ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1Να συμπληρώσετε τα κενά με το κατάλληλο ρήμα απο αυτά που βρίσκονται στο πλαίσιο.

  1. Συνηθίζει να………………………..άποψη, όταν κρίνει οτι η προηγούμενη δεν τον εξυπηρετεί.
  2. Η Κίρκη……………………………..τους συντρόφους του Οδυσσέα σε γουρόυνια
  3. Ο ληστής………………………, για να μην τον αναγνωρίσουν.
  4. ……………………………..το παλτό της, για να το φορέσει και η κόρη της.
  5. Η αληθινή τέχνη………………………την πραγματικότητα.
  6. Όλοι οι υπουργοί Παιδείας αναλαμβάνουν τα καθήκοντα τους με το όραμα να………………………..το εκπαιδευτικό σύστημα.
  7. Ο ρόλος του χριστιανισμού είναι να…………………………την καταναλωτική κοινωνία σε κοινωνία αγάπης.
  8. Με τα επιχειρήματα του κατάφερε την τελευτάια στιγμή να………………………………….την κοινή γνώμη και να κερδίσει τις εντυπώσεις.
  9. Ύστερα απο παρέμβαση της αντιπολίτευσης…………………………….μερικές διατάξεις του νομοσχεδίου για την υγεία.
  10. Εξαιτίας της αρρώστιας……………………………τα σχέδια του.
  11. Στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας ο άρτος και ο οίνος……………………………σε σώμα και αίμα Χριστού.
  12. Αποφάσισα να ………………………….. το κατάστημα του.

Μετασχηματίζω

Ανακαινίζω

Μεταρρυθμίζω

Μεταστρέφω

Μεταμφιέζω

Μεταποιώ

Μεταμορφώνω

Μεταπλάθω

Μετουσιώνω

Τροποποιώ

Μετατρέπω

Μεαβάλλω

  1. Να συμπληρώσετε τα κενά στις προτάσεις που ακολουθούν με ένα απο τα συνώνυμα που βρίσκονται μέσα στο πλαίσιο
  1. Φοράει μπότες μέχρι το γόνατο και βραδινό κοστούμι τέτοιες…………………….είναι συνηθισμένες στους καλλιτέχνες, για να τραβούν την προσοχή
  1. Στις…………………………….του οφείλεται οτι ζεί απομονωμένος, χωρίς φίλους και παρέες
  2. Λόγω…………………………….δεν μπορεί να συνεργαστεί με τους άλλους
  3. Τις ……………………………..του χαρακτήρα της άλλοι τις ανέχονται και άλλοι όχι
  4. Είναι όλο ………………………………ούτε μια μέρα δεν μπορείς να ζήσεις μαζί του.
  5. Η…………………………….της ζωγραφικής του όχι μόνο δεν ενοχλεί , αλλά επαινείται από πολλούς, γιατί την θεωρούν στοιχείο προσωπικού ύφους.

Ιδιαιτερότητα

Ιδιορρυθμία

Ιδιοτροπία

Ιδιοσυγκρασία

Εκκεντρικότητα

Παραξενιά

  1. Το ρήμα παύω και τα συνώνυμα του σταματώ, διακόπτω έχουν γενικά τη σημασία «δεν συνεχίζω (να κάνω) κάτι»

Το ρήμα τελειώνω και τα συνώνυμα του τερματίζω, περατώνω, φέρω εις πέρας, αποτελειώνω, ολοκληρώνω, λήγω δηλώνουν ότι «δε συνεχίσεται να γίνεται κάτι» με την πρόσθετη πληροφορία ότι «έχει περατωθεί, έχει φτάσει στο τελικό του όριο». Απο τα δύο τελευταία το ολοκληρώνω σημαίνει «τελειώνω κάτι πλήρως ή με πληρότητα», το λήγω είναι αμετάβατο.

Συμπληρώστε τα κενά στις προτάσεις που ακολουθούν με ένα από τα παραπάνω ρήματα:

  1. ………………………………….. αύριο η προθεσμία υποβολής δηλώσεων στην Εφορία.
  2. ………………………………………… να ασχολούμαι μ΄αυτό το ζήτημα
  3. Είμαστε στη δυσάρεστη θέση να σας ανακοινώσουμε ότι ………………………….. τη συνεργασία μαζί σας.
  4. Η ανέγερση του ναού ……………………………. με τη συνδρομή των πιστών.
  5. Η επιτροπή ελπίζει ότι σύντομα ………………………………….. το έργο της.
  6. ……………………………………… το κάπνισμα ύστερα από την αρρώστια που τον βρήκε.
  7. ……………………………………. σε ένα χωριό, για να ξεκουραστούμε.
  1. Να αντικαταστήσετε με άλλες συνώνυμές τους τις υπογραμμισμένες λέξεις.
  1. Οι εχθροί της δημοκρατίας βυσσοδομούν αδιάκοπα.  …………………………….
  2. Χρησιμοποίησε αθέμιτα μέσα, για να αναρριχηθεί στην εξουσία. ……………………………………
  3. Περίμενε με αδημονία το τρένο. ……………………………
  4. Έδειξε πρωτοφανή αδράνεια την ώρα του ατυχήματος. ……………………….
  5. Καταδικάστηκε για ιδιοποίηση δημόσιου εγγράφου. ……………………………..
  6. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε θαρραλέα τις δυσμενείς συνθήκες. …………………………………..
  7. Με τις πράξεις σου αμαύρωσες το όνομά σου. ………………………………..
  8. Έχει την τάση να είναι δηκτικός στην κριτική του. ………………………….
  9. Είναι αδύνατο να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα με ενδοτικότητα ή αδιαφορία. ……………………………
  10. Πρέπει να περιμένουμε έντονες αντιδράσεις, επειδή διακυβεύονται μεγάλα συμφέροντα. ………………………….
  1. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις με άλλες ισοδύναμες.
  1. Του καταλόγισαν παραλείψεις και λάθη, που οδήγησαν στη χρεοκοπία της επιχείρησης.
  2. Καταδικάστηκε για διασπορά ψευδών ειδήσεων.
  3. Έγιναν διεξοδικές συζητήσεις, πριν υπογράψουν οι δύο χώρες το σύμφωνο φιλίας.
  4. Η ζωή διέπεται από φυσικούς νόμους.
  5. Η γερμανική κυβέρνηση ζήτησε την έκδοση ενός ατόμου που θεωρείται υπεύθυνο για διάφορες τρομοκρατικές ενέργειες στη Γερμανία.
  6. Η σύλληψη ενός δραπέτη ήταν το έναυσμα, για να ξεσπάσουν ταραχές στις φυλακές υψίστης ασφαλείας.
  7. Πήρε όλα τα ενδεδειγμένα για την περίσταση μέτρα.
  8. Μετά τον πόλεμο καταστράφηκε παντελώς.
  9. Έχω την αίσθηση ότι μου λες ψέματα.
  10. Η κομπορρημοσύνη και η μεγαλομανία του είναι παροιμιώδεις.
  1. Να βρείτε τα συνώνυμα των παρακάτω επιρρημάτων:

αδιακρίτως –

αδιάκριτα –

άμεσα –

τέλεια –

τελείως –

έκτακτα –

ευχαρίστως –

συνοπτικά –

  1. Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες εκφράσεις με άλλες ισοδύναμες.
  1. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης εξαπέλυσε μύδρους κατά της κυβερνητικής πολιτικής στον τομέα της οικονομίας.

2.    Οι ανταγωνιστές του χάλκευσαν συκοφαντίες εναντίον του, προκειμένου να τον εμποδίσουν να αναλάβει τα ηνία της επιχείρησης.

  1. Η κατάργηση του σταυρού στα ψηφοδέλτια κόβει τον ομφάλιο λώρο που συνδέει το βουλευτή με τους ψηφοφόρους του.
  2. Παρά τα μεγάλα λόγια ότι θα αντιδράσει στις αποφάσεις τους, τελικά περιορίστηκε σε ρόλο κομπάρσου.
  3. Ο μικρότερος γιος πήρε τη μερίδα του λέοντος από την πατρική περιουσία.
  4. Αυτό το φόρεμα το έχω από καταβολής κόσμου.
  5. Εάν οι υπεύθυνοι παραπέμψουν το θέμα στις ελληνικές καλένδες, τότε τους αξίζει να τιμωρηθούν παραδειγματικά από τον ελληνικό λαό.

8. Να συνδυάσετε τις συνώνυμες λέξεις που σας δίνονται με μια κατάλληλη λέξη ή φράση. Στη συνέχεια να εντάξετε μερικά από τα λεκτικά σύνολα που δημιουργήσατε σε ένα ευρύτερο γλωσσικό πλαίσιο.

1.

π.χ. διαπράττω αδίκημα             Ο κατηγορούμενος διέπραξε το αδίκημα της

εσχάτης προδοσίας.

διεξάγω                 …………………………………………………………………………………………

δημιουργώ              …………………………………………………………………………………………

επιτελώ                 ………………………………………………………………………………………..

εκτελώ                  …………………………………………………………………………………………

διενεργώ                …………………………………………………………………………………………

προσφέρω              …………………………………………………………………………………………

παρέχω                  …………………………………………………………………………………………

χορηγώ                  …………………………………………………………………………………………

δωρίζω                  …………………………………………………………………………………………

δίνω                      ………………………………………………………………………………………..

χαρίζω                   …………………………………………………………………………………………

κερνώ                    …………………………………………………………………………………………

προμηθεύω             …………………………………………………………………………………………

αναγκαίος              …………………………………………………………………………………………

αναπόφευκτος        …………………………………………………………………………………………

υποχρεωτικός         …………………………………………………………………………………………

επιτακτικός           …………………………………………………………………………………………

αναπόδραστος         …………………………………………………………………………………………

αμετάβλητος           …………………………………………………………………………………………

αδιάσειστος            …………………………………………………………………………………………

ακλόνητος              …………………………………………………………………………………………

πάγιος                             …………………………………………………………………………………………

αναλλοίωτος           ………………………………………………………………………………………..

