ΕΘΙΜΑ
ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ
Την Πρωτοχρονιά εκτός από τα γνωστά έθιμα των καλάντων και του ποδαρικού που γιορτάζονται με τον ίδιο τρόπο όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα γίνεται και το «σπόρισμα των φύλλων» ως εξής: οι ντόπιοι κάθονται όλοι γύρω από το αναμμένο τζάκι, τραβούν την ανθρακιά προς τα έξω και ρίχνουν γύρω στα αναμμένα κάρβουνα φύλλα ελιάς σκεπτόμενοι μια ευχή! Όποιου το φύλλο γυρίσει (στρίψει και τυλιχτεί) περισσότερο, εκείνου θα πραγματοποιηθεί η ευχή του!
ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ
Ο εορτασμός του καρναβαλιού εκτός από τις γνωστές εκδηλώσεις περιλαμβάνει και το λαϊκό δρώμενο «τρίψιμο του πιπεριού». Πρόκειται για ένα από τα πιο διασκεδαστικά έθιμα που δίνει ένα ξεχωριστό χρώμα στο πρωινό της Καθαρής Δευτέρας. Ο αρχηγός τραγουδάει μια φορά, το γνωστό σκωπτικό τραγουδάκι «πως το τρίβουν το πιπέρι» και οι άλλοι που χορεύουν το επαναλαμβάνουν. Χορεύοντας λοιπόν, γίνονται σύμφωνα με τα εκάστοτε λεγόμενα από τους στίχους του τραγουδιού και οι ανάλογες κινήσεις. Ο αρχηγός κρατάει μια ζώνη ή ένα σκουπόξυλο για να χτυπάει τους παραβάτες. Οι παραβάτες, όσοι δηλαδή δεν ακολουθούν τις υποδείξεις του αρχηγού, τιμωρούνται με χτύπημα!
Ένα ακόμη πολύ γνωστό έθιμο πραγματοποιείται την δεύτερη μέρα του Πάσχα στα Καλύβια των Λιμεναρίων και λέγεται ” Για βρέξ Απρίλη μ΄”. Οι κάτοικοι του νησιού μαζεύονται για να παρακαλέσουν τον Θεό να βρέξει ώστε να μην ξεραθούν τα αμπέλια και να μην επηρεαστεί η παραγωγή των σταφυλιών και του γλυκού κρασιού της Θάσου. Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης προσφέρονται στους παρευρισκομένους τοπικοί μεζέδες, άφθονο θασίτικο κρασί και παραδοσιακά γλυκά.
ΤΟ ΠΗΔΗΜΑ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ
Το έθιμο του πηδήματος της φωτιάς αποτελεί ένα χαρακτηριστικό έθιμο για το νησί. Την 31η Ιουλίου οι κάτοικοι ανάβουνε τρεις φωτιές σε κανονική απόσταση η μια από την άλλη και τις πηδούν μικροί και μεγάλοι λέγοντας:
“Αύγουστος, Παραύγουστος, με σύκα με σταφύλια και με του μυλωνά τα…..καρύδια”.
Η συνήθεια του πηδήματος της φωτιάς αποσκοπεί στην ανανέωση και την ενίσχυση της υγείας των κατοίκων του νησιού. Κατά την πίστη των ντόπιων η φωτιά είναι δύναμη και ως δύναμη έχει σκοπό την κάθαρση, την υγεία, τη συντήρηση, την ανανέωση. Έτσι, από την παραμονή οι νοικοκυρές έπλεναν, σφουγγάριζαν, ξεσκόνιζαν και ασβέστωναν τις πλακόστρωτες αυλές. Εκεί άναβαν τρεις φωτιές και εκτελούνταν το έθιμο. Παλαιότερα,, έψηναν μέσα στη φωτιά κι ένα σκόρδο, παίρνανε τις σκελίδες, τα λουβιά, και τις τρώγανε για να μην τους πιάνει πυρετός. Μετά άφηναν τις φωτιές να σβήσουν καλά, μάζευαν τη στάχτη και τη σκορπούσαν επάνω στις συκιές για να κρατούν τα σύκα και να μην τα ρίχνουν. Αυτή η διαδικασία γινόταν την επόμενη μέρα, την 1η του Αυγούστου.
