Πρωτέας: εκπαιδευτικά σενάρια για τα γλωσσικά μαθήματα

Στον Πρωτέα  μπορείτε να βρείτε σενάρια για τη διδασκαλία της αρχαιοελληνικής και νεοελληνικής γλώσσας και γραμματείας με την αξιοποίηση των ψηφιακών μέσων. Αναπτύχθηκαν και εφαρμόστηκαν από εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν σε διαδικτυακές κοινότητες για τρία χρόνια και καλύπτουν περισσότερο από το 30% του σχολικού χρόνου.

Πηγή

Σχετική δημοσίευση στο Βήμα της Κυριακής, 31/08/2014

Δείτε ένα παράδειγμα πολυμεσικής εφαρμογής  για τον μαθητικό διαγωνισμό φιλοσοφικού δοκιμίου, από το Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Ρεθύμνου.

Ο διαγωνισμός αυτός τελεί υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Πατρών και πραγματοποιείται μετά από έγκριση του αρμοδίου για την παιδεία και εκπαίδευση υπουργείου με την υποστήριξη των υπηρεσιών της Μέσης Εκπαίδευσης.

Πηγή

Τέτοιες δουλειές είναι υποδειγματικές για τα σενάριά μας! 

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΛΟΓΙΣΜΙΚΑ

  • ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΒΙΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Το λογισμικό αποτελείται από δύο cd, από τα οποία το πρώτο περιλαμβάνει τον «Ιδιωτικό Βίο» και το δεύτερο το «Δημόσιο Βίο» και το «Παράρτημα». Είναι «κλειστού τύπου» λογισμικό, χωρίς δυνατότητες επέμβασης και παραμετροποίησης από τον εκπαιδευτικό ή το μαθητή. Δίνει έμφαση στην πολυμεσική παρουσίαση της πληροφορίας και όχι σε διερευνητικές δραστηριότητες μάθησης. Λειτουργεί υποστηρικτικά της παραδοσιακής διδασκαλίας, εμπλουτίζοντάς την με ελκυστικό εποπτικό υλικό, χωρίς όμως να προσφέρει ένα καινοτόμο μαθησιακό περιβάλλον. Η πρόσβαση στη γνώση είναι απόλυτα καθοδηγούμενη ενώ ο μαθητής βρίσκεται στη θέση του παθητικού δέκτη, που πλοηγείται ανάμεσα στο υλικό (όπως αντίστοιχα θα ξεφύλλιζε ένα βιβλίο). Διαβάστε αναλυτική παρουσίαση του λογισμικού στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα.

Διδακτική πρόταση για την εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα.

Άλλες προτάσεις για φύλλα εργασίας:

Με βάση το ιστορικό υλικό που θα συγκεντρώσουν οι μαθητές από την ανάγνωση του λογισμικού (και συμπληρωματικά από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού – Η Ελληνική Ιστορία στο Διαδίκτυο, ενότητα: Κλασική εποχή), να αφηγηθούν σε μορφή  σελίδων ημερολογίου:

  1. την τυπική ημέρα ενός εφήβου 14 ετών στην Αθήνα του 5ου αι. π.Χ.
  2. την τυπική ημέρα μιας παντρεμένης Αθηναίας 23 ετών, στην Αθήνα του 5ου αι. π.Χ.
  3. την τυπική ημέρα ενός ελεύθερου Αθηναίου πολίτη 30 ετών, στην Αθήνα του 5ου αι. π.Χ.

Να καταγράψουν τις σελίδες ημερολογίου σε ένα αρχείο επεξεργαστή κειμένου.

Στο Ευρετήριο μπορείτε να βρείτε και να αποθηκεύσετε στον υπολογιστή σας τα εγχειρίδια των λογισμικών.

Φάκελος για το Διονύσιο Σολωμό

Υποστηρικτικός φάκελος για το σενάριο της Ματούλας.

Το διδακτικό σενάριο: Από τη θεωρία στη διδακτική πράξη

Το διδακτικό σενάριο με τον τίτλο  Κ.Π. Καβάφη, “Ιθάκη” και άλλα ποιήματα. Το λογοτεχνικό αρχείο του ποιητή προέρχεται από το επιμορφωτικό υλικό των φιλολόγων. Δημιουργός είναι η κ. Σοφία Νικολαΐδου. Με αφετηρία το ποίημα του Καβάφη “Ιθάκη”, οι μαθητές καλούνται να “φέρουν το αρχείο του ποιητή στην τάξη”.

