ΜΟΡΦΗ ΤΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Η εξεταστέα ύλη για τις εξετάσεις του Ιουνίου  είναι τα 3/5 της ύλης που διδάχθηκαν οι μαθητές κατά τη διάρκεια της χρονιάς, με την προϋπόθεση ότι αυτή δεν είναι λιγότερη από τη μισή διδακτέα ύλη (διδακτέα είναι η ύλη που προβλέπεται να διδαχθεί από το αναλυτικό πρόγραμμα). Σε κάθε μάθημα τα θέματα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να «ελέγχεται η απόδοση πληροφοριακών γνωστικών στοιχείων και να διερευνάται η ικανότητα του μαθητή να επεξεργάζεται δημιουργικά ένα δεδομένο υλικό σχετικό με το αντικείμενο στο οποίο εξετάζεται». Τα θέματα είναι κοινά για όλη την τάξη, ορίζεται δε από επιτροπή που αποτελείται από όλους καθηγητές που δίδαξαν το μάθημα κατά τη διάρκεια της χρονιάς και το διευθυντή του σχολείου. Επιτρέπεται να υπάρχουν χωριστά θέματα για κάποιο τμήμα εάν συντρέχουν ειδικοί λόγοι οι οποίοι πρέπει να τεκμηριωθούν επαρκώς. Ακριβώς τα ίδια ισχύουν και για τις επαναληπτικές εξετάσεις του Σεπτεμβρίου.

1. Γλωσσικά Μαθήματα

1. 1. Αρχαία Ελληνική Γραμματεία (από μετάφραση)

Δίνεται φωτοτυπημένο απόσπασμα 20-30 στίχων από διδαγμένη ενότητα και οι μαθητές καλούνται να απαντήσουν σε 4 ερωτήσεις:

1^η ερώτηση (4 μονάδες). Αφορά το γραμματειακό είδος και το συγγραφέα του κειμένου (εποχή και έργο του συγγραφέα)

2^η ερώτηση (4 μονάδες). Είναι σχετική με  το περιεχόμενο του κειμένου που εξετάζεται. Μπορεί να αναφέρεται σε κατανόηση φράσεων ή τμήματος του κειμένου, σε διερεύνηση θεμάτων ή προβλημάτων που τίθενται σε αυτό, ή ακόμα σε περιληπτική απόδοση όλου του κειμένου ή μέρους αυτού.

3^η ερώτηση (6 μονάδες). Σχετίζεται με τη δομή του κειμένου και συνήθως θα αναλύεται σε δύο ισοδύναμα υποερωτήματα. Μπορεί να ζητηθεί ο χωρισμός σε μικρότερες ενότητες με κριτήρια αφηγηματικά ή θεματικά, ή απόδοση πλαγιότιτλων, ο εντοπισμός των στοιχείων της αφηγηματικής τεχνικής που χρησιμοποιείται στο συγκεκριμένο κείμενο κλπ.

4^η ερώτηση (6 μονάδες). Αναλύεται σε δύο ισοδύναμα ερωτήματα που αναφέρονται σε χαρακτηρισμούς προσώπων ή στη συγκέντρωση, ταξινόμηση και αξιολόγηση πολιτισμικών στοιχείων που εντοπίζονται στο κείμενο.

Στους μαθητές της γ Γυμνασίου μπορεί να δοθεί και ένα δεύτερο κείμενο που να σχετίζεται με το κυρίως κείμενο και να ζητηθεί να προχωρήσουν σε συγκρίσεις των ιδεών, των στάσεων και των συμπεριφορών που περιγράφονται στα δύο κείμενα. Οι μαθητές αφού μελετήσουν και τα δύο κείμενα συντάσσουν ένα τρίτο δικό τους κείμενο 80-120 λέξεων, το οποίο αξιολογείται τόσο για το περιεχόμενό του, όσο και για τα μορφικά του στοιχεία (ορθογραφία, συντακτικό)

