Κατηγορία: Πανελλαδικές Εξετάσεις

Οι βάσεις εισαγωγής στα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ.

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ

ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΑ 23 ΜΑÏΟΥ 2011

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4)

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:

Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. Quam ob rem accusatores non Asiae nomen Murenae obiecerunt, ex qua laus familiae, memoria generi, honos et gloria nomini constituta est, sed aliquod flagitium ac dedecus aut in Asia susceptum aut ex Asia deportatum.

……………………………………………………………………………………………………………………………

Porcia, Bruti uxor, cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset, cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit eoque velut forte elapso se vulneravit. Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit quod tonsoris praeripuisset officium. Cui secreto Porcia «non est hoc» inquit «temerarium factum meum, sed certissimum indicium amoris mei erga te tale consilium molientem…».

Μονάδες 40

Παρατηρήσεις

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

suspicionem  : την κλητική ενικού

quandam : την αιτιατική ενικού στο ουδέτερο γένος

continenter : τον συγκριτικό βαθμό του επιρρήματος

rem : τη δοτική πληθυντικού

laus : τη γενική ενικού

generi : την αιτιατική ενικού

aliquod : τη γενική ενικού στο ίδιο γένος

dedecus : την αφαιρετική ενικού

viri : τη γενική πληθυντικού

cultellum: την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό

eoque : την ονομαστική πληθυντικού στο θηλυκό γένος

tonsoris : τη δοτική πληθυντικού

hoc : την ίδια πτώση στον άλλο αριθμό στο ίδιο γένος

certissimum : την αφαιρετική ενικού του συγκριτικού βαθμού στο ίδιο γένος

tale : τη γενική πληθυντικού στο ίδιο γένος

Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:

laudare : το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της υποτακτικής στην ίδια φωνή

vidit : το απαρέμφατο του μέλλοντα στην παθητική φωνή

vixit : την αφαιρετική του σουπίνου

obiecerunt : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού της υποτακτικής στην ίδια φωνή

constituta est : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της οριστικής στην ίδια φωνή

interficiendo : το δεύτερο ενικό πρόσωπο του ενεστώτα της προστακτικής στην ενεργητική φωνή

cognovisset  : το τρίτο ενικό πρόσωπο του μέλλοντα της υποτακτικής στην ίδια φωνή (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)

resecandorum   : το πρώτο ενικό πρόσωπο του συντελεσμένου μέλλοντα της οριστικής στην ενεργητική φωνή

poposcit  : τη μετοχή ενεστώτα στην ονομαστική ενικού

elapso : τη γενική του γερουνδίου

obiurgandam  : το δεύτερο ενικό πρόσωπο του παρακειμένου της οριστικής στην ενεργητική φωνή

venit : το τρίτο ενικό πρόσωπο του παρατατικού της οριστικής στην ενεργητική περιφραστική συζυγία

(να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο)

praeripuisset : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της οριστικής στην ενεργητική φωνή

est : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του μέλλοντα της προστακτικής

molientem: το απαρέμφατο ενεστώτα

Μονάδες 15

Γ1α. «quod Asiam vidit»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα 1), να δηλώσετε τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα 1) και να δικαιολογήσετε την έγκλιση εκφοράς της (μονάδα 1).

Μονάδες 3

Γ1β. «Murenam laudare debemus»: να αντικαταστήσετε το debeo+απαρέμφατο από τον αντίστοιχο τύπο της παθητικής περιφραστικής συζυγίας. Να δηλώσετε και το ποιητικό αίτιο.

Μονάδες 6

Γ1γ. «cum viri sui consilium de interficiendo Caesare cognovisset»: να μετατρέψετε την πρόταση σε μετοχική με αφαιρετική απόλυτη.

Μονάδες 6

Γ2α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:

luxuriae, Murenae, nomini, uxor, tonsorium, secreto

Μονάδες 6

Γ2β. «Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit quod tonsoris praeripuisset officium»: να εξαρτηθεί από τη φράση «Aliquis dicit».

Μονάδες 4

Γ2γ. «cultellum tonsorium quasi unguium resecandorum causa poposcit»: να αντικαταστήσετε με τελική πρόταση (μονάδες 3) και με σουπίνο (μονάδες 2) τον προσδιορισμό του σκοπού που υπογραμμίζεται.

Μονάδες 5

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2011

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

(30)Κι αν η Ασία έχει κάποια υποψία τρυφής, οφείλουμε να επαινέσουμε το Μουρήνα, γιατί είδε την Ασία, αλλά έζησε στην Ασία με εγκράτεια. Γι’ αυτό το λόγο οι κατήγοροί του δε χρησιμοποίησαν για μομφή εναντίον του Μουρήνα το όνομα Ασία, από την οποία δημιουργήθηκε έπαινος για την οικογένειά του, υστεροφημία για τη γενιά του, τιμή και δόξα για το όνομά του, αλλά τον κατηγόρησαν για κάποιο όνειδος και ντροπή που είτε «φορτώθηκε» στην Ασία είτε έφερε μαζί του από την Ασία.

(49) Όταν  έμαθε η Πορκία, η σύζυγος του Βρούτου, το σχέδιο του άντρα της να δολοφονήσει τον Καίσαρα, ζήτησε ένα ξυράφι μανικιουρίστα τάχα για να κόψει τα νύχια της και αυτοτραυματίστηκε με αυτό, επειδή της γλίστρησε δήθεν τυχαία. Έπειτα ο Βρούτος, αφού κλήθηκε από τις κραυγές των υπηρετριών στην κρεβατοκάμαρά της, ήρθε για να τη μαλώσει, επειδή τάχα είχε κλέψει την τέχνη του μανικιουρίστα. Σ’ αυτόν η Πορκία είπε κρυφά: «Αυτό δεν είναι (μια) ασυλλόγιστη πράξη μου, αλλά βεβαιότατη απόδειξη της αγάπης μου για σένα που μηχανεύεσαι τέτοιο σχέδιο

B1

Suspicionem: Suspicio

Quandam: Quoddam

Continenter: Continentius

Rem: Rebus

Laus: Laudis

Generi: Genus

Aliquod: Alicuius

Dedecus: Dedecore

Viri: Virorum

Cultellum: Cultellos

Eoque: Eaeque

Tonsoris: Tonsoribus

Hoc: Haec

Certissimum: Certiore

Tale: Talium

B2

Laudare: Laudemus

Vidit: Visum iri

Vixit: Victu

Obiecerunt: Obiceretis

Constituta est: Constituuntur

Interficiendo: Interfice

Cognovisset: Cognitura sit

Resecandorum: Resecuero

Poposcit: Poscens

Elapso: Elabendi

Obiurgandam: Obiurgavisti

Venit: Venturus erat

Praeripuisset: Praeripiunt

Est: Estote

Molientem: Moliri

Γ1α

Δευτερεύουσα επιρρηματική αιτιολογική πρόταση που λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας στο laudare. Εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο quod και εκφέρεται με οριστική (vidit), καθώς δηλώνει αντικειμενική αιτιολογία.

