spetsiotou blog Δάσκαλε … τον ήρωά μου!

Ο Πρόεδρος James Monroe (1817-1825), σε μήνυμά του στο Κογκρέσο στις 2 Δεκεμβρίου 1823 έλεγε: “Οφείλουμε στο όνομα της ειλικρίνειας και των φιλικών μας σχέσεων με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις να δηλώσουμε ότι θα θεωρήσουμε κάθε απόπειρά τους για επέκταση του συστήματός τους σε οποιοδήποτε μέρος αυτού του ημισφαιρίου ως επικίνδυνη για την ειρήνη και την ασφάλειά μας. Δεν έχουμε αναμειχθεί στις αποικίες και τις εξαρτημένες περιοχές καμιάς ευρωπαϊκής δύναμης και δε σκοπεύουμε να αναμειχθούμε. Αλλ΄από κοινού με τις κυβερνήσεις που δήλωσαν την ανεξαρτησία τους και την διετήρησαν, μια ανεξαρτησία που με πολλή περίσκεψη και βασιζόμενοι στις αρχές του δικαίου, έχουμε αναγνωρίσει, δεν μπορούμε να μη θεωρήσουμε οποιαδήποτε ανάμειξη που στοχεύει στην καταπίεση και τον έλεγχο του πεπρωμένου τους από οποιαδήποτε ευρωπαϊκή δύναμη και με οποιοδήποτε τρόπο παρά μόνο ως εκδήλωση μη φιλικής διάθεσης απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες”. Έτσι σύμφωνα με αυτές τις πολιτικές θέσεις, που έμειναν στην ιστορία ως “Δόγμα Μονρόε”, απαγορεύτηκε η επεκτατική αποικιακή πολιτική των ευρωπαϊκών δυνάμεων στον Νέο Κόσμο. Αφορμή γι’ αυτή την πολιτική απόφαση ήσαν τα εθνικά κινήματα κατά των Ισπανών (1820) με διεκδικήσεις κοινωνικές, πολιτικές, εθνικοαπελευθερωτικές και αρχηγούς, στον Βορρά τον Σιμόν Μπολιβάρ και στον Νότο τον Χοσέ Σαν Μαρτίν. Στην ουσία το δόγμα Μονρόε αποτελούσε την πρώτη σεμνή δήλωση προθέσεων των ΗΠΑ να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην παγκόσμια κονίστρα, απαγορεύοντας στις ευρωπαϊκές αποικιοκρατικές δυνάμεις να εμπλέκονται καθ’ οιονδήποτε τρόπο στη Λατινική Αμερική. Την απομάκρυνση των Ισπανών  από τη Λατινική Αμερική υποστήριξε και η Αγγλία, που δεν ανήκε στην Ιερά Συμμαχία, πολύ πριν διατυπωθεί και καθιερωθεί το Δόγμα Μονρόε. Διεχώρισε δε τη θέση της στα συνέδρια του Λάϋμπαχ και της Βερόνας (προβάλλοντας τη ναυτική της ισχύ) σχετικά με την απόφαση των δυνάμεων για στρατιωτική παρέμβαση. Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής βρήκαν τον υποστηρικτή τους έναντι των Ευρωπαίων Ισπανών στο πρόσωπο του Μονρόε που στηρίχτηκε στην πολιτική αρχή: “Η Αμερική στους Αμερικανούς”. Κατ’ αναλογίαν ίσχυε και το “η Ευρώπη στους Ευρωπαίους”.   Με αυτόν τον πολιτικό τρόπο η Ρωσία κυρίως από τις χώρες   της Ιεράς Συμμαχίας (1814) έπαιρνε την απάντησή της. Το Δόγμα Μονρόε από τότε έως σήμερα υποστήριξε αρκετές φορές τις στρατιωτικές ή διπλωματικές θέσεις των Αμερικανών: Το 1840 με επέκταση νότια και δυτικά (Πρόεδροι Tyler και Polk), το 1959, στη διάρκεια του ψυχρού πολέμου ως διπλωματικό εργαλείο (Πρόεδρος Eisenhower) στις σχέσεις με τη Ρωσία (Σοβιετική Ένωση τότε), εξαιτίας της έντασης που δημιούργησε η Κουβανική Επανάσταση και ο Φιντέλ