ανεπηρέαστος         …………………………………………………………………………………………

μόνιμος                  ………………………………………………………………………………………..

προφυλάσσω           …………………………………………………………………………………………

προστατεύω           …………………………………………………………………………………………

υπερασπίζω            …………………………………………………………………………………………

διασώζω                …………………………………………………………………………………………

φανερός                 …………………………………………………………………………………………

ευδιάκριτος            …………………………………………………………………………………………

εμφανής                 …………………………………………………………………………………………

πρόδηλος                …………………………………………………………………………………………

πασιφανής              ………………………………………………………………………………………..

εναργής                 ……………………………………………………………………………………….

ενισχύω                 …………………………………………………………………………………………

προασπίζω             …………………………………………………………………………………………

υπεραμύνομαι         …………………………………………………………………………………………

προστατεύω           …………………………………………………………………………………………

συνηγορώ               …………………………………………………………………………………………

ευνοώ                    …………………………………………………………………………………………

υπομένω                …………………………………………………………………………………………

υποφέρω                …………………………………………………………………………………………

ανέχομαι                …………………………………………………………………………………………

αντέχω                  ………………………………………………………………………………………..

συνεχής                 …………………………………………………………………………………………

αδιάκοπος              …………………………………………………………………………………………

ακατάπαυστος        ………………………………………………………………………………………..

συναπτός               …………………………………………………………………………………………

αέναος                   …………………………………………………………………………………………

ατέρμονας              …………………………………………………………………………………………

διαβαίνω                ………………………………………………………………………………………..

διέρχομαι               …………………………………………………………………………………………

μεταβαίνω              …………………………………………………………………………………………

μετακινούμαι          …………………………………………………………………………………………

μετατοπίζω            …………………………………………………………………………………………

διασχίζω                ………………………………………………………………………………………..

διαπλέω                 ………………………………………………………………………………………..

διανύω                   …………………………………………………………………………………………

9. Για κάθε λέξη που υπογραμμίζεται σας δίνονται τρεις, από τις οποίες μία είναι συνώνυμή της. Να βρείτε αυτές τις συνώνυμες λέξεις. Στη συνέχεια με τη βοήθεια αυτού του λεξιλογίου (υπογραμμισμένες λέξεις και συνώνυμές τους) να γράψετε ένα σύντομο κείμενο για την εξειδίκευσή στην εργασία.

1. προσοδοφόρος

2. ευδοκιμώ

3. επίμοχθος

4. επιλέγω

5. επίτευξη

6. αναπόφευκτος

7. καταμερισμός

8. μονομερής

9.    μονήρης

α. προσεκτικός

α. καλλιεργώ

α. επίπονος

α. επικρίνω

α. επιτυχία

α. αναποτελεσμα-τικός

α. διαίρεση

α. μονόπλευρος

α. μοναδικός

β. επικερδής

β. δείχνομαι ευνοϊκός

β. επίμονος

β. διακρίνω

β. εκτέλεση

β. αναπόδραστος

β. καταχώρηση

β. μονολιθικός

β. μοναχικός

γ. προσοντούχος

γ. προκόβω

γ. ακούραστος

γ. διαλέγω

γ. πραγματοποίηση

γ. αναποφάσιστος

γ. κατακερματισμός

γ. μονοκόμματος

γ. μόνιμος

10. Υπάρχουν στη γλώσσα μας αρκετές συγγενικές λέξεις ή φράσεις που συγχέονται ως προς τη σημασία. Σας δίνονται σχολιασμένες μερικές από αυτές. Να εντάξετε την καθεμιά σε μία περίοδο λόγου.

1.    πλεονέκτημα: (για πράγματα)

προτέρημα: (για πρόσωπα)

2.    συμβαίνοντα: όσα γίνονται τυχαία

τεκταινόμενα: όσα γίνονται με μεθόδευση

3.       διαβόητος/περιβόητος: (μόνο για πρόσωπα) αυτός που έχει κακή

φήμη

διάσημος: (μόνο για πρόσωπα) αυτός που έχει καλή

φήμη

περίφημος: (για πρόσωπα και για πράγματα) όταν

χρησιμοποιείται για πρόσωπα μερικές φορές ειρωνική χροιά

4.    ευπαρουσιάστος: εμφανίσιμος

ευπρόσωπος: αξιοπρεπής, ευπρεπής, αυτός που κάνει

καλή εντύπωση

5.    αναγνωρίζω: (θετική σημασία)

καταλογίζω: (αρνητική σημασία)

6.    εξαιτίας: (αρνητική σημασία)

χάρη σε: (θετική σημασία)

7.    προξενώ: (αρνητική σημασία)

προκαλώ: (θετική ή αρνητική ή ουδέτερη σημασία) π.χ.