Γ1β

Murena laudandus est nobis…

Γ1γ

viri sui de interficiendo Caesare consilio cognito de interficiendo Caesare (νόθη αφαιρετική απόλυτη, χρονική μετοχή)

Γ2α

Luxuriae: γενική αντικειμενική στο suspicionem

Murenae: έμμεσο αντικείμενο στο obiecerunt

Nomini: δοτική προσωπική χαριστική στο constituta est

Uxor: παράθεση στο Porcia

Tonsorium: επιθετικός προσδιορισμός στο cultellum

Secreto: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο inquit

Γ2β

Aliquis dicit clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatum Brutum ad eam obiurgandam venisse quod tonsoris praeripuisset officium.

Γ2γ

poposcit cultellum tonsorium quasi, ut ungues/-is resecaret (τελική πρόταση)

poposcit cultellum tonsorium quasi ungues/-is resectum (αιτιατική σουπίνου)

Τις απαντήσεις επιμελήθηκε η Φιλολογική Ομάδα του Φροντιστηρίου «Ανατολικό» της Θεσσαλονίκης

TA NEA On-line – ΑΙΧΜΕΣ Αντιγράφοντας την πραγµατικότητα.

Τι απαγορεύεται και τι επιτρέπεται να φέρουν μαζί τους οι υποψήφιοι.

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ
Πολυτεχνείου 6, 104 33 Αθήνα
Τηλ. 210-5243434, Fax:210-5228231
Αθήνα, 20 Μαΐου 2011

Οι θέσεις της Π.Ε.Φ. για τα θέματα των Αρχαίων Ελληνικών Θεωρητικής κατεύθυνσης Γ΄Λυκείου
Στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών θεωρητικής κατεύθυνσης Ημερησίου Γενικού Λυκείου η επιλογή του διδαγμένου κειμένου από την «Πολιτεία» του Πλάτωνα αναφέρεται στο θέμα της παιδείας των φιλοσόφων στην ιδανική πολιτεία.
Οι ερωτήσεις είναι διατυπωμένες με σαφήνεια, απαιτούν γνώση των σχολίων του σχολικού βιβλίου, αλλά και βαθύτερη γνώση του πλατωνικού κειμένου. Η μετάφραση είναι διδαγμένη και ως τούτου δεν παρουσιάζει καμία δυσκολία για τους υποψηφίους.

Στη Β1 ερώτηση, η φράση «ἐν παιδείᾳ» σχολιάζεται στο σχολικό βιβλίο, σελ. 119. Για τη φράση «ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀνάβασιν» πρέπει να γίνει αναφορά στην ανάβαση του φιλοσόφου προς τη θέαση του Αγαθού (Ιδέα του αγαθού).

Β2: Οι φράσεις του κειμένου με τις οποίες ο Πλάτων προσδιορίζει αυτούς που είναι ακατάλληλοι να αναλάβουν πολιτικές εξουσίες είναι: «μήτε τοὺς ἀπαιδεύτους καὶ ἀληθείας ἀπείρους», «μήτε τοὺς ἐν παιδείᾳ ἐωμένους διατρίβειν διὰ τέλους».
Στη συνέχεια στο κείμενο δίνεται η αιτιολόγηση: «τοὺς μὲν ὅτι σκοπὸν ἐν τῷ βίῳ οὐκ ἔχουσιν ἕνα», «τοὺς δὲ ὅτι ἑκόντες εἶναι οὐ πράξουσιν».

Β3: Η απάντηση υπάρχει στο σχολικό βιβλίο, σελ. 102 (οι δύο τελευταίες παράγραφοι).

Β4:απόρρητος : προειρημένων
ντροπαλός : ἐπιτροπεῦσαι -ἐπιτρέπειν
αντιβιοτικό: τῷ βίῳ
αποχή: ἔχουσιν
δυσπραγία: πράττειν
μονοκατοικία:ἀπῳκίσθαι, τῶν οἰκιστῶν
προφήτης: ἔφη
είδωλο: ἴδωσι
βάθρο: ἀναβῆναι, ἀνάβασιν
ανυπόμονος: καταμένειν

Το αδίδακτο κείμενο, από το «Συμπόσιον» του Ξενοφώντα, είναι ιδιαίτερα απαιτητικό και παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες, τόσο στη μετάφραση όσο και στην κατανόηση.
Οι γραμματικές και συντακτικές παρατηρήσεις, στερεότυπα διατυπωμένες, δεν παρουσιάζουν δυσκολία εκτός από την παρατήρηση Γ3β, στην οποία η διευκρίνιση για την εξάρτηση του πλαγίου λόγου πιθανόν να δυσκόλεψε τους υποψηφίους.

Μετάφραση
Εκείνοι λοιπόν, δειπνούσαν σιωπηλά, σαν να τους είχε αυτό επιβληθεί από κάποιον ανώτερο. Και ο Φίλιππος ο γελωτοποιός, αφού κτύπησε την πόρτα, είπε σε αυτόν που προσέτρεξε να ανακοινώσει και ποιος ήταν και για ποιο λόγο επιθυμούσε να τον οδηγήσουν μέσα· και είπε ότι έρχεται, αφού ετοίμασε όλα τα απαραίτητα, ώστε να δειπνήσουν με ξένες προμήθειες. Και ο υπηρέτης είπε ότι ήταν πολύ
στενοχωρημένος γιατί δεν έφερε τίποτε και επειδή ήταν νηστικός. Ο Καλλίας λοιπόν, αφού άκουσε αυτά είπε· αλλά όμως, φίλοι, είναι ντροπή να (του) αρνηθούμε την είσοδο· ας εισέλθει λοιπόν. Και συγχρόνως έστρεψε το βλέμμα του στον Αυτόλυκο, ολοφάνερα εξετάζοντας πώς φάνηκε σε εκείνον το αστείο.