1. 1. Αρχαία Ελληνική Γλώσσα (από πρωτότυπο)

Α γυμνασίου

Δίνεται φωτοτυπημένο κάποιο διδαγμένο κείμενο χωρίς το εισαγωγικό σημείωμα και τα γλωσσικά σχόλια του βιβλίου και ζητείται να απαντηθούν

i.        Δύο ασκήσεις γραμματικής (2,5 μονάδες η καθεμία)

ii.        Μία άσκηση συντακτικού (2 μονάδες)

iii.        Δύο ασκήσεις λεξιλογικές –σημασιολογικές (2,5 μονάδες η καθεμία)

iv.        Δύο ερωτήσεις κατανόησης οι οποίες θα αναλύονται συνήθως σε δύο υποερωτήματα η καθεμία (4 μονάδες η κάθε ερώτηση)

Β γυμνασίου

Δίνεται φωτοτυπημένο κάποιο διδαγμένο κείμενο χωρίς το εισαγωγικό σημείωμα και τα γλωσσικά σχόλια του βιβλίου και ζητείται να απαντηθούν

i.        Δύο ασκήσεις γραμματικής (2,5 μονάδες η καθεμία)

ii.        Μία άσκηση συντακτικού (2,5 μονάδες)

iii.        Δύο ασκήσεις λεξιλογικές –σημασιολογικές (2 μονάδες η καθεμία)

iv.        Τρεις ερωτήσεις περιεχομένου από τις οποίες οι δύο αναφέρονται στην κατανόηση του κειμένου που έχει δοθεί και η μία ζητεί τη σύγκριση του κειμένου αυτού με ένα δεύτερο παράλληλο κείμενο (2 μονάδες η κάθε ερώτηση)

Γ γυμνασίου

Δίνεται φωτοτυπημένο κάποιο διδαγμένο κείμενο χωρίς το εισαγωγικό σημείωμα και τα γλωσσικά σχόλια του βιβλίου, αυτούσιο ή διασκευασμένο και ζητείται:

i.        Μετάφραση 8-10 στίχων του(4 μονάδες)

ii.        Να απαντηθούν δύο ασκήσεις γραμματικής (2 μονάδες η κάθε μία)

iii.        Να απαντηθούν δύο ασκήσεις συντακτικού  (2 μονάδες η κάθε μία)

iv.        Να απαντηθούν δύο λεξιλογικές –σημασιολογικές ασκήσεις (2 μονάδες η καθεμία)

v.        Να απαντηθούν δύο ασκήσεις κατανόησης περιεχομένου από τις οποίες η μία μπορεί να αναφέρεται στη σύγκριση του κειμένου που έχει δοθεί με ένα δεύτερο παράλληλο κείμενο (2 μονάδες η κάθε ερώτηση)

1. 1. Γλωσσική Διδασκαλία

Δίνεται στους μαθητές ένα κείμενο που μπορεί να είναι φωτοτυπία από το σχολικό βιβλίο, απόσπασμα εφημερίδας ή περιοδικού ή ειδικά διασκευασμένο κείμενο για τις ανάγκες της αξιολόγησης. Το κείμενο αυτό μπορεί να περιέχει σκίτσα ή φωτογραφίες, πρέπει να ανταποκρίνεται στην αντιληπτική ικανότητα των μαθητών της συγκεκριμένης τάξης και να αναφέρεται σε ένα από τους θεματικούς κύκλους που έχουν διδαχθεί. Με βάση το κείμενο που δόθηκε, ζητείται

i.        Να απαντήσουν οι μαθητές σε 4 ερωτήσεις που βαθμολογούνται με 2,5 μονάδες η κάθε μία. Οι ερωτήσεις αυτές αναφέρονται