θαυμασμό, προβλήματα, οργή, αίσθηση, εντύπωση κτλ

8.    αιτιολογώ: τεκμηριώνων, εξηγώ

δικαιολογώ: δίνω δίκιο σε κάποιον

9.    επισύρω: (αρνητική σημασία)

προσελκύω: (θετική σημασία)

11. Να βρείτε τα αντώνυμα των παρακάτω επιρρημάτων:

Άμεσα          –

Αμέσως        –

Τελείως       –

Φέτος           –

Κοντά           –

Διακριτικά   –

Αδρομερώς   –

Ακροθιγώς   –

Ακριβώς       –

12. Για κάθε λέξη που υπογραμμίζεται σας δίνονται τρεις, απο τις οποίες μία είναι αντώνυμη της. Να βρείτε αυτά τα αντώνυμα. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια των αντωνύμων που βρήκατε, να γράψετε ένα σύντομο κείμενο που να αναφέρεται στις αρνητικές επιδράσεις της τηλεόρασης

1. χειραφέτηση α. χειραγώγηση       β. αναβάθμιση                  γ. υποβάθμιση

2. εμβρίθεια α. υπανάπτυξη        β. αναποτελεσματικότητα  γ. ρηχότητα

3. διαλέυκανση α. διάλυση              β. συσκότιση                     γ. διαπόμπευση

4. συγχρωτισμός α. κοινωνικότητα    β. συσκότιση                     γ. απομόνωση

5. φιλοπονία α. ατιμία                β. οκνηρία                        γ. αυταπάρνηση

6. ενεργητικότητα α. αλληλενέργεια     β. αστάθεια                      γ. παθητικότητα

7. τεκμηριωνένος α. αμφίβολος           β. αναπόδεικτος               γ. ανακριβής

8. εγρήγορση α. βραδύτητα          β. στασιμότητα                 γ. αποχάυνωση

9. διαφώτιση α. προσεταιρισμός   β. προπαγάνδα                 γ. ενημέρωση

10. ενημέρωση α. παραπλάνηση      β. προπαγάνδα                 γ. πληροφόρηση

13. Να σχηματίσεις πέντε φράσεις, η καθεμία απο τις οποίες να περιέχει ένα ζεύγος αντωνύμων, όπως είναι π.χ. η φράση:

Όποιος γυρεύει τα πολλά χάνει και τα λίγα

1_________________________________________________________________________________________________________________

2_________________________________________________________________________________________________________________

3_________________________________________________________________________________________________________________

4_________________________________________________________________________________________________________________

5_________________________________________________________________________________________________________________

14. Να αντικαταστήσετε με αντώνυμα τις υπογραμμισμένες λέξεις:

1. Όλοι οι άνθρωποι επιδοκιμάζουν τέτοιες πράξεις       _______________

2. Η μπάντα του στρατού παιάνιζε κατά την έπαρση

της σημαίας                                                                 _______________

3. είχε ενστερνιστεί τις επαναστατικές ιδέες της επο-

χής του.                                                                      _______________

4. Η στάση της ασυνομίας διευκόλυνε το έργο του           _______________

5. Αποδείχτηκε πως ήταν ευάλωτος σε πιέσεις              _______________

6.    Εξαιτίας τς κακοκαιρίας ενεργοποιήθηκε όλος ο

κρατικός μηχανισμός                                                    _______________

7.    Ύστερα απο αυτά τα γεγονότα υποβαθμίστηκε πάρα

πολύ ο ρόλος του στην κυβέρνηση                                  _______________

8. Τα σχέδια σου για το μέλλον είναι ουτοπικά               _______________

9. Ήταν σαφής η προσπάθεια του να εξομειώσει τους

έκτακτους με τους μόνιμους υπαλλήλους                        _______________

10. Τον τελευταίο καιρό έχουν βελτιωθεί αισθητά οι

σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες                                   _______________

15. Οι λέξεις που υπάρχουν μέσα στις παρενθέσεις συγχέονται συχνά ως προς τη σημασία τους. Να συμπληρώσετε τα κενά με τη σωστή λέξη και να χρησιμοποιήσετε την άλλη σε μία φράση έτσι ώστε να διευκρινιστεί η σημασία της.

1.     Έχει πολύ ισχυρή……………………………….(βουλή, βούληση) και θα καταφέρει να νικήσει τον αντίπαλο του.

_________________________________________________________

2.    Κάθισε στο……………………………..(εδώλιο, ειδώλιο) του κατηγορουμένου συντετριμένος.

_________________________________________________________

3.    Η………………………………(έκκληση, έκλυση) ραδιενέργειας εξαιτίας του πυρηνικού ατυχήματος προκάλεσε μεγάλη οικολογική καταστροφή.

_________________________________________________________

4.    Ο υπουργός δεσμευτήκε ότι δεν θα υπάρξει……………………………(επιβολή, επιβουλή) νέων φόρων.

_________________________________________________________

5.    Τα κυβερνητικά μέρα αποβλέπουν στην πρόοδο και την…………………………..(ευμάρεια, ευημερία) του τόπου

_________________________________________________________

6.    Ο χώρος δεν προορίζεται για την…………………………………..(ρήξη, ρίψη) σκουπιδιών και μπαζών

_________________________________________________________

7.    Στην κουζίνα στοιβάζονταν………………………………..(σωρός, σορός) τα άπλυτα πιάτα.