Γ2: κρείττονος: κρείττονας –κρείττους
ὅ,τι : οὗτινος – ὅτου
ἔφη: φαίη
πάντα: πᾶσι
φέρειν: ἐνεγκεῖν
ταῦτα: αὗται
ἄνδρες: ἄνερ
αἰσχρόν: αἰσχίονι
εἰσίτω: εἴσιθι
δόξειε: ἔδοξε

Γ3α: αὐτοῖς: αντικείμενο στο ἐπιτεταγμένον
τῷ ὑπακούσαντι: επιθετική μετοχή-αντικείμενο στο εἶπε
διὰ τὸ φέρειν: εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας
ἀνάριστον: κατηγορούμενο στο παῖδα από το εἶναι
φθονῆσαι: υποκείμενο στο αἰσχρόν ἐστι
ἐκείνῳ: δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου από το δόξειε

Γ3β: εἶπε τῷ ὑπακούσαντι: εἰσάγγειλον ὅστις εἰμί
Οι ίδιες επισημάνσεις ισχύουν και για τα θέματα των Εσπερινών Λυκείων, τα οποία είναι παρόμοια, με ελάχιστες διαφοροποιήσεις στις παρατηρήσεις (γραμματικές και συντακτικές) του αδίδακτου κειμένου.

Από την Π.Ε.Φ.

Τι ισχύει γιατους μαθητές που πιάνονται να αντιγράφουν.

TA NEA On-line – Διαρροή θεμάτων με μαζικό SMS στις Πανελλαδικές.

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 ΜΑÏΟΥ 2011

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4)

Διδαγμένο κείμενο

Πλάτωνος Πολιτεία 519 Β – D

Τί δέ; Τόδε οὐκ εἰκός, ἦν δ’ ἐγώ, καὶ ἀνάγκη ἐκ τῶν προειρημένων, μήτε τοὺς ἀπαιδεύτους καὶ ἀληθείας ἀπείρους ἱκανῶς ἄν ποτε πόλιν ἐπιτροπεῦσαι, μήτε τοὺς ἐν παιδείᾳ ἐωμένους διατρίβειν διὰ τέλους, τοὺς μὲν ὅτι σκοπὸν ἐν τῷ βίῳ οὐκ ἔχουσιν ἕνα, οὗ στοχαζομένους δεῖ ἅπαντα πράττειν ἃ ἂν πράττωσιν ἰδίᾳ τε καὶ δημοσίᾳ, τοὺς δὲ ὅτι ἑκόντες εἶναι οὐ πράξουσιν, ἡγούμενοι ἐν μακάρων νήσοις ζῶντες ἔτι ἀπῳκίσθαι;

Ἀληθῆ, ἔφη.

Ἡμέτερον δὴ ἔργον, ἦν δ’ ἐγώ, τῶν οἰκιστῶν τάς τε βελτίστας φύσεις ἀναγκάσαι ἀφικέσθαι πρὸς τὸ μάθημα ὃ ἐν τῷ πρόσθεν ἔφαμεν εἶναι μέγιστον, ἰδεῖν τε τὸ ἀγαθὸν καὶ ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀνάβασιν, καὶ ἐπειδὰν ἀναβάντες ἱκανῶς ἴδωσι, μὴ ἐπιτρέπειν αὐτοῖς ὃ νῦν ἐπιτρέπεται.

Τὸ ποῖον δή;

Τὸ αὐτοῦ, ἦν δ’ ἐγώ, καταμένειν καὶ μὴ ἐθέλειν πάλιν καταβαίνειν παρ’ ἐκείνους τοὺς δεσμώτας μηδὲ μετέχειν τῶν παρ’ ἐκείνοις πόνων τε καὶ τιμῶν, εἴτε φαυλότεραι εἴτε σπουδαιότεραι.

Ἔπειτ’, ἔφη, ἀδικήσομεν αὐτούς, καὶ ποιήσομεν χεῖρον ζῆν, δυνατὸν αὐτοῖς ὂν ἄμεινον;

Α1. Από το παραπάνω κείμενο να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του αποσπάσματος:

«Τί δέ; … ὃ νῦν ἐπιτρέπεται.»

Μονάδες 10

B. Να απαντήσετε στις ακόλουθες ερωτήσεις:

Β1. Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο των όρων – φράσεων του κειμένου: ἐν παιδείᾳ (μονάδες 6), ἀναβῆναι ἐκείνην τὴν ἀνάβασιν (μονάδες 9).

Μονάδες 15

Β2. Με βάση το κείμενο που σας δίνεται να προσδιορίσετε ποιοι δεν είναι κατάλληλοι να αναλάβουν πολιτικές εξουσίες και γιατί.

Μονάδες 15

Β3. Πώς εξηγεί ο Πλάτωνας τη μετάβαση από τη Δημοκρατία στην Τυραννίδα και ποια είναι, σύμφωνα με τον φιλόσοφο, τα χαρακτηριστικά των δύο αυτών πολιτευμάτων;

Μονάδες 10

Β4. Να βρείτε στο παραπάνω διδαγμένο κείμενο μία ετυμολογικά συγγενή λέξη για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις της νέας ελληνικής:

απόρρητος, ντροπαλός, αντιβιοτικό, αποχή, δυσπραγία, μονοκατοικία, προφήτης, είδωλο, βάθρο, ανυπόμονος