Η 1η Αυγούστου είναι και η αρχή της νηστείας του 15ήμερου για τη γιορτή της Παναγίας. Αρχίζουν εκείνη την ημέρα να μελετούν και τα “μερομήνια”, δηλαδή την πρόγνωση του καιρού όλης της χρονιάς, από καιρικές παρατηρήσεις που γίνονται τις πρώτες 6 ή 12 μέρες του Αυγούστου. Οι κάτοικοι παρατηρούσαν τον καιρό κάθε μέρας και απ’ αυτόν συμπέραναν για τον καιρό του μήνα που αντιστοιχεί σε κάθε μέρα. Έτσι, λοιπόν, οι κάτοικοι συνεχίζουνε αυτό το έθιμο του πηδήματος της φωτιάς, για ν’ αποχαιρετίσουνε τον Ιούλιο και να τιμήσουνε τον Αύγουστο ώστε να τους προσφέρει αφθονία και υγεία κατά την διάρκεια του έτους.
ΘΑΣΙΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ
Ο Θασίτικος γάμος είναι το αποκορύφωμα των πολιτιστικών εκδηλώσεων που συγκεντρώνει κάθε χρόνο πάνω από 2500 επισκέπτες. Είναι μια πραγματικά ξεχωριστή εκδήλωση που διατηρεί ζωντανή την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου, αναπαριστώντας τα πατροπαράδοτα έθιμα του γάμου.
Οι κοπέλες του χωριού πλένουν τα προικιά της νύφης τραγουδώντας όλες μαζί και την Παρασκευή η προίκα στολίζεται στο σπίτι της νύφης, που σήμερα είναι το αρχοντικό του Χατζηγιώργη, και ο κόσμος περνά όπως και παλιά να τη δει και να την ασημώσει. Τη μέρα του γάμου οι κοπέλες τραγουδώντας διάφορα παραδοσιακά τραγούδια της Θάσου στολίζουν τη νύφη. Στη συνέχεια, αφού έχει ετοιμαστεί, την παίρνει η μάνα της σε ένα διπλανό δωμάτιο και της δίνει τις τελευταίες συμβουλές για τη νέα ζωή που ξεκινά, της περνά στη μέση μια μικρή κλειδαριά την κλειδώνει και βάζει πάνω της ένα δίχτυ για το κακό μάτι και τα μάγια. Λίγο πριν φτάσει ο γαμπρός οι κοπέλες της τραγουδούν «τ’ ακούς τ’ ακούς νυφέτσα μου τι θα σου παραγγείλω, σαν περιστέρα να σταθείς, σαν βέργα να λυγίσεις, σαν κόκκινο γαρύφαλλο να ροδοκοκκινήσεις».
Σε άλλο αρχοντικό οι νέοι ντύνουν το γαμπρό και στήνουν χορό περιμένοντας τον κουμπάρο να έρθει. Όταν ο γαμπρός φτάσει στο σπίτι της νύφης, οι φίλες της κλειδώνουν την πόρτα και ζητούν από τον γαμπρό και φωνάζουν «τάξε μας γαμπρέ για να στη δώσουμε». Εκείνος «αναγκάζεται» να τάξει κάτι στις κοπέλες για να του παραδώσουν τη νύφη και τότε οι κοπέλες τραγουδούν στον γαμπρό «γαμπρέ μου σε παρακαλώ μια χάρη να μας κάνεις το ρόδο που σου δίνουμε να μην μας το μαράνεις».
Στη συνέχεια όλοι μαζί περπατούν κατά μήκος του χωριού μέχρι να φτάσουν στο γήπεδο όπου αρχίζουν τα στεφανοφιλήματα (φιλιά και ευχές στους «νεόνυμφους») και οι καλεσμένοι χαρίζουν χρήματα, λίρες, φλουριά και κοσμήματα που τα κρεμούν στο πέτο της νύφης και του γαμπρού. Η πεθερά κερνά τους νεόνυμφους καρυδάκι γλυκό με το ίδιο κουταλάκι συμβολίζοντας έτσι την έναρξη της κοινής τους ζωή. Αμέσως μετά οι νέοι του χωριού χορεύουν τα προικιά και στη συνέχεια ακολουθεί λαϊκό γλέντι.
Την ημέρα εκείνη από νωρίς το πρωί νέοι και νέες του χωριού κερνούν τους καλεσμένους ρακί και το παραδοσιακό γλυκό του Θεολόγου, το σαραγλί. Όλο το χωριό είναι στολισμένο γιορτινά και οι γυναίκες κρεμούν στα μπαλκόνια τους παραδοσιακά υφαντά.
http://www.golden-greece.gr/places/makedonia/thasos/thasos_thasos.html
Σχόλια Αναγνωστών-Επισκεπτών