Πολλά έχουν γραφτεί για το πολύνεκρο τροχαίο που σημειώθηκε την 26η Φεβρουαρίου 2017. Και μάλιστα πολλά θα ξαναγραφτούν μετά από επόμενο δυστύχημα… Ένας άνδρας, (ονόματι Υπάτιος) έχασε γυναίκα και παιδί από ανεξέλεγκτη οδήγηση νεαρού-γιού του επιχειρηματία Βακάκη- που ταξίδευε με φίλο του. Τέσσερις άνθρωποι νεκροί, τυλιγμένοι στις φλόγες. Στη δημοσιότητα το βίντεο-ντοκουμέντο από κάμερα ασφαλείας της Εθνικής Οδού. Κι εμείς στο ίδιο έργο θεατές…αλλά για πόσο ακόμα; Οι «εικόνες που σοκάρουν» είναι ένα από τα πράγματα που έχει πλέον συνηθίσει να βλέπει αυτή η χώρα. Τις κοιτάμε με την ασφάλεια που προσφέρουν οι οθόνες της τηλεόρασης, του Η/Υ, του κινητού, σαν να παρακολουθούμε ταινία δράσης. Το «σοκ» κρατάει όσο μια κουβέντα σε καφενείο. Όλοι μας θαμώνες του, να βγάζουμε κηρύγματα περί ηθικής και νόμων, εικάζοντας πώς θα «έπρεπε» να γίνουν τα πράγματα σε κάθε περιστατικό, σα να μιλούμε για σκηνοθετικά λάθη. Ποιος είναι, όμως, σκηνοθέτης; Από την άλλη, στη θέα τέτοιων βίαιων σκηνών γινόμαστε μαζικά πραγματογνώμονες καθιστώντας εθνικό-πλέον-το τρικουπικό ερώτημα «Τις πταίει;».

Όχι! Δεν είναι υπαίτιο το «πλουσιόπαιδο» που έτρεχε, ούτε το λάθος παρκάρισμα του τραγικού πατέρα. Φταίει το αυτοκίνητο. Όχι η Porsche. Οποιοδήποτε αυτοκίνητο, ή μάλλον η λανθασμένη και ανέκαθεν μοιραία ελληνική νοοτροπία για το αυτοκίνητο. Το ίδιο δυστύχημα θα προκαλούνταν με τέτοιο τρόπο οδήγησης, ακόμα κι αν ο νεαρός ήταν γιός του κυρ-Μήτσου του μπακάλη και οδηγούσε φιατάκι. Γιατί; Διότι ο εγωισμός δεν είναι ταξικός. Διότι ο αλαζονικός εαυτούλης κατασπαράζει ψυχές αδιάκριτα. Διότι ο κύριος Jumbo ως πατέρας και ο κάθε γονέας είναι υποχρεωμένος να διδάσκει στο παιδί του ηθική…όχι στα 25 αλλά στα 5! Ηθική δεν είναι ο κούφιος συντηρητισμός. Είναι ο σεβασμός στον άνθρωπο, στον εαυτό και στον διπλανό. Είναι ο συνυπολογισμός παραγόντων που οφείλει να κάνει ο καθένας, πριν πάρει μια βιαστική απόφαση, πρώτα εντός και έπειτα έξω από το σπίτι του. Οπότε φταίνε οι γονείς. Όλοι οι γονείς. Όλοι όσοι νομίζουν ότι θα καταπιέσουν το παιδί τους αν το μάθουν να φέρεται και δεν το αφήσουν αχαλίνωτο. Όλοι όσοι νομίζουν ότι η δήθεν ελευθερία αυτή προσφέρει αθανασία-ψυχική ή σωματική.

Γεγονός είναι πως έχουμε την τάση να τα ζούμε όλα στα άκρα, και κατόπιν να αντιμετωπίζουμε τις συνέπειές τους ακραία. Όπως ξέρει πολύ καλά να κάνει το…κοινό τέτοιων περιπτώσεων. Έτσι και τώρα. Σαν να βρίσκεται σε ρωμαϊκή αρένα, ο θεατής φωνάζει, βρίζει, αναθεματίζει (!) τον θύτη και τον πατέρα του, το θύμα, τους πάντες και τα πάντα με μίσος. Λες κι εκείνος είναι καλύτερος γονέας-οδηγός-άνθρωπος. Πώς τολμούν; Οι ίδιοι που αισχρολογούν για τον νεαρό οδηγό είναι οι ίδιοι που σήμερα κιόλας θα τα πιούν και θα οδηγήσουν ή δεν θα τα πιούν αλλά θα ανοίξουν το γκαζάκι τους στην ευθεία «για να ξεσκουριάσει λίγο το αμαξάκι βρε αδερφέ». Το μυαλό όμως δεν θα ξεσκουριάσει ποτέ!

Στο ίδιο πλαίσιο είναι κι εκείνοι που βρίζουν τον Υπάτιο για την «αναισθησία» του, επειδή δεν βρίζει κι αυτός, μαζί με τον όχλο, θεούς και δαίμονες. Επειδή δεν οργίζεται με τη γρουσούζα μέρα και την άσπλαχνη μοίρα του. Επειδή δεν καταριέται τον κο Βακάκη και τον γιό του ή τον εαυτό του που είναι «τόσο απερίσκεπτος» να παρκάρει σε χώρο στάθμευσης της Ε.Ο.…!! Κανείς δεν θεωρεί αρετή την ταπείνωση και την πίστη του που υποτάσσεται στο θέλημα του Θεού, όπως ανέφερε ο ίδιος χαρακτηριστικά. Είναι αναίσθητος «επειδή είναι ΟΥΚ-άς». Ή είναι αδύναμος επειδή γνωρίζει τη φθαρτότητα της ανθρώπινης φύσης του όπως την όρισε ο Δημιουργός της. Ας μη βιαστούμε να πούμε «τότε φταίει ο Θεός». Γιατί ο Θεός φτιάχνει σώματα με ψυχή, όπως και το εργοστάσιο παραγωγής της (κάθε) Porsche φτιάχνει φθαρτά οχήματα με μηχανή. Αλλά και τα δύο τα καταστρέφει η αλαζονεία του ανθρώπου, ο οποίος τα χειρίζεται λάθος. Ο Υπάτιος δεν θα θρηνήσει σαν μανιακός μπροστά από τις κάμερες κάποιων αιμοδιψών δημοσιογράφων. Τόση ταραχή δεν χωράει σε έναν πραγματικά ισορροπημένο άνθρωπο. Θα θρηνήσει μόνος, προσευχόμενος όπως έπρεπε να κάνουμε όλοι για αυτές τις τέσσερις ψυχές που χάθηκαν. Πόνεσε για τους δικούς του, αλλά και για τους δύο νεαρούς… Ανήκουστο έτσι; Κάτι δεν πάει καλά, σωστά; Γιατί δεν φωνάζει, δεν έχει καρδιά; Ελάτε όλοι εσείς που κρίνετε τόσο εύκολα συμπεριφορές, να δούμε πόσο ζεστή καρδιά έχετε; Πόση αγάπη και σεβασμό;

Αν δεν τα βρούμε αυτά δεν θα σταματήσουν τα τροχαία δυστυχήματα. Γιατί να μην είσαι εσύ ο επόμενος; Γιατί δεν θα είσαι; Ποιος θα σε προστατέψει, αν δεν θέλεις να διαφυλάξεις ο ίδιος τον εαυτό σου; Δεν είναι υπαίτιος ο Βακάκης ούτε ο Υπάτιος. Εσύ είσαι. Εσύ που μόλις τελειώσεις την ανάγνωση αυτού του άρθρου θα (παρα)βιάσεις ξανά τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Κι αν όλοι συνεχίζουμε να φερόμαστε έτσι ως οδηγοί, εκτός από υπαίτιοι θα γίνουμε και Υπάτιοι… Κι αυτό δεν το αντέχω καθόλου…

Νίκη Αποστολοπούλου, φοιτήτρια του Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών

http://www.pemptousia.gr/2017/03/o-ipatios-ke-o-ipetios/

ΠΟΤΕ  ΜΗΝ  ΠΑΡΑΠΟΝΕΘΕΙΣ  ΓΙΑ  ΄ΚΕΙΝΑ  ΠΟΥ  ΟΙ  ΓΟΝΕΙΣ  ΣΟΥ  ΔΕΝ  ΜΠΟΡΕΣΑΝ  ΝΑ  ΣΟΥ  ΔΩΣΟΥΝ,  ΓΙΑΤΙ,  ΠΙΘΑΝΟΝ,  ΣΟΥ  ΕΔΩΣΑΝ  ΟΛΑ  ΟΣΑ  ΕΙΧΑΝ !!!

γράφει ο Αρχιμ. Θεόφιλος Λεμοντζής

Ένα νέο έτος ξεκίνησε δυναμικά και μαζί του γεννιούνται οι καινούριες μας ελπίδες για όσα θέλουμε να κάνουμε. Πρέπει να την αγαπούμε την Πρωτοχρονιά, είναι μια επανεκκίνηση, μια αφετηρία για καινούριες εμπειρίες και ευκαιρίες. Σηματοδοτεί μια λήξη για όσα θέλουμε να ξεχάσουμε και μια νέα αρχή για αυτά που θέλουμε να ζήσουμε.

Ακόμα κι αν ο κόσμος γύρω μας δεν αλλάζει, στην πραγματικότητα να σκεφθούμε ο καθένας και να πεί στον εαυτόν του, πως έχω μια ευκαιρία να αλλάξω εγώ. Κι αν αυτή μου την επιθυμία την μοιράζονται μαζί μου όλοι οι άνθρωποι γύρω μου, τότε χωρίς να το καταλάβουμε όλοι μαζί αλλάζουμε τον κόσμο, γιατί ο κόσμος είμαστε όλοι εμείς και τα όνειρά μας.

Ακόμα κι αν η νέα χρονιά προοιωνίζεται σκληρή, εγώ ξέρω καλά πως όπου υπάρχουν αλλαγές, εκεί υπάρχουν και ευκαιρίες τις οποίες πρέπει να ανακαλύψουμε. Με θετική σκέψη και ανοιχτό μυαλό, λοιπόν, οφείλουμε να αγωνιστούμε για αυτά που θέλουμε να επιτύχουμε.

Είναι πολύ σημαντικό πριν το ξεκίνημα της νέας χρόνιας να κοιτάξουμε λίγο πίσω και να κάνουμε μια ανασκόπηση της χρονιάς που αφήνουμε πίσω μας. Με κριτική ματιά να δούμε την αλήθεια και να αφήσουμε πίσω αυτά που μας κάνουν δυστυχισμένους. Είναι εξαιρετική η διαπίστωση πως η ευτυχία μας δεν εξαρτάται τόσο από την κατάκτηση όσων μας κάνουν ευτυχισμένους, όσο από εκείνα που κρατάμε στη ζωή μας παρόλο που ξέρουμε πως μας πληγώνουν σαν αγκάθι και μας κάνουν να υποφέρουμε.

Μπροστά στο ξεκίνημα κάθε νέας χρονιάς, στεκόμαστε πάντοτε με ανάμικτα συναισθήματα. Συναισθήματα μελαγχολίας για τον χρόνο που περνάει, συναισθήματα χαράς και αισιοδοξίας για το νέο ξεκίνημα που μάς περιμένει. Αλλά και ο ίδιος ο χρόνος ασκεί επάνω στον κάθε άνθρωπο μία διπλή επίδραση: Από τη μία, γνωρίζει πώς να φθείρει τις δυνάμεις και τα έργα του, από την άλλη, όμως, γνωρίζει και πώς να γιατρεύει πληγές και να προσφέρει νέες ευκαιρίες.
Το τί σημαίνει ο χρόνος για τον καθένα από εμας, το καθορίζει το νόημα και οι απαντήσεις που έχουμε δώσει στα μεγάλα ερωτήματα της ζωής μας.
Για εκείνον που περιόρισε την ύπαρξή του στην απλή επιβίωση και την άφησε να άγεται και να φέρεται από τα πάθη του και τις περιστάσεις, ο χρόνος αποτελεί ταξίδι από χίμαιρα σε χίμαιρα και από ματαίωση σε ματαίωση. Για εκείνον, όμως, που έσπασε τα σύνορα αυτής της γης και θέλησε να αναζητήσει αιώνιες αλήθειες πίσω από τους κύκλους του χρόνου, η ανθρώπινη ιστορία παίρνει νόημα από την αναγνώριση του σχεδίου της αγάπης του Θεού και την λυτρωτική Του επέμβαση στα ανθρώπινα δρώμενα. Αυτή η ενατένιση, όχι μόνο γεμίζει τον άνθρωπο με ασφάλεια και ελπίδα, αλλά τού προσφέρει και προσανατολισμό δράσης και δημιουργίας.
Η ανάγκη για τέτοιου είδους προσανατολισμό γίνεται επιτακτικότερη σε χρόνους δύσκολους, σε χρόνους όπως οι δικοί μας. Η φετινή πρωτοχρονιά μας διχάζει. Αφήνουμε πίσω μας ένα έτος γεμάτο δυσκολίες και αισθανόμαστε την ελπίδα και την αισιοδοξία που τόσο διψάει η ψυχή μας, να συγκρούονται με ειδήσεις και προβλέψεις δυσοίωνες. Κάθε μας έργο και κάθε μας προοπτική, τόσο για μας, όσο και για τα παιδιά μας, κινδυνεύει να χαραχτεί ανεπανόρθωτα από την απαισιοδοξία και την απόγνωση. Και αυτό αποτελεί έσχατο κίνδυνο, χειρότερο από την οικονομική δυσπραγία και τα πολιτικά αδιέξοδα.
Τις ώρες αυτές, τις ώρες που καλωσορίζουμε μία ακόμη νέα χρονιά, μάς δίνεται η ευκαιρία να στρέψουμε την πλάτη στη μοιρολατρία και στο συναίσθημα της ματαιοπονίας, που γκρεμίζει κάθε μελλοντικό όραμά μας. Οφείλουμε κυρίως να ποτίσουμε τις ψυχές των παιδιών μας με όνειρα και αισιοδοξία. Θα είναι τα εφόδιά τους, όταν οι δυσκολίες θα χτυπήσουν και τη δική τους πόρτα. Μεγαλύτερο, όμως, όπλο γι’ αυτούς θα αποτελέσει η ζωντανή και ατράνταχτη πίστη, μία πίστη που περιμένουν να την αναγνωρίσουν πρώτα στα δικά μας πρόσωπα και τη δική μας ζωή.
Οι μέρες που έφυγαν αλλά και οι ημέρες που έρχονται δοκιμάζουν αυτή την πίστη μας. Πίστη στο Θεό της αγάπης, που δεν άφησε και δεν θα αφήσει ποτέ τον άνθρωπο έρμαιο των λαθών και των παθών του. Το σχέδιό Του για την σωτηρία μας ξεκίνησε μία νύχτα στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας, συνεχίζεται, όμως και στις μέρες μας. Δεν γνωρίζουμε τις διαδρομές του. Γνωρίζουμε, όμως, τον σκοπό Του, που δεν είναι άλλος από το ξεχείλισμα χαράς, αλήθειας και ζωής για τον κάθε άνθρωπο και για ολόκληρη την ανθρωπότητα, μέσα από την μετάνοια και την επιστροφή σε αλήθειες ζωογόνες και αιώνιες.

Μόλις εξέπνευσε το 2016, ωστόσο όμως οι σκέψεις επιμένουν να στήνουν τρελό χορό…

Στις σκέψεις, παρέα και τα συναισθήματα.. Γλυκόπικρα.. Έτσι ήταν πάντα τέτοιες μέρες..

Μνήμες θολές από τα παιδικά χρόνια, μπερδεύονται με τα μετέπειτα και με το παρόν. Τα χρόνια πέρασαν, οι μέρες αυτές έγιναν πιο κοινωνικές.. Άλλαξε η σύνθεση της οικογένειας, αλλά η θλίψη που μας συνόδευε, φαίνεται πως παρέσυρε κι άλλους, συγγενείς και φίλους..

Πρώτες ώρες της Πρωτοχρονιάς του 2017 και κοιτάζοντας πίσω αυτή τη χρονιά, ψάχνω να βρω τις στιγμές της χαράς… της ευτυχίας…

Δεν υπάρχουν… όλα τα σκιάζει η τραγωδία της πατρίδας μας… οι χιλιάδες αυτόχειρες νεκροί, οι χιλιάδες άστεγοι, τα εκατομμύρια των Ελλήνων που υποφέρουν…

Δεν υπάρχει προσωπική ευτυχία, όταν γύρω σου υπάρχει τόσος πόνος… απλά, δεν μπορεί να υπάρξει…

Η Πατρίδα μας βυθίζεται στην άβυσσο και ο εφιάλτης στέκεται μπρός μας, γύρω μας, μέσα μας…

Σήκωσα τα μάτια στον ουρανό…. Μια ηλιαχτίδα παλεύει να ξεμυτίσει από τα μαύρα σύννεφα..

Ένα φτερούγισμα μέσα μου… μια λάμψη φώτισε τα μάτια μου κι έφτασε μέχρι την άκρη των χειλιών… τρύπωσε στην ψυχή μου…

Έ λοιπόν, ΟΧΙ! Μέρα που είναι, ΟΧΙ.. αυτή την ηλιαχτίδα, στην ψυχή μου τη φυλακίζω και μ’ αυτή θα ζεστάνω την παγωνιά μου…

Απ’ αυτή θα πάρω κουράγιο για να σηκωθώ και πάλι…

Θεόσταλτη η ηλιαχτίδα, μήνυμα φέρνει….. μήνυμα αγώνα και αντοχής… μήνυμα επιλογών που ξανοίγονται μπροστά μου..

Το μονοπάτι θάναι δύσκολο, μα θα το περάσουμε….

Την είδες κι εσύ, Συνέλληνα βαπτισμένε Χριστιανέ, τούτη την ηλιαχτίδα… την φυλάκισες κι εσύ μέσα στην ψυχή σου…

Μου άπλωσες το χέρι.. σου απλώνω κι εγώ το δικό μου..

