Δεκάλογος δεοντολογίας για το περιεχόμενο των διαδικτυακών αναρτήσεων  (ιστοχώρου και ιστολογίου) του 2ου Δημοτικού Σχολείου Αλιβερίου

Εισαγωγή: Το σχολείο μας, στην προσπάθειά του να αξιοποιήσει τις δυνατότητες του διαδικτύου για την επικοινωνία και την ενημέρωση των μελών της σχολικής μας κοινότητας, λαμβάνει σοβαρά υπόψη τους κινδύνους και τις δυσάρεστες καταστάσεις που ένα δυναμικό και εν μέρει άναρχο μέσο όπως το διαδίκτυο μπορεί να δημιουργήσει. Για το σκοπό αυτό τηρεί τον ακόλουθο κώδικα δεοντολογίας[1] προς αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων. Βασικό μέλημα του κώδικα δεοντολογίας είναι η προστασία των μαθητών, των εκπαιδευτικών και των δομών του Υπουργείου Παιδείας Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.

Στα πλαίσια αυτά το 2ο Δημοτικό Σχολείο Αλιβερίου δεσμεύεται να τηρεί τα ακόλουθα ως προς τις αναρτήσεις και το περιεχόμενο του ιστοχώρου (http://2dim-aliver.eyv.sch.gr/)  και του ιστολογίου του σχολείου  (https://blogs.sch.gr/2dimalive/)  :

1.      Αποφυγή δημοσιοποίησης προσωπικών δεδομένων μαθητών και εκπαιδευτικών όπως:

Στοιχεία επικοινωνίας (φυσικά ή ηλεκτρονικά)

Οικογενειακή κατάσταση και προσωπικά ενδιαφέροντα

Δεδομένα που αφορούν τη φυλετική, εθνική ή εθνοτική προέλευση, θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις και γενικώς ό, τι συμπεριλαμβάνεται στα οριζόμενα ως δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και ευαίσθητα δεδομένα στο άρθρο 2 του Ν. 2472/1997 περί «Προστασίας του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα».

2.      Αποφυγή δημοσιοποίησης «ευαίσθητου» περιεχομένου, όπως σοβινιστικών ή άλλων απόψεων και κάθε είδους άμεσων ιδεολογικοπολιτικών πεποιθήσεων.

3.      Μη δημοσιοποίηση αποτελεσμάτων ερευνών που θίγουν την κοινωνική, φυλετική ή εθνοτική προέλευση μαθητών & εκπαιδευτικών.

4.      Μη χρησιμοποίηση υβριστικής γλώσσας και αποφυγή χρήσης εννοιών ή λέξεων με προσβλητικό ή έντονα αξιολογικό περιεχόμενο (πολιτικά ορθός λόγος)

5.      Μη χρησιμοποίηση φωτογραφιών, εικόνων ή σχεδίων με προσβλητικό περιεχόμενο.

6.      Αποφυγή περιεχομένου που να «φωτογραφίζει» ή να κρίνει δημόσια πρόσωπα, θεσμούς ή φορείς.

7.      Αξιοποίηση μόνο εκείνων των πληροφοριών που μπορεί να ταυτοποιηθεί ο συντάκτης τους και να ελεγχθεί η εγκυρότητά τους (στοιχεία συγγραφέων- συντακτών, βιβλιογραφικές αναφορές, προέλευση υλικού διαδικτύου κ.λπ.).

8.      Μη τοποθέτηση εξωτερικών υπερδεσμών και διαφημιστικών εικονιδίων που προωθούν ή διαφημίζουν προϊόντα και υπηρεσίες προσφερόμενες από εμπορικές εταιρείες, πέραν εκείνων που η χρήση τους κρίνεται επωφελής ή απαραίτητη για το σχεδιασμό και την υλοποίηση των διαδικτυακών εφαρμογών του σχολείου και υπό την προϋπόθεση αυτές να παρέχονται στους χρήστες τους δωρεάν και χωρίς κανενός είδους δέσμευση ή απαίτηση ταυτοποίησης των στοιχείων του χρήστη.

9.      Μη τοποθέτηση εξωτερικών υπερδεσμών σε υπηρεσίες όπως «δωμάτια συνομιλίας» (chat rooms), παρά μόνο σε ιστολόγια, εκπαιδευτικές ή προσωπικές ιστοσελίδες που το περιεχόμενό τους κρίνεται επωφελές και κατάλληλο και η εγκυρότητά τους μπορεί να εξακριβωθεί.

10.  Ειδικά για το θέμα της χρήσης φωτογραφιών που απεικονίζουν πρόσωπα ή περιστατικά της σχολικής ζωής καταβάλλεται κάθε προσπάθεια ώστε η επιλογή των φωτογραφιών να είναι γενικού πλάνου ή ομάδας μαθητών και κατά τρόπο που να μην απεικονίζονται ξεκάθαρα (ατομικές φωτογραφίες) ούτε να ταυτοποιούνται τα εικονιζόμενα πρόσωπα (να μη συνοδεύονται από λεζάντες με προσωπικές πληροφορίες). Για κάθε περίπτωση που τα εικονιζόμενα πρόσωπα επιθυμούν την απαλοιφή τους από τη φωτογραφική σύνθεση, παρακαλούνται να ενημερώνουν άμεσα τη διεύθυνση του σχολείου για την αλλοίωση των χαρακτηριστικών τους (θάμπωμα) ή την ολοκληρωτική διαγραφή της φωτογραφίας.


[1] Ο παρών κώδικας δεοντολογίας έχει στηριχθεί εν πολλοίς στον αντίστοιχο «Κώδικα Δεοντολογίας Διαδικτύου» του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, που είναι διαθέσιμος στη διεύθυνση http://www.schools.ac.cy/web_templates/kodikas-deontologias-diadiktyou.pdf

Διαχείριση ψηφιακών δεδομένων σχολικών εκδηλώσεων

 Οι σχολικές εορτές αποτελούν θεμελιακό τμήμα της λειτουργίας του σχολείου, με εκπαιδευτικό, παιδαγωγικό, ψυχαγωγικό και κοινωνικό περιεχόμενο, ενώ παράλληλα αποτελούν μια ευκαιρία συνύπαρξης στον ίδιο χώρο όλων των μελών της σχολικής κοινότητας. Το σχολείο μας ενθαρρύνει τη συμμετοχή των γονέων στις εκδηλώσεις αυτές, τόσο ως θεατές όσο και ως συμμέτοχους στη συχνά κοπιώδη προσπάθεια μαθητών και εκπαιδευτικών. Με την εξέλιξη των τεχνικών ψηφιακών μέσων, όσοι παρακολουθούν τις σχολικές μας εκδηλώσεις μπορούν να φωτογραφίζουν ή να βιντεοσκοπούν τα παιδιά τους. Το σχολείο δεν αποθαρρύνει αυτή την πρακτική, αφού άλλωστε και το ίδιο καταγράφει ψηφιακά τις εκδηλώσεις για το δικό του αρχείο. Κρίνουμε ωστόσο χρήσιμο να επισημανθεί ο τρόπος αξιοποίησης των ψηφιακών αυτών δεδομένων, κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με το ενδεχόμενο ανάρτησης αυτών στο διαδίκτυο, σε χώρους κοινωνικής δικτύωσης κ.λπ.

Σύμφωνα με όσα ορίζονται από τη Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα η ανάρτηση φωτογραφιών στο διαδίκτυο απαιτεί τη συγκατάθεση του προσώπου που απεικονίζεται, ή του ασκούντος τη γονική μέριμνα για την περίπτωση των ανηλίκων. Το σχολείο έχοντας επίγνωση αυτής της διάταξης και θέτοντας την προστασία των προσωπικών και εν γένει δεδομένων των μαθητών μας και των οικογενειών τους αναρτά μόνο ομαδικές φωτογραφίες γενικού πλάνου κατά τρόπο που να μην απεικονίζονται ξεκάθαρα τα πρόσωπα των εικονιζόμενων μαθητών. Επιπροθέτως δε όλες αυτές οι φωτογραφίες επεξεργάζονται ψηφιακά με θόλωση των προσώπων των εικονιζόμενων μαθητών, ώστε αυτοί να μην είναι αναγνωρίσιμοι σε τρίτα πρόσωπα, ενώ σε καμιά από τις φωτογραφίες δεν υπάρχει λεζάντα με προσωπικές πληροφορίες (ονόματα μαθητών, εκπαιδευτικών κ.λπ.). Κρίνουμε πως η περιορισμένη ανάρτηση φωτογραφιών στο σχολικό μας ιστολόγιο, υπό τις παραπάνω προϋποθέσεις, εξυπηρετεί το σκοπό της ενημέρωσης και αναδεικνύει πληρέστερα τις τελούμενες στο σχολείο δραστηριότητες. Ευνόητο είναι βέβαια πως όποιος από τους εικονιζόμενους επιθυμεί μπορεί να ζητήσει την πλήρη αποκοπή του από την ομαδική φωτογραφία ή τη διαγραφή αυτής αν το προηγούμενο δεν είναι τεχνικά εφικτό. 

Σημειώνουμε επίσης πως οι φωτογραφίες και το κάθε είδους ψηφιακό υλικό αναρτώνται αποκλειστικά στους διακομιστές του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου που τελεί υπό τον έλεγχο της αρμόδιας δημόσιας αρχής και όχι σε διακομιστές ιδιωτικών εταιρειών (π.χ. google-blogspot κ.λπ.), τις οποίες δεν μπορούμε να ελέγξουμε στο θέμα της ασφάλειας των δεδομένων όσο και της ενδεχόμενης αξιοποίησής τους για διαφημιστικούς ή άλλους σκοπούς.

Ωστόσο πέραν των δικών μας προσπαθειών και προβλέψεων, το σχολείο όμως δεν μπορεί να ελέγξει τη χρήση των ψηφιακών δεδομένων που λαμβάνονται κατά τη διάρκεια των σχολικών εκδηλώσεων από τους γονείς/κηδεμόνες των μαθητών. Για το σκοπό αυτό επισημαίνουμε στους γονείς/ κηδεμόνες πως οι φωτογραφίες και τα βίντεο που λαμβάνουν κατά τη διάρκεια των σχολικών εκδηλώσεων και περιλαμβάνουν πέραν των κηδεμονευομένων τους και τρίτα πρόσωπα είναι για προσωπική και μόνο χρήση και απαγορεύεται να κοινοποιηθούν σε τρίτους ή να αναρτηθούν στο διαδίκτυο.

Από την πλευρά του σχολείου τα ψηφιακά αρχεία των εκδηλώσεων παραμένουν φυλαγμένα στο αρχείο του σχολείου, ενώ η συμπερίληψή τους σε φορητά αποθηκευτικά μέσα (DVD) και η παραχώρησή τους στους γονείς/κηδεμόνες των μαθητών γίνεται πάντα υπό το ακόλουθο πλαίσιο παραχώρησης:

Το παρόν υλικό σε μορφή οπτικού ψηφιακού δίσκου (DVD) αποτελεί ιδιοκτησία του 2ου Δημοτικού Σχολείου Αλιβερίου και προορίζεται αποκλειστικά για το αρχείο του σχολείου. Απαγορεύεται ρητά οποιαδήποτε διαφορετική χρήση, αναπαραγωγή, αντιγραφή, αποθήκευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά, του περιεχομένου αυτού χωρίς την προηγούμενη έγγραφη  άδεια του 2ου Δημοτικού Σχολείου Αλιβερίου. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η αντιγραφή αυτού αποκλειστικά και μόνο από τους γονείς ή τους νόμιμους κηδεμόνες των συμμετεχόντων μαθητών για αυστηρά προσωπική χρήση, χωρίς πρόθεση εμπορικής ή άλλης εκμετάλλευσης και χωρίς τη δυνατότητα της δημόσιας προβολής αυτού και πάντα υπό την προϋπόθεση της αναγραφής της πηγής προέλευσής του, χωρίς αυτό να σημαίνει καθ’ οιονδήποτε τρόπο παραχώρηση δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, πλέον αυτών που σαφώς ισχύουν για περιεχόμενο  που τυχόν έχει ενσωματωθεί στο δίσκο αυτό, όπως αποσπάσματα από ψηφιακά αρχεία τρίτων, η μουσική των τίτλων αρχής-τέλους κ.λπ.

© 2-ο Δημοτικό Σχολείο Αλιβερίου 2012-2013

Εκτιμούμε πως η υιοθετούμενη από εμάς πρακτική και η προτεινόμενη για τους γονείς/κηδεμόνες των μαθητών μας είναι μια προσέγγιση «κοινής λογικής», χωρίς να ασπάζεται την κινδυνολογία ή την υστερικότητα στο θέμα αυτό, καθώς οι σχολικές εκδηλώσεις συνιστούν μια χαρούμενη ευκαιρία συνύπαρξης της σχολικής μας κοινότητας και η προσεκτική αποτύπωση των σχολικών μας δραστηριοτήτων συμβάλλει στην επιτυχή παρουσίαση του τελούμενου έργου. 

Επισημαίνουμε, τέλος,  πως τα ανωτέρω αναγραφόμενα δεν συνιστούν σε καμία περίπτωση παραίτηση ή περιορισμό ευθύνης απέναντι σε οποιεσδήποτε απαιτήσεις θεσπίζονται από την εφαρμοστέα εθνική νομοθεσία.