβλώνουν την αλήθεια του Χριστού και τη διδασκα­λία της εκκλησίας. Καταργούν το Ευαγγέλιο και προβάλλουν το δικό τους «ευαγγέλιο». Άλλοτε πάλι συνι­στούν λειτουργίες και παρακλήσεις για να ξεγελάσουν τους πιστούς. Όμως αυτό δεν πειράζει το σατανά. Αυτός αρκείται μόνο με το ότι ο άν­θρωπος παίρνει εντολές απ’ αυτόν.

Πίσω από τον οραματιζόμενο τρέ­χουν αγεληδόν ευκολόπιστοι και αφελείς, ενθουσιάζονται, σταυροκοπιούνται, και πιστεύουν πως κοντά τους ξεφύτρωσε απεσταλμένος του Θεού. Και όχι μόνον αυτό. Υψώνουν γύρω από τον εαυτό τους τείχη «αγιότητος και φωτισμού», καλύτερα ας πούμε δαιμονισμού και ανακηρύσ­σονται «άγιοι», ημιάγιοι και ό,τι χει­ρότερο. Δυστυχώς οι περισσότεροι απ’ αυτούς πεθαίνουν αμετάπιστοι και αμετανόητοι.

Η πληγή των «φωτισμένων» είναι μεγάλη και επικίνδυνη. Ο σατανάς τραβάει με το πρόσχημα της ευλάβει­ας πολλούς αφελείς χριστιανούς. Οι παγίδες του πολλές. Ο λόγος του Απ. Πέτρου, ας γίνει για όλους μας αφορμή αφύπνισης: «Νίβατε, γρηγο­ρήσατε, ο αντίδικος υμών διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη. Ω αντίστητε στερεοί τη πίστει (Α’ περ. 5, 8).
«ΤΕΚΝΙΑ, ΦΥΛΑΞΑΤΕ ΕΑΥΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΩΝ ΕΙΔΩΛΩΝ»

Ο άνθρωπος προικίστηκε από τον Δημιουργό Θεό με λογική καί ελευθε­ρία. Καί η αλήθεια είναι ότι μόνο μέ­σα στην Εκκλησία καταξιώνεται πραγματικά ως λογικό καί ελεύθερο πρόσωπο, ως «κατ’ εικόνα καί καθ’ ομοίωσιν Θεού» δημιούργημα της Αγίας Τριάδος. Αν και πέρασαν 2000 χρόνια από την ενανθρώπιοη του Υι­ού και Λόγου του Θεού, οι άνθρωποι εξακολουθούν να αγνοούν το «φως το αληθινόν», την ελευθερία που χάρισε ο Χριστός και συνεχίζουν να ζουν υποδουλωμένοι στα διάφορα είδωλα που προσφέρει ο κόσμος. Στην εποχή που διακηρύσσεται η ελευθερία, τα δικαιώματα του ανθρώπου, ο άνθρω­πος παραμένει δέσμιος στις προλή­ψεις και δεισιδαιμονίες, συνεχίζει να προσκυνάει τα είδωλα. Γι’ αυτό και κάθε χριστιανός που θέλει να ‘ναι συνεπής στην πίστη του χρειάζεται να συντρίψει μέσα του τα κάθε μορ­φής είδωλα, όπως ο Μωυσής στο Σινά, που όχι μόνον τα συνέτριψε, αλ­λά τα έκανε σκόνη και τα έριξε στο ποτάμι για να χαθεί κάθε ίχνος τους. Οι κάθε είδους προλήψεις και δεισι­δαιμονίες, τα οποιαδήποτε είδωλα είναι εντελώς αντίθετα και ασυμβί­βαστα με τη χριστιανική πίστη και συνάμα προσβάλλουν την ελευθερία του ανθρώπου. Όποιος πιστεύει στις προλήψεις και στους κάθε είδους αγύρτες και «φωτισμένους» δεν μπο­ρεί να πάρει υπεύθυνες και σωστές αποφάσεις για τη ζωή του και το μέλλον του. Αντίθετα η πίστη στο Θεό ελευθερώνει τον άνθρωπο και του δί­νει τη δυνατότητα για μία υπεύθυνη και δημιουργική ζωή. Ο λόγος του Αποστόλου Ευαγγελιστού Ιωάννου είναι και σήμερα εξαιρετικά επίκαι­ρος: «Τεκνία, φυλάξατε εαυτούς από των ειδώλων» (Α’ Ιωάν. 5, 21).
Πηγή: Ιερά Μονή Σαγματά Θηβών

http://www.impantokratoros.gr

του Αρχιμ. π. Βαρνάβα Λαμπρόπουλου
Ξέρομε ότι η μαγεία είναι δαιμονική ενέργεια. Γι’ αυτό κατ’ αρχήν αναφερόμαστε επιγραμματικά στην
1) ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΔΑΙΜΟΝΩΝ
Γνωρίζομε ότι οι δαίμονες είναι εκπεσόντες Άγγελοι. Όμως και μετά την πτώση τους δεν έπαυσαν να διατηρούν κάποιες ιδιότητες των Αγγελικών νοερών ουσιών, όπως «το κούφον, το Αεικίνητον και το Ασώματον» (κατά την διδασκαλία του αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού). Δεν έπαυσαν να είναι νόες «ου σωματικώς περιγραφόμενοι, ουδέ τριχή διάστατοι». Δεν έπαυσαν να είναι «Αόριστοι, δηλαδή μη περιοριζόμενοι υπό τειχών, θυρών και κλείθρων». (Ασώμα­τοι βέβαια και Άυλοι, «όσον προς ημάς». Όχι σε σύ­γκριση με τον Θεό.«Παν γαρ το συγκρινόμενον προς τον Θεόν, παχύ τε και υλικόν ευρίσκεται»).
Συνέχισαν λοιπόν οι δαίμονες να είναι «νόες», «νοερές ουσίες». Πανέξυπνοι και πανεπιστήμονες. Μόνο που με την πτώση τους από φωτεινοί νόες έγι­ναν σκοτεινοί νόες. Και έτσι διέστρεψαν την εξυπνάδα και την επιστημοσύνη τους σε σκοτεινά νοήματα και ύπουλες μεθοδείες. Σε παγίδες δηλαδή, που κά­νουν και ένα Μέγα Αντώνιο να τρομάζει και να απορεί: «Τις άρα παρέρχεται ταύτας;».
Πρώτη, ως γνωστόν, παγίδα του διαβόλου είναι τονα πείση τους ανθρώπους ότι δεν υπάρχει.Μερι­κοί το κατοχυρώνουν αυτό και με… πατερικές ρήσεις.Γιατίλένε οι Πατέρες ότι ο διάβολος, ως «σκότος» δεν μετέχει εις τοείναιαλλά εις το μηείναι.
Πρέπει λοιπόν να πούμε (έστω κι αν είναι περιτ­τό) ότι αυτό δεν σημαίνει ότι ο διάβολος είναι ανύ­παρκτος!Απλώς σημαίνει ότι δεν μετέχει στην όντως ζωή, στην ζωή του Θεού.Και «κατά αποβολήν της όντως ζωής» έγινε «νεκρόν πνεύμα, νεκρούν τους εγγίζοντας» (λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς).Και «νεκρόν πνεύμα» ξανατονίζομε δεν σημαίνει ανύ­παρκτος.
Όσον αφορά την αντιμετώπιση της μαγείας από την Εκκλησία, ο ιατρός ποιμήν πρέπει να κάνει κατ’ αρχήν:
2) ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ.
Πρέπει πρωτίστως να εξετάσει μήπως πρόκειται για κατά φαντασίαν μάγια. Αναφέρουμε ενδεικτικά δύο αληθινά περιστατικά από τα πάμπολλα κωμικο­τραγικά συμβαίνοντα, που κάθε ιερέας θα μπορούσε να διηγηθεί.
α) Ενας πατέρας καλεί τον ιερέα στο σπίτι του ζητώντας του να διαβάσει εξορκισμούς στο παιδάκι του, που βρίσκεται σε πυρετικό κώμα. Ο ιερέας δια­πιστώνει έκπληκτος ότι δεν έχουν πάει ακόμη το παιδί στον γιατρό…
β) Μια κυρία οδηγώντας το νεοαποκτηθέν αυτοκίνητό της, το ρίχνει σε χαντάκι. Έντρομη τρέχει στον ιερέα να της διαβάσει εξορκισμούς, γιατί πι­στεύει ότι της έκανε μάγια η πεθερά της. Ο ιερέας διαπιστώνει ότι η κυρία πήρε το δίπλωμα οδηγήσεως «νύχτα», και ότι η ταλαίπωρη πεθερά είναι ανεύθυνη για το δυστύχημα.
Μπαίνοντας ουσιαστικώτερα στο θέμα μας πρέπει να παρατηρήσωμε ότι, και σ’ αυτές τις περιπτώσεις (που δεν είναι τόσο κωμικές όσο φαίνονται), και στις περιπτώσεις καθαρά δαιμονικής ενεργείας, το πανικό­βλητο θύμα ζητάει άμεσα και απτά αποτελέσματα απελευθερώσεώς του από το «κακό». Αποτελέσματα εδώ και τώρα. Πολύ χαρακτηριστικά έλεγε κάποιος κοινωνιολόγος: «Πως να το κάνομε; ό,τι και να λέ­με, είμαστε άνθρωποι των κουμπιών και των χαπιών. Θέλουμε πατώντας ένα κουμπί, ή πίνοντας ένα χάπι, να λυθούν αμέσως και ανωδύνως όλα μας τα προβλή­ματα». Ζητάμε αυτόματες λύσεις, έστω κι αν ξέρουμε ότι δεν είναι γνήσιες λύσεις. Μας βολεύουν αυτές οι ψευτολύσεις, γιατί δεν απαιτούν ιδρώτα και κόπο.
Μια τέτοια αντίληψη δυστυχώς μας χαρακτηρίζει και ως προς τη σχέση μας με την Εκκλησία.
Τέτοιες όμως λύσεις αυτόματες δεν δίδει η Εκκλησία. Για την Εκκλησία είναι αδιανόητη
3) Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΜΑΓΕΙΑΣ ΜΕ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΜΑΓΕΙΑ
Και εδώ ακριβώς έγκειται το δύσκολο έργο της Εκκλησίας: Να βοηθήσει τους πιστούς να καταλά­βουν ότι οι μαγικές λύσεις, (που τόσο άφθονες προ­σφέρονται στο super market της παραθρησκείας) όχι απλώς δεν είναι λύσεις, αλλά αντίθετα είναι ακόμη πιο σίγουρο δέσιμο στο μαγγανοπήγαδο των δαιμο­νικών ενεργειών.
Και πρέπει να ειπούμε ότι αυτό το όντως δύσκο­λο έργο της Εκκλησίας, το δυσκολεύουν ακόμη πε­ρισσότερο κάποιες νοσηρές τάσεις (συχνάεμφανιζόμενες μεταξύ των πιστών) όπως είναι: ηθαυματολαγνεία, ηοραματολαγνείακαι ηχαρισματολαγνεία. Αυτού του είδους οι λαγνείες ενισχύουν την μαγική αντίληψη για το έργο της Εκκλησίας, και ως εκ τού­του αποτελούν αποβλητέα καρκινώματα. Οι άγιοι Πατέρες, ως έμπειροι χειρουργοί-ιατροί φρόντιζαν πάντοτε να καθαρίζουν το Σώμα της Εκκλησίας από τέτοιους κακοήθεις όγκους.
Ενδεικτικά Αναφέρομε δύο περιστατικά Από τον βίο τουΜεγάλου Παχωμίου:
α) Κάποιος πλανεμένος μοναχός προκαλούσε τους πατέρες του κοινοβίου του Αββά Παλάμωνα (Γέροντα του Παχωμίου) λέγοντάς τους: «Όποιος έχει πίστη, ας σταθεί πάνω σε κάρβουνα αναμμένα και να απαγ­γείλει τοΠάτερ ημών».Παρά τις νουθεσίες του Αββά Παλάμωνα, ο άφρων μοναχός δεν συνήλθε από την δαιμονική του έπαρση. Πήδηξε γυμνόπους επί της ανθρακιάς, και είπε την Κυριακή προσευχή μέχρι τέ­λους, μένοντας αβλαβής (αβλαβής στα πόδια όχι και στο κεφάλι). Και την άλλη μέρα φεύγοντας ωνείδιζε τους Αδελφούς: «Ταλαίπωροι, που είναι η πίστη σας;». Φυσικά δεν άργησαν να παρουσιασθούν εμφανέστερα τα συμπτώματα δαιμονισμού του εν λόγω αδελφού.
β) Αργότερα στο κοινόβιο του Μεγάλου Παχωμίου πήγαν κάποιοι αιρετικοί μοναχοί και τον προκαλούσαν να περπατήσουν μαζί πάνω στο νερό του ποταμού, για να φανεί ποιος είναι πιο ενάρετος. Ο άγιος τους απάντησε με ταπείνωση: «Ο πόθος του Παχωμίου δεν είναι να διέλθει αυτόν τον ποταμό τον υδάτινο, αλλά εκείνο τον πύρινο ποταμό, ο οποίος πρόκειται να με σύρει βιαίως ενώπιων του φοβερού βήματος του Χριστού, για να κριθώ ο πολυαμάρτητος. Γι’ αυτό φροντίζω και γι’ αυτό αγωνίζομαι. Αυτές δε τις σατανικές ενέργειες που μου προβάλλε­τε, τις αποστρέφομαι και τις βδελύσσομαι». Και μετά ο όσιοςπαρήγγειλε αυστηρά στους αδελφούς να μην επιθυμήσουν ποτέ να ιδούν οπτασία ή αποκάλυψη ή δαίμονες.Ούτε να ενοχλούν τον Θεό με τέτοιες Ανάρμοστες αιτήσεις.
4) Η ΔΑΙΜΟΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΩΣ ΚΑΚΟΔΟΞΙΑ ΚΑΙ ΩΣ ΚΑΚΟΠΡΑΞΙΑ.
Είναι φανερό ότι τα προαναφερθέντα νοσηρά συμπτώματα της θαυματολαγνείας, οραματολαγνείας και χαρισματολαγνείας, Αποτελούν καρπούς του πνεύματος της πλάνης. Και δεν ξεχνάμε ότι το πρώτο πνεύμα που εξορκίζομε στους προς το Άγιο βάπτισμα ερχομένους,είναι το δαιμόνιο της πλάνης. Η Εκκλησία θεωρεί κατ’ εξοχήν δαιμονόπληκτο τον άνθρωπο που κατέχεται από τέτοιο πνεύμα. Για να γίνει, λοι­πόν, κάποιος μέλος της Εκκλησίας, η οποία είναι στύλος και εδραίωμα της αληθείας, πρέπει πρώτα να ελευθερωθεί από αυτό το πνεύμα της πλάνης.
Όμως ο διάβολος, όπως υπογραμμίζει και ο άγιοςΙωάννης ο Χρυσόστομος, δεν κατακτά τον άνθρωπο μόνο ως πνεύμα πλάνης, αλλά και ως πνεύμα ειδωλολατρίας και πάσης πλεονεξίας, όπως επίσης και ως πνεύμα ψεύδους και πάσης ακαθαρ­σίας. Δηλαδή η δαιμονική κατοχή δεν εκδηλώνεται μόνο ως κακοδοξία αλλά και ως κακοπραξία ως διε­στραμμένος τρόπος ζωής.
Σ’ αυτό που έχει λεχθεί, ότι η μεγαλύτερη επιτυχία του διαβόλου είναι να πείθει τον ανθρωπο ότι δεν υπάρχει, θα μπορούσε να προστεθεί ότι μια εξ ίσου επιτυχημένη παραπλάνηση του ανθρώπου από τον διάβολο είναι να τον κάνει να πιστεύει ότι δαιμονόπληκτος είναι μόνο αυτός που κυλιέται στην γη βγάζοντας αφρούς από το στόμα, τρίζοντας τα δό­ντια και βλαστημώντας ιερόσυλα. Αλλοίμονο δεν είναι μόνο τέτοιοι αυτοί που βρίσκονται υπό την εξουσία των δαιμόνων.
Η Παράδοση της Εκκλησίας με συνέπεια παρου­σιάζει ως δαιμονόπληκτο τον κάθε άνθρωπο που εκούσια υποδουλώθηκε σε κάποιο πάθος, όσο «μι­κρό» κι αν φαίνεται.Γιατί, όπως λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, και το σπουργίτι έστω και αν δεν έχει πιαστεί ολόκληρο αλλά μόνο από το ποδα­ράκι του στην παγίδα που του στήσανε, βρίσκεται όμως στην εξουσία εκείνου που έστησε την παγίδα.
Και συνεχίζει ο άγιος Ιωάννης αναφερόμενος στην φρικτή περίπτωση του ανθρώπου που πιάνεται στην παγίδα όχι από το ποδαράκι, αλλά από την τσέπη του, δηλαδή τονφιλάργυρο.
«Τι θάλεγε κανείς για τον φιλάργυρο; (λέει ο άγιος Ιωάννης). Δεν είναι κι αυτός δαιμονισμένος; Ποιος μπορεί ποτέ να τον συγκρατήσει; Στην περί­πτωση των δαιμονισμένων της χώρας των Γεργεσηνών, οι δαίμονες υποχώρησαν στο πρόσταγμα του Κυρίου, και βγήκαν αμέσως από το σώμα των ανθρώπων. Ο υποδουλωμένος όμως στο πνεύμα της φιλαργυρίας, ούτε στο πρόσταγμα του Χριστού υπο­χωρεί. Δεν υπακούει. Όχι επειδή είναι ισχυρότερος του Χριστού. Αλλά επειδή ο Χριστός δεν μας φρο­νηματίζει χωρίς τη θέλησή μας.
Ποιος λογικός άνθρωπος θα ήθελε να συνανα­στρέφεται με τέτοιου είδους ανθρώπους; Εγώ τουλά­χιστον θα προτιμούσα να ζω μαζί με χίλιους δαιμο­νισμένους, παρά με ένα που υποφέρει από αυτή την αρρώστεια. Τι παρόμοιο κάνουν όλοι μαζί οι δαιμο­νισμένοι με αυτό που τόλμησε να κάνει ο Ιούδας; Αν κάποιος μπορούσε να ιδεί καθαρά τον δαίμονα που βρίσκεται μέσα σε ένα τέτοιον άνθρωπο, θα διεπίστωνε ότι είναι πολύ πιο άγριος και μανιώδης από αυτούς που βγήκαν από τους δαιμονισμένους των Γεργεσηνών».
Αφήσαμε τον άγιο Ιωάννη να μιλήσει λίγο περισ­σότερο για να τονισθεί ότι:Η κεντρική πόρτα εισόδου των δαιμόνων στον άνθρωπο είναι η καταφρό­νηση των εντολών του Θεού, και η αντικατάσταση του «γενηθήτω το θέλημά Σου» της Κυριακής Προ­σευχής με το «γενηθήτω το θέλημά μου».
Ο άνθρωπος που γλυκάθηκε με τα σιρόπια της αυτονομίας και σιχάθηκε το ζων ύδωρ της υπακοής, αποτελεί «κελεπούρι» για τον διάβολο. Και μάλιστα «κελεπούρι» που το πιάνει χωρίς ιδιαίτερο κόπο. Η μεγαλύτερη αφορμή ξεκούρασης για τον διάβολο είναι το να κάνουμε τα θελήματά μας. Γιατί «έφ’ όσον τα θελήματα ημών ποιούμεν, ου πολεμούσι μεθ’ ημών οι δαίμονες», όπως λέει και ο Αββάς Ποιμένας:«τα γαρ θελήματα ημών δαίμονες γεγόνασι· και αυτοί εισίν οι θλίβοντες ημάς, ίνα πληρώσωμεν αυτά».Στις «9 Statements)) του ιδρυτή της ‘Εκκλησίας του Σατανά αναφέρεται: «ο σατανάς ενσαρκώνει την ικανοποίηση των παθών».
Αφού λοιπόν ο διάβολος αποκτά εξουσία πάνω στον άνθρωπο όχι κατά τρόπο μαγικό, αλλά με την ελεύθερη συγκατάθεση του θεληματάρη ανθρώπου, είναι αυτονόητο ότι και η απαλλαγή από την επήρεια των δαιμόνων δεν μπορεί να γίνει με τρόπο μα­γικό.
Η περί παθών διδασκαλίατης Εκκλησίας είναι το κατ’ εξοχήν κεφάλαιο της ορθοδόξου ανθρωπολο­γίας, το οποίο αποτελεί την καλύτερη
5) ΑΝΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΜΑΓΙΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΕΚΚΑΗΣΙΑΣ.
Αποτελεί το καλύτερο αντίδοτο στον άνθρωπο που δηλητηριάστηκε από αυτή την αντίληψη. Και λέμε «δηλητηριάστηκε» γιατί πρόκειται για μια βαρειά δηλητηρίαση, που αποτελεί την κυριώτερη νοσογόνο αίτια. Από αυτήν κυρίως υποφέρει ο κάθε (κατά φαντασίαν ή πραγματικά) μαγεμένος, που καταφεύγει στο ιατρείο της Εκκλησίας.
Και είναι εγκληματικό να τον αφήσωμε να πιστεύ­ει ότι φορώντας ένα σταυρό ή πίνοντας ένα μπουκά­λι αγιασμό όλα θα πάνε καλά. Χρειάζεται πρώτα να του επισημάνωμε ποιές είναι οι πόρτες που χρησιμο­ποιεί ο διάβολος για να μπει στην ζωή των ανθρώ­πων και έπειτα να του μάθουμε πως κλείνουν αυτές οι πόρτες και πως ανοίγει η θύρα ελέους του Θεού. Και πάνω απ’ όλα να τον βοηθήσωμε να καταλάβει ότι για να κλείσουν οι μεν και να ανοίξει η δε, χρειά­ζεταιδουλειά.Και εκ μέρους του δουλειά.
Ένας Τούρκος αξιωματικός, που ήταν βαρειά άρρωστος, έστειλε κάποτε στον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό μια λεκάνη με νερό για να την ευλογήσει ώστε να την πιεί ως φάρμακο. Ο άγιος κάνοντας σωστή διάγνωση του πρότεινε κάποιο άλλο φάρμα­κο, σίγουρα πολύ ακριβότερο. Του λέει: Θα σου ευλο­γήσω το νερό με δυο προϋποθέσεις: α) Να σταματή­σεις να μπεκροπίνεις, και β) να δώσεις ελεημοσύνη στους φτωχούς το 1/10 της περιουσίας σου.
Με άλλα λόγια, ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός είπε στον Τούρκο: α) δεν είμαι μάγος, και β) Αν θέλεις να γίνεις ΚΑΛΑ (το «καλά» με κεφαλαία), αγωνίσου εσύ ο ίδιος να ελευθερωθείς από τα τυραννικά αφε­ντικά που λέγονται «πνεύμα φιληδονίας» και «πνεύμα φιλαργυρίας». Έτσι θα γίνεις και «καλά» (το «καλά» με μικρά), δηλαδή θα θεραπευθείς από την αρρώστεια.
Ο Τούρκος υποσχέθηκε ότι θα κάνει αυτά που του ζήτησε ο άγιος. Και μόνο τότε ο άγιος Κοσμάς του έστειλε τον αγιασμό.
Ακριβώς αυτό είναι το έργο της Εκκλησίας: Να βοηθήσει τους πιστούς να διακρίνουν μεταξύ του ΚΑΛΑ (με κεφαλαία) και του «καλά» (με μικρά). Κι αν είναι εγκληματικό (όπως είπαμε) να αφήνωμε τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι με την μαγική χρή­ση των αγιαστικών μέσων της Εκκλησίας όλα θα πη­γαίνουν καλά, άλλο τόσο εγκληματικό είναι να τους αφήσωμε να πιστεύουν ότι αυτό το «καλά» (με μι­κρά), δηλαδή η ανακούφιση του ανθρώπου από κά­ποια προσωρινά προβλήματα, ταυτίζεται με το ΚΑ­ΛΑ (με κεφαλαία), δηλαδή τη σωτηρία του όλου ανθρώπου από την δουλεία της αμαρτίας, και από τις συνέπειές της: την φθορά και τον θάνατο.
Ο Χριστός έγινε άνθρωπος, όχι για να μας δώ­σει την δυνατότητα να φοραμε φανέλλες με την ξε­νόγλωσση διακήρυξη NO PROBLEM (έστω κι αν αυτό το problem είναι η ενόχληση ή και η κατάλη­ψη από κάποιο δαιμόνιο), αλλά για να μας δώσει την δυνατότητα να γραφεί το όνομά μας «εν ουρανοίς». Αυτό είναι το πρώτο ζητούμενο. Και αυτό πρέπει να μάθουμε τους πιστούς μας πρώτα να ζητιάνε. Και αυτή είναι η πρώτη η μοναδική αιτία χαράς για όλη την Εκκλησία.
Ας θυμηθούμε ότι όταν επέστρεψαν οι εβδομήκοντα μετά χαράς λέγοντες: «Κύριε, και τα δαιμόνια υποτάσσεται ημίν εν τω ονόματί σου», ο Χριστός τους απάντησε: «Εν τούτω ΜΗ χαίρετε, ότι τα πνεύματα υμίν υποτάσσεται· χαίρετε δε ότι τα ονόματα υμών εγράφη εν τοις ουρανοίς».
Και επειδή (όπως είπαμε) θέλουμε «εδώ και τώ­ρα» γεγονότα και όχι απλώς νεφελώδεις υποσχέσεις, γι’ αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι: η εγγραφή των ονομάτων εν ουρανοίς δεν είναι ένα ωραίο σχήμα λόγου που περιγράφει μεταφορικά κάποια νεφελώδη εσχατολογική ελπίδα. Ίσα-ίσα είναι μία εδώ και τώ­ρα ένταξη στο Σώμα της Εκκλησίας. Δηλαδή, κάτι το πολύ συγκεκριμένο και σαφές.Έξω από αυτό το Ένα Σώμα της Μιας Εκκλησίας, οποιαδήποτε «νί­κη» (εντός εισαγωγικών) κατά του διαβόλου, οποιαδήποτε «Απαλλαγή» (εντός εισαγωγικών) από την εξουσία του διαβόλου είναι φιάσκο. Είναι μπλόφα.Και αποτελεί μεγάλη επιτυχία του διαβόλου το να δημιουργήσει στον άνθρωπο την
8) ΨΕΥΔΑΙΣΘΗΣΗ ΑΠΑΛΛΑΓΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΓΕΙΑ
Στον βίο του Αγίου Ανδρέα του δια Χριστόν σαλού θα έχετε διαβάσει για την περίπτωση τουμάγου Βιργινίου. Σας θυμίζω με συντομία το περιστατικό:
Κάποια γυναίκα μαθαίνοντας ότι ο άντρας της την απατάει, κατέφυγε στον μάγο Βιργίνιο. Εκείνος της υποσχέθηκε να την βοηθήσει.Και αποκαλύπτο­ντας της κάποιες αμαρτίες της,ενίσχυσε την πίστη της προς αυτόν. Μετά ο μάγος πήγε σπίτι της, ζή­τησε λάδι και νερό, τα έβαλε σε ένα καντήλι, πήρε μια λαμπάδα, άναψε το καντήλι και το έβαλε μπρο­στά στις εικόνες. Όλα τα έκανε με φαινομενική ευλάβεια. Τέλος πήρε μια ζώνη, κάτι ψιθύρισε, έκανε τέσσερεις κόμπους και την έδωσε στην γυναίκα να την φοράει κατάσαρκα.
Αποτέλεσμα; Άμεσο και εντυπωσιακό! Ο άντρας της σταμάτησε τις εξωσυζυγικές σχέσεις και έγινε υπο­δειγματικός σύζυγος. Το πρόβλημα λύθηκε. Όλα φαι­νόταν ότι πήγαιναν καλά. Μέχρι που η πλανεμένη γυ­ναίκα άρχισε να δέχεται σφοδρές δαιμονικές επιθέσεις κυρίως την νύχτα. Το πονηρό πνεύμα ζητούσε την ανταμοιβή του, έφ’ όσον εκείνη πρώτη κατέφυγε σ’ αυτό. Τράβηξε πολλά η ταλαίπωρη για να καταλάβει ότιδαίμονας δαίμονα «ουκ εκβάλλει». Και ότι η συμ­μόρφωση του συζύγου της ήταν φιάσκο του διαβόλου.
Και τότε θυμήθηκε ότι πρέπει να αρχίσει να προ­σεύχεται και να νηστεύει. Και τότε θυμήθηκε να κατα­φύγει στον μαθητή του Αγίου Ανδρέα, τον Επιφάνιο.
Ας ακούσουμε και την εξήγηση που έδωσε ο άγιος Ανδρέας στον Επιφάνιο, για το πως ο διάβο­λος απέκτησε εξουσία σ’ αυτήν την γυναίκα. Οι άγιοι, κατά τον Απόστολο Παύλο, «τα νοήματα του διαβόλου ουκ αγνοούσι».
Ο διάβολος, είπε ο άγιος Ανδρέας, συνηθίζειπρώτα να διώχνει την χάρη του Θεούαπό τους ανθρώπους, και ύστερα να μπαίνει μέσα τους ανεμπό­διστα. Η θεία Χάρη δεν φεύγει επειδή φοβάται τον διάβολο, αλλά επειδή αποστρέφεται και σιχαίνεται την δυσωδία της αμαρτίας. Ο διάβολος δεν οδηγεί τον άνθρωπο στην αμαρτία τυραννικά. Απλώς τον πειράζει, τον ερεθίζει και του φέρνει πονηρούς λογι­σμούς. Αν ο άνθρωπος υποχωρήσει στην σατανική πρόκληση και πέσει στην αμαρτία, ο διάβολος αποκτά δικαιώματα επάνω του και η χάρη φυγαδεύεται.
Κάτι παρόμοιο συνέβη και με την δυστυχισμένη γυναίκα. Την φθόνησε ο διάβολος επειδή ήταν ευσεβής και σεμνή, και θέλησε να την υποδουλώσει. Χρη­σιμοποίησε στην αρχή την ασωτεία του συζύγου της για να την οδηγήσει στον μάγο Βιργίνιο. Κατάφερε έπειτα να του δώσει η ίδια με την θέλησή της τα απαραίτητα για την μαγεία. Προσπάθησε μετά να απομακρύνει από πάνω της την χάρη του Αγίου Βα­πτίσματος. Χρησιμοποίησε το καντήλι αντί για κολυμβήθρα, το νερό αντί για το αγιασμένο νερό του Βαπτίσματος, το λάδι αντί για το άγιο Μύρο, την λαμπάδα αντί για τα κεριά που έκαιγαν την ώρα του μυστηρίου. Όσον αφορά τους κόμπους της ζώνης, εκεί «έδεσε» τον διάβολο και την πρόσταξε να την φορεί κατάσαρκα, για να τον έχει διαρκώς τυλιγμέ­νο στην μέση της.
Αυτά είπε ο άγιος Ανδρέας στον μαθητή του Επιφάνιο.
Είναι φανερό ότι η γυναίκα αυτής της ιστορίας έπεσε στην παγίδα του διαβόλου, επειδή είχε υπο­δουλωθεί στην μαγική αντίληψη για τα αγιαστικά μέ­σα της Εκκλησίας. Και έτσι δεν κατάλαβε και την θεατρινίστικη ευλάβεια του μάγου Βιργίνιου.
Θα μας συγχωρηθεί για μια ακόμη φορά να επαναλάβουμε:Όταν τα Μυστήρια και όλα τα αγιαστικά μέσα της Εκκλησίας τα δούμε σαν ξερές μαγικές τελε­τές και σαν σύμβολα ξεκομμένα από την ορθόδοξη εκκλησιολογία και ανθρωπολογία, τότε τα απογυμνώ­νουμε από την ζωοποιό χάρη τους, (δηλαδή τα κατα­ντάμε ανενεργά), και καταλήγομε να πετάμε τα άγια τοις κυσί.Έτσι αντί να τα χρησιμοποιούμε για να κα­ταισχύνουμε και να εμπαίζουμε τον διάβολο, του δίνου­με το δικαίωμα να μας εμπαίζει αυτός με αυτά. Και να μας πλανά, ακόμη και με το σημείο του Σταυρού, δη­λαδή με το κατ’ εξοχήν όπλο που χρησιμοποιεί η Εκ­κλησία εναντίον του. Ακριβώς γιατί δεν τηρούμε τις
9) ΣΩΣΤΕΣ ΠΡΟΎΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΡΗΣΕΩΣ ΤΩΝ ΑΓΙΑΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ
Ενθυμείσθε ότι με τον δεύτερο εξορκισμό προ του βαπτίσματος, επιτιμάμε τον διάβολο εν ονόματι «του σωτηριώδους πάθους του Κυρίου ημών Ιησού Χρι­στού». Ο Χριστός, όταν ήλθε η ώρα των Αγίων Παθών Του, είχε ειπεί: «Νυν ο άρχων του κόσμου τούτου εκβληθήσεται έξω. Καγώ εάν υψωθώ εκ της γης, πάντας ελκύσω προς εμαυτόν».
Ο Σταυρός του Χριστού είναι η συντριβή του δια­βόλου. Ο Χριστός, λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστο­μος, έκανε όπως ένας βασιλεύς, ο οποίος αφού συλ­λάβει κάποιον λήσταρχο, αυτόν μεν τον φυλακίζει και τον τιμωρεί, τους θησαυρούς του δε τους μεταφέρει στα βασιλικά θησαυροφυλάκια. Έτσι και ο Χριστός, αφού με τον θάνατό Του φυλάκισε τον λήσταρχο διά­βολο και τον δεσμοφύλακά του, τον θάνατο, μετέφε­ρε όλον τον πλούτο τους, δηλαδή το ανθρώπινο γέ­νος, στα βασιλικά θησαυροφυλάκια. Αυτό φανερώνει και ο απόστολος Παύλος λέγοντας:«Ελυτρώσατο ημάς εκ της εξουσίας του σκότους και μετέστησεν εις την βασιλεία του Υιού της αγάπης αυτού».
Τι κρίμα, λοιπόν, και τι ντροπή, ενώ έχομε την δυνατότητα δια του Σταυρού να μετατεθούμε στην βασιλεία του Υιού της αγάπης αυτού, τι κρίμα και τι ντροπή να αφήνουμε τον διάβολο να μας μεταθέ­τει στην βασιλεία του σκότους, εμφανιζόμενος ενίοτε ως Χριστός εσταυρωμένος ή και παρακινώντας μας να κάνουμε το σημείο του Σταυρού.
Και είναι προφανές ότι ο άνθρωπος γίνεταιδεκτι­κός σε τέτοιες πλάνες, από την στιγμή που θα αφή­σει να τον κυριεύσει η έπαρση και το δαιμονικό πνεύμα τηςαυτονομίας.Γιατί ακριβώς τότε, έστω κι αν εκκλησιάζεται, έστω κι αν εξομολογείται, στην ουσία καταντάει να χρησιμοποιεί την Εκκλησία και την εξομολόγηση ως μέσαΑΥΤΟΔΙΚΑΙΩΣΗΣ.
Ο μακαριστός ΓέρονταςΔανιήλ ο Κατουνακιώτηςαναφέρει ένα συγκλονιστικό περιστατικό, το οποίο συνέβει σε κάποιον διάκονο Ιερόθεο στην Ιερά Μο­νή του Ρωσσικού. Ο εν λόγω διάκονος, λέει ο Γέρων Δανιήλ, νέος ωνήρξατο αυτοβούλως(δηλαδή άνευ ευλογίας· να το σαράκι της αυτονομίας!…), ήρξατο λοι­πόν αυτοβούλως να αγρυπνεί μεγάλως, δι’ όλης της νυκτός ιστάμενος και ποιων μετανοίας· τούτον ιδών ο διάβολος, άρχισε να του παρουσιάζει πλήθος θεωριών καθ’ εκάστην. Του παρουσίαζε τον Χριστό, την Παναγία, Αγγέλους κ.λ.π. Και για να τον πείσει ο πο­νηρός ότι δήθεν οι θεωρίες αυτές ήταν από τον Θε­ό, του έλεγε: «Να εγώ, ο Χριστός, έχω σκοπό να σε αξιώσω μεγάλων χαρισμάτων (θυμηθείτε την χαρισματολαγνεία που λέγαμε)· μόνο, του λέει ο διάβολος, να προσέξεις να μην απατηθείς από τον δαίμονα της υπερηφανείας· και πάντοτε να κάνεις τον σταυρό σου, για να φυγαδεύεται η επήρεια του εχθρού.
Να λοιπόν πουμπορούμε να δίνουμε δικαίωμα στον διάβολο να μας διδάσκει δήθεν πως πρέπει να φυλαγώμαστεαπό τις μεθοδείες του και να μας προ­τρέπει να κάνουμε και το σημείο του Σταυρού.
Και συνεχίζει ο Γέρων Δανιήλ για τον ταλαίπω­ρο Ιερόθεο:
Πολλάκις του εφαίνετο ο διάβολος ως Εσταυρωμένος, ενώπιων του οποίου έκαμε με προσοχήν τον σταυρόν του και τον κανόνα του· και του εδείκνυε θε­ωρίας κι αποκαλύψεις μυρίας· ου μην δε προσέξτετού εδείκνυε και τα ελαττώματα των πατέρων(Καρ­πός της αυτονομίας είναι και το δαιμονικό σύνδρο­μο του αυτόκλητου κριτή πάσης της οικουμένης).
Και να σκεφθεί κανείς (συνεχίζει ο Γέρων Δανι­ήλ), ότι όλα αυτά ο Ιερόθεος τα εξωμολογείτο συνεχώς.Οι δε πνευματικοί βλέποντες σταυρούς και τα­πεινώσεις και ότι απέφευγε πασαν αργολογίαν, τον εθεώρουν άγιον της εποχής. Από την παγίδα κατά­φερε να τον γλυτώσει ένας άγιος πνευματικός ο πολύς παπα-Σάββας. Με την διάκριση και την πολ­λή του αγάπη, βοήθησε τον Ιερόθεο να καταλάβει ότι ο εμφανιζόμενος Χριστός ήταν ο διάβολος.
Και όταν του ξαναεμφανίστηκε «υπερζέσας τω θυμώ ο πλανηθείς είπε: «Συ είσαι, όπου μου φαίνε­σαι ως Χριστός; Όχι! Είσαι διάβολος!». Και αμέσως τότε εμφανισθείς ο Βεελζεβούλ, «εγώ, του λέγει, είμαι ο Σατανάς, τον οποίον τόσα έτη λατρεύεις· και κρατω εχέγγυο την υπογραφή σου», (διότι νοερώς πολλάκις τον έβαζε και υπέγραφε). Και αμέσως ο διάβολος όρμησε κατ’ επάνω του.
Τότε τον έπιασαν οι πατέρες· και μόλις κατάφε­ραν να τον καθησυχάσουν, ο οποίος έτρεμε ολοφυρόμενος την συμφορά του. Και με εκτενείς προσευ­χές όλης της αδελφότητος και επανειλημμένους εξορκισμούς απεσοβήθησαν του λοιπού οι φαντασίες.
Ίσως να έχετε ιδεί μια υποτίθεται αντιαιρετική αφίσσα, που κυκλοφορεί εδω και καιρό. Γράφει: Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΕΧΕΙ ΑΓΙΟΥΣ, ΠΑΝΑΓΙΑ, ΣΤΑΥΡΟ, ΜΥΣΤΗΡΙΑ, ΕΙΚΟΝΕΣ, ΛΙΒΑΝΙ, ΚΟΜΠΟΣΧΟΙΝΙ. Θυμίζει σαφώς διαφημιστικό παντοπωλείου. Η εν λόγω ανυπόγραφη αφίσσα προφανώς προέρχεται από χώρουςτουundergroundζηλωτισμού· και θέλομε να πιστεύουμε ότι ενισχύει την νοσηρή μαγική αντίληψη για το έργο της Εκκλησίας. Θεωρούμε επίσης σκόπι­μο να πούμε ότι στους ίδιουςσχισματικούς χώρους ευδοκιμούν τα επίσης νοσηρά σύνδρομα, όπως: το σύν­δρομο του αυτόκλητου σωτήρα της Ορθοδοξίας, το σύνδρομο του αυτόκλητου κριτή πάσης της Οικουμέ­νης, το σύνδρομο του έως θανάτου αγωνιστή κατά του Αντιχρίστου, και πολλοί άλλοι καρποί του πνεύματος της πλάνης και της υπερηφανείας.
Και δεν είναι σύμπτωση, ότι στους ίδιους σχισμα­τικούς χώρους εντοπίζεται συχνά και το σύνδρομο του κατ’επάγγελμα εξορκιστή δαιμονισμένων(το «κατ’ επάγγελμα» δεν έχει πάντοτε οικονομική-κερδοσκοπική σημασία).
Ας δούμε σ’ αυτό το σημείο ποια είναι και η
10) ΣΩΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΞΟΡΚΙΣΜΩΝ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΜΑΓΕΙΑΣ.
Κατ’ Αρχήν επισημαίνουμε ότι το τελευταίο αυτό σύνδρομο του κατ’επάγγελμα εξορκιστήείναι νοση­ρότατο σύνδρομο και διεισδύει ως μεταδοτικός ιός και στους καθ’ ημάς εκκλησιαστικούς χώρους. Και το εν λόγω μικρόβιο προκαλεί εξόχως νοσηρά συμπτώ­ματα όπως: οιεξορκισμοί-showή οιεξορκισμοί σε στυλ «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε».Ερωτάει ο εξορκιστής· απαντάει ο διάβολος. Και οι απαντήσεις του διαβόλου (ο οποίος κατά τα άλλα θεωρείται πατήρ του ψεύδους) εκλαμβάνονται όλες ως έγκυρες μαρτυ­ρίες και ως αδιαμφισβήτητα αληθείς ομολογίες!
Γι’ αυτά τα φαινόμενα, έλεγε ο μακαριστός Γέρο­νταςΠορφύριος:«Αυτά που γίνονται σήμερα, που με­ρικοί αυτοχειροτονούνται εξορκιστές και εξορκίζουν δημόσια και παρουσία ακροατηρίου, είναι απαράδε­κτο. Συχνά τα δαιμόνια πειράζουν και τους υγιείς που παρακολουθούν εξορκισμούς, και νομίζουν ότι είναι και αυτοί δαιμονισμένοι. Αλλά εκτός από αυτό, πει­ράζουν και τους ιερείς γιατί τους ρίχνουν σε έπαρση».
Αυτά έλεγε ο π. Πορφύριος. Μάλιστα κάποια φο­ρά επέπληξε αυστηρά ένα κληρικό, ο οποίος διάβαζε περισσότερο ίσως από ότι έπρεπε εξορκισμούς σε πε­ρίπτωση νευρασθενούς μάλλον παρά δαιμονισμένου.
«Εσύ είσαι, του λέει, ο Μέγας Αντώνιος, να εξορκίζεις και να εκδιώκεις δαιμόνια; Εφ’ όσον δεν είσαι, γιατί τα ταράζεις με τους εξορκισμούς και μετά αφή­νεις το θύμα τους έρμαιο να το βασανίζουν; Ίσως είναι καλύτερο να μνημονεύεις τον πάσχοντα στην Προσκομιδή ή να κάνεις παρακλήσεις γι’ αυτόν».Και κατέληγε ο π.Πορφύριος:«Προσοχή, δεν λέω να μη διαβάζονται εξορκισμοί σε ανθρώπους που δεν μπο­ρούν να βοηθήσουν καθόλου τον εαυτό τους· να δια­βάζονται, αλλά με μεγάλη διάκριση και αθόρυβα».
Η Εκκλησία, όπως γνωρίζομε, πάντοτε συνι­στούσε την χρήση των εξορκισμών μετά φειδούς. Οι άγιοι της Εκκλησίας κάθε άλλο παρά εύκολοι και βιαστικοί ήσαν να διαβάζουν εξορκισμούς σε δαιμο­νισμένους.Η ανάγνωση των εξορκισμών ήταν συνή­θως το έσχατο μέσο και όχι το πρώτο, που εχρησιμοποιείτο στην θεραπευτική αγωγή των δαιμονισμένων. Και τότε πάλι γινόταν με πολλή διάκριση,ταπεινά και αθόρυβα.Ποτέshow!
Το Γεροντικό και τα συναξάρια είναι γεμάτα από περιστατικά, που μαρτυρούν του λόγου το αληθές. Και συχνά αυτή η ταπείνωσή τους ενεργούσε δραστι­κότερα στην θεραπεία των δαιμονοπλήκτων.
Έφεραν κάποτε ένα δαιμονισμένο σε μια σκήτη. Και παρ’ όλο που έγινε ευχή υπέρ αυτού εν τη Εκ­κλησία ουκ εξήρχετο ο δαίμων. Ην γαρ σκληρός. Και τότε λένε οι κληρικοί: Τι θα κάνουμε με αυτόν τον δαίμονα; Κανείς δεν μπορεί να τον βγάλει, παρά μό­νον ο Αββάς Βησσαρίων. Αλλά, άμα τον παρακαλέ­σουμε, δεν πρόκειται να έλθει ούτε στην Εκκλησία.
Και σκέφτηκαν το εξής: Έβαλαν τον δαιμονισμέ­νο να κοιμηθεί στον τόπο που στεκόταν ο Αββάς μέ­σα στην Εκκλησία. Και το πρωί που ήλθε ο άγιος να προσευχηθεί του είπαν: «Ξύπνα και τον αδελφό, Αββά». Έτσι κι έγινε. Ο Αββάς Βησσαρίων είπε στον κοιμώμενο: «Ξύπνα και βγες έξω». Και θεραπεύθηκε αμέσως ο αδελφός.
Συνοψίζοντας θα μπορούσαμε να πούμε επιγραμματικά:
Η Εκκλησία δεν αντιμετωπίζει την μαγεία με μια άλλη μαγεία. Απορρίπτει κάθε μαγική χρήση των αγιαστικών της μέσων και τονίζει την προσωπική ευθύνη του ανθρώπου για το άνοιγμα θυρών εισόδου στις δαιμονικές ενέργειες.
Το να ζει κανείς εν υπακοή μέσα στην ενότητα της Μιας Εκκλησίας αποτελεί την αναγκαία και ικανή προϋπόθεση νίκης κατά του διαβόλου, απαλ­λαγής από την καταδυναστεία του και περιφρούρη­σης από τις μεθοδείες του. Γιατί η Εκκλησία έχει κε­φαλή Εκείνον, ο οποίος «εις τούτο εφανερώθη, ίνα λύση τα έργα του διαβόλου».