Μονάδες 10

Γ. Αδίδακτο κείμενο

Ξενοφῶντος Συμπόσιον Ι, 11-12

Ἐκεῖνοι μὲν οὖν σιωπῇ ἐδείπνουν, ὥσπερ τοῦτο ἐπιτεταγμένον αὐτοῖς ὑπὸ κρείττονός τινος. Φίλιππος δ’ ὁ γελωτοποιὸς κρούσας τὴν θύραν εἶπε τῷ ὑπακούσαντι εἰσαγγεῖλαι ὅστις τε εἴη καὶ δι’ ὅ τι κατάγεσθαι βούλοιτο, συνεσκευασμένος τε παρεῖναι ἔφη πάντα τὰ ἐπιτήδεια ὥστε δειπνεῖν τἀλλότρια, καὶ τὸν παῖδα δὲ ἔφη πάνυ πιέζεσθαι διά τε τὸ φέρειν μηδὲν καὶ διὰ τὸ ἀνάριστον εἶναι. ὁ οὖν Καλλίας ἀκούσας ταῦτα εἶπεν· Ἀλλὰ μέντοι, ὦ ἄνδρες, αἰσχρὸν στέγης γε φθονῆσαι· εἰσίτω οὖν. καὶ ἅμα ἀπέβλεψεν εἰς τὸν Αὐτόλυκον, δῆλον ὅτι ἐπισκοπῶν τί ἐκείνῳ δόξειε τὸ σκῶμμα εἶναι.

———–

ὁ ἀνάριστος = ο νηστικός

Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του παραπάνω κειμένου.

Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

Κρείττονος : την αιτιατική πληθυντικού του ίδιου βαθμού στο θηλυκό γένος

ὅ τι  : τη γενική ενικού του ίδιου γένους

ἔφη : το τρίτο ενικό πρόσωπο της ευκτικής του ενεστώτα

πάντα  : τη δοτική πληθυντικού στο ίδιο γένος

φέρειν : το απαρέμφατο αορίστου β΄ στην ίδια φωνή

ταῦτα : την ονομαστική πληθυντικού του θηλυκού γένους

ἄνδρες : την κλητική του ενικού

αἰσχρόν     : τη δοτική ενικού του συγκριτικού βαθμού στο

ίδιο γένος

εἰσίτω : το δεύτερο ενικό πρόσωπο στην ίδια έγκλιση στον ίδιο χρόνο

δόξειε: το τρίτο ενικό πρόσωπο της οριστικής του ίδιου χρόνου

Μονάδες 10

Γ3α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων:

αὐτοῖς, τῷ ὑπακούσαντι, διὰ τὸ φέρειν, ἀνάριστον, φθονῆσαι, ἐκείνῳ (μονάδες 6)

Γ3β. «εἶπε τῷ ὑπακούσαντι εἰσαγγεῖλαι ὅστις εἴη»: Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. Να ληφθεί υπόψη ότι ο πλάγιος λόγος εξαρτάται από το «εἶπε τῷ ὑπακούσαντι». (μονάδες 4)

Μονάδες 10

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

ΑΡΧΑΙΑ

ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2011

ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α. Μετάφραση

Β1. Στο πλαίσιο της αλληγορίας του σπηλαίου θίγεται ως θέμα η επίδραση που ασκεί η παιδεία στην ανθρώπινη φύση. Ο όρος παιδεία (< παῖς, παιδός) σήμαινε αρχικά την ανατροφή, τη διαπαιδαγώγηση ενός παιδιού.  Ήδη όμως από τον 5^ο αι. ως όρος της παιδαγωγικής δηλώνει τη γενική καλλιέργεια (σωματική – εσωτερική), που είναι προνόμιο μόνο του ανθρώπου – γι’ αυτό το λόγο άλλωστε αποδίδεται στα λατινικά ως humanitas. Για  τον Πλάτωνα είναι η στροφή της ψυχής προς την ιδέα του αγαθού, η δύσκολη (ανηφορική) διαδικασία της μετάβασης από το σκοτάδι της άγνοιας προς τη θέαση της αλήθειας και παρέχεται για το σώμα με τη γυμναστική και για την ψυχή με τη μουσική (λογοτεχνία, τραγούδι, καλλιέργεια της καλλιτεχνικής ευαισθησίας) (Πλ. Πολιτεία 376e). Παίδευση είναι η πορεία προς την παιδεία (Πλ. Όροι 410). Η ανώτερη μορφή παιδείας κατά τον Πλάτωνα είναι η φιλοσοφία, η ανοδική πορεία από το σπήλαιο στο φως, η γνώση του Αγαθού.

ἀναβῆναι ἐκείνην την ἀνάβασιν: Ο Σωκράτης  υποδεικνύει το χρέος των εξαιρετικών φύσεων, των προικισμένων και χαρισματικών ανθρώπων («βελτίστας φύσεις») να ανυψωθούν πνευματικά, να ανέβουν την ανηφορική οδό που στο πλαίσιο της αλληγορίας οδηγεί από το σκοτάδι του σπηλαίου στην ηλιοφώτιστη περιοχή, από το σκοτάδι δηλαδή της άγνοιας στο φως της αλήθειας και της γνώσης, στην αναζήτηση της ουσίας όλων των πραγμάτων και στη θέαση του Αγαθού. Η πορεία αυτή προς την αλήθεια και τη γνώση παρουσιάζεται μέσα στο κείμενο ανηφορική («ἀναβῆναι ἐκείνην την ἀνάβασιν»), θέλοντας μέσα από αυτό να φανεί πως η κατάκτηση της παιδείας είναι επίπονη, κοπιώδης και δύσκολη. Πολύ συχνά εξάλλου στον Πλάτωνα λέξεις που σημαίνουν το άνω και την ανάβαση χρησιμοποιούνται μεταφορικά για την παιδεία και τα αγαθά που προσφέρει. Οι φύλακες – επίκουροι λοιπόν της ιδεώδους πολιτείας έχουν να αντιμετωπίσουν έναν τραχύ και δύσκολο δρόμο, ώστε να περάσουν με επιτυχία τα στάδια αγωγής και τις κρίσεις που έχουν καθοριστεί γι’ αυτούς για να ολοκληρωθούν και να προαχθούν μετά τα 50 τους έτη σε φύλακες άρχοντες της πολιτείας.