_________________________________________________________

8.    Η συμμετοχή στο αντιπολεμικό συλλαλητήτριο υπήρξε…………………………….(παλαιική, παλλαϊκή)

_________________________________________________________

9.    Η οικονομική κρίση που……………………………..(υποφώσκω, υποβόσκω) στην παγκόσμια αγορά έκανε πολλούς επιχειρηματίες διστακτικούς στην επέκταση του κύκλου των εργασιών τους.

_________________________________________________________

10. Απο τις παλιές φωτογραφίες……………………………….(αναδίδομαι, αναδύομαι) το άρωμα μιας άλλης εποχής.

_________________________________________________________

11.  Ο Χ. απο τα νεανικά του χρόνια………………………………(ενσκήπτω, εγκύπτω) στη μελέτη των έργων του Πλάτωνα.

16. Να σχηματίσετε μικρές φράσεις με τα ακόλουθα παρώνυμα, έτσι ώστε να φανεί η διαφορετική σημασία κάθε λέξης:

1. αιρετός          –        αιρετικός__________________________________

2. αισθητικός     –        αισθαντικός________________________________

3. ανία              –        άνοια____________________________________

4. απορία          –        απόρροια__________________________________

5. τεχνητός       –        τεχνικός__________________________________

6. έκλειψη         –        έκθλιψη___________________________________

7. εξαιρώ          –        εξαίρω___________________________________

8. επήρεια         –        επιρροή___________________________________

9. λατόμος         –        υλοτόμος__________________________________

10. πρότυπο       –        πρωτότυπο________________________________

17. Να εντάξετε τα παρακάτω σημασιολογκά ζεύγη σε φράσεις, έτσι ώστε να φανεί η διαφορετική σημασία κάθε λέξης.

1. κόχη              –        κόγχη____________________________________

2. νύφη             –        νύμφη/ες__________________________________

3. πραμάτεια     –        πραγματεία________________________________

4. στοιχειό        –        στοιχείο__________________________________

5. αχνός            –        ατμός____________________________________

6. σώνω            –        σώζω____________________________________

7. αυθεντία       –        αφεντιά___________________________________

18. Να ετυμολογήσετε τις ομόηχες λέξεις που υπάρχουν στις παρακάτω φράσεις.

1.     Η εξάρτηση του ανθρώπου απο το περιβάλλον είναι άμεση και στενή.

2.    Οι στρατιώτες παρήλασαν με πλήρη πολεμική εξάρτυση.

3.    Ψάξε στο λεξικό να βρείς το λήμμα «έπαρση».

4.    Τα αστικά και βιομηχανικά λύματα αποτελούν τη βασική αιτία ρύπανσης του περιβάλλοντος.

5.    Θα κάνω ένα μικρό διάλειμμα στη δουλειά μου.

6.    Κατάπιε κατά λάθος ένα υγρό διάλυμα από διάφορες χημικές ουσίες.

7.    Ο πρωθυπουργός έκανε έκκληση στο λαό για ομοψυχία.

8.    Πολλοί υποστηρίζουν ότι είναι χαρακτηριστικό της εποχής μας η έκλυση των ηθών.

19. Να εντοπίσετε τη σημασιολογική διαφορά των λέξεων κάθε ζεύγους και να σχηματίσετε προτάσεις με μερικές απο αυτές.

1. κοινοτοπία – καινοτομία_________________________________________

___________________________________________________________

2. υπονοώ     – επινοώ­­­­­­­­­­­­­­­­­____________________________________________

___________________________________________________________

3. κύρωση     – κίρρωση___________________________________________

___________________________________________________________

4. απολογία  – απολογισμός________________________________________

___________________________________________________________

5. επενέργεια – παρένεργεια_______________________________________

___________________________________________________________

6. εξάρθρωση –  διάρθρωση________________________________________

___________________________________________________________

7. απερίσπαστος – απερίσκεπτος____________________________________

___________________________________________________________

8. ανταγωνισμός – συναγωνισμός____________________________________

___________________________________________________________

9. αντίθεση – αντίφαση____________________________________

___________________________________________________________

10. πληροφορία – πληροφορική____________________________________

___________________________________________________________

11. ιεραρχία – ιεράρχηση____________________________________

___________________________________________________________

12. κληροδοτώ – κληρονομώ____________________________________

___________________________________________________________

13. απόκλιση – επίκληση____________________________________

___________________________________________________________

14. επιτείνεται – παρατείνεται____________________________________

___________________________________________________________

15. ροπή – ριπή____________________________________

___________________________________________________________

  1. Να συμπληρώσετε τα κενά στις προτάσεις που ακολουθούν με ένα από τα ομόρριζα που γράφονται με έντονα στοιχεία. Πρέπει να προσέξετε, γιατί οι λέξεις αυτές μοιάζουν στη μορφή, αλλά διαφέρουν ως προς τη σημασία.

  1. ανάγκη – αναγκαιότητα.

Ø  Η περιοριστική οικονομική πολιτική είναι μια ……………………………….. που προκύπτει από τις διεθνείς εξελίξεις.

Ø  Λόγω οικονομικών προβλημάτων προβάλλει η …………………………………….. να ληφθούν σοβαρά μέτρα.

