ΤΟ ΑΡΘΡΟ – ΤΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
1. Να βρείτε για καθένα απο τα ουσιαστικά που ακολουθούν έναν άλλο τύπο διαφορετικού γένους.
π.χ. ο σπουργίτης — το σπουργίτι
το κρίνο ……………………………
το μελάνι ……………………………
το δείπνο …………………………
το αμάξι ………………………..
το πεύκο………………………..
η γέφυρα ……………………….
το γαϊδούρι ……………………………
2. Να αλλάξετε τις παρακάτω φράσεις, έτσι ώστε τα ουσιαστικά να αλλάξουν αριθμό.
ο ελαιώνας του πατέρα………………………………………………………………
ο αγώνας του ναύτη ……………………………………………………………..
ο ορισμός του αφέντη …………………………………………………………….
οι θόρυβοι των οδοστρωτήρων ………………………………………………….
ο λογαριασμός του μεσίτη …………………………………………………………
3. Να σχηματίσετε την κλητική των παρακάτω ουσιαστικών:
κλητική ενικού αριθμού
γιατρός ……………………………….
Σπύρος ……………………………….
Αλέκος ……………………………….
Νίκος ……………………………….
Παύλος ……………………………….
καπετάνιος ……………………………….
Πέτρος……………………………….
4. Να γράψετε το ένα από τα δύο ουσιαστικά στη γενική, ώστε να σχηματιστούν ονοματικά σύνολα. Το καθένα από αυτά να το εντάξετε σε μια φράση.
1. η πονηριά, η αλεπού 1..
2. η Καλυψώ, η ομορφιά 2..
3. η κίνηση, η λεωφόρος 3..
4. η ένωση, η ανάγκη 4..
5. η κρίση, η διάρκεια 5..
6. η επιθυμία, η καλοπέραση 6…
5. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τον κατάλληλο τύπο του ουσιαστικού που βρίσκεται στην παρένθεση.
1. Το σχήμα του…………………..(πρόσωπο) πολλών ανθρώπων είναι ωοειδές.
2. Οι ανάγκες του…………………..(άτομο) στην εποχή μας είναι πολλές.
3. Το άρωμα του…………………..(τριαντάφυλλο) αρέσει σε όλους.
4. Φοβηθήκαμε από την τρικυμία, γιατί βρισκόμασταν στη μέση του…………………… (πέλαγος).
5. Όλα έχουν ελεγχθεί, ώστε να μην υπάρχει περίπτωση…………………..(λάθος).
6. Το βράδυ ρίχνουμε τα………………….. (δίχτυ) και τα μαζεύουμε το πρωί.
7. Δίκαια ο 18ος αι. ονομάστηκε «αιώνας των…………………..» (φως).
8. Τα…………………..(βράδυ) μαζευόμασταν όλοι πολύ νωρίς στο σπίτι.
9. Αυτό το αυτοκίνητο είναι ειδικό για τη μεταφορά………………….. (κρέας).
10. Η προσπάθεια των………………….. (καθεστώς) να κρατηθούν στην εξουσία είναι συχνά αγωνιώδης.
6. Να συμπληρώσετε τον πίνακα βάζοντας, όπου είναι δυνατό, στην αντίστοιχη πτώση του πληθυντικού αριθμού τα ουσιαστικά του κειμένου που βρίσκονται στον ενικό αριθμό και το αντίστροφο.