έχουμε καινούριο χρόνο

Ο καινούργιος χρόνος, πρέπει να μας βρει αποφασισμένους, όρθιους…

Ή όλα, ή τίποτα..

Επιλέγουμε το ΟΛΑ!

Έχει ανηφόρα, μα δεν σκιαζόμαστε… Σφίγγουμε τα χέρια και προχωράμε.…

Εμείς, ως μέλη της Εκκλησίας του Χριστού, ως μέλη της Εκκλησίας της ελπίδας, έχουμε τη δυνατότητα να γίνουμε συνεργάτες αυτού του σχεδίου. Δεν κλείνουμε τα μάτια στα δεινά. Πώς θα μπορούσαμε άλλωστε; Όλοι μας, ο καθένας στην προσωπική του ζωή, τα υφιστάμεθα. Λυπούμαστε, αλλά όχι «καθώς και οι λοιποί, οι μη έχοντες ελπίδα». (Α Θεσ. 5:23) Προσδοκούμε, αλλά όχι καθώς εκείνοι, που στήριξαν όλες τις ελπίδες τους σε διασκέψεις και δοσοληψίες των ισχυρών. Η λύπη μας αποτελεί εργαλείο περισυλλογής και αυτοκριτικής και η προσδοκία μας ταυτίζεται με την προσδοκία του Θεού για ένα καλύτερο κόσμο, μέσα από την ανάληψη της προσωπικής ευθύνης και την πηγαία, διακριτική και άοκνη αγάπη.
Χριστιανοί μας,
Πολλοί είναι ο οι λόγοι που η ιστορία αυτού του τόπου ταυτίστηκε με την Ορθοδοξία. Ένας από του κυριότερους, είναι πως η Εκκλησία, όπως και η πατρίδα μας, έμαθαν να βλέπουν την κάθε πτώση, όχι ως κατάληξη μίας αποτυχημένης διαδρομής, αλλά ως έναρξη μίας αναστάσιμης εξόδου. Για την χρονιά που έρχεται, η Εκκλησία μας, όχι απλώς αρνείται να συμμετάσχει στην εδραίωση της κατήφειας και του πένθους, αλλά με κάθε τρόπο υψώνει λάβαρο λυτρωτικής εξόδου από την κατήφεια και τη ραθυμία, αυξάνοντας την ένταση όλων των δραστηριοτήτων της, που συμβάλλουν στην εδραίωση της ανθρωπιάς και της δημιουργίας. Ανοίγει διάπλατα τις πόρτες της, καλεί σε ενίσχυση των φιλανθρωπικών της δράσεων, καλεί σε συμμετοχή στις πνευματικές και ιεραποστολικές της πρωτοβουλίες, καλεί στην κατάθεση νέων ιδεών και πρωτοβουλιών. Πάνω απ’ όλα, όμως, καλεί σε φρόνημα ανδρείας, χαράς και ελπίδας. Την ώρα που αμαρτίες παλιές σαπίζουν τις δομές του κόσμου τούτου, η Εκκλησία καλείται να παραμείνει το αλάτι αυτού το τόπου, το αλάτι της πατρίδας μας, το αλάτι της Οικουμένης. Είναι στο δικό μας χέρι το αλάτι να μην μωρανθεί. Ο Θεός δεν θα το επιτρέψει, αν δεν το επιτρέψουμε πρώτα εμείς.

Καλή χρονιά, ελπιδοφόρα και πλημμυρισμένη

από το φως και την αγάπη του Χριστού.

http://imverias.blogspot.gr/

Ο Απόστολος Παύλος  στην προς Φιλ. Επιστολή του γράφει: “τα μεν οπίσω επιλανθανόμενος τοις δε όπισθεν επεκτεινόμενος κατά σκοπόν διώκων”.

          Ο αποστολικός αυτός λόγος είναι επίκαιρος αυτές τις ημέρες αλλαγής του έτους, που αποτελεί μια έστω συμβατική τομή στο παρελθόν και το μέλλον.

          Ζωή δεν μπορεί να υπάρξει, αν δεν αφήσουμε τα περασμένα ν’ ανήκουν στο παρελθόν και δεν ελευθερώσουμε τα παρόν από τα δεσμά του παρελθόντος. Διαφορετικά το μέλλον πνίγεται κάτω από το φορτίο του παρελθόντος.

          Βέβαια κάτι απ’ τα πολλά, απ’ το παρελθόν παραμένουν στο παρόν και αποτελούν το έδαφος, τη βάση για το μέλλον. Ο άνθρωπος έχει την ικανότητα να διατηρεί το παρελθόν με την ανάμνηση και να χωρίζεται από το παρελθόν με τη λήθη. Η ισορροπία μεταξύ ανάμνησης και λήθης είναι ένα δείγμα υγείας που κάνει δυνατή την πορεία προς το νέο. Όποιος διατηρεί πολλά μπορεί να του γίνουν εμπόδια στο δρόμο του. Αναμνήσεις και συνήθειες του παρελθόντος μπορούν να δηλητηριάζουν το παρόν. Αλλά και ξερίζωμα του παρελθόντος οδηγεί άτομα και λαούς στο κενό, στην απουσία του παρόντος και στην απώλεια του μέλλοντος.

          Το να ξεχνάμε, λοιπόν,  είναι αναγκαίο για την ανανέωση της ζωής. Και υπάρχει μια φυσική λήθη που μας κάνει να ξεχνάμε ό, τι είναι καθημερινό, επουσιώδες  και χωρίς σημασία. Έτσι ξεχνιούνται οι περισσότερες μέρες της ζωής μας. Υπάρχει όμως κι ένα άλλο είδος λήθης, όταν ξεχνάμε κάτι που θέλουμε να ξεχάσουμε. Όταν η ανάμνηση μας που τείνουμε να ξεχνάμε ό, τι είναι ενοχλητικό. Έτσι ίσως ξεχνάμε ευεργεσίες γιατί μας φαίνεται δύσκολη η ευγνωμοσύνη. Ξεχνάμε κάποια αγάπη, γιατί δεν φανήκαμε αντάξιοι της. Ξεχνάμε ακόμη ένα παλιό μίσος, για να μη δηλητηριάσουμε την πνευματική μας υγεία. Λησμονούμε κάποια ενοχή μας, γιατί ίσως μας ενοχλεί η ανάμνησή της. Απωθούμε ό, τι δεν μπορούμε ν’ αντέξουμε, θάβοντάς το μέσα μας.

          Αλλά ενώ η μη συνειδητή λήθη μας ελευθερώνει από διάφορα πράγματα χωρίς σημασία, ό, τι συνειδητά θέλουμε να ξεχάσουμε δεν μας αφήνει εύκολα. Η ανάμνηση μπορεί να προβάλλει κάθε  στιγμή οδυνηρή. Μόνο ένα τρόπος υπάρχει για πραγματικό χωρισμό απ’ ό,τι μας ενοχλεί απ’ το παρελθόν: η μετάνοια. Η μετάνοια μόνη οδηγεί όχι στη λήθη της ενοχής, αλλά στην ομολογία της ενοχής, που έχει σαν συνέπεια τη λύτρωση με την άφεση, τη συγχώρηση.

          Μπορούμε να ξεχάσουμε, όχι γιατί αυτό που ξεχνάμε είναι χωρίς σημασία, αλλά γιατί αναγνωρίζουμε την ενοχή μας, και ξεχάστηκε στην αιωνιότητα με τη συγχώρηση.

          Αυτό το είδος της λήθης χρειάζονται όλες οι ανθρώπινες σχέσεις. Χωρίς την επαναλαμβανόμενη συγγνώμη δεν μπορούμε να ζήσουμε με τον άλλο. Αυτή η συγγνώμη περιέχει μια αντίφαση: ξεχνώ, αν και θυμάμαι. Χωρίς αυτό δεν μπορεί να υπάρξει καμία ανθρώπινη σχέση. Κι’ αυτή η συγγνώμη δεν εκφράζεται πάντα με λόγια. Είναι σιωπηλή και φανερώνεται με την προθυμία μας να δεχόμαστε εκείνον που τυχόν μας πλήγωσε. Έτσι θεραπεύουμε τα τραύματα και ανανεώνονται οι ανθρώπινες σχέσεις.

          Μπορούμε να ζούμε μόνο γιατί η ενοχή μας συγχωρήθηκε με το αίμα του Ιησού Χριστού και ξεχάστηκε στην αιωνιότητα. Και μπορούμε ν’ αγαπάμε μόνο όταν προσφέρουμε και δεχόμαστε τη συγγνώμη των άλλων.

          Εκείνο όμως που γεμίζει με αγωνία τον άνθρωπο είναι ότι κι’  ο ίδιος μία μέρα θα ξεχασθεί. Μάταια προσπαθούμε με την υστεροφημία να πολεμήσουμε αυτή τη λήθη. Οι προτομές και τα μνημεία των μεγάλων κάποτε ερημώνονται και όλοι ξεχνιούνται. Κι’ όμως ο άνθρωπος δεν θέλει να ξεχασθεί. Μπορεί όμως κάτι να μας σώσει απ’ αυτό; Ναι. Το ότι ερχόμαστε από την αιωνιότητα και πορευόμαστε στην αιωνιότητα. Είναι το μόνο που μας σώζει απ’ την αγωνία του ότι θα ξεχασθούμε.

          Μόνο επειδή είμαστε ριζωμένοι στην αιωνιότητα-πέραν από το παρελθόν και το μέλλον- δεν θα ξεχασθούμε. Δηλαδή μόνο όταν μετέχουμε στην εν Χριστώ ζωή, όταν μένουμε ενσωματωμένοι στην Εκκλησία και ζούμε τη ζωή του Αγίου Πνεύματος.

          Τότε ξεχνάμε όσα πρέπει να ξεχάσουμε απ’ το παρελθόν και με την άφεση ελευθερωνόμαστε από τα δεινά του και “επεκτεινόμεθα” με θάρρος προς το μέλλον που κρατά ο Θεός.

          Δεν φοβόμαστε ούτε το παρελθόν ούτε το μέλλον. Γιατί το παρόν μας βρίσκεται ήδη στην αιωνιότητα  του Θεού.

          Ένα τέτοιο παρόν εν Θεώ και ευλογημένο από τον Θεό, ας είναι για όλους μας και ο καινούργιος χρόνος.

          Καλή και ευλογημένη χρονιά       

(Το παραπάνω κείμενο αποτελεί μια περιληπτική παρουσίαση ενός ενδιαφέροντος, νομίζω, και επίκαιρου άρθρου του Μητροπολίτου Κορωνείας κ. κ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ)

Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας Πατρών

Οι περισσότεροι έφηβοι στην πατρίδα μας, παρότι είναι χριστιανοί, δεν εκκλησιάζονται συχνά. Ακόμη κι όταν αυτό συμβαίνει στα πλαίσια του σχολείου ή σε κάποια γιορτή, δε δείχνουν να κατανοούν τι σημαίνει μετοχή στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, παρότι η πλειοψηφία τους κοινωνεί. Είναι ένα σημείο των καιρών. Το κομβικότερο στοιχείο της εκκλησιαστικής ζωής, αυτό που μας ενώνει με τον Θεό και τον συνάνθρωπο, να είναι υπόθεση συνήθειας ή «για το καλό».

      Την αδυναμία μετοχής όλης της ύπαρξης στο μυστήριο την αποδίδουμε στην απουσία κατήχησης ή στην αδυναμία της οικογένειας να το καταστήσει πηγή ζωής για τα νεώτερα μέλη της. Συμβάλλει στο πρόβλημα η έλλειψη κινητοποίησης από την πλευρά των κληρικών, κάποτε και η στενομυαλιά ορισμένων πνευματικών -εξομολόγων, οι οποίοι θεωρούν ότι η συχνή μετοχή στην ευχαριστία καθιστά το μυστήριο συνήθεια και μαγεία, ενώ η αμαρτωλότητα όλων, μικρότερων και μεγαλύτερων, δεν μπορεί να θεραπευθεί, αν δεν την συναισθανθούν μέσω της τιμωρίας να στερούνται του ποτηρίου της ζωής. Αγνοούν βεβαίως ότι σύμφωνα με τα κριτήρια της καθαρότητας και της αγιότητας του Θεού ουδείς αξίζει να μετάσχει, αλλά κοινωνούμε επειδή είναι Φιλάνθρωπος και μας αγαπά, για να λαμβάνουμε άφεση για τις αμαρτίες μας και να γευόμαστε τον τρόπο της αιωνιότητας.

     Πάντως, ακόμη κι αν υπάρξει κινητοποίηση της οικογένειας και των κληρικών, η βιωματική συμμετοχή στην Ευχαριστία δε θα μπορέσει να επιτευχθεί, αν η ενορία δε λειτουργήσει ως σώμα Χριστού. Όταν ο νέος ή ο μεγαλύτερος μετέχουν μόνο ως άτομα στην θεία λειτουργία, δύσκολα θα μπορέσουν να ζήσουν την θεία κοινωνία ως κάτι διαφορετικό από μία πράξη τυπική, που χαρακτηρίζει την χριστιανική ζωή, χωρίς όμως να της δίνει ομορφιά, νόημα και ποιότητα. Διότι η Ευχαριστία είναι το επιστέγασμα της συνάντησης των ανθρώπων στην Εκκλησία. Άνθρωποι οι οποίοι δε θέλουν να είναι ξένοι μεταξύ τους και με τον Θεό, ζητούν νόημα που ξεπερνά τα παρόντα, αισθάνονται ότι η ζωή τους δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς Θεό, αφήνονται στην ποιότητα της αγάπης που ξεκινά από την θεία λειτουργία και ανοίγεται στην καθημερινότητα, είναι όσοι τελικά διψούν για να κατοικήσει ο Χριστός στις καρδιές τους.

        Κοινωνώ μαζί με τους φίλους, τους οικείους, τους μικρότερους και μεγαλύτερους τους οποίους με χαρά συναντώ στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας. Εκεί βρίσκεται ο Χριστός, «όπου εισί δύο ή τρεις συνηγμένοι» στο όνομά Του. Αυτό δε σημαίνει ότι όσοι δεν ζουν αυτή την εμπειρία δεν κοινωνούν Χριστό. Όμως κάτι λείπει. Εδώ χρειάζεται η Εκκλησία και όσοι θέλουν να ζούνε την χριστιανική ιδιότητα στην πληρότητά της να δραστηριοποιηθούν. Με προσευχή και λόγο. Με αυθεντική κοινωνικότητα και μοίρασμα χαράς. Με ανοικτό πνεύμα. Την ώρα της θείας λειτουργίας να υπάρχει το πνεύμα και το ήθος οικογένειας ανοικτής. Εκεί όπου όλοι γίνονται οικείοι, διότι δε θέλουμε ένα κλειστό σύνολο, αλλά καρδιές που πραγματοποιούν έξοδο από το εγώ τους. Έτοιμες να αγαπήσουν αλλήλους. Να ρωτήσουν. Να μη σχολιάσουν. Να δείξουν ότι χαίρονται και προσεύχονται για τους παρόντες και τους απόντες. Και ότι ζητούν τον Χριστό και τους Αγίους διότι εκεί βρίσκεται η Αλήθεια.

     Χτίζοντας ενορίες με έμπνευση ήδη υπάρχουν οι προϋποθέσεις νεώτεροι και μεγαλύτεροι να ζούνε την Ευχαριστία της καρδιάς!

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα « Ορθόδοξη Αλήθεια» στο φύλλο της 14^ης Δεκεμβρίου 2016

http://themistoklismourtzanos.blogspot.gr

Ο σύγχρονος άνθρωπος, ενώ θέλει να έχει το δικαίωμα να εκφράζει την άποψή του για όλους, δυσκολεύεται να ακούσει. Να μάθει τη γνώμη που έχουν οι άλλοι γι’  αυτόν. Ενίοτε διακατέχεται από τον φόβο ότι αν ακούσει την αλήθεια, θα πρέπει να αλλάξει πορεία. Θα χρειαστεί να δει τον χαρακτήρα του διαφορετικά, ότι είναι ψευδαίσθηση να νομίζει ότι είναι άτρωτος και τέλειος. Ότι τελικά δεν πρέπει να του φταίνε μόνο οι άλλοι, αλλά χρειάζεται να ξαναδεί τον εαυτό του, τα πάθη του, τα λάθη του.

Είμαστε αταπείνωτοι οι άνθρωποι, μεγαλύτεροι και μικρότεροι. Ιδίως στις σχέσεις εντός της οικογένειας, μεταξύ του ζευγαριού, αλλά και μεταξύ γονέων και παιδιών, η ταπείνωση είναι δυσεύρετη. Κυριαρχεί ο εγωισμός, τροφοδοτημένος από έναν πολιτισμό οποίος στηρίζει την επικράτησή του στο δικαίωμα και τον ναρκισσισμό. Από την μία θεωρούμε ότι δικαιούμαστε να είμαστε ο εαυτός μας, διότι αυτό σημαίνει ελευθερία και αυτοπραγμάτωση. Καλούμε τους άλλους να μας αγαπούνε και να μας ανέχονται γι’  αυτό που είμαστε, χωρίς να επιλέγουμε κι εμείς αυτή τη στάση έναντί τους, πεπεισμένοι για την ανωτερότητά μας. Και είμαστε έτοιμοι να παραπονεθούμε, αν εκείνοι φέρονται ανάλογα ή μας κρίνουν.