• Στο περιεχόμενο του κειμένου (αντί για αυτή μπορεί να ζητηθεί η περιληπτική του απόδοση σε 50-80 λέξεις)
• Στην αναγνώριση της οργάνωσης  του κειμένου (σύνδεση προτάσεων, ανάπτυξη παραγράφων κλπ.)
• Στην αναγνώριση της λειτουργίας των διαφόρων μορφών και φαινομένων που έχουν διδαχτεί τα παιδιά και σχετίζονται με τους επικοινωνιακούς στόχους του κειμένου.
• Στην αξιοποίηση του λεξιλογίου του κειμένου (συνώνυμα, αντώνυμα, σημασία λέξεων κλπ.)

ii.        Να συντάξουν οι μαθητές ένα κείμενο 2-3 παραγράφων με θέμα σχετικό με το περιεχόμενο του κειμένου που δόθηκε (10 μονάδες)

1. 1. Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Οι μαθητές απαντούν σε 4 ερωτήσεις (5 μονάδες η καθεμία) που αφορούν διδαγμένο πεζό ή ποιητικό κείμενο. Κάθε ερώτηση αναλύεται σε υποερωτήματα από την ίδια θεματική ενότητα. Οι ερωτήσεις αυτές αναφέρονται

• Στο περιεχόμενο του κειμένου ( κατανόηση, ερμηνεία, αποτίμηση φράσεων, περίληψη)
• Στη δομή του κειμένου (μορφοποίηση παραγράφων, αφηγηματικές τεχνικές κλπ.)
• Στη γλωσσική αποτίμηση η οποία χωρίζεται σε δύο υποερωτήματα που αναφέρονται το ένα στα κύρια γνωρίσματα και ιδιοτυπίες της γλώσσας και το άλλο στα σχήματα λόγου
• Στην αξιολογική κρίση του κείμενου η οποία εναλλακτικά μπορεί να αναφέρεται σε χαρακτηρισμούς προσώπων, σχολιασμό αξιών και ιδεών, σύγκριση με άλλα κείμενα του συγγραφέα ή συγγραφέων  που ανήκουν στην ίδια σχολή (μόνο για τη γ΄ γυμνασίου)

1. 1. Ιστορία

Στους μαθητές δίνονται 2 ομάδες ερωτήσεων. Η πρώτη ομάδα (Ομάδα Α) περιλαμβάνει 5 ερωτήσεις και οι μαθητές επιλέγουν και απαντούν σε 3, ενώ η δεύτερη ομάδα (Ομάδα Β) περιλαμβάνει 4 ερωτήσεις και οι μαθητές επιλέγουν και απαντούν σε 2. Όλες οι ερωτήσεις είναι δυνατό να αποτελούνται από 2 υποερωτήματα , είναι δε βαθμολογικά ισοδύναμες.

Οι ερωτήσεις της Α ομάδας ελέγχουν τη γνώση της συγκεκριμένης ύλης (εξήγηση όρων, ταξινόμηση και περιγραφή γεγονότων, περιγραφή σχέσεων, περιγραφή ιστορικής πηγής κλπ.) . Οι ερωτήσεις της Ομάδας Β είναι ερωτήσεις κρίσεως και ελέγχουν την ικανότητα των μαθητών να αναλύουν σχέσεις και στοιχεία, να αξιολογούν τη δράση προσώπων, να συνθέτουν ιστορικά δεδομένα. Ειδικά στη γ Γυμνασίου μπορεί να τεθεί μία ερώτηση που να αναφέρεται στη σύγκριση της αντικειμενικής ιστορικής πληροφορίας με την υποκειμενική γνώμη που εκτίθεται σε μία πηγή. Να επισημάνουμε ότι είναι δυνατόν να δοθεί στους μαθητές φωτοτυπημένο ιστορικό υλικό προς επεξεργασία το οποίο ας σημειωθεί ότι δεν είναι υποχρεωτικό να προέρχεται από το βιβλίο.

Πηγή : 18ο Γυμνάσιο Αθηνών