Το ψηφιακό αρχείο του Καβάφη είναι έργο του Σπουδαστηρίου Nέου Eλληνισμού. Περιλαμβάνει όλα τα έργα του ποιητή και πλούσιο ανέκδοτο υλικό, όπως αυτό προκύπτει από την συνεχιζόμενη μελέτη του Αρχείου του. Περιλαμβάνει επίσης γενικές πληροφορίες για τον Καβάφη, αλλά και ειδικότερες για την πρόσληψη και απήχηση της Καβαφικής ποίησης παγκοσμίως, σε συνεργασία με την Έδρα Νεοελληνικών Σπουδών «Κ.Π. Καβάφης» του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν (ΗΠΑ).

O Kωστής Πέτρου Φωτιάδης Kαβάφης, γιος του Πέτρου-Iωάννη Iωάννου Kαβάφη και της Xαρίκλειας Γεωργάκη Φωτιάδη, γεννήθηκε στην Aλεξάνδρεια της Aιγύπτου στις 29 Aπριλίου 1863. Oι γονείς του ήσαν Kωνσταντινουπολίτες, και ο Kωνσταντίνος υπερηφανευόταν για την καταγωγή του και για τους διαπρεπείς προγόνους του. (Από τη βιογραφία του ποιητή).

Πηγή: Επίσημος  Δικτυακός  Τόπος του Αρχείου Καβάφη

Ακούστε το βιογραφικό του Κωνσταντίνου Π. Καβάφη. Αφηγείται ο Δ. Ν. Μαρωνίτης. Από το CD  Ν. Ξυδάκης, Μια προσωπογραφία του Κ. Π. Καβάφη Rue Lepsius, Ποίηση: Διονύσης Καψάλης.

Το διδακτικό σενάριο

Ο όρος “διδακτικό σενάριο” καθιερώθηκε στη χώρα μας από την περίοδο των επιμορφώσεων της “Οδύσσειας” και συνοδεύει έκτοτε σχεδόν κάθε απόπειρα αξιοποίησης των ΤΠΕ στη διδασκαλία. Το σενάριο, επειδή αποστασιοποιείται από το βιβλίο και εστιάζει στη μεγαλύτερη πρωτοβουλία του εκπαιδευτικού,  δημιουργεί ένα λεπτομερές πλαίσιο για το μάθημα, που εξασφαλίζει μια συνειδητή πορεία προς συγκεκριμένες και συνειδητά επιλεγμένες διδακτικές κατευθύνσεις.

Μια τέτοια δυναμική εμπλοκή, προϋποθέτει και διαφορετική ταυτότητα εκ μέρους των διδασκόντων. Εκεί που ο μαθησιακός πόρος ήταν ένας και ταυτιζόταν με το έντυπο, τώρα θα πρέπει να δούμε τους μαθησιακούς πόρους στο σύνολό τους (έντυπα αλλά και ηλεκτρονικά μέσα).  Εκεί που τα μέσα πρακτικής γραμματισμού ταυτίζονταν με  το χαρτί, το μολύβι και το έντυπο, τώρα θα πρέπει να καλλιεργήσουμε παράλληλα και το νέο γραμματισμό με την αξιοποίηση των ηλεκτρονικών μέσων ανάγνωσης, γραφής και επικοινωνίας. Εκεί που αρκούσε να βλέπει ο εκπαιδευτικός το μάθημα της ημέρας ή της βδομάδας, τώρα είναι απαραίτητο να διαμορφώσει ένα διδακτικό πλάνο από την αρχή της χρονιάς, όπου θα εντάσσονται τα επιμέρους σενάρια. Αυτό σημαίνει προσέγγιση του μαθήματος σε επίπεδο στόχων κι όχι σε επίπεδο ύλης.

