Κριτήριο Αξιολόγησης Έκθεσης Δ’ Τάξης Εσπερινού Λυκείου

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΓΛΩΣΣΑ Δ’ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ : ΑΝΘΡΩΠΟΣ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ

Χωρίς την ανάπτυξη του μυαλού ό άνθρωπος δε θα «έκανε» ούτε φυσικά θα «έγραφε» Ιστορία. Ή σκέψη είναι η κινητήρια δύναμη που μετέτρεψε τον πρωτόγονο σε πολιτισμένο άνθρωπο. Ή Ιστορία (ως επιστήμη) στην πραγματικό­τητα είναι ιστορία του πολιτισμένου άνθρωπου. Και αρχίζει από τη στι­γμή πού οι φυσικές συνθήκες ανάγκασαν τον άνθρωπο να μη στηρίζε­ται στο ένστικτο, αλλά στο μυαλό.

Έτσι, χάρη στη δύναμη του μυαλού, άρχισε να επεμβαίνει στο φυ­σικό του περιβάλλον, να επιδρά πάνω σ’ αυτό και συχνά να το μεταβάλει προς όφελος του. Όσο περισσότερο αναπτύσσεται, τόσο εντονότερη γίνεται ή επίδραση του πάνω στο περιβάλλον του, σε σημείο πια που να μη μιλάμε για φυσικό, αλλά για τεχνητό, ανθρωπογενές περιβάλλον.

Την επίδραση αυτή μπορούμε να τη δούμε φανερά σε διάφο­ρους τομείς της ζωής: με τα συστήματα άρδευσης και βαθιάς άρωσης (οργώματος), έρημοι κι άγονες περιοχές έγιναν εύφοροι αγροί. Ή πρόοδος της συγ­κοινωνίας εξασφάλισε άνετη επικοινωνία κι αυτή με τη σειρά της έγινε ό καλύτερος αγωγός για την γέννηση και κυκλοφορία ιδεών. Ή υπο­ταγή του νερού εξασφάλισε τεράστιες δυνατότητες- ύδρευσης, άρδευ­σης και παραγωγής φτηνού ενεργειακού δυναμικού, ενώ παράλληλα απελευθερώθηκαν και δόθηκαν στην καλλιέργεια τεράστιες εκτάσεις γης.

Άλλαξε η πανίδα* και η χλωρίδα* της γης. Εξαφανίστηκαν φυτά και ζώα επιβλαβή, εξημερώθηκαν τ’ άγρια και δημιουργήθηκαν με συνεχείς διασταυρώσεις νέες  ποικιλίες. Φυτά και ζώα από τις παλιές χώρες μεταφέρθηκαν στις νέες και το αντίστροφο. Αλλά σήμερα τον τόνο στη διαμόρφωση του περιβάλλοντος δίνει κατά κύριο λόγο ή βιομηχα­νική ανάπτυξη, πού κάνει σιγά – σιγά τη γη να μοιάζει μ’ ένα τεράστιο εργοστάσιο.

Αυτή ή απελευθέρωση του άνθρωπου από τις εξωτερικές δυνάμεις της φύσης, που οφείλεται στην ανάπτυξη του μυαλού του, συνετέλεσε και συντελεί στην παραπέρα ενδυνάμωση της πνευματικής του δύναμης. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι από τη στιγμή πού ένας λαός φτάνει σ’ ένα σημείο ανάπτυξης, η παραπέρα πρόοδός του καθορίζε­ται από τις γενικότερες πνευματικές επιδόσεις του. Ή διακίνηση των Ιδεών αρχίζει να γίνεται τροχός της Ιστορίας.

[* πανίδα = το σύνολο των ζωικού κόσμου της γης /  χλωρίδα= το σύνολο του φυτικού κόσμου της γης]

Σαράντος Ι. ΚΑΡΓΑΚΟΣ

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Σε ένα σύντομο κείμενο 70-90 λέξεων να δοθεί η περίληψη του κειμένου.

[25 μονάδες]

2. «Ή σκέψη είναι η κινητήρια δύναμη που μετέτρεψε τον πρωτόγονο σε πολιτισμένο άνθρωπο» : με θεματική περίοδο την παραπάνω άποψη να αναπτύξετε τη δική σας άποψη σε μια παράγραφο 60-80 λέξεων με τα κατάλληλα επιχειρήματα .

[10 μονάδες]

3. Να επιβεβαιώσετε ή να απορρίψετε τις παρακάτω προτάσεις που βασίζονται στο νόημα και στις ιδέες του κειμένου, με την ένδειξη «Σωστό» ή «Λάθος»

Α. Η “Ιστορία” είναι ιστορία του πρωτόγονου ανθρώπου.

Β. Ο άνθρωπος δεν κατάφερε να μεταβάλει το περιβάλλον προς όφελός του

Γ. Η υποταγή του νερού συνέβαλε στην καλλιέργεια κι εκμετάλλευση της γης

Δ. Η Βιομηχανική ανάπτυξη μετέτρεψε τη γη σ’ ένα απέραντο εργοτάξιο

Ε. Η απελευθέρωση του ανθρώπου από τις δυνάμεις τις φύσεις αποδυναμώνει τελικά την πνευματική του δύναμη.

[5 μονάδες]

4. Για κάθε μια από τις λέξεις που ακολουθούν να γράψετε μια συνώνυμη και στη συνέχεια με το συνώνυμο αυτό να σχηματίσετε λεκτικά σύνολα : επιδρά, μεταβάλλει, άνετη, ανάπτυξη, συντελεί

[10 μονάδες]

5. Να δώσετε από έναν πλαγιότιτλο στην Τρίτη (3^η) και στην Τετάρτη (4^η ) παράγραφο του κειμένου.

[10 μονάδες]

6. Παραγωγή λόγου : Σε ένα κείμενο 400-500 λέξεων για τη σχολική εφημερίδα , να αναφέρετε με ποιους κατά τη γνώμη σας τρόπους θα μπορούσε ο καθένας ατομικά να συμβάλει στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και να υποστηρίξετε με επιχειρήματα τους λόγους για τους οποίους είναι απαραίτητο αυτό.

[40 μονάδες]

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ !