Στη συνέντευξη που ακολουθεί δίνουμε το λόγο στις νηπιαγωγούς και στους δασκάλους που έχουν διαλέξει να ασκήσουν το επάγγελμά τους σ’ένα περιβάλλον που όλους τους υπόλοιπους θα μας έκανε να λιποψυχήσουμε. Στις πιο κρίσιμες στιγμές της ζωής μιας οικ

ογένειας, στο διάστημα της μακράς και επώδυνης νοσηλείας των άρρωστων παιδιών, δίνουν καθημερινά τη μάχη αντλώντας κουράγιο από τα ίδια τα παιδιά. Και τα καταφέρνουν τόσο καλά ώστε εδώ το σχολείο να αποκτά το βαθύτερο νόημά του. Να γίνεται πηγή ζωής και χαράς.

Από τις Σ.Ανδριτσοπούλου και Κ.Τριπερίνα

Μ’ έναν κόμπο στο στομάχι 

Πήγα στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία» λίγες μέρες πριν από την κυκλοφορία αυτού του τεύχους. Παρόλο που ο λόγος της επίσκεψής μου δεν είχε καμία σχέση με θέματα υγείας της δικής μου ή άλλης συγγενικής οικογένειας, φτάνοντας στην είσοδο ένιωσα ξανά εκείνο το παλιό σφίξιμο στο στομάχι,

 το ίδιο αίσθημα δέους και φόβου για το τι με/μας περίμενε στο επόμενο βήμα. Υπάρχουν ωστόσο κάποιοι άνθρωποι που δεν είναι γιατροί, που το επάγγελμά τους δεν απαιτεί την παρουσία τους στο νοσοκομείο αλλά μάλλον το αντίθετο: αν η επιλογή τους ήταν άλλη, θα δούλευαν σε χώρους που τα παιδιά μεγαλώνουν κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ο λόγος είναι για τους εκπαιδευτικούς που (επιλέγουν να) εργάζονται στα δύο Νοσοκομεία Παίδων της Αθήνας. Οι άνθρωποι αυτοί διαβαίνουν κάθε πρωί τη μεγάλη πόρτα που όλους τους υπόλοιπους απλώς μας τρομάζει για να πάνε στη δουλειά τους, αλλά αντί για τη συνηθισμένη ρουτίνα, αυτοί δεν ξέρουν τι θα συναντήσουν. Πρόκειται για τους εκπαιδευτικούς που υπηρετούν στα σχολεία του Νοσοκομείου Παίδων. Ελπίζω να μην χρειάστηκε μέχρι τώρα να χρησιμοποιήσετε τις υπηρεσίες τους. Θα πρέπει λοιπόν να σας πούμε ότι στα νοσοκομεία παίδων «Αγία Σοφία» και «Αγλαϊα Κυριακού» λειτουργούν δύο νηπιαγωγεία, δύο δημοτικά σχ

ολεία και ένα γυμνάσιο, τα μαθήματα των οποίων παρακολουθούν συνολικά περίπου 1.500 παιδιά – ασθενείς κάθε χρόνο. Βρεθήκαμε στο σχολείο του «Αγία Σοφία», που κλείνει πια είκοσι χρόνια λειτουργίας, σχεδόν τυχαία, σε μια προσπάθεια να αναδείξουμε διαφορετικές πτυχές του πολύπαθου κατά τα άλλα εκπαιδευτικού μας συστήματος.

Χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα

Για τους γονείς μεγαλύτερων παιδιών, λέω ότι τα νοσοκομεία δεν είναι πια αυτό που ήταν: εθελοντές και εθελόντριες, εταιρείες και μεμονωμένοι χορηγοί, αλλά και οι κατά καιρούς διοικήσεις των νοσοκομείων έχουν φροντίσει για τον εξωραϊσμό των χώρων, ώστε το περιβάλλον να είναι φιλικότερο και να μην επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τους ήδη τρομοκρατημένους μεγάλους και μικρούς που υποδέχεται. Την ημέρα που πήγα για τη συνάντηση η είσοδος του «Αγία Σοφία» είχε φορέσει τα γιορτινά της: δεκάδες χριστουγεννιάτικ

α αστέρια κρέμονται από την οροφή και γύρω μου μια έκθεση ζωγραφικής. Όπως έμαθα μετά, τα παιδιά του 2ου Γυμνασίου Μοσχά

του μαζί με τα νοσηλευόμενα παιδιά, δημιούργησαν την πανδαισία χρωμάτων που έβλεπα γύρω μ

ου. Ξέροντας πολύ καλά τι υπάρχει

 μετά την υποδοχή, όσο χαρωπή ή φιλόξενη κι αν είναι, εκτίμησα περισσότερο την προσπάθεια, όμως φτάνοντας μπροστά στο γραφείο με την ταμπέλα «Δημοτικό σχολείο» το μυαλό μου δεν είχε αδειάσει απ’ αυτό το «μετά».

Εκπροσωπώντας το χαρούμενο κομμάτι του νοσοκομείου

Έτσι κι αλλιώς, επαγγελματίας δημοσιογράφος δεν είμαι. Είμαι όμως επαγγελματίας εκπαιδευτικός και επομένως δεν περίμενα από τον εαυτό μου ότι η πρώτη ερώτηση που κυριολεκτικά θα ξεφούρνιζα μπαίνοντας στο γραφείο του σχολείου θα ήταν μα, καλά, πώς αντέχετε να κάνετε αυτή τη δουλειά; Και η νηπιαγωγός κα Παπαναστασίου Γεωργία και ο διευθυντής του δημοτικού κος Παναγιώτης Κισκηρέας μου είπαν τα ίδια σχεδόν λόγια:Εισπράττεις, κερδίζεις, γι’αυτό μένεις εδώ. Εμείς εκπροσωπούμε το χαρούμενο κομμάτι του νοσοκομείου, λένε. Χρειάζεται να βρεθείς στο Παίδων για να γίνει το σχολείο πηγή χαράς; Ίσως ισχύει η παλιά καλή αρχή ότι πρέπει να χάσεις κάτι για να το εκτιμήσεις, όμως η εντύπωση που σχημάτισα είναι ότι είναι οι συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί που έχουν το κουράγιο, τη δύναμη αλλά και την εμπειρία και τη γνώση για να παίξουν ένα πολύ δύσκολο ρόλο: να διατηρήσουν τις συνθήκες και τα όρια της σχολικής πράξης σ’ένα περιβάλλον που ωθεί στο αντίθετο ακριβώς. Οι δύο εκπαιδευτικοί με τους οποίους μιλήσαμε μας ζήτησαν να ξεκαθαρίσουμε ότι εκπροσωπούν όλη την ομάδα των νηπιαγωγών και δασκάλων που υπηρετούν αυτή τη στιγμή στο σχολείο. Αξίζει να αναφέρουμε τα ονόματά τους: Πίπης Γ., Πατλάκας Γ., Αδαμόπουλος Κ., Παπαφώτη Ε., Τσοπανάκη Α., Ζαρλαχάς Κ., Ματζώρου Α., Γραβάλου Ι., Κοπανάκη Ε., Θεοδοσίου Α., Βίτσας Δ., Βίτσας Α., Λούβαρη Ε., Αυγερινού Μ., Δερβεντζή Σ.

Στη συζήτηση που ακολουθεί παίρνουν μέρος ο κος Κισκηρέας, Διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου και η κα Παπαναστασίου Γεωργία Προϊσταμένη νηπιαγωγός.

Σε ποια παιδιά απευθύνεται το σχολείο;
Για την ώρα, το σχολείο απευθύνεται στα παιδιά που χρειάζεται να παραμείνουν στο νοσοκομείο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Προτεραιότητα δίνουμε στα παιδιά που βρίσκονται στο ογκολογικό και ορθοπεδικό τμήμα.

Και πώς γίνεται το μάθημα; Υπάρχει τάξη;
Όχι, εμείς πάμε στα παιδιά. Οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν εδώ αναλαμβάνουν μια κλινική, το μάθημα γίνεται συνήθως ατομικά, με κάθε παιδί χωριστά, αλλά συμβαίνει συχνά όλος ο θάλαμος να παίρνει μέρος, να μετατρέπεται σε τάξη.

Πρέπει να προσθέσω εδώ ότι ίσως τα επαγγελματικά λόγια του δασκάλου χρειάζονται μετάφραση: ατομικά σημαίνει ότι το παιδί είναι πολύ άρρωστο, δεν επιτρέπεται και δεν μπορεί να έρθει σε επαφή με άλλα παιδιά. Όμως, ατομικά σημαίνει και εξατομικευμένα;
Ναι, απαραιτήτως, μας λέει ο κος Κισκηρέας. Δεδομένων των συνθηκών που αντιμετωπίζουν οι μαθητές μας. Ετοιμάζουμε εξατομικευμένο πρόγραμμα για κάθε παιδί σε επαφή με το σχολείο όπου φοιτά κανονικά και προσπαθούμε να συνεχίσουμε από κει που σταμάτησε με στόχο να επανενταχθεί κανονικά στην τάξη του όταν έρθει η ώρα.

Να υποθέσω ότι αυτό λειτουργεί και ψυχολογικά;
Βεβαίως, δίνει την αίσθηση της συνέχειας, του μέλλοντος και μάλιστα μ’ένα τρόπο, ελπίζουμε, αυθεντικό, όχι ψεύτικο. Επίσης, την αίσθηση ότι όσο βίαιη κι αν είναι η εισβολή της αρρώστιας, δεν αποκόβεσαι από τη ρουτίνα της καθημερινότητας, δηλαδή απ’ό,τι σου δίνει ασφάλεια. Οι γιατροί μας λένε συχνά ότι το πλαίσιο που δημιουργεί το μάθημα επενεργεί θετικά στα παιδιά, δίνει δύναμη και για τη θεραπεία. Το παιδί αποκτά την αίσθηση του «μπορώ», δημιουργείται ένα άλλο κλίμα, ότι συνεχίζουμε, ότι υπάρχουν έστω και νησίδες φυσιολογικότητας στην ανατροπή που φέρνει η ασθένεια.

Κάθε ομάδα έχει τέσσερις βασικούς και οκτώ αναπληρωματικούς. Στο παιχνίδι κυριαρχούν η δύναμη, το πάθος και η ταχύτητα για τη νίκη. Σε αντίθεση όμως με ό,τι ξέρουμε στον αθλητισμό, ηττημένοι δεν υπάρχουν ποτέ, διότι στο ράγκμπι με αναπηρικό αμαξίδιο όλοι οι παίκτες καθίστανται νικητές. Το πρώτο Διεθνές Πρόγραμμα ράγκμπι με αναπηρικό αμαξίδιο ξεκινά την επόμενη Πέμπτη, 16 Σεπτεμβρίου, στον Κολινδρό της Πιερίας και διοργανώνεται από το μη κερδοσκοπικό σωματείο «Αλλη όψη», που έχει στόχο την προβολή του συγκεκριμένου αθλήματος στην Ελλάδα. Το σπορ, που γνωρίζει ιδιαίτερη επιτυχία σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, απευθύνεται αποκλειστικά σε άτομα με τετραπληγία.