Επιμορφωτικό υλικό

Άξονες δημιουργίας σεναρίου

Μικρός οδηγός για τη δημιουργία σεναρίου (πηγή: Σωτήρης Τερζίδης)

Διδακτικό σενάριο: Ένα ταξίδι στην Αθήνα του 5ου αι. π.Χ. Δημιουργός: Κονδυλόπουλος Ιωάννης. Το έργο βραβεύτηκε στο θεσμό «Αριστείας και Καινοτομίας» 2011. Πηγή: Ιστολόγιο, Στα μονοπάτια του λόγου.

Ένα διαθέσιμο διδακτικό σενάριο μπορεί να αξιοποιηθεί με ποικίλους τρόπους:

  • ως αφερηρία προβληματισμού και ανάπτυξης των δικών μας προτάσεων
  • ως βάση για προσαρμογή στα δικά μας δεδομένα
  • ως πλαίσιο για επιλεκτική υιοθέτηση συγκεκριμένων μόνο διδακτικών πρακτικών

Η ΖΕΑ σε Flash

Για τον Νίκο Καββαδία

Υποστηρικτικό υλικό για τους συναδέλφους που ασχολήθηκαν με τον Νίκο Καββαδία:

 Διαθέσιμα έργα στο Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού.

Ο διαδικτυακός τόπος του ΕΚΕΒΙ και οι εικαστικές αφίσες.

Αφιέρωμα στις Επτά ημέρες της Καθημερινής (28/2), σε επιμέλεια Κωστή Γιούργου.

Αφιέρωμα στο περιοδικό Νέα Εστία (τχ. 1702).

Αφιέρωμα στο έργο του ποιητή από το περιοδικό Η Λέξη τχ. 27 (Σεπτέμβριος 1983).

Ντοκιμαντέρ για τον Νίκο Καββαδία, σε σκηνοθεσία Τάσου Ψαρρά από τη σειρά της ΕΡΤ «Εποχές και συγγραφείς».

Νίκος Καββαδίας αφιέρωμα-μηχανή του χρόνου (alpha).

Αφιέρωμα του μηνιαίου περιοδικού πολιτισμού ως3 για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Καββαδία.

Γλωσσάρι θαλασσινό (Καββαδίας), από το ηλεκτρονικό περιοδικό ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΣ

Αφιέρωμα στον ποιητή Νίκο Καββαδία, που διοργάνωσε ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του Λεοντείου Λυκείου Πατησίων.

Καλλιτεχνικό εργαστήρι Ελευσίνας, φωτογραφικό αρχείο, βραδιές αφιερώματα.

ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ;

Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες δημιούργησε ένα ψηφιακό παιχνίδι που ονομάζεται  “Ταξίδι φυγής”. Είναι ένα παιχνίδι επιβίωσης βασισμένο στην πραγματικότητα. Ένα παιχνίδι για το τι σημαίνει να είσαι πρόσφυγας. Ο πρωταγωνιστής του παιχνιδιού είναι ένας νεαρός πρόσφυγας ο οποίος αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα του και αντιμετωπίζει μία σειρά από δυσκολίες και διλήμματα τόσο κατά τη διάρκεια της φυγής όσο και κατά την άφιξή του στη χώρα ασύλου.  Υπεύθυνη για τη μεταφορά του παιγνιδιού στην Ελληνική γλώσσα είναι η Αντιπροσωπεία στην Κύπρο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Το παιχνίδι απευθύνεται σε μαθητές ηλικίας 13 μέχρι 16 ετών. Με αυτόν το βιωματικό τρόπο, οι  μαθητές ενημερώνονται και ευαισθητοποιούνται για το τι σημαίνει να είσαι πρόσφυγας.

Πρόταση για την Αναστασία και την Ελένη που κάνουν το σενάριο στο κείμενο της Διδώς Σωτηρίου “Ταξίδι χωρίς επιστροφή” της Α΄ Γυμνασίου.