Ø  Μετά τις κοινωνικές μεταβολές οι αντίστοιχες αλλαγές στο κοινωνικό σύστημα προκύπτουν ως φυσική ………………………………….

  1. επέμβαση – παρέμβαση – παρέκβαση

Ø  Οι συχνές …………………………………….. των γονέων προκαλούν μεγάλα προβλήματα στα νέα, κυρώς , ζευγάρια.

Ø  Η παρεξήγηση λύθηκε με την ………………………… των πιο ψύχραιμων της παρέας.

Ø  Με τις συνεχείς ……………………………… του ξεχάστηκε το κύριο θέμα της ομιλίας του.

Ø  Οι φιλολογικές ……………………………… στο κείμενο ήταν απαραίτητες

  1. διαλέγω – εκλέγω – επιλέγω

Ø  Τον ……………………………………….. να μας εκπροσωπήσει στο διεθνές συνέδριο.

Ø  Τον ………………………………. πρόεδρο της Ένωσης Φιλολόγων.

Ø  Η επιτροπή θα ………………………………….. τους πιο κατάλληλους γι΄αυτή τη θέση.

Ø  …………………………………………… ό,τι σ΄αρέσει και πάρ΄το.

  1. κληροδοτώ – κληρονομώ

Ø  Μαζί με τα ακίνητα ………………………………. και τη θέση του προέδρου της εταιρίας.

Ø  Ο Σολωμός ……………………………. το έργο του στις μελλοντικές γενιές.

Ø  Έχουμε ……………………………….. τον πολιτισμό των αρχαίων Ελλήνων.

  1. παρακινώ – υποκινώ

Ø  Όσο καιρό δούλευε στην εταιρεία ………………………………… τους συναδέλφους του σε απεργίες.

Ø  Οι φίλοι του τον ……………………………… να μάθει να οδηγεί.

Ø  Όσοι …………………………………… τις ταραχές θα συλληφθούν.

  1. κατ΄αρχάς – καταρχήν

Ø  ……………………………………. δέχομαι την πρόταση σου. Ελπίζω να συμφωνήσουμε και στις λεπτομέρειες.

Ø  Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε …………………………………. Μένει τώρα να ψηφιστεί  και κατ΄άρθρο.

Ø  ………………………………. πρέπει να σας συστηθώ.

  1. Σας δίνονται ζεύγη από ομόρριζα ονόματα με τη σημασία τους. Πολλοί τα χρησιμοποιούν αδιακρίτως, ενώ όπως θα δείτε, διαφέρουν ως προς τη σημασία. Να σχηματίσετε με το καθένα από αυτά μία περίοδο λόγου.

  1. αίσθημα: ό,τι αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις

συναίσθημα: ψυχική κατάσταση που προκαλείται από διάφορα γεγονότα ή σκέψεις.

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

  1. γένεση: η δημιουργία, η αρχή, ο σχηματισμός

γέννηση: α. η πράξη και το αποτέλεσμα του γεννώ

β. η εμφάνιση ενός νέου πράγματος, μιας νέας τάσης.

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

  1. εκμάθηση: η τέλεια μάθηση, η τέλεια γνώση

μάθηση: η απόκτηση γνώσεων

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

  1. εξήγηση: ερμηνεία, ανάλυση

επεξήγηση: πρόσθετη εξήγηση, εξήγηση με περισσότερες λεπτομέρειες, διασαφήνιση.

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

  1. εμπειρία: βίωμα

πείρα: συσσωρευμένες εμπειρίες

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

  1. ευθύνη: η υποχρέωση κάποιου να δώσει λόγο για τις ενέργειες του ή να ανταποκριθεί σε ό,τι έχει αναλάβει.

υπευθυνότητα: η συναίσθηση της ευθύνης

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

  1. μεταγραφή: (αθλητή / κειμένου / περιουσιακών στοιχείων)

μετεγγραφή: (μαθητή / σπουδαστή)

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

  1. τεχνική: η αξιοποίηση και η εφαρμογή των επιστημονικών γνώσεων

τεχνολογία: η μελέτη των τεχνικών και επιστημονικών μεθόδων

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

  1. ψυχικός: αναφέρεται στην ψυχή

φυχολογικός: αναφέρεται στην επιστήμη της ψυχολογίας

…………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………

  1. Συμπλήρωσε την έννοια που ορίζεται και το γένος της από τις λέξεις που σου δίνονται (περισσεύουν τρεις): ο προσεταιρισμός, προσήλωση, προσηλυτισμός, το σύστημα, εθνικισμός, η ιδεολογία, η πίστη, σοσιαλισμός, μεγαλοϊδεατισμός, κίνηση, καπιταλισμός, παγανισμός, δημοτικισμός.

Ø  ………………………………….. είναι …………………………….. κοινωνικής οργάνωσης, στο οποίο τα μέσα παραγωγής κατέχονται και ελέγχονται από κοινωνικές ομάδες ή από το κράτος και όχι από ιδιώτες.

Ø  ……………………. είναι ………………………… σε είδωλα και η λατρεία τους.