Από την άλλη, ο θρίαμβος της εικόνας έχει γεννήσει έναν κόσμο στον οποίο εμείς συνεχώς ασχολούμαστε με το προφίλ μας, με το πώς είμαστε, τι κάνουμε και θεωρούμε ότι αυτό πρέπει να ενδιαφέρει τους άλλους. Γι’  αυτό και ανεβάζουμε τον εαυτό μας και τη ζωή μας στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, με την απαίτηση να είμαστε περιζήτητοι, κοσμαγάπητοι, μοναδικοί. Αυτή η στάση ζωής τροφοδοτεί έναν ναρκισσισμό, την αίσθηση δηλαδή ότι δεν δικαιούνται να μας κρίνουν οι άλλοι, διότι εμείς είμαστε τόσο αποδεκτοί και τόσο δημοφιλείς, που δεν επιτρέπεται η αμφισβήτησή μας. Αυτή η νοοτροπία καλλιεργείται ιδιαίτερα ανάμεσα στους νέους, οι οποίοι θεωρούν αυτονόητο το να είναι στο επίκεντρο της προσοχής όλων όχι για τις επιτυχίες και την πρόοδό τους, αλλά για το πρόσωπο, το σώμα, την εξωτερική εμφάνιση και ομορφιά. Ο ναρκισσισμός βεβαίως είναι αναπόφευκτο ότι θα διαψευσθεί από την πραγματικότητα, η οποία είναι σκληρή για όλους. Αυτό όμως δεν γίνεται εύκολα κατανοητό, διότι νέοι και μεγαλύτεροι καμαρώνουμε για την όψη, χωρίς να βλέπουμε τον εσωτερικό μας κόσμο, καθώς αυτός δεν γίνεται το επίκεντρο της ανατροφής, της παιδείας, της καλλιέργειας.

Η Εκκλησία δε θα πάψει να τονίζει την αξία της ταπείνωσης. Σε έναν κόσμο που καυχιέται για τα δικαιώματά και την εμφάνιση του ανθρώπου, η πίστη πάντοτε θα δείχνει την στροφή προς τον Θεό που έγινε άνθρωπος, ταπεινούμενος δι’  ευσπλαχνίαν. Θα μας τονίζει ότι η ζωή έχει νόημα όταν δε θεοποιούμε το εγώ μας, αλλά μπορούμε να βγαίνουμε από αυτό, παραιτούμενοι των δικαιωμάτων μας χάριν της αγάπης για τους άλλους. Όταν ζητούμε να δούμε τι αναπαύει ουσιαστικά τους άλλους. Όταν χτίζουμε τις σχέσεις μας όχι με κριτήριο το πώς θα φανούμε, δηλαδή την υποκρισία, αλλά με γνώμονα πώς αυτό που είμαστε και έχουμε θα το μοιραστούμε με τον πλησίον μας. Και τότε και στην οικογένεια και στην πορεία της ζωής η ταπείνωση θα χτίσει χαρακτήρες που θα αντέχουν να ακούσουν την αλήθεια, διότι θα ξέρουν να την ζούνε!

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» στο φύλλο της Τετάρτης 7 Δεκεμβρίου 2016

http://themistoklismourtzanos.blogspot.gr

 Μία από τις συνηθισμένες δυσκολίες στην καθημερινότητα της οικογένειας είναι η απουσία ουσιαστικού διαλόγου, τόσο μεταξύ του ζευγαριού, όσο και μεταξύ των γονέων και των παιδιών. Οι περισσότερες συζητήσεις έχουν να κάνουν με τη διαχείριση της ζωής, τις υλικές ανάγκες, τα προγράμματα των μελών της οικογένειας. Όμως χωρίς ποιοτικό διάλογο, δηλαδή χωρίς τη δυνατότητα γνήσιας επικοινωνίας με προσπάθεια κατανόησης των σκέψεων, των φόβων, των αρνητικών συναισθημάτων που τόσο οι σύζυγοι όσο και τα παιδιά αναπτύσσουν, η ζωή της οικογένειας δεν μπορεί να στηριχτεί στη βάση της αγάπης. Διότι αγάπη σημαίνει έγνοια για τον άλλον. Μοίρασμα. Άρση του σταυρού του. Απόπειρα διάλυσης όποιων παρεξηγήσεων ή κακών λογισμών. Και την ίδια στιγμή νέα ξεκινήματα στο να γίνουν οι σχέσεις δημιουργικές και να αποκτήσουν διάρκεια χαράς και ελπίδας.

          Διάλογος σημαίνει ακρόαση του άλλου. Μόνο που για να γίνει αυτό χρειάζεται να μάθουμε να κρατάμε σιωπή. Να μην είμαστε έτοιμοι να θυμώσουμε. Κι αυτό προϋποθέτει αίσθηση ότι δεν είναι δυνατόν να έχουμε απόλυτο δίκιο στις σκέψεις μας. Αν ισχύει αυτό, τότε μπορούμε να μάθουμε τον άλλο και από τον άλλο. Διάλογος σημαίνει ακόμη εντοπισμός των στοιχείων που μας ενώνουν με τον άλλο. Συνήθως μένουμε σε ό,τι μας χωρίζει. Στα παράπονά μας. Όμως υπάρχουν και πολλά που μας ενώνουν. Κυρίως η αγάπη. Διάλογος σημαίνει απόφαση να αφήσουμε να διαφανεί η αλήθεια, ακόμη κι αν δεν είναι ταυτόσημη με την δική μας αλήθεια. Προϋπόθεση η πειθώ και τα επιχειρήματα, όχι όμως η εμμονή αποκλειστικά στον δικό μας τρόπο σκέψης. Παράλληλα, διάλογος δε σημαίνει απόπειρα να εξουσιάσω τον άλλο, αλλά να συνυπάρξω μαζί του.

     Ο διάλογος προϋποθέτει μια ξεχασμένη αρετή. Την ταπείνωση. Είμαι ταπεινός όταν έχω επίγνωση των ορίων μου ή όταν είμαι διαθέσιμος να βρω μέχρι πού φτάνουν, ακούγοντας τον άλλο, ο οποίος μου τα θέτει. Έτσι κι αλλιώς τα πάντα στην οικογένεια είναι από κοινού. Η ταπείνωση βοηθά στη λήψη αποφάσεων με γνώμονα το από κοινού καλό. Βοηθά στην υποχώρηση εκεί όπου χρειάζεται. Στην εκκοπή του ιδίου θελήματος, όταν αυτό λειτουργεί στην οπτική του κατεξουσιασμού του άλλου και της ισοπέδωσης της προσωπικότητάς του, κάτι που έρχεται όταν θέλουμε να γίνεται το δικό μας. Η ταπείνωση μπορεί να γεννήσει τη σύνθεση μέσα από την καταγραφή των αντιθέσεων.

       Αν υπάρχει αμοιβαιότητα, τότε και τα παιδιά μπορούν να διδαχθούν. Αλλά και η εκκλησιαστική ζωή βοηθά προς την κατεύθυνση αυτή. Ο τρόπος της πίστης διδάσκει όλους ο λόγος να είναι προς την κατεύθυνση του «ευ». Να μην αποσκοπεί στο να προσβάλει και να εξουθενώσει, αλλά να βρει τις γέφυρες που θα αφήσουν να καλλιεργηθούν υγιή συναισθήματα. Από τον Χριστό διδασκόμαστε να είμαστε αληθινοί και να μην λησμονούμε τον στόχο της Βασιλείας, αυτόν που Εκείνος μας δείχνει μέσω των παραβολών του, καρποί διαλόγου Του με τους ανθρώπους. Η Βασιλεία περνά  μέσα από την αγάπη, τη μετάνοια και τη συγχώρεση και συναντά τις ταπεινές καρδιές. Ακόμη κι αν ο ένας από τους δύο διαλεγόμενους δεν είναι ταπεινός, η εγκαρτέρηση του άλλου, συνοδευόμενη όμως από ειλικρίνεια και αυθεντικότητα, θα βοηθήσει στη χάραξη πορείας εξόδου από το εγώ. Για να πάψουν οι ανθρώπινες σχέσεις να δηλητηριάζονται εξαιτίας της απουσίας της εξόδου.

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» στο φύλλο της Τετάρτης 30 Νοεμβρίου 2016

http://themistoklismourtzanos.blogspot.gr

Γιατί να πονάμε και να πεθαίνουμε; Γιατί μικρά παιδιά να πάσχουν από σπάνιες μορφές καρκίνου και φεύγουν πρόωρα από τη ζωή; Ερωτήματα προκλητικά. Δοκιμάζουν την πίστη στον Θεό. Άραγε, πού βρίσκεται Εκείνος; Γιατί να επιτρέπει τέτοιες δοκιμασίες;  Αν υπάρχει, γιατί δεν μας ακούει;  Γιατί αφήνει το κακό να κυριαρχεί στον κόσμο;  Γιατί δεν παρεμβαίνει με κάποιο θαύμα, ώστε ο ανθρώπινος πόνος να μην είναι καταλυτικός της ύπαρξης;

      Με αφορμή συγκεκριμένα περιστατικά πολλοί νέοι διατυπώνουν αυτά τα ερωτήματα. Απαιτούν απαντήσεις. Καμία δεν είναι εύκολο να τους ικανοποιήσει. Θα αρκούσε η ζωή που θα έδινε ο Θεός και η άρση του σταυρού που σηκώνουν οι άνθρωποι. Όλες οι άλλες απαντήσεις είναι παρηγοριά, όχι όμως λύτρωση, αφού δεν αλλάζουν το αποτέλεσμα. Ότι ο θάνατος μάς νικά. Ότι ενώ θέλουμε να ζήσουμε για πάντα σ’  αυτόν τον κόσμο που γνωρίζουμε και αγαπούμε, με τους οικείους μας, δε θα αποφύγουμε το τέλος. Η οδύνη φέρνει θυμό. Άρνηση αποδοχής του πόνου και του θανάτου. Άρνηση αποδοχής ενός Θεού, ο Οποίος, μολονότι παντοδύναμος, δε χρησιμοποιεί τη δύναμή του, παρότι ισχυρίζεται ότι μας αγαπά, για να μας γιατρέψει. Είναι το θαύμα που δεν έρχεται.

      Η εποχή μας μεγεθύνει τα «γιατί;» αυτών των ερωτημάτων. Αποθεώνοντας τον ορθολογισμό, την ανάγκη δηλαδή κατανόησης σύμφωνα με τις δυνατότητες της δικής μας λογικής των μηχανισμών ύπαρξης και λειτουργίας του κόσμου, θέλοντας να ελευθερωθεί ο άνθρωπος από την προσκόλληση στις θρησκείες, για να τονιστεί ότι «εδώ είναι η ζωή»  και ότι ο θάνατος είναι το τέρμα της ύπαρξης, ο πολιτισμός μας χρησιμοποιεί τον πόνο για να δείξει ότι όσα πιστεύει είναι η αλήθεια. Ότι δεν υπάρχει κανένας  Θεός, διότι είμαστε τυχαία δημιουργημένοι, ότι δεν υπάρχει μεταθανάτια ζωή, διότι δεν έχουμε και ψυχή ως πνεύμα, αλλά είμαστε μόνο βιολογικές υπάρξεις.

     Απέναντι σ’ αυτήν την ιδεολογική καταιγίδα η Εκκλησία αντιπαραθέτει το Πρόσωπο του Χριστού και την πίστη σ’  Αυτόν. «Πίστις εστί ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων». Και πρέπει να ελπίσεις στο ανέλπιστο, για να το ζήσεις. Αυτό που ορθολογιστικά δε φαίνεται να υπάρχει, για να το συναντήσεις. Η πίστη δεν είναι απλώς παρηγοριά. Είναι το νόημα της ζωής. Είναι ο λόγος για τον οποίο μυριάδες αγίων μαρτύρησαν, αφήνοντας αυτόν τον κόσμο σε νεαρή ηλικία, δεχόμενοι να περάσουν από πλήθος βασανιστηρίων, να πονέσουν όσο κανείς. Είναι ο λόγος για τον οποίο μυριάδες οσίων και ασκητών διάλεξαν να υπερβούν το σχήμα «γεννιέμαι, μεγαλώνω, δημιουργώ, αναπαράγομαι, πεθαίνω» και έδωσαν τον εαυτό τους στην άσκηση, στη στέρηση, στην εκζήτηση του αφανέρωτου, το οποίο έγινε φανερό στη χάρη που έλαβαν. Είναι ο λόγος για τον οποίο μυριάδες συγχώρησαν, παραιτήθηκαν από τα δικαιώματά τους, αγάπησαν, πρόσφεραν, άντεξαν λοιδορίες, πόνο, περιθώριο, θάνατο.

       Δεν απαντιούνται τα ερωτήματα των νέων λογικά. Δεν μπορούμε να συμφιλιωθούμε με τον πόνο όταν για μας η ζωή είναι το εδώ και το νυν. Μόνο η κοινωνία με τον Νικητή του Πόνου και του Θανάτου, ο Οποίος γεύθηκε αμφότερα, μπορεί να λυτρώσει, να μας κάνει να αντέξουμε σε ό,τι βλέπουμε και ζούμε είτε σε μας είτε στους οικείους μας. Να μας περάσει από το «γιατί;»  στο «γενηθήτω το θέλημά Σου». Αυτό που μας λείπει.

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» στο φύλλο της Τετάρτης 23 Νοεμβρίου 2016

http://themistoklismourtzanos.blogspot.gr

   «Δεν με λυπάσαι, μαμά; Γιατί με βασανίζεις βάζοντάς με να γράφω, ενώ θέλω να παίξω;». Μ’ αυτή τη χαριτωμένη φράση η μικρή Φ., μαθήτρια της Α’  Δημοτικού, παραπονέθηκε στην μητέρα της που επέβλεπε την αντιγραφή για το σχολείο. Τα μάτια της Φ. γεμάτα δάκρυα. Κι η μάνα έτοιμη να κλάψει κι αυτή, που το βλαστάρι της υπέφερε. Ευτυχώς δεν υπέκυψε. Έτσι η μικρή τελείωσε την εργασία της και μαζί στέρεψαν τα δάκρυα. Την επομένη πάλι.

Το περιστατικό αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τη σχολική προσαρμογή. Είναι ένα σημάδι του πόσο δύσκολο είναι για τον άνθρωπο, από την μικρή ηλικία, να μπει στη λογική των ορίων, της πειθαρχίας, της εργατικότητας που του στερεί την ομορφιά της ευκολίας, του παιχνιδιού, του «εδώ και τώρα», σε σχέση με τα όσα καλείται να κατορθώσει στο μέλλον. Γιατί αυτό είναι το νόημα των ορίων. Τα βάζουμε στην προοπτική του μέλλοντος. Η πειθαρχία, η εργασία, ο περιορισμός των δικαιωμάτων και της απόλυτης ελευθερίας μας δεν έχουν να κάνουν με μία τιμωρητική διάθεση, στερητική της χαράς, προερχόμενη από  την κακοτροπιά των μεγαλυτέρων, των αυθεντιών που αρνούνται να δούνε τις ανάγκες του παρόντος, της στιγμής. Αυτός που γελά σήμερα και δεν εργάζεται για το αύριο, θα κλάψει πολύ περισσότερο τότε, διότι δε θα μπορεί να κατακτήσει το μέλλον του, ενώ δε θα ζει αληθινά, αλλά στην ψευδαίσθηση ότι θα συνεχίζει να έχει ό,τι θέλει και νομίζει ότι δικαιούται. Η ζωή μαρτυρεί το αντίθετο.

         Αυτό συμβαίνει και στην ασκητική διάσταση της πνευματικής ζωής της Εκκλησίας. Όσοι θέλουμε να ακολουθήσουμε αυτή την οδό, εκπαιδευόμαστε στο να βάζουμε όρια στον εαυτό μας, από αγάπη για τον Θεό που ενηνθρώπησε για μας. Όπως στον αληθινό έρωτα αυτοπεριορίζεις τα δικαιώματα του «εγώ» σου χάριν του προσώπου του άλλου, έτσι και στη σχέση ανθρώπου και Θεού ο καθένας περιορίζει τα θέλω του χάριν του θελήματος του Θεού, χάριν δηλαδή της αγάπης. Νηστεύει όχι γιατί βλάπτεται από την τροφή, αλλά γιατί έτσι κατανοεί ότι «ουκ επ’ άρτω μόνον ζήσεται άνθρωπος». Εγκρατεύεται, προσεύχεται, εκκλησιάζεται, μελετά τον λόγο του Θεού, όχι διότι ο Θεός το έχει ανάγκη, αλλά γιατί μόνο έτσι ο άνθρωπος συνειδητοποιεί ότι υπάρχει κι ένας άλλος τρόπος διάθεσης του χρόνου, αυτός του ανοίγματος στον ουρανό. Ταυτόχρονα, θεάται τη ζωή με κριτήριο την αγάπη για τον άλλο διότι γνωρίζοντας τον Θεό, γνωρίζουμε τον εαυτό μας και ανοιγόμαστε στον πλησίον μας.

            Το ίδιο συμβαίνει και με την απόφασή μας να συγχωρήσουμε αυτούς που μας δυσκολεύουν. Κατανοούμε τα όριά μας, ότι οι άλλοι δεν είναι όπως θέλουμε, όπως επίσης και ότι δε θα αποδεχτούν την αγάπη και τον τρόπο μας. Και διαλέγουμε, ακολουθώντας τον τρόπο του Θεού, να βαδίζουμε μαζί τους, να συν-χωρούμε και όχι να καθιστούμε τους εαυτούς μας κριτές τους, απορρίπτοντας και μισώντας τους.

            Είναι δύσκολη η θέση ορίων. Χρειαζόμαστε οδηγούς. Η μικρή Φ. έχει τους γονείς της, το σχολείο, την παρέα της. Οι μεγαλύτεροι την Εκκλησία, αλλά και όσους μας αγαπούν αληθινά. Κάποτε και τους σταυρούς που επιτρέπει ο Θεός να βιώνουμε. Για να βλέπουμε ότι μέσα στα όρια μπορούμε να νικήσουμε τον μεγαλύτερο εχθρό μας: την αυτοθεοποίηση.

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια» στο φύλλο της Τετάρτης 28 Σεπτεμβρίου 2016

http://themistoklismourtzanos.blogspot.gr/

Τι ζητούνε οι μαθητές από το σχολείο σήμερα; Πρώτα παρέα. Στη συνέχεια γνώση, με κατανόηση των αδυναμιών τους και όχι με πολύν κόπο. Καλή σχέση με τους εκπαιδευτικούς τους. Δυνατότητα ενασχολήσεων στο σχολείο αλλά εκτός των διδακτικών ωρών, ώστε να μπορούν να γεμίζουν τον ελεύθερο χρόνο τους. Και να περνούνε καλά, το μότο της εποχής μας.