Οι μαθητές επισκέπτονται τον δικτυακό τόπο  του παιχνιδιού και επιλέγουν να παίξουν με έναν από τους δύο τρόπους που τους ζητείται (άνοιξε σε μεγάλο παράθυρο ή άνοιξε σε αυτό το παράθυρο). Κάνουν κλικ στο παίξε, συμπληρώνουν τα όνοματά τους στο αντίστοιχο πλαίσιο και επιλέγουν το βελάκι “όχι θα παίξω χωρίς εγγραφή”. Στη δεύτερη ενότητα με τίτλο “ΣΤΗΝ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ” κάνουν κλικ στο νούμερο 3. Εδώ θα βρουν το παιχνίδι ΠΡΟΣΦΥΓΑΣ Η ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ;

fygi.jpg

Σε αυτό το παιχνίδι οι μαθητές ενημερώνονται για τη διαφορά μεταξύ προσφύγων και μεταναστών.  Αφού διαβάσουν την ιστορία των επτά ανθρώπων που βλέπουν στην οθόνη τους αποφασίζουν, με βάση το ιστορικό τους αν είναι πρόσφυγες ή μετανάστες και μεταφέρουν το σωστό όρο πάνω στην κάθε εικόνα. Τελειώνοντας το παιχνίδι μπορούν να διαβάσουν περισσότερα στο δίκτυο δεδομένων για τη μεταφορά μεταξύ μεταναστών και προσφύγων.

Στο τέλος, μπορούμε να ζητήσουμε από όλες τις ομάδες να βρουν όρους ή λέξεις που έχουν σχέση με τη «φυγή» και να τις απεικονίσουν με το σώμα τους. Κάθε ομάδα μπορεί να αποφασίσει για να απεικονίσει ένα όρο, π.χ. «φυγή», «σύνορα», «φόβο», «κυνηγημένος», «τρόμος», «απώλεια», «απόρριψη» ή «ευπρόσδεκτος» κλπ. Στις ομάδες οι μαθητές πρώτα συζητούν και μετά απεικονίζουν με το σώμα τους, τις κινήσεις τους και τις εκφράσεις τους την δική τους ερμηνεία του όρου.

“Σινεμά… Η Οδύσσεια”

Στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα και στην Ενότητα “Αρχαία Ελληνικά” – “Μελέτες-Διδασκαλία” – “Διδακτικές δοκιμές” βρίσκονται συγκεντρωμένες προτάσεις για τη διδασκαλία της αρχαιοελληνικής γλώσσας και γραμματείας. Στην υποενότητα “Πρακτικές εφαρμογές” αναρτήθηκε πρόσφατα μια  διδακτική πρόταση  με τίτλο “Σινεμά… Η Οδύσσεια”, της Δήμητρας Μήττα και του Κωνσταντίνου Βακουφτσή. Είναι και οι δύο εκπαιδευτικοί από το Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης.

Η πρόταση αποτελεί μια ανακεφαλαιωτική ανάγνωση της Οδύσσειας μέσα από έργα τέχνης. Περιέχει πάνω από διακόσιες εικόνες, από έργα των τεχνών με θέματα από το έπος. Όπως αναφέρεται από τους δημιουργούς  στο εισαγωγικό σημείωμα “πρόκειται για έργα διαφόρων εποχών, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, τα οποία πλαισιώσαμε με το αντίστοιχο κείμενο από την Οδύσσεια σε διάφορες μεταφράσεις. Άλλοτε, χρησιμοποιήσαμε τη σχολική μετάφραση του Δ.Ν. Μαρωνίτη, κυρίως για τις ενότητες εκείνες που διδάσκονται αναλυτικά, άλλοτε τις υπόλοιπες γνωστές μεταφράσεις, του Ζ. Σίδερη, του Α. Εφταλιώτη, των Ν. Καζαντζάκη – Ι.Θ. Κακριδή.

…Με την παράθεση των εικόνων αυτών δεν προτείνουμε καμιά συγκεκριμένη διδακτική πρόταση ή κάποιο διδακτικό σενάριο. Ο δάσκαλος είναι ελεύθερος να επιλέξει τι θα δείξει και τι θα κάνει με τους μαθητές τους, πού θα δώσει έμφαση. Εμείς από την πλευρά μας επιμείναμε στη γεωγραφία της Οδύσσειας — αυτήν θελήσαμε να αναδείξουμε. Ωστόσο, οι εικόνες αυτές μπορούν να αξιοποιηθούν με διάφορους τρόπους, σε διάφορα μαθήματα και για διάφορα ζητήματα. Οι μαθητές μπορεί να περιγράψουν, να αφηγηθούν, να συγκρίνουν μεταφράσεις, να παρατηρήσουν έργα διαφόρων εποχών για το ίδιο θέμα, να συνειδητοποιήσουν την επιβίωση του αρχαιοελληνικού κόσμου στις τέχνες”

Νομίζω ότι η πρόταση είναι πολύ ενδιαφέρουσα και αξιοποιήσιμη ενδεχομένως από τους  συναδέλφους που ετοιμάζουν σενάρια στην Οδύσσεια.