Οπως σημειώνει ο ιδρυτής του σωματείου κ. Α. Διβάνογλου, «το συγκεκριμένο σπορ έχει ξεκινήσει από τον Καναδά το 1984 και έγινε παραολυμπιακό άθλημα το 1994». «Στην Ελλάδα δεν έχει καμία προβολή πέρα από τους Παραολυμπιακούς Αγώνες που έγιναν στη χώρα μας.Σκοπός μας λοιπόν είναι να το γνωρίσουν τα τετραπληγικά άτομα στην Ελλάδα και να ασχοληθούν μαζί του γιατί πραγματικά αξίζει» σημειώνει. «Ενας αισιόδοξος στόχος είναι να σχηματίσουμε μια ομάδα και να λάβουμε μέρος στο μεγάλο διεθνές τουρνουά που θα γίνει την άνοιξη στην Κολονία της Γερμανίας. Με μεγάλη ευχαρίστηση έχουμε δει να υπάρχουν αρκετές αιτήσεις για συμμετοχή στο πρόγραμμα,δεδομένου ότι οι θέσεις είναι περιορισμένες. Εχουν ήδη καλυφθεί οι 10 στις 15» καταλήγει ο κ. Διβάνογλου.

Ο ίδιος είναι φυσικοθεραπευτής, με διδακτορικό στην Κάκωση Νωτιαίου Μυελού, και λέκτωρ στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Ιδρυσε το σωματείο όταν διεπίστωσε ότι δεν υπάρχει εναλλακτικός τρόπος εκπαίδευσης αναπήρων στην Ελλάδα. Ετσι, το 2007 η «Αλλη όψη», η οποία ασχολείται αποκλειστικά με άτομα παραπληγικά και τετραπληγικά, ξεκίνησε τη δράση της.

«Ως τώρα έχουμε τις εισφορές όσων συμμετέχουν στο σωματείο. Για το πρόγραμμα ράγκμπι έχουμε ως τώρα τα χρήματα από τις συμμετοχές, μια μικρή χορηγία από μια επιχείρηση, κι από εκεί και πέραελπίζουμε ο κόσμος να ευαισθητοποιηθεί και να συνεισφέρει» συμπληρώνει. «Για εμάς είναι πολύ σημαντική αυτή η διεξαγωγή, καθώς θέλουμε τα άτομα με τετραπληγία να μην κάθονται σπίτι τους, αλλά να ασχοληθούν με τον αθλητισμό, να καταλάβουν ότι μπορούν να κάνουν πράγματα. Γι΄ αυτό και δεν μας ενδιαφέρει ακόμη και να “μπούμε μέσα” οικονομικά.Απώτερος σκοπός μας πάντως είναι να τεθούμε υπό την αιγίδα της Παραολυμπιακής Επιτροπής» τονίζει ο κ. Διβάνογλου. Στους αγώνες θα συμμετάσχει μια αξιολογήτρια από το Βέλγιο, η οποία θα κρίνει τον βαθμό της αναπηρίας σε κάθε αθλητή, ώστε να σχηματιστούν ομάδες όσο το δυνατόν πιο ισότιμες. Πάντως μόνο απλή γυμναστική δε θα μπορούσε κανείς να χαρακτηρίσει το ράγκμπι με αμαξίδια, αφού πρόκειται για ένα άθλημα ιδιαίτερα σκληρό και με πάρα πολλές επαφές μεταξύ των αμαξιδίων. «Στο πρόγραμμα που διεξάγουμε εμείς δεν θα υπάρξουν τόσο σκληρά παιχνίδια, στα υψηλότερα επίπεδα όμως υπάρχουν δυνατές συγκρούσεις και μπορεί ακόμη και να τραυματιστεί κάποιος. Οχι σοβαρά όμως, καθώς το ειδικό αμαξίδιο είναι έτσι κατασκευασμένο έτσι ώστε να παρέχει τη μέγιστη ασφάλεια στον αθλητή» σημειώνει ο κ. Διβάνογλου. Εξηγεί μάλιστα ότι «είναι ειδικά φτιαγμένα ώστε και να προλαμβάνουν τραυματισμούςαλλά και να προσαρμόζονται ανάλογα με το άτομο. Υπάρχουν αμαξίδια που είναι για άμυνα και άλλα που είναι για επίθεση.Η διαφορά τους είναι ότι αυτά της άμυνας είναι πιο μακριά προκειμένου να μπορούν καλύτερα να μπλοκάρουν τον αντίπαλο» .