Β2. Ο Πλάτωνας με το στόμα του Σωκράτη, εξετάζοντας το πολιτικό πρόβλημα της εποχής του καταλήγει στη θέση πως  οι φιλόσοφοι θα πρέπει να αναλάβουν την εξουσία στις πόλεις ή να αρχίσουν να φιλοσοφούν οι κυβερνώντες. Πριν καταλήξει σ’ αυτή τη θέση εξετάζει ποιοι είναι ακατάλληλοι να αναλάβουν το δύσκολο έργο της διακυβέρνησης και αναφέρει τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό. Δύο λοιπόν είναι οι κατηγορίες ανθρώπων που θεωρούνται ακατάλληλοι για τη διακυβέρνηση:

Οι απαίδευτοι («τους ἀπαιδεύτους και ἀληθείας ἀπείρους»),  δηλαδή οι τυχαίοι και αφιλοσόφητοι πολιτικοί, δεν είναι κατάλληλοι για τη διακυβέρνηση της πόλης. Ο πρώτος λόγος είναι ότι τους λείπει το βασικό προσόν, η παιδεία (αναδεικνύεται έτσι ο σημαντικός ρόλος που έχει η παιδεία στον άνθρωπο), και επομένως είναι αληθείας άπειροι. Δεν γνωρίζουν την αλήθεια, δηλαδή τους νόμους που διέπουν τις ανθρώπινες κοινωνίες, την πολυπλοκότητα της πραγματικότητας. Τους λείπει ο νους, που είναι πράγμα «κτητόν», αποκτιέται και δε δίνεται από τη φύση («οὐκ ἔνεισι). Δεν είναι σε θέση να διακρίνουν ανάμεσα στα πολλά καλά το καθεαυτό, το πραγματικά καλό. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι δεν έχουν στη ζωή τους έναν υψηλό πολιτικό στόχο, για να ρυθμίζουν σύμφωνα μ’ αυτόν όλες τις πράξεις τους και στον ιδιωτικό τους βίο αλλά και ως δημόσιοι άνδρες (υποθέτουμε πως οι στόχοι τους είναι ταπεινοί: το προσωπικό συμφέρον, η προβολή κ.α.). Αντίθετα, ο εἷς σκοπός που έχουν οι φύλακες της πολιτείας είναι να υπηρετήσουν πιστά και ανιδιοτελώς την πόλη ολόκληρη.

Οι πεπαιδευμένοι («τους ἐν παιδείᾳ ἐωμένους διατρίβειν διά τέλους»), δηλαδή οι φιλόσοφοι που έχουν ανέλθει από το σπήλαιο της απαιδευσίας και της πλάνης στον πάνω κόσμο, δηλαδή τον κόσμο των Ιδεών, δεν μπορούν και αυτοί να κυβερνήσουν ικανοποιητικά.

Ο λόγος είναι επειδή είναι απορροφημένοι στις πνευματικές τους αναζητήσεις και γι’ αυτό δείχνουν απροθυμία για πολιτική δράση. Η πολιτική δράση δεν εμπίπτει στα ενδιαφέροντά τους, αδιαφορούν για την εξουσία, για τις τιμές, για το σεβασμό και την αγάπη των συμπολιτών τους. Προτιμούν να ζουν στη μακαριότητά τους και να απολαμβάνουν την ευδαιμονία που τους προσφέρει η ενόραση του αγαθού, αδιάφοροι για τους άλλους. Δειλιάζουν μπροστά στις ευθύνες του έργου της διακυβέρνησης, μπροστά στις δυσκολίες. Τρομάζουν μπροστά στη μανία του πλήθους, στο πέλαγος της ανομίας. Δεν έχουν διάθεση, επιθυμία για προσφορά στην πόλη. Δεν έχουν ανδρεία. Ο Πλάτωνας θέλοντας να δείξει την αδιαφορία τους και την αποστασιοποίησή τους από τα πολιτικά – κοινωνικά προβλήματα τους παρουσιάζει να κατοικούν στις νήσους των Μακάρων, νησιά που σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες βρίσκονταν στη Δύση, πέρα από τις στήλες του Ηρακλή στο ρεύμα του Ωκεανού, όπου ζούσαν στην απόλυτη μακαριότητα οι ήρωες, οι άνθρωποι της χρυσής εποχής (η πρώτη γενιά του ανθρωπίνου γένους) και οι ευσεβείς. Επίσης, χρησιμοποιεί το απαρέμφατο «καταμένειν» και δύο αλλεπάλληλες αρνήσεις («μη ἐθέλειν», «μηδέ μετέχειν») για να δείξει με εκφραστικότητα την απροθυμία των πνευματικών ανθρώπων να ασχοληθούν με τη διακυβέρνηση της πόλης.

Β3. Εισαγωγή: σελ. 102 «Μετά την ανατροπή της ολιγαρχίας εγκαθίσταται ένα ανάπηρο πολίτευμα, η Δημοκρατία. Εδώ επιτρέπονται ……. κάθε είδους ανουσιούργημα».

Σημείωση: Κρίνεται απαραίτητο να  αναδιατυπωθεί η αρχή της απάντησης εξαιτίας της εκφώνησης καθώς και για λόγους σύνταξης.

Β4. απόρρητος  -προειρημένων

ντροπαλός – ἐπιτροπεῦσαι

αντιβιοτικό-βίῳ

αποχή  – ἒχουσιν

δυσπραγία – πράξουσιν/ πράττουσιν

μονοκατοικία -ἀπῳκίσθαι

προφήτης  – ἒφη

είδωλο – ἰδεῖν / ἴδωσιν

βάθρο  – ἀναβάντες / ἀναβῆναι / ἀνάβασιν

ανυπόμονος   καταμένειν

ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝO

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Γ.1

Μετάφραση

Εκείνοι λοιπόν δειπνούσαν σιωπηλά σαν να ήταν αυτό επιβεβλημένο σ΄αυτούς από κάποιον ανώτερο (δυνατώτερο). Αλλά ο Φίλιππος ο γελωτοποιός, αφού χτύπησε την πόρτα, είπε στον υπηρέτη να αναγγείλει ποιος είναι και για ποιο λόγο θέλει να έρθει (σπίτι), και είπε ότι παραβρίσκεται, αφού πήρε μαζί του όλα τα απαραίτητα, ώστε να δειπνήσει σε ξένο σπίτι, και από την άλλη είπε ότι το παιδί πιέζεται πολύ γιατί δεν έχει φέρει τίποτα και γιατί είναι νηστικό. Ο Καλλίας λοιπόν, αφού άκουσε αυτά, είπε∙ Αλλά όμως, άνδρες, είναι ντροπή από φθόνο να στερήσει (να ζηλεύει) κανείς τη στέγη∙ ας περάσει λοιπόν∙  και συγχρόνως έστρεψε το βλέμμα του στον Αυτόλυκο, φανερά εξετάζοντας ποιο φαινόταν σ΄ εκείνον ότι είναι το αστείο.