Ø  ……………………………… είναι η φανατική ……………………………. στα εθνικά ιδεώδη

Ø  …………………………… είναι η πνευματική …………………………….. για την καθέρωση της δημοτικής γλώσσας.

Ø  ……………………………. κάποιου ως ομοϊδεάτη ή οπαδού με προπαγανδιστικό

τρόπο ονομάζεται …………………………..

  1. Γράψε λόγιες λέξεις ταυτόσημες με τις παρακάτω λέξεις της δημοτικής:

– χάσιμο                      – ξεπουλώ

– αξιολύπητος              – αχόρταγος

– σπάσιμο                    – ερχομός

  1. Να επιλέξετε τις κατάλληλες λέξεις από το παρακάτω λεξιλόγιο και να συμπληρώσετε τα κενά:

Φραγμοί, σοβαρές κυρώσεις, κυκλοφορεί, κύριο άρθρο, τηλεοπτικά, επικαιρότητας, χρηματιστηρίου, καθεστώς, ελευθεροτυπίας, λογοκρισία, κυβερνητικές εντολές, σχόλια, ασφυκτικό κλοιό, εμπόλεμη κατάσταση, υπάγεται, ειδήσεις, επισκοπήσεις, έλεγχο, σχολιασμό, ειδικούς, καλλιτεχνική, κριτικής, ελεύθερης γνώμης, δικτατορικά, φρόνημα.

Ο Τύπος, δεν ………………………………… πάντοτε υπό ……………………….. ελευθερίας. Κατά καιρούς και κατά χώρες επιβάλλονται ………………………………. μεγαλύτεροι ή μικρότεροι ………………………. της …………………………….. και η ……………………….. είτε σε ειρήνη είτε σε πόλεμο δημιουργεί έναν ……………………   …………………………. στην έκφραση της ………………………   ………………………  .

Έτσι συχνά ο Τύπος, ιδίως στα ………………………. καθεστώτα, ούτε το ………………. του λαού εκφράζει ούτε όλες τις ειδήσεις παρουσιάζει ούτε τις εκθέτει, όπως πραγματικά έχουν. Και αν καμιά φορά ξεφύγει από τις ………………………………  ………………………………….., υποβάλλεται σε ……………..   ………………………… . Οταν μια χώρα βρίσκεται σε ……………………………………………… , ο Τύπος ……………….. σε κρατικό ………………………. όχι μόνο ως προς το ……………………………. των ειδήσεων, αλλά και στο τι θα αναγραφεί και πως θα παρουσιαστεί. Έτσι σήμερα οι εφημερίδες περιλαμβάνουν ……………………….. για την εσωτερική και εξωτερική πολιτική, ……………………….. πάνω στα γεγονότα της ……………………….., την κίνηση του ……………………………….. , οικονομικές σελίδες (στις σοβαρότερες εφημερίδες δημοσιεύονται ……………………………… για τα οικονομικά προβλήματα από ……………………….. επιστήμονες) και άλλες που αναφερονται στην ………………….. ζωή, τόσο με τη μορφή ειδήσεων, όσο και με την άσκηση …………………….. στα έργα που παίζονται στο θέατρο, στον κινηματογράφο και σε μικρότερη έκταση στα ……………………………………. προγράμματα.

  1. Συμπληρώσε το κατάλληλο ρήμα:

Ø  Μετά από μακρές διαπραγματεύσεις ………………………………….. συμφωνία. (συνήλθε, προσήλθε, επήλθε)

Ø  Δε θέλω να ……………………………………….. σε ένα ζήτημα αυστηρά προσωπικό. (προσέλθω, επέλθω, υπεισέλθω)

Ø  Τα τελευταία χρόνια η οικονομία …………………………………. κρίση. ( παρέρχεται, διέρχεται, υπεισέρχεται)

Ø  Μέχρι το Πάσχα θα έχουμε …………………………. όλη τη διδακτέα ύλη. (διέλθει, διεξέλθει, παρέλθει)

Ø  Οι εποχές έρχονται και ……………………………. . (προσέρχονται, διέρχονται, παρέρχονται)

Ø  Στην εξέταση …………………………. μόνο οι μισοί από τους υποψήφιους. (συνήλθαν, παρήλθαν, προσήλθαν)

  1. Να αντιστοιχίσετε τις δύο στήλες:

Α                                                       Β

Διασυρμός                                 πικρή ειρωνία

Λογοπαίγνιο                              επιδεικτικό, σαρκαστικό γέλιο

Χαριεντισμός                                       δημόσιος εμπαιγμός, δυσφήμηση

Δηκτικότητα                    χαριτωμένο πείραγμα, αστεϊσμός,

ευφυολογία, ευφυολόγημα

σκώμμα                                     απάτη, περιγέλασμα, χλεύη

καγχασμός                                 δηκτικό πείραγμα, κοροϊδία

εμπαιγμός                                  παιχνίδι με λέξεις που στηρίζεται

στην πολλαπλή σημασία της ίδιας

λέξης ή παιχνίδι με ομόηχες λέξεις

που έχουν διαφορετική σημασία,

κοινώς καλαμπούρι.