Στη διοργάνωση αυτή επίσης θα συμμετάσχουν παίκτες από Γερμανία και Σουηδία, οι οποίοι θα προπονήσουν όσους θέλουν να εξασκηθούν στο συγκεκριμένο σπορ. Κάθε ημέρα θα υπάρχουν δύο δίωρες προπονήσεις, αλλά και κάποιοι αγώνες μεταξύ των νεοσύστατων ομάδων.  TOBHMA

Η νόσος Λου Γκέριγκ προκαλεί τη σταδιακή εκφύλιση των μυών, χωρίς όμως να επηρεάζει συνήθως τις νοητικές λειτουργίες και σχεδόν πάντα οδηγεί προοδευτικά στον θάνατο και μάλιστα σχετικά γρήγορα- μέσα σε δύο με πέντε χρόνια από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων. Ο διάσημος αστροφυσικός Στίβεν Χόκινγκ (φωτό δεξιά) είναι ωστόσο ένα από τα θύματα της νόσου που έχει καταρρίψει όλα τα ρεκόρ επιβίωσης, αφού ζει με την πλάγια μυατροφική σκλήρυνση (ΑLS) τα τελευταία 35 χρόνια. Η ασθένεια μπορεί να προσβάλει οποιονδήποτε ενήλικο. Πήρε το όνομά της από τον παίκτη του μπέιζμπολ Λου Γκέριγκ που απεβίωσε απ΄ αυτήν το 1941.  TANEA

Την επόμενη φορά που ο γιος ή η κόρη σας «κυλιστούν» στο χώμα παίζοντας, μην τους βάλετε τις φωνές: όπως αναφέρουν αμερικανοί ερευνητές, μπορεί τα μικρά σας να γυρίζουν στο σπίτι μέσα στη βρωμιά, ωστόσο με αυτόν τον τρόπο ενισχύουν τις άμυνες του δέρματός τους. Ειδικοί από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας ανακάλυψαν ότι τα τραύματα των παιδιών που λερώνονται όταν παίζουν επουλώνονται ταχύτερα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το «βρώμικο» παιχνίδι ενισχύει την ύπαρξη βακτηρίων στην επιφάνεια του δέρματος τα οποία λειτουργούν ως «ασπίδα» ενάντια στις φλεγμονές.

Στον αντίποδα η υπερβολική καθαριότητα μπορεί να είναι μισή αρχοντιά αλλά την ίδια στιγμή διαταράσσει την ισορροπία της «αποικίας» των βακτηρίων του δέρματος, με αποτέλεσμα να επιβραδύνεται η διαδικασία επούλωσης των τραυμάτων. Οι ερευνητές ανακάλυψαν συγκεκριμένα ότι ένα κοινό είδος βακτηρίου που εντοπίζεται στην επιφάνεια του δέρματος, ο σταφυλόκοκκος, μειώνει την υπερβολική ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού η οποία προκαλεί φλεγμονή στις πληγές. Οι αμερικανοί επιστήμονες τονίζουν στην επιθεώρηση «Νature Μedicine» ότι η εμμονή πολλών γονέων με την υπερβολική καθαριότητα ίσως αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες για την «επιδημία» των αλλεργιών στον ανεπτυγμένο κόσμο. Τα νέα ευρήματα ελπίζεται ότι θα οδηγήσουν σε νέους θεραπευτικούς δρόμους σε ό,τι αφορά τις φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις. ToBHMA

Νομίζω οτι η γενιά μου ήταν ίσως η τελευταία, πού πρόλαβε τους χωματόδρομους, που έπαιξε στο πεζοδρόμιο, που δεν “σταύρωσε” πάνω απο μήνα χωρίς τα γόνατα να είναι καταπληγιασμένα!  Δεν κατάλαβα γιατί όταν πηγαίναμε τα παιδιά μας να παίξουν στις παιδικές χαρές, αυτό που για μας ήταν αυτονόητο το μετατρέψαμε σε …  δραστηριότητα! Δεν είναι θέμα εμμονής με την καθαριότητα.  Είναι θέμα αγωγής και αντιλήψεων. Αλλά που να το βρείς το χώμα στην μεγαλούπολη… Ας παίξουν έξω τουλάχιστον, όσα παιδιά ζούν στην επαρχία. Πριν τα καταπιεί το …facebook! Ή μήπως είναι ήδη αργά; 

Η ασφάλεια του μαθητικού πληθυσμού από την νέα γρίπη ήταν το πρώτο θέμα στην ατζέντα της σημερινής συνεδρίασης της Εθνικής Επιτροπής Πανδημίας Γρίπης. Οι επιστήμονες εισηγήθηκαν πως πρέπει να ληφθούν πιο συγκεκριμένα αλλά και πιο αυστηρά που θα ορίζουν πότε θα κλείνουν οι μαθητικές αίθουσες. Έτσι, αποφασίστηκε πως θα μπαίνει λουκέτο σε ένα τμήμα μιας εκπαιδευτικής μονάδας στην περίπτωση που τέσσερις μαθητές απουσιάζουν επειδή παρουσιάζουν συμπτώματα που μαρτυρούν πως πιθανότατα να νοσούν από τη νέα γρίπη.

Σημειώνεται, πως έως χτες ίσχυε ο κανόνας να κλείνει ένα τμήμα στην περίπτωση που απουσίαζαν πέντε μαθητές, ανεξαρτήτου αιτιολογίας.

Επιπλέον και για προληπτικούς λόγους, ένα σχολείο θα κλείνει όταν έχει ήδη μπει «λουκέτο» στο 1/3 των τμημάτων. Αντίστοιχα, στην περίπτωση που είναι κλειστά λόγω νέας γρίπης το 1/3 των σχολείων ενός νομού, τότε θα λαμβάνεται άμεσα η απόφαση να κλείσουν όλα.  Τα μέλη της Εθνικής Επιτροπής, παρακολουθώντας το άλμα επιβαιωμένων κρουσμάτων που σημειώθηκε τις τελευταίες ημέρες, αποφάσισε επίσης να χορηγούνται και πάλι τα αντιιικά φάρμακα από τα φαρμακεία, με συνταγή γιατρού.

Η Επιτροπή κατέληξε στο μέτρο αυτό, σε μία προσπάθεια να αντιμετωπιστούν έγκαιρα τα περιστατικά νέας γρίπης και να προληφθούν πιθανές παρενέργειες. Ειδικότερα, και σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες, οι επιστήμονες προτείνουν την έγκαιρη εφαρμογή αντιιικής αγωγής στους ασθενείς – ιδίως σε όσους ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες. Το ίδιο θα ισχύσει και για τον υγιή πληθυσμό στην περίπτωση που διαπιστωθεί επιδείνωση ή εάν τα συμπτώματα επιμένουν.

Σημειώνεται, πως σύμφωνα με την εβδομαδίαια έκθεση του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, μέσα σε μία εβδομάδα επιβεβαιώθηκαν 975 νέα κρούσματα, αριθμός – ρεκόρ για την χώρα μας. Έτσι, πια η Ελλάδα αριθμεί απο την αρχή της πανδημίας έως σήμερα 4.172 θετικά δείγματα στον νέο ιό Α (Η1Ν1).

Υπάλληλοι που δεν πηγαίνουν στην εργασία τους, άνδρες που «ξεχνούν» να κοιμηθούν εγκαταλείποντας το συζυγικό κρεβάτι για να ξενυχτήσουν στην οθόνη, φοιτητές που τρέφονται μόνο με κατεψυγμένα σάντουιτς (ή με «σκουπιδοτροφή», άνδρες (κυρίως) αλλά και γυναίκες που παραμελούν τους γύρω τους και βυθίζονται στον εικονικό κόσμο του Ιντερνετ, άτομα που ξετινάζουν τις πιστωτικές τους κάρτες στον ψηφιακό τζόγο ή σε διαδικτυακά παιχνίδια ρόλων. Καλώς (;) ήλθατε στον κόσμο της «εξάρτησης» από το Ιντερνετ. Δεν πρόκειται μόνον για εφηβική νόσο, αλλά για μία από τις πλέον σύγχρονες και «αναπτυσσόμενες» καταχρήσεις της εποχής μας, που χτυπάει και ενήλικες. Το πρώτο «Τμήμα για την αντιμετώπιση της παθολογικής χρήσης του Διαδικτύου», που καλύπτει και ενήλικες είναι γεγονός και δεν είναι τυχαίο ότι ανήκει στην Μονάδα Απεξάρτησης 18 Ανω του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αθηνών.

Διαλύεται η ζωή τους

Τρεις ημέρες και τρεις νύχτες έχει να βγει το παιδί τους από το Ιντερνετ καφέ, όπου κυριολεκτικά «τα δίνει όλα» σε ένα παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας – προσωπικότητας στο Διαδίκτυο. Ο κλινικός ψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής στο νέο τμήμα του 18 Ανω κ. Βασίλης Σταυρόπουλος έχει μόλις τελειώσει μια συνεδρία με τους γονείς του νεαρού. «Πληθαίνουν τα περιστατικά ανθρώπων, των οποίων η ζωή διαλύεται, καθώς εκείνοι βουλιάζουν στο Διαδίκτυο», λέει στην «Κ». «Η επιστημονική κοινότητα δεν έχει ακόμα καταλήξει εάν θα μιλήσει για μια νέα μορφή εξάρτησης», συμπληρώνει ο ίδιος.

Οπως κι αν την ονομάσει κανείς, η ουσία είναι ότι η παθολογική συμπεριφορά αρχίζει από τότε που η χρήση του Διαδικτύου αποδιοργανώνει τη ζωή μας. «Οι εθισμένοι μπορεί να στέκονται ατέλειωτες ώρες μπροστά στη οθόνη του υπολογιστή. Αυτό όμως που μετράει, κυρίως, δεν είναι η ποσότητα του χρόνου, αλλά για ποιο σκοπό ξοδεύεται. Υπάρχουν εργαζόμενοι ή σπουδαστές που βρίσκονται επίσης πολλές ώρες στο Ιντερνετ. Μια υγιής χρήση του Ιντερνετ αποσκοπεί στην ολοκλήρωση κάποιου έργου ή στην εκπλήρωση κάποιου στόχου. Το πρόβλημα αρχίζει όταν η κατάχρηση του Διαδικτύου διαλύει τη ζωή ή λειτουργεί σαν υποκατάστατο».

Μέχρι σήμερα, μελετούσαμε τον εθισμό από το Ιντερνετ μόνο στους εφήβους. «Σήμερα, όλο και περισσότερα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας βρίσκονται σε εξάρτηση από το Διαδίκτυο», τονίζει στην «Κ» η κ. Διονυσία Χρόνη, νοσηλεύτρια ψυχικής υγείας στο τμήμα. «Πρόκειται κυρίως για άτομα που δυσκολεύονται στην επικοινωνία με τους άλλους ανθρώπους, τα οποία αντιμετωπίζουν κλονισμένες σχέσεις ή ψυχοπιεστικό περιβάλλον, όπως για παράδειγμα μετέφηβοι, που δεν μπορούν να ανεξαρτοποιηθούν από την οικογένειά τους», λέει η κ. Χρόνη. Αξιοσημείωτη είναι επίσης και η τάση μετατροπής άλλων εξαρτήσεων σε κατάχρηση του Διαδικτύου. Οπως παλιά κάποιοι περνούσαν από τα ναρκωτικά στο ποτό, τώρα γίνονται αλκοολικοί με το Διαδίκτυο.