http://theomitoros.blogspot.gr/

1. Σίγκμουντ Φρόυντ: Τοτέμ και Ταμπού
2. Αναστάσιος Γιαννουλάτος: Ίχνη από την αναζήτηση του υπερβατικού

http://antiairetikos.blogspot.gr

“Ν”: Χωρίς καμιά διάθεση να προσβάλουμε το λαό της όμορφης Πάφου (και της Κύπρου με τους τόσους αγίους), αλλά αντίθετα με την ελπίδα να θορυβήσουμε εκείνους, στους οποίους αφορά το ζήτημα, αναδημοσιεύουμε από το Αντιαιρετικό Εγκόλπιο. Σημειώνουμε ότι η ενασχόληση με τη μαγεία για “παιχνίδι” είναι κάτι συνηθισμένο στους έφηβους, όχι μόνο τώρα αλλά από τότε που ήμουν εγώ έφηβος. Φυσικά δεν είναι κάτι υγιές, αλλά ένα σύμπτωμα (και συγχρόνως αίτιο) της γενικής παρακμής και της νοσηρότητας που βασανίζει την κοινωνία.

Τον περασμένο Ιούλιο βρέθηκα με την οικογένειά μου στην όμορφη και γραφική Πάφο, για ολιγοήμερες διακοπές.

Οι μαγικές τέχνες του Ελύμα, στάθηκαν όμως αδύναμες και ανίσχυρες μπροστά στην πανίσχυρη δύναμη του θεοφόρου Παύλου, ο οποίος τύφλωσε το μάγο, κατατροπώνοντας τη σκοτεινή δύναμή του.
Τον είχε αποκαλέσει μάλιστα γιο του διαβόλου, γεμάτο από κάθε είδους πονηριά και ραδιουργία, που πολεμά καθετί το καλό.
Μετά το πέρασμα των Αποστόλων από την Πάφο, η λατρεία των ειδώλων και των δαιμονίων, παραχώρησε τη θέση της στη λατρεία του Κυρίου Ιησού Χριστού.
Οι ειδωλολατρικοί ναοί έκλεισαν και χριστιανικές ορθόδοξες εκκλησίες έκαναν την εμφάνισή τους, σε όλη την περιοχή. Περπατώντας στον παραλιακό δρόμο της Κάτω Πάφου, κοντά στο λιμανάκι, απ’ όπου ο Παύλος και η συνοδεία του είχαν φύγει με πλοίο και μετέβησαν στην Πέργη της Παμφυλίας, μπήκαμε σε κάποια καταστήματα αναμνηστικών δώρων, γνωστά ως souvenir shops.

Φύγαμε απογοητευμένοι.

Από τη σελίδα της Παγκύπριας Ένωσης Γονέων

Ιερέας βουντού “προσευχόμενος”… (από εδώ)

Περιοδικό ΔΙΑΛΟΓΟΣ τεύχος 40
Πρωτοπρ. Βασίλειου Α. Γεωργόπουλου (M.Th). Από εδώ.
            α) Τι είναι τo Βουντού.

            δ) Βουντού και μαύρη μαγεία
  Φωτο: βουντουϊστής με κεφάλι θυσιασμένης κατσίκας (από το ίδιο άρθρο
   Η έκδηλη παρουσία μαγικών πρακτικών και δαιμονικών οντοτήτων στη λατρεία Βουντού, έχει σε μεγάλο βαθμό ταυτίσει το Βουντού στις Η.Π.Α. και στην Ευρώπη γενικότερα με την άσκηση μαύρης μαγείας.
Ιδίως στις Η.Π.Α. και κυρίως στη Νέα Ορλεάνη, είναι γνωστές οι κούκλες Βουντού, που στις διάφορες αποκρυφιστικές και μαγικές τελετές χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατα και ομοιώματα των ανθρώπων, στους οποίους θέλουν να προξενήσουν πόνο, ασθένεια ή κακό. Στα πλαίσια αυτά, το Βουντού κατανοείται κυρίως ως αποκρυφιστική πρακτική και όχι ως ονομασία συγκεκριμένης ομάδας
Για τη σύνταξη του παρόντος άρθρου βασιστήκαμε στα:
1) Handbuch Religiose Gemeinschaften und Weltanscha-uungen, (Hrsg. H. Reller, H. Krech, M. Kleiminger), 5η εκδ. 2000.
2) H. Gasper – J. Muller – F. Valentin, Lexikon der Sekten, Sondergruppen und Weltanschauugen, 7η έκδ. 2001.
3) Kirchen, Sekten, Religionen, (Hrsg. G. Schmid, G. O. Sc-hmid), 7η εκδ. 2003.
4) A. Fincke – M. Pohlmann, Kompass Sekten und religiose Weltan -schauungen, 2004. 5) Βλ. Kompaktlexikon Religionen, [Hrsg: Rudiger Hauth], 1998.

Βιογραφία του μεγάλου και αγίου Γέροντα Δανιήλ (1846-1929), ασκητή σταΚατουνάκια του Αγίου Όρους, διαβάστε εδώ. 
Μικρό απόσπασμα: “Ήδη ενώ ζούσε ακόμη στην λιτή και πενιχρή στην αρχή καλύβη του, διευρυμένη αργότερα για να φιλοξενεί τους διερχόμενους προσκυνητές, είχε επιβληθεί στην συνείδηση των Αγιορειτών Πατέρων ως κανών και γνώμων Ορθοδοξίας, ως ασφαλές κριτήριο για την διάγνωση των πλανών με τις όποιες ο «δολομήτης Σατάν», όπως έλεγε, παρέσυρε και προχωρημένους ακόμη μοναχούς. Κατέληξε να είναι ο εκφραστής της αυτοσυνειδησίας του Άγιου Όρους, ο υπέρμαχος της ορθοδόξου πίστεως και ζωής, την γνώμη του όποιου, ως εγγύηση Ορθοδοξίας, ζητούσαν από τον κόσμο με ερωτήματα και επιστολές αγωνιώντες για την αποστασία και τις παρεκκλίσεις ορθόδοξοι πιστοί…”
Μια δύσκολη μεταστροφή (Α΄. Από εδώ) 

  Προς τα τελευταία χρόνια της ζωής του Γέροντος συμπίπτει η μεταστροφή του Κωστή Μαρμαρά. Μία περίπτωσις που κούρασε αρκετά τον Κατουνακιώτη μοναχό.
   Ο Κωστής που καταγόταν από το Αϊδίνιο της Μ. Ασίας και ζούσε στην Αρναία της Χαλκιδικής ήταν ανήσυχο πνεύμα και του άρεσε να ασχολείται με πολλά πράγματα. Ήταν φαρμακοποιός και πρακτικός ιατρός. Ήταν φωτογράφος και είχε ιδικό του φωτογραφείο. Είχε κλίση προς τη θρησκεία και κατείχε τη βυζαντινή μουσική.
   Συνέβη να γνωρίσει μερικούς πνευματιστάς και έδειξε ενδιαφέρον για την τέχνη τους. Σιγά-σιγά το ενδιαφέρον αυξήθηκε, ώσπου αφοσιώθηκε ολόψυχα στον πνευματισμό. Τυλίχτηκε τόσο πολύ στα δίχτυα της σατανικής αυτής τέχνης, ώστε ήταν αδύνατο να απαλλαγεί. Ούτε πέντε ούτε δέκα, αλλά τριάντα ολόκληρα χρόνια ασχολείτο με τον πνευματισμό, χωρίς να υποπτεύεται ότι πίσω από όλα αυτά τα φαινόμενα κρύβονταν οι πονηροί δαίμονες.
   Η αρχή ήταν μία απλή περιέργεια. Άκουσε για τα τραπέζια που στις πνευματιστικές συνεδριάσεις έκαναν αυτόματες κινήσεις. Θέλησε να ερευνήσει την περίπτωση και να ιδή αν πρόκειται για ηλεκτρισμό ή για παρέμβαση πνευμάτων. Διεπίστωσε ότι ο ηλεκτρισμός δεν μπορούσε να εξηγήσει τις κινήσεις των τραπεζιών. Η αιτία ήταν τα πνεύματα. Αλλά τι είδους πνεύματα ήταν; Αγαθά ή πονηρά; Σχημάτισε την ιδέα ότι ήταν άγια πνεύματα, και έτσι παραδόθηκε ανεπιφύλακτα στις αγκάλες του Πνευματισμού. 
   Η επίδοσίς του είχε επιτυχίες. Προχώρησε στην αυτόματη γραφή και κατόπιν στη νοομαντεία. Μπορούσε να επικοινωνεί με τα πνεύματα των νεκρών. Ιδιαίτερα τον ευχαριστούσε να συνομιλεί με επιφανείς ιατρούς του Παρελθόντος και μάλιστα με τον …Ιπποκράτη, ο οποίος του έδινε διάφορες ιατρικές συνταγές και του προέλεγε για την τύχη ορισμένων ασθενών. Επικοινωνούσε ακόμη με διάφορους …Αγίους, καθώς και με …Αγγέλους. Υπέβαλλε ερωτήσεις, δεχόταν απαντήσεις, αποκαλύψεις, ουράνια μηνύματα.
   Το πρώτο έναυσμα για να συνέλθη από την πλάνη του το έδωσε ένα μικρό βιβλίο. Ήταν το έργο του γερο-Δανιήλ «Κατά πνευματιστών». Διαβάζοντάς το ταράχθηκε. Με δυνατά επιχειρήματα ο Αγιορείτης συγγραφεύς παρουσίαζε τα πνευματιστικά φαινόμενα σαν έργα δαιμόνων. Άρχισαν οι αγωνίες και τα ερωτήματα. Τώρα ζητούσε μία βοήθεια. Και αυτήν τη βρήκε στην αλληλογραφία με τον Κατουνακιώτη μοναχό.
   Τα γράμματα του Γέροντος τον βοηθούσαν να εγκαταλείπει σιγά-σιγά το δηλητηριασμένο χώρο των δαιμόνων. Αυτό όμως δεν ήταν και τόσο εύκολο, γιατί η πολυχρόνια συνεργασία μαζί του, τους είχε δώσει δικαιώματα επάνω του. Ακόμη και ξυλοκόπημα δεχόταν εκ μέρους των.
   «Συνήντησα – αναφέρει σε μία του επιστολή ο Κωστής – ένα ενάρετο Ιερέα και του ζήτησα ένα μέσον για να πολεμήσω το σατανά. Εκείνος μου υπέδειξε τη δεύτερη ευχή των εξορκισμών του Μ. Βασιλείου. Μόλις τη διάβασα ανεφώνησα: «Βρήκα αδάμαντα. Βρήκα όπλο για να κυνηγήσω το σατανά». Αλλά τη νύχτα, μόλις έσβησα τη λάμπα και έπεσα να κοιμηθώ ήρθαν οι δαίμονες και με έδειραν με γρονθοκοπήματα. Αυτό έγινε τρεις βραδιές. Μία άλλη φορά προσκάλεσα έναν Ιερέα να μου διαβάσει την Παράκληση και την δεύτερη ευχή του Μ. Βασιλείου. Ο διάβολος επετέθη αόρατα εναντίον του και του τραβούσε δυνατά από πίσω το ράσο, ενώ άλλη φορά, όσο διάβαζε ο Ιερεύς τους εξορκισμούς, ο διάβολος γαύγιζε σαν σκύλος!».
Β΄. Από εδώ

Ο Κωστής κατόρθωσε να απαλλαγεί από τις σατανικές ενοχλήσεις. Πλην όμως ο εχθρός δεν εννοούσε να τον αφήσει εντελώς ήσυχο. Τον επείραζε με άλλο, πιο δυσδιάκριτο τρόπο.
   Πολλές φορές αισθανόταν ότι μέσα στον εγκέφαλό του υπήρχε ολοζώντανη η μορφή του Αποστόλου Παύλου. Παρουσιαζόταν ψηλός, με τη συνηθισμένη ενδυμασία, τα χέρια ακουμπισμένα σ’ ένα μεγάλο ραβδί, και άλλοτε έπαιρνε τη μία έκφραση και άλλοτε την άλλη. Επίσης ορισμένες φορές έβλεπε μέσα στο μυαλό του το Ευαγγέλιο. Συχνά άκουγε μέσα στο μυαλό του ορισμένες φράσεις, τις οποίες και  χρησιμοποιούσε όταν είχε συζήτηση με άλλους. Τα φαινόμενα αυτά τα θεωρούσε ως προϊόντα της χάριτος. Και ο γερο-Δανιήλ δυσκολεύθηκε πολύ να τον πείσει ότι ανήκουν στην πλάνη και ότι δεν πρέπει να τα αποδέχεται.
   Κάποια φορά ο Κωστής, ώρα 12 μεσημβρινή, περνούσε έξω από το Ναό των Αγίων Αναργύρων Αρναίας, προκειμένου να πάει σε κάποιον άρρωστο που έπασχε από γριππώδη πνευμονία. Στην πρόθεση του Ναού, στο Ιερό, όπου έκαιε μία κανδήλα  εμπρός στην εικόνα των Αγίων Αναργύρων (η εικόνα τοποθετήθηκε προσωρινά εκεί, διότι στον κυρίως Ναό εργάζονταν μάστοροι) αντίκρυσε ένα πολύ ζωηρό φως. Πλησιάζοντας προς το παράθυρο αντίκρυσε κάποιον άνθρωπο που παρατηρούσε την κανδήλα των Αγίων. Τη στιγμή εκείνη βγήκε προς τον κυρίως Ναό. Τα βήματά του ακούγονταν καθαρά. 
–    Ποιος είναι; Ποιος είναι; άρχιζε να φωνάζει ο Κωστής. Σχημάτισε την εντύπωση ότι επρόκειτο για ληστεία. Με άλλους τέσσερις περαστικούς μπαίνουν μέσα στο Ναό, αναζητώντας τον υποτιθέμενο ληστή, αλλά δε βρήκαν απολύτως τίποτε. 
   Αυτού του είδους τα εντυπωσιακά περιστατικά τα έγραφε στο γερο-Δανιήλ και ζητούσε τη γνώμη του. Και ο σοφός Γέροντας του εξηγούσε ότι αποτελούν κατάλοιπα της παλαιάς του συνεργασίας με τα πονηρά Πνεύματα και γι’ αυτό να τα απορρίπτει.
   Άξιον θαυμασμού είναι ότι, παρ’ όλο που ο Κωστής εγκαταλείποντας τον πνευματισμό, ζούσε μία έντονη χριστιανική ζωή, ο εχθρός τον ενοχλούσε με ψευδοαποκαλύψεις και ψευδοοράματα.
   Είπαμε ότι ζούσε μία έντονη χριστιανική ζωή. Ας ιδούμε μόνο τους αγώνες του στον τομέα της προσευχής: Επήγαινε κάθε βράδυ στο Ναό των Αγίων Αναργύρων και διάβαζε το απόδειπνο και την παράκληση των Αγίων. Επιστρέφοντας στο σπίτι του απεμονώνετο σ’ ένα δωμάτιο και διάβαζε τον κανόνα του Αγ. Ιωάννου του Δαμασκηνού προς τη Θεοτόκον σε βαρύ ήχο, τους χαιρετισμούς, τον κανόνα στους Αγίους Πάντας και τον κανόνα «εις τον Γλυκύτατον Ιησούν». Επίσης, όταν καβάλα στο ζώο επήγαινε για κάποια ιατρική επίσκεψη σ’ ένα γειτονικό χωριό, διάβαζε πολλούς παρακλητικούς κανόνες σε διαφόρους Αγίους, τον εσπερινό ή το απόδειπνο, εάν ήταν αργά, έλεγε απ’ έξω την «τιμιωτέραν» κλπ. Και παρ’ όλα αυτά, εάν δεν τον βοηθούσε η σοφία και η διάκρισις του γερο-Δανιήλ κινδύνευε να γίνει έρμαιο της πλάνης.
   Στα κατάλοιπα του γερο-Δανιήλ σώζεται μία επιστολή του Κωστή, όπου υπάρχουν διάφορα ερωτήματα σχετικά με τις ικανότητες των πονηρών πνευμάτων. Ζητεί δηλαδή από το Γέροντα να του διευκρινήσει, εάν ο σατανάς μπορεί να ειπή το «Άγιος ο Θεός, άγιος ισχυρός, άγιος αθάνατος, ελέησον ημάς», το «Είδομεν το φως το αληθινόν… αδιαίρετον τριάδα προσκυνούντες…» και το «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον…».
   Δύσκολη ομολογουμένως η περίπτωση του Κωστή. Αλλά με την υπομονή του και την προσευχή του και τις πολλές του επιστολές ο γερο-Δανιήλ κατόρθωσε να τον λυτρώσει από τα δεσμά του δολίου εχθρού. Σχετικώς ο Αδελφόθεος σημειώνει: «Ο επιστρέψας αμαρτωλόν εκ πλάνης οδού αυτού σώσει ψυχήν εκ θανάτου και καλύψει πλήθος αμαρτιών».

   Κάτι τέτοιο συνέβη και στον Αγιοσαββίτη μοναχό π. Καλλίστρατο. Επί σαράντα έτη αγωνιζόταν ασκητικά γεμάτος ένθεο ζήλο τόσο στη Μονή του Αγίου Σάββα, όσο και σε άλλα ερημικά μέρη της Παλαιστίνης, όπως λ.χ. σ’ ένα σπήλαιο στο «Κοράκι» κοντά στο όρος Νεβώ, όπου ενταφιάσθηκε ο Μωϋσής. Παρ’ όλο που είχε σημειώσει νίκες και τρόπαια κατά του αοράτου εχθρού, προς το τέλος της ζωής του υπέπεσε σε πλάνη. Δεχόταν ως θεϊκή την σατανική ενέργεια που τον επισκεπτόταν σε ώρες προσευχής και του έφερνε κάποιο συγκλονισμό στην ύπαρξή του.
   Γινόταν, ας πούμε, η Ακολουθία του Όρθρου, και ξαφνικά έβλεπαν οι άλλοι μοναχοί τον π. Καλλίστρατο να κινείται και να δονείται και να κλονίζεται ολόκληρος. Σε σχετικές συζητήσεις και παρατηρήσεις ήταν έτοιμος να αμυνθεί και να υποστηρίξει πως οι εκδηλώσεις αυτές οφείλονταν σε πλούσια επίσκεψη της θείας Χάριτος. Παρέπεμπε μάλιστα και στο εδάφιο Ιωάν. 11, 33 – «Ιησούς ουν ως είδεν αυτήν (την Μαρίαν, την αδελφή του Λαζάρου) κλαιούσαν και τους συνελθόντας αυτή Ιουδαίους κλαίοντας, ενεβριμήσατο τω πνεύματι και ετάραξεν εαυτόν».    Είναι παλαιά συνήθεια να προσπαθούν όλοι οι πλανεμένοι να κατοχυρώνουν την πλάνη τους ή την αίρεσή τους με αγιογραφικά εδάφια. Το ίδιο κάνουν και οι αιρετικοί  Πεντηκοστιανοί, που πιστεύουν πως όταν τους επισκέπτεται με ορμή το «Άγιον Πνεύμα», δονούνται υπερβολικά στο σώμα και μπορεί να πέσουν και κάτω και να κυλιώνται στο έδαφος! Και μη χειρότερα!
   Οι Πατέρες της Μονής σκανδαλίζονταν πολύ με την περίπτωσή του. Τον νουθετούσαν. Ζητούσαν να διορθωθεί. Αλλά δεν είχαν την πνευματική δύναμη να τον πείσουν ότι πρόκειται για πλάνη. Ο ίδιος ενώ παραδεχόταν ότι προέρχονταν οι δονήσεις από θεία ενέργεια, δεν αποκλείεται μερικές φορές να αμφέβαλλε κάπως. Και έχοντας ακούσει για την διορατικότητα του Αγιορείτου γερο-Δανιήλ, απεφάσισε να ζητήσει τη γνώμη του.
   Στις 28 Μαρτίου του 1911 ετοίμασε μια εκτεταμένη επιστολή και την έστειλε στα Κατουνάκια. Εκεί περιέγραφε με κάθε λεπτομέρεια την περίπτωσή του. Περιέγραφε και τον σκανδαλισμό των αδελφών, που δεν μπορούσαν να διακρίνουν τα σημεία της Χάριτος!… Και ζητούσε να του υποδειχθεί τρόπος, ώστε να αποφεύγει αυτόν τον σκανδαλισμό.
   Στις 2 Απριλίου ο σοφός Γέροντας των Κατουνακίων ετοίμασε την απάντησή του. Σ’ αυτή κάνει πολύ λόγο για τα σκιρτήματα που οφείλονται στη θεία χάρη και για τις άλογες κινήσεις και ταραχές του σώματος που προέρχονται από την πλάνη.
   Με δυνατά επιχειρήματα του δείχνει ότι τα ιδικά του «αλλόκοτα κινήματα και οι σπαραγμοί του σώματος» κάθε άλλο παρά θεϊκά είναι.
   Του εξηγεί για τις προϋποθέσεις που έχει η «απλανής κοινωνία της χάριτος». Δηλαδή για την πραγματική απάρνηση του κόσμου, για την τελεία υποταγή και αφοσίωση στον έμπειρο Γέροντα, για την πλήρη εκκοπή του ιδίου θελήματος, για την αγόγγυστο υπομονή των πάσης φύσεως πειρασμών, για την ανελλιπή άσκηση του καθημερινού μοναχικού κανόνος, για την καθαρά εξομολόγηση…
   Του υπενθυμίζει τις γνώμες των μεγάλων Νηπτικών και κυρίως του αγίου Γρηγορίου του Σιναΐτου: Στον καιρό της προσευχής να μη παραδεχώμεθα ούτε φως ούτε φωτιά ούτε σχήμα Χριστού ή Αγγέλου, αλλά να διατηρούμε το νου μας άχρωμο, ασχημάτιστο, άμορφο, αφάνταστο.
Η εμφάνισις της θείας χάριτος σαν «φως ανατέλλον» ή σαν «έντρομος αγαλλίασις» είναι γνωστή στον πονηρό δαίμονα, ο οποίος παρουσιάζει στους «μη κεκαθαρμένους» παραπλήσιους τύπους και ενέργειες, και τους παραπλανά, χωρίς να το αντιληφθούν.
Η παρουσία γνησίων σημείων της χάριτος στους αγωνιστάς, μπορεί να οδηγήσει αργότερα, όταν λείπει ο απλανής πνευματικός οδηγός, σε πλάνη. Ο εχθρός γνωρίζει να τους εξαπατά και να τους κλέπτει «υποκρύφως». Ο αρχέκακος όφις είναι σε θέση να παραμορφώσει την υψηλή υπόθεση της νοεράς προσευχής. Και είναι ενδεχόμενο να νομίζει κάποιος πως έγινε ησυχαστής και όμως να καταντά «φανταστής» και παίγνιο των πονηρών πνευμάτων.
   Του τονίζει επίσης ότι με την ενέργεια της χάριτος ο άνθρωπος γίνεται νηφάλιος, γαλήνιος, ατάραχος ψυχικά και σωματικά, σεβάσμιος. Και μάλιστα πολλές φορές ακινητοποιείται εντελώς το σώμα, ενώ ο νους αρπάζεται σε θεϊκές αναβάσεις και θεωρίες. «Πολλών γαρ Αγίων τα σώματα κατά τον καιρόν της προσευχής θεαθέντα υπό άλλων εναρέτων ανδρών εφαίνοντο ωσεί νεκρά και ακίνητα, και όταν έπαυεν εκείνη η θεία ενέργεια ήρχοντο εις εαυτούς». Και ποτέ δεν συνέβη να εμφανίζουν οι Άγιοι τέτοιες κινήσεις, που μονάχα σκάνδαλο προξενούν και όχι ωφέλεια.
   Σε μία παράγραφο της επιστολής ο γερο-Δανιήλ κάνει μία χαριτωμένη παρατήρηση: «Αν νομίζεις, π. Καλλίστρατε, πως είναι ορθή και άψογη η συμπεριφορά σου, τότε ας την μιμηθούν και οι άλλοι εξήντα Πατέρες του Μοναστηριού σας, και ας αρχίζουν όλοι να δονούνται και να ταράζονται στις Ακολουθίες και στις Λειτουργίες, και φαντάσου τι έχει να γίνει τότε»!
   Του υπογραμμίζει και τον άλλο κανόνα, ότι η θεία χάρις που ενοικεί στην καρδιά ενός θεοφόρου ανθρώπου συνηθίζει να εκδηλώνει τις ενέργειές της και τις θεοφάνειες όχι ανάμεσα στους ανθρώπους, αλλά στη μοναξιά, στο κελί ή στην έρημο.
   Αφού ο θεοφώτιστος Γέροντας με πολλά επιχειρήματα αποκαλύπτει την πλάνη του, στο τέλος για να μην τον εκθέσει στο επικίνδυνο πνεύμα της λύπης του χορηγεί το βάλσαμο της παρηγοριάς.
   «Δεν εκπλήττομαι του λέγει – για το πάθημά σου. Δεν σε κατακρίνω γι’ αυτό αγαπητέ. Μόνο ο Θεός είναι άπταιστος και ανίκητος. Εμείς βλέπουμε ότι και πολλοί Άγιοι υπέπεσαν σε τέτοιες αποπλανήσεις. Αλλά ο φιλανθρωπότατος Ιησούς μας δεν τους άφησε σ’ εκείνη την απάτη, αλλά τους έσωσε με θαυμαστό τρόπο.

     »Δεν ήταν, σεβαστέ μου, αγιότατος και δοκιμότατος πατήρ ο Άγιος Κύριλλος ο Φιλεώτης; Και όμως στο τέλος της επιγείου ζωής του δεν έπεσε σ’ εκείνη τη φρικτή πλάνη; Ο Πανάγαθος όμως Θεός δεν τον άφησε μέχρι τέλους, αλλά τον έσωσε με θαυμαστό τρόπο.
   »Δεν έπεσαν από άγνοια σε κακόδοξες αιρέσεις και ο αββάς Γεράσιμος και ο Μέγας Ιωαννίκιος και ο Άγιος Αυγουστίνος; Και όμως ο Θεός οικονόμησε τη λύτρωσή τους, και σήμερα τιμώνται και δοξάζονται από την Εκκλησία! Καθώς εκείνοι, επειδή είχαν άλλες θαυμάσιες αρετές, δεν εγκατελείφθησαν, και συ, αγαπητέ μου Γέροντα, θα εξέλθης νικητής».
   Στην καρδιά του π. Καλλιστράτου υπήρχε αρκετό περιθώριο για να δράσει ο Θεός. Δεν έλειπε η αγαθή προαίρεσις. Απλώς δεν έτυχε να βοηθηθεί ως τώρα από έμπειρο και διακριτικό Γέροντα. Γι’ αυτό η επιστολή του γερο-Δανιήλ είχε άμεση επίδραση. Σαν δυνατό φως άρχισε να διασκορπίζει τα σκοτάδια που τόσα χρόνια σύγχυζαν το πνεύμα του. Όταν μάλιστα αργότερα έλαβε και δεύτερη επιστολή, απαλλάχθηκε τελείως από κάθε πλάνη και σατανική κίνηση. Και γεμάτος ταπείνωση έγραψε στο θεοφώτιστο Αγιορείτη Γέροντα:
   «Η επιστολή σου ήταν δίστομος μάχαιρα εναντίον του εχθρού. Με ταχύτητα αστραπής εξαφανίσθηκε η ενέργεια του Σατανά, η πολυχρόνια αυτή τυραννία, που με εξαπάτησε να τη θεωρώ ενέργεια του Θεού και να καυχώμαι. Τώρα απορώ και εξίσταμαι πώς ενήργησε η σεβαστή οσιότης σου, πώς έδειξε απέναντί μου, σ’ εμένα το αίσχος των ανθρώπων, τον ευτελή και ανάξιο, τόση υπερβολική ταπείνωση, πώς ο παντεπόπτης Κύριος που δεν επιθυμεί το θάνατο του αμαρτωλού, ένευσε στην αγαθή καρδιά σου, ώστε να με σηκώσεις από την πτώση όπου με οδήγησε ο θηριώνυμος δράκοντας. Μου φάνηκες σαν άγγελος απεσταλμένος από το Θεό, διότι τα λόγια σου ήταν λόγια Θεού και μόλις τα διάβασα και τα κατενόησα, εξαφανίσθηκε όλη η ενέργεια του εχθρού.
   »Μέγας ει, Κύριε, και θαυμαστά τα έργα σου…
   »Με ποια γλώσσα να υμνήσω και να μεγαλύνω και να υψώσω αυτή την ευεργεσία! Με άκουσες και έσπευσες γρήγορα να μου ομιλήσεις για την απάτη και την πλάνη του σατανά. Δεν έχω χάρισμα να γράφω ωραία, για να βρω τα κατάλληλα λόγια να σε ευχαριστήσω. Ο Κύριος να σε ανταμείψει για όλα.
   »Αυτά που συνέβησαν σ’ εμένα, οφείλονταν στην έλλειψη οδηγού. Ενώ έκανα νυκτομαχία, νόμιζα πως έκανα θεάρεστους αγώνες…»
   Ο γερο-Δανιήλ συγκινήθηκε υπερβολικά από την τόσο ευχάριστη εξέλιξη της υποθέσεως. Και σχολίαζε την περίπτωση με τα εξής χαρακτηριστικά λόγια:
   «Όλα προέρχονται από τον Πανάγαθον Θεόν. Είδε ο Θεός την πίστη του και με εφώτισε πώς να του απαντήσω. Αυτός ο άνθρωπος είχε καλή προαίρεση και φόβο Θεού, και γι’ αυτό τον λύτρωσε παράδοξα ο Κύριος. Εγώ δεν πίστευα πως θα λυτρωνόταν τόσο γρήγορα και πως ένας τέτοιος παλαιός αγωνιστής θα έδειχνε τόση πίστη και ταπείνωση. Είθε οι ευχές του να με ενισχύσουν κι εμένα που γράφω, αλλά δεν πράττω».
Έλεγε την “ευχή του Ιησού” και άρχιζαν τα “φαινόμενα”… (από εδώ)
Ο π. Αλύπιος, της Ι. Μονής Ξενοφώντος, διακρινόταν πολύ για τον ζήλο του. Ιδιαίτερα αγαπούσε να βρίσκει ένα ήσυχο μέρος και να προσεύχεται συνεχώς με την «ευχή», δηλαδή το «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με». Κάθε φορά που έλεγε την «ευχή» σκιρτούσε η ψυχή του από ουράνια, ανέκφραστη χαρά.
Κάποτε όμως τα πράγματα πήραν άσχημη τροπή. Χωρίς να μπορεί κι ο ίδιος να καταλάβει τι συνέβη, αδυνατούσε να συνεχίσει την «ευχή». Αν δοκίμαζε μια φορά να την πει, αμέσως – φοβερό και ανεξήγητο – άρχιζε να κλονίζεται το σώμα του. «Και το περίεργον και απορίας άξιον – όπως γράφει κάπου ο ίδιος ο γερο-Δανιήλ – όπου ταραττομένου του σώματός του συνεταράττοντο και όσοι παραπλέυρως αυτού εν τοις στασιδίοις τοις συνεχομένοις απ’ αλλήλων, όλοι ομού μετά των στασιδίων συνεχόρευον οιονεί και συνεταράττοντο. Όταν δε επίσης ηύχετο εν τω κελλίω αυτού, αυτό μετά των παρακειμένων κελλίων, δίκην βεζουβίου εκρήξεως εδονούντο, πράγμα όντι πρωτάκουστον» (Επιστολή προς Γέροντα Καλλίστρατον, 2-4-1911). Εσείετο ο τόπος. Τι γέροντες και Πνευματικοί τον είδαν, τι προσευχές και εξορκισμούς του διάβασαν… Το αποτέλεσμα μηδέν.
Η υπόθεσις έπαιρνε τραγικές διαστάσεις. Επειδή ο π. Αλύπιος είχε, χρόνια τώρα, γίνει ένα με την ευχή, δεν μπορούσε να την σταματήσει. Έτσι ασυναίσθητα, στο κελλί του, στην Εκκλησία, στο φαγητό, στην εργασία κ.λ.π. επρόσφερε ενδόμυχα τα ιερά λόγια. Και αμέσως το κρεβάτι ή τα στασίδια ή το τραπέζι ή τα πράγματα της εργασίας όλα εσείοντο. Και όσοι τυχόν πατέρες ήσαν δίπλα του πήγαιναν και αυτοί πέρα-δώθε! – Σταμάτα, πάτερ Αλύπιε, να λες την «ευχή». Δεν βλέπεις τι κακό γίνεται;
– Μα μήπως το θέλω; Ασυναίσθητα την προφέρω. Συγχωρήστε με πατέρες.
Αφού απελπίσθηκαν απ’ όλους, σκέφθηκαν τον γερο-Δανιήλ. Και ο π. Αβέρκιος, ο οικονόμος του μοναστηριού, ξεκίνησε με τον π. Αλύπιο για τα Κατουνάκια. Βράδυασαν στη Σιμωνόπετρα.
– Πρόσεχε, πάτερ Αλύπιε. Τώρα που θα πάμε στο μοναστήρι μην πεις την «ευχή» και τρομοκρατήσουμε τους πατέρες…
Στον νάρθηκα όμως της Εκκλησίας ξεχάσθηκε και την πρόφερε μία φορά και γύρω του τότε γίνηκε… σεισμός. Την άλλη ημέρα έφθασαν στα Κατουνάκια.
Ο γερο-Δανιήλ έμαθε εν ολίγοις το ιστορικό και μετά πήρε ιδιαίτερα τον π. Αλύπιο.
– Εγώ, του είπε, δεν είμαι Πνευματικός, αλλά πρέπει να μάθω λεπτομερώς την πνευματική σου ζωή. Θα μου κάνεις λοιπόν γενική εξομολόγηση και θα περιγράψεις το πώς σου συνέβη για πρώτη φορά το φαινόμενο.
– … Εκείνη τη νύχτα αγρυπνούσα στο παρεκκλήσιο της αμπελικής κοντά στη Μονή και προσευχόμουνα με το κομποσχοίνι. Σε μια στιγμή χτύπησε ο μάνταλος της πόρτας. Ένοιωσα ένα φόβο στην καρδιά μου και έναν κλονισμό στο σώμα μου. εγώ συνέχισα την προσευχή. Εν τω μεταξύ τα χτυπήματα έγιναν περισσότερα. Ο μάνταλος πήγαινε πάνω-κάτω. Σε λίγο άρχισε να χτυπάει και η πόρτα. Ένα δυνατό χτύπημα. Δεύτερο δυνατό χτύπημα. Αντιλήφθηκα πως ήταν κάτι σατανικό. Προχώρησα ως την πόρτα, αλλά δεν είδα τίποτα. Σε λίγο πάλι χτυπήματα και πάλι κλονισμός στο σώμα μου. βεβαιώθηκα τότε πως ήταν του διαβόλου και δεν έδωσα σημασία. Με περισσότερο τώρα ζήλο έλεγα την «ευχή». Τα χτυπήματα όμως αυξήθηκαν και όχι μόνο το σώμα μου, η πόρτα, αλλά και ολόκληρη η Εκκλησία βρισκόταν σε μία περίεργη κίνηση. Από τη στιγμή εκείνη, όταν σταματούσα την «ευχή» έπαυαν οι κινήσεις. Όταν την έλεγα, άρχιζαν. Έτσι έχουν τα πράγματα, άγιε γέροντα.
Ο γερο-Δανιήλ βυθίστηκε σε σκέψεις. Πρωτάκουστη περίπτωση. Αλλά δεν τον εφόβισε. Και δικαίως, γιατί στους πνευματοφόρους ανθρώπους τίποτε δεν μένει ανεξήγητο. «Ο πνευματικός», όπως το γράφει και ο Απόστολος, «ανακρίνει πάντα». Για μια στιγμή σαν να φωτίστηκε, ρώτησε τον μοναχό:
– Πάτερ Αλύπιε, όταν άρχισαν τα πρώτα έντονα χτυπήματα στην πόρτα, και αντελήφθεις ότι πρόκειται για διαβολική ενέργεια, τι είπες με το λογισμό σου; Τι αισθήματα κυριάρχησαν στην ψυχή σου; Φόβος και δειλία ή αταραξία και περιφρόνησις; Ή μήπως κάτι άλλο τυχόν;
Ο π. Αλύπιος ανέφερε λεπτομέρειες. Και ο γερο-Δανιήλ βρήκε την εξήγηση του φαινομένου: Καθώς ο διάβολος δημιουργούσε τον θόρυβο, ο π. Αλύπιος έλεγε μέσα του: «Ας χτυπάει όσο θέλει. Εμένα δεν πρόκειται να με αποσπάσει από την προσευχή μου. Μήπως τα ίδια δεν έκανε και στο Μέγα Αντώνιο; Αυτός τη δουλειά του κι εγώ τη δική μου. Είτε ο κλονισμός στο σώμα μου είναι ενέργεια της χάριτος είτε ενέργεια του φθονερού μισοκάλου, εγώ πρέπει συνεχώς μέχρις εσχάτου μου αναπνοής να λέγω την ευχή, και θα σκάσει ο διάβολος». Δηλαδή τον κατέλαβε μία αδιόρατη εκ πρώτης όψεως ομίχλη υπερηφανείας και έδειξε προς τον εχθρό υπεροπτική περιφρόνηση, σαν να είχε φθάσει στα μέτρα του Μεγάλου Αντωνίου. Μολυσμένη πια η προσευχή του από την οίηση δεν ανέβαινε ευπρόσδεκτη στο Θεό.
Ο γερο-Δανιήλ ανέλυσε σε βάθος την υπόθεση και συμβούλεψε τον πολεμούμενο:
– Από τώρα και πέρα λέγε την «ευχή» με ταπείνωση, με συντριβή. Να το αισθάνεσαι, όταν το λες. Να το πιστεύεις ότι είσαι ένας αμαρτωλός, ένας υπόδικος στα μάτια του Θεού. Να θεωρείς την ταραχή του σώματος ως σατανική ενέργεια. Και όταν παρουσιασθεί να παρακαλάς νοερά το Χριστό να την φυγαδέψει. Έτσι μόνο θα ελκύσεις την Θεία Χάρη.
Ο ταλαιπωρημένος από το διάβολο μοναχός βρήκε τη θεραπεία του. Προσευχήθηκε ταπεινά και ειρήνεψε. Ρίχθηκε από τότε με περισσότερο ζήλο στους πνευματικούς αγώνες και στην κατάκτηση της ταπεινώσεως. Αναφέρεται σχετικά ότι απέκτησε το κατά δαιμόνων χάρισμα, αφού με τις φροντίδες του και τις προσευχές του θεραπεύτηκε ένας δαιμονισμένος ονόματι Ευδόκιμος, από την Τήνο, που παρέμενε στην Ι. Μονή Ξενοφώντος. Και τι δαιμονισμένος! Όχι μόνο έβγαζε άτακτες κραυγές και ύβρεις, αλλά πολλές φορές έσπαζε και τις αλυσίδες του. Επί πλέον ερρυπαίνετο συνέχεια από την σωματική του ακαθαρσία. Για να τον θεραπεύσει ο π. Αλύπιος εμόχθησε τρία ολόκληρα χρόνια!

o-nekros.blogspot.gr

• “Νά μήν προσκολληθεῖτε (σέ μάγους) καί μολυνθεῖτε ἀπ᾿ αὐτούς · ἐγώ εἶμαι ὁ Κύριος καί Θεός σας!” (Λευϊτ. 19:26, 31) 

•  “Οἱ μαντεῖες καί οἱ οἰωνισμοί καί τά ὄνειρα εἶναι μάταια”,  (Σειράχ 34:5).

• Οἱ ἅγιοι ᾿Απόστολοι δίνουν ἐντολή στούς Χριστιανούς νά μή χρησιμοποιοῦν κανενός εἴδους μαγικά· “οὐ μαγεύσεις, οὐ φαρμακεύσεις” (Διαταγ. 7,3)

•  Ὅταν λάβαμε τό Ἅγιο Βάπτισμα, μᾶς ρώτησε ὁ ἱερέας – ἤ μᾶλλον ὁ ἴδιος ὁ Χριστός: “᾿Αποτάσσῃ τῷ σατανᾷ καί πᾶσι τοῖς ἔργοις αὐτοῦ καί πάσῃ τῇ λατρείᾳ αὐτοῦ καί πάσῃ τῇ πομπῇ αὐτοῦ;”. Καί ὁ καθένας ἀπό ἐμᾶς, μέ τό στόμα τοῦ ἀναδόχου του, ἀπάντησε: “᾿Αποτάσσομαι”. ῞Οχι μόνο τό σατανά, ἀλλά καί ὅλα τά ἔργα του καί τή λατρεία του καί τήν πομπή του. 

• ᾿Αλλά ποιά εἶναι ἡ λατρεία τοῦ σατανᾶ; ῾Ο ἅγιος Κύριλλος ῾Ιεροσολύμων ἀπαντάει, πώς εἶναι οἱ μαντεῖες, οἱ φαρμακεῖες καί ὅλα τά ἄλλα εἴδη τῶν μαγικῶν.

 

Μ.Σ.

kaiomenivatos

Ποιες είναι οι συνέπειες της μαγείας;
– Όσοι ασχολούνται με τα μάγια ή τρέχουν στις μαγείες, διαπράττουν μεγάλη αμαρτία ενώπιον του Θεού και εναντίον του Αγίου Πνεύματος, διότι αφήνουν το Θεό και ζητούν βοήθεια από το διάβολο.
Αρνούνται τις προσευχές της Εκκλησίας και μπαίνουν στα σπίτια των μάγων.
Εγκαταλείπουν τους λειτουργούς του Χριστού και πηγαίνουν στους υπηρέτες του σατανά.
Δηλαδή, αφήνουν το ζων ύδωρ, τον ιερέα και τη σωτήρια χάρη της Εκκλησίας και για τα εμπαθή και ανθρώπινα ενδιαφέροντά τους ζητούν τη συμπαράσταση των μάγων, που είναι εχθροί του Χριστού.
Αρνούνται την αλήθεια και δέχονται το ψεύδος, διότι όλα τα μαγικά λόγια και επικλήσεις είναι ψεύδη και δαιμονικές απάτες.
Μια τέτοια μεγάλη αμαρτία δε συγχωρείται στους ενόχους ούτε στον παρόντα αιώνα ούτε στο μέλλοντα, όπως λέγει ο Χριστός, εάν δεν μετανοήσουν σ’ όλη τους τη ζωή. Εναντίον αυτών των μάγων ξεσπούν κάθε είδους κακίες και κίνδυνοι. Πρώτα πρώτα τους ελέγχει η συνείδηση, διότι άφησαν το Θεό και ακολούθησαν το διάβολο. Κατόπιν κανονίζονται να απέχουν από τη Θεία Κοινωνία πολλά έτη, από 7 έως 15, και ακόμη μέχρι 20. Εκτός εάν τους οικονομήσει διαφορετικά ο πνευματικός, ανάλογα με την ειλικρίνεια της μετάνοιάς τους. Αυτοί που τρέχουν στους μάγους, αποβάλλουν από την ψυχή τους τη χάρη του Χριστού και βάζουν στο σπίτι της καρδιάς τους το πνεύμα του σατανά. Αρνούνται το Χριστό και ενώνονται με το διάβολο. Όλοι αυτοί δεν πρέπει να ονομάζονται χριστιανοί, αλλά αποστάτες. Τιμωρούνται από το Θεό με ασθένειες, και μάλιστα ανίατες, με οικογενειακά προβλήματα, με ζημιές και διενέξεις, με πτωχεία και φοβερό θάνατο. Και εάν δεν εξομολογηθούν με δάκρυα, δε θα σωθούν. Ενώ από την Εκκλησία αποβάλλονται τελείως, δηλαδή χωρίζονται από το Χριστό και παραδίνονται με τη θέλησή τους στα χέρια του νοητού εχθρού. Εάν πεθάνουν στην αμαρτία τους αυτή, δεν κηδεύονται από ορθόδοξο ιερέα, αλλά όπως οι ειδωλολάτρες και οι αρνητές της πίστεως, οδηγούνται στην αιώνια τιμωρία τους, στα βάσανα της κολάσεως. Αυτές λοιπόν είναι ο φοβερές συνέπειες της μαγείας.
(Γέρων Κλεόπας) 

Έλεγε ο π. Κλεόπας: «Να μη κάνεις κανένα έργο, χωρίς να το σφραγίζεις με τον Τίμιο Σταυρό! Όταν αναχωρείς για ταξίδι, όταν αρχίζεις το έργο σου, όταν πηγαίνεις να διδάξεις στο σχολείο σου, όταν είσαι μόνος σου ή και με άλλους μαζί, σφράγισε με τον παντοδύναμο Σταυρό το μέτωπό σου, το σώμα σου, την καρδιά σου, τα χείλη σου, τα μάτια σου, τα αυτιά σου και όλα τα μέλη σου να τα σφραγίζεις με το σημείο της νίκης του Χριστού επί του Άδου. Και τότε μη φοβάσαι από τα μαγικά ή τα ξόρκια και τους μάγους. Διότι όλα αυτά λύνονται από τη δύναμη του Σταυρού, όπως το κερί λιώνει μπροστά στη φλόγα της φωτιάς και όπως φεύγει η σκόνη στον άνεμο!»
Γεροντικό Ρουμάνων Πατέρων Εκδόσεις “Ορθόδοξος Κυψέλη
πηγή

orthodoxigynaika

Του Παναγιωτη Παναγόπουλου

Τα κινηματογραφικά στούντιο βγάζουν στις αίθουσες ταυτόχρονα ιστορίες με παραφυσικά θέματα, φαντάσματα και βρικόλακες.

Σε εξαιρετικά δύσκολη θέση βρίσκονται οι γονείς σε ό,τι αφορά την ψυχαγωγία των παιδιών τους. … τα κινηματογραφικά στούντιο, συγχρονισμένα αυτήν τη χρονιά, βγάζουν στις αίθουσες ταυτόχρονα ταινίες animation… θρίλερ, με μεταφυσικά θέματα, φαντάσματα και βρικόλακες.

Η τάση δεν είναι απολύτως καινούργια. Τα τελευταία χρόνια βγήκαν στις αίθουσες ταινίες animation, όπως η «Νεκρή νύφη», η «Coraline» και το «Τερατόσπιτο», αλλά και παλιότερα ο «Χριστουγεννιάτικος εφιάλτης», που είχαν να κάνουν με το υπερφυσικό και το απόκοσμο. Οι περισσότερες όμως, εκτός από το mainstream «Τερατόσπιτο», θεωρήθηκαν περισσότερο ταινίες ειδικού και κυρίως ενήλικου κοινού.

Η νέα σοδειά των animation τρόμου απευθύνεται αποκλειστικά στα παιδιά και είναι ταινίες στις οποίες τα στούντιο υπολογίζουν για υψηλές εισπράξεις και πρώτες θέσεις στο box office, κάτι που συνήθως καταφέρνουν με πιο παραδοσιακές «παιδικές» ταινίες, όπως η «Μαδαγασκάρη», η «Εποχή των Παγετώνων» ή το «Kung Fu Panda».

Αυτή τη χρονιά, κοντά σε αυτές τις ταινίες, το κλίμα γίνεται γοτθικό με τρεις ταινίες, το «Frankenweenie» του Τιμ Μπάρτον, τον «ParaNorman» και το«Hotel Transylvania», που αντίστοιχα έχουν να κάνουν με τη νεκρανάσταση ενός σκύλου, ένα παιδί που συνομιλεί με τους νεκρούς και ένα ξενοδοχείο με οικοδεσπότη τον Κόμη Δράκουλα.

Είναι βέβαιο ότι το κλίμα και το περιεχόμενο των ταινιών αυτών προβληματίζει τους γονείς.

Όταν τα βαμπίρ θεωρούνται χαριτωμένα, γοητευτικά, ακόμη και αστεία…

Με το κύμα των νεανικών ταινιών και τηλεοπτικών σειρών με πρωταγωνιστές βαμπίρ, λυκανθρώπους και ξωτικά, ο πληθυσμός του… κάτω κόσμου έχει πάψει πια να είναι τόσο τρομακτικός όσο ήταν παλαιότερα, που ήταν αποκλειστικά συνδεδεμένος με τις σκληροπυρηνικές ταινίες τρόμου.

Τώρα πια, τα βαμπίρ και τα άλλα απόκοσμα πλάσματα θεωρούνται χαριτωμένα, γοητευτικά, ακόμη και αστεία ή σέξι, κάτι που τα έχει κάνει πολύ πιο οικεία σε μια ευρύτερη βάση κοινού και πολύ περισσότερο στις νεαρές ηλικίες. Είναι ίσως το στοιχείο που έχει λειτουργήσει περισσότερο στο να υπάρξει αυτή η ταύτιση στον προγραμματισμό των στούντιο.

Πιο αναλυτικά, πάντως, το ασπρόμαυρο «Frankenweenie» (τον Νοέμβριο στις αίθουσες) του Τιμ Μπάρτον είναι ένα σχέδιο που δεν έχει επηρεαστεί από τη μόδα των βαμπίρ. Βασισμένο σε μια δική του μικρού μήκους ταινία του 1984, είναι η ιστορία ενός αγοριού, που αποφασίζει να φέρει πίσω στη ζωή τον σκύλο του, όταν θα χτυπηθεί από αυτοκίνητο. Ο σκύλος – Φρανκενστάιν θα επανέλθει, αλλά θα φέρει μεγάλη αναστάτωση στη γειτονιά πριν όλοι αντιληφθούν ότι το ανεστημένο σκυλί είναι κατά βάθος ο παιχνιδιάρης Σπάρκι.

Ο «ParaNorman» (έξοδος στις 13 Σεπτεμβρίου) είναι ένα αγόρι που μιλάει με τους νεκρούς και πείθει φαντάσματα και ζόμπι να συνασπιστούν με τους κατοίκους της πόλης του για να γλιτώσουν από μια παλιά κατάρα.

Τέλος, στο «Hotel Transylvania» (πρεμιέρα στις 6 Δεκεμβρίου), ο Κόμης Δράκουλας έχει γίνει ξενοδόχος, αλλά και υπερπροστατευτικός πατέρας, όταν ένα αγόρι ερωτευτεί την έφηβη κόρη του.

Ακόμη και το σημαντικότερο στούντιο του είδους, η Pixar, που άλλαξε εντελώς τη λογική και την τεχνική με την οποία φτιάχνονται οι ταινίες animation, στρέφεται και αυτό προς τις «τρομακτικές» ιστορίες.

Μέσα στη λίστα των ταινιών που ετοιμάζει, βρίσκεται και το «Dia de los Muertos», που αναφέρεται στην Ημέρα των Νεκρών που γιορτάζεται στο Μεξικό. Βλέποντας την κατεύθυνση που παίρνει ο ανταγωνισμός, η Pixar βλέπει ότι δεν μπορεί να κάνει μόνο ταινίες με αυτοκίνητα και παιχνίδια που μιλούν…

“ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” 24/6/2012)

tideon.org

http://vatopaidi.wordpress.com/

Ορισμός – Χαρακτηριστικά

Σκοπός του Μυστικισμού είναι η βιωματική, υπαρξιακή αναζήτηση, η άμεση σχέση και η πνευματική ένωση με τον Θεό η το θείο· αυτή επιδιώκεται με αυτοσυγκέντρωση, προσευχή, απάθεια, θεωρία, έκσταση. Ο Μυστικισμός αποτελεί συνήθως το διαισθητικό στοιχείο στη θρησκευτική εμπειρία και εμφανίζεται σε όλες σχεδόν τις θρησκείες, από τις πιο πρωτόγονες έως τις πιο εξελιγμένες. Κάποτε αναπηδά μέσα από πετρώδεις περιοχές μιας εξωτερικής θρησκευτικότητας, δίνοντας νέα άνθηση στο θρησκευτικό αίσθημα.

Λόγω των ποικίλων μορφών με τις όποιες εμφανίζεται στην Ιστορία των Θρησκευμάτων και των αντιφατικών στοιχείων τα όποια κάποτε περιλαμβάνει, δεν υπάρχει γενικά αποδεκτός ορισμός. Κατά κανόνα ο Μυστικισμός, ο όποιος εκφράζει την άμεση εμπειρία και σχέση του ανθρώπου με το Άγιο, διαφέρει από την αποκρυφιστική μυστικοπάθεια και τις απόκρυφες δοξασίες και τεχνικές.

Η σχέση Μυστικισμού και οργανωμένης θρησκείας εμφανίζεται ιδιότυπη, ένα μείγμα σεβασμού και δυσπιστίας. Συνήθως, ένα αληθινά θρησκευόμενο πρόσωπο έχει φλέβα μυστική, και ένας δονούμενος από τη βίωση του Αγίου μυστικός είναι έντονα θρησκευτική προσωπικότητα. Παρά ταύτα δεν πρέπει να συγχέεται η εν γένει θρησκευτικότητα με τον Μυστικισμό. Η θρησκεία είναι ένα πολύ ευρύτερο φαινόμενο. Όπως, εξάλλου, υπάρχουν μορφές μυστικισμού μη θρησκευτικές.

Δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία ως προς τα χαρακτηριστικά του Μυστικισμού. Η W.R. Inge (1889) είχε διακρίνει: Πρώτον, την εσωτερική γνώση. Δεύτερον, την ησυχία. Τρίτον, την ενδοσκόπηση. Και τέταρτον, την περιφρόνηση και παραμέληση των υλικών πραγμάτων. Στον 20ό αι. ως χαρακτηριστικά του Μυστικισμού αναγνωρίζονται συνήθως τα επισημανθέντα από τον W. James (1902): 1. Το ανέκφραστο (ineffability). 2. Το νοητικό στοιχείο (noetic), εφόσον η μυστική εμπειρία επιζητεί μιά ολική αντίληψη του σύμπαντος, που ασφαλώς ανήκει στη νοητική σφαίρα. 3. Η παθητικότητα (passivity). 4. Η παροδικότητα (transiency). Τελευταίως, ο L. Duprey (1987) προτείνει στη θέση της παροδικότητας την έννοια της ρυθμικότητας (rythmic), διότι η εμπειρία αυτή επανέρχεται με κάποιο ρυθμό. Και ακόμη προσθέτει ως 5, την ολοκλήρωση (integration), διευκρινίζοντας ότι η μυστική συνείδηση επιτυγχάνει να υπερβεί διάφορες αντιθέσεις και με την ενόραση να τις συνθέσει.

Πολλοί υποστήριξαν ότι υπάρχει κοινός παρονομαστής κάτω από τις πιο ποικίλες μορφές Μυστικισμού. Όσο όμως και αν διαπιστώνονται κοινά γνωρίσματα στη μυστική εμπειρία διαφόρων θρησκευτικών συστημάτων, σοβαρές επίσης είναι και οι αποκλίσεις, οι ιδιαίτεροι χρωματισμοί. Η κάθε μυστική εμπειρία διατηρεί κάτι το ειδικό, το προσωπικό.

Μέσα στον θρησκευτικό μυστικισμό διακρίνονται καθαρά δύο ρεύματα: το ενα, που γενικά θα μπορούσε να ονομασθεί μονιστικής ή μονιστικιζούσης κατευθύνσεως (Νεοπλατωνισμός, ινδουιστική Αντβάιτα, Ταοϊσμός), και το άλλο το θεϊστικό, που αναπτύχθηκε στις προφητικές θρησκείες. Στο πρώτο, το μυστικό βίωμα κορυφώνεται στον πλήρη αφανισμό του ανθρώπινου εγώ μέσα στην απόλυτη Αρχή ή το θείο Πνεύμα. Στο δεύτερο, η ανθρώπινη προσωπικότητα εξυψώνεται και διατηρείται ενωμένη με τον Θεό. Ανάλογα με τον βαθμό της συμμετοχής του Μυστικού στη διαδικασία για την επιστροφή του στον Θεό, ο Μυστικισμός εμφανίζεται ως ενεργητικός, θεωρητικός ή ησυχαστικός.

Ως προς τους εξωτερικούς τύπους, διακρίνονται:

1. Θεωρητικές και διανοητικές μορφές Μυστικισμού, στις όποιες αναζητείται μια συνεκτική ενότητα. Και εδώ αναπτύχθηκαν ήπιοι η ακραίοι, εξωστρεφείς ή εσωστρεφείς, θεϊστικοί ή μη θεϊστικοί τύποι.

2. Μορφές αφοσιώσεως, που τονίζουν το συναισθηματικό στοιχείο και επιζητούν την προσέγγιση του Απολύτου με την αγάπη.

3. Εκστατικές και ερωτικές μορφές, πού προκαλούν ερωτικά αισθήματα και εξάρσεις. Μερικές φορές οι δύο τελευταίοι τύποι συγχέονται.

Η μυστική εμπειρία συχνά αναπτύσσει μέσα στην ανθρώπινη συνείδηση τη συναίσθηση της παγκοσμιότητας και της ενότητας με όλους τους ανθρώπους. Συνήθως, στις πνευματικότερες μορφές μυστικισμού δεσπόζει ειρηνική, ενοποιός διάθεση. Οι μυστικές εμπνεύσεις ζωογονούν το θρησκευτικό βίωμα, κρίνουν και υπερβαίνουν τις παραδοσιακές θρησκευτικές δομές, κάποτε αμφισβητούν και σείουν τη συμβατική εξωτερική θρησκευτικότητα, ενώ δεν λείπουν και οι επικίνδυνες παρεκκλίσεις.

Ίχνη Μυστικισμού σε πρωτόγονους πολιτισμούς

Η βεβαιότητα ότι ο άνθρωπος μπορεί να επικοινωνήσει με μιά υπέρτερη δύναμη, να την προσοικειωθεί, να υπερβεί τα όρια του σώματος του, να ενωθεί με μιά θεότητα, συναντάται ήδη σε πρωτογενή θρησκευτικά στάδια και πρωτόγονους πολιτισμούς. Φαινόμενα που κλίνουν προς τον Μυστικισμό διαφαίνονται σε ορισμένες πλευρές του Σαμανισμού -ο οποίος αναπτύχθηκε από λαούς της Β. Ασίας, Ευρώπης και Αμερικής-, καθώς επίσης σε θρησκευτικά έθιμα των αυτοχθόνων της Αυστραλίας, της Αμερικής, ως και στην πνευματοληψία διαφόρων αφρικανικών λαών. Ως μυστικό στοιχείο στον Σαμανισμό θα μπορούσε να θεωρηθεί η βεβαιότητα στην παρουσία του θείου στον Σαμάνα, η πίστη ότι κατά την έκσταση η ψυχή του εγκαταλείπει το σώμα, για να ενωθεί με τον Θεό η τουλάχιστο να παραμείνει μπροστά του.

Η έκσταση, εξάλλου, κατά την οποία ο άνθρωπος δεν έχει συνείδηση των εξωτερικών ερεθισμών και υπόκειται σε εξαιρετικές εμπειρίες, γνωστή ήδη στη λατρεία του Διονύσου, παρουσιάζεται σε πολλές γηγενείς θρησκείες στην Αφρική και την Αμερική. Η κατάσταση αυτή σε πρωτόγονους πολιτισμούς προκαλείται με διάφορα μέσα: ναρκωτικά, νηστείες, εκκωφαντική μουσική, οργιαστικούς χορούς. Ιδιαίτερα η όρχηση εντείνει τις ψυχοσωματικές δυνάμεις, για να οικειοποιηθεί ο άνθρωπος υπερβατική δύναμη ή να ενωθεί με ένα υπέρτερο πνεύμα. Η έκσταση συνήθως προϋποθέτει την πίστη ότι ο άνθρωπος μπορεί να μεταμορφωθεί και να ενωθεί με το θείο. Παραμένει βεβαίως συζητήσιμο κατά πόσον τα φαινόμενα αυτά εντάσσονται στον θρησκευτικό Μυστικισμό. Θα μπορούσαν, εντούτοις, να θεωρηθούν προστάδια, τάσεις ή ίχνη Μυστικισμού, υποδηλώνοντας τη φορά του ανθρώπου προς υπερβατικές μυστικές εμπειρίες.

Ελληνικός Μυστικισμός

Ο ελληνικός μυστικισμός πρωτοαναπτύχθηκε κυρίως φιλοσοφικά στην περί ενός και παντός διδασκαλία των προσωκρατικών φιλοσόφων και μέσα στο ευρύτερο θρησκευτικό κλίμα που είχαν δημιουργήσει η διονυσιακή λατρεία και τα ορφικά μυστήρια με τον εκστασιακό χαρακτήρα τους. οι μύστες του Διονύσου πίστευαν ότι εγίνοντο «ένθεοι», ενώ οι ορφικοί αποσκοπούσαν στην επιστροφή στη θεία ουσία με την έκσταση. Η ελληνική φιλοσοφική διανόηση εξευγένισε τις αρχικές παραστάσεις ενώσεως με το θείο των ελληνικών μυστηρίων και στη θέση των παλαιών τελετουργιών καλλιέργησε την έκσταση που προκαλείται κυρίως με διαλογισμό.

Οι Έλληνες ανέπτυξαν, μεταξύ άλλων, τον μονισμό και τον πανθεϊσμό, διδάσκοντας ότι ο κόσμος προέρχεται από μιά πρώτη Αρχή, στην οποία και επιστρέφει. Μ’ αυτήν τη σύλληψη συνδέθηκε η αντίληψη της αιώνιας ανακυκλήσεως των όντων και ακόμη η θεωρία της μετεμψυχώσεως. Ο Πλάτων (428/427-348/ 347 π.Χ.) πλούτισε περισσότερο τον ελληνικό φιλοσοφικό μυστικισμό με τη θεωρία του περί ιδεών, ενώ οι στωικοί προσέφεραν την πανθεΐζουσα φιλοσοφία περί λόγου.

Η πιο εντυπωσιακή όμως μυστική σύνθεση πραγματοποιήθηκε με τον Νεοπλατωνισμό, που συνέκρασε στοιχεία από την πλατωνική, αριστοτελική, πυθαγόρεια και στωική φιλοσοφία, συμπληρώνοντας πιθανώς το αμάλγαμα αυτό με συλλήψεις της ιουδαϊκής ερμηνευτικής παραδόσεως. Ο Νεοπλατωνισμός παρουσιάσθηκε ως καθολικό φιλοσοφικό σύστημα, ανυψωτικό πνευματικά και εδραίο διανοητικά. Ιδρυτής του θεωρείται ο Αμμώνιος Σακκάς (175-242), αλλά διαμορφωτής του υπήρξε κυρίως ο Πλωτίνος (206-269),που δίδαξε στη Ρώμη.

Στη συνέχεια αναπτύχθηκε περαιτέρω από τον Πορφύριο (232-303), τον Ιάμβλιχο (205-330) στη Συρία και τον Πρόκλο (411-485) στην Αθήνα. Για τον Νεοπλατωνισμό, αρχή και πηγή του κόσμου είναι το Εν, το Πρώτο, το Αιώνιο, το Ύψιστο, το Αγαθό, που ταυτίζεται με τον Θεό. Ο κόσμος προήλθε από το εν με απορροή, πουσυντελέσθηκε σε επάλληλες φάσεις. Πρώτη απορροή είναι ο νους, ο όποιος αποτελείται από ιδέες που αντιστοιχούν στον πλατωνικό νοητό κόσμο, δεύτερη ηψυχή του παντός, τρίτη οι επιμέρους ψυχές και τελευταία η ύλη, που είναι περισσότερο απομακρυσμένη από το Εν. Στη φιλοσοφία του Πλωτίνου κάθε απορροή από το εν αντανακλά την πρότερα της ως εικόνα. Αυτό σημαίνει κάτι πολύ περισσότερο από εξωτερικό αντίγραφο· η κάθε σφαίρα της πραγματικότητας αναφέρεται στο βάθος της ουσίας της σε μιά ανώτερη και πρέπει να επιστρέψει σ’ αυτήν. Με τη μεταφυσική αυτή, και κυρίως με τη θεωρία της απορροής, συνάπτεται ο νεοπλατωνικός μυστικισμός.

Η ανθρώπινη ψυχή πρέπει να διαπεράσει τα σύνορα των αισθήσεων, της ύλης, και να κοινωνήσει με το Εν, το Απόλυτο. Η τελική ένωση μαζί του συντελείται με ασκητική κάθαρση και έκσταση που οδηγεί στη μυστική θεωρία του θείου. Η πλωτίνεια ένωση με το εν έχει ονομασθεί εκστατική, αλλά κυρίως είναι εισδυτική (διείσδυση εις εαυτόν). Ο Πλωτίνος ενέταξε στο σύστημα του τις τέσσερις βασικές αρετές της πλατωνικής ηθικής – σοφία, ανδρεία, σωφροσύνη, δικαιοσύνη -, απλώς ως προϋποθέσεις. Εκείνο στο όποιο κυρίως αποβλέπει ως ύψιστο σκοπό, ως ευδαιμονία και αγαθό, είναι η μυστική ένωση της ψυχής με τον Θεό. Η συγχώνευση με το εν μπορεί, κατά τον Νεοπλατωνισμό, να πραγματοποιηθεί ήδη κατά τη διάρκεια του επίγειου ανθρώπινου βίου. Ο Πλωτίνος και ο Πορφύριος υποστήριξαν ότι είχαν τέτοια εμπειρία. Γενικά, η νεοπλατωνική διδασκαλία παρουσιάζεται μάλλον ψυχρή, χωρίς συναισθηματισμό και οράματα. Ο Νεοπλατωνισμός υπήρξε ο μεγάλος αντίπαλος του Χριστιανισμού και στην αντιπαράθεση μαζί του ορισμένες ιδέες μεταπλάσθηκαν από τους χριστιανούς μυστικούς.

Κινεζικός Μυστικισμός

Στην Κίνα βλάστησε και αναπτύχθηκε ένα από τα πιο αρχαία μυστικά συστήματα. το θεωρητικό του υπόβαθρο βρίσκεται στα αρχαία φιλοσοφικά αξιώματα του Λάο-Τσέ και τα αποφθέγματα της ποιητικής δημιουργίας του Τσουάνγκ-Τσέ. Το βασικό ιερό βιβλίο του Ταόισμού Τάο-τε-Τσίνγκ (προφερόμενο Ντάου-ντα-Τσίνγκ),που αποδίδεται στον Λάο-Τσέ (6ος αι. π .Χ.), καθορίζει μιά γραμμή ασκητική με πολλές μυστικές τάσεις. Η ύψιστη πραγματικότητα, το Τάο, προσδιορίζεται με αντιφατικές φράσεις και αποφατική γλώσσα. Είναι αθέατο, ακατανόητο, άμορφο, τέλειο, αναλλοίωτο, απρόσωπο, πληροί τα πάντα, είναι πηγή των πάντων. Υπήρχε πριν από όλους τους αιώνες, πριν από τη γη και τον ουρανό. Είναι η πρώτη αρχή του σύμπαντος. Πρόκειται για μιά τάση μονιστική, που διαβλέπει απόλυτη ενότητα στο σύμπαν.

Η ταόιστική αντίληψη για τη δημιουργία είναι ότι από το Τάο προήλθε το Εν, δηλαδή η μεγάλη Μονάδα, και από αυτήν οι δύο πρώτες ουσίες, «γιάν» και «γίν », θετική και αρνητική, που αντιπροσωπεύουν και αγκαλιάζουν όλες τις μεγάλες αντινομίες: φως-σκιά, αρσενικό-θηλυκό κ.λπ. Τέλος, αυτές γέννησαν τον ουρανό, τη γη, τον άνθρωπο· από αυτές προήλθαν όλα τα δημιουργήματα. Το Τάο δεν είναι μόνο η απόλυτη πηγή κάθε υπάρξεως, αλλά συγχρόνως κρατάει σε αρμονία όλα τα φαινόμενα της φύσεως. Η ενέργεια του είναι αναγκαία και αυτόματη. Αποτελεί τον ύψιστο ανθρώπινο σκοπό. Ο άνθρωπος πρέπει να επιδιώξει την αυτοεγκατάλειψή του στο Τάο. Βασικά, τα μέσα γι’ αυτή την εναρμόνιση είναι η ησυχία, η απάθεια, η επιστροφή στην πρωτόγονη απλότητα.

Η βασική θέση που προτείνει ο Ταοϊσμός (η περίφημη «γουό γουάι») θα μπορούσε να συνοψισθεί στην παρότρυνση «μην κάνεις τίποτε» ή «κάνε το καθετί μην κάνοντας τίποτε». Για να επιτύχει ο άνθρωπος τον συντονισμό με το Τάο και να βρίσκεται σε αρμονία με τα εξωτερικά πράγματα, η ταοϊστική παράδοση καθόρισε μιά μυστική διαδικασία, με πρώτη φάση την κάθαρση, δεύτερη τον φωτισμό -όταν η αρετή δεν χρειάζεται πλέον μιά συνειδητή προσπάθεια, αλλά γίνεται αυθόρμητα- και τρίτη, την εσωτερική ενότητα. Όλοι οι άνθρωποι δυνάμει μπορούν να προχωρήσουν προς το Τάο. Ο Ταοϊσμός κήρυξε την περιφρόνηση του πλούτου, των ηδονών, της συσσωρεύσεως γνώσεως και διαμόρφωσε μιά νοοτροπία διαμετρικά αντίθετη από την αντίστοιχη του κλασικού Κομφουκιανισμού.

Αργότερα, ο Ταοϊσμός εκφυλίστηκε σ’ ένα σύστημα μαγείας, αλχημείας, αποκρυφιστικής μυστικοπάθειας. Το έργο του Τάο-Λίνγκ (1ος ή 2ος αι. μ.Χ.) έδωσε στον Ταοϊσμό σαφέστερη εξωτερική οργάνωση· ιδρύθηκαν πολλά μοναστήρια, ανδρικά και γυναικεία, που παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες με τα βουδδιστικά, καθώς και ναοί, οι όποιοι στέγασαν ποικίλες εικόνες διαφόρων θεοτήτων. Ανεξάρτητα από αυτή την εξέλιξη, ο κινεζικός μυστικισμός στις βασικές του πηγές εμφανίζει χαρακτηριστικές ομοιότητες με τον Νεοπλατωνισμό, με τον όποιο συμφωνεί τόσο στο θέμα της τελικής ενότητας, που είναι απρόσιτη στη γνώση και μπορεί να επιτευχθεί με διαίσθηση, ανάταση και έκσταση, όσο και στην άποψη ότι η απόλυτη Αρχή δεν μπορεί να ταυτισθεί με το όλο ή μέρος του υλικού σύμπαντος.

Ινδουιστικός Μυστικισμός

Οι Ινδοί διακρίθηκαν σ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας τους για έντονη μυστική διάθεση. Τον Ινδουισμό διατρέχει μιά εσωστρεφής μυστική τάση στις περισσότερες όψεις του, τόσο στις φιλοσοφικές και μεταφυσικές πτήσεις, όσο ακόμη και στις λατρευτικές εκδηλώσεις, που προσεγγίζουν τα σύνορα του Σαμανισμού και της μαγείας. Η αναζήτηση της πρώτης Αρχής πρωτοεμφανίζεται ήδη σε ορισμένα κείμενα των Βεδών (όπως στον Ύμνο της δημιουργίας). Από την έμφαση στη σπουδαιότητα της θυσίας αναδύθηκε η λέξη Μπράχμαν (Brahman), που στην αρχή δήλωνε την ιερή δύναμη που είναι παρούσα στη θυσία και αργότερα έφθασε να σημαίνει το Απόλυτο.

Κυρίως όμως οι Ουπανισάντ συγκέντρωσαν το διάσπαρτο υλικό του ινδικού διανοητικού μυστικισμού και προσέφεραν μιά πλούσια πηγή, που τον άρδευσε στους επόμενους αιώνες. Υποστήριξαν ότι το Μπράχμαν περικλείει τα πάντα -ό,τι υπάρχει και ό,τι δεν υπάρχει- και ότι είναι μέσα σε όλα και πάνω από όλα, πέρα από κάθε ορισμό: μιά ύψιστη, απρόσωπη Αρχή. Παράλληλα με την αντίληψη περί Μπράχμαν ανελίχθηκε η διδασκαλία περί άτμαν, που συνιστά το αόρατο τμήμα της ανθρώπινης υπάρξεως. Σε επόμενη φάση η ινδική σκέψη θα ταυτίσει το Ένα και μοναδικό Μπράχμαν με το Ατμαν. Η σχέση της κοσμικής ψυχής του παντός με την ατομική ψυχή κάθε ανθρώπου μοιάζει με τη σχέση που περιέγραψε αργότερα ο Πλωτίνος.

Από τις Ουπανισάντ κυρίως, πήγασε μία από τις τυπικότερες μορφές μυστικισμού, που σε πολλά συμβαδίζει με τον πανθεϊστικό μονισμό. Αναπτύχθηκε φιλοσοφικά από τη Βεντάντα, ένα από τα έξι ορθόδοξα φιλοσοφικά θρησκευτικά συστήματα του Ινδουισμού, και ιδιαίτερα από τον κλάδο της Αντβάιτα. Η μη-δυϊστική σχολή της Αντβάιτα Βεντάντα (Advaita Vedanta) διαμορφώθηκε φιλοσοφικά, όπως είδαμε, κυρίως από τον Σάνκαρα (788-820), που υποστήριξε τη μη πραγματικότητα του κόσμου, τη μη δυαδικότητα του Μπράχμαν και τη μη ύπαρξη διαφοράς ανάμεσα στο Ατμαν και το Μπράχμαν.

Σύμφωνα με αυτή, μία και μόνη σταθερή πραγματικότητα υπάρχει, το Μπράχμαν, το όποιο ενυπάρχει και στον άνθρωπο ως ατμαν. Το ατμαν δεν ταυτίζεται με αυτό που στην ελληνική ονομάζεται ψυχή. Είναι το σταθερό και αναλλοίωτο, που παραμένει όταν αφαιρεθούν αυτά που σκεπτόμαστε, που θέλουμε, που αισθανόμαστε. Με την ενόραση και την επίγνωση που μπορούν να προέλθουν από τη μυστική εμπειρία, ο άνθρωπος κατορθώνει να συνειδητοποιήσει την ταυτότητα του με το υπέρτατο Μπράχμαν, αναφωνώντας το: «συ είσαι τούτο» (τάτ τβάμ ασύ), δηλαδή το πνεύμα σου είναι ένα με το όλον, είσαι το όλον. Ο αφανισμός της ίδιας της προσωπικότητας και η ένωση του ατομικού ατμαν με το Μπράχμαν είναι η λύτρωση. Η πνευματική ύπαρξη του ανθρώπου, μιά σταγόνα από τον ωκεανό, επιστρέφει, ύστερα από ποικίλες μεταμορφώσεις και μετεμψυχώσεις, ύστερα από την περιπέτεια της σαμσάρα, στην υπέρτατη και απόλυτη πηγή της. για να προχωρήσει όμως κανείς σ’ αυτό το μυστικό μονοπάτι, απαιτείται άσκηση, παραμερισμός των επιθυμιών και κυρίως γνώση, που αποκτάται με έντονη διανοητική αυτοσυγκέντρωση.

Ο άλλος τύπος μυστικισμού που αναπτύχθηκε στην Ινδία συνδυάσθηκε με ένα δυαλισμό και στηρίχθηκε φιλοσοφικά από μιά άλλη μεγάλη ορθόδοξη Ινδουιστική σχολή, τη Σάνκυα. Αυτή υποστηρίζει ότι υπάρχουν δύο διαφορετικές αρχές, η «πρά-κριτι», υλική αρχή, πηγή ενέργειας, και η «πουρούσα», ξεχωριστές πνευματικές οντότητες. Οι τελευταίες μπορούν και πρέπει να ελευθερωθούν από την ύλη, με μιά συστηματική προσπάθεια αυτοσυγκεντρώσεως, σε μιά μυστική αυτομόνωση. Ο μυστικισμός αυτός δεν οδηγεί σε συγχώνευση με μιά υπερβατική οντότητα, δεν σχετίζεται με τον πανθεϊστικό μονισμό, αλλά οδηγεί σ’ έναν απόλυτο ατομικισμό.

Μιά τρίτη κατεύθυνση του ινδικού μυστικισμού έχει έντονο θεϊστικό χαρακτήρα. Οι πηγές του βρίσκονται στο περίφημο μυστικό ποίημα «Μπαγκαβάτ-γκιτά». Εδώ η διήγηση για τον Κρίσνα προϋποθέτει σαφή θεϊστική τοποθέτηση. Προτείνει μιά σύνθεση θεωρητικής και δραστήριας ζωής, ενώνοντας μονισμό και θεϊστικό ρεύμα. Παρακινεί σε νοητική πειθαρχία, ηρεμία, απάθεια, με τα όποια και ο πιο δραστήριος άνθρωπος θα κατορθώσει να ανακαλύψει την παρουσία του αιώνιου σε όλα τα πράγματα. Το ποίημα αυτό, που κορυφώνεται στο δράμα και τη θεοφάνεια του Κρίσνα, καταλήγει με τη συμβουλή να αναζητεί κανείς τον Θεό με αφοσίωση σ’ αυτόν μάλλον παρά με τον αυτοβυθισμό. Έτσι εξαίρει την μπάκτι (bhakti), την οδό της αφοσιώσεως σε προσωπική θεότητα.

Αυτός ο τύπος του αγαπητικού μυστικισμού στερεώθηκε φιλοσοφικά κυρίως από τον Ραμανουτζα (1017-1137) και τη σχολή που ίδρυσε. Κατ’ αυτήν υπάρχουν τρεις απόλυτες αρχές, ο Θεός, οι ψυχές και η ύλη, και ο Θεός αποτελεί τη μοναδική αυτόνομη πραγματικότητα, τόσο της ψυχής, όσο και της ύλης. Ο Ραμανουτζα στη θέση του απρόσωπου Απολύτου τοποθετεί και πάλι την παραδοσιακή αντίληψη περί προσωπικού Θεού, που βοηθεί την ψυχή στον δρόμο για τη λύτρωση και αντί της ψυχρής διανοητικής μεταφυσικής αναζητήσεως συνηγορεί για μιά βιωματική στάση αφοσιώσεως.

Από το γόνιμο αυτό φιλοσοφικό έδαφος άντλησε νέους χυμούς ο ερωτικός μυστικισμός, που άνθησε στην Ινδία ως αφοσίωση (μπάκτι). Ο ινδικός συγκινησιακός τύπος μυστικισμού έφθασε σε μιά υστερική φόρτιση και έξαρση στον μυστικισμό του Τσαϊτάνυα (1486-1534) και των οπαδών του, καθώς και στον αισθησιασμό ορισμένων άλλων ινδουιστικών αιρέσεων. Η μπάκτι θρησκευτικότητα παρουσίασε ιδιαίτερη ακμή στη δεύτερη χιλιετία και συνεχίζει να επηρεάζει έως σήμερα την ινδική πνευματικότητα.

Βουδδιστικός Μυστικισμός

Εφόσον ο Μυστικισμός είναι η άμεση, διαισθητική σχέση με το Απόλυτο, θα μπορούσε να ισχυρισθεί κανείς, μένοντας συνεπής σ’ αυτό τον αυστηρό ορισμό, ότι δεν υφίσταται βουδδιστικός μυστικισμός, διότι στις κλασικές μορφές αυτού του θρησκεύματος δεν γίνεται δεκτό ότι υπάρχει Απόλυτο. Αντίθετα προς τις προφητικές θρησκείες, που το μήνυμα τους καθορίζεται από τον λόγο, ο Βουδδισμός, ως θρησκεία της σιωπής, αρνείται όλους τους τρόπους ονομασίας του Απολύτου, ενώ στο βάθος αφήνει να διαφαίνεται ότι δέχεται ένα άρρητο Απόλυτο, που το ταυτίζει με την κενότητα. Προβάλλοντας την ιδέα του «ανάτμαν»-«ανάττα» (μη-ψυχής), θέτει ως ιδανικό την επίτευξη της «νιρβάνα». Άλλα ενώ αρνείται ένα πραγματικό, θετικό Απόλυτο, δέχεται έναν απόλυτο σκοπό.

Η βουδδιστική κατάδυση και διάλυση στην κενότητα θα μπορούσε να θεωρηθεί μία sui generis μυστική εμπειρία, που αντιστοιχεί με τη συγχώνευση στο εν της Ινδουιστικής Αντβάιτα η του Νεοπλατωνισμού. Είναι επίσης ενδεικτικό ότι ο τελικός βουδδιστικός σκοπός, η νιρβάνα, περιγράφεται με αποφατικό βέβαια τρόπο, με μυστικές όμως φράσεις, δανεισμένες από τον Ινδουισμό. Τέλος, στη λατρευτική πράξη, όταν ο βουδδιστής ευχαριστεί τη χωρίς όνομα πηγή κάθε συμπαθείας και καλοσύνης, συντονίζεται σιωπηλά, υποσυνείδητα, με μιά ανομολογούμενη πίστη στην ύπαρξη ενός ευνοϊκού Απολύτου.

Αντίστοιχα με τις ιδιαίτερες θεωρητικές αντιλήψεις, που τονίστηκαν στους τρεις κλάδους του Βουδδισμού, εξελίχθηκε και η μυστική έφεση. Στον Χιναγιάνα κλάδο τα στοιχεία του παρουσιάζονται πιο υποτονικά, γίνονται όμως εμφανή στα τρία τελευταία στάδια της οκταπλής ευγενικής οδού, που σχετίζονται με την περισυλλογή, την έντονη νοητική συγκέντρωση και τον αύτοβυθισμό («σαμάντι» -samadhi), ο όποιος στη συνέχεια επιτυγχάνεται με οκτώ άλλες διαδοχικές μορφές διανοητικής ασκήσεως («ντιάνα» -dhyana). Πρόκειται τελικά για μιά πεποίθηση, πού κατευθύνεται σε κάποια μυστική εμπειρία. Μέσα από αυτό το μονοπάτι ο βουδδιστής με τη δική του προσπάθεια οδηγείται στην επίγνωση, τόν φωτισμό, τη νιρβάνα.

Ο Μαχαγιάνα Βουδδισμός άνοιξε νέους ορίζοντες στο μυστικό αυτό βίωμα, που οδηγεί στο απέραντο κενό. Η διδασκαλία για την απόλυτη κενότητα («σουνυάτα» -sunyata), την οποία ανέπτυξε φιλοσοφικά ο Ναγκαρτζούνα (τέλος 2ου αι. μ.Χ.) καιπροώθησε η σχολή Μαντυαμίκα, υπερβαίνει όλες τις αντιλήψεις που σχετίζονται με τις έννοιες του είναι και του μη είναι. Εντούτοις, έχει σαφή σωτηριολογική πρόθεση και αποβλέπει να ξεριζώσει πλήρως τη δυνατότητα επιθυμίας και να οδηγήσει στην απόλυτη κενότητα. Ενώ η ιδέα του κενού εμφανίζεται στις Χιναγιάνα σχολές ως βασική ποιότητα του τελικού σκοπού, της νιρβάνα, στις Μαχαγιάνα η έμφαση στην κενότητα επεκτείνεται ακόμη και στα προπαρασκευαστικά στάδια. Διότι η απόλυτη πραγματικότητα είναι κενή, άδεια από κάθε διάκριση, εντελώς απροσδιόριστη. Η απελευθέρωση από την ψευδαπάτη αυτή που δημιουργεί ο κόσμος, έρχεται με το ξερίζωμα κάθε προσωπικής ιδιότητας, επιθυμίας, και με την επίγνωση, που εδώ δεν σημαίνει επιστημονική κατάρτιση και γνώση, αλλά σχεδόν το αντίθετο της αντιληπτικής ικανότητας – επίγνωση που κερδίζει κανείς με έντονη μυστικιστική σιωπή.

Στα πλαίσια του Μαχαγιάνα Βουδδισμού αναπτύχθηκαν επίσης τάσεις ενός μυστικισμού αφοσιώσεως, όπως ο Αμινταϊσμός, που μοιάζει αρκετά με την μπάκτι θρησκευτικότητα του Ινδουισμού. οι οπαδοί του Αμίντα αναζητούν τη λύτρωση προσκολλώντας τη σκέψη τους στον ουράνιο αυτό Βούδδα. Αντίθετα, ο βουδδιστικός κλάδος του Ζεν, με απόλυτη συνέπεια στην αναζήτηση της κενότητας, καλλιέργησε τον επίμονο διαλογισμό, τη νοητική εξάσκηση, για την έξοδο από τη συμβατική λογική στην άμεση εμπειρία και τον φωτισμό. Αλλ’ αυτή η κατάδυση στην κενότητα, όπως διαφαίνεται στον Ζεν Βουδδισμό, δεν καταλήγει σε μιά απόσυρση από τον παρόντα βίο, αλλά σε εξυψωμένη ικανότητα να αντιμετωπίζει κανείς καθετί και σαυτή τη ζωή, ελεύθερος από πάθος και προσκόλληση. Αλλά κάθε μορφή Ζεν στον Βουδδισμό, όπως και κάθε μορφή γιόγκας στην ινδική θρησκευτικότητα ή άσκηση στον Νεοπλατωνισμό δεν είναι κατ’ ανάγκη μυστική.

Στον Βατζραγιάνα Βουδδισμό, που ονομάσθηκε και εσωτερικός, όπως εξελίχθηκε στο Θιβέτ, αναπτύχθηκαν περίπλοκες διδασκαλίες αποκρυφισμού και μυστικοπαθών ροπών. Ιδιαίτερα για την επίτευξη του φωτισμού καλλιεργήθηκαν σύνθετη μυστική γνώση, έντονη περισυλλογή, γιογκική άσκηση, ερωτικοί συμβολισμοί και κυρίως η έκσταση με απόκρυφες πλευρές και ψυχοσωματικές διεγέρσεις. Γενικά, μέσα στις διάφορες πολυδαίδαλες κατευθύνσεις και διδασκαλίες που αναπτύχθηκαν στον Βουδδισμό, διαφαίνεται η δυνατότητα μιας άμεσης επαφής με το Άρρητο, ενώ προσδιορίσθηκαν μεθοδικά δρόμοι, στη σύσταση τους μυστικοί, που οδηγούν στη συγχώνευση, στην απόλυτη σιωπή της νιρβάνα.

Ιουδαϊκός Μυστικισμός

Από την ποικιλία μορφών μυστικισμού που παρήγαγε ο Ιουδαϊσμός, άλλες ανέπτυξαν βαθιά διαλογιστικά συστήματα, άλλες καλλιέργησαν έντονες συναισθηματικές μορφές μυστικής εμπειρίας, γενικά όμως ο ιουδαϊκός μυστικισμός διακρίνεται για τον ζωηρό εσχατολογικό προσανατολισμό του. Ήδη στον 1ο αι. μ.Χ. εισέδυσαν στην ιουδαϊκή σκέψη πολλά στοιχεία του ελληνικού φιλοσοφικού μυστικισμού με την αλληγορική ερμηνεία που καλλιέργησε ο Φίλων ο Αλεξανδρεύς (περίπου 15/10 π .Χ.-50 μ.Χ.).

Η πρώιμη φάση του ιουδαϊκού μυστικισμού, η Μερκαβά (Merkavah) έχει κέντρο της το δράμα του Ιεζεκιήλ, περί του θρόνου άρματος. Άρχισε τον 1ο αι. μ.Χ., υιοθετώντας ένα σύστημα πνευματικών ασκήσεων που οδηγούσαν στο δράμα της δόξας του Θεού καθήμενου σε ουράνιο θρόνο. Στη μορφή αυτή μυστικισμού διαφαίνονται επιδράσεις γνωστικών αντιλήψεων, σχετικά με το «πλήρωμα», και ακόμη ελληνιστικών συνδυασμών μαγείας και μυστικισμού. Ο τύπος αυτός, ονομαζόμενος και νοτιοϊουδαϊκός, έδινε έμφαση στη θεωρία και την περισυλλογή. Παρήκμασε μετά τον 7ο αι., αλλά είχε μιά αναζωογόνηση στην Ιταλία, στους 9ο και 10ο αί.

Ο μεσαιωνικός Χασιδισμός, δηλαδή εύσεβισμός (χασίδ = ευσεβής), που συχνά αναφέρεται και ως βόρειος, άρχισε τον 12ο αι. στη Γερμανία, ως λαϊκή κίνηση στενά συνδεδεμένη με τον νόμο (χαλακά). Χαρακτηρίζεται από ζωηρή εσχατολογική συναίσθηση, που γίνεται πιο έντονη στην εξέλιξη της, έμφαση στην απλότητα, την απάθεια, τις ψυχικές αξίες, την προσευχή, την πνευματική άσκηση και το βύθισμα στη θεία αγάπη. Η χασιδική θεολογία εμφανίζει μερικές κοινές γραμμές με τον Νεοπλατωνισμό και ασχολήθηκε στο διανοητικό επίπεδο με τη δόξα του Θεού (καμπόθ), τονίζοντας ότι η δόξα είναι διαφορετική από την ουσία, τη βασιλεία και την κεκρυμμένη παρουσία του Θεού.

Το πιο σημαντικό μυστικό ιουδαϊκό ρεύμα υπήρξε η Καββάλα (ή Καμπάλα -qabbala), που αναπτύχθηκε στην Ισπανία τον 13ο αι. σαν ιδιαίτερη εσωτερική διδασκαλία, και στη συνέχεια, με την εκτόπιση των Ιουδαίων από εκεί (1392), διαδόθηκε σε μεγάλα τμήματα του ιουδαϊκού κόσμου. Το θεωρητικό σύστημα της έχει επηρεασθεί από θεολογικές και κοσμολογικές συλλήψεις γνωστικού τύπου, ενώ συγχρόνως απορρόφησε νεοπλατωνικές ιδέες, που είχαν διαχυθεί στον ιουδαϊκό και αραβικό πολιτισμό της ‘Ισπανίας του 12ου και 13ου αί.

Το βασικό έργο της Καββάλα, ή Ζωχάρ (Βίβλος Λαμπρότητας), που γράφηκε στην Ισπανία στην προσπάθεια να αναχαιτίσει το ορθολογιστικό ρεύμα, έδωσε στον παραδοσιακό Ιουδαϊσμό μιά κρυφή, μυστική ενέργεια. Κεντρική διδασκαλία της είναι η θεωρία περί 10 «σεφιρότ», που υπάρχουν ανάμεσα στον αΐδιο Θεό και στα δημιουργήματα του, των 10 περιοχών, στις όποιες η θεία απόρροια εκτείνει εαυτήν. Το «πλήρωμα» αυτών των σεφιρότ δεν απορρέει από τον Θεό, αλλά παραμένει εν τω Θεώ. Η Ζωχάρ τόνισε τον τελετουργικό συμβολισμό, ερμηνεύοντας τις ιεροτελεστίες ως μυστικά σημεία επαφής μεταξύ θείου και ανθρώπου, και γενικά ενίσχυσε την ιουδαϊκή αυτοσυνειδησία, φθάνοντας στο σημείο να διδάσκει ότι ο Ιουδαίος κατέχει μία ποιότητα ψυχής που λείπει από τον μη ‘Ιουδαίο.

Στην Καββάλα αναπτύχθηκε επίσης και μιά περισσότερο προφητική ροπή, με κύριο εκφραστή τον Αβραάμ Μπέν Σεμουέλ Άμπουλάφια (1240-1291), ο οποίος, συνδυάζοντας πολλά στοιχεία φιλοσοφικών θεωριών του Μαϊμονίδη (1135/8-1204), αποσκοπεί να βοηθήσει την ψυχή να λύσει τα δεσμά που τη συγκρατούν στον κόσμο της πολλαπλότητας και να διευκολύνει την επιστροφή της στην πρωταρχική ενότητα. για την επίτευξη αυτού του σκοπού συνιστάται ιδιαίτερα η ενατένιση, ή θεωρία ενός αφηρημένου αντικειμένου, π .χ. τα γράμματα του εβραϊκού αλφαβήτου. Η ανύψωση της συνειδήσεως σε μιά υψηλότερη κατάσταση ενότητας με τον Θεό αναπτύσσει και την ανθρώπινη προφητική ικανότητα.

Τον 16ο αι. στην Παλαιστίνη ορισμένοι Ιουδαίοι μυστικοί, εξόριστοι από την Ισπανία, έδωσαν στην Καββάλα μεσσιανική εσχατολογική κατεύθυνση. Μία από τις διδασκαλίες αυτής της σχολής, της οποίας σημαντικότερος εκπρόσωπος είναι ο Ισαάκ Λούρια (1534-1572), υπογραμμίζει ότι με την προσευχή και την εν γένει ευσέβεια του ο Μυστικός συμβάλλει ενεργώς στην αποκατάσταση της αρχικής τάξεως του σύμπαντος.

Τον 18ο αι. αναπτύχθηκε στην Πολωνία ένας νέος Χασιδισμός, περισσότερο συναισθηματικός παρά διανοητικός, που υπήρξε μάλλον ανανεωτική κίνηση παρά νέα θεολογική σχολή. Άρχισε με τον Μπέστ (Ίσραέλ μπέν Έλιέζερ, 1700-1760) και τον μαθητή του Ντόβ Μπαέρ. Απορρίπτοντας τις μεσσιανικές υπερβολές υιοθέτησε πολλά στοιχεία της μυστικής ευσέβειας της Καββάλα. Πιο πρακτικός και κοινωνικός, τόνισε τον ηθικό βίο, το χαρούμενο πνεύμα που πηγάζει από μιά μυστική εσωτερική εμπειρία. Αντιδρώντας στις τάσεις των διανοουμένων της ραββινικής ηγεσίας στην Ουκρανία και τη Ν. Πολωνία, τόνιζε την αξία του άπλού Ιουδαίου. Με αφετηρία καββαλιστικές διδασκαλίες σχετικά με τις θείες απορροές μέσα στη δημιουργία, έδινε περισσότερη έμφαση στην εσωτερική στάση του ανθρώπου, στην προσκόλληση στον Θεό παρά στη διανοητική επεξεργασία και κατανόηση της παραδόσεως. Σταδιακά ο Χασιδισμός, ενώ κράτησε την ιδιαίτερη ταυτότητα του διαμορφώνοντας αυτοτελείς κοινότητες, απομακρύνθηκε από την καββαλιστική επίδραση και έγινε μέλος της ιουδαϊκής ορθοδοξίας (Ασκενάζι) των Ιουδαίων της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο χασιδικές ομάδες κατέφυγαν στην Αμερική.

Παρά την πολυμορφία και τις εξωτερικές επιδράσεις που τον επηρέασαν κατά καιρούς, ο ιουδαϊκός μυστικισμός κράτησε μιά δική του δυναμική ενότητα, με άξονα την Παλαιά Διαθήκη, την κυριαρχία του λόγου και την εσχατολογική προσδοκία.

Ισλαμικός Μυστικισμός – Σουφισμός

Σκοπός και προσπάθεια των μουσουλμάνων μυστικών, των σούφι, υπήρξε η υπέρβαση της ατομικότητας, ο εκμηδενισμός του εγώ, η πλήρης παράδοση στον Αλλάχ, η αγαπητική προσκόλληση στον Θεό. (Για τις πηγές, την ιστορική διαδρομή, βλ. Ισλάμ.Πνευματικά ρεύματα. Σουφισμός.) Οι πρώιμοι «σούφι» (sufi) υιοθέτησαν τα πρότυπα ασκητισμού και την πνευματικότητα των χριστιανών αναχωρητών της ερήμου. Το μάλλινο ένδυμα «σούφ», από το όποιο μάλλον προήλθε το όνομά τους, υπενθυμίζει αυτή την επίδραση. Στο μεγαλύτερο ποσοστό του ο ισλαμικός μυστικισμός θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως ερωτικός. Πολλά κείμενα των σούφι φανερώνουν εκπληκτική ομοιότητα στο πνεύμα, ακόμα και στην έκφραση, συγχρόνων τους μυστικών της δυτικής Χριστιανοσύνης.

Κατά την πρώτη περίοδο του Σουφισμού η έκφραση του θείου έρωτα είχε χαρακτήρα συγκρατημένο και εναρμονιζόταν με την ατμόσφαιρα του Κορανίου και των Χαντίθ. Αργότερα απέκτησε δική του ορμή και πάθος. Στον πρώτο αυτό ερωτικό μυστικισμό δεσπόζει η ευγενική μορφή της Rabi^c al-^cAdawiya (θάν. 801 μ.Χ.). Με ερωτική αφοσίωση στον Θεό, αδιαφορεί για κάθε ανταμοιβή, ανησυχία η φόβο. Από τις ωραιότερες προσευχές των μυστικών παραμένει η περίφημη δέηση της: «Αν σε λατρεύω από τον φόβο της Κολάσεως, ρίξε με στο πυρ της Κολάσεως. Κι αν σε λατρεύω με την ελπίδα του Παραδείσου, απόκλεισε με από τον Παράδεισο. Αλλ’ αν σε λατρεύω μόνο για χάρη Σου, μη μου στερήσεις το αιώνιο κάλλος Σου!».

Οι νεοπλατωνικές κατηγορίες, πού υιοθέτησαν μερικοί πρωταγωνιστές του Σουφισμού, δυνάμωσαν θεωρητικά τη μυστική κίνηση μέσα στο Ισλάμ, αλλά ευνόησαν και την ανάπτυξη στους κόλπους της ενός είδους μονισμού. Απόψεις του Πλωτίνου υιοθέτησε ο al-Junaid (θαν. 910 μ.Χ.),όμως με την ευφυΐα και τη σύνεση του παρέμεινε μέσα στην ισλαμική ορθοδοξία. Στον κόσμο αυτό, εφόσον βρίσκεται σε μεταρσίωση και ένωση με τον Θεό, ο μυστικός είναι γεμάτος χαρά. Με τον Τζουνάιντ, η μυστική θεολογία των σούφι έφθασε σε ωριμότητα και συστηματική ενότητα.

Τα καθιερωμένα σύνορα της μουσουλμανικής θρησκευτικότητας ξεπέρασε σε μιά έκρηξη εκστατικής βιωματικής εμπειρίας ο al-Hallaj (θάν. 922 μ.Χ.). Ξεκινώντας από τη βεβαιότητα ότι ο Θεός είναι αγάπη και ότι δημιούργησε τον άνθρωπο κατ’ εικόνα Του, τόνισε ότι ο άνθρωπος πρέπει να ανακαλύψει μέσα του τη θεία εικόνα και να φθάσει στην ένωση με τον Θεό. Μερικές από τις ιδέες του, όπως η φράση «Είμαι η αλήθεια» (πού μάλλον εκφράζει μιά παροδική συναίσθηση της ταυτότητας με τον Θεό, η οποία χαρίσθηκε άνωθεν), προκάλεσαν την αγανάκτηση των ορθοδόξων μουσουλμάνων, που τον καταδίκασαν σε σταύρωση. Ύστερα από την καταδίκη αυτή, οι σούφι έγιναν πιο προσεκτικοί στις διατυπώσεις και αινιγματικοτεροι στις εκφράσεις τους. Η ερωτική ορολογία αποτέλεσε το δυναμικότερο εκφραστικό τους μέσο. Με τη βοήθεια σειράς ασκήσεων, που οδηγούν σε εκστασιακές καταστάσεις, η αγάπη αυτή φθάνει στη βεβαιότητα της ενώσεως με τον Θεό, τόσο που οι μουσουλμάνοι μυστικοί να ζητούν να λειώσουν μέσα στη θεία αγάπη.

Στην πλειοψηφία τους οι μουσουλμάνοι ασκητές έδειξαν σεβασμό στις βασικές ισλαμικές αρχές. Ορισμένες όμως ακραίες διατυπώσεις και πρακτικές των σούφι δημιούργησαν μεγάλη καχυποψία στους εκπροσώπους του παραδοσιακού Ισλάμ. Η αντίθεση έφθασε κατά τον 10ο αι. σε έντονη αντιπαράθεση. τη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στο σουννιτικό Ισλάμ και τον Σουφισμό πέτυχε ο al-Ghazali (θαν. 1111 μ.Χ.). Αφού αναζήτησε μέσα στην άσκηση και τη μυστική εμπειρία το Απόλυτο, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτό δεν αποκτάται με θεωρητική ενασχόληση, αλλά βιώνεται μέσα σε προσωπική αλλαγή και έκσταση. Έθεσε την εμπειρία πάνω από το γράμμα του νόμου και εδραίωσε τον ισλαμικό ορθόδοξο μυστικισμό, παλινορθώνοντας στο κέντρο της ισλαμικής ευσέβειας το δέος ενώπιον του Θεού και εναρμονίζοντας θεολογία και μυστικό βίωμα.

Από τα πιο αγαπητά βιβλία των σούφι παραμένουν τα δίστιχα του Jalal al-din al-Rumi (θάν. 1273 μ.Χ.). Οι δερβίσηδες θεωρούν το βιβλίο αυτό ιερό και το τοποθετούν κοντά στο Κοράνιο. Τα κείμενα του, γεμάτα από εικόνες και δυνατές ιδέες, διατυπωμένα με έξοχο ποιητικό τρόπο, καθόρισαν τη μετέπειτα πορεία του ισλαμικού μυστικισμού.

Με τον Ibn ^cArabi (θάν. 1240 μ.Χ.) έγινε ζωηρότερη η εξάρτηση από τον Νεοπλατωνισμό και η κίνηση προς τον μονισμό. Ο αλ-Άραμπι, που μαζί με τον αλ-Γαζάλι θεωρούνται οι φιλοσοφικότεροι των σούφι, δεν εγκατέλειψε την εικονική ερωτική γλώσσα και προσπάθησε να ολοκληρώσει το νεοπλατωνικό του δράμα με την κορανική διδασκαλία περί ανθρώπου και Θεού. Ο Θεός πάντοτε υπερβαίνει τη δημιουργία, αλλά με τη μεσολάβηση του ανθρώπου ο δημιουργημένος κόσμος επιστρέφει στην πρωταρχική του ενότητα. Οι διδασκαλίες του τελικά μαρτυρούν δογματική αδιαφορία, αποκλίνοντας σε πανθεϊστικές αντιλήψεις.

Στην κατά συνθήκη ευσέβεια των κρατούντων, οι σούφι αντιδρούσαν με τρόπο σιωπηλό, βιωματικό και συχνά συγκλονιστικό. Μετά τον 12ο αί., το σουφικό μυστικό ρεύμα οδήγησε στη δημιουργία των μουσουλμανικών μοναχικών κοινοτήτων (ταρίκα). Πολλοί, αναζητώντας τη μυστική εμπειρία, κατέφευγαν σ’ ένα γέροντα που ανελάμβανε την καθοδήγηση τους με βασικό στοιχείο αυτής της μαθητείας όχι τόσο τη γνωσιολογική κατάρτιση, όσο την πνευματική και ψυχική ανάπτυξη τους. Η διαδικασία αυτή απαιτούσε οργανωμένη κοινότητα, και καθεμιά από αυτές ανέπτυσσε τα δικά της κέντρα, όπου διαβίωναν τα μέλη της, τους δικούς της κανόνες, αρχές, τελετές, μυστικά, πνευματική ατμόσφαιρα. Δεν σημαίνει ότι όλα τα μέλη τους θα μπορούσαν να θεωρηθούν μυστικοί. Εντούτοις, μέσα στην ατμόσφαιρα τους καλλιεργήθηκε, με επιμέλεια και προσδοκία, το μυστικό βίωμα. Από τις πιο γνωστές περιπτώσεις είναι οι δερβίσηδες, που με τελετουργικούς χορούς και με άλλα μέσα επιδίωκαν την έκσταση, για να πλησιάσουν τον Θεό. Καθώς τα τάγματα των δερβίσηδων εξαπλώνονταν σε διάφορα μέρη, η μυστική διάθεση και ζωή έφθανε σε όλα τα στρώματα του ισλαμικού κόσμου και η αναζήτηση μυστικών εξάρσεων και οραμάτων πήρε μεγάλες διαστάσεις. Στις μέρες μας παρουσιάζεται και πάλι νέα αναζωπύρωση του σουφικού ενδιαφέροντος.

Χριστιανικός Μυστικισμός

Γενικά

Ο Χριστιανισμός δεν ταύτισε την αγιότητα και το ιδανικό του με την επίτευξη μυστικής εξάρσεως. Αλλά το γεγονός της σαρκώσεως του Θείου Λόγου κάνει οντολογικά και υπαρξιακά δυνατή την κοινωνία και ένωση του ανθρώπου με τον απρόσιτο Θεό. Οι ρίζες του χριστιανικού μυστικισμού βρίσκονται στην Καινή Διαθήκη και προπαντός στα κείμενα του ευαγγελιστή Ιωάννη και του αποστόλου Παύλου. Η χριστιανική εμπειρία είχε πάντοτε αφετηρία, κινητήρια δύναμη και κριτήριο την Αγία Γραφή. Από την Ιωάννεια θεολογία πήγασαν τα βασικά μυστικά χριστιανικά ρεύματα: ο μυστικισμός της θείας «εικόνας» που τείνει προς το «καθ’ ομοίωσιν» και ο μυστικισμός της αγάπης. Ο ίδιος ο Χριστός, μετά την υπογράμμιση του γεγονότος, ότι «εγώ εν τω πατρί και ο πατήρ εν εμοί έστιν» (Ίω. 14:11),τόνισε στους μαθητές του «μείνατε εν εμοί καγώ εν υμίν» και «ο μένων εν εμοί καγώ εν αυτώ» (15:4-5). Υπογράμμισε όμως συγχρόνως ότι ο δρόμος γι’ αυτή την αγαπητική ένωση δεν είναι μιά συναισθηματική ή, πολύ περισσότερο, μιά μυστικοπαθής φυγή, αλλά συντονισμός με τη δική του ζωή. «Ο έχων τας εντολάς μου και τηρών αυτάς, εκείνος εστίν ο αγαπών με· ο δε αγαπών με αγαπηθήσεται υπό του πατρός μου, καγώ αγαπήσω αυτόν και εμφανίσω αυτώ εμαυτόν» (14:21). Πολλά χωρία της Καινής Διαθήκης αναφέρονται στην ανάγκη και τη σημασία του «εν Χριστώ» είναι. Στις επιστολές του αποστόλου Παύλου είναι διάχυτη η μυστική εμπειρία που στρέφεται γύρω από τον άξονα, «ζω δε ουκέτι εγώ, ζή δε εν εμοί Χριστός» (Γαλ. 2:20).

Μαθητής του Ιωάννη ο Ιγνάτιος ο Θεοφόρος (+113/4) εκφράζει βαθύ μυστικό βίωμα γράφοντας στους Ρωμαίους, «ο εμός έρως εσταύρωται». Η πρώτη απόπειρα για θεωρητική συστηματοποίηση του χριστιανικού μυστικισμού έγινε από τον Ωριγένη (185-254), ο όποιος ανέπτυξε τη θεολογία της εικόνας του Θεού μέσα στον άνθρωπο. Η έμφαση στον οντολογικό χαρακτήρα αυτής της εικόνας (που δεν είναι απλό εξωτερικό αντίγραφο) παραμένει σε όλη τη χριστιανική παράδοση και της προσφέρει σταθερά τη μυστική της δύναμη. Μολονότι όμως ο Ωριγένης, ως απώτατη βαθμίδα της πνευματικής τελειώσεως έβλεπε τη θεωρία και τη γνώση, η θεολογία του διακρίνεται από τη νεοπλατωνική με την προνομιακή θέση που έδωσε στην αγάπη. Πρώτος αυτός μίλησε επίσης για τον θείο ερωτά: «Νύμφη ψυχή γαμουμένη Λόγω».

Στην πάροδο των αιώνων ο χριστιανικός μυστικισμός πήρε διάφορες μορφές, από τις όποιες εμφανέστερες είναι: 1. Η ησυχαστική «θεωρία» (Ησυχασμός Ανατολικής Εκκλησίας). 2. Η συναισθηματική ερωτική αφοσίωση, επικεντρωμένη στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού (διάφοροι μυστικοί της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας). 3. Η επαγωγική περισυλλογή και θεωρία (contemplation), που τονίζει την ενατενιστική προσευχή (Καρμελίτες, Ίγνατιανοί κ.ά.). 4. Η λατρευτική, που προβάλλει τη λειτουργική και μυστηριακή ζωή για την ανάβαση και ένωση με τον Θεό. Σε πολλές περιπτώσεις δεσπόζει το ένα στοιχείο χωρίς όμως να απουσιάζουν και τα άλλα και συχνά εμφανίζονται συνδυαστικές μορφές.

Κατά καιρούς γίνεται λόγος για επιδράσεις του νεοπλατωνικού μυστικισμού στον χριστιανικό. Οι διαφορές όμως παραμένουν καθοριστικές, π.χ.: 1. Η χριστιανική Εκκλησία επιμένει , και ο μυστικισμός που αναπτύχθηκε στα πλαίσια της το υιοθετεί πλήρως, ότι ο κόσμος, οι ψυχές, ή ύλη, είναι δημιουργήματα του Θεού και όχι απορροές του Θεού. 2. Ο χριστιανικός μυστικισμός απορρίπτει πλήρως την ένωση της ανθρώπινης ψυχής με τον Θεό σε μιά έννοια πανθεϊστική. 3. Αντιλαμβάνεται τον μυστικισμό όχι ως ένωση με τη θεία ουσία, αλλά ως θέα της θείας δόξας, ως ένωση αγάπης, ως μετοχή στις άκτιστες ενέργειες του Θεού, με τις όποιες ο άνθρωπος φθάνει στη «θέωση», γίνεται «κατά χάριν Θεός». 4. Ενώ στον νεοπλατωνικό μυστικισμό τονίζεται η ένωση της ψυχής με το απόλυτο Εν, κυρίως μέσω ασκητικής καθάρσεως και εκστάσεως, στον χριστιανικό δεσπόζει η συναίσθηση ότι, εφόσον ο Θεός είναι αγάπη, ο μόνος επιτυχής δρόμος για την ένωση του ανθρώπου με τον Θεό είναι η αγάπη. Το μυστικό χριστιανικό ρεύμα αναβλύζει από τις πηγές της θείας αποκαλύψεως και αδιάκοπα ανανεώνεται από αυτές.

Μετά τις γενικές αυτές παρατηρήσεις θα χαραχθεί αδρά η πορεία του χριστιανικού μυστικισμού στον δυτικό κόσμο και, τέλος, η εξέλιξη του Ορθόδοξου μυστικισμού, που μας αφορά περισσότερο, με επισήμανση των βασικών θεμάτων και χαρακτηριστικών του.

Δυτικός χριστιανικός μυστικισμός

Τη δυτική Χριστιανοσύνη επηρέασε προπαντός ο Αυγουστίνος (354-430), ο οποίοςμίλησε για τη θεία εικόνα κυρίως με ψυχολογικούς όρους, αρχίζοντας από τη σχέση Δημιουργού -δημιουργήματος, την οποία η θεία έλξη και η ανταπόκριση του ανθρώπου σ’ αυτήν μεταμορφώνει σε ταυτότητα. Αργότερα ο Johannes Scotus Eriugena (810-877), υιοθετώντας τη νεοπλατωνική φιλοσοφία και μεταφράζοντας τα συγγράματα που φέρουν το όνομα του Διονυσίου Αρεοπαγίτου, έδωσε νέους χυμούς στον πρώιμο μεσαιωνικό μυστικισμό. Οι μυστικοί της Δύσεως παραμέρισαν τον μυστικισμό της εικόνας και στράφηκαν περισσότερο σ’ έναν ιδιωτικό και συναισθηματικό μυστικισμό, διαμορφώνοντας με τον τρόπο αυτό τον ερωτικό χριστιανικό μυστικισμό.

Από τους διαπρεπέστερους υμνητές του πνευματικού ερωτά υπήρξε ο Βερνάρδος του Κλαιρβώ (1090-1153). Η αγάπη του ήταν χριστοκεντρική, ενατενίζουσα τον εσταυρωμένο Χριστό. τον 13ο αι. αναπτύχθηκε μιά νέα αντίληψη της σημασίας της σαρκώσεως του Λόγου και της σπουδαιότητας που έχει μετά από αυτήν όλη η δημιουργία. Έκτοτε η παρουσία του Θεού αναζητείται περισσότερο μέσα στη δημιουργία παρά έξω από αυτήν.

Ο Φραγκίσκος της Ασίζης (1182-1226) δίδαξε τους συγχρόνους του να αντιμετωπίζουν τη φύση με σεβασμό και αγάπη, καθώς επίσης τον άρρωστο και τον φτωχό άνθρωπο. Η ζωηρή συνείδηση της μοναδικής σημασίας που έχει το γεγονός ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος χάρισε στον χριστιανικό ερωτικό μυστικισμό ευαισθησία για τον ανθρώπινο πόνο και ενδιαφέρον για το κοινωνικό γίγνεσθαι. Πολλοί δυτικοί μυστικοί, όπως η Αικατερίνα της Σιέννας (1347-1380) και ο Ιγνάτιος Λογιόλα (1491-1556), έζησαν δραστήριο βίο και επηρέασαν ευρύτερα την κοινωνία.

Ο μεσαιωνικός μυστικισμός έφθασε σε μεγάλα ύψη με τον Έκαρτ  (Johannes Eckhart, 1260-1327), που θεωρείται ο σημαντικότερος μυστικός θεολόγος της Δύσεως. Συνύφανε αυγουστίνειες και ελληνικές θεωρίες με μιά τολμηρή αποφατική θεολογία και δημιούργησε ένα επιβλητικό σύστημα, με κέντρο της θεολογικής του οντολογίας την εικόνα, οδηγώντας τον μυστικισμό της εικόνας στα απώτατα όρια. Ο άνθρωπος καλείται να αποκτήσει συνείδηση του θείου στοιχείου που υπάρχει μέσα του. Η νέα γέννηση του Χριστού στα μύχια της ψυχής αποτελεί τον σκοπό της ιστορίας της σωτηρίας. Ο Έκαρτ επιμένει ότι η μυστική ένωση δεν αποτελεί προνόμιο ορισμένων, αλλά βασική κλήση και τελικό σκοπό της ανθρωπότητας. Για να επιτύχει όμως αυτό ο άνθρωπος, δεν φθάνει μιά διανοητική διαδικασία· απαιτείται απόσυρση από τα εγκόσμια και απάρνησή τους. Τις ιδέες αυτές απλοποίησε ο J. Tauler (;1300-1361), κηρύττοντας έναν προσωπικό, βιωματικό Χριστιανισμό. Αργότερα ο Ολλανδός Jan van Ruysbroek (1293-1381) συμπεριέλαβε στον μυστικισμό της εικόνας ένα μυστικισμό της κτίσεως.

Από τους χαρακτηριστικότερους εκπροσώπους του ερωτικού μυστικισμού της Δύσεως υπήρξαν οι Ισπανοί, Θηρεσία της Άβιλλας (1515-1582) και Ιωάννης του Σταυρού (1542-1591). Ο τελευταίος, που υπήρξε και πνευματικός της Θηρεσίας, περιέγραψε την πνευματική ζωή ως αυξάνουσα κάθαρση – μιά πορεία που αρχίζει με τη νύκτα των αισθήσεων, προχωρεί στη νόηση και καταλήγει στον γνόφο της ενώσεως με τον Θεό. Άλλοι μυστικοί αποκάλεσαν τη δεύτερη και τρίτη φάση, φωτισμό και ένωση αντίστοιχα. η Θηρεσία αναφέρθηκε στη μυστική αγαπητική ένωση ως «γάμο» και περιέγραψε τέσσερις βαθμίδες που οδηγούν στον Θεό: Αυτοσυγκέντρωση, συνδυασμένη με προσευχή. Προσευχή της ησυχίας. Συνενωτική προσευχή, στην οποία βούληση και νους βρίσκονται ενωμένα με τον Θεό. Εκστατική ένωση (unio mystica). Οι διδασκαλίες αυτές επηρέασαν ευρύτερα τον ρομαντικό μυστικισμό των νεοτέρων χρόνων και καλλιέργησαν μιά μυστική διάθεση στοχαστικής, συναισθηματικής και εκστατικής προσευχής.

Μυστικά ρεύματα διαχύθηκαν και στον χώρο των προτεσταντικών κοινοτήτων, που διαμορφώθηκαν από τη μεταρρύθμιση. Το πρώτο εκπροσωπούν ο V. Weigel (1533-1588), που συνέθεσε παραδοσιακές ιδέες από τον Γνωστικισμό και τον Παράκελσο, σ’ ένα απαρτισμένο σύστημα. Το δεύτερο ρεύμα πήγασε από τον J. Bohme (1575-1624), το οποίο, στην αρχή μεν συνάντησε σοβαρές αντιδράσεις, αργότερα όμως επηρέασε τη γερμανική πνευματικότητα, όταν αναπτύχθηκε ο μυστικοπαθής ευσεβισμός. Στον αγγλοσαξονικό κόσμο διακεκριμένος μυστικός υπήρξε ο G. Fox (1624-1691), ιδρυτής των Κουάκερων. Με την ανάπτυξη του γερμανικού ιδεαλισμού και με τον F. Schleiermacher ο μυστικισμός προσείλκυσε το ενδιαφέρον της θεολογίας. Αργότερα ο R. Otto επισήμανε τη βαθιά σχέση του μυστικού βιώματος με την ουσία της θρησκείας.

Ανατολικός Ορθόδοξος μυστικισμός

Δύο μεγάλα αρτεσιανά φρέατα μυστικής εμπειρίας, από τα όποια άντλησε ο Ορθόδοξος βυζαντινός μυστικισμός στην πρώτη του φάση, υπήρξαν ο αγ. Γρηγόριος Νύσσης (335/340-394;) και ο μοναχός Ευάγριος ο Ποντικός (345-399). Ο πρώτος τόνισε ότι η ψυχή μπορεί να φθάσει Εκείνον, ο οποίος βρίσκεται πέρα από οποιαδήποτε διανοητική σύλληψη, μέσα στον «φωτεινό γνόφο», και ακόμη καθόρισε τη μυστική εμπειρία ως εν αγάπη ένωση μετά του Θεού. Ο Ευάγριος έθεσε ως κέντρο του μυστικισμού τον νου.

Τον 5ο αι. έργα αποδιδόμενα στον Μακάριο διαμορφώνουν μιά νέα πηγή εμπνεύσεως του Ορθόδοξου χριστιανικού μυστικισμού, υπογραμμίζοντας την αντίληψη ότι το κέντρο του ανθρώπινου προσώπου βρίσκεται εις την καρδίαν. Ο Ευάγριος, επηρεασμένος από τη νεοπλατωνική φιλοσοφία, έβλεπε τον άνθρωπο ως νουν αιχμαλωτισμένο στην ύλη και συνεπώς το σώμα χωρίς μετοχή στην πνευματική ζωή. Τα «Μακαριακά κείμενα», ποτισμένα από τη βιβλική σκέψη, αντικρίζουν τον άνθρωπο ως ένα ενιαίο σύνολο. Βάση του μυστικισμού που αντιπροσωπεύουν αποτελεί η σάρκωση του Λόγου. Η αδιάλειπτη προσευχή δεν οδηγεί έτσι στην απελευθέρωση του πνεύματος από τα δεσμά της σάρκας, αλλά εισάγει τον άνθρωπο στην εσχατολογική πραγματικότητα της βασιλείας του Θεού με όλη την ύπαρξη -πνεύμα και σώμα.

Τα κείμενα που φέρουν το όνομα του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου , υπογραμμίζοντας έντονα την αποφατικότητα στη θεολογία, αναπτύσσουν τη θεωρία της «θέας του Θεού», της ενώσεως με τον Θεό και παρακινούν τον άνθρωπο να απαλλαγεί από τις αισθήσεις και τις νοητικές λειτουργίες, για να συναντήσει τον Θεό μέσα στον θείο γνόφο, για να απολαύσει τη χαρά της θέας Του, μολονότι και αυτή θα παραμένει ασαφής. Τα «Αρεοπαγιτικά» κείμενα κάνουν λόγο για μιά κλιμακωτή ανάβαση. Σ’ ένα σύστημα «προόδων» αντιστοιχούν ποικίλοι βαθμοί ελλάμψεως. Ο σκοπός είναι να υψωθεί ο άνθρωπος και να φθάσει τον Μοναδικό. Τελικά, αυτή η άνοδος είναι χάρισμα Θεού.

Στον μυστικισμό που αναπτύσσεται με κέντρο τη Μονή Σινά, η «προσευχή του Ιησού» αποκτά ήδη στον 7ο αι. έναν κεντρικό ρόλο ως προσευχή διανοίας και καρδίας. Στην τελευταία φάση της πρώτης περιόδου του βυζαντινού μυστικισμού δεσπόζουν ο αγ. Ιωάννης ο Σιναΐτης, συγγραφέας της Κλίμακος (580-670 η μάλλον 525-600) και ο αγ. Μάξιμος ο Ομολογητής (580-662). Το έργο του πρώτου κινείται στη γραμμή ενός μυστικισμού του γίγνεσθαι κατά το θέλημα του Θεού. Στην κορυφή τοποθετούνται οι τρεις αρετές -της πίστεως, της ελπίδας και της αγάπης- και η έμφαση δίνεται στην «προσευχή του Ιησού», που τοποθετείται στο κέντρο της ησυχαστικής πνευματικότητας, στη συνένωση του ονόματος του σαρκωμένου Λόγου με την αναπνοή.

Ο αγ. Μάξιμος, που αποτελεί σπουδαίο ορόσημο στην εξέλιξη του βυζαντινού μυστικισμού, ανέπτυξε το θέμα της θεώσεως, εφαρμόζοντας το χριστολογικό δόγμα στην πορεία της εσωτερικής ζωής. Επισήμανε τις σχέσεις των επί μέρους σταδίων της μυστικής εμπειρίας μεταξύ τους και διευκρίνισε ότι, έως την ολοκλήρωση της, τη «θεωρία» πρέπει να συνοδεύει σύνολο το ήθος με οδηγό την αγάπη. Ο μυστικισμός του Μαξίμου επεκτείνεται και αγκαλιάζει οργανικά το όλον. Ο χριστοποιημένος άνθρωπος ανεβαίνει προς τον Θεό μαζί με το σώμα σε σύνδεσμο με τον ορατό κόσμο και ακόμη υψώνει μαζί του όλη τη δημιουργία, διότι αυτός είναι ο κεντρικός κρίκος που ενώνει τα διαφοροποιημένα μέρη του κόσμου.

Στους επόμενους αιώνες εμπεδώνονται τα επιτεύγματα της μυστικής παραδόσεως της Ανατολής. Στην καμπή της χιλιετηρίδας υψώνεται μιά μεγαλειώδης κορυφή του βυζαντινού μυστικισμού, ο Συμεών ο Νέος Θεολόγος (949-1022; -κατ’ άλλους 957-1035) με τους μαθητές του, μεταξύ των οποίων διακρίνεται ο Νικήτας Στηθάτος. Η μυστική εμπειρία του Συμεών χαρακτηρίζεται από ένταση, θέρμη, τόνο απόλυτα προσωπικό. Πρωτοτυπεί ιδιαίτερα στη διδασκαλία περί φωτός, περιγράφοντας βαθιές και συνεχείς προσωπικές εμπειρίες. Σχεδόν σε κάθε σελίδα των έργων του απαντούν αναφορές στο «φως», στην «έλλαμψη» και σε άλλες παρόμοιες λέξεις. ο μυστικισμός του όμως αναπνέει έντονα σε μιά ατμόσφαιρα χριστολογική, αναστάσιμη, αγιοπνευματική, εσχατολογική.

Νέα άνθηση του βυζαντινού μυστικισμού εμφανίζεται από τα μέσα του 13ου αι. έως το τέλος του 14ου, με την ησυχαστική κίνηση. Σ’ αυτή την περίοδο κέντρο δεν είναι πλέον το Σινά ή οι κύκλοι της Κωνσταντινουπόλεως, αλλά ο Άθως και η γειτονική Θεσσαλονίκη. Χαρακτηριστικό του ησυχασμού αποτελεί η προσπάθεια για την απόκτηση μιας καταστάσεως απόλυτης ηρεμίας και ησυχίας, η όποια παραμερίζει ψαλμωδίες, μελέτη, καθαρά διανοητική ενασχόληση. Στην προσπάθεια αυτή, που έχει κέντρο της την καρδιά του ανθρώπου, συμβάλλουν η επανάληψη της προσευχής του Ιησού και άλλες πρακτικές ενέργειες που βοηθούν στη συγκέντρωση του νου.

Αποφασιστική για τη θεολογική θεμελίωση του ησυχασμού υπήρξε η συμβολή του αγ. Γρηγορίου του Παλαμά (1296-1359), που αρχικά μόνασε στο Αγιον Όρος και αργότερα έγινε αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης. Ο Παλαμάς τοποθέτησε τον χριστιανικό μυστικισμό μέσα στο γενικότερο θείο σχέδιο της σωτηρίας. Η βασική διάκριση γίνεται μεταξύ κτιστού και ακτίστου· του κτιστού σύμπαντος και των ακτίστων ενεργειών του Θεού. Ο «υπερούσιος» Θεός δεν μπορεί να ταυτισθεί με οποιαδήποτε κτιστή αντίληψη και ιδέα, πολύ περισσότερο με τη φιλοσοφική έννοια της ουσίας. Ο άνθρωπος κατά την έλλαμψη μετέχει στις άκτιστες θείες ενέργειες. «Η θεία και θεοποιός έλλαμψις και χάρις ουκ ουσία, αλλ’ ενέργεια εστί του Θεού». Η παλαμική σκέψη, υψώνοντας την αυθεντία των Γραφών, αποκαθιστά την αξία της ύλης, την οποία ο ελληνικός ιδεαλισμός έτεινε να αρνηθεί. Το ανθρώπινο πνεύμα είναι στην πραγματικότητα εξίσου ριζικά διάφορο από τον Θεό, όσο και το σώμα. Και ο Θεός, δίνοντας τη χάρη Του, σώζει τον όλο άνθρωπο, το σώμα και το πνεύμα Του.

Στην ίδια γεωγραφική περιοχή και περίπου στην ίδια εποχή με τον Παλαμά ο Νικόλαος Καβάσιλας (1322-1391), αναπτύσσοντας τη διδασκαλία του για τα Μυστήρια, αναφέρθηκε στα θέματα της σωτηρίας και της ενώσεως με τον Θεό. Ούτε οι ναοί, δίδαξε, ούτε οποιοσδήποτε άλλος ιερός χώρος είναι τόσο άγιος, όσο ο άνθρωπος, με τη φύση του οποίου κοινωνεί ο ίδιος ο Χριστός. Ο μυστικισμός του Καβάσιλα χαρακτηρίζεται από βαθιά χριστολογική αίσθηση και προσήλωση στην οντολογική πραγματικότητα του Σώματος του Χριστού, «ο εστίν η Εκκλησία».

Η βυζαντινή παράδοση συνέχισε να επηρεάζει τις τουρκοκρατούμενες Ορθόδοξες χώρες. από τα τέλη του 18 αι. η Φιλοκαλία του αγ. Νικόδημου του Αγιορείτου (εκδ. 1782) αποτέλεσε τη χρηστομάθεια του Ορθόδοξου μυστικισμού, αρδεύοντας το νεότερο Ορθόδοξο ήθος*.

Βασικά θέματα του βυζαντινού μυστικισμού

Οι όροι-κλειδιά, γύρω από τους οποίους περιστρέφονται τα βυζαντινά μυστικά κείμενα, είναι: «γνώσις», «ησυχία», «νήψις», «προσευχή», «απάθεια», «κάθαρσις του νοός», «άσκησις», «πράξις», «θεωρία», «έκστασις», «έλλαμψις», «μνήμη Θεού»,«θεατού Θεού»,«θείο φως», «μέθεξις», «θείος έρως», «θέωσις». Την ιδιοτυπία του μυστικού βιώματος εκφράζουν επίσης οι αντινομικοί συνδυασμοί που αγκαλιάζουν διαλεκτικά τη χριστιανική εμπειρία: «λαμπρός γνόφος», «ευφρόσυνο πένθος», «νηφαλία μέθη» κ.α. Ενώ όμως την προσοχή πολλών μελετητών ελκύει η ιδιοτυπία ορισμένων από τους ανωτέρω όρους της Ορθόδοξης μυστικής θεολογίας, εντούτοις δεν πρέπει να παραθεωρείται ότι από τις περισσότερο επαναλαμβανόμενες έννοιες στους Ορθόδοξους μυστικούς είναι οι όροι: «Θεός»,«Ιησούς», «Χριστός», «Πνεύμα», «Αγία Τριάς», «χάρις», «εντολαί», «Σταυρός», «Ανάστασις», «αγάπη».

Τα τυπικότερα στοιχεία του βυζαντινού μυστικισμού είναι:

α) Η ήρεμη έκσταση, στην οποία συμβάλλει η αδιάλειπτη νοερά προσευχή και ο νους με τη συμμετοχή των αρετών. Ο βυζαντινός μυστικισμός δεν γνωρίζει τους τύπους εκείνους εκστάσεως που συναντούμε σε άλλα θρησκεύματα (Σαμανισμό, αφρικανική πνευματοληψία, διονυσιακή έκσταση, δερβίσηδες κ.λπ.), η οποία σχετίζεται με τεχνικές ψυχοσωματικών διεγέρσεων, χορούς, ναρκωτικά κ.λπ. Ούτε ακόμη ταυτίζεται με την έκσταση των μυστηριακών θρησκειών ή τη φιλοσοφική λεγόμενη έκσταση των πλατωνικών και νεοπλατωνικών, με την έξοδο δηλαδή του νου από το σώμα, από τον χρόνο, για να λειτουργήσει δήθεν καθαρά.

β) Γνώση – αγνωσία. Όσο περισσότερο γνωρίζει ο άνθρωπος τον Θεό, τόσο περισσότερο συνειδητοποιεί το ακατάληπτο της ουσίας Του. Συχνότατες είναι οι αποφατικές διατυπώσεις, όπως «υπερούσιος αοριστία» (Διονύσιος Αεροπαγίτης), «υπερ-άρρητος», «υπεράγνωστος» (Μάξιμος).

γ) Έλλαμψη και θέρμη. η πολυδιάστατη εμπειρία του φωτός έχει άμεσες χριστολογικές, πνευματολογικές και εσχατολογικές συναρτήσεις. Η μυστική θεωρία προεκτείνεται σε θέα εσχατολογική, έξοδο από την Ιστορία προς το αιώνιο φως της Δευτέρας Παρουσίας. Παρά τη συχνότητα όμως και τη σημασία του φωτός, ποτέ δεν δόθηκε το βάρος σε εξωτερικά φαινόμενα. Αυτά θεωρήθηκαν μόνο μιά πλευρά της θέας του Θεού. ο ουσιαστικός σκοπός παρέμεινε η συνάντηση του προσώπου του Χριστού.

δ) «Θείος έρως». Ενώ η λέξη «έρως» επανέρχεται στα κείμενα των βυζαντινών μυστικών, οι ερωτικές περιγραφές είναι λιτές και διαφοροποιούνται σαφώς από ανάλογες σελίδες του μουσουλμανικού ή του ινδουιστικού μυστικισμού. Ακόμα και σε σχέση με τους δυτικούς μυστικούς, οι όποιοι συχνά χρησιμοποιούν ρομαντικές και ρεαλιστικές περιγραφές, οι Βυζαντινοί διαφέρουν όταν μιλούν για τον έρωτα του Θεού – όπως οι αποπνευματοποιημένες βυζαντινές εικόνες από τα δυτικοχριστιανικά αγάλματα. «Ο θείος έρως», «ο μακάριος έρως», δεν νοείται σαν μιά συναισθηματική διέγερση. Δένεται άμεσα με την αγάπη στην καθολική της μορφή, στην οποία δίνεται σταθερά το πρωτείο.

ε) Μία διαλεκτική τάση μεταξύ «έχειν» και «μη έχειν», μεταξύ στάσεως και συνεχούς κινήσεως, συνεχούς επεκτάσεως σε νέες εμπειρίες «από δόξης εις δόξαν», δεσπόζει στον βυζαντινό μυστικισμό. Η ανέλιξη αυτή συνδυάζεται με βαθιά ταπείνωση, ευγνώμονη εξάρτηση από τη θεία χάρη και ανοικτή συνείδηση στην ιστορική, εσχατολογική προοπτική.

στ) «Θέωσις». Οι βυζαντινοί θεολόγοι, στηριγμένοι βιωματικά στη θεολογία της σαρκώσεως, οδηγούνται σταθερά σε μιά θεολογία της θεώσεως. Ο αγ. Μάξιμος, ο όποιος ιδιαίτερα επιμένει σ’ αυτήν τη διδασκαλία, τονίζει ότι το δράμα του Θεού στον γνόφο είναι ήδη μετοχή στον Θεό. στη θέωση τελικά οδηγεί η μετοχή και η μέθεξη των ενεργειών του Θεού. Γινόμαστε «θεοί κατά χάριν», θεοί, «άνευ της κατ’ ουσίαν ταυτότητος». Πρόκειται για ένα τολμηρό δράμα, γεμάτο εμπιστοσύνη στη δύναμη της θείας χάριτος, πίστη στην οντολογική αλλοίωση που συντελείται στον κόσμο με τη σάρκωση του Χριστού και τη συνεχή δράση του Αγίου Πνεύματος, πλημμυρισμένο από ανεκλάλητη αισιοδοξία για τον τελικό σκοπό του ανθρώπου.

(Σχετικά με τα χαρακτηριστικά του Ορθόδοξου μυστικισμού βλ. κατωτέρω: Γιόγκα και Ορθόδοξος Ησυχασμός.)

