Πολλές φορές αναρωτήθηκα, για ποιό λόγο πέσαμε τόσο χαμηλά στην υπόληψη της παγκόσμιας κοινότητας. Φυσικά, έχουμε μεγάλο μέρος ευθύνης οι ίδιοι. Η διάβρωση ξεκίνησε πρώτα από την ηθική μας, τις αξίες μας που περάσαμε από γενιές σε γενιές. Η καθημερινότητά μας άλλαξε σε μια κακόγουστη αμερικανιά. Ό,τι συνδέεται με παράδοση, αξίες, ηθική το διαγράψαμε και γίναμε cool, μοντέρνοι. Χάσαμε τη γλώσσας μας. Όταν μιλάμε, ο λόγος μας χάνει την συνέχεια και συνεχίζετε με στερεότυπα του τύπου: “έγινε”, “οκ”, “τα λέμε” και άλλα άσχετα.
Συνοψίζοντας τις κατά καιρούς σκέψεις μου κατέληξα στα εξής:
1. “Τί σε νοιάζει;”: Δεν μας ενδιαφέρει ο διπλανός. Αφού δεν θιγόμαστε εμείς, αδιαφορούμε. Όταν όμως ακουμπά εμάς το ίδιο πρόβλημα, τότε γινόμαστε ταύροι και ψάχνουμε συμπαραστάτες. Μιλάμε όλη την ώρα για την κατάφορη αδικία και οργιζόμαστε.
2. “Σιγά, ρε, δικό σου είναι;”: Ό,τι είναι κοινό (πχ δημόσιο, δημοτικό, κοινόχρηστο), μπορούμε να το καταπατήσουμε, να το βρωμίσουμε, να το διαλύσουμε.
3. “Ωχαδερφισμός”: Προέρχεται φυσικά από την γνωστή έκφραση “ωχ αδερφέ”, όχι με την έννοια της συμπόνοιας, αλλά με την έννοια του “δε βαριέσαι”.
4. Διαφορετικότητα: Οι διαστάσεις είναι τρομακτικές, ιδιαίτερα στα σχολεία. Καταλήγουμε όλοι στο κοινό συμπέρασμα : “τα παιδιά είναι πολύ σκληρά”, κι εμείς παραμένουμε απλοί παρατηρητές.
5. Η ζωή είναι ζούγκλα: Πόσοι από μας δεν παραδέχονται όχι μόνο ότι η ζωή είναι ζούγκλα, αλλά και ότι εκπαίδευσαν τα παιδιά τους, ως άγρια θηρία, με συμβουλές του τύπου: “όρμα”, “χτύπα, μην είσαι βλάκας”, “μην είσαι ευαίσθητος”.
6. Περιβαλλοντική συνείδηση: Εδώ θα γελάσουν πολλοί. Δεν μιλάω για ανακύκλωση (αν και τελευταία υπάρχει έντονη κινητικότητα), μιλάω για απλά πράγματα αυτονόητα. Δυστυχώς δεν είναι όμως, όταν βλέπεις τον ελληνάρα οδηγό να ανοίγει την πόρτα του αυτοκινήτου και να αδειάζει το τασάκι στην μέση του δρόμου και το πιο τρομακτικό να βρίσκονται τα παιδιά του στο αυτοκίνητο. Συμβουλή: Μην τολμήσετε να του κάνετε την παρατήρηση, θα τα ακούσετε, μπορεί να βρείτε και τον μπελά σας.
7. “Ο μπάρμπας”: Φυσικά, όλοι έχουμε γνωστό, του γνωστού του συμπεθέρου της πρώτης ξαδέλφης του άντρα της αδελφής μας. Τίποτα, δεν το αφήνουμε στην τύχη του, στην αξιοκρατία (νέες λέξεις στο λεξιλόγιο). Παρεμβαίνουμε με τον γνωστό μας τρόπο. Χαρακτηριστικά κάποιος συνάδελφός μου, μου ανέφερε κάποτε ότι βρήκε στο γραφείο του νομάρχη κάποιον πολίτη που επειδή τον ψήφισε, ζητούσε να του μειώσει το λογαριασμό της ΔΕΗ. Σε εμένα ακούγονται εξωφρενικά αλλά σε κάποιους άλλους φυσιολογικά πράγματα. Εννοείται ότι οι διαστάσεις του θέματος είναι τεράστιες στους διορισμούς, στις εγκρίσεις δανείων, στις αναθέσεις έργων κλπ. Κάποτε είχα έναν συμφοιτητή μου που ήταν αστέρι στα σκονάκια. Εξοργιζόμουν πάντα μαζί του γιατί περνούσε με καλό βαθμό τα μαθήματα, χωρίς διάβασμα. Εννοείται ότι αυτό τον τρόπο ήξερε για να προχωρήσει και μάλιστα απ΄ ότι κατάλαβα τον βελτίωσε γιατί είναι διευθυντής υποκαταστήματος τράπεζας!!! Μου έμεινε απωθημένο και γι’ αυτό στις επιτηρήσεις, σηκώνω όλες μου τις κεραίες…
Η λίστα φυσικά δεν τελειώνει. Ο καθένας θα μπορούσε να προσθέσει πολλά ακόμα.