Ολοι αυτοί αναζητούν μια εικονική πραγματικότητα, ένα καινούργιο ξεκίνημα. Για εικονικές αποδράσεις προσφέρονται ειδικά τα ψηφιακά παιχνίδια εικονικής προσωπικότητας, όπου ο χρήστης μπορεί να διαλέξει ρόλο, να παρουσιάζεται με έναν ή περισσότερους ψηφιακούς χαρακτήρες (τα λεγόμενα avatars). Υπάρχουν άτομα που έχουν ουσιαστικά μετακομίσει εκεί, ζουν κυριολεκτικά στον δικό τους κόσμο, μετατρεπόμενοι σε αυτό που θα ήθελαν να είναι. Πολλοί καταφεύγουν στους ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. facebook), τα δωμάτια ηλεκτρονικής συζήτησης (chat rooms) ή τα ηλεκτρονικά στοιχήματα, τις ψηφιακές αγορές, ενώ θραύση κάνει η πορνογραφία.

Πρόληψη – Αντιμετώπιση

Οι επιστήμονες του 18 Ανω δεν ενοχοποιούν το Ιντερνετ. «Δεν είμαστε τεχνοφοβικοί ούτε εναντίον του Διαδικτύου. Το πρόβλημα είναι ότι όλο το βάρος ρίχνεται στην ανάπτυξή του, χωρίς καμία προσοχή για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργεί η κατάχρηση του ιστού», τονίζει ο κ. Σταυρόπουλος. Για παράδειγμα, οι εταιρείες που διαχειρίζονται τα παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας δεν μπορεί να βλέπουν άτομα να «παίζουν» ώρες ατελείωτες και να μην ανησυχούν. Αποτέλεσμα του αυξανόμενου ενδιαφέροντος είναι η διεξαγωγή του 1ου Πανελλήνιου Διεπιστημονικού Συνεδρίου για την Ερευνα – Πρόληψη – Αντιμετώπιση των κινδύνων στη χρήση του Διαδικτύου, από 27 – 29 Νοεμβρίου στη Λάρισα. «Θα προτείνουμε τη δημιουργία ενός φορέα καταγραφής των στατιστικών στοιχείων, ενός θεσμοποιημένου Παρατηρητηρίου με δυνατότητα παρέμβασης στα κακώς κείμενα», τονίζει η κ. Χρόνη. Του Γιαννη Eλαφρου

Ένα ακόμα είδος ζώων, οι χοίροι, αποδεικνύεται ότι έχουν αρκετή νοημοσύνη για να καταλάβουν τη σημασία της αντανάκλασής τους στον καθρέφτη, σύμφωνα με μια νέα βρετανική έρευνα. Έτσι, έρχονται να προστεθούν στην μικρή ελίτ των ζώων που, όπως έχουν δείξει τα πειράματα, ξεχωρίζουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη, μαζί με τους ελέφαντες, τα δελφίνια, το πουλί «μάγκπι», τους γκρι παπαγάλους και μερικούς πίθηκους.

Το νέο πείραμα έγινε από ερευνητές του πανεπιστημίου του Κέμπριτζ υπό τον Ντόναλντ Μπρουμ και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Animal Behavior (Συμπεριφορά Ζώων). Οκτώ οικόσιτοι χοίροι, ανά ζευγάρια, τοποθετήθηκαν επί πέντε ώρες σε ένα μαντρί που διέθετε καθρέφτη. Στην αρχή, τα γουρούνια μελέτησαν το είδωλό τους και τις κινήσεις τους στον καθρέφτη, μερικά γρύλισαν στην καθρεφτισμένη εικόνα τους και ένα της επιτέθηκε με τόση δύναμη που κόντεψε να σπάσει τον καθρέφτη.

Αρχικά, τα γουρούνια πέρασαν το είδωλό τους για άλλο γουρούνι, ένα κλασικό λάθος που κάνουν τα περισσότερα είδη ζώων, τα οποία συνήθως αδυνατούν να ξεπεράσουν αυτό το στάδιο και δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι στον καθρέφτη δεν αντικατοπτρίζεται παρά ο εαυτός τους. Τα πιο πολλά ζώα δεν έχουν αυτή την ικανότητα κατανόησης και νομίζουν ότι βλέπουν ένα άλλο ζώο στον καθρέφτη.  Όμως γρήγορα τα γουρούνια πέρασαν το «τεστ», δείχνοντας την ανώτερη νοημοσύνη τους. Έμαθαν να αξιολογούν σωστά την κατάσταση και τις ιδιότητες αντανάκλασης ενός καθρέφτη και έτσι να καταλαβαίνουν τη σχέση ανάμεσα στις κινήσεις τους και στο καθρέφτισμά τους.

Σε επόμενο στάδιο, οι ερευνητές έβαλαν στο μαντρί ένα πιάτο φαγητό που ήταν κρυμμένο από την οπτική γωνία των γουρουνιών, το οποίο όμως φαινόταν μέσα από την αντανάκλασή του στον καθρέφτη. Μέσα σε λιγότερα από 25 δευτερόλεπτα, τα επτά γουρούνια απομακρύνθηκαν από τον καθρέφτη και πήγαν στο φαγητό που δεν έβλεπαν, έχοντας καταλάβει πού βρίσκεται, χάρη στον καθρέφτη. Οι επιστήμονες είχαν μάλιστα φροντίσει να έχουν βάλει έναν ανεμιστήρα, ώστε να διασκορπίζει τη μυρωδιά του φαγητού και να μην είναι αυτή που θα κατευθύνει τα γουρούνια προς το φαγητό.