Πέντε φίλοι, μαθητές του δημοτικού σχολείου, συγκροτούν μια ομάδα στα παιχνίδια τους και στις περιπέτειες τους. Είναι παιδιά ζωντανά, γεμάτα ιδέες, με τόλμη κι εξυπνάδα. Συνεργάζονται, για να εξιχνιάσουν μια κλοπή στο σπίτι της κυρίας Αλεξανδρή, μια υπόθεση ναρκωτικών κ.ά. Θα μπορούσε να προσθέσει κανείς πως μέσα από καθημερινές εμπειρίες οι ήρωες της ιστορίας (και μαζί οι αναγνώστες) συνειδητοποιούν τους πειρασμούς και τους κινδύνους που διατρέχουν σε μια αντιφατική κοινωνία. Το αφήγημα ανήκει στα σύγχρονα κοινωνικά μυθιστορήματα και είναι ενδιαφέρον όχι μόνο για το θέμα του αλλά και για την (αστυνομικού χαρακτήρα) περιπέτεια του δράση και πλοκή, αρετές που το κάνουν αξιοδιάβαστο.
7. Να συμπληρώσετε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο των ουσιαστικών που βρίσκονται μέσα στο πλαίσιο.
πανεπιστήμιο πρόβλημα μουσαφίρης γεγονός
συγγραφέας θεατής πολίτης πλεονέκτημα
καφές δημοσιογράφος παράσταση θέατρο
1. Η παρακολούθηση μιας παράστασης παιδικού ………………….. έχει να παρουσιάσει πολλά
2. Είναι πολύ σημαντικό οι παιδικές…………………..να διαθέτουν άριστη ηθοποιία και αισθητική,
μουσική, χορό, τραγούδι, γιατί μέσα από αυτά διαμορφώνονται όχι μόνον αυριανοί …………………..αλλά και……………………
3. Ένα παιδικό ή νεανικό βιβλίο μπορεί συχνότατα να κρύβει στις σελίδες του πικρές πλευρές της ζωής, να μιλάει για θλιβερά…………………..ή για καυτά κοινωνικά……………………
4. Εκεί, στον ίσκιο της, τα καλοκαίρια παίζαμε εμείς και έπιναν…………………..οι……………………
5. Οι επισκέπτες προέρχονται από πολλές χώρες και συμπεριλαμβάνονται μέσα σ’ αυτούς καθηγητές…………………..,…………………..και……………………
8. Να σχηματίσετε τη γενική ενικού των παρακάτω ουσιαστικών. Να προσέξετε τον τονισμό.
1. το ροδάκινο ………………………….
2. το συμβούλιο………………………….
3. ο κατήφορος ………………………….
4. το όργανο ………………………….
5. ο παλιόδρομος ………………………….
6. ο σύλλογος………………………….
7. ο πονόδοντος ………………………….
8. ο επίτροπος………………………….
9. το χιονόνερο ………………………….
10. το χαμόγελο………………………….
11. η άσφαλτος
12. το σκυλόψαρο………………………….
13. το αντρόγυνο………………………….
14. το μέτωπο ………………………….
15. ο νερόμυλος………………………….
16. ο πόλεμος ………………………….
17. άβυσσος ………………………….
18, Ήπειρος ………………………….
19. παράγραφος………………………….
20. ο έφηβος
9. Σχηματίστε, όπου είναι δυνατό, τη γενική πληθυντικού των ουσιαστικών:
η βαλβίδα
η πράξη
η διαγώνιος
η έξοδος
η διάμετρος
η διχοτόμος
η αμέλεια
η εμβέλεια
η θάλασσα
η χαρά
η μανούλα
η μαυρίλα
η καρδιά
ο λοχίας
ο ταμίας
το ταμείο
ο αγώνας
ο επιχειρηματίας
η σάλπιγγα
ο πίνακας
ο ενεστώτας
ο σφουγγαράς
η φωλιά
ο αέρας
ο πραματευτής
ο τραγουδιστής
η αλεπού
το μηδέν
η περίμετρος
η ραχούλα
το παιδάκι
το κουτάκι
το αυλάκι
το σακάκι
η ζέστη
η πόρτα
η αντάμωση
η κόλλα
ο κύριος
η κυρία
10. Να εντάξετε τα ουσιαστικά που ακολουθούν σ’ ένα γλωσσικό πλαίσιο, έτσι ώστε να να φανεί η σημασιολογική διαφορά των δύο τύπων.
π.χ. α. Πολύ ζωηρό αυτό το άλογο, γεμάτο νεύρο,
β. Όλο νεύρα είσαι τώρα τελευταία.
1 .γυαλί — γυαλιά
2. διακοπή — διακοπές
3. μαλλί — μαλλιά
4. παραμονή – παοαμονές
5. περιστροφή – περιστροφές
11. Να σχηματίσετε φράσεις με τις παρακάτω λέξεις, έτσι ώστε να αποδοθεί με ακρίβεια η σημασία τους.
μαρτυρία — μαρτύριο
περίβολος — περιβόλι — περιβολή
μέση – μέσο χώρα — χώρος
φυλή — φύλο
12. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των ουσιαστικών που βρίσκονται στην παρένθεση.
1. Κάθε λόχος είχε τουλάχιστον δύο……………………(δεκανέας).
2. Ένα από τα…………………… (καθήκον) των μαθητών είναι να ετοιμάζονται καθημερινά για τα μαθήματα τους.
3. Οι …………………… (εισαγγελέας) συχνά προτείνουν βαρύτερη ποινή απ’ αυτή που τελικά επιβάλλεται.
4. Στη γιορτή των…………………… (Φώτα) οι…………………… (ιερέας) γυρίζουν στα σπίτια και τα αγιάζουν.
5. Η αιχμή του…………………… (δόρυ) έπρεπε να είναι καλά ακονισμένη.
13. Να γράψετε τους δύο τύπους του πληθυντικού αριθμού των παρακάτω ουσιαστικών και να σχηματίσετε φράσεις στις οποίες να φαίνεται η σημασιολογική διαφορά των δύο τύπων.
1. λόγος, λόγια, λόγοι
2. δεσμός
3. σταθμός
4. καπνός
α. Δε βρίσκω λόγια να σ’ ευχαριστήσω.
β. Επικαλέστηκε σοβαρούς λόγους υγείας και παραιτήθηκε.
14. Να σχηματίσετε την ονομαστική του πληθυντικού αριθμού (όλους τους δυνατούς τύπους) των παρακάτω ουσιαστικών:
ονομαστική πληθυντικού
1. ο δεσπότης………………………………………………………..
2. το πρωί ………………………………………………………..
3. ο συγγραφέας ………………………………………………………..
4. ο γέρος………………………………………………………..
5. ο γονιός ……………………………………………………….
6. η περίμετρος………………………………………………………..
7. ο νοικοκύρης………………………………………………………..
8. η νιότη ……………………………………………………….
9. ο φάκελος………………………………………………………..
10. ο βράχος………………………………………………………..
15. Να συμπληρώσετε το γράμμα ή τα γράμματα που λείπουν από τα παρακάτω ουσιαστικά:
αηδ…..α προεδρ…..α βασιλ…..α
εποπτ…..α καπηλ…..α αρχαιοκαπηλ…..α
οξ…..α πλατ.-….α συγγέν…..α
συνήθ.:…α παλίρρ…..α πεζοπορ…..α
θρησκ…..α ανεξιθρησκ.α βοήθ…..α
εταιρ…..α επήρ…..α άπν…..α
πορ…..α διχόν…..α εθελοδουλ…..α
16. Να συμπληρώσετε το γράμμα ή τα γράμματα που λείπουν (η, υ, ι, ει, ο, ω) από τα παρακάτω ουσιαστικά:
επιθεωρ…..της πράκτ…..ρας δημ…..της αθλ…..τής δαν…..στης θ…της καύσ…..νας εξωμ…..της Ρουμελι…..της ιδρ…..τής οπλ…..της Αγιορ..ν..της είρ…νας στρατί…της μην.ν..τής ανθρωπ….στής μαγν…..της άξ…..νας
Σχόλια Αναγνωστών-Επισκεπτών