Γ.2

κρείττονος → κρείττονας / κρείττους

ὅ,τι → οὕτινος / ὅτου

ἔφη → φαίη

πάντα → πᾶσι(ν)

φέρειν → ἐνεγκεῖν

ταῦτα → αὗται

ἂνδρες → ἂνερ

αἰσχρόν → αἰσχίονι

εἰσίτω →εἴσιθι

δόξειε → ἔδοξε

Γ.3 α

αὐτοῖς: αντικείμενο στο ἐπιτεταγμένον

τῷ ὑπακούσαντι: επιθετική μετοχή, έμμεσο αντικείμενο στο ρήμα εἶπε

διά το φέρειν: εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας στο πιέζεσθαι

ἀνάριστον: κατηγορούμενο στο παῖδα μέσω του συνδετικού εἶναι

φθονῆσαι: τελικό απαρέμφατο, υποκείμενο στην απρόσωπη έκφραση αἰσχρόν (ἐστί) ετεροπροσωπία

ἐκείνῳ: δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου στο ρήμα δόξειε

Γ.3 β

Πλάγιος: εἶπε τῷ ὑπακούσαντι εἰσαγγεῖλαι ὅστις εἴη

Ευθυς: ὦ ὑπακούσας, εἰσάγγειλον ὅστις εἰμί

Τις απαντήσεις επιμελήθηκε η Φιλολογική Ομάδα του Φροντιστηρίου «Ανατολικό» της Θεσσαλονίκης

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ

ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΜΑΪΟΥ 2011

ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5)

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

Α1

Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση:

α. Το «Χάτι Χουμαγιούν» (1856) οδήγησε στη σταδιακή  υποχώρηση του δυσμενούς κλίματος για τους υπόδουλους Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

β. Τον Απρίλιο του 1916 ο τούρκος βαλής Μεχμέτ Τζεμάλ

Αζμή Μπέη παρέδωσε τη διοίκηση της Τραπεζούντας στον Μητροπολίτη Γερμανό Καραβαγγέλη.

γ. Από τα αντιβενιζελικά κόμματα πιο διαλλακτικά ήταν τα κόμματα του Δημητρίου Ράλλη και του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη.

δ. Το 1ο εξάμηνο του 1911 ψηφίστηκαν από την Ελληνική

Βουλή 53 τροποποιήσεις μη θεμελιωδών διατάξεων του Συντάγματος.

ε. Η κινητικότητα των προσφύγων, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια μετά την άφιξή τους στην Ελλάδα, υπήρξε μεγάλη.

Μονάδες 10

Α2

Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:

α. Τάγματα εργασίας

β. Πατριαρχική Επιτροπή (1918)

γ. Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής (1923)

Μονάδες 15

Β1

α. Ποια εκσυγχρονιστικά αιτήματα των αντιπολιτευτικών

ομίλων, που συγκροτήθηκαν περί τα τέλη της δεκαετίας

του 1850, εξέφρασε με την πολιτική του δράση ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος; (μονάδες 5)

β. Ποιοι συμμετείχαν στην επανάσταση κατά του Όθωνα,

το 1862; (μονάδες 5)

Μονάδες 10

Β2

Πώς εξελίχθηκε το Κρητικό Ζήτημα από την έκρηξη των Βαλκανικών Πολέμων μέχρι τον Φεβρουάριο του 1913;

Μονάδες 15

ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

Γ1

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από το κείμενο που σας δίνεται:

α. Να προσδιορίσετε τους στόχους της αγροτικής μεταρρύθμισης που ξεκίνησε η κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη το 1917. (μονάδες 8)

β. Να αναφερθείτε στην ολοκλήρωση της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης και στα νέα προβλήματα που αναδείχθηκαν στην πορεία της. (μονάδες 17)

Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ

Τὰ μέτρα ἀπαλλοτριώσεως θεσπίσθηκαν στὶς 20 Μαΐου 1917, καὶ τὸ φθινόπωρο τοῦ ἴδιου ἔτους ἐπεκτάθηκαν μὲ μερικὲς ἀλλαγὲς γιὰ νὰ περιλάβουν ὅλη τὴν Ἑλλάδα. Ἡ μεταρρύθμιση ἀποσκοποῦσε στὴν ἀναγκαστικὴ ἀπαλλοτρίωση τῶν κτημάτων ποὺ ξεπερνοῦσαν τὰ 1.000 στρέμματα. Οἱ κολλῆγοι καὶ οἱ ἀγροτικοὶ ἐργάτες, τόσο οἱ ντόπιοι ὅσο καὶ οἱ πρόσφυγες, θὰ ἔπαιρναν ἀγροτικοὺς κλήρους, εἴτε ἀπὸ τὶς ἀπαλλοτριωμένες γαῖες τῶν τσιφλικιῶν, εἴτε ἀπὸ γαῖες τοῦ δημοσίου. Κανένα ἀπὸ τὰ μέτρα αὐτά, ὅμως, δὲν ἐφαρμόσθηκε ἀμέσως. Ἐπίσης, κανένα ἀπὸ τὰ μεγάλα τσιφλίκια δὲν ἀπαλλοτριώθηκε τὸ 1917, καὶ μόνο ἕνα τὸ 1918. Καὶ πάλι ἐξωτερικὲς ἐπείγουσες ἀνάγκες, ὁ πόλεμος καί, ἀργότερα, ἡ Μικρασιατικὴ ἐκστρατεία ἀπορρόφησαν ὅλη τὴν προσοχὴ καὶ τὴ δραστηριότητα τῆς κυβερνήσεως˙ μετὰ τὸ 1922, μὲ τὴ μεγάλη εἰσροὴ προσφύγων, ἀναγκάστηκαν πιὰ οἱ κυβερνήσεις τῆς χώρας να δώσουν ὁριστικὴ λύση στὸ ἀγροτικὸ πρόβλημα. […]

Τὰ προβλήματα ποὺ εἶχαν σχέση μὲ τὴ διακίνηση προϊόντων, τὴν παραδοσιακὴ ἐκμετάλλευση τοῦ μικροῦ παραγωγοῦ ἀπὸ τοὺς μεσάζοντες, τὴν ἔλλειψη κεφαλαίων καὶ τοὺς τοκογλυφικοὺς ὅρους δανειοδοτήσεως ποὺ ἐπικρατοῦσαν στὴν ἐλεύθερη ἀγορά, ἔκαναν ἀκόμη πιὸ αἰσθητὴ τὴν ἀνάγκη συλλογικῆς ἀσφάλειας ποὺ πρόσφεραν οἱ συνεταιρισμοί […].