Σύμφωνα με το Μπρουμ, οι χοίροι έχουν επίγνωση μιας κατάστασης και της θέσης τους σε αυτήν. Για να βρουν το κρυμμένο φαγητό, έπρεπε να θυμηθούν τι είχαν δει στον καθρέφτη και να συσχετίσουν την αντανάκλαση και τις κινήσεις τους. Αυτές οι ικανότητες αποτελούν ενδείξεις για την ύπαρξη «ενός βαθμού αυτό-επίγνωσης», σύμφωνα με τον ερευνητή, ο οποίος εξέφρασε την ελπίδα ότι η ανακάλυψη αυτή θα οδηγήσει σε καλύτερη συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντί τους (και ίσως σε κάθαρση της γλώσσας από υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς του τύπου «φέρεσαι σαν γουρούνι» !).

Ελληνική ερευνητική ομάδα αναπτύσσει συσκευή που θα μετρά αν ένας δύτης ή ένας αστροναύτης κινδυνεύει από συγκέντρωση φυσαλίδων στο αίμα. Ενα μικρό τσίμπημα στο δάχτυλο, μια σταγόνα από το αίμα σας μπαίνει στο μικροσκόπιο και μόλις στεγνώσει, ο γιατρός λέει με μια ματιά αν η εγκυμοσύνη σας θα διακοπεί πρόωρα, αν έχετε ηπατίτιδα ή αν έχετε προσβληθεί από καρκίνο. Δεν πρόκειται για σκηνή από κάποια «προχωρημένη» τηλεοπτική σειρά στα ίχνη των «CSΙ» αλλά για μια γεύση από το άμεσο μέλλον. Μια νέα τεχνική που αναπτύσσεται από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου υπόσχεται ακριβώς αυτό: γρήγορη και χαμηλού κόστους ιατρική διάγνωση μόνο από το αποτύπωμα που αφήνει μια σταγόνα αίματος όταν εξατμιστεί.

Η πρωτοποριακή ανακοίνωση έγινε πρόσφατα στο 4ο Διεθνές Συνέδριο για Διεπιφάνειες Φυσαλίδων και Σταγόνων που διοργανώθηκε- για πρώτη φορά στην Ελλάδα- από το Τμήμα Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ).«Η ιδέα»λέει μιλώντας στο «Βήμα» οΚελίλ Σεφιάν , αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Χημικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου και επικεφαλής της ομάδας των ερευνητών,«βασίζεται στο γεγονός ότι μια σταγόνα αίματος, όταν στεγνώνει,αφήνει ως αποτύπωμα ένα συγκεκριμένο μοτίβο. Θελήσαμε να δούμε αν το μοτίβο αυτό συνδέεται με την υγεία του δότη της και, όπως φαίνεται, αυτό ισχύει». Οπως εξηγεί ο κ. Σεφιάν, κάθε υγρό που περιέχει αιωρήματα από σωματίδια, όπως το αίμα, αφήνει, όταν εξατμίζεται, ένα ίχνος.«Για να καταλάβετε, είναι κάτι ανάλογο με τους λεκέδες του καφέ. O καφές περιέχει νερό και σκόνη καφέ, όταν μια σταγόνα του εξατμίζεταιτο νερό φεύγει και μένουν τα υπολείμματα της σκόνης». Στο αίμα, βέβαια, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.«Μια σταγόνα αίματος αποτελεί ένα διάλυμα που περιέχει ορρό, ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια, άλατα και πρωτεΐνες». Ανάλογα με τις αναλογίες στις οποίες υπάρχουν κάθε φορά αυτά τα συστατικά- και οι οποίες δίνουν μια εικόνα για την κατάσταση του οργανισμού- τα αποτυπώματα που εμφανίζονται είναι διαφορετικά. Tο άρθρο…

Επί αιώνες η αρχαία Ελλάδα χαίρει παγκόσμιας αναγνώρισης ως η γενέτειρα της επιστήμης. Τώρα η Ινδία, μια χώρα διαχρονικά υπερήφανη για τον δικό της πανάρχαιο πολιτισμό, ισχυρίζεται ότι στην πραγματικότητα εκείνη υπήρξε το λίκνο της επιστημονικής αναζήτησης, πολύ προτού εμφανιστεί η επιστημονική σκέψη στις ακτές του Αιγαίου και γενικότερα στον δυτικό πολιτισμό.

Αυτό είναι το μήνυμα έκθεσης που διοργανώνει το Εθνικό Κέντρο Επιστήμης στο Δελχί. Υποστηρίζει ότι η Ατομική Θεωρία, τα Μαθηματικά, η Βιολογία, η Κοσμική Εξέλιξη και άλλες επιστήμες γεννήθηκαν στην ινδική υποήπειρο. Μεταξύ άλλων, στόχος των διοργανωτών είναι να εμφυσήσουν ένα πνεύμα «επιστημονικού εθνικισμού» στους Ινδούς, ιδιαίτερα στις συνεχώς διευρυνόμενες μεσαίες τάξεις.