Οι αστερισμοί των Ομηρικών Επών (φύλλα εργασίας)

Οι αστερισμοί των Ομηρικών Επών

View more documents from evstamou.

Το παρακάτω βίντεο δημιούργησα τη σχολική χρονιά 2008-2009 με το εκπαιδευτικό υλικό της ημερίδας με θέμα “Διαστημική εξερεύνηση και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση”, που πραγματοποιήθηκε στο συνεδριακό κέντρο “Κάρολος Παπούλιας” του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, στις 4 Απριλίου 2009, στο πλαίσιο του “Ετους Αστρονομίας 2009”. Περισσότερα…

Ανάπτυξη Σεναρίων Μάθησης – Παρουσίαση

Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από τις αλλαγές που έχουν επιφέρει στη ζωής μας οι τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών. Ζούμε σε μια δικτυωμένη ( γι` αυτό και παγκοσμιοποιημένη) κοινωνία, όπου το Διαδίκτυο, ο προσωπικός υπολογιστής, τα κινητά τηλέφωνα και τα ψηφιακά πολυμέσα αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε, εργαζόμαστε, ενημερωνόμαστε και ψυχαγωγούμαστε. Οι νέες γενιές επιδεικνύουν μια αξιοθαύμαστη άνεση στη χρήση της τεχνολογίας (όχι βέβαια πάντα για ωφέλιμες δραστηριότητες) η οποία αποτελεί και αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς τους. Τα δεδομένα αυτά δεν μπορούν να αφήσουν ασυγκίνητη την εκπαίδευση…

Η παραδοσιακή μορφή διδασκαλίας θέλει τον εκπαιδευτικό να βοηθάει το μαθητή να εσωτερικεύσει τη γνώση που προσφέρουν τα σχολικά βιβλία, μια γνώση που παρουσιάζεται ως πιστή περιγραφή μιας αμετάβλητης πραγματικότητας. Έμφαση δίνεται στο πως ο μαθητής θα συλλάβει το τμήμα της πραγματικότητας που του παραδίδεται έτοιμο (εξ` ου και η «παράδοση του μαθήματος») -και υποτίθεται ότι υπάρχει έξω απ’ αυτόν- και στο πως ο εκπαιδευτικός θα εξαφανίσει τις αμφισημίες ή τα σκοτεινά σημεία, μεταφέροντας την ίδια γνώση σε όλους τους μαθητές. Αυτό το είδος διδασκαλίας είναι σε όλους μας πολύ οικείο και, αναμφισβήτητα, απαραίτητο σε κάποιες περιπτώσεις (ο τρόπος που εξετάζονται οι μαθητές στις Πανελλήνιες εξετάσεις, εξάλλου, ενθαρρύνει αυτού του είδους τη διδασκαλία). Η τεχνολογία, σ` αυτό το είδος διδασκαλίας, μπορεί απλώς να συμβάλει σε μια πιο ελκυστική και πλούσια παρουσίαση των πληροφοριών που συνθέτουν τη προσφερόμενη γνώση. Ένας προβολέας, ένας προσωπικός υπολογιστής και ένα λογισμικό παρουσιάσεων μπορούν να κάνουν το μάθημα της ημέρας πιο κατανοητό και πιο ενδιαφέρον, ιδίως αν η παρουσίαση περιέχει ήχο, εικόνες, βίντεο, γραφικά ή/και σχεδιαγράμματα. Η λογική της μετάδοσης πληροφοριών σε ακροατήριο, βέβαια, παραμένει η ίδια. Η πραγματική συνεισφορά της τεχνολογίας στην εκπαίδευση αρχίζει από τη στιγμή που ο μαθητής γίνεται από παθητικός ακροατής (έστω μιας ελκυστικής παρουσίασης) χρήστης με επιλογές…

Διαβάστε ολόκληρο το πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Μπάμπη Καραγεωργίου : ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ « ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ»;