Τι βρίσκουνε οι μαθητές στο σχολείο σήμερα; Ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο δεν δείχνει να έχει στόχευση καλλιέργειας χαρακτήρα και ευρύτερης παιδείας, αλλά φορτώματος με γνώσεις, βαθμολόγηση ως μέθοδο επιβολής και εκπαιδευτικούς που δεν έχουν την ευκαιρία ουσιαστικής επιμόρφωσης και δεν κρίνονται από κανέναν για το έργο τους. Την ίδια στιγμή οι γονείς αντιμετωπίζουν το σχολείο ως parking παιδιών, ώστε εκείνοι να είναι στην εργασία τους και στις άλλες υποχρεώσεις τους.

Ποια συζήτηση για αλλαγές στο σχολείο γίνεται από πλευράς πολιτείας; Η ευαισθησία του κράτους εξαντλείται στο να δοθεί το δικαίωμα στους συλλόγους των εκπαιδευτικών να αποφασίζουν αν θα γίνεται η πρωινή προσευχή, στο να μετατραπεί το μάθημα των θρησκευτικών σε χώρο πολυπολιτισμικής προσέγγισης των θρησκειών, στην κατάργηση των μαθητικών παρελάσεων και στην ενίσχυση του αντιρατσιστικού αγώνα. Σχέδιο για την παιδεία δεν υπάρχει. Ίσως γιατί η ίδια η κοινωνία αφήνει τα πάντα στον αυτόματο πιλότο της παγκοσμιοποίησης και της ακολούθησης ενός δρόμου στον οποίο η ταυτότητά της έχει πάψει να είναι δεδομένη.

Υπάρχει απάντηση που να συνδυάζει τόσο τις ανάγκες όσο και τα δεδομένα της εποχής; Ίσως το να αντιμετωπισθεί από όλους το σχολείο ως φυσική συνέχεια  της οικογένειας. Αυτό υλοποιείται όταν τα παιδιά θα έρχονται έχοντας επίγνωση κανόνων και ορίων, αλλά και με τη αίσθηση ότι στο σχολείο θα ανοίξουν οι ορίζοντες τους. Όταν οι εκπαιδευτικοί θα αφήνουν κατά μέρος τα προσωπικά τους προβλήματα και θα αισθάνονται ότι όσα γνωρίζουν έχουν χρέος να τα μεταδώσουν και να εμπνεύσουν τους μαθητές τους να κάνουν το παραπέρα βήμα. Όταν οι γονείς θα δείξουν το στοιχειώδες ενδιαφέρον να μοιραστούν χρόνο με τα παιδιά τους για το τι γίνεται στο σχολείο, θα στηρίξουν τους εκπαιδευτικούς που προσφέρουν γνώση και καλλιεργούν δεξιότητες και θα αρνηθούν να δούνε το σχολείο ως τόπο επαναστατικής γυμναστικής των καταλήψεων.

Η Εκκλησία μπορεί να συμβάλει καλλιεργώντας την αίσθηση του χρέους και της ευθύνης. Οι εκπαιδευτικοί να μην είναι κρατικοί υπάλληλοι, αλλά εμπνευστές. Οι γονείς να μη ζητούν λιγότερα, αλλά να ενθαρρύνουν τη δημιουργικότητα και τον κόπο. Και οι μαθητές να χαίρονται που μπορούν να προοδεύουν, μαθαίνοντας ποιοι είναι και αναζητώντας ποιοι μπορούν να γίνουν. Χρέος και ευθύνη είναι στοιχεία της ελληνορθόδοξης ταυτότητας και παράδοσης, τα οποία διασώζονται  στην πίστη. Και την ίδια στιγμή η Εκκλησία μπορεί να μιλήσει τη γλώσσα της αλήθειας σχετικά με το ποια παιδεία χρειαζόμαστε. Αυτό όμως προϋποθέτει έξοδο από την ασφάλεια της σιωπής και απόφαση να κατατεθεί στην κοινωνία πρόταση που θα ενσωματώνει κατευθύνσεις σε συνδυασμό με τη ρεαλιστική επίγνωση ποιοι θα τις υλοποιήσουν.  Δεν αρκούν μηνύματα και η απαίτηση να εισέρχονται οι κληρικοί στα σχολεία. Το θέμα δεν είναι αν θα σε δούνε. Είναι το τι εκφράζεις και τι έχεις να πεις αληθινά!

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια» στο φύλλο της Τετάρτης 7 Σεπτεμβρίου 2016

      «Πάμε Ελλάδα, γιατί έχουμε ψυχή»! Τέσσερις λέξεις που γρήγορα θα ξεχαστούν  βγήκαν από το στόμα του χρυσού ολυμπιονίκη Λευτέρη Πετρούνια. Όχι γιατί ειπώθηκαν μάταια, αλλά, επειδή ο αθλητισμός αποτελεί ίσως τον μόνο λόγο εθνικής υπερηφάνειας στις μέρες μας, η χαρά κρατά λίγο. Ο λογισμός μας πηγαίνει αμέσως στην καθημερινότητα, στα προβλήματά μας, στον τρόπο και στους ανθρώπους της ζωής μας. Η αίσθηση του «ανήκειν» έχει υποβαθμιστεί, έχει συντριπτικά δυσφημιστεί. Ιδίως το ανήκειν στην πατρίδα. Οι πυλώνες του νοήματός της, ιστορία, γλώσσα, θρησκευτική πίστη και παράδοση έπαψαν να είναι τα στηρίγματα της ψυχής μας. Μόνο ο τόπος καταγωγής απομένει και ένα σχολείο στο οποίο η όποια συνειδητή μετοχή στις αξίες του πατριωτισμού θεωρείται από τους περισσότερους ή γραφικότητα ή ροπή προς τον εθνικισμό.

      Παρόλα αυτά υπάρχουν νέοι που εξακολουθούν να αισθάνονται ότι στα χαρίσματά τους αντανακλάται η αγάπη για την πατρίδα. Ο κόπος τους, παρότι προσωπικός, δεν εκφράζει μόνο τον εαυτό τους, αλλά και όλους τους συμπατριώτες τους. Τους οικείους, φίλους, γείτονες, προπονητές, αλλά και τον κάθε Έλληνα, άσημο και διάσημο, που χαίρονται με την προσπάθεια και την επιτυχία. Ο κόπος τους εκφράζει μια ιστορική διαδρομή χιλιετηρίδων, στην οποία νίκες και ήττες είχαν και έχουν σύνδεση με τον τόπο, τους ανθρώπους, τα ιδανικά, τις αιώνιες αξίες, όπως η ελευθερία, η αγάπη για το ωραίο, η πίστη σε έναν Θεό που μας κάνει ξεχωριστούς, όχι εξουσιαστές του κόσμου, αλλά έτοιμους να μοιραστούμε ό,τι μας έχει χαριστεί και ό,τι έχουμε κατακτήσει με τον αγώνα μας. Ο κόπος τους είναι έξοδος από την μιζέρια της αποτυχίας, της κατηγορίας εις βάρος των άλλων, της αίσθησης ότι όλοι μας επιβουλεύονται. Είναι απόδειξη ότι μπορούμε, αν πιστέψουμε σε μας, αν παλέψουμε, αν αξιοποιήσουμε την ψυχή μας!

            Έχουμε ψυχή. Το φωνάζει ο ολυμπιονίκης. Ψυχή δεν είναι μόνο οι εγκεφαλικές λειτουργίες, ο προγραμματισμός των συναισθημάτων, οι ιδέες. Είναι πρωτίστως η καρδιά, η λεβεντιά, το φιλότιμο, το θάρρος που κρύβεται. Η αίσθηση πως όταν βάζουμε τον εαυτό μας σε ό,τι κάνουμε, τότε αξίζει η ζωή. Δεν έχει σημασία η νίκη, μολονότι είναι απόδειξη ότι και προσπαθήσαμε και μπορούμε. Κυρίως φαίνεται ότι δεν είμαστε τροφή για το χώμα, ούτε διασκεδαστές του παρόντος, αλλά υπάρξεις που παλεύουμε για τη χαρά που θα κρατήσει για πάντα. Κι αυτή δίδεται σε όποιον βάζει ουρανό στον αγώνα του. Σ’  όποιον αισθάνεται ότι ανήκει μαζί με τους άλλους σε κάτι που ξεπερνά το σήμερα, το χρήμα, τη δόξα, την ηδονή της στιγμής.

Η πατρίδα, όπως και η πίστη στον Χριστό και στην Εκκλησία, αποτελούν τρόπους και σχήματα του ανήκειν πέρα από τον χρόνο. Εντός τους μπορούμε να αγαπούμε. Και η αγάπη δεν πεθαίνει. Αγαπάμε με το είναι μας. Με τα χαρίσματά μας. Με την αίσθηση ότι έχουμε μία αποστολή που δεν εγκλωβίζεται στο εγώ μας.  Κι εδώ βρίσκεται ο Θεός.

Έχουμε ψυχή. Νεώτεροι και μεγαλύτεροι ας σπουδάσουμε αυτή την πραγματικότητα. Η αλλαγή νοοτροπίας ξεκινά από τον καθέναν μας. Ας μην περιμένουμε από την κοινωνία, το κράτος, τα ΜΜΕ να  μπούνε μπροστά. Η Εκκλησία έχει την ευθύνη της. Ας ενωθεί με όσους αντιστέκονται, για να μεγαλώσει η ελπίδα!

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια» στο φύλλο της Τετάρτης 31 Αυγούστου 2016

Δεν πουλάμε γονείς!

BrunoFerrero

Ένα νεαρό ζευγάρι μπήκε στο μεγαλύτερο κατάστημα παιχνιδιών μιας πόλης. Ξαφνιάστηκε από το πλήθος και την ποιότητα των παιχνιδιών, που ήταν με πολλή τέχνη εκτεθειμένα στα ράφια του. Δυσκολεύτηκαν, όμως, πολύ να καταλήξουν σε απόφαση. Τους πλησίασε ευγενικά ο πωλητής και με διακριτικό χαμόγελο προθυμοποιήθηκε να τους βοηθήσει.

-Ακούστε, του εξήγησε η νεαρή γυναίκα, λείπουμε από το σπίτι όλη την ημέρα λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων και, μερικές φορές, ακόμη μέχρι αργά τα βράδυ.

-Έχουμε μια μικρή κορούλα, συνέχισε ο άνδρας, που συνεχώς χαμογελά και θέλουμε να της αγοράσουμε κάτι που θα την κάνει ευτυχισμένη και θα της δώσει ακόμη μεγαλύτερη χαρά, όταν είναι μόνη της.

Ο υπάλληλος ελαφρώς μειδίασε. «Συγγνώμη, είπε, εδώ όμως δεν πουλάμε γονείς!»

Μετάφραση από τα Ισπανικά Αθανάσιος Γκάτζιος.

Πόσα κιλά χρειάστηκες να βάλεις για να καλύψεις την μοναξιά και την ευαισθησία σου; Το σώμα παχαίνει όταν η ψυχή πεινάει…
π.λίβυος 

http://plibyos.blogspot.gr

τοῦ κ. Γεωργίου Θ. Μηλίτση, διδασκάλου – Εἰδικοῦ Παιδαγωγοῦ

Ποιός πατέρας καί ποιά μητέρα δέν ἔνιωσαν σφίξιμο στήν καρδιά τους, δέ μελαγχόλησαν, δέν ἔκλαψαν, δέν ἄρχισαν νά πίνουν λίγο παραπάνω γιά νά ξεχάσουν, ὅπως λέγουν, ἤ δέν ἐμφάνισαν κρίση ταυτότητας ἤ δέν ἄρχισαν μέ τό παραμικρό οἱ συζυγικές συγκρούσεις, ὅταν τό τελευταῖο τους παιδί γιά διάφορους λόγους, ὅπως σπουδές, ἐπαγγελματική ἀποκατάσταση, δημιουργία οἰκογένειας, ἤ …, ἀναγκάστηκε νά φύγει ἀπό τό πατρικό σπίτι καί νά μετοικήσει σέ ἄλλη πόλη; ῞Ολα αὐτά τά νεοπαρουσιαζόμενα συναισθήματα οἱ εἰδικοί τά ὀνομάζουν σύνδρομο τοῦ ἄδειου σπιτιοῦ ἤ τῆς ἄδειας φωλιᾶς(empty nest syndrome).
Τό σύνδρομο τῆς ἄδειας φωλιᾶς δέν εἶναι «μία ἀσθένεια», ἀλλ᾽ εἶναι ἕνα φαινόμενο κατά τό ὁποῖο οἱ γονεῖς βιώνουν συναισθήματα θλίψης καί ἀπώλειας ὅταν τό τελευταῖο, κυρίως, παιδί τους φεύγει ἀπό τό σπίτι. Εἶναι μία ψυχολογική κατάσταση πού ἐπηρεάζει κυρίως τίς γυναίκες, προκαλώντας πόνο ὅταν ἕνα ἤ περισσότερα παιδιά φεύγουν ἀπό τό σπίτι γιά νά σπουδάσουν σέ ἄλλη πόλη. Τό σύνδρομο βρίσκεται σέ ἔξαρση, συνήθως στα τέλη του καλοκαιριού ἤ στίς ἀρχές τοῦ φθινοπώρου περίοδος πού τά παιδιά πηγαίνουν στό σχολεῖο ἤ στό πανεπιστήμιο τό ὁποῖο συνήθως εἶναι μακριά ἀπό τόν τόπο κατοικίας τους ἤ ὅταν παντρεύονται καί πάνε νά ζήσουν σέ ἄλλη πόλη. Συχνά τό σύνδρομο τῆς ἄδειας φωλιᾶς ἐκδηλώνεται ἐπίσης σάν ἐπακόλουθο κι ἄλλων γεγονότων τῆς ζωῆς τους, ὅπως ἡ ἐμμηνόπαυση, ἀσθένεια ἤ συνταξιοδότηση.

Οἱ εἰδικοί λέγουν ὅτι πλήττει, κυρίως, τίς γυναίκες, διότι ἡ μητρότητα θεωρεῖται πάντα ὡς ὁ πρωταρχικός ρόλος τῆς γυναίκας. ῾Η ἀποχώρηση ἑνός παιδιοῦ ἀπό τήν οἰκογένεια προκαλεῖ στούς γονεῖς τό αἴσθημα τῆς ἀπόλυσης, τῆς ἀπώλειας, τῆς περιφρόνησης καί ἀργότερα τῆς ἀνασφάλειας. Εἶναι φυσιολογικό νά εἶναι οἱ γονεῖς λυπημένοι καί «νά κλαίνε λίγο».
῎Ας δοῦμε πῶς περιγράφει τά συναισθήματά τους μιά μητέρα πού ἡ κόρη τους ἔφυγε γιά σπουδές ἀπό τό σπίτι τους. – «῾Η μόνη καί ἀγαπημένη κόρη μας μετακόμισε σέ ἄλλη πόλη γιά νά σπουδάσει. Τά ἀποτελέσματα αὐτοῦ τοῦ χωρισμοῦ ἦταν: ἄγχος, κενό καί νοσταλγία, πράγματι ἀνατριχιαστικά συναισθήματα. Γνωρίζω ὅτι εἶναι πιά μεγάλη στήν ἡλικία καί ὅτι πρέπει νά δημιουργήσει τή ζωή της, ἀλλ᾽ ὅμως εἶναι τρομερά δύσκολο νά ζήσουμε χωρίς αὐτήν. Τά ἴδια συναισθήματα διακατέχουν καί τό σύζυγό μου. Χρειαζόμαστε, στ᾽ ἀλήθεια, ψυχολογική ὑποστήριξη καθῶς καί τίς συμβουλές συνανθρώπων μας πού ἀντιμετώπισαν τό ἴδιο πρόβλημα. Πρέπει νά ἠρεμήσουμε καί νά συνεχίσουμε τή ζωή μας, γιατί ἡ ζωή μας τώρα φαίνεται ὅτι εἶναι ἄδεια καί χωρίς νόημα, ἄλλλωστε νά ἀποκτήσουμε δεύτερο παιδί τώρα εἶναι ἀδύνατο».

Δέν πρέπει νά ξεχνοῦμε
Οἱ ψυχολόγοι πού ἀσχολήθηκαν μέ σύνδρομο αὐτό λέγουν: -῾Η οἰκογένεια μοιάζει μέ τή φωλιά, μέ τή φωλιά τῶν πουλιῶν. Τά πουλάκια ὅταν μεγαλώσουν ἀφοῦ μάθουν νά πετοῦν ἐγκαταλείπουν τή φωλιά τους, ἐπειδή τέτοια εἶναι ἡ ζωή τους. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ μᾶς τούς ἀνθρώπους καί μ᾽ αὐτό θά πρέπει νά συμβιβασθοῦμε. Τά παιδιά θά πρέπει νά σπουδάσουν, νά ἐργασθοῦν καί νά κτίσουν κι αὐτά τήν οἰκογένειά τους, τή φωλιά τους, ὅταν ἔλθουν στήν κατάλληλα ἡλικία. Βέβαια αὐτό, ἄν ὄχι σέ ὅλους τούς γονεῖς τουλάχιστον στούς περισσοτέρους εἶναι μιά δύσκολη στιγμή πού δημιουργεῖ θλίψη καί μπορεῖ νά ὁδηγήσει στήν κατάθλιψη καί σέ ἄλλα ψυχολογικά προβλήματα, ἄν δέν ἀντιμετωπίστεῖ σωστά τό πρόβλημα.

Πῶς θά ξεπεράσουμε τό πρόβλημα;
῎Τους δοῦμε πῶς θά ξεπεραστοῦν τά ψυχολογικά προβλήματα πού δημιουργοῦνται ἀπό τήν ἀναχώριση τοῦ τελευταίου παιδιοῦ τῆς οἰκογένειας.
Γιά νά εἶναι ὅσον τό δυνατόν ἀνώδυνος ὁ χωρισμός μεταξύ γονέων καί παιδιῶν πρέπει νά προηγηθοῦν τά παρακάτω:
1. Προετοιμαστεῖτε. Οἰ γονεῖς θά πρέπει νά προετοιμαστοῦν ἀπό πρίν γιά τό χωρισμό. Γνωρίζουν ὅτι τήν ἐπόμενη χρονιά τό παιδί τους θά φύγει ἀπό τό σπίτι, θά πρέπει, ὄχι μόνοαὐτοί, νά προετοιμαστοῦν γιά τό χωρισμό ἀλλά νά προετοιμάσουν καί τό παιδί τους καί νά τό ἐξασκήσουν ὥστε νά μπορεῖ νά φροντίζει μόνο του τόν ἑαυτό του. Δηλαδή, πρίν φύγει ἀπό τό σπίτι πρέπει νά εἶναι βέβαιοι ὅτι ξέρει νά πλένει τά ροῦχα του, νά μαγειρεύει, νά μπορεῖ νά λύσει τίς διαφορές του, πού τυχόν θά παρουσιαστοῦν, μέ τούς φίλους του ἤ τούς συγκατοίκους του ἤρεμα, νά συνηθίσει νά πληροφορεῖται τίς προσφορές τῶν διαφόρων καταστημάτων γιά νά κάνει τίς ἀγορές του καί τέλος νά μάθει νά ἐκτιμᾶ τήν ἀξία τοῦ χρήματος.
Τά παραπάνω δέν εἶναι εὔκολο νά τά συνηθίσει τό παιδί, ὅταν θά φύγει ἀπό τήν οἰκογένειά του, γι᾽ αὐτό θά πρέπει νά τά διδαχθεῖ ἀπό τούς γονεῖς του. Βέβαια ἡ πείρα θά τό βοηθήσει νά τά ἐνστερνιστεῖ καί νά κάνει λιγότερα λάθη στήν καθημερινή του ζωή.
῎Αν τό παιδί, γιά οἱονδήποτε λόγο, ἀποφασίσει νά φύγει ἀπό τό σπίτι ξαφνικά δέν πρέπει οἱ γονεῖς νά πανικοβληθοῦν, ἀλλά πρέπει νά ἀποδεχθοῦν τήν ἀπόφασή του καί νά τό βοηθήσουν ἄν χρειαστεῖ τή βοήθεια τους.
2. Μήν ἔχετε τρομακτικές σκέψεις. Εἶναι φυσιολογικό, ὅταν οἱ γονεῖς μάθουν ὅτι τό παιδί τους θά φύγει ἀπό κοντά τους, νά σκέπτονται τούς κινδύνους πού θά ἀντιμετωπίσει τώρα πού θά εἶναι μακριά τους. Δέν πρέπει νά ξεχνοῦν ὅτι σύντομα ἀπό μόνο του θά γνωρίσει τό νέο του περιβάλλον καί θά διαπιστώσει τούς κινδύνους πού κρύβει.
῾Υπάρχει περίπτωση καί τό παιδί τους νά ἔχει τά ἴδια συναισθήματα καί τούς ἴδιους φόβους μ᾽ αὐτούς. Τότε θά πρέπει νά τό ἐνθαρρύνουν καί νά τοῦ ποῦνε ὅτι ἄν χρειαστεῖ τή βοήθειά τους θά τήν ἔχει ἀμέριστη. Θά τό ποῦνε ὅτι τό σπίτι πού μεγάλωσε ἔχει πάντα ἀνοιχτές τίς πόρτες του καί ὅτι ὁ ἐρχομός του θά τούς δώσει μεγάλη χαρά.
Τά περισσότερα παιδιά ὅταν ἐγκατασταθοῦν στή νέα τους κατοικία στήν ἀρχή αἰσθάνονται ἄβουλα καί νοιώθουν τήν ἔλλειψη τῶν γονέων τους, ἔστω κι ἄν δέν τό δείχνουν. Οἱ γονεῖς θά πρέπει νά εἶναι πρόθυμοι, ἄν τούς ζητήσει βοήθεια, νά τό συμβουλέψουν, μέ διάκριση, γιά νά λύσει τά προβλήματα καί τίς δυσκολίες πού συναντᾶ. Δέν πρέπει νά ἀμφιβάλουν οἱ γονεῖς ὅτι τό παιδί τους θά κάνει λάθη, ἀλλά θά πρέπει νά ξέρουν ὅτι θά διδαχθεῖ ἀπό τά λάθη του.
3. Μή χάσετε τήν ἐπαφή. Πολλά παιδιά φεύγοντας ἀπό τήν οἰκογένεια τους αἰσθάνονται ὅτι πιά εἶναι ἐλευθερα νά κάνουν ὅτι θέλουν ἀφοῦ οἱ γονεῖς τους εἶναι μακριά καί δέν τά βλέπουν. Οἱ γονεῖς θά πρέπει νά ἔχουν μαζί τους ἐπαφή, ἀλλωστε τά τηλέφωνα καί τά ἄλλα μέσα ἐπικοινωνίας πού ἔχουμε σήμερα τούς διευκολύνουν καί τούς βοηθοῦν νά μή χάσουν τήν ἐπαφή τους μέ τό παιδί τους. Οἱ Ψυχολόγοι λέγουν ὅτι τά παιδιά, ὅπως καί οἱ γονεῖς, αἰσθάνονται μοναξιά καί κενό γι᾽ αὐτό χρειάζονται κάποιον νά «ἀκουμπήσουν», καί νά συνομιλήσουν. Συνιστοῦν στούς γονεῖς νά ἔρχονται τακτικά σέ ἐπαφή μέ τό παιδί τους γιατί αὐτό εἶναι ζωτικῆς σημασίας, πρέπει τό παιδί νά συνεχίσει νά ἔχει τήν αἴσθηση τῆς οἰκογένειας πού ἀνήκει καί νά μαθαίνει νέα της.
Οἱ Ψυχολόγοι προτείνουν καί τίς παρακάτω λεπτομέρειες πού θά βοηθήσουν τούς γονεῖς νά ἔχουν καλή ἐπικοινωνία μέ τό παιδί τους: Βεβαιωθεῖτε ὅτι ἔχετε ἕνα καλό τηλέφωνο μέ καλή ὑποδοχή καί ὅτι διαρκεῖ τουλάχιστον ἕνα ἔτος. ῎Αν ἔχετε ἤδη ἀσύρματο ἤ κινητό τηλέφωνο, θά πρέπει νά ἀλλάξετε τήν μπαταρία του. ᾽Αγοράστε μιά προπληρωμένη κάρτα SIM ὥστε νά μπορεῖτε νά τή χρησιμοποιήσετε χωρίς νά ἔχετε τό ἄγχος τοῦ χρόνου καί τοῦ κόστους τῆς κλήσης. Συμφωνεῖστε τήν ἡμέρα καί τήν ὥρα πού μποροῦν νά σᾶς καλοῦν καί νά σᾶς βρίσκουν. ῎Αν δέ μπορεῖτε νά ἀντισταθεῖτε στόν πειρασμό νά μιλήσετε μαζί τους πιό συχνά θά πρέπει νά ξέρετε ὅτι αὐτό μπορεῖ νά γίνει ἕνα βάρος σ᾽ αυτά, ἐκτός ἐάν τό θέλουν, γι ‘αὐτό μήν ἐπιμένετε πάρα πολύ στό τηλέφωνο. Σεβαστεῖται τήν ἀνάγκη τους νά μεγαλώσουν καί νά αὐτονομηθοῦν. Δημιουργεῖστε e-mails γιά νά μπορεῖτε νά ἀνταλλάσσετε μηνύματα. Εἶναι ἐξαιρετικό μέσο ἐπικοινωνίας μέ τό ὁποῖο μπορεῖτε νά ἐκφραστεῖτε. Προσοχή ὅμως νά μήν εἶσθε ὑπερβολικά συναισθηματικοί.
Θά πρέπει νά γνωρίζετε ὅτι, μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου, τό παιδί σας δέ θά ἐπικοινωνεῖ
μαζί σας μέ τήν ἴδια συχνότητα, αὐτό εἶναι δεῖγμα ὅτι προσαρμόστηκε στό νέο περιβάλλον του καί ὄχι ὅτι ἔχει σταματήσει νά ἀγαπᾶ τούς γονεῖς του.
4. ᾽Ικανοποίηση. Θά πρέπει νά αἰσθάνεσθε ἰκανοποιημένοι πού τό παιδί σας πέρασε στό πανεπιστήμιο ἤ βρῆκε δουλειά, ἔστω καί μακρυά σας, ἤ δημιούργησε οἰκογένεια. Μή ξεχνᾶτε ὅτι πολύ τό θέλατε αὐτό καί τό παροτρύνατε νά κάνει τό πάν γιά νά τό πετύχει. Νά σκέπτεσθε ὅτι αὐτή ἡ ἀλλαγή πού ἔγινε στήν οἰκογένειά σας πόσα θετικά πράγματα ἔφερε στό παιδί σας. Σκεφτεῖτε τά ὀφέλη που ἔχει τό παιδί σας ἀπό τή δημιουργία τῆς δικῆς του φωλιᾶς.
5. Ψυχολογική ὑποστήριξη. Οἱ ψυχολόγοι ὑποστηρίζουν ὅτι τά συναισθήματα τοῦ συνδρόμου τῆς ἄδειας φωλιᾶς μπορεῖ νά διαρκέσουν ἀπό 18 μῆνες ἔως 2 χρόνια. ῎Ετσι κατά τό διάστημα αὐτό οἱ γονεῖς θά πρέπει νά τύχουν ψυχολογικῆς ὑποστήριξης. ᾽Εκεῖνος πού θά βοηθήσει νά ξεπερασθοῦν τά συναισθήματα δέν εἶναι μόνον ὁ ψυχολόγος ἀλλά μπορεῖ νά εἶναι κί ἕνα δικό μας πρόσωπο, ἕνα πρόσωπο πού τό ἀγαποῦμε καί τό ἔχουμε ἐμπιστοσύνη.
Δέν πρέπει νά ἀποκρύψετε ἀπό τό ἤ τή συζυγό σας τά συναισθήματά σας. Μαζί πρέπει νά ἀντιμετωπίσετε τό πρόβλημα καί νά πάρετε τίς κατάλληλες ἀποφάσεις.
Πάντως καί ὁ χρόνος θά χύσει βάσαλμο στίς καρδιές τῶν πονεμένων ἀνθρώπων. ῎Αν τά συναισθήματα σᾶς ὁδηγήσουν στήν κατάθλιψη ἤ σέ παρόμοια διαταραχή εἶναι ἀπαραίτητη ἡ ἐπέμβαση ψυχολόγου.
Δέν πρέπει νά μᾶς διαφεύγει ὅτι δέν πρέπει νά καταφεύγουμε στό ποτό, στό χαρτοπαίγνιο καί οἱ ἄλλες συναφεῖς ἀπασχολήσεις γιατί ὄχι μόνο δέ λύνουν τό πρόβλημα ἀλλά τό περιπλέκουν περισσότερο.
6. Δραστηριότητες. Οἱ ἔκδρομές καί γενικά ἡ ἀλλαγή περιβάλλοντος θά παἰξουν σπουδαῖο ρόλο στήν θετική ἀντιμετώπιση τοῦ προβλήματος. ῞Ενα ἥρεμο καί ἥσυχο περιβάλλον πάντα ἔχει θετικά ἀποτελέσματα στήν καλή ψυχική ἰσορροποία τοῦ ἀνθρώπου.
Θά πρέπει νά γνωρίζουμε ὅτι τό γέμισμα τοῦ ἐλεύθερου χρόνου μέ ποικίλες δραστηριότητες ὅπως ἡ μελέτη κατάλλήλων βιβλίων ἤ ἡ παρακολούθηση διαφόρων ἐκδηλώσεων πολύ θά βοηθήσει στήν ἀντιμετώπιση τοῦ προβλήματος. Εἶναι ὁ καιρός καί ἡ κατάλληλη περίσταση νά ἀποκτήσουμε καινούργια χόμπι, ὅπως εἶναι ἡ ζωγραφική, ἡ φωτογραφία, ἡ ξυλοκοπτική, ἡ καλλιέργεια λουλουδιῶν καί ἄλλων φυτῶν κ.λπ..
7. Προσευχή. ῞Οσο κι ἄν φαίνεται παράξενο σέ ὁρισμένους ἡ προσευχή, ἡ ἐμπιστοσύνη καί ἡ πίστη στό Θεό βοηθοῦν τόν ταραγμένο ἐσωτερικά ἄνθρωπο νά βρεῖ λύσεις γιά τά προβλήματα πού τόν ἀπασχολοῦν καθῶς καί νά ἀποκτήσει τήν ἡρεμία του.
῾Ο τακτικός ἐκκλησιασμός, ἡ παρακολούθηση θρησκευτικῶν ὁμιλιῶν καί συγκεντρώσεων καθῶς καί ἡ συμμετοχή σέ ἀνθρωπιστικές καί ἐθελοντικές δραστηριότητες πολύ θά βοηθήσουν νά ξεπεράσουμε τό πρόβλημα.
8. Προσοχή. ῎Αν ἐργάζεστε τήν περίοδο αὐτή ἔξω ἀπό τό σπίτι, μήν ἀφήνετε τά συναισθήματα πού δημιουργεῖ τό σύνδρομο νά ἐπηρεάζουν τήν ἐργασία σας. Μπορεῖ νά ἐνοχλήσουν ὄχι μόνον τούς προϊσταμένους σας ἀλλά καί τούς συναδέλφους σας.

᾽Επιπτώσεις τοῦ συνδρόμου στό παιδί.
Καί τό παιδί ὅταν φύγει ἀπό τήν οἰκογένεια ἔχει ἀνάμεικτα συναισθήματα. Μπορεῖ νά χαίρεται διότι θά μπορεῖ πιά νά ζήσει χωρίς τήν ἐπίβλεψη τῶν οἰκείων του, νά ἔχει τήν ἀπόλυτη ἐλευθερία του, ὅπως λέγουν, πλήν ὅμως μόλις θά φθάσει στό νέο τόπο διαμονῆς θά ἀντιμετωπίσει πολλά προβλήματα καί τότε θά καταλάβει τήν ἀξία τῆς πατρικῆς οἰκίας. ῾Η ἀνασφάλεια πού αἰσθάνονται τούς ὁδηγεῖ νά παίρνουν συχνά τηλέφωνο στούς δικούς τους καί νά ζητοῦν ἀπάντηση σέ διάφορα ἐρωτήματα πού τούς θέτουν.
Τά προβλήματα πού ἀντιμετωπίζουν τά παιδιά δέν τά λύνουν ὅλα τό ἴδιο καί ἡ προσαρμογή τους στή νέα ζωή εἶναι διαφορετική στό καθένα. ῾Η λύση τους ἐξαρτᾶται ἀπό τήν ὡριμότητά τους, τήν ἀνατροφή, τήν παιδεία τους κι ἄν ἔπαιρναν θέση στή λύση τῶν προβλημάτων τῆς οἰκογενείας τους.
Παιδιά πού βοηθοῦσαν στίς δουλειές καί στίς ποικίλες δραστηριότητες τῆς οἰκογένειάς τους προσαρμόζονται εὐκολότερα καί γρηγορότερα ἀπ᾽ ὅτι ἕνας συνομήλικός τους πού εἶχε τά πάντα καί τά εὔρισκε ὅλα ἔτοιμα στήν οἰκογένειά του.
Οἱ ψυχολόγοι λέγουν ὅτι καί οἱ δυό κατηγορίες τῶν παιδιῶν δέ θά ἀργήσουν νά προσαρμοστοῦν καί νά ἐνταχθοῦν στό νέο τους περιβάλλον, εἰδικά στίς ἡμέρες μας πού τό τηλέφωνο σού φέρνει κοντά σου ὅποιον χρειαστεῖς ὁποιαδήποτε ὥρα τοῦ εἰκοσιτετραώρου.

Χρειάζεται προσπάθεια
Σχεδόν ὅλοι οἱ γονεῖς καί ὅλα τά παιδιά ἔνιωσαν καί θά νιώσουν τά συναισθήματα πού προκαλεῖ τό σύνδρομο τοῦ ἄδειου σπιτιοῦ ἤ τῆς ἄδειας φωλιᾶς. Γιά νά τά ξεπεράσουν, ὅσο τό δυνατόν ἀνώδυνα καί γρηγορότερα ὑπάρχουν πολλοί τρόποι, ὅπως προαναφέραμε. ῾Ο καθένας μας πρέπει νά προσπαθήσει νά βοηθήσει τόν ἑαυτό του καί τούς συνανθρώπους του, πού ἀντιμετωπίζουν τό ἴδιο πρόβλημα νά τό ξεπεράσει, κι ἄν αὐτό εἶναι δύσκολο ἄς καταφύγει σέ ψυχολόγο.

᾽Ενδεικτική βιβλιογραφεία
1. Andressa Basilio: Apego exagerado ao filho pode desencadear síndrome do ninho vazio
2. Karina Romera de Carvalho – Síndrome do Ninho Vazio, 28-11-2012 http://www.portaleducacao.com.br/psicologia/artigos/22399/sindrome-do-ninho vazio#ixzz4AX699Nwe
3. VideoJug, How to Deal with Empty Nest Syndrome, http://www.videojug.com/film/how-to-deal-with-empty-nest-syndrome – partial source of article, shared with permission.
4. Christine Webber and Dr David Delvin, Empty-Nest Syndrome,http://www.netdoctor.co.uk/womenshealth/features/ens.htm

http://agiameteora.net/index.php

Τοῦ Κωνσταντίνου Γανωτῆ

Πολὺ μὲ συγκινοῦν κάποια ζευγάρια, ποὺ ἔρχονται καὶ μοῦ ἐμπιστεύονται τὸν καημό τους νὰ τοὺς δώσει ὁ Θεός ἕνα παιδάκι, τοὐλάχιστον ἕνα παιδάκι! Ὅταν εἶναι προχωρημένο σὲ ἡλικία τὸ ζευγάρι, τοὺς λέω ὅτι δὲν τὸ ζητῶ ἀπ’ τὸν Θεὸ τὸ παιδί, γιατὶ δὲν προλαβαίνουν νὰ κάνουν κι ἄλλα, κι ἔτσι “θὰ τὸ φᾶνε τὸ παιδὶ” μὲ τὴν ὑπερπροστασία τους.

Κι ὕστερα χωρὶς ἀδέρφια, χωρὶς συντροφιά, χωρὶς ἀνταγωνιστὲς μέσα στὸ σπίτι θὰ εἶναι τόσο δύσκολο νὰ ὡριμάσει κανονικά. Οἱ γονεῖς ὅμως νιάζονται πιὸ πολὺ γιὰ τὴν ἱκανοποίηση τῆς δικῆς τους γονικῆς ἀνάγκης κι ἐνῷ προδίδονται, δὲν τ’ ὁμολογοῦν. Πολλοὶ νέοι βλέπουν τὸ βάρος τῆς εὐθύνης κι ἀποφεύγουν τὴν τεκνογονία καὶ πολλοὶ καὶ τὸν γάμο κι ἔτσι τὸ μέλλον τῆς παιδοποιΐας διαγράφεται ζοφερό…

…Ἐπειδὴ οἱ νέοι δὲν θέλουν νὰ σκέφτονται τὰ γηρατιά τους, δὲν ὑπολογίζουν ὅτι τὰ παιδιά τους θὰ τοὺς ἐξασφαλίσουν ἀνώδυνα, ἀνεπαίσχυντα καὶ εἰρηνικὰ τὰ τέλη τους. Κι ἔτσι πολὺ λίγοι κάνουν τὴ σκέψη ὅτι ἀργότερα τὰ παιδιά τους θὰ τοὺς “δώσουν ἕνα ποτήρι νερό”. Ἡ ἐποχή μας διακατέχεται ἀπὸ τὴ λογικὴ τῆς ψυχολογίας. “Ἂν μοῦ ἔρθει κάποτε ἡ ὄρεξη νὰ κάνω κάτι, θὰ τὸ κάνω· δὲν ἐκβιάζω τὴ θέλησή μου.” Καὶ δὲν τὴν ἐκβιάζει πράγματι, γιατὶ δὲν εἶναι βέβαιος ὁ σημερινὸς ἄνθρωπος γιὰ κάτι πὼς εἶναι καλὸ ἢ κακό. Τὰ κίνητρα τῶν πράξεών του εἶναι ἐπιθυμίες, ποὺ ἔρχονται καὶ φεύγουν ἢ σκεπάζονται ἀπὸ ἄλλες δυνατότερες. Αὐτὴ ἡ πραγματικότητα δὲν εὐνοεῖ κρίσιμες καὶ σταθερὲς ἀποφάσεις. Ἡ ἐποχή μας μαστίζεται ἀπὸ ἔλλειψη πίστης, πίστης ὅτι ὑπάρχει Θεός, ποὺ μὲ τὶς ἐντολές Του κυβερνάει καὶ ἐγγυᾶται τὶς καλὲς ἀποφάσεις τῶν ἀνθρώπων.

Εὐτυχῶς βέβαια ποὺ αὐτὰ δὲν συμβαίνουν ἀπόλυτα, γενικά, στὴ ζωή, ἀλλὰ ὑπάρχουν καὶ πολλὲς ἐξαιρέσεις κι ἀπ’ αὐτὸ εἶναι ποὺ συνεχίζεται ἡ ζωή. Ἂν σὲ κάποια φάση νικήσει μέσα τους ἡ ἐπιθυμία νὰ γίνουν οἱ γονεῖς ἑνὸς παιδιοῦ, τότε συμβαίνει νὰ φέρνουν στὴ ζωὴ τὸ παιδάκι τους καὶ στὴν ἀρχὴ τοὐλάχιστον χαίρονται καὶ καμαρώνουν. Ὕστερα ἔρχονται τὰ βάσανα τῆς τροφῆς καὶ ἀνατροφῆς κι ἂν ἔχουν στὸ μεταξὺ ὡριμάσει, οἱ γονεῖς τὰ ἀντέχουν καὶ τὰ ξεπερνοῦν. Εἶναι τόσα ὅμως τὰ βάσανα καὶ οἱ μεταπτώσεις ἐπιθυμιῶν μέσα τους, ὥστε τὸ μεγάλωμα τοῦ παιδιοῦ γίνεται μιὰ Ὀδύσσεια. Στὶς δύσκολες ὧρες αὐτῆς τῆς Ὀδύσσειας βγάζουν οἱ γονεῖς κραυγὴ ἀπογνώσεως καὶ μετανιώνουν γιὰ τὴν ἀπόφασή τους νὰ γίνουν γονεῖς.

Οἱ δύσκολες ὧρες τῆς ἀνατροφῆς ἑνὸς παιδιοῦ δὲν εἶναι οἱ ὧρες ποὺ σοῦ λείπουν τὰ χρήματα, γιὰ νὰ ἱκανοποιήσεις τὶς ἀνάγκες σου. Οἱ πολλοὶ στὴν ἐποχή μας παραδέχονται αὐτὴ τὴν ἄποψη, ἡ πραγματικότητα ὅμως εἶναι ἄλλη. Τὰ παιδιὰ γεννιοῦνται καὶ μεγαλώνουν μὲ τὸν πόθο τῆς ζωῆς, τῆς ἀγάπης καὶ τῆς χαρᾶς. Αὐτὸς ὁ τριπλὸς πόθος ἀπαιτεῖ τὸ ἄθλημα τῆς ἀνατροφῆς τοῦ παιδιοῦ καὶ αὐτὴ ἡ ἀνατροφὴ ἀπαιτεῖται καὶ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν γονιό, γιατὶ ἀνατρεφόμαστε μαζὶ μὲ τὰ παιδιά μας.

Ποιός γονιὸς μπορεῖ νὰ ἀναπαύσει τὴν καρδιά του, πρὶν νὰ ἐξασφαλίσει στὸ παιδί του τὴ ζωὴ χωρὶς θάνατο βέβαια, πρὶν νὰ ἐξασφαλίσει στὸ παιδί του ἕνα σταθερὸ πλαίσιο ἀγάπης καὶ μιὰ ἀπέραντη θάλασσα χαρᾶς; Ἂν δὲν πολεμήσει γιὰ μιὰ τέτοια ἀνατροφὴ τοῦ παιδιοῦ του, αἰσθάνεται ὅτι δὲν τὸ ἀγαπᾷ καὶ μένει ἔκθετος στὸ ἐρώτημα γιατί τὸ γέννησε…

…Δὲν πρέπει νὰ ξεχνᾶμε ὅτι παιδιά μας εἶναι ὅλα ὅσα ὁ Θεὸς ἀποφάσισε νὰ μᾶς χαρίσει. Ὅταν ὅμως στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τὰ πέντε, ποὺ ξεκινοῦν ἀπὸ τὰ δημιουργικὰ χέρια τοῦ Θεοῦ, μόλις τὸ ἕνα γεννιέται καὶ ἀκοῦμε τὸ κλάμα του, ἐνῷ τὰ τέσσερα κλαῖνε βουβά, σφαγμένα στὶς κλινικές, ποιά χαρὰ ἀληθινὴ μπορεῖ νὰ ἐγκατασταθεῖ στὴν καρδιά μας; Βουβὴ κατάθλιψη πλακώνει τὶς ψυχὲς ὅλου τοῦ “πολιτισμένου” κόσμου. Ἡ κατάθλιψη εἶναι τὸ κύριο χαρακτηριστικὸ τοῦ πολιτισμοῦ καὶ ἡ κατάθλιψη μεταδίδεται σὲ ὅλο τὸ οἰκογενειακὸ περιβάλλον, γιατὶ τὰ παιδιὰ διαισθάνονται τὸν βουβὸ θρῆνο τῶν ἀδερφιῶν τους, ποὺ δὲν γεννήθηκαν, ἀλλὰ πετάχτηκαν στὶς ἀποχετεύσεις τῶν κλινικῶν. Καὶ διαβάζουν τὴν κατήφεια στὰ πρόσωπα τῶν γονιῶν τους.

Τὰ παιδιά μας μέσα στὰ σπίτια μας δὲν εἶναι πιὰ τὰ λουλούδια, ποὺ στολίζουν τὰ σπίτια μὲ τὸ ἄρωμα τῆς ἀθῳότητας. Οἱ τηλεοράσεις καὶ τὰ σχολικὰ βιβλία ἔχουν ὁλόκληρα προγράμματα, γιὰ νὰ τὰ ξετσιπώσουν. Καὶ οἱ κουβέντες, τὰ θεάματα καὶ οἱ συμπεριφορὲς τῶν ἴδιων τῶν γονιῶν μεταδίδουν στὰ παιδιὰ τὴν προστυχιά, ποὺ λυμαίνεται τὴν παιδική τους ἀθῳότητα. Μὴ μοῦ πεῖτε ὅτι τὰ παιδιὰ σήμερα δὲν ξέρουν πῶς καὶ γιατί χωρίζουν οἱ γονεῖς τους, τί εἶναι οἱ μοιχεῖες τους, πῶς κάνουν τὴ «διακοπὴ κυήσεως», ὅπως λένε τὴν ἔκτρωση. Αὐτὰ μαζὶ μὲ τοὺς καυγάδες τῶν γονιῶν κάνουν τὰ παιδιὰ νὰ ἀποζητοῦν τὴν ἠλιθιότητα, γιὰ νὰ πνίξουν τὶς βασανιστικές τους σκέψεις. Κι ἐπειδὴ μὲ τὶς σπουδὲς τὰ κάναμε ἔξυπνα καὶ δὲν μποροῦν νὰ κατασιγάσουν τὰ ὀδυνηρὰ “γιατί”, καταφεύγουν στὰ ναρκωτικά. Κανένας ἢ σχεδόν κανένας νέος δὲν πέφτει στὰ ναρκωτικὰ χωρὶς καὶ τὴν ὑπαιτιότητα τῶν γονιῶν του.

Κάποτε μᾶς πνίγει τὸ συναίσθημα τῆς ἀδικίας, ποὺ κάνουμε στὸ παιδί μας, καὶ τότε τοῦ ἀγοράζουμε μηχανάκι, αὐτοκίνητο, ὑπολογιστή, πανάκριβα ῥοῦχα καὶ παπούτσια καὶ τὸ ἐφοδιάζουμε μὲ πενηντάρικα στὶς ἐξόδους του. Ἔτσι τὸ διαφθείρουμε καλὰ-καλὰ καὶ συχνὰ τὸ ὁδηγοῦμε στὸν θάνατο μὲ τὰ τροχαῖα. Καὶ καθὼς τὸ μεγαλώνουμε χωρὶς ὑποψία Ἐκκλησίας καὶ Θεοῦ, τὸ ὁδηγοῦμε στὸν αἰώνιο θάνατο.

Ὅταν ἀναγκαζόμαστε νὰ ἀπολογηθοῦμε γιὰ τὴν κατάντια τῶν παιδιῶν μας, αἰτιώμαστε τὰ σχολεῖα, τὴν τηλεόραση, τὶς παρέες τοῦ παιδιοῦ μας καὶ τέτοια. Τὰ παιδιὰ ὅμως μὲ τὴν εὐφυΐα καὶ τὴν πληροφόρηση ποὺ ἔχουν, ξέρουν ὅτι ὅλοι οἱ παράγοντες τῆς διαφθορᾶς τους ἢ εἶναι ἐπαγγελματίες, ὅπως οἱ δάσκαλοι, ἢ κάνουν τὸ κέφι τους, καὶ γι’ αὐτὸ ὅλους τοὺς ἔχουν σὲ λιγότερη ἐκτίμηση ἀπὸ τοὺς γονεῖς τους. Ὁ κρισιμότερος παράγων ἀγωγῆς τοῦ παιδιοῦ εἶναι ἡ οἰκογένεια. Ἂν οἱ γονεῖς ζοῦν μιὰ ζωντανὴ ἐκκλησιαστικὴ ζωή, τὸ παιδὶ μπορεῖ νὰ κλονιστεῖ σὲ κάποια φάση τῆς ζωῆς του, ἀλλὰ ἀργὰ ἢ γρήγορα θὰ γυρίσει στὰ χνάρια τῶν γονιῶν του. Αὐτὸ συμβαίνει τὶς περισσότερες φορές.

Οἱ γονεῖς ποὺ δὲν πείθουν καὶ δὲν καταφέρνουν νὰ συγκρατήσουν τὰ παιδιά τους, εἶναι αὐτοὶ ποὺ τοὺς ἀπευθύνουν μόνο λόγια. Ὅλα τὰ λόγια ἔχουν καὶ τὸν ἀντίλογό τους καὶ ἀποσκοποῦν περισσότερο στὸ νὰ ὑποτάξουν τὸν μικρότερο στὸν μεγαλύτερο. Μόνον ὁ Λόγος Χριστὸς ὅταν βγεῖ ἀπὸ τὸ στόμα τοῦ γονιοῦ ἢ τοῦ δασκάλου, μπορεῖ νὰ πείσει. Γι’ αὐτὸ ἀποκαλοῦμε τὸν Ἰησοῦν Χριστό μας Λόγο.

Γιὰ νὰ ἐγκατασταθεῖ καὶ νὰ βασιλέψει ὁ Χριστὸς Λόγος σὲ μιὰ καρδιά, πρέπει ἡ καρδιὰ νὰ καθαριστεῖ ἀπὸ τὰ πάθη, νὰ παραδοθεῖ ὁ ἄνθρωπος καὶ νὰ γίνει ὁ ἴδιος κατὰ χάριν Χριστός. Γι’ αὐτὸ κοινωνοῦμε τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ.

Τὰ σχολεῖα, στοὺς αἰῶνες τῶν διωγμῶν κατὰ τῶν Χριστιανῶν, ἦταν ὅλα φανατικὰ ἀντιχριστιανικά· σὲ ὅλα διακωμῳδοῦσαν τὸν Χριστὸ καὶ τοὺς Χριστιανούς. Καὶ ὅμως ἀπὸ ἐκεῖνα τὰ σχολεῖα βγῆκαν οἱ μάρτυρες, ἡ ἁγία Αἰκατερίνη, ὁ ἅγιος Γεώργιος, ὁ ἅγιος Δημήτριος, ὁ μικρὸς Ταρσίζιος καὶ χιλιάδες ἄλλοι. Ἄρα δὲν εἶναι ἡ παιδεία κρισιμότερος παράγων ἀγωγῆς ἀπὸ τὴν οἰκογένεια.

Δὲν εὐτυχοῦμε, ἀδελφοί μου, μὲ τὰ παιδιά μας, γιατὶ οὔτε τὰ γεννᾶμε ἅγια οὔτε τὰ μεγαλώνουμε ἅγια. Τὰ γεννᾶμε πολὺ συχνὰ γιὰ δική μας ἱκανοποίηση καὶ τὰ μεγαλώνουμε, γιὰ νὰ κατακτήσουν τὸν κόσμο καὶ μετὰ νὰ πεθάνουν. Στὴν καλύτερη περίπτωση τὰ ἐμπιστευόμαστε σὲ μιὰ “καλύτερη” καὶ πολυδάπανη παιδεία. Εἶναι πολλοὶ αὐτοὶ ποὺ ὑπολογίζουν στὴν “καλύτερη” μόρφωση καὶ φτάσαμε νὰ ἔχουμε τοὺς περισσότερους διδάκτορες καὶ τὰ περισσότερα μάστερς στὴν Εὐρώπη. Δὲν στοχαζόμαστε οὔτε κἂν πληροφορούμαστε ἀπὸ τὴν Ἱστορία, ποὺ λέει ὅτι τὸ ζενὶθ τῆς ἐπιστήμης καὶ τῆς παιδαγωγικῆς, ἀκόμα καὶ τῆς θεολογίας, ὑπῆρξε καὶ ὑπάρχει ἀκόμα στὴ Γερμανία. Καὶ ὅμως ἡ Γερμανία μὲ τὰ πιὸ μορφωμένα Γερμανάκια ἔπνιξε τὸν κόσμο αὐτὸ στὸ δάκρυ καὶ στὸ αἷμα μὲ τοὺς δύο Παγκοσμίους Πολέμους, ποὺ προκάλεσε. Ἡ κοσμικὴ σοφία ἔφτιαξε μιὰ νεολαία δαιμόνων.

Ἂς ἀναλάβουμε λοιπὸν τὶς εὐθῦνες μας μετανιώνοντας γιὰ τὴν ἀλαζονεία μας, ἂς γονατίσουμε μπροστὰ στὸ καντήλι μας καὶ στὸν πνευματικό μας, ἂς ὀνειρευτοῦμε τὸν Παράδεισο γιὰ τὰ παιδιά μας ὅπως καὶ γιὰ μᾶς, καὶ ἂς περάσουμε τὸ ὄνειρο αὐτὸ στὶς ψυχές τους, καὶ τότε, μόνο τότε, θὰ εὐτυχήσουμε μὲ τὰ παιδιά μας, γιατὶ θὰ εὐτυχήσουν κι αὐτά.

Είναι εύκολο να διατυπώνει κάποιος προτροπές προς τους νέους. Να ζητά από αυτούς να πράξουν κάτι για να αλλάξει ο κόσμος ή να προσαρμοστούν στις συνθήκες της εποχής. Αμέσως διαφαίνεται η αντιφατικότητα των μεγάλων. Ο κόσμος δεν είναι όμορφος. Έχει πολλά προβλήματα. Οι νέοι πρέπει να τον αλλάξουν. Το πώς, δε φαίνεται να απασχολεί. Το μέσα από ποιου είδους παιδεία θα εμπνευσθεί ο νέος να αγωνιστεί για την αλλαγή, πάλι δε φαίνεται να απασχολεί. Παλαιά οράματα ιδεολογιών που απέτυχαν και συνεχίζουν να αποτυγχάνουν. Αλλά και όσοι, συνήθως περισσότεροι, κηρύττουν την προσαρμογή, τον εκσυγχρονισμό, ανάλογη πορεία ζητούν από τους νέους να ακολουθήσουν. Να είναι ρεαλιστές. Να μην ονειρεύονται κάτι διαφορετικό, αλλά να αποδεχτούν τον κόσμο με τις δομές του. Να συμβιβαστούν με ό,τι άσχημο, μόνο και μόνο διότι άλλοι κυβερνούν και καθορίζουν τις ζωές μας.

Από την μία όνειρα που έχουν να κάνουν με κοινωνική δικαιοσύνη και ιδέες σήμερα ανεφάρμοστες, που προϋποθέτουν ρήξεις και επαναστάσεις τις οποίες κανένα σύστημα ούτε θέλει ούτε μπορεί να αντέξει, και από την άλλη καθόλου όνειρα, μόνο αποχαύνωση σε μία οθόνη, υπολογιστή, κινητού ή τάμπλετ αδιάφορο, και προετοιμασία για δουλειά, αν βρεθεί, από φυλακής πρωίας μέχρι νυκτός, εκμετάλλευση και ελπίδα ότι κάποια στιγμή κάτι θα αλλάξει, αν οι νέοι είναι πειθήνια όργανα των μεγάλων. Το αδιέξοδο είναι προφανές και οι επιλογές στο ίδιο συντείνουν. Ο κόσμος δεν μπορεί να αλλάξει.

               Ποια είναι τότε η αποστολή των νέων σε μία τέτοια πραγματικότητα;

              Η Εκκλησία έχει να καταθέσει μία διαφορετική πρόταση. Είναι αυτή της αλλαγής εντός μας, του αγώνα να δούμε τον κόσμο με το κριτήριο του να μην κάνεις ό,τι δε θέλεις να σου κάνουν, να μην αποδέχεσαι το κακό, να μην είσαι αδιάφορος μπροστά στα ανθρώπινα πάθη, να ελπίζεις ότι στη ζωή, εκτός από τον δικό σου κόπο υπάρχει το σχέδιο του Θεού, η παρουσία Του που δίνει νόημα και αποστολή.  Για να γίνει αυτό, ο νέος χρειάζεται να υπενθυμίζει στον εαυτό του ότι υπάρχει ο Χριστός. Αυτός που αγαπά τον άνθρωπο, αλλά και του δίνει τη δυνατότητα να αναστηθεί από το κακό, εφόσον η προαίρεση της καρδιάς του οδηγεί ελεύθερα προς Εκείνον.

Και δεν είναι οραματικός λόγος αυτός. Ούτε επαναστατικός των όπλων και της βίας. Είναι ο λόγος του ΟΧΙ έναντι όσων ασκημαίνουν τη ζωή. Είναι ο λόγος της συνείδησης, που μπορεί να φαίνεται ανεπαρκής, όμως είναι η θρυαλλίδα για να αφυπνιστούν και οι άλλοι. Οι γύρω. Ένας νέος που αρνείται την παράδοση στο πνεύμα του κόσμου, όχι ζώντας εκτός του, αλλά παλεύοντας να αγαπά, να συγχωρεί και την ίδια στιγμή να κρατά ακέραιη τη συνείδησή του έναντι των πειρασμών, οπλίζεται με φρόνημα αληθινής αντίστασης. Διότι δεν φθείρεται η ψυχή του.

Η ζωή της Εκκλησίας δίνει στους νέους αυτή την αίσθηση της αποστολής. Μέσα από τα πρόσωπα των αποστόλων και των αγίων ο νέος μπορεί να σπουδάσει τις μορφές εκείνων που προηγήθηκαν στον δρόμο αυτό. Αυτών που έζησαν την αγάπη, αλλά και αντιστάθηκαν στις εξουσίες. Και έδωσαν την ευκαιρία σ’ αυτούς που πίστεψαν, να ζήσουν διαφορετικά. Κατά το πώς πιστεύω, μπορώ να ζήσω. Κι έτσι άλλαξε ο κόσμος. Γιατί όχι και τώρα;

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια» στο φύλλο της 29^ης Ιουνίου 2016

http://themistoklismourtzanos.blogspot.gr/

Μία ακόμη σχολική και ακαδημαϊκή χρονιά ολοκληρώθηκε. Το καλοκαίρι είναι ενώπιόν μας. Παιδιά, έφηβοι και φοιτητές μένουν περισσότερες ώρες στο σπίτι. Κοιμούνται. Πηγαίνουν στη θάλασσα. Βγαίνουν έξω. Αναζητούν τρόπους να περάσουν τον καιρό τους. Το κινητό και ο υπολογιστής κάνουν …υπερωρίες. Μειοψηφία παίρνει ένα βιβλίο για να διαβάσει. Λίγοι είναι όσοι βλέπουν το καλοκαίρι ως ευκαιρία να βρούνε το αληθινό τους πρόσωπο. Να ψάξουν να δούνε ποιοι είναι. Τι θέλουν. Ποια είναι η θέση τους στον κόσμο και τη ζωή. Ακόμη και στο σπίτι οι περισσότεροι είναι απρόθυμοι να βοηθήσουν. Αφήνονται στο δικό τους κόσμο. Δεν είναι τυχαίο ότι το καλοκαίρι υπάρχει περισσότερη γκρίνια. Αργία μήτηρ πάσης κακίας.

Το καλοκαίρι αποτυπώνει περισσότερο από κάθε άλλη εποχή του χρόνου την διαμορφωμένη ταυτότητα και τα θέλω του ανθρώπου. Αποκαλύπτει το νεανικό πρόσωπο. Πόσο είναι ο νέος επηρεασμένος από τις προτάσεις και τον τρόπο της εποχής. Πόσο ακολουθεί και μιμείται. Πόσο μπορεί να δημιουργήσει. Πόσο μπορεί να κρίνει, να ανανεωθεί, να μεταμορφωθεί.

Η συνηθισμένη αντίρρηση μικρότερων και μεγαλύτερων έχει να κάνει με την ανάγκη για ξεκούραση. Είμαστε πολύ κουρασμένοι από τις υποχρεώσεις του υπόλοιπου χρόνου. Για ποιον λόγο να βάζουμε το μυαλό μας σε εγρήγορση το καλοκαίρι; Γιατί να μη χαλαρώνουμε, να μη γνωρίζουμε άλλους ανθρώπους, να μην κάνουμε σχέσεις, να μην περνούμε καλά; Η εποχή μας υιοθετεί πλήρως αυτά τα μοτίβα. Και κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει στην κατεύθυνση ο νέος να κρυφτεί στις επιλογές του κόσμου, να ξεχαστεί και να μην αλλάξει τίποτε εντός του, να μην αναζητήσει δρόμους για να γνωρίσει τον εαυτό του και να διαμορφώσει ίσως μια αλλιώτικη πορεία.

Κανείς δεν αρνείται το δικαίωμα στην ξεκούραση, στη σχόλη. Ο καλοκαιρινός ελεύθερος χρόνος όμως είναι και μία ευκαιρία περισσότερης συζήτησης για τα ουσιώδη. Σύναψης σχέσεων που δε θα είναι πρόσκαιρες ή για να περάσουμε καλά, αλλά με ανθρώπους που δεν είχαμε καταφέρει να προσέξουμε αληθινά στο τρέξιμο του χειμώνα. Ανοίγματος σε γνώση και προβληματισμό που θα ξεπερνούνε τον χαριτωμένο σχολιασμό του Facebook ή την ανία. Και την ίδια στιγμή γνωριμίας με το φυσικό περιβάλλον. Την ομορφιά του κόσμου που ο Θεός έπλασε με μοναδικότητα. Τόλμης να εξετάσουμε τα αλλιώτικα που δεν εμπίπτουν στα must των καλοκαιρινών διακοπών. Διαβάσματος και συζήτησης πάνω σε βιβλία που θα δώσουν άλλες όψεις του κόσμου.

Η Εκκλησία χρειάζεται το καλοκαίρι να αφυπνιστεί περισσότερο. Οι ναοί πρέπει να είναι ανοιχτοί. Το ίδιο και τα ενοριακά κέντρα. Να προσφέρουν στα παιδιά και τους νέους προτάσεις και ευκαιρίες δημιουργικής απασχόλησης και αφορμές γόνιμων διαλόγων και συναντήσεων. Οι κατασκηνώσεις είναι επένδυση για τη σχέση Εκκλησίας και νεολαίας. Ο νέος μπορεί να βρει πτυχές του εαυτού του και να αφυπνισθεί στον τρόπο της πίστης. Στις γιορτές και τα πανηγύρια, ιδίως στην επαρχία. Ιερείς, στελέχη της κατήχησης, άνθρωποι με έμπνευση μπορούν να σχεδιάσουν μικρά προγράμματα εξόδου από το σπίτι που θα ανακουφίσουν και τους γονείς, αλλά και θα δώσουν τη δυνατότητα στους νέους να συναντηθούν με τον Χριστό και την αλήθεια. Η σχόλη του καλοκαιριού να γίνει τελικά ευκαιρία οικοδομής του νεανικού προσώπου!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια» στο φύλλο της Τετάρτης 22 Ιουνίου 2016

http://themistoklismourtzanos.blogspot.gr/

ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΟΣ!

Του Γεωργίου Διαμαντίδη

Δεν υπάρχει, αληθινή χαρά μακριά από την πηγή της. Και πηγή αστείρευτης χαράς, παραμένει πάντα ο Θεός. Όσοι θέλησαν μακριά από τον Θεό να την βρουν, γρήγορα ένοιωσαν την πικρή γεύση της απογοητεύσεως, γιατί απλούστατα, διαψεύστηκαν. Μια αλήθεια χιλιομαρτυρημένη από την καθημερινή  προσωπική πείρα. Καλό είναι να αναφερθούμε τώρα και σε μερικές πιο πρακτικές σκέψεις, που χρειάζεται να έχουμε  υπ’ όψιν μας στη ζωή, αν θέλαμε αυτό το μυρίπνοο λουλούδι της χαράς να διατηρείται πάντα θαλερό μέσα μας.

1. Αξιολόγησε σωστά τη ζωή. Ποια  είναι, αλήθεια, το νόημα αυτής της ζωής; Υπάρχουν αξίες, που πρέπει να σεβαστούμε; Και ποια είναι η ορθή ιεράρχησή τους; Ποια δηλ. πρέπει να βάζω πρώτη και ποια δεύτερη στις καθημερινές μου επιλογές; Εδώ ακριβώς βρίσκεται το μεγάλο μπέρδεμα στα μυαλά των ανθρώπων. Ανατρέπουμε τις αξίες και τα πρώτα τα βάζουμε τελευταία και τα ουσιώδη της ζωής τα θεωρούμε επουσιώδη. Τρέχουμε, λαχανιάζουμε, ιδρώνουμε να αποκτήσουμε υλικά αγαθά, γιατί τα κάνουμε σκοπό μας. Και όταν δεν κατορθώνουμε να τα απολαύσουμε, όπως θα θέλαμε, χάνουμε την χαρά μας, γιατί νοιώθουμε αποτυχημένοι μέσα  στη ζωή. Ξεχνάμε την διακήρυξη Του Κυρίου: «Ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν» (Ματθ. 6,33).

Και εμείς τι κάνουμε; Βάζουμε πρώτα το «πάντα ταύτα» της παρούσης ζωής και στο τέλος τοποθετούμε τη βασιλεία των ουρανών. Έτσι, ανατρέποντας τη σωστή ιεράρχηση των αξιών φέρνουμε ανασφάλεια στην ψυχή, με συνέπεια να φυγαδεύεται η χαρά μας.

Ας μάθουμε, λοιπόν, στην πράξη να κάνουμε σωστή επιλογή. Πρώτα απ’ όλα ο Θεός και έπειτα τα υλικά. Πρώτα η ψυχή και έπειτα το σώμα. Αν έτσι ενεργούμε, ασφαλής θα απολαμβάνουμε τη χαρά ότι  πορευόμαστε σε σωστή κατεύθυνση.

2. Κάνε το καθήκον σου σωστά. Ολόκληρη η ζωή μας δεν είναι παρά μια αλυσίδα από μικρές στιγμές, που η κάθε μια της μας επιβάλλει κάποιο καθήκον. Διότι δεν υπάρχει στιγμή χωρίς κάποιο καθήκον, γράφει και ο Κικέρων. Αν μπορούμε λοιπόν να κάνουμε το καθήκον της κάθε στιγμής, αυτό αποτελεί πηγή χαράς. Και, φυσικά, όχι μόνον στα μεγάλα και σοβαρά. Πολλές φόρες ένας μικρός κόκκος σκόνης, που παρεμβάλλεται στον μηχανισμό του ωρολογίου μας, είναι ικανός να δημιουργήσει ανωμαλία στη λειτουργία του. Το ίδιο και οι μικροεκτροπές από την εκπλήρωση του χρέους μας απέναντι στον Θεό και τους ανθρώπους έχουν σα συνέπεια την αναστολή της χαρούμενης διάθεσής μας.

3. Βλέπε τα γεγονότα της ζωής από τη σωστή οπτική τους γωνία. Το κάθε γεγονός στη ζωή δεν είναι καθ’ εαυτό ούτε καλό ούτε κακό. Κακό στον κόσμο μόνο ένα υπάρχει, η αμαρτία και, αν θέλετε, ο θάνατος του αμετανόητου. Όλα τα αλλά γεγονότα γίνονται καλά ή κακά, από τον τρόπο που θα τα αντιμετωπίσεις. Με το ίδιο ηλεκτρικό ρεύμα μπορεί να παράγεις πάγο, εάν χρησιμοποιήσεις ένα ψυκτικό μηχάνημα, αλλά μπορεί να παράγεις και θερμότητα, εάν τοποθετήσεις ένα θερμαντικό σώμα. Η ίδια ενέργεια διαφοροποιείται ανάλογα με τη χρήση της. Έτσι και εδώ, ένα φαινομενικά δυσάρεστο γεγονός, όπως μια αρρώστια, μια αποτυχία, ένα οικονομικό αδιέξοδο, ένας κατατρεγμός είναι σκαλοπάτι, που μπορεί να σκοντάψεις  και να πέσεις ή να πατήσεις επάνω και ν’ ανέβεις υψηλότερα. Το κάθε περιστατικό της ζωής παίρνει το χρώμα των γυαλιών, που φοράς. Εάν φοράμε μαύρα γυαλιά, όλα γύρω μας θα φαίνονται σκοτεινά. Εάν φοράμε κόκκινα, όλα γύρω μας θα φαντάζουν ωραία. Γι’ αυτό το μυστικό  της διαφοροποιήσεως των πραγμάτων δεν είναι έξω από μας, αλλά μέσα μας.

4. Όσο πιο πολύ χαρά σκορπίζεις γύρω σου, τόσο περισσότερη η χαρά αυτή επιστρέφει στον εαυτό σου.

«Ο άνθρωπος γίνεται τόσο περισσότερο χαρούμενος, όσο πιο πολύ γίνεται ο ίδιος χαροποιός». Και χαρά μπορούμε να προσφέρουμε στο συνάνθρωπο όλοι μας κάθε στιγμή και με κάθε τρόπο, δείχνοντας την αγάπη μας, το πραγματικό μας ενδιαφέρον, την ειλικρινή μας φροντίδα γι’ αυτόν.

Ας μη πάει ο νους μας μόνο στις αγαθοεργίες και δωρεές, που ενδεχομένως αδυνατούμε να κάνουμε. Και αυτές οι καθημερινές μικρές πράξεις καλοσύνης ομορφαίνουν την ζωή μας. Ένας εγκάρδιος χαιρετισμός, ένα ειλικρινές ενδιαφέρον για την υγεία του άλλου, την εργασία του, την κατάσταση του πατέρα του π.χ., εάν τυχόν γνωρίζετε ότι ήταν άρρωστος, του ξενιτεμένου αδελφού του, αν ξέρετε ότι βρίσκεται μακριά, προκαλεί συγκίνηση  και κάνει τον άλλον να χαίρει, που υπάρχουν άνθρωποι, που ειλικρινά νοιάζονται γι’ αυτόν. Ακόμη, το να ακούσεις το πρόβλημα του άλλου  με προσοχή. Να του δώσεις θάρρος στην απογοήτευσή του. Να χρησιμοποιήσεις την επιρροή σου για να βγει από κάποιο αδιέξοδο. Να του κάνεις μια επίσκεψη στην αρρώστια του και πλήθος άλλων τέτοιων εκδηλώσεων αποτελούν αφορμές χαράς, που πρώτα εμείς δοκιμάζουμε, γιατί το καλό κλείνει μέσα του, από την φύση του, το σπόρο της χαράς και φυτρώνει πρώτα στην καρδιά εκείνου, που το εκδηλώνει.  Μικρές – μικρές λοιπόν πράξεις καλοσύνης, που κάθε μέρα μπορούμε να κάνουμε, είναι λουλούδια ευωδιαστά στον κήπο της ψυχής, που ομορφαίνουν και χαριτώνουν τον άνθρωπο.

5. Αλλά και τη δύναμη του χαμόγελου μην την υποτιμάμε. Το γνήσιο και όχι υποκριτικό χαμόγελο ασκεί μεγάλη επιρροή. Λιώνει την παγερότητα και φέρνει τη ζεστασιά. Αμβλύνει τις οξύτητες και δίνει έναν τόσο χαρούμενο στις επικοινωνίες μας με τους άλλους.

Γράφει ο Αμερικανός Ντεΐλ Κάρνεξι: «Ένα χαμόγελο δε στοιχίζει τίποτε και όμως δημιουργεί πολλά. Πλουτίζει αυτούς, που παίρνουν, χωρίς να φτωχαίνει αυτούς που το δίνουν. Μια στιγμούλα είναι η ζωή του και όμως η ανάμνησή του διαρκεί αιώνια. Είναι μια ανάπαυση για τους κουρασμένους, ένα γλυκοχάραμα για τους αποθαρρυμένους, ένα ηλιόφωτο για τους θλιμμένους και το καλύτερο αντίδοτο, που έχει η φύση για τις στεναχώριες».

Γι’ αυτό έχει δίκαιο το βιβλίο «Η Μίμησις του Χριστού», όταν γράφει:

«Χαμογέλα ακόμη και όταν είσαι μόνος».

6. Προσοχή στα μικρά ελαττώματα του χαρακτήρος μας, που δημιουργούν δυσαρέσκειες και χαλούν την ευχάριστη ατμόσφαιρα της ψυχής.

Ο ψυχίατρος Αρ. Ασπιώτης, επισημαίνει μερικά, που αξίζει να υπογραμμίσουμε:

Η ανυπομονησία. Δεν έμαθα να περιμένω. Εν τω μεταξύ περιμένοντας κάτι μεγάλο, χάνω τις μικρές ευκαιρίες χαράς, που μου προσφέρονται.

Η ψευτοαξιοπρέπεια. Ο άλφα γνωστός δεν με χαιρέτησε με όση έπρεπε θερμότητα και αυτό μου χάλασε τη διάθεση. Όλοι έχουμε διαμορφώσει για τον εαυτό μας ένα αίσθημα αξίας, αλλά αυτό πρέπει να το τρέφουμε από ταπεινοφροσύνη απέναντι των άλλων. Η ζωή πολλών ανθρώπων γίνεται δραματική, επειδή νομίζουν ότι οι άλλοι δεν τους εκτιμούν αρκετά…

Η ευθιξία. Εύκολα θίγομαι, διότι δεν έχω περιθώρια αντοχής ή διότι μειώθηκε η ιδέα, που έχω για τον εαυτό μου. Η ευθιξία μέχρις ενός σημείου μπορεί να είναι δείγμα ψυχικής ευαισθησίας, πέρα όμως απ’ αυτό είναι δείγμα εγωπάθειας, που τορπιλίζει τη χαρά.

Το ελάττωμα της κυριαρχίας επί των άλλων. Ο άνθρωπος, που έχει την αδυναμία αυτή, θέλει να έχει τον τελευταίο λόγο και σε μικρά ακόμη και ασήμαντα πράγματα. Να είσαι ο μοναδικός κριτής. Να περνούν όλα από τον δικό του έλεγχο. Έτσι, γίνεται ανυπόφορα κουραστικός, που προκαλεί κατάσταση δυσαρέσκειας.

Αυτά είναι μερικά από εκείνα τα ελαττώματα, που δηλητηριάζουν κάθε τόσο τη ζωή μας και που επιβάλλεται αγώνας σκληρός για να ξεριζωθούν από μέσα μας, εάν θέλουμε ο ήλιος της χαράς να μεσουρανεί πάντα στο στερέωμα της ψυχής μας. Έτσι, η χαρά αποδεικνύεται δώρο Θεού και κατάκτηση του ανθρώπου. Χάρισμα του Αγίου Πνεύματος, αλλά και αποτέλεσμα σκληρής προσπάθειας για να την κάνεις κτήμα σου.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Του Αρχιμ. ΝΙΚΗΤΑ ΕΜΜ. ΒΟΥΤΥΡΑ «ΑΝΤΑΥΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ  ΑΓΑΠΗ – ΧΑΡΑ – ΕΙΡΗΝΗ» ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΖΩΗ»

http://antiairetikos.blogspot.gr

Κάποτε, ενώ ξεκουράζονταν στη διάρκεια ενός κυνηγιού, η οικογένεια των Φιάννα-Φίν ξεκίνησε μια κουβέντα για το ποια είναι η πιο ωραία μουσική στον κόσμο.

«Πες μας εσύ», είπε ο Φιόν απευθυνόμενος στον Όισιν. «Ο κούκος που φωνάζει στο πιο ψηλό δέντρο», απάντησε ο εύθυμος υιός. «Καλός ήχος», είπε ο Φιόν. «Κι εσύ, Όσκαρ, ποια νομίζεις ότι είναι η πιο ωραία μουσική;» «Η καλύτερη από τις μουσικές είναι ο ήχος που κάνει το ακόντιο πάνω στην ασπίδα», απάντησε ο ρωμαλέος νέος. «Καλός ήχος», παρατήρησε ο Φιόν. Και τα υπόλοιπα παλληκάρια είπαν ο καθένας τί τον ευχαριστούσε: ο ήχος του ελαφιού που σχίζει το νερό, οι φωνές ενός μελωδικού κοπαδιού από μακριά, το τραγούδι του κορυδαλλού, το γέλιο ενός εύθυμου κοριτσιού, ο ψίθυρος ενός συγκινημένου. «Καλοί ήχοι όλοι αυτοί», είπε ο Φιόν. «Πες μας, αρχηγέ,» του είπε κάποιος, «εσύ τί σκέφτεσαι;» Και είπε ο Φιόν: «Η μουσική της κάθε στιγμής, αυτή είναι η ωραιότερη μουσική του κόσμου.» (Από την αρχαία Ιρλανδική Μυθολογία)

Η μουσική που κάθε στιγμή της ζωής φέρει μέσα της, με τα πεπραγμένα, τους λόγους και τις σιωπές της, τις αγωνίες, τις χαρές, τις λύπες: αρμονία, μελωδία, ρυθμός, αντίστιξη, μέτρο, άπειρο. Ποιος μπορεί να δει και να ακούσει μέσα στα ορατά τα αόρατα;

Μερικοί λένε: Δεν ζείτε μονότονα; Μα τίποτε δεν είναι ίδιο. Όπως η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, έτσι καμιά μέρα, καμιά στιγμή, καμιά εμπειρία δεν είναι ίδια με αυτήν που προηγήθηκε. Κάθε στιγμή φέρει τη δική της ευλογία, το δικό της νόημα και μήνυμα, μια λέξη από τον Λόγο, μια σιωπή από τον Νου. Γι αυτό και ο αββάς της ερήμου λέει: Μη χάνεις τη στιγμή, θα την αναζητήσεις και δεν θα την ξαναβρείς.

Ο Χριστός δίνει όραση στον τυφλό και ακοή στον κουφό. Ώστε να βλέπουν μέσα στη νύχτα το εσωτερικό φως των πραγμάτων. Και να ακούν μέσα στον κεραυνό τη μουσική, και μέσα στη μουσική τον κεραυνό. Με άλλα λόγια, μέσα στις δοκιμασίες την πρόνοια, μέσα στον θάνατο τη ζωή, στον κατακλυσμό το βάπτισμα. Αλλά συνάμα να αντιλαμβάνονται και την άλλη όψη: την προειδοποίηση πίσω απ’ την επιφανειακή ομορφιά, τον θάνατο πίσω από τις απατηλές εικόνες.

Οι λεπτομέρειες είναι η διαφορά. Ένα χαμόγελο, ένα ποτήρι δροσερό νερό στον αδελφό, λέει ο Χριστός, αυτά που εκπορεύονται εκ της καρδίας χωρίζουν την κόλαση από τον παράδεισο. Ο κόσμος μας δίνει τόσες αφορμές, τόση ύλη για να ανάψει η καρδιά και να ενώσει τη φωτιά της με τη φωτιά των πραγμάτων. Η καρδιά δίνει περιεχόμενο στα πράγματα. Η μάλλον το ανασύρει από το κρυμμένο τους μυστήριο. Κοινωνεί μαζί τους, αφού οι «λόγοι» πάντων των όντων κοινωνούν τον ένα άπειρο, δημιουργό Λόγο. Ο κόσμος ολόκληρος από την πρώτη του ύπαρξη, και μέσα σ’ αυτόν ο καθένας μας, είναι ένα κείμενο, που διαβάζεται και συνεχώς γράφεται μέχρι το «τέλος» του.

Εκείνο μόνο που επαναλαμβάνεται, εκείνο που κάνει τη ζωή μονότονη και φορτική, που κάνει τα σημερινά να είναι «τα χθεσινά τα βαρετά εκείνα», είναι η ανθρώπινη μιζέρια, η άρνηση της ζωής που εξευτελίζεται σε ατέλειωτες σκιαμαχίες, η λησμοσύνη της ευεργεσίας, η προδοσία της ευλογίας. Για την ακρίβεια, στατική, ίδια κι απαράλλακτη είναι μόνο η αμετανοησία. Είναι η κόλαση που χτίζει το εγώ με τα υλικά της δημιουργίας.

Τούτο αρχίζει με την εξοικείωση, και η εξοικείωση φέρνει την περιφρόνηση, και η περιφρόνηση τη νωθρότητα, και η νωθρότητα την κατάθλιψη ή ακηδία, όπως την ονομάζουν οι πατέρες της ερήμου. Αρχίζει με την αίσθηση ότι κάθε ανατολή είναι πανομοιότυπη με όλες τις προηγούμενες. Κι όμως, αν καταφέρει να σταθεί κάποιος και να προσέξει, θα δει πόσο διαφορετική είναι από τη χθεσινή, στα χρώματα, στα σχήματά της, στη λειτουργία της: είναι η εισαγωγή ενός καινούργιου έργου, και παραπέρα, το σύμβολο της καινής κτίσης. Αυτή η αίσθηση και όραση του αληθινού δώρου δεν είναι η μετάνοια; Αυτή δεν κάνει την κάθε στιγμή μυστική συμφωνία για μια νέα ζωή;

Η ήσυχη, ταπεινή καρδιά, η ανοιχτή και δεκτική καρδιά, μπορεί να ακούει την ωραιότερη μουσική, τη μουσική της κάθε στιγμής, και να ψάλλει «δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν».

Πηγή: Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου

  Χαρακτηριστικό της ζωής των νέων είναι το «εδώ και τώρα». Ή, όπως αναφέρει και κάποιος σύγχρονος μελετητής, «εγώ, εδώ και τώρα». Λείπει από τη νεανική ζωή η υπομονή. Θεωρείται στοιχείο που ταιριάζει στους μεγάλους, στους ηλικιωμένους, σε αυτούς που είναι συμβιβασμένοι με το κακό. Αντίθετα, ο νέος έχει όρεξη και ενθουσιασμό για ζωή και θέλει τα πράγματα να πορεύονται με βάση τον δικό του οραματισμό και τις επιθυμίες του, που ζητούν άμεση εκπλήρωση. Όπως ο έρωτας.

            Ακόμη και στον κόπο που καταβάλλουν οι νέοι, όταν θέτουν έναν στόχο στη ζωή τους, όπως για παράδειγμα η επιτυχία στις πανελλαδικές εξετάσεις και η είσοδος σε κάποια σχολή που την έχουν επιλέξει, δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν την ήττα τους, αν τα όνειρά τους διαψευστούν. Πέφτουν σε μελαγχολία. Απογοητεύονται. Δεν έχουν την υπομονή να περιμένουν να δούνε πώς θα εξελιχθεί η ζωή στο παράθυρο που τους άνοιξε, αν και διαφορετικό από αυτό που θα ήθελαν.  Η δυσκολία αυξάνεται από το ότι οι μεγάλοι θεωρούν δικαίωμα των νέων να τα θέλουν όλα δικά τους, όπως επίσης και το ότι οι νέοι συγκρίνουν τους εαυτούς τους με τους «επιτυχημένους» συνομηλίκους τους. Η λύπη έτσι αυξάνει.

        «Εγώ, εδώ και τώρα». Κέντρο του κόσμου είναι ο εαυτός μας. Αυτός που δικαιούται την εκπλήρωση των επιθυμιών του. Πώς να κάνεις υπομονή, για να δεις αν οι επιθυμίες σου σε βγάζουν κάπου, όταν η πραγματικότητα αποθεώνει το δικαίωμα στην εμπειρία; Όμως η ευτυχία βρίσκεται στη διάρκεια και όχι στο στιγμιαίο. Η ανυπομονησία περιορίζεται στη δίψα για απόλαυση της στιγμής και δεν αφήνει περιθώριο στον άνθρωπο να σκεφτεί μακροπρόθεσμα, με γνώμονα το αύριο και τελικά το αιώνιο.

            Η Εκκλησία συνδέει την υπομονή με την πίστη. Ο άνθρωπος που πιστεύει στην πρόνοια του Θεού, δηλαδή στην αγάπη Του για μας, στις φανερές και αφανείς ευεργεσίες Του, μπορεί να υπομείνει. Να αναλάβει τον αγώνα να εκπληρώσει τα όνειρά του χωρίς αγωνία και χωρίς να έχει την εντύπωση ότι ο Θεός ή η ζωή του χρωστάνε την επιτυχία. Ο άνθρωπος που πιστεύει γνωρίζει να χαίρεται και να αγαπά τον ίδιο του τον αγώνα, διότι διαπιστώνει ότι ο κόπος ωριμάζει τον νου και την καρδιά. Ο στόχος είναι το κίνητρο που μας κάνει να βρίσκουμε νόημα στα έργα μας, αλλά το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι δικό μας έργο. Γιατί ο Θεός γνωρίζει τι πραγματικά μας συμφέρει και επιτρέπει να μας δίνεται ό,τι διαρκεί.

            Ο νέος που νιώθει ότι «εδώ και τώρα» κρίνεται το ποιος είναι, δεν μπορεί να βρει εύκολα την αυτογνωσία. Και βέβαια δεν αποφεύγει τον πειρασμό να επιρρίπτει στους άλλους, στην κοινωνία, στο σύστημα και στον ίδιο τον Θεό την ευθύνη της αποτυχίας. Η υπομονή, όταν είναι συνδεδεμένη με την εμπιστοσύνη στον Θεό και το θέλημά Του, σμιλεύει χαρακτήρες που αντέχουν. Και είναι ευθύνη των μεγαλυτέρων να απαλλάξουμε τους νέους από την νοοτροπία  του «εδώ και τώρα»  που θεοποιεί το εγώ τους, δείχνοντάς τους μία οδό που δεν εγκλωβίζει στην καταναλωτική αυτάρκεια, αλλά οδηγεί στην αναγνώρισης της αξίας της αρετής. Στα μονοπάτια δηλαδή της πνευματικότητας που νοηματοδοτούν αληθινά την ύπαρξή μας στην Εκκλησία!

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια» στο φύλλο της Τετάρτης 8 Ιουνίου 2016

http://themistoklismourtzanos.blogspot.gr/

Όταν ένας σπουδαίος αθλητής αποχωρεί από την ενεργό δράση, πολλά λέγονται και γράφονται για το πρόσωπό του, για τις ικανότητες, τις επιτυχίες, τον χαρακτήρα, τη στάση ζωής του, αυτό που ονομάζουμε ήθος. Αντίπαλοι και φίλοι, κάποτε από φιλοφροσύνη ή ακολουθώντας το ρεύμα, κάποιοι επειδή ο ξεχωριστός αθλητής δε θα τους στερήσει εφεξής τη δόξα, το χρήμα, τις επιτυχίες, σπεύδουν να τον επαινέσουν και να αναγνωρίσουν την προσφορά του, συχνά να τον χειροκροτήσουν και να τον αποθεώσουν κατά τις τελευταίες εμφανίσεις του.

          Είναι βεβαίως ευγένεια, αρχοντιά και λεβεντιά το να αφήνεις κατά μέρος ό,τι σε δυσκολεύει με κάποιον και να του αποδώσεις τα εύσημα που του αξίζουν. Χρειάζεται όμως να φιλοσοφούμε περαιτέρω. Τι είναι αυτό που μας εμποδίζει όταν βλέπουμε κάποιον να ξεχωρίζει, να το αναγνωρίσουμε; Γιατί φθονούμε τον άριστο και λέμε ή κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να υποβαθμίσουμε το τάλαντό του; Γιατί να υπάρχει μικροψυχία στη ζωή μας και να μην είμαστε γενναιόδωροι στους λόγους και τα αισθήματά μας έναντι όσων αξίζουν τον έπαινό μας;

Αν τα ερωτήματα αυτά για τους μεγαλυτέρους βρίσκουν απάντηση στην μικρότητα της ανθρώπινης καρδιάς, στην εγωτική ανάγκη για αυτοκαταξίωση και αυτοαναγνώριση, στους νεώτερους, οι οποίοι έχουν πιο καθαρή και ειλικρινή ψυχή, θα έπρεπε να γίνονται αφορμή για αναθεώρηση στάσης. Για να μην παρασύρονται από έναν άκριτο τρόπο σκέψης, ο οποίος στηρίζεται στον εγωισμό και τον φανατισμό, αλλά να μπορούν να δούνε τι είναι καλό μέσα στην κοινωνία, να το αναγνωρίσουν, να το μιμηθούν ή να το ξεπεράσουν. Η γενναιοδωρία των αισθημάτων δεν κοστίζει. Αντίθετα, γεμίζει την καρδιά μας από αγάπη και την ίδια στιγμή γίνεται αφόρμηση να διορθώσουμε τα δικά μας, αλλά και, αν έχουμε φιλοδοξίες, να παλέψουμε να ξεπεράσουμε αυτούς που βλέπουμε ότι τα καταφέρνουν. Αυτό γίνεται με τον κόπο και την μεθοδικότητα, όχι με την υποβάθμισή τους.

Ο δρόμος αυτός περνά μέσα από την αληθινή παιδεία. Αυτή που έχει να κάνει με την πάλη εναντίον των παθών μας και την άσκηση στην αρετή. Είναι το «εμείς θα γίνουμε πολύ καλύτεροί σας» των αρχαίων, όχι με το να εξοντώσουμε ή με το να υποτιμήσουμε αυτούς που ξεχωρίζουν, αλλά με την ταπείνωση και την αυτογνωσία. Αυτή η παιδεία αποκτιέται κυρίως μέσα από τη σχέση με τον Θεό. Όταν η οικογένεια, το σχολείο, η ενορία αναγνωρίζουν τα χαρίσματα, επιβραβεύουν τους κόπους και έχουν θέση ακόμη και γι’ αυτούς που υστερούν. «Και τον ύστερο ελεεί και τον πρώτο θεραπεύει» η αγάπη του Θεού. Και την ίδια στιγμή ο άνθρωπος που αγαπά δέχεται και τον αδύναμο, τον ηττημένο, αυτόν που δεν μπορεί ή δε θέλει να κοπιάσει, αλλά τον βάζει στη θέση του. Του λέει την αλήθεια, χωρίς όμως να τον απορρίπτει.

Ζούμε σε μία εποχή κοινωνικού αυτοματισμού. Παράλληλα, ο πρώτος θεωρείται το παν και ο δεύτερος τίποτα. Η Εκκλησία καλεί τους νέους να γνωρίζουν ποιος αξίζει, να αναζητούν πρότυπα και να αποδέχονται τους πάντες, με έμφαση σ’ αυτούς που παλεύουν. Και να γίνουν λιγότερο μικρόψυχοι και περισσότερο γενναιόδωροι, βλέποντας ποιος και τι λάμπει, πού βρίσκεται η αλήθεια. Αυτή είναι και η οδός των αγίων!

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύεται στην εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια» στο φύλλο της Τετάρτης 1 Ιουνίου 2016

http://themistoklismourtzanos.blogspot.gr/