Το σχολείο πρέπει να αναλάβει γρήγορα δράση. Πέρα από την γνώση στα αντικείμενα που περιγράφουν τα προγράμματα σπουδών, και τα αναλυτικά προγράμματα οφείλει και πρέπει να εμπλουτίσει τα προγράμματα σπουδών με κοινωνική, ηθική, περιβαλλοντική ευαισθησία.
Ο κάθε μαθητής θα πρέπει να πιστέψει και να λέει ότι:
1. Με νοιάζει το σχολείο μου να είναι καθαρό, χωρίς μουτζούρες στους τοίχους, στα θρανία, χωρίς σκουπίδια στην αυλή. Μέσα σε ένα καθαρότερο περιβάλλον, σέβομαι τον εαυτό μου.
2. Ζητώ να με σέβονται κι εγώ θα σέβομαι την ιδιαιτερότητα του άλλου, π.χ. του κοντού συμμαθητή μου, του δυσλεξικού, του οποιουδήποτε.
3. Ξέρω να μιλάω με επιχειρήματα και δεν απευθύνομαι στους συμμαθητές μου με χαρακτηρισμούς.
4. Η βία φέρνει βία και δεν θέλω να γίνω ένας κρίκος στην αλυσίδα της.
5. Δεν καταδέχομαι να αντιγράψω, ούτε να κάνω σκονάκι, αλλά θέλω να παλέψω με τις δυνάμεις μου. Η ικανοποίηση που θα πάρω στην επιτυχία, θα είναι μεγαλύτερη. Αν πάλι δυσκολευτώ, θα μάθω να δουλεύω, να μελετάω και φυσικά θα πάω μπροστά με την αξία μου. Άλλωστε κανένας κόπος δεν πάει χαμένος.
Όλα αυτά φαίνονται ρομαντικά αλλά πρέπει να γίνουν πραγματικότητα στα σχολεία. Οι σημερινοί έφηβοι είναι οι αυριανοί ενήλικοι. Αποφασίζουμε τώρα. Θα χτίσουμε μια κοινωνία με γερά θεμέλια ή θα το αφήσουμε κι αυτό στην τύχη του και θα βρίζουμε όταν γύρω μας όλα θα καταρρέουν;
Φτάσαμε στον πάτο, γιατί χάσαμε την αξιοπρέπειά μας, την ηθική μας. Δεν είχαμε κανένα πρόβλημα να κλέψουμε το δημόσιο, να ποδοπατήσουμε τον διπλανό μας για να επιπλεύσουμε εμείς, να ξεγελάσουμε τον υπάλληλο και μας βοηθήσει ο γνωστός του γνωστού.
Η παιδεία είναι το θεμέλιο της κοινωνίας. Ας την βοηθήσουμε να σταθεί γερά. Έχουμε υποχρέωση πρώτα στους εαυτούς μας & φυσικά στα παιδιά μας. Τί κόσμο θα τους αφήσουμε; Σε τί χώρα θα τα μεγαλώσουμε για να ζήσουν; Η λέξη “Έλληνας” ας γίνει και πάλι περήφανη λέξη, δεν αντέχετε άλλη παγκόσμια ξεφτίλα.
Το νιώθετε κι εσείς τόσο έντονο;
Δεν αναφέρθηκα καθόλου στον οικονομικό τομέα γιατί θεωρώ ότι είναι συνέπεια του ηθικού ξεπεσμού. Όταν βελτιωθούμε ως άνθρωποι, θα ανέβουν όλοι οι δείκτες της υπόλοιπης ζωής μας.