Ανάμεσα σε άλλα εκθέματα παρουσιάζεται το έργο του Σουσρούτα, ο οποίος έζησε το 600 π.Χ. και πραγματοποιούσε «εξελιγμένες χειρουργικές επεμβάσεις αποκατάστασης μύτης» , πιθανώς σε καταδίκους των οποίων οι μύτες είχαν αποκοπεί για τιμωρία. Οι επεμβάσεις γίνονταν με τη βοήθεια κρασιού ως πρωτόγονου αναισθητικού. Ο Σουσρούτα υπήρξε, κατά τους Ινδούς, ο πρώτος «πλαστικός χειρουργός» στον κόσμο- τουλάχιστον 150 χρόνια προτού δράσει ο «πατέρας» της δυτικής Ιατρικής, ο Ιπποκράτης .

© Τhe Τimes

Σκανδαλιστικές επιστημονικές έρευνες δημοσιεύονται σε αξιόπιστα ιατρικά περιοδικά, όπως για παράδειγμα το βρετανικό British Medical Journal, οι οποίες προτείνουν ανοιχτά πλέον την προληπτική χορήγηση καρδιαγγειακών φαρμάκων σε «υγιείς» πληθυσμούς οι οποίοι ούτε έχουν εκδηλώσει νοσήματα του κυκλοφορικού συστήματος ούτε και έχουν σαφείς παράγοντες κινδύνου.Κατά περίεργο τρόπο πολλές πρόσφατες δημοσιεύσεις προέρχονται από το Τμήμα Προληπτικής Ιατρικής του Ινστιτούτου Wolfson, της Ιατρικής Σχολής Queen Mary’s, του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και φέρουν ως κύριο συγγραφέα τον καθηγητή MR Law. Ο καθηγητής ΜR Law έχει κατά καιρούς προτείνει, με βάση τα συμπεράσματα των εργασιών του οι οποίες βασίζονται κυρίως σε επιδημιολογική – στατιστική ανάλυση πολλών κλινικών ερευνών, τη χορήγηση φαρμάκων για ελάττωση της χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης γενικά σε άτομα άνω των 55 ετών ανεξάρτητα από το αν έχουν εκδηλώσει στεφανιαία νόσο ή αν έχουν πάθει αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Μάλιστα σε μία από τις μελέτες του προτείνει τη γενικευμένη χορήγηση του πολυδύναμου χαπιού (γνωστού και ως Polypill), ένα είδος πανάκειας εναντίον των εμφραγμάτων και των εγκεφαλικών επεισοδίων, το οποίο περιέχει μέσα σε ένα δισκίο μια στατίνη εναντίον της χοληστερόλης, τρία αντι-υπερτασικά φάρμακα και επίσης φυλλικό οξύ και ασπιρίνη.

Οι μελέτες του κ. ΜR Law δημοσιεύονται συνήθως στο περιοδικό – ευαγγέλιο της βρετανικής ιατρικής δηλ. το British Medical Journal που σχεδόν κάθε γιατρός έχει κάτω από το μαξιλάρι του και το οποίο ασκεί σημαντική επίδραση στην τρέχουσα διεθνή κλινική πράξη. Ο καθηγητής ΜR Law ξαναχτύπησε στις 19 Μαΐου 2009 με μια δημοσίευση που καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: οι οδηγίες για τη χορήγηση αντιυπερτασικών πρέπει να απλοποιηθούν, έτσι ώστε να λαμβάνουν άπαντες (υγιείς και ασθενείς!) πέρα από μια ηλικία ένα αντιυπερτασικό χάπι ανεξαρτήτως από τις τιμές της αρτηριακής πίεσης. Γιατί λοιπόν, όπως συνιστά ο προαναφερθείς ερευνητής, να μπαίνουμε στον κόπο να μετράμε την πίεσή μας. Πάρε το χάπι σου χωρίς το άγχος της μέτρησης και σίγουρα θα δεις καλό!

Η φαρμακευτική βιομηχανία τρίβει τα χέρια της κάθε φορά που έρχεται στο φως μια δημοσίευση η οποία ανάβει χωρίς δισταγμό το πράσινο φως για την «προληπτική» χορήγηση φαρμάκων σε όλο το κοινωνικό σύνολο χωρίς διάκριση ασθενών και υγιών. Παράλληλα ξεπηδούν κάθε μέρα όλο και περισσότερες δημοσιεύσεις οι οποίες προτείνουν χορήγηση φαρμάκων σε νήπια και μικρά παιδιά (π. χ. στατίνες για τη χοληστερόλη). Κρίσιμα ερωτήματα αιωρούνται πλέον, όπως: ποιοι φορείς χρηματοδοτούν τέτοιες έρευνες και πόσο ανιδιοτελείς είναι οι χορηγοί, πόσο εκπαιδευμένος είναι ο κάθε γιατρός να κρίνει μεθοδολογικά και στατιστικά τα αποτελέσματα πολυκεντρικών μελετών και πόσο άγεται και φέρεται ο σημερινός κλινικός γιατρός από τη φαρμακευτική βιομηχανία; Τα μέχρι σήμερα σαφή κλινικά όρια υγείας και ασθένειας γκρεμίζονται, χωρίς να είναι σίγουρο ότι το γεγονός αυτό υπηρετεί τον πάσχοντα άνθρωπο ή πιθανά κάποια πολύ μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Είναι πολύ πιθανό ότι αν ζούσε σήμερα ο Ιπποκράτης θα είχε οδηγηθεί στο ψυχιατρείο.

* Ο κ. Θανάσης Δρίτσας (MD, FESC) είναι καρδιολόγος στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο.