“Ο κύριός μου” της Ζωρζ Σαρή, εκδόσεις Πατάκη
Ο Πασχάλης, μαθητής της πέμπτης δημοτικού, είναι ένα πανέξυπνο αλλά ατίθασο παιδί. Ταλαιπωρεί τη μητέρα και τους δασκάλους του. Μιλά άσχημα, δεν υπακούει, μπαίνει και βγαίνει από το σχολείο όποτε θέλει, τσακώνεται με τους συμμαθητές του. Η μητέρα του στενοχωριέται και δεν ξέρει πια πώς να τον αντιμετωπίσει. Ο Πασχάλης ωστόσο κρύβει και αρκετές ευαισθησίες, αφού όταν τον φωνάζουν «μπάσταρδο» πληγώνεται πολύ, αλλά δεν το δείχνει. Γιατί ο Πασχάλης δεν έχει πατέρα. Δεν τον έχει γνωρίσει ποτέ… Ώσπου στο σχολείο έρχεται ένας καινούριος δάσκαλος, ο κύριος Γιώργος. Και τότε όλα σιγά σιγά αλλάζουν… και ο Πασχάλης αλλάζει. Πρόσωπα και συναισθήματα συγκρούονται. Η αγάπη, η κατανόηση, η εκτίμηση … κάνουν το θαύμα τους.
“Ο κύριος Πιπ” του Lloyd James, εκδόσεις Λιβάνη
Όταν καταφθάνουν οι στρατιώτες στο τροπικό νησί της Ματίλντα, μόνο ένας λευκός μένει πίσω: ο κύριος Watts. Ο κύριος Watts φοράει κόκκινη μύτη κλόουν και σέρνει πίσω του τη γυναίκα του, την αγέρωχη Γκρέις, με ένα καροτσάκι. Όλοι τον φωνάζουν Γουρλομάτη. Είναι όμως ο μοναδικός άνθρωπος στην Μπουγκενβίλ που μπορεί να αντικαταστήσει τη δασκάλα της Ματίλντα και των άλλων παιδιών.
Το σπάσιμο της ρουτίνας και η αβεβαιότητα του μέλλοντός τους έχουν καταστήσει δύσκολο για οποιονδήποτε να αγνοήσει την επικίνδυνη κατάσταση στην οποία βρίσκονται όλοι παγιδευμένοι. Αλλά η ικανότητα εύρεσης απόδρασης και ανακούφισης στη φαντασία προέρχεται από μια απίθανη πηγή : ο κύριος Watts εθελοντικά θα ανοίξει ξανά το σχολείο και θα διδάξει τα παιδιά.
Ένας μεγάλος άνθρωπος με μια μικρή φωνή, ο κ. Watts λέει στους μαθητές ότι θέλει η σχολική τους αίθουσα να είναι «ένας τόπος φωτός. Ό,τι και αν συμβεί’.
Όταν ο κ. Watts λέει την πρόταση, «πιστεύω ότι […] μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά στη ζωή μας», αναφέρεται στην τάξη συλλογικά. Ακόμα πιο σημαντικό, αυτό το συλλογικό περιλαμβάνει και τον ίδιο. Με αυτόν τον τρόπο, αποδεικνύει την πεποίθησή του ότι ο ίδιος μπορεί να μάθει από τους μαθητές, πλαισιώνοντας τη διαδικασία της εκπαίδευσης ως συνεργατική πράξη. Αντί να στέκεται στο μπροστινό μέρος της τάξης ως έγκυρος και ανώτερος λευκός εκπαιδευτής, επιδιώκει να δημιουργήσει μια σχέση ‘δωροδοκίας’ με τους μαθητές του, αναγνωρίζοντας ότι ο πολιτισμός τους είναι εξίσου σημαντικός με τον δικό του και ότι όλοι θα ωφεληθούν εάν μπορούν να υφαίνουν μαζί το διαφορετικό τους υπόβαθρο.