Γενικά, ο Ορθόδοξος μυστικισμός παρουσιάζει ήρεμη νηφαλιότητα και ανάταση, σε ριζική αντίθεση προς μυστικίζουσες θεοσοφικές ή απόκρυφες θεωρίες και ψυχοσωματικές τεχνικές. Όλα είναι δώρα της χάριτος του Θεού. Εκείνο που κυρίως καταθέτει ο άνθρωπος είναι η προαίρεση, το μόνο ουσιαστικό που έχει δικό του. Ιδιαίτερα εξωτερικά φαινόμενα -όπως τα στίγματα, που είναι τόσο συχνά στους μυστικούς της Δύσεως- δεν αναφέρονται στους μυστικούς της Ανατολής. Πολλοί από τους τελευταίους προειδοποιούν ιδιαίτερα για τον κίνδυνο των σωματικών οραμάτων ή φαντασιώσεων. Διότι και τα δύο καταστρέφουν την ενότητα του ανθρώπου, την οποία ο Χριστός ήρθε να αναστηλώσει.

Η μυστική εμπειρία στην Ανατολική Εκκλησία διαμορφώνει το ήθος, την εν γένει πνευματικότητα και λατρευτική ζωή της. Είναι τόσο ευρεία η ακτινοβολία του μυστικού βιώματος, ώστε να μπορεί να γίνει λόγος γενικότερα για μυστική θεολογία και πνευματικότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Κλείνοντας το κεφάλαιο αυτό πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι κάθε τύπος μυστικισμού βρίσκεται σε οργανική σχέση με το ευρύτερο πλαίσιο, τις δοξασίες και τις βασικές αρχές της θρησκείας, μέσα στην οποία αναπτύχθηκε. Επηρεάζεται από τις αφετηριακές θρησκευτικές της συλλήψεις, τον γενικότερο προσανατολισμό και αντίστοιχα τις επαναπροσδιορίζει και τις διαμορφώνει.

Βιβλιογραφία κατ’ επιλογήν

Arberry, A.J., Sufism;An Account of the Mystics of Islam, G. Allen and Unwin, London 1950.

Blyth, R.H., Zen and Zen Classics, The Hokuseido Press, Tokyo 1970³. Butler, C, Western Mysticism, Constable, London 1967³. Dasgupta, S., Hindu Mysticism, Open Court, London 1927. Dupre, L., «Mysticism», The Encyclopaedia of Religion, (ed. M. Eliade):

Macmillan, New York, τομ. 10 (1987),pp. 245-261. Fedopov, G.P. (ed.), A Treasury of Russian Spirituality, Belmont, Mass, Nordlund 1975². […]

* Ρωσικός μυστικισμός. Στην Ορθόδοξη Ρωσία αναπτύχθηκαν δύο ρεύματα μυστικισμού. Το ένα υπήρξε άμεση συνέχεια της βυζαντινής και γενικά της Ορθόδοξης παραδόσεως. Τροφοδοτήθηκε σταθερά από τη λειτουργική ζωή και τις μεταφράσεις βυζαντινών μυστικών, όπως της Φιλοκαλίας, που κυκλοφόρησε αρχικά στη σλάβονική και αργότερα (1894) στη ρωσική γλώσσα. Ασκητικές μορφές, όπως ο Παΐσιος Βελιτσκόβσκυ (1-1794), ο Σεραφείμ του Σάρωφ (1754-1833) και πολλοί άλλοι είχαν στη ζωή τους ζωηρά μυστικά βιώματα.

Το άλλο ρεύμα προήλθε από μεταφράσεις διαφόρων γνωστών και αγνώστων μυστικών συγγραφέων της δυτικής Χριστιανοσύνης, συνήθως ευσεβιστικών τάσεων, και παρουσίασε επικίνδυνες εξάρσεις και αιρετικές αποκλίσεις. Χαρακτηριστικές μορφές στη δεύτερη αυτή τάση υπήρξαν οι: Γρ. Σ. Σκοβορόντα (1722-1794), Ν.Ι. Νοβικώφ και Α.Φ. Λά-μπσιν. Τον 19ο αι. εμφανίσθηκαν στη Ρωσία διάφορες μυστικοπαθείς ομάδες, με πρωταγωνιστές την Ταταρίνοβα, τον Α .Π. Ντουμποβίσκυ, τον Κοτέλνικωφ (του οποίου οι οπαδοί ονομάσθηκαν «οχήματα του Πνεύματος» -«ντουχονόστσι»), οι όποιες προκάλεσαν την αντίδραση της Εκκλησίας.

Σημαντικότερος εκπρόσωπος του ρωσικού μυστικισμού υπήρξε ο Βλ. Σολοβιώφ (1853-1900). Με σαφείς επιδράσεις από τον Νεοπλατωνισμό και τους μυστικούς της χριστιανικής Δύσης, όπως τους Eriugena, Bohme κ.α., ο Σολοβιώφ, έχοντας ο ίδιος έντονες προσωπικές μυστικές εμπειρίες, ανέπτυξε τις απόψεις του για τη μυστική πίστη, την «πανενότητα» του Θεού με το κοσμικό και ιστορικό σύμπαν κ.λπ. Αρχικά σλαβόφιλος, δέχθηκε 4 χρόνια πριν πεθάνει τη ρωμαιοκαθολική ομολογία. Κάπως πιο κοντά στην Ορθόδοξη παράδοση, ο θεολόγος και φιλόσοφος Α.Σ. Χομιάκωφ (1804-1860) πλούτισε τον ρωσικό μυστικό στοχασμό. Ξεκινώντας από τη μυστική εμπειρία της Εκκλησίας και στρεφόμενος γύρω από αυτήν, ανέπτυξε ένα μυστικισμό της ολοκληρώσεως και συναδελφότητας, που κέντρο του έχει το Πνεύμα του Χρίστου. Το έργο του άσκησε μεγάλη επίδραση στη μετέπειτα ρωσική θεολογική σκέψη.

Πηγή: Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου (Γιαννουλάτου), Ίχνη από την αναζήτηση του υπερβατικού, εκδ. Ακρίτας, σ. 319-355.

http://www.pemptousia.gr/

του κ. Κωνσταντίνου Παπαχριστοδούλου, Προέδρου του Δ.Σ. της Π.Ε.Γ

Η «Νέα Εποχή». Το Οικοδόμημα, οι Βασικές αρχές, Προβληματική

«Νέα Εποχή», «New Age», «Εποχή του Υδροχόου». Πρόκειται για ορολογίες που χαρακτηρίζουν την εποχή μας. Πολλές φορές όταν μιλάμε για τη «Νέα Εποχή» υπάρχει η εντύπωση ότι αποτελεί μια συγκεκριμένη οργάνωση, με αρχηγό, μέλη και καθορισμένη διδασκαλία. Αυτό δεν είναι αληθές. Πρόκειται για ένα κίνημα, μια τάση, ένα ρεύμα. Ακόμα και «μόδα» θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε αυτό το φαινόμενο, που σαν «τσουνάμι» έχει κατακλύσει τις δυτικές κοινωνίες και απειλεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα αξιών. Ένα οικοδόμημα που στηρίζεται στο αρχαίο Ελληνικό ιδεώδες και στις αξίες και τα διδάγματα του Χριστιανισμού.

Οι βασικές αρχές της «Νέας Εποχής» είναι απολύτως ξένες προς το Χριστιανισμό και την Ορθόδοξη πίστη ειδικότερα. Έχουμε να κάνουμε με νέα κοσμολογία, νέα ανθρωπολογία, νέα θεολογία και νέα αντίληψη περί ηθικής.

Ως κοσμοθεωρία απαντάται σε εξωχριστιανικές θρησκείες. Σύμφωνα μ’ αυτήν, η ανθρωπότητα περνάει από συνεχή εναλλαγή ορισμένων εποχών και δεν ακολουθεί οριζόντια τροχιά.

Ο μοντέρνος όρος «New Age» είναι παρμένος από την αστρολογία. Οι αστρολόγοι ισχυρίζονται ότι ο ήλιος μας και η οικογένεια των πλανητών του, «περιστρέφονται γύρω από ένα κεντρικό ήλιο, ο οποίος βρίσκεται εκατομμύρια μίλια μακριά και ότι απαιτείται περίπου μια περίοδος γύρω στα 26.000 χρόνια για να κάνει μία περιστροφή. Αυτή η τροχιά καλείται Ζωδιακός κύκλος και διαιρείται σε 12 ζώδια» .

Για να περάσει το ηλιακό σύστημα ένα από τα ζώδια αυτά χρειάζεται κάτι παραπάνω από 2.100 χρόνια. Αυτός ο χρόνος λογίζεται ως μία «Κοσμική Εποχή» ή «Διανομή».

Οι πιστοί της «Νέας Εποχής» ισχυρίζονται ότι κατά την εποχή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ο ήλιος μπήκε στο ζώδιο των ιχθύων και άρχισε η «Εποχή των Ιχθύων». Ήταν η εποχή που έζησε ο Χριστός, η εποχή του Χριστιανισμού. Γι’ αυτό και το σύμβολο του Χριστού ήταν ο ιχθύς.

Η «Εποχή των Ιχθύων» λογίζεται από τους οπαδούς της New Age σαν εποχή περιορισμού και στενότητας. Σ’ αυτήν δήθεν, κυριαρχούσαν οι εντολές, ο έλεγχος των ιερέων, η δίωξη των ελεύθερα σκεπτομένων ανθρώπων, η εποχή των πολέμων, της αποικιοκρατίας, της καταστροφής της φύσης. Αυτή λοιπόν η εποχή, κατ’ αυτούς, τελειώνει και αρχίζει η «Νέα Εποχή», η «Εποχή του Υδροχόου»!

Βασική αρχή στη διδασκαλία της «Νέας Εποχής» είναι η «ολιστική» θεώρηση του κόσμου. Δηλαδή, ότι τα πάντα αποτελούν «εκροές» και εκφάνσεις μιας απρόσωπης θείας ουσίας, μιας «υπερσυμπαντικής συνειδητότητας». Οι άνθρωποι αποτελούμε πεσμένα κομμάτια αυτής της θείας ουσίας, ενώ η βασική προσπάθεια των όντων πρέπει να κατατείνει στην επιστροφή στον ωκεανό της «θείας» αυτής ουσίας. Αποτέλεσμα αυτής της διδασκαλίας η θεωρία του «Κάρμα» και της μετενσάρκωσης, της ανακύκλησης των εποχών και της έλευσης διαφόρων «φωτισμένων όντων» που θα μας οδηγήσουν στην εξέλιξη.

Στο κέντρο αυτής της θεωρίας βρίσκεται η διδασκαλία για την έλευση του νέου Μεσσία. Κάθε εποχή έχει το Μεσσία της. Η Εποχή των ιχθύων είχε Μεσσία τον Ιησού Χριστό. Η εποχή του Υδροχόου…; Εδώ περιπλέκονται τα πράγματα αφού η «Νέα Εποχή» έχει μία εντελώς διαφορετική αντίληψη περί του τι είναι Μεσσίας απ’ αυτή που έχει ο χριστιανισμός.

Για τη «Νέα Εποχή», ο Ιησούς Χριστός δεν αποτελεί το μοναδικό και ανεπανάληπτο πρόσωπο, τον Υιό του Θεού, ο οποίος σαρκώθηκε και έδρασε σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο με σκοπό τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους και τη δυνατότητα της θέωσης του ανθρώπου. Αυτή είναι η περί Χριστού διδασκαλία της Εκκλησίας.

Ο Μεσσίας της «Νέας Εποχής» η «Αβατάρ» όπως συνηθίζεται να λέγεται, είναι ένα πρόσωπο το οποίο «ενσαρκώνει» μία «κατάσταση χριστού», την λεγόμενη «χριστική κατάσταση». Η κίνηση της «θεοσοφίας» υπογραμμίζει ότι κάθε φορά που οι καιροί ωριμάζουν και η επίκληση των μαζών γίνεται διαπεραστική, έρχεται ένας Αβατάρ-Χριστός. Η έλευση του Χριστού του Υδροχόου αποτελεί κατά την κίνηση «ένα πνευματικό γεγονός», που θα φέρει «μεγάλες αλλαγές ή αποκαταστάσεις» και θα εγκαινιάσει ένα «καινούριο πολιτισμό»

Πολλές φορές ο Χριστός τοποθετείται στο ίδιο επίπεδο με τους: Σωκράτη, Βούδα, Κομφούκιο, Κρίσνα, αλλά και νεότερους όπως: Σάτυα Σάι Μπάμπα, Μουν, Σατυανάντα, αλλά και έλληνες όπως ο Διονύσης Δώριζας, που πίστευε ότι είναι ο Χριστός της «Νέας Εποχής». Όλοι αυτοί, μαζί και ο Χριστός, σύμφωνα με τη «Νέα Εποχή», αποτελούν τους «Μεγάλους Μύστες» της ανθρωπότητας. «Φωτισμένους» δηλαδή που «θυσίασαν» την απορρόφησή τους από τον «άπειρο θεϊκό ωκεανό», για να παραμείνουν στη γη και να καθοδηγήσουν τους ανθρώπους.

Στο σημείο αυτό χρειάζεται να γίνει αναφορά στη δεύτερη βασική διδασκαλία της «Νέας Εποχής» που αφορά στο «Κάρμα» και τη Μετενσάρκωση. Σύμφωνα μ’ αυτήν, ένα όν, μετά τον βιολογικό του θάνατο επα¬νέρχεται και πάλι στη ζωή με ένα νέο σώμα. Έτσι η ψυχή υπόκειται σε ατελείωτο κύκλο γεννήσεων και θανάτων, που επαναλαμβάνονται σαν συνεχής βασανισμός (Samsara). Από αυτό το βασανισμό υπόσχεται να ελευθερώσει τον άνθρωπο ο Γκουρού-Μεσσίας και η οργάνωση με τις τεχνικές της.

Η δύναμη που κρατάει τον άνθρωπο αιχμάλωτο στη Samsara, είναι ο νόμος του «Κάρμα». Σύμφωνα με αυτή τη διδασκαλία, κάθε καλή ή κακή πράξη έχει επακόλουθα που ενεργούν και πέρα από αυτή τη ζωή. Όλες οι συσσωρεύσεις του «Κάρμα», από προηγούμενες ζωές, είναι εκείνες που προσδιορίζουν τη ζωή του ανθρώπου στη γη, την οποία πρέπει να ζήσει, προκειμένου να πληρώσει το «Κάρμα» του. Η λέξη προέρχεται από τη ρίζα «Κρι», που σημαίνει «ενεργώ», «πράττω». Σημαίνει κυρίως την ενέργεια. Τα ανθρώπινα προβλήματα και τα βάσανα οφείλονται ακριβώς στο νόμο του «Κάρμα», που αναγκάζει τον άνθρωπο να ξαναέρχεται στη ζωή προκειμένου να ξεπληρώσει τη συσσωρευμένη ενέργεια, από την προηγούμενη ζωή. Σύμφωνα με ένα περιοδικό αυτού του χώρου: «Υπάρχει ο πόνος, η δυαδικότητα, η επαναγέννηση, το κάρμα. Δηλαδή με λίγα λόγια υπάρχουν τα ανθρώπινα προβλήματα και τα βάσανα». Έτσι λοιπόν, ο κακός άνθρωπος δεν είναι στην ουσία κακός, αλλά πρέπει να εκπληρώσει το «Κάρμα» του. Ο άδικος το ίδιο, το ίδιο ο τύραννος και ο εγκληματίας· αλλά και ο φτωχός και ο καταπιεσμένος. Απλώς, σε προηγούμενη ζωή ήταν κακοί, προκαλούσαν αδικίες τις οποίες και πληρώνουν στην παρούσα ζωή.

Πάνω σ’ αυτές τις βασικές αρχές στηρίχθηκε το οικοδόμημα της «Νέας Εποχής» όπως αυτό αναπτύχθηκε κατά τη δεκαετία του ’90. Ένα Βουδιστικό, ανατολικής και «Θεοσοφικής» προέλευσης θεωρητικό κατασκεύασμα, προσαρμοσμένο κατάλληλα στη νοοτροπία του δυτικού ανθρώπου. Έτσι αναπτύχθηκε ένα κύμα Γκουρουϊστικών, αποκρυφιστικών και νεογνωστικών ομάδων, που κατέκλυσαν το δυτικό κόσμο προσπαθώντας να υποτάξουν τον κενό από πνευματική εμπειρία, σύγχρονο άνθρωπο. Η εισβολή ήταν εντυπωσιακή και τα θύματα τόσα πολλά, ώστε κάποιες κυβερνήσεις, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση, ανησύχησαν μελέτησαν το φαινόμενο και έλαβαν μέτρα. Έτσι, έχουμε σήμερα εκθέσεις που ονομάζουν επίσημα τις ομάδες αυτές «καταστροφικές λατρείες», «destructive cults» ή «θρησκείες της νεότητας», διότι τα περισσότερα θύματα είναι νεαρά στην ηλικία.

Η κατάσταση είναι σήμερα όμως αρκετά διαφορετική και ιδιαιτέρως ανησυχητική. Η «Νέα Εποχή» σαν γιγάντια ομπρέλα καλύπτει ένα τεράστιο πλήθος τάσεων, ομάδων, θεωριών, πρακτικών, θρησκευτικών και μη «σεκτών». Ένα τεράστιο δίκτυο που εκτείνεται από τις «εναλλακτικές θεραπείες» μέχρι το Σατανισμό. Η κατάσταση αποτελεί μια πραγματική σύγχρονη Βαβέλ. Η σύγχυση είναι πολλές φορές τόσο μεγάλη και οι τεχνικές αλλοίωσης του χριστιανικού φρονήματος τόσο λεπτά καλυμμένες ώστε δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο να παρασύρονται σε επικίνδυνες ατραπούς ακόμα και άνθρωποι της Εκκλησίας.

Θα προσπαθήσουμε να παραθέσουμε επιγραμματικά τις περισσότερες σύγχρονες εκφάνσεις της «Νέας Εποχής» προκειμένου να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του προβλήματος και οι απειλές που δέχονται τα παιδιά μας αλλά και οι γονείς από αυτό που πολύ εύστοχα ονόμαζε ο π. Αντώνιος Αλεβιζόπουλος «πλάνη του όφεως»

Γκουρουϊσμός.

Ένας μεγάλος αριθμός οργανώσεων «σεκτών» έχει να κάνει με βουδιστικές-ινδουιστικές διδασκαλίες. Πρόκειται για τις ομάδες που είναι γνωστές ως Γκουρουϊστικές από τον αρχηγό τους, που προσφωνείται Γκουρού. Πρόκειται για το δάσκαλο της οργάνωσης αυτόν που «σημαίνει φως, φώτιση, ακτινοβολία, αυτόν που διαλύει το σκοτά¬δι».   Συνήθως πρόκειται για ένα πρόσωπο που απαιτεί απόλυτη και τυφλή υπακοή από τα μέλη της οργάνωσης. Ουσιαστικά ο ίδιος αποτελεί το κέντρο αναφοράς κάθε οπαδού-θύματος. Εδώ, αυτός που σώζει τον άνθρωπο δεν είναι ο Θεός αλλά ο Γκουρού. Σύμφωνα με την Γκουρού-Γκίτα ο Γκουρού «είναι η ανώτατη θεότης. Τίποτα δεν υπάρχει ανώτερο από αυτόν… Αν ο Σίβα οργιστεί, θα σε σώσει ο Γκουρού, αλλά αν οργιστεί ο Γκουρού κανένας δε θα σε σώσει… ο γκουρού είναι στην πράξη ολόκληρο το σύμπαν».   Αποτέλεσμα αυτής της πίστης είναι η λατρεία του Γκουρού. Υπάρχουν ομάδες που τα μέλη τους πίνουν ακόμα και το νερό με το οποίο ο Γκουρού έπλυνε τα πόδια του θεωρώντας το αγιασμένο. Οι ομάδες αυτές συνήθως λειτουργούν σε κοινόβια όπου τα μέλη υποβάλλονται σε εξαντλητικές τεχνικές και σε εξοντωτική εργασία ώστε να νεκρώσουν τη σκέψη και να μην συσσωρεύουν «Κάρμα», που θα χρειαστεί να ξεπληρώσουν σε επόμενη ζωή. Πρόκειται για την απόλυτη εξαφάνιση της προσωπικότητας του ανθρώπου.

Αποκρυφισμός.

Κάτω από την ομπρέλα του Αποκρυφισμού βρίσκεται ένα πλήθος ομάδων, κινήσεων και τάσεων. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ίσως απειλή σε σχέση με άλλες, κυρίως όσον αφορά τα παιδιά. Οι διδασκαλίες του Αποκρυφισμού είναι διάχυτες σήμερα σε κάθε είδους έντυπο, στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο και το χειρότερο στα παιδικά βιβλία και παιχνίδια. Αποκρυφισμός σημαίνει τη μυστική, την απόκρυφη γνώση. Αυτή που μπορεί να αποκτήσει κανείς μετά από ειδική μύηση. Ο όρος δικαιολογείται από διπλή άποψη. Τόσο σχετικά με το αντικείμενο της διδασκαλίας (απόκρυφες δυνάμεις) όσο και με το γεγονός ότι η διδασκαλία τηρείται μυστική. Οι κυριότερες εκφράσεις του Αποκρυφισμού είναι η «Θεοσοφία», ο Πνευματισμός, η Παραψυχολογία, η Μαγεία, η Αστρολογία, ο Σαμανισμός, η Καββάλα (Καμπαλά), ο Σατανισμός και γενικά κάθε παραφυσική ενασχόληση. Θα ήταν ατελέσφορο να αναφερθούμε αναλυτικά σε κάθε έναν από αυτούς τους κλάδους του Αποκρυφισμού. Μπορούμε όμως να σταχυολογήσουμε μερικά παραδείγματα παρμένα από το περιεχόμενο παιδικών ταινιών και παιχνιδιών.

Τα παιδιά και η «Νέα Εποχή».

Η «Νέα Εποχή» πολιορκεί άμεσα και με πολλούς τρόπους το παιδί. Από τη βρεφική κιόλας ηλικία η εύπλαστη παιδική ψυχή δέχεται πλήθος εικόνων και μηνυμάτων με τη θεματολογία και τις διδασκαλίες της «Νέας Εποχής».

Θα σταχυολογήσουμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα ώστε να παρουσιάσουμε, κατά το δυνατόν στους γονείς, το μέγεθος του προβλήματος.

Χάρι Πότερ ή η πλέον αριστοτεχνική αλλά και βίαιη εισβολή του αποκρυφισμού και της μαγείας στον κόσμο του παιδιού.

Το πρόβλημα δεν χρειάζεται συστάσεις. Αποτελεί από μόνο του ένα φαινόμενο παγκόσμιας εκδοτικής και κινηματογραφικής «επιτυχίας». Πρόκειται για ένα ελκυστικό μυθιστόρημα με πρωταγωνιστές-ήρωες παιδιά, με ενδιαφέρουσα πλοκή και αρκετή δράση και χιούμορ. Το θέμα δεν θα μας απασχολούσε αν οι πρωτοφανείς για τα χρονικά της διαφήμισης και του marketing χειρισμοί δεν είχαν εξαντλήσει κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσον προκειμένου να το προβάλουν και να το καταστήσουν «Νο1» στις επιλογές των μικρών καταναλωτών, με αποτέλεσμα οι προεκτάσεις του και τα παρελκόμενά του να αποτελέσουν πραγματικό κίνδυνο για τα παιδιά. Κι αν η «Ποτερομανία» δεν είχε χτυπήσει ακόμα και επίσημους φορείς.

Το Νοέμβριο του 2001 προβλήθηκε στη χώρα μας η πρώτη ταινία της σειράς. Ενόψει των Χριστουγέννων ολόκληρες τάξεις Δημοτικών, Γυμνασίων και Λυκείων, ακόμα και ολόκληρα σχολεία στην Αθήνα, συνοδευόμενα από δασκάλους και καθηγητές επισκέφθηκαν τους κινηματογράφους και μάλιστα μετά από σχετικό έγγραφο του Υπουργείου Παιδείας. Αργότερα ακολούθησαν και τα επόμενα βιβλία και οι επόμενες ταινίες. Η χρήση «κυνικού marketing» (όπως το απεκάλεσαν ειδήμονες του χώρου) είχε σαν αποτέλεσμα την τεράστια «επιτυχία», διανθισμένη συχνά από υστερικές εκδηλώσεις των οπαδών. Στο σημείο αυτό παραθέτουμε τα συμπεράσματα διεξοδικής έρευνας που διεξήχθη στα πλαίσια της Π. Ε. Γ. σχετικά με το φαινόμενο «Χάρι Πότερ»:

«Πόσο κατάλληλα μπορεί να είναι βιβλία που έχουν τα εξής προβλήματα;
1.    Εξοικειώνουν με το κακό, τη μαγεία, τον αποκρυφισμό, τη δαιμονολογία.
2.    Καλλιεργούν το φόβο.
3.    Καλλιεργούν αρνητικά συναισθήματα.
4.    Περιέχουν αντιπαιδαγωγικά μηνύματα.
5.    Διαμορφώνουν ρατσιστική συνείδηση.

Να θυμίσουμε ότι σε πολλά σημεία των βιβλίων, οι ήρωες μαθαίνουν και εκτελούν ξόρκια, φτιάχνουν φίλτρα, κάνουν επικλήσεις, μαθαίνουν να χρησιμοποιούν φράσεις για «καλό» ή «κακό» σκοπό, ανυψώνουν αντικείμενα, επικοινωνούν με νεκρούς, διδάσκονται αστρολογία, μαντεία, κατάρες με τις οποίες μπορούν να εξουσιάσουν, να βασανίσουν ή και να φονεύσουν. Τα αποκρυφιστικά και σατανιστικά σύμβολα και στοιχεία είναι πολυάριθμα, το ίδιο και οι σκηνές που προκαλούν τρόμο φρίκη και αηδία. Με ύπουλο τρόπο τα μικρά παιδιά διδάσκονται ότι υπάρχει «καλή» και «κακή» μαγεία και ο καθένας είναι ελεύθερος να διαλέξει.

Αντί άλλης κριτικής θα παραθέσουμε μερικά σχόλια αναγνωστών των βιβλίων, μικρής ηλικίας, όπως είναι φυσικό, που κυκλοφορούσαν στο διαδίκτυο την περίοδο εκείνη:

Βασίλης Χ., 14 ετών: «…έχω διαβάσει όλα τα βιβλία του Χάρι Πότερ σε λιγότερο από 3 μήνες. Θέλω να σας ομολογήσω ότι θα έκανα τα πάντα για να ζήσω έστω και μία μέρα στον κόσμο των μάγων. Δεν με επηρεάζει μόνο το γεγονός ότι θα χρησιμοποιήσω μαγεία αλλά και το ότι ο τρόπος των μάγων είναι πιο απλός, ωραίος και καλός».

Ευτυχία Μ., 11 ετών: «Αγαπητέ Χάρι Πότερ, Ζω τόσο πολύ στον κόσμο της μαγείας, στον κόσμο σας δηλαδή που η μαμά μου τα βράδια μου κρύβει το βιβλίο για να πέσω για ύπνο. Μόνο που λυπάμαι τόσο πολύ που δεν μπορώ κι εγώ να κάνω μαγικά σαν και σένα».

Κωνσταντίνα Θ., 12 ετών: «Είσαι ένα φαινόμενο! όχι καιρικό αλλά μαγικό! Θα ήθελα πολύ να μού μάθεις το ξόρκι της κλήτευσης, που τόσο καλά ξέρεις, Ίσως μου φανεί χρήσιμο. Θέλω ακόμα μερικά ιδιαίτερα μαθήματα για την «Κατάρα Αβάντα Καντάβρα» Εύχομαι να είναι αποτελεσματική για να εξοντώσω τον κ. Γεωγραφίας και την κ. Γυμναστικής. Τους μισώ, όπως εσύ τον κ. Σνέιπ».

Νομίζουμε ότι οι αθώες, κατά τα άλλα επιστολές των μικρών παιδιών είναι αποκαλυπτικές. Οι εκδόσεις «Ψυχογιός» μας αναφέρουν ότι τα γράμματα των παιδιών μόνο κατά το έτος 2000 ξεπέρασαν τα 7.500.

Ειδικοί ερευνητές, σε διεθνές επίπεδο, υπογραμμίζουν ότι το περιεχόμενο των βιβλίων της Ρόουλινκ δεν αποτελεί ένα παραδοσιακό παιδικό ανάγνωσμα, αλλά περιέχουν ακριβή αναφορά σε αποκρυφιστικές διαδικασίες και πρακτικές με βάση ένα «σύγχρονο» τρόπο αναφοράς που προβάλλει τη μαγεία σαν μία αποδεκτή και επιβραβευμένη στάση ζωής. Η εντυπωσιακή δε αποδοχή των βιβλίων αυτών από τα παιδιά, οφείλεται προφανώς στο ισχυρότατο δίκτυο προώθησης της αποκρυφιστικής θεματολογίας, που είναι έργο της «Νέας Εποχής» του Υδροχόου. Αρκεί να πούμε ότι στο μηχανισμό προώθησης συμμετέχουν επιχειρηματικοί κολοσσοί όπως: η Coca Cola, η Lego, η Marks & Spenser και η Hewlett Packard.

Παιδικά παιχνίδια.

Η «Νέα Εποχή» δε θα μπορούσε να αφήσει ανέγγιχτο και το πιο αθώο μέσο επικοινωνίας με το παιδί, το παιχνίδι. Εδώ μπορούμε να πούμε χωρίς ενδοιασμούς ότι η εποχή της αθωότητας έχει παρέλθει οριστικά. Οι κούκλες έχουν δώσει τη θέση τους σε ομοιώματα ηρώων από τις ταινίες Χάρι Πότερ. Τα αρκουδάκια αντικαθίστανται από τα αμφιλεγόμενα «Πόκεμον». Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια βρίθουν δαιμονικών οντοτήτων, ωμής βίας, αποκρυφιστικών συμβόλων, και μαγικών πρακτικών. Και τα πλέον αθώα περιοδικά όπως το γνωστό «Μίκυ Μάους», διαθέτουν πλέον στήλη Αστρολογίας.

Οι παιδικές εκπομπές κυρίως αυτές, που απευθύνονται σε μεγάλα παιδιά και εφήβους προσπαθούν συστηματικά να προβάλουν τις αρχές της «Νέας Εποχής», και να δημιουργήσουν κυρίως εξοικείωση με το δαιμονικό, την ασχήμια και τη βία. Με όλα αυτά, δεν ηχεί πλέον παράξενα στ’ αυτιά μας η «δήλωση» ενός 10χρονου παιδιού το οποίο, στις πατρικές συμβουλές ενός ειδικού συνεργάτη απάντησε: «Δεν ξέρω τι μου λέτε, αλλά εμένα μου αρέσουν οι σατανιστες» . Αυτό μετά την τραγική έκκληση της μητέρας του για βοήθεια: «Σας παρακαλώ, είπε η μητέρα, πέστε κάτι στο γιο μου. Του αρέσει να διαβάζει βιβλία με μάγους, παραμελεί τα μαθήματά του και ζητάει επίμονα να του αγοράσουμε τα βιβλία του Χάρι Πότερ». Το γεγονός είναι πραγματικό. Η κατάσταση είναι πλέον ανεξέλεγκτη. Θα προσπαθήσουμε να επικεντρωθούμε σε μερικές χαρακτηριστικές περιπτώσεις ώστε να καταδείξουμε το μέγεθος του προβλήματος.

Επιτραπέζιο παιδικό παιχνίδι, που προσφέρεται σε κουτί με σχήμα φέρετρου, καλεί τα παιδιά να παίξουν πάνω σε χαρτόνι που απεικονίζει ένα νεκροταφείο με σπασμένα μνήματα. Οι μικροί παίκτες υποδύονται ρόλους όπως… το φάντασμα Χελίν, το βαμπίρ Μπάροθι… τη μάγισσα Σαντρέν, τον λυκάνθρωπο Τζιβαουντίν, τη μούμια Κονρού κ.λπ. Νικητής είναι όποιος φτάσει πρώτος στο κέντρο του νεκροταφείου όπου είναι γραμμένη η λέξη «Εφιάλτης». Στο παιχνίδι οι παίκτες κερδίζουν κάρτες με συνθήματα όπως: «Γίνε ανελέητος», «Κάνε ό,τι θες για να τρομάξεις κάποιον», «όταν δεις πανσέληνο ούρλιαξε», «Τους ηλίθιους τους κάνω ότι θέλω». Τώρα ρίξε το ζάρι γρήγορα, γιατί θα σου σπάσω τα μούτρα, παλιοσκουλίκι». Το μόνο σχόλιο που μπορούμε να κάνουμε είναι ότι το συγκεκριμένο παιχνίδι αποτελεί εισαγωγή στο σατανισμό. Τα συνθήματα δε που ακούγονται αποτελούν βασικές αρχές του σατανισμού!

Ο κόσμος του ηλεκτρονικού παιχνιδιού, ιδιαίτερα ελκυστικός και ευρύτατα διαδεδομένος μεταξύ των παιδιών, αποτελεί σίγουρα μία πύλη για την εισαγωγή στον αποκρυφισμό, τη μαγεία και το σατανισμό. Η ολοένα αυξανόμενη και απόλυτα ρεαλιστική εικονοπλασία, τα εξαιρετικής πλοκής σενάρια φαντασίας και κυρίως η ελεύθερη πρόσβαση όλων των παιδιών στο χώρο αυτό δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα. Θα αναφερθούμε σε πολύ χαρακτηριστικά παιχνίδια και στο περιεχόμενο τους.

α) «Ο Μύθος της Ζέλντα». Ξεκίνησε το 1986 και αριθμεί 10 τίτλους παιχνιδιών εκ των οποίων οι 5 πρώτοι, που δεν βρίσκονται στην κυκλοφορία, πούλησαν περισσότερα από 26.500.000 αντίτυπα. Από τα πρώτα παιχνίδια που περιλαμβάνουν αποκρυφιστικά σύμβολα.

β) «Primal» (Πρωτόγονος). Για το παιχνίδι αυτό θα αφήσουμε να μιλήσει η διαφήμισή του: «Η Τζεν και ο Σκρι πρέπει να σώσουν τον κόσμο Ομπλίβιον. Πορευθείτε μαζί τους στα τέσσερα δαιμονικά βασίλεια για να επαναφέρετε την τάξη στο Σύμπαν. Έχοντας τη δυνατότητα να βιώσετε τέσσερις δαιμονικές μορφές και να εξερευνήσετε τέσσερα δαιμονικά βασίλεια, το Primal είναι ο ιδανικός τρόπος να ανακαλύψετε τη σκοτεινή πλευρά σας». Εδώ πλέον μιλάμε για ταύτιση με τους δαίμονες και για πλήρη εξοικείωση με παραστάσεις και φρασεολογία δαιμονική.

γ) «Παιχνίδια Ρόλων. R.P.G. (Role Playing Games). Πρόκειται για παιχνίδια όπου τα παιδιά ταυτίζονται με φανταστικούς ρόλους και παίζουν ομαδικά πάνω σε ένα σενάριο. Το περιεχόμενο βέβαια δεν είναι καθόλου αθώο. Αυτό που πρέπει να ανησυχήσει τους γονείς είναι η εξάρτηση από το παιχνίδι και τους ρόλους που το παιδί υποδύεται. Παιδιά που έχουν απορροφηθεί σε ένα τέτοιο παιχνίδι παρουσιάζουν αντιδράσεις και συμπεριφορά όμοια με άτομα εγκλωβισμένα στις «σέκτες» και τις «καταστροφικές λατρείες». Οι χριστιανοί γονείς οφείλουν να ξέρουν ότι αυτό το φαινομενικά αθώο παιχνίδι περιέχει σε μεγάλο βαθμό θέματα όπως: 1. Μαγεία, δαιμονολογία, θεούς ημίθεους, 2. Οι παίκτες αναλαμβάνουν ρόλους κλεφτών, δολοφόνων, μάγων, πολεμιστών, κληρικών και θαυματοποιών, 3. Στα πλαίσια του παιχνιδιού οι παίκτες ακρωτηριάζονται, απαγάγονται, δολοφονούνται και προσφέρονται ως ανθρωποθυσίες για να κατευνάσουν τον ανάλογο θεό στον οποίο ο παίκτης δολοφόνος έχει ορκιστεί υποταγή. 4. Οι παίκτες εθίζονται στον αποκρυφισμό. Ας δούμε τη μαρτυρία ενός πρώην πρωταθλητή των R.P.G.: «…το βιβλίο οδηγιών τον παιχνιδιού ενθαρρύνει τους καλούς παίκτες να ψάξουν σε αποκρυφιστικές πηγές για πληροφορίες, με στόχο τη βελτίωση της απόδοσής τους στο παιχνίδι».

Παιδικά περιοδικά και αναγνώσματα.

Στις 23 Οκτωβρίου 2002, ένα νέο «παιδικό» περιοδικό είδε το φως της κυκλοφορίας. Το W.I.T.C.H. Περιοδικό που απευθύνεται κυρίως σε κορίτσια από 7 χρονών και άνω. Πρόκειται για ένα Comic με χαριτωμένες κατά τα άλλα ιστορίες. Ο τίτλος σημαίνει βέβαια «Μάγισσα» και αποτελεί τη μεταγλωττισμένη έκδοση ξενόγλωσσου πρωτοτύπου. Οι πρωταγωνίστριες είναι 5 των οποίων τα αρχικά των ονομάτων σχηματίζουν το W.I.T.C.H. και έχουν μαγικές δυνάμεις. Εκτός από το εικονογραφημένο ανάγνωσμα, τα παιδιά μας διδάσκονται στο ίδιο περιοδικό: Αριθμολογία (ή Αριθμοσοφία. Την απόκρυφη επιστήμη που προσδίδει μυστικιστικό συμβολισμό στους αριθμούς), Τεϊομαντεία (την «Καφεμαντεία» των Κινέζων), Αστρολογία, Αλχημεία (πυρ, αήρ, γη, ύδωρ), αποκρυφιστική χαρακτηρολογία και πολλά άλλα. Σας παρουσιάζουμε ενδεικτικά το περιεχόμενο μιας σελίδας.

«Τα κορίτσια ενώ διασκεδάζουν σ’ ένα σχολικό πάρτι το οποίο σημειωτέον, γίνεται με την ευκαιρία της παγανιστικής εορτής Halloween (Χαλοουγουΐν), η Συμπαντική/πλανητική ιεραρχία, των Ανειλημμένων Διδασκάλων (παραπέμπει στην Λεύκη αδελφότητα της Θεοσοφίας), προγραμματίζει το μέλλον τους. Σε άλλες σελίδες προβάλλονται δαίμονες και άρχοντες δαιμονίων».

Πρόσφατα, πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων, κυκλοφόρησε από πολύ γνωστό εκδοτικό οίκο που ασχολείται με το εκπαιδευτικό βιβλίο, ένα φρικτό ανάγνωσμα. Η «Μαγολογία»! Πρόκειται για μία πολυτελέστατη έκδοση, ιδιαίτερα ελκυστική στο μάτι, με χρώματα, σχέδια και γραφικά τρικ που απευθύνεται σε παιδιά. Ουσιαστικά αποτελεί ένα εγχειρίδιο εισαγωγής στη μαγεία και το σατανισμό. Εκπαιδεύει τον αναγνώστη σε κάθε είδους «μαγικά» τεχνάσματα (αστρολογία, μαγικά σύμβολα, φίλτρα, επικλήσεις, ξόρκια, φυλαχτά, μαντεία κ.ά.). Τα παρουσιάζει δε με τέτοιο τρόπο ώστε να μοιάζουν με παιδικό παιχνίδι. Εξάπτει στο έπακρο τη φαντασία του παιδιού και το εθίζει σε ένα κόσμο ονειρικό και αρκούντως επικίνδυνο. Στο βιβλίο γίνονται αναφορές σε γραπτά κείμενα του Anton Szandor LaVey, του «πάπα» του Νεοσατανισμού και της «Σατανιστικής Βίβλου» με πολύ έντεχνο και καλυμμένο τρόπο. Από ένα και μόνο μικρό, χαρακτηριστικό κείμενο μπορεί να καταλάβει κάθε καλοπροαίρετος άνθρωπος τι κινδύνους κρύβει για τα παιδιά αυτό το βιβλίο: «Για να κάνεις τα μαγικά σου, πρέπει πρώτα να καλέσεις για βοήθεια το κατάλληλο ξωτικό, πνεύμα ή τζίνι. Τα μαγικά λόγια, όπως και η χρήση μανδύα με συγκεκριμένο χρώμα, θυμιάματος με συγκεκριμένο άρωμα ή ραβδιού με συγκεκριμένο ξύλο, είναι στην ουσία το μέσο για να έρθεις σε επικοινωνία με το ξωτικό και να του ζητήσεις να εκτελέσει την εντολή σου» . Αλλού διαβάζουμε: «Ο επιμελής μαθητής μπορεί να βρει διάφορους τρόπους να χρησιμοποιήσει τις μαγικές του δυνάμεις για να εκδικηθεί ανθρώπους που νιώθει ότι τον έχουν βλάψει ή παρεξηγήσει». Αφού αναφέρει αυτό, παρακάτω αποκαλύπτει ότι αυτά τα μάγια είναι απαγορευμένα γιατί ανήκουν στη μαύρη μαγεία. Ο «νοών νοείτω». Κατά την άποψή μας η έκδοση και κυκλοφορία τέτοιων βιβλίων αποτελεί εγκληματική ενέργεια εις βάρος των παιδιών και αποτελεί απότοκο της «Ποτερομανίας», που έχει καταλάβει όλο τον πλανήτη. Βλέπουμε ότι σιγά-σιγά το παιχνίδι γίνεται πιο σκληρό και τα μηνύματα, που εκπέμπονται δεν είναι πια καλυμμένα αλλά ωμά και χτυπούν ακριβώς το στόχο τους. Την παιδική ψυχή.

Τηλεόραση και τηλεοπτικές εκπομπές.

Η Ελλάδα θεωρείται η χώρα που οι κάτοικοί της δαπανούν τον περισσότερο χρόνο σε παρακολούθηση τηλεοπτικών εκπομπών, από κάθε άλλη χώρα της Ευρώπης. Σαν όργανο επικοινωνίας και πληροφόρησης θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Επομένως οτιδήποτε προβάλλεται μπορεί να επηρεάσει άμεσα μεγάλες μάζες πληθυσμού. Ο χώρος της «Νέας Εποχής» δεν θα μπορούσε να μη χρησιμοποιήσει αυτό το δημοφιλές μέσον. Θα επικεντρωθούμε κυρίως στις παιδικές εκπομπές. Όπως προείπαμε, η εποχή της αθωότητας έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Αρκεί να κάνουμε μία σύγκριση των παιδικών εκπομπών της 10ετίας του ’80 με την σημερινή πραγματικότητα: ’80 (1. «Μάγια η Μέλισσα», 2. «Ο Παραμυθάς» με τον Νίκο Πιλάβιο, 3. «Φρουτοπία», 4. «Στρουμφάκια», 5. «Νιλς Χόλγκερσον», 6. «Χάιντι», 7. «Κάντυ Κάντυ», 8. «Ρόζ Πάνθηρας», 9. Sport Billy, 10. «Μπόλεκ και Λόλεκ», 11. «Τομ και Τζέρυ», 12. Looney Tunes κ.λπ.). Σήμερα τα παιδιά μας παρακολουθούν: 1. τα Pokemon και τα Digimon (τα μικρά ζωάκια Πόκεμον στην αρχή φαίνονται αθώα και μετά εξελίσσονται σε τέρατα. Είναι προικισμένα με υπερφυσικές και παραφυσικές δυνάμεις με αποτέλεσμα ο «κόσμος των Πόκεμον» να είναι σε μεγάλο βαθμό, όχι απλώς φανταστικός, αλλά αποκρυφιστικός), 2. το «Γιου-Γκι-Ο» (παιχνίδι με κάρτες και τηλεοπτικές σειρές στις οποίες εικονίζονται τέρατα, δαίμονες και αποκρυφιστικά σύμβολα. Πρόσφατα, μητέρα κατήγγειλε ότι στο Νηπιαγωγείο θεώρησαν καλό να προβάλουν σε βίντεο τις πιο πάνω σειρές με αποτέλεσμα το παιδί της να σταματήσει να ζωγραφίζει αθώα σχέδια και να ζωγραφίζει πλέον τέρατα). 3. Τις «Μάγισσες» (εκπομπή για μεγάλους τηλεθεατές με απροκάλυπτη παρουσίαση μαγικών τεχνικών, επικλήσεων, φίλτρων, παρουσία δαιμονικών μορφών και κάθε είδους αποκρυφιστικής και σατανιστικής πρακτικής). Και όλα αυτά σε ώρες υψηλότατης τηλεθέασης. Δεν θα αναφερθούμε σε πλήθος άλλων παιδικών εκπομπών που προβάλλουν διάφορους τερατόμορφους και σατανικούς ήρωες δημιουργώντας αυτό που ονομάζουμε εξοικείωση με τον τρόμο και την ασχήμια. Ούτε και το γεγονός ότι τέτοιοι «ήρωες» φιγουράρουν ως «στόλισμα» και αξεσουάρ πάνω σε πασχαλινές λαμπάδες.

Internet -Διαδύκτιο.
Το σπουδαίο αυτό εργαλείο πληροφόρησης μπορεί, όπως είναι φυσικό, να οδηγήσει τα παιδιά σε πολύ επικίνδυνες ατραπούς. Το Διαδύκτιο είναι γεμάτο με ιστοσελίδες που παραπέμπουν σε χιλιάδες «Νέοεποχήτικες» ομάδες, κινήσεις και σέκτες. Οι πλέον επικίνδυνες είναι αυτές που προπαγανδίζουν το σατανισμό και τη μαγεία. Έτσι, μπορεί κανείς να βρει σε ιστοσελίδα σατανιστικής ομάδας, υπό τον τίτλο «Νέα της Κόλασης», ποιοι είναι οι «Δέκα λόγοι για τους οποίους είναι πολύ θαυμάσιο να είσαι σατανιστής». Και βέβαια υπάρχει εκτενής ανάλυση για το πώς θα το πετύχεις. Σε άλλη σελίδα διαβάζουμε: «Συμμετέχετε για να προάγουμε τις μεθόδους και να γεννήσουμε ένα σατανικό έθνος με το να προχωρήσετε στις επίλεκτες δυνάμεις των πιστών οπαδών του σατανά… Έχει φτάσει η ώρα να συντρίψουμε τη Χριστιανική υποκρισία και να φέρουμε στο προσκήνιο την κυριαρχία του σατανά στη γη, να φέρουμε τους χριστιανούς γονατιστούς μπροστά μας, δηλαδή να τους υποτάξουμε και να τους κυριεύσουμε…» Η προσφορά μέσω του Internet εμπλουτίζεται ακόμη με πολλές «αγγελίες» για αναζητήσεις φίλων σατανιστών ή με την προβολή των προτιμήσεών τους σε θυσίες, ακρωτηριασμούς, κανιβαλισμό… μπάνιο σε αίμα κατσίκας και πώς να το πίνει κανείς σε ανθρώπινο κρανίο» . Εδώ έχουμε μία από τις πιο σκληρές πλευρές του Διαδυκτίου με απρόβλεπτες συνέπειες στον ευαίσθητο ψυχισμό του παιδιού και των εφήβων.

Μουσική
(Heavy metal, Black metal, Death metal).

Και μόνο οι λέξεις χαρακτηρίζουν το περιεχόμενο αυτής της κατ’ ευφημισμόν αποκαλούμενης μουσικής. Δυστυχώς, αρκετοί νέοι μέσα στην εφηβική τους αναζήτηση και αμφισβήτηση θεωρούν ότι η ενασχόληση με αυτό το είδος «μουσικής» αποτελεί ένα είδος επανάστασης και απελευθέρωσης από το κατεστημένο. Η ιδιαίτερη εμφάνιση που προκαλεί το ντύσιμο, τα μαλλιά, και οι ψυχεδελικές απόκοσμες φιγούρες που εικονίζονται πάνω στα μαύρα ρούχα δίνουν την εντύπωση ότι ο νεαρός οπαδός αυτής της νοοτροπίας βρίσκεται σε άλλο κόσμο ενίοτε όχι φυσιολογικό. Δεν είναι λίγες οι φορές που αυτού του είδους η ενασχόληση μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο σατανισμό, αφού η όλη ατμόσφαιρα, η εμφάνιση των συγκροτημάτων, το περιεχόμενο των τραγουδιών αλλά και η ομολογία των «μουσικών», παραπέμπουν σε αυτόν.

Διάσπαρτα παντού είναι και τα σατανιστικά σύμβολα: 1. Evil-sing (ο γνωστός χαιρετισμός διπλώνοντας τα μεσαία δάχτυλα με τον αντίχειρα και εκτείνοντας τα δυο ακριανά. Ο χαιρετισμός αυτός συναντάται σε όλα τα είδη της metal μουσικής και βέβαια ως σήμα κατατεθέν στο χώρο της thrash, death, black, gothic σκηνής. Προέρχεται από το χώρο του παγανισμού των Κελτών και αποτελεί ένα είδος ομολογίας προς το σατανά. 2. Ανεστραμμένη πεντάλφα, 3. ανάποδος Σταυρός, 4. Corpse-paint (Ειδικό μακιγιάζ για τις συναυλίες με άσπρο χρώμα που δίνει στα μέλη του συγκροτήματος την εμφάνιση πτώματος!). Απ’ όλα αυτά προκύπτει αβίαστα ένα ερώτημα: Ποια παιδαγωγική, ψυχική, και πολιτιστική ωφέλεια, μπορεί να έχει ένας νέος που ασχολείται, ενίοτε με πάθος με αυτού του είδους τη «μουσική». Αν η πραγματική μουσική, σε όλα τα είδη και τις εκφάνσεις της, κατατείνει στην ψυχική ανάταση και την πρόκληση ευφορίας και πλούσιων συναισθημάτων, η κατ’ ευφημισμόν metal μουσική οδηγεί τον άνθρωπο στην αποκτήνωση και στην απόλυτη διαστροφή.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΕΥΧΟΣ 47 ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2007

http://www.impantokratoros.gr/goneis-paidia-nea-epoxh.el.aspx

Βουντού. Πρόκειται περί πρωτόγονων δεισιδαιμονικών συνηθειών, που επινοήθηκαν κατά την αρχαιότητα στην Αφρική (Tόγκo, Βένιν και Νιγηρία), παρουσιαζόμενες ως θρησκεία λατρείας «πνευματικών» όντων, με θυσίες ακόμα και ανθρώπων (μικρά παιδιά). Οι δαιμονικές αυτές πλάνες μεταδόθηκαν μέσω των σκλάβων στην Ταϊτή (άλλη είναι η Αϊτή), αποκτώντας μια πιο «εξελιγμένη» μορφή τελετών. Δημιουργήθηκαν ομάδες (Σενεγαλέζων, Λιβυανών, Κονγκολέζων, Φον κ.α.), που επεκτάθηκαν σε νησιά των Ινδιών καί στην Αμερική με κέντρο τη Νέα Ορλεάνη. Στην Ταϊτή, όπου σχεδόν όλοι οι κάτοικοί της είναι μυημένοι στο Voodoo, βρίσκεται σήμερα το «πατριαρχείο» τους, χωρίς καμία απολύτως κυριότητα, έχοντας όμως δεκάδες εκατομμύρια μέλη σ’ όλο τον κόσμο!

Πιστεύεται ότι υπάρχουν δύο ειδών βουντού, το «καλό» (Rada) και το «κακό» (Petro) που περιλαμβάνει σεξουαλικά όργια, ζόμπι, βλασφημίες κ.α. Αναγνωρίζεται ένας «θεός»(;) ο οποίος συγγενεύει με πολλά πνευματικά όντα που μέσω των «τελετών» επικοινωνούν και καταλαμβάνουν ανθρώπους οι οποίοι λαμβάνουν διάφορες «αποκαλύψεις» για την ζωή τους. Στις τελετές «τιμώνται» ως θεοί, τα πνεύματα των νεκρών και των Lwas (δαιμονικά πνεύματα) που καθορίζουν την τύχη των ζωντανών. Υπάρχουν ιερείς, ιέρειες, μάγοι, καθώς και βοηθοί που κανονίζουν τη μουσική και το χορό κατά τη διάρκεια των τελετών σε κυκλικές καλύβες, καθώς και αυτοί που παίζουν διαφόρων μεγεθών τύμπανα, οι λευκοφορεμένες υπηρέτριες, που όλοι τους δρουν ανεξάρτητα, χωρίς κάποιος να ηγείται. Οι τελετές αποβλέπουν στο να θεραπεύσουν με βότανα τους ανθρώπους, να γαληνεύουν τα πνεύματα, να προβλέπουν το μέλλον «διαβάζοντας» τις παλάμες, να κάνουν ξόρκια, να κάνουν κακό σε κάποιον (μαύρη μαγεία) ή για να μην τους κάνει κακό κάποιος άλλος (λευκή μαγεία), αναζητώντας έρωτα, χρήματα, επιτυχία, εκδίκηση κ.α. Κατά τη διάρκεια των τελετών προσφέρονται ζώα (κότες, κατσίκες, αγελάδες, γουρούνια), ή φρούτα για να παίρνουν δύναμη τα πνεύματα καθώς και οι νεκροί. Με τις θυσίες θεωρείται ότι αποκτάται εύνοια στη ζωή, και η τελετή περιλαμβάνει σχεδιασμό των veves με αλεύρι ή αίμα ζώου, στο πάτωμα του ναού ή και στο σώμα τους (υπάρχουν και πολλά είδη φυλαχτών), με τυμπανοκρουσίες, μαράγκες, ψαλμούς, χορούς (mambo κ.α.), ώσπου να καταληφθεί κάποιος από το «πνεύμα» (τι κάνει ο διάβολος!), να σωριαστεί στο έδαφος, και να του δώσουν να πιεί αίμα από το θυσιαζόμενο ζώο.

Πνεύματα (Lwas) δηλ. δαίμονες, που πλανούν τους «πιστούς» στο βουντού υπάρχουν πολλά και παίρνουν διάφορες μορφές όταν κατά την διάρκεια της τελετής καταλαμβάνουν «πιστούς». Άλλο πνεύμα συμβολίζει τον ήλιο και ελέγχει τους ανθρώπους που περνάνε στην μετά θάνατο ζωή και που εμφανίζεται και σ’ αυτή τη ζωή με την μορφή πληγωμένου γέρου καπνίζοντας πίπα! Αυτός έχει και έναν δίδυμο αδελφό-πνεύμα που επιτρέπει να συμβούν στον κόσμο οι δυστυχίες. Ένα άλλο πνεύμα, όταν μπει σε κάποιον, θεωρείται ο αδιάντροπος «θεός» του sex που ρίχνεται στις γυναίκες! Κάνει πλάκες πίνει και καπνίζει πολύ, έχοντας «σύμβολο» τον σταυρό των τάφων! Κατά την διάρκεια των τελετών, κάποιο άλλο πνεύμα-δαιμόνιο όταν μπει στο σώμα κάποιου «πιστού», γνωστοποιεί τα μυστικά των πεθαμένων (νεκρομαντεία), ελέγχοντας ακόμα καί τα ζόμπι! Άλλος «πιστός» μόλις καταληφθεί από ένα άλλο πνεύμα-δαιμόνιο αποκαλύπτει τις κρυφές σχέσεις και τα μυστικά των υπολοίπων ή γίνεται δυνατός μιλώντας με αινίγματα. Το πιο δημοφιλή πνεύμα-δαιμόνιο για τους λάτρες του Βουντού είναι η lwa, που η ομορφιά, η προκλητική της ένδυση, τα φιλιά της και τα φλερτ με τους άνδρες, την κάνουν θελκτική διαλέγοντας εραστές. Κατά την διάρκεια των τελετών συμβαίνουν διάφορα μυστήρια φαινόμενα, αφού οι δαίμονες έχουν την «δύναμη» να κάνουν ακόμα και «θαύματα» ώστε να πλανέψουν τους ανθρώπους!

Στις τελετές του Βουντού είναι αδιαμφισβήτητη η χρήση μεθόδων μαγείας (σε μερικές περιπτώσεις προτιμάται και η «μαύρη μαγεία» με την δημιουργία αιμοδιψών ζόμπι κ.α.), ώστε να κληθούν πνεύματα, αφού πρώτα με την μέθοδο του διαλογισμού αυτοσυγκεντρωθούν οι «πιστοί». Μάλιστα εν καιρώ, λόγω της αποικιοκρατίας των Δυτικών, χρησιμοποιήθηκαν ακόμα και χριστιανικά στοιχεία (σταυροί, ονόματα αγίων κ.α.), αφού οι βουντού πιέστηκαν πολύ από τους παπικούς να αποδεχθούν με λάθος τρόπο τον Χριστιανισμό.

Οι υποστηρικτές των τελετών βουντού, δεν θεωρούν ότι έχουν σχέση με τον σατανισμό. Όμως, όταν στις τελετές τους γίνεται χρήση της μαγείας με σκοπό να επικληθούν πνεύματα που αποφέρουν στους ανθρώπους τα όσα αναφέρθηκαν πρωτίστως, τότε είναι πασιφανές ότι το βουντού είναι κατάσταση υπό την επήρεια του σατανισμού. Επίσης, ας κατανοήσουν κάποιοι που αμφισβητούν την ύπαρξη του Θεού και την Αλήθεια του Χριστιανισμού, ή κάποιοι άλλοι που «ντρέπονται» να εκφράσουν την πίστη τους στον Θεό, ότι υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι σ’ όλον τον κόσμο που εν γνώσει ή εν αγνοία τους λατρεύουν τον σατανά!!!

Στρατής Ανδριώτης

http://stratisandriotis.blogspot.com/2010/02/voodoo.html

Ένα από τα θλιβερά αποτελέσματα της παρακοής των πρωτοπλάστων υπήρξε καί η αρρώστια, πού οδηγεί τον άνθρωπο στη φθορά καί στο θάνατο. Μερικοί, λοιπόν, για ν’ απαλλαγούν από τις αρρώστιες, καταφεύγουν στα ξόρκια, πού νομίζουν ότι είναι προσευχές. Όμως τα ξόρκια είναι συνηθέστατα μαγικά μέσα, πού ποτέ δεν μπορεί να φέρουν καλό, αφού ο σατανάς ποτέ δεν θέλει το καλό των ανθρώπων.
Βεβαίως οι διάφοροι εξορκιστές λέγουν καί αρκετές προσευχές. Αλλά το βάρος δεν πέφτει στις προσευχές καί τα «αγιόλογα», όπως λένε, αλλά στις σατανικές επικλήσεις καί τις μαγικές προλήψεις. Δεν αποκαλύπτουν δε οι εξορκιστές αυτά πού λέγουν, γιατί πιστεύουν, ότι χάνουν τη δύναμή τους. Αν άκουγε όμως κανείς ή αν διαβάσει αυτά πού λένε, τότε θα έφριττε.
Γι’ αυτό η Εκκλησία μας καταδικάζει τα ξόρκια καί απαγορεύει στους Χριστιανούς να καταφεύγουν σ’ αυτά. Ο ιερός Χρυσόστομος τα αποκαλεί «πομπή του διαβόλου». Καί ο Μέγας Αθανάσιος, για όποιον χρησιμοποιεί τα ξόρκια καί τα άλλα μαγικά μέσα, λέγει ότι «εαυτόν εποίησεν αντί πιστού άπιστον, αντί δε χριστιανού Εθνικόν (ειδωλολάτρη), αντί δε συνετού ασύνετον, αντί δε λογικού αλόγιστον». Εξ άλλου οι ιεροί Κανόνες της Εκκλησίας μας, θεωρούν όσους καταφεύγουν στα ξόρκια, αρνητές της πίστεως.
Σύνθημά μας λοιπόν: Κανείς ποτέ καί σε καμιά περίπτωση να μη καταφεύγει στα ξόρκια. Ο καθένας μας μπορεί μόνος του να προσεύχεται για τον εαυτό του και τους οικείους του ή να καταφεύγει στην Εκκλησία, που έχει τόσες σχετικές ευχές, για να βρίσκει προστασία και να πετυχαίνει τους σκοπούς του.
Από το βιβλίο: «Πλάνες και η Αλήθεια» του Μητρ. Ηλείας, Γερμανού Παρασκευόπουλου

http://stratisandriotis.blogspot.com/2010/03/blog-post_8012.html