[…] Ἡ ἵδρυση τοῦ Ὑπουργείου Γεωργίας, τὸν Ἰούνιο τοῦ 1917, ἀμέσως μετὰ τὴν ἐπάνοδο τοῦ Βενιζέλου στὴν Ἀθήνα, στάθηκε ἡ ἀπαρχὴ τῆς ἄμεσης κρατικῆς παρεμβάσεως στὴν ὀργάνωση καὶ καθοδήγηση τῆς γεωργικῆς παραγωγῆς, ἔστω καὶ ἂν ἡ παρέμβαση ἦταν στὴν ἀρχὴ ὑποτυπώδης.

Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, τ. ΙΕ΄: Νεώτερος Ἑλληνισμὸς ἀπὸ 1913 ὡς 1941, Ἀθήνα: Ἐκδοτική Ἀθηνῶν, ²2008, σσ. 75-76.

Δ1

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από το κείμενο που σας δίνεται, να αναφερθείτε στις επιπτώσεις από την άφιξη των Μικρασιατών προσφύγων στον τομέα της ελληνικής βιομηχανίας.

Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ

Αξιοσημείωτες ήταν οι επιπτώσεις από την εγκατάσταση των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και της ανατολικής Θράκης και στον επιχειρηματικό τομέα. Η εσωτερική αγορά διευρύνθηκε με την προσθήκη μεγάλου αριθμού καταναλωτών ενώ, ταυτόχρονα, από τον αστικό προσφυγικό πληθυσμό αντλήθηκε φθηνό εργατικό δυναμικό αλλά και ειδικευμένοι τεχνίτες. Η χώρα πλουτίστηκε με ανθρώπους δεδομένης επιχειρηματικής ικανότητας και πείρας, που πρωταγωνιστούσαν στις μεγάλες αγορές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως αναφέρεται στην έκδοση της ΚΤΕ του 1926, στους 7.000 εμπόρους και βιομηχάνους γραμμένους στο Επιμελητήριο της Αθήνας, οι χίλιοι ήταν πρόσφυγες, ενώ στον Πειραιά η αναλογία ήταν μεγαλύτερη. Από την αρχή η πολιτική της ΕΑΠ ενθάρρυνε την εγκατάσταση βιομηχανιών στους συνοικισμούς, με σκοπό την εκτόνωση της ανεργίας. Επρόκειτο όμως, κατά το μεγαλύτερο μέρος, για μικρές βιοτεχνικές μονάδες, οι οποίες ενισχύθηκαν από το κράτος, την ΕΑΠ ή την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, με κοινωνικά και όχι αναπτυξιακά κριτήρια. Καινούριοι βιομηχανικοί-βιοτεχνικοί κλάδοι αναπτύχθηκαν (ταπητουργία, μεταξουργία, πλαστικά, βυρσοδεψία) και δόθηκε νέα ώθηση στην κλωστοϋφαντουργία και τη βιοτεχνία ειδών διατροφής. Άνθιση γνώρισε και η βιομηχανία οικοδομικών υλικών, ο μόνος κλάδος που υποκατέστησε μαζικά τις εισαγωγές στο

Μεσοπόλεμο. Στη δεκαετία 1922-1932 διπλασιάστηκε ο αριθμός των βιομηχανικών μονάδων και αυξήθηκε ο όγκος

και η αξία της παραγωγής, χωρίς όμως να επέλθει κάποια δομική αλλαγή. Η βιομηχανία θα αρχίσει να κινείται με ταχύτερους ρυθμούς το 1931, χάρη κυρίως στην πολιτική υποκατάστασης των εξαγωγών που ακολουθεί το ελληνικό κράτος μετά την κατάρρευση του διεθνούς νομισματικού συστήματος.

Γ. Γιαννακόπουλος, «Η Ελλάδα με τους πρόσφυγες. Η δύσκολη προσαρμογή στις νέες συνθήκες», στο: Β. Παναγιωτόπουλος (επιμ.), Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, 1770-2000, 7ο ς τόμος: Ο Μεσοπόλεμος, 1922-1940: Από την Αβασίλευτη Δημοκρατία στη Δικτατορία της 4ης Αυγούστου, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2003, σσ. 97-98.

KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Α.1

α. Σωστό

β. Λάθος

γ. Λάθος

δ. Σωστό

ε. Σωστό

Α.2.

Τάγματα εργασίας

Μια από τις μορφές καταπίεσης των Ελλήνων στο διωγμό του 1914. Επανδρώνονταν από άνδρες άνω των 45 ετών, που δεν στρατεύονταν. Εκεί πολλοί πέθαναν από κακουχίες, πείνα και αρρώστιες.

Πατριαρχική Επιτροπή

Συστάθηκε τον Οκτώβριο του 1918 στην Κωνσταντινούπολη, με σκοπό την οργάνωση του επαναπατρισμού των εκτοπισμένων, με τη βοήθεια του Πατριαρχείου και της ελληνικής κυβέρνησης

Μικτή Επιτροπή Ανταλλαγής

Ιδρύθηκε με βάση το άρθρο 11 της Σύμβασης της Λοζάνης με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Την αποτελούσαν έντεκα μέλη (τέσσερις Έλληνες, τέσσερις Τούρκοι και τρία μέλη-πολίτες ουδετέρων κατά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο κρατών) με αρμοδιότητα τον καθορισμό του τρόπου μετανάστευσης των πληθυσμών και της εκτίμησης της ακίνητης περιουσίας των ανταλλάξιμων. Στην ελληνοτουρκική σύμβαση που υπογράφηκε στις 30 Ιανουαρίου 1923 προβλεπόταν ότι οι ανταλλάξιμοι θα διευκολυνόταν στη μετακίνηση τους από τη Μικτή Επιτροπή. Φρόντισε το 1924 και 1925 για τη μεταφορά στην Ελλάδα 200.000 Ελλήνων που είχαν παραμείνει στην Καππαδοκία και γενικότερα στη Κεντρική και Νότια Μικρά Ασία. Ανέλαβε το έργο εκτίμησης των εκατέρωθεν περιουσιών που εγκαταλείφθηκαν σύμφωνα με τη σχετική ρύθμιση της Σύμβασης ανταλλαγής των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που προέβλεπε την αποζημίωση των ανταλλάξιμων προσφύγων για τις περιουσίες που εγκατέλειψαν στις πατρίδες τους από το κράτος υποδοχής.

Β.1

α. Σχολικό βιβλίο σελ. 75 – 76, Κεφάλαιο 3 “Η νέα γενιά”, 2^η § “ Η νέα γενιά … Κουμουνδούρος”.

β. Σχολικό βιβλίο σελ. 76, Κεφάλαιο 3 “H νέα γενιά”, 2^η § “Το Φεβρουάριο … τη χώρα”.

B.2 Σχολικό βιβλίο σελ. 219, Κεφάλαιο 9 “Η οριστική λύση του Κρητικού ζητήματος” 1^η § και 2^η § “Εκείνο …. Κρήτη”.

Γ.1 α. Σχολικό βιβλίο σελ. 43-44 “Το αποφασιστικό … αγροτικό χώρο”.

Από το παράθεμα χρειάζονται τα στοιχεία που αναφέρονται στο χωρίο “Τα μέτρα … του δημοσίου”.

Πιο συγκεκριμένα:

Γνωρίζουμε ότι το αποφασιστικό βήμα … ολοκλήρωσης της μεταρρύθμισης. Η πηγή συμπληρώνει ότι “Τα μέτρα … όλη την Ελλάδα”.

Ο στόχος ήταν διπλός … περιοχές. Σύμφωνα με την πηγή “Η μεταρρύθμιση αποσκοπούσε … δημοσίου”. Έτσι επιτυγχανόταν ο δεύτερος στόχος, η αποκατάσταση των προσφύγων … χώρο.

β. Σχολικό βιβλίο σελ. 44 – 45 “Με βάση αυτά … Ρουμανία κ.τ.λ.)”

Από το παράθεμα χρειάζονται τα στοιχεία που αναφέρονται στο χωρίο “Κανένα από τα μέτρα … υποτυπώδης”.

Πιο συγκεκριμένα:

Γνωρίζουμε πως με τα νομοθετήματα της κυβέρνησης Βενιζέλου η απαλλοτρίωση … κρατικού ενδιαφέροντος. Η πηγή αναφέρει ότι “Κανένα … το 1918”. Και αυτό διότι “Και πάλι εξωτερικές … κυβερνήσεως”.

Η αναδιανομή που έγινε έφτασε … σε 40%. Η πηγή αναφέρει ότι “με το 1922 … αγροτικό πρόβλημα. […]” κάτω από την πίεση του προσφυγικού προβλήματος και έτσι η αγροτική μεταρρύθμιση ολοκληρώθηκε … μικροϊδιοκτησίας.

Με τη σειρά της η νέα κατάσταση … εμπόρων. Αυτά επιβεβαιώνονται και ενισχύονται από την πηγή “Τα προβλήματα … συνεταιρισμοί”. Οπότε, για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση “Η ίδρυση του Υπουργείου … υποτυπώδης”. Προωθήθηκε … Ρουμανία κλπ.

Δ.1 Από το σχολικό βιβλίο οι μαθητές καλούνται να αναφερθούν στα στοιχεία στις σελ. 167, 1^η§ “Για ένα διάστημα … προσφύγων” και σελ. 168 – 169, 3^η § και 4^η §: “Η άφιξη … ενδυμάτων”. Μπορούν βέβαια να κάνουν αναφορά και στο ρόλο της ΕΑΠ στη βιομηχανική ανάπτυξη δηλαδή σελ. 157, 1^η §: “ Την αστική αποκατάσταση … ταπητουργία”.

Πιο συγκεκριμένα:

Γνωρίζουμε ότι στα πλαίσια της αστικής αποκατάστασης η ΕΑΠ πρόσφερε οικονομική βοήθεια σε περιορισμένο αριθμό επιχειρήσεων, οικοτεχνικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων (όπως η ταπητουργία). Μάλιστα το παράθεμα επισημαίνει ότι “από την αρχή … κριτήρια”.

Παράλληλα, η άφιξη … ικανότητες. Η πηγή συμπληρώνει ότι: “Η εσωτερική αγορά … Αυτοκρατορίας”.

Στη δεκαετία … λειτουργίας τους. Σύμφωνα με την πηγή “στη δεκαετία … αλλαγή”. Επιπροσθέτως, τονίζεται ότι “η βιομηχανία … συστήματος”.

Η συμμετοχή … υλικών. Το παράθεμα δίνει ανάλογες πληροφορίες. Συγκεκριμένα, “Καινούριοι … Μεσοπόλεμο”.

Αρκετοί ήταν … μεγαλέμποροι. Προς επίρρωση των συγκεκριμένων στοιχείων το παράθεμα αναφέρει ότι “Είναι χαρακτηριστικό … μεγαλύτερη”.

Οι Έλληνες … γηγενών. Μάλιστα η πηγή επισημαίνει και τη συμβολή των Ελλήνων της Ανατολικής Θράκης στον επιχειρηματικό τομέα.

Η άφιξη των προσφύγων … ενδυμάτων.

Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι μπορεί για ένα διάστημα η άφιξη των προσφύγων να φαινόταν δυσβάσταχτο φορτίο για την ελληνική οικονομία, μεσοπρόθεσμα, όμως αυτή ωφελήθηκε από την εγκατάσταση των προσφύγων.

Τις απαντήσεις επιμελήθηκε η Φιλολογική Ομάδα του Φροντιστηρίου «Ανατολικό» της Θεσσαλονίκης