  1. Βάλε τα επίθετα στον κατάλληλο τύπο:

Ø  Το διαμέρισμά μας αερίζεται καλά, γιατί είναι ………………………… . (διαμπερής)

Ø  Οι χειροτέχνες μπορούν με ……………………….. υλικά να δημιουργούν αριστουργήματα. (ευτελής)

Ø  Αγόρασε και φόδρα, γιατί το ύφασμα είναι …………………….. . (διαφανής)

Ø  Διάβασα τα πορίσματα του …………………………….. συνεδρίου. (διεθνής)

Ø  Σου παραδίνω το γιο σου σώο και ………………………… . (αβλαβής)

Ø  Οι ………………………….. μαθητές γίνονται ………………………… . (αυθάδης, αντιπαθής)

Ø  Το εισόδημα του αρκούσε για την κάλυψη μόνο των ………………………….. αναγκών του. (στοιχειώδης)

Ø  Το πλήθος χειροκρότησε την ……………………………….. προσπάθεια. (επιτυχής)

Ø  Οι μαθητές συμπαθούν τους …………………. καθηγητές. (επιεικής)

  1. Γράψε το ουσιαστικό στην πτώση που επιβάλλει η συμφωνία του με το επίθετο. Να προσέξεις και τον τονισμό του.

στενού              (συγγενής)              …………………………………………………..

ομηρικούς          (ήρωας)                 …………………………………………………..

ισχυρούς            (άνεμος) …………………………………………………..

μόνιμου             (κάτοικος) …………………………………………………..

σεβάσμιου          (καλόγερος) …………………………………………………..

απότομους         (ανήφορος) …………………………………………………..

ξένων               (γλώσσα) …………………………………………………..

ιλιγγιώδη           (ταχύτητα) …………………………………………………..

ορθών               (γνώμη) …………………………………………………..

δίκαιων             (κρίση) …………………………………………………..

εκτελεστικού     (όργανο) …………………………………………………..

ενεργά              (μέλος) …………………………………………………..

γρήγορα             (βήμα) …………………………………………………..

αμερόληπτους    (κριτής) …………………………………………………..

μυστικούς (σύμβουλος) …………………………………………………..

ανεξάρτητων     (εφημερίδα) …………………………………………………..

πυκνού              (δάσος) …………………………………………………..

αιώνιε               (αντίπαλος) …………………………………………………..

διεθνή               (γεγονός) …………………………………………………..

καυστικών         (σχόλιο) …………………………………………………..

  1. Αντιστοίχισε τα συνώνυμα:

Συντελώ                     πεθαίνω

Εκτελώ                       φτηναίνω

Αποτελώ                    ολοκληρώνω

Ευτελίζω                    συμβάλλω

Τελευτώ                     απαρτίζω

Τελειώνω                             πραγματοποιώ

  1. Αντιστοίχισε:

Αλαζόνας                             επόπτης

Απρόσμενος                          περίοπτος

Έξοχος                                υπερόπτης

Επιστάτης                            απρόοπτος

Άφαντος                               διορατικός

Οξυδερκής                            ενορατικός

Αδιάκριτος                           αόρατος

Διαισθητικός                        συνοπτικός

Συγκεφαλαιωτικός                αδιόρατος

  1. Σημειώστε τον τύπο που είναι γραμμένος ορθά:

Α. επηρεάζω

Β. επηρρεάζω

Γ. επιρεάζω

Α. προκατειλημένος

Β. προκατειλειμμένος

Γ. προκατειλημμένος

Α. απορίμματα

Β. απορρίματα

Γ. απορρίμματα

Α. ελλειπής

Β. ελιπής

Γ. ελλιπής

Α. κυρήσσω

Β. κηρύσσω

Γ. κηρύσω

Α. επικίνδυνος

Β. επυκίνδυνος

Γ. επικύνδινος

Α. έμμεσα

Β. έμεσσα

Γ. έμεσα

Α. ανεξιθρησκία

Β. ανεξιθρησκεία

Γ. ανεξήθρησκεία

Α. συμπαιρένω

Β. συμπεραίνω

Γ. συμπερένω

Α. επιτυχημένος

Β. επιτυχυμένος

Γ. επιτηχυμένος

Α. εξεικοίωση

Β. εξοικίωση

Γ. εξοικείωση

Α. συνείδιση

Β. συνίδηση

Γ. συνείδηση

Α. εποικοδομητικός

Β. επικοδομητικός

Γ. εποικοδομιτικός

Α. υγιεινός

Β. υγειηνός

Γ. υγιηνός

  1. Σωστό ή λάθος;

Παιρνώ                      άμιλλα

Συνδιάζω                    έλλειμα

Αντεπεξέρχομαι          ένδοια

Φτώχεια                     αυτοπροσώπως

Μύνημα                       πλυθηντικός

Νοιώθω                      διαφήμιση

Συννενόηση                 δυσφήμηση

Σύγκλιση                    μεμψιμοιρώ

Σύγκληση                    σύγχιση

Τύρρανος                    αλλεπάλληλος

Μόνιμος σύνδεσμος σε αυτό το άρθρο: https://blogs.sch.gr/stratilio/archives/940

Αφήστε μια απάντηση

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση