Καλό μήνα! Καλή Πρωτομαγιά!

Ο  Μάιος είναι ο πέμπτος (5^ος) μήνα του χρόνου, διάρκειας 31 ημερών. Βέβαια, στο Ρωμαϊκό ημερολόγιο («Majus»), που διαρκούσε 10 μήνες, ήταν ο τρίτος μήνας. Στο Αττικό ημερολόγιο ήταν ο ενδέκατος μήνας, «Θαργηλιών». Ο Μάιος  έλαβε το όνομά του – μάλλον –  από  τη ρωμαϊκή θεότητα «Maja» (Μάγια), αντίστοιχη της Κυβέλης. Το όνομα «Maja», με τη σειρά του, προήλθε από τη λέξη Μαία (τροφός), δηλαδή  τη μητέρα του θεού Ερμή, στον οποίο μάλιστα  ήταν και  αφιερωμένος. Τόσο οι Αρχαίοι Έλληνες όσο και οι Ρωμαίοι, την άνοιξη την υποδέχονταν με ειδικές τελετές. Ειδικές τελετές γινόντουσαν ακόμα και στα χρόνια του Βυζαντίου παρουσία του Αυτοκράτορα. Τα «Θαργήλια» γιόρταζαν οι Αρχαίοι Έλληνες που ήταν κατ’ εξοχήν αγροτική γιορτή, αφιερωμένη στη δίδυμη θεότητα Άρτεμις – Απόλλωνα. Πρόσφεραν στους Θεούς καρπούς που ακόμη δεν είχαν ωριμάσει αφού η τελετή γινόταν πριν το θέρος και το αλώνισμα. Με αυτούς τους καρπούς έφτιαχναν ένα είδος ψωμιού τον «Θάργηλο άρτο» σαν δείγμα ευγνωμοσύνης προς τους θεούς. Η φύση μας θυμίζει με την ομορφιά των χρωμάτων της το μεγαλείο της. Λουλούδια σε όλα τα χρώματα ανθίζουν τον μήνα αυτό και οι μυρωδιές των αρωμάτων τους κατακλύζουν την ύπαιθρο. 

Οι γιορτές της άνοιξης σε όποιον πολιτισμό και αν τις συναντήσουμε συνοδεύονται από μεγάλη δόση ευφορίας, τραγουδιών, λουλουδιών και συμβολίζουν το νέο ξεκίνημα της ζωής που αρχίζει με την βλάστηση. Το Μαγιάτικο στεφάνι που οι νοικοκυρές συνηθίζουν να κρεμάνε μέχρι και σήμερα έξω από την πόρτα τους , είχε έναν ιδιαίτερο συμβολισμό. Την αναγέννηση της φύσης και άρα της ευφορίας του σπιτιού. Το κάθε λουλούδι που στόλιζε το στεφάνι είχε μια ιδιαίτερη σημασία. Έτσι λοιπόν η ελιά και το αγιόκλημα συμβόλιζε την ευτυχία, την αγάπη και την σοφία, τα στάχυα συμβόλιζαν την αφθονία, η λυγαριά την προστασία του γάμου και φυσικά το σκόρδο που δεν έλλειπε από κανένα μαγιάτικο στεφάνι και το έβαζαν για την απομάκρυνση του «κακού». Οι βροχές του Μαΐου είναι καταστροφικές για τους αγρότες.«Στον καταραμένο τόπο Μάη μήνα βρέχει». Στην Κέρκυρα απέφευγαν να κάνουν γάμους τον Μάιο. «Ο γάμος ο μαγιάτικος πολλά κακά αποδίδει». Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι μέσα στον Μάιο έχουμε μια από τις πιο μεγάλες θρησκευτικές γιορτές. Του Αγίου Κωνσταντίνου και της Αγίας Ελένης. Με έθιμα, τελετές ή δοξασίες το σίγουρο είναι ότι ο Μάιος είναι ο μήνας της Άνοιξης! Τα στεφάνια που θα μείνουν κρεμασμένα στα μπαλκόνια ή στις εξώπορτες των σπιτιών μας θα μας θυμίζουν τη γέννηση της φύσης!

Σύμφωνα με τη λαϊκή μας παράδοση, ο  Μάιος λέγεται και Μάης, Κερασάρης (καθώς  τότε βγαίνουν τα κεράσια), Πράσινος (γιατί πρασινίζει όλος ο τόπος), Πενταδείλινος (γιατί μεγαλώνει η μέρα), Λούλουδος (γιατί ανθίζουν τα λουλούδια) και Καλομηνάς(στον Πόντο).

Η Πρωτομαγιά, όμως, είναι επίσης συνδεδεμένη και με το εργατικό κίνημα: την Πρωτομαγιά του 1886 έγιναν οι μεγάλες διαδηλώσεις στο Σικάγο με αίτημα τα τρία οχτάρια: οχτώ ώρες εργασία, οχτώ ψυχαγωγία και οχτώ ύπνος. Στη χώρα μας, η απεργία των καπνεργατών του 1936 στη Θεσσαλονίκη βάφτηκε με αίμα, που καταγράφηκε στις εφημερίδες της επομένης με μια χαρακτηριστική φωτογραφία.  Η φωτογραφία εκείνη ενέπνευσε τον Γιάννη Ρίτσο να γράψει τον «Επιτάφιο»: «Μέρα Μαγιού μου μίσεψες/μέρα Μαγιού σε χάνω…».

Παροιμίες για τον Μάιο:

• Μάη μου χρυσομάη μου με τις περίσσιες χάρες με στέφανα μαγιάτικα μ’ όμορφα τριαντάφυλλα.
•  Καλός ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι.
• Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα, τότε τ’ αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
• Απρίλης, Μάης, κοντά ειν’ το θέρος.
• Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
• Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
• Ο Αύγουστος πουλά κρασί κι ο Μάης πουλά σιτάρι.
• Στο κακορίζικο χωριό το Μάη ρίχνει το νερό.
• Τώρα μάγια, τώρα δροσιά, τώρα το καλοκαίρι.

Ενδεικτικές Δραστηριότητες:

• Ζωγραφίστε την παροιμία που σας έκανε εντύπωση!
• Παρατηρήστε του πίνακες ζωγραφικής που ακολουθούν και στη συνέχεια,μελετήστε τα χρώματα, τα τοπία, τους ανθρώπους,συζητείστε με τους γονείς σας τα συναισθήματα που σας προκαλούν, φανταστείτε τα αρώματα και αν θέλετε ζωγραφίστε τον δικό σας “Πρωτομαγιάτικο πίνακα”.
• Δημιουργήστε μοτίβα λουλουδιών(χρώματα-σχέδια)

Ακολουθεί Διαδραστική αφίσα με θέμα την Πρωτομαγιά. Ανακαλύψτε τραγούδια, παραμύθια, πίνακες ζωγραφικής, παιχνίδια, πατώντας στα εικονίδια.

Καλή Πρωτομαγιά και περιμένω τις υπέροχες εργασίες σας!