kantonopou’s blog

Η θεία Λειτουργία, αγαπητοί μου  αδελφοί, είναι η πορεία του ανθρώπου για τη συνάντηση του Θεού και την κοινωνία μαζί του. Σ’ αυτή την πορεία έχουμε πάντοτε τη δυνατότητα να προχωρούμε όλο και περισσότερο στην ειρήνη και την αγάπη του Θεού. Κι όσο περισσότερο πλησιάζει κανείς το Θεό τόσο έντονα θέλει να προσεύχεται. Γι’ αυτό, στη θεία Λειτουργία επαναλαμβάνονται πολλές φορές τα ίδια αιτήματα που δεν είναι τυπικές επαναλήψεις αλλά ενίσχυση που χρειαζόμαστε ν’ ανέβουμε τα σκαλοπάτια της πνευματικής ζωής. Δε χορταίνουμε να λέμε τα ίδια λόγια στον Κύριο και Θεό μας. Έτσι υπάρχει πάντα η δυνατότητα να φτάσουμε πιο κοντά σ’ Αυτόν και τους Αγίους Του.

Με τη μικρή Συναπτή, που την ακούμε πολλές φορές στη θεία Λειτουργία, αρχίζει το δεύτερο Αντίφωνο. Ο Διάκονος όταν υπάρχει, η ο Ιερέας προτρέπει τους πιστούς και παρακαλούν όλοι μαζί τον Κύριο: «Έτι και, Έτι εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν», «Αντιλαβού σώσον ελέησον…» και «της Παναγίας αχράντου, υπερευλογημένης…». Ζητάει σε ενίσχυση των πιστών την πρεσβεία των Αγίων ανάμεσα στους οποίους πρώτη είναι η υπεραγία Θεοτόκος.

Μετά τη μικρή Συναπτή ο ιερέας απαγγέλλει την ευχή του δεύτερου Αντιφώνου.

«Κύριε ο Θεός ημών, σώσον τον λαό σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου. Το πλήρωμα της εκκλησίας σου φύλαξον . Αγίασον  τους αγαπώντας την ευπρέπεια του οίκου σου. Συ αυτούς αντιδόξασον τη θεική σου δυνάμει και μη εγκαταλίπης ημάς τους ελπίζοντας επί σε».

«Κύριε Θεέ μας, σώσε το λαό σου και ευλόγησε τα παιδιά σου. Φύλαξε όλη την εκκλησία σου, αγίασε αυτούς που αγαπούν την ευπρέπεια του ναού σου. Εσύ σε ανταπόδοση δόξασέ τους με τη θεική σου δύναμη και μην εγκαταλείψεις εμάς που ελπίζουμε σε σένα».

Στην ευχή αυτή ο λειτουργός παρακαλεί το Θεό να σώσει και να ευλογήσει το λαό του που είναι η κληρονομιά Του, και που με το βάπτισμα του ο καθένας ανήκει στον ευλογημένο λαό του Θεού, στην οικογένεια του Ιησού Χριστού. Παρακαλεί ακόμη το Θεό να έχει όλους τους χριστιανούς κάτω από τη σκέπη και προστασία του. Ιδιαίτερα ζητάει τον αγιασμό και την πλούσια ανταπόδοση από το Θεό όσων αγαπούν την ευπρέπεια του ιερού ναού. Στο τέλος η ευχή καταλήγει: να μην εγκαταλείψει ποτέ ο Θεός όσους στηρίζουν την ελπίδα τους σ’ Εκείνον.

Μετά την ευχή οι ψάλτες επιβεβαιώνουν το λόγο του ιερέα με το «Αμήν» και αρχίζουν να ψάλλουν το δεύτερο  Αντίφωνο. Το δεύτερο Αντίφωνο, άλλο είναι τις Κυριακές, άλλο τις Δεσποτικές και τις Θεομητορικές εορτές κι άλλο τις εορτές των Αγίων. Το εφύμνιο που ακούμε κάθε Κυριακή είναι «Σώσον ημάς Υιέ Θεού, ο αναστάς εκ νεκρών, ψάλλοντας Σοι Αλληλούια», Σώσε μας Υιέ Θεού, που αναστήθηκες από τους νεκρούς, εμάς που σου ψάλλουμε, Αλληλούια. Το ίδιο σχεδόν ακούμε και στις εορτές των Αγίων «Σώσον ημάς, Υιέ Θεού, ο εν Αγίοις θαυμαστός, ψάλλοντας Σοι Αλληλούια». Σώσε μας, Υιέ Θεού που σε θαυμάζουμε στους βίους και τα έργα των Αγίων, εμάς που σου ψάλλουμε ,Αλληλούια. Το Αλληλούια βέβαια είναι λέξη εβραϊκή που θα πει « Αινείτε τον Κύριο».

Στο τέλος του Αντιφώνου ψάλλεται η μικρή δοξολογία στην Αγία Τριάδα «Δόξα Πατρί και Υιώ και Αγίω Πνεύματι» και ο ύμνος του αυτοκράτορα Ιουστινιανού «Ο μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού…».Ο αυτοκράτορας συνέθεσε αυτό τον ύμνο για να ψάλλεται στην Αγιά Σοφιά», το μεγάλο ναό που έκτισε και τον αφιέρωσε στη Σοφία του Θεού, τον Ιησού Χριστό. «Σώσε μας Χριστέ  ο Θεός μας, εσύ που είσαι αθάνατος και καταδέχτηκες για τη σωτηρία μας να σαρκωθείς από την Αγία Θεοτόκο και αειπάρθενο Μαρία και να γίνεις άνθρωπος, χωρίς να πάψεις να είσαι Θεός, που σαν άνθρωπος σταυρώθηκες και νίκησες το θάνατο, εσύ που είσαι ο ένας της Αγίας Τριάδος και δοξάζεσαι μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα».

Το τροπάριο αυτό είναι ένα δεύτερο σύμβολο της πίστεως, επαναλαμβάνει τα έξι σχετικά άρθρα του Συμβόλου της πίστεως που αναφέρονται στο πρόσωπο του Χριστού. Εδώ φαίνεται καλύτερα και  τονίζεται περισσότερο ο χριστοκεντρικός χαρακτήρας των Αντιφώνων.

Ο χριστολογικός αυτός ύμνος κρίθηκε απαραίτητο να ψάλλεται στην αρχή της θείας Λειτουργίας τότε που υπήρχαν και οι κατηχούμενοι. Αυτοί μετά το Ευαγγέλιο και το κήρυγμα έπρεπε να εξέλθουν από το ναό. Επειδή λοιπόν οι κατηχούμενοι  δε θα ακούσουν το Σύμβολο της Πίστεως γιατί δε θα είναι παρόντες, ψάλλεται ο χριστολογικός αυτός ύμνος για να διδαχθούν την πίστη της Εκκλησίας γύρω από το πρόσωπο του Χριστού και να την ομολογήσουν αργότερα στο βάπτισμά τους.

Αγαπητοί μου αδελφοί,

Ο Χριστός είναι παρών στη θεία Λειτουργία. Κι όσο προχωρεί η θεία Λειτουργία τόσο γίνεται αισθητή η παρουσία του Ιησού Χριστού, στο όνομα του οποίου γίνεται η σύναξη των πιστών. Και είναι αλήθεια πως τον Ιησού Χριστό δεν τον βρίσκουμε και δεν τον συναντάμε πουθενά αλλού παρά εδώ στη λειτουργική μας σύναξη. Ο ίδιος το λέει στο Ευαγγέλιο «ου εισί δύο η τρεις συνηγμένοι εις το εμόν όνομα εκεί ειμί εν μέσω αυτών». Αμήν

Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης

Κ. Μ.

–Το πρώτο αντίφωνο