Λειτουργία του Τμήματος Ένταξης στο δημοτικό σχολείο (για τη σχετική νομολογία ανατρέξτε στο τέλος του άρθρου αυτού)

 Τι είναι το Τμήμα Ένταξης (ΤΕ);

Το Τμήμα Ένταξης (ΤΕ) είναι το θεσμοθετημένο πλαίσιο για την παροχή Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης στους μαθητές του γενικού σχολείου, όταν αυτό επιβάλλεται από το είδος και το βαθμό των εκπαιδευτικών τους αναγκών.

Το ΤΕ είναι μορφή ειδικού σχολείου;

Όχι. Το ΤΕ είναι λειτουργικά ενταγμένο στο πλαίσιο λειτουργίας του γενικού σχολείου. Οι μαθητές παραμένουν στην τάξη τους, συμμετέχουν σε όλες τις διδακτικές και παιδαγωγικές δραστηριότητες και υποστηρίζονται από τον εκπαιδευτικό του ΤΕ για καθορισμένο αριθμό ωρών εβδομαδιαίως, σύμφωνα με πρόγραμμα που έχει δοθεί στους γονείς και στον εκπαιδευτικό της τάξης, θεωρημένο από το Σχολικό Σύμβουλο Ειδικής Αγωγής της οικείας εκπαιδευτικής περιφέρειας.

Ποιο είναι το διάστημα φοίτησης των μαθητών στο ΤΕ;

Οι μαθητές φοιτούν στο ΤΕ για καθορισμένο αριθμό ωρών την εβδομάδα, με μέγιστο τις 15 ώρες για τις περιπτώσεις εκείνες όπου το είδος της απαιτούμενης παρέμβασης είναι μακρόχρονο. Η διάρκεια της φοίτησης καθορίζεται από τους στόχους που έχουν τεθεί  στο εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έχει συντάξει ο εκπαιδευτικός του ΤΕ σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης.

Οι μαθητές της Α’ τάξης φοιτούν στο ΤΕ;

Εφόσον υπάρχει σχετική διάγνωση από ΚΕΔΔΥ ή άλλο αναγνωρισμένο ιατροπαιδαγωγικό κέντρο που προτείνει εξαρχής τη φοίτηση του μαθητή στο ΤΕ, ακολουθείται η υπόδειξη αυτή. Για τους υπόλοιπους μαθητές η παραπομπή εξετάζεται μετά το πέρας του α’ μισού του σχολικού έτους.

Για την παρακολούθηση του ΤΕ είναι απαραίτητη σχετική γνωμάτευση από ΚΕΔΔΥ ή ιατροπαιδαγωγικό κέντρο;

Όχι, η παρακολούθηση του ΤΕ μπορεί να γίνει με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων του μαθητή, ύστερα από σχετική πρόταση του εκπαιδευτικού της τάξης, την έγκριση του διευθυντή του σχολείου και των οικείων Σχολικών Συμβούλων γενικής και ειδικής αγωγής. Ωστόσο η απουσία σχετικής διάγνωσης από αρμόδια διαγνωστική υπηρεσία, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις σύνθετων μαθησιακών και λοιπών δυσκολιών, δυσχεραίνει το έργο της εξασφάλισης επιστημονικής υποστηρικτικής παρέμβασης από τον εκπαιδευτικό του ΤΕ και το σχολείο γενικότερα. Για το λόγο αυτό, όταν το σχολείο κρίνει απαραίτητη την εξασφάλιση της διάγνωσης αυτής, τότε αιτιολογημένα το προτείνει στους γονείς του μαθητή.

Κατάλογος των πιστοποιημένων δομών του Υπουργείου Υγείας για τη διάγνωση και την πιστοποίηση μαθησιακών δυσκολιών.

Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται για τη φοίτηση του μαθητή στο ΤΕ;

Βήμα 1ο: Ανίχνευση εκπαιδευτικών αναγκών

Ο εκπαιδευτικός της τάξης:

  • Διαπιστώνει τις εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών του.
  • Προτείνει στο διευθυντή του σχολείου την υποστήριξή τους από το ΤΕ.

Ο διευθυντής του σχολείου:

  • Συνεργάζεται με τους εκπαιδευτικούς των τάξεων προκειμένου οι παραπομπές να είναι σύμφωνες με το θεσμικό πλαίσιο, εξετάζοντας παράλληλα τις επιχειρούμενες ως την περίοδο εκείνες παρεμβάσεις μέσω της διαφοροποίησης της διδασκαλίας εντός της τάξης.
  • Συντάσσει τον κατάλογο όλων των προτεινόμενων μαθητών.
  • Συνεργάζεται με τον εκπαιδευτικό του ΤΕ προκειμένου να απαρτιστεί ο τελικός κατάλογος των προτεινόμενων μαθητών, συνεκτιμώντας:
    • την ύπαρξη διαπιστωμένων εκπαιδευτικών αναγκών από ΚΕΔΔΥ ή άλλο αναγνωρισμένο ιατροπαιδαγωγικό κέντρο
    • τη σοβαρότητα των εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών
    • την ανάγκη για εξειδικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα
    • την ηλικία και την τάξη στην οποία φοιτούν οι προτεινόμενοι μαθητές
    • τον αριθμό των μαθητών που έχει τη δυνατότητα να υποστηρίξει αποτελεσματικά ο εκπαιδευτικός του ΤΕ
    • την εικόνα που ο ίδιος ο εκπ/κός του ΤΕ έχει αποκομίσει από την παρατήρηση των μαθητών εντός της τάξης

Ο Σύλλογος Διδασκόντων του σχολείου

Σε ειδική παιδαγωγική συνεδρία οι εκπαιδευτικοί των τάξεων εκθέτουν τις ενδείξεις που έχουν καταγράψει για τους προτεινόμενους μαθητές. Ο εκπαιδευτικός του ΤΕ παρουσιάζει το πλαίσιο της δυνητικής παρέμβασης, υπό την προϋπόθεση της εκτίμησης που θα προκύψει από τη διαδικασία της άτυπης παιδαγωγικής αξιολόγησης του μαθητή που θα ακολουθήσει.

Βήμα 2ο: Ενημέρωση γονέων- άτυπη παιδαγωγική αξιολόγηση

Ο εκπ/κός του ΤΕ σε συνεργασία με το διευθυντή του σχολείου ενημερώνουν τους γονείς των μαθητών για τη διαδικασία που θα ακολουθήσουν. Ζητούν εγγράφως τη συγκατάθεσή τους για την άτυπη παιδαγωγική αξιολόγηση του μαθητή.

Διεξαγωγή της άτυπης παιδαγωγικής αξιολόγησης. Ο εκπ/κός του ΤΕ προβαίνει στην επίδοση διαγνωστικού κριτηρίου, προκειμένου να εκτιμηθούν με ακρίβεια οι μαθησιακές δυσκολίες του μαθητή.

Τα αποτελέσματα της άτυπης παιδαγωγικής αξιολόγησης οδηγούν στο σχεδιασμό του βραχυχρόνιου προγράμματος παρέμβασης. Ενημερώνονται οι γονείς του μαθητή για τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, την προτεινόμενη παρέμβαση και τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Ζητείται από τους γονείς εγγράφως η συγκατάθεσή τους για τη φοίτηση του μαθητή στο ΤΕ. Χωρίς τη συναίνεση του γονέα ή του ασκούντος τη γονική μέριμνα κανείς μαθητής δεν παρακολουθεί το ΤΕ.

Ενημερώνεται ο οικείος Σχολικός Σύμβουλος γενικής αγωγής και υποβάλλονται σε αυτόν προς έγκριση τα εισηγητικά σημειώματα για την παρακολούθηση του ΤΕ. Τα εισηγητικά σημειώματα περιέχουν την πρόταση παραπομπής του εκπαιδευτικού της τάξης, τη σύμφωνη γνώμη του διευθυντή του σχολείου και του γονέα/κηδεμόνα του μαθητή.

Σχεδιάζεται το εβδομαδιαίο πρόγραμμα λειτουργίας του ΤΕ με τις δυνατές ομαδοποιήσεις των μαθητών ανά γνωστικό αντικείμενο και επίπεδο και υποβάλλεται στο Σχολικό Σύμβουλο ειδικής αγωγής της οικείας περιφέρειας προς έγκριση.

Βήμα 3ο: Υλοποίηση παρέμβασης

Ο δάσκαλος υποδέχεται το παιδί στο ΤΕ και δημιουργεί ειδικό προσωπικό φάκελο. Ο φάκελος αυτός περιλαμβάνει:

  • Το περιεχόμενο της άτυπης παιδαγωγικής αξιολόγησης του μαθητή
  • Την αξιολογική έκθεση που συνέταξε ο εκπαιδευτικός του ΤΕ
  • Το σχεδιασμό του βραχυχρόνιου προγράμματος παρέμβασης
  • Εργασίες και υλικό που παράγεται κατά τη διάρκεια της παιδαγωγικής παρέμβασης και αποτυπώνουν εξελικτικά την πορεία αυτής.

 

Βήμα 4ο: Αξιολόγηση της παρέμβασης

Μετά την παρέλευση του καθορισμένου χρονικού διαστήματος της βραχυχρόνιας παρέμβασης (4-8 εβδομάδες) ο εκπαιδευτικός του ΤΕ σε συνεργασία με τον εκπαιδευτικό της τάξης και το διευθυντή του σχολείου αξιολογούν την επιχειρούμενη παρέμβαση. Εφόσον κρίνουν πως οι εκπαιδευτικές ανάγκες απαιτούν εξειδικευμένη διάγνωση και υποστήριξη, ενημερώνουν τον οικείο Σχολικό Σύμβουλο γενικής αγωγής για τα αποτελέσματα της παρέμβασης. Αφού ακολουθήσει εκτίμηση της παρέμβασης που υλοποιήθηκε καθώς και σχετική αξιολόγηση από το Σχολικό Σύμβουλο, είτε επαναπροσδιορίζονται οι στόχοι και οι διαδικασίες της παρέμβασης είτε προτείνεται στους γονείς του μαθητή η παραπομπή του για διαγνωστική αξιολόγηση από το ΚΕΔΔΥ.

 

Εχεμύθεια – εμπιστευτικότητα – απόρρητο

Το σύνολο των εγγράφων που αφορούν τους μαθητές και περιλαμβάνουν προσωπικά στοιχεία (διαγνωστικές εκθέσεις, αξιολογήσεις από ΚΕΔΔΥ κ.λπ.) φυλάσσονται στο εμπιστευτικό αρχείο του σχολείου και διεκπεραιώνονται αποκλειστικά από το διευθυντή και μέσω του εμπιστευτικού πρωτοκόλλου αλληλογραφίας.

Η προστασία των προσωπικών στοιχείων των μαθητών εξασφαλίζεται τόσο από τις προβλέψεις του νόμου όσο και την τήρηση της επιστημονικής δεοντολογίας.

Οποιοδήποτε στοιχείο έχει περιέλθει στη γνώση του σχολείου με υπηρεσιακό τρόπο όπως γνωματεύσεις, οδηγίες αντιμετώπισης, ατομικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα κ.λπ. χορηγείται μόνο στους έχοντες τη γονική μέριμνα του μαθητή. Η διακίνηση τέτοιων εγγράφων, όταν αυτό απαιτείται, γίνεται μόνο υπηρεσιακά.

Για το σύνολο των προσωπικών στοιχείων που αφορούν τους μαθητές του σχολείου ισχύουν οι γενικότερες ρυθμίσεις του δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα. Ενδεικτικά:

  • Ο δημόσιος υπάλληλος φροντίζει να διασφαλίζει την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών που χειρίζεται σε κάθε περίπτωση, και ιδιαίτερα όταν χρησιμοποιεί νέες τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας.  [Ν. 3528/2007 άρθρο 26 (YΚ, ΦΕΚ 26 A)]
  • Δε δημοσιοποιεί πληροφορίες που αφορούν την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή  των πολιτών (ή άλλα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα), τις οποίες κατέχει λόγω  της υπηρεσιακής του θέσης.  [Ν. 2690/1999 άρθρο 5 παρ. 3 (ΚΔΔ, ΦΕΚ 45 Α) και Ν. 2472/1997 (ΦΕΚ 50 Α)].

Το θεσμικό πλαίσιο που καθορίζει τη λειτουργία του ΤΕ είναι ο νόμος υπ. αριθ. 3699/2008 (ΦΕΚ 199Α).

Τα ειδικότερα καθήκοντα των εκπαιδευτικών των ΤΕ και των διευθυντών των σχολείων προσδιορίζονται στην υπ.αριθμ. 27922/Γ6 ΥΑ (ΦΕΚ 449 Β).