Η τελευταία συνέντευξη του μακαριστού Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Αλέξιου Β΄
Συγγραφέας: kantonopou στις 17 Δεκεμβρίου, 2008
–Ποια τα αποτελέσματα της πανορθοδόξου συνάντησης στην Κωνσταντινούπολη τον Οκτώβριο;
«Κάθε συνάντηση των προκαθημένων αυτοκεφάλων Εκκλησιών και ιδιαίτερα όταν συνοδεύεται από την κοινή προσευχή, τη Θεία Λειτουργία, είναι συμβολή στην εδραίωση της πανορθόδοξης ενότητας, την οποία η Εκκλησία έχει μεγάλη ανάγκη για να είναι επιτυχής η μαρτυρία της προς τον κόσμο για τις αξίες του Ευαγγελίου. Γι΄ αυτόν τον λόγο η επικοινωνία με τους αδελφούςπροκαθημένους των Εκκλησιών πάντα φέρνει χαρά, είτε γίνεται αυτή στη Μόσχα είτε στην Κωνσταντινούπολη είτε σε κάποιον άλλον τόπο. Σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση μας χαροποιεί ιδιαίτερα το ότι, παρά ορισμένες διαφορές μεταξύ των Εκκλησιών, πάντα ενωμένων στην πίστη και στα μυστήρια, βρέθηκε αποδεχόμενη από όλους λύση του θέματος για τη σύσταση των συμμετεχόντων στη συνάντηση. Εννοώ ότι το τελικό κείμενο υπέγραψαν μόνο οι προκαθήμενοι των αυτοκεφάλων Εκκλησιών, οι οποίοι αναμφίβολα αναγνωρίζονται με αυτό το αξίωμα από όλον τον ορθόδοξο κόσμο. Εκτός από αυτό, ένα από τα σημαντικά αποτελέσματα της συνάντησης των προκαθημένων είναι ότι οι αυτοκέφαλες Εκκλησίες βρήκαν το κλειδί για να συνεχίσουν τη διαδικασία προετοιμασίας της Ιεράς και Μεγάλης Συνόδου με τη σύγκληση πανορθόδοξων συναντήσεων, όπως γινόταν τον 20ό αιώνα, με την προϋπόθεση ότι σε αυτές τις συναντήσεις επίσης θα εκπροσωπούνται μόνο οι αυτοκέφαλες Εκκλησίες».
– Ποια πιστεύετε ότι είναι τα θέματα που πρέπει να συζητήσουν οι ορθόδοξοι και τα οποία προκαλούν την ανησυχία σας;
«Μας ανησυχούν ιδιαίτερα τα προβλήματα της εκκλησιαστικής ενότητας. Αυτό το θέμα ήταν κυρίαρχο στην αρχιερατική σύνοδο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας που πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι. Θα ήθελα σε τέτοιες συναντήσεις να αφιερώνεται περισσότερος χρόνος στη συζήτηση περί των απειλών για την ενότητα του ορθόδοξου κόσμου και στην επεξεργασία των μηχανισμών για την εξάλειψη αυτών. Συγκεκριμένα θα μπορούσαμε να προτείνουμε να συμπεριληφθούν στην ημερησία διάταξη το θέμα για τους σχισματικούς στην Εκκλησία και τι οι αυτοκέφαλες ορθόδοξες Εκκλησίες θα μπορούσαν να κάνουν από κοινού για την επίλυση αυτού του επίκαιρου προβλήματος. Χρειαζόμαστε την αλληλεγγύη επειδή οι σχισματικοί πάντα προσπαθούν να βρουν διαφωνίες μεταξύ των ορθοδόξων και να τις χρησιμοποιήσουν για το καταστροφικό τους έργο. Εκτός από αυτό, θα θέλαμε να αξιοποιείται η πλούσια εμπειρία που έχει η Εκκλησία της Ρωσίας από την κατανόηση των επίκαιρων κοινωνικών προβλημάτων στην πανορθόδοξη κοινότητα. Τα θέματα βιοηθικής, οικονομίας, οικολογίας, οικογενειακής και κοινωνικής ηθικής και ανθρώπινων δικαιωμάτων, όλα αυτά παρουσιάζονται στα πρακτικά που εγκρίθηκαν στις αρχιερατικές συνόδους της Εκκλησίας μας κατά τα τελευταία χρόνια. Η κοινωνική ανταπόκριση στη Ρωσία δείχνει ότι η γνώμη της Εκκλησίας για παρόμοια θέματα ενδιαφέρει πολύ τους συγχρόνους μας».
– Ποιες είναι σήμερα οι σχέσεις με τον Οικουμενικό Πατριάρχη μετά τα προβλήματα που είχατε το καλοκαίρι με αφορμή την επίσκεψη που πραγματοποίησε στο Κίεβο;
«Πάντα σεβόμαστε την Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης και ποτέ δεν είχαμε ξεχάσει τον ρόλο που έπαιξε στον εκχριστιανισμό και στη χριστιανική διαφώτιση της Ρους (των Ρως). Οι Εκκλησίες μας έχουν αδελφικές σχέσεις που βασίζονται στην κοινή πίστη και στην αφοσίωση στην εκκλησιαστική παράδοση. Αυτό επιβεβαιώθηκε περίτρανα με την τέλεση της Θείας Λειτουργίας από τους προκαθημένους των Εκκλησιών της Κωνσταντινούπολης και της Ρωσίας στη Βλαδιμήρσκαϊα Γκόρκα στο Κίεβο τον Ιούλιο του 2008, όπως και κατά τη διάρκεια της πανορθόδοξης συνάντησης στην Κωνσταντινούπολη. Οι Εκκλησίες μας ωστόσο έχουν διαφορετικές απόψεις σε μερικά ζητήματα, τα οποία η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας προτείνει να λυθούν μέσω διαλόγου. Με αυτή την έννοια οι συναντήσεις με τον Παναγιότατο Πατριάρχη Βαρθολομαίο στο Κίεβο και στην Κωνσταντινούπολη, οι συζητήσεις για μια σειρά θέματα που αφορούν τις σχέσεις των δύο Εκκλησιών, δίνουν ελπίδα ότι η συνεργασία θα διευρυνθεί».
– Ποια ζητήματα σας χωρίζουν;
«Ανάμεσα στα ζητήματα για τα οποία οι θέσεις της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης και της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας δεν συμπίπτουν ως πρώτο πρέπει να αναφέρουμε το εσθονικό πρόβλημα, για την επίλυση του οποίου καταβάλλονται συνεχείς προσπάθειες τα τελευταία χρόνια. Αλλο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό θέμα, που επίσης χρήζει ισορροπημένης αντιμετώπισης, είναι η διχογνωμία για την πνευματική στήριξη της ορθόδοξης διασποράς. Παρά τη διχογνωμία στην αντιμετώπιση του εσθονικού και άλλων ζητημάτων, είμαστε βέβαιοι ότι τα προβλήματα αυτά μπορούν και πρέπει να λυθούν με διμερή διάλογο. Οσον αφορά το θέμα της διασποράς, πρέπει να επιτευχθεί η πανορθόδοξη συναίνεση με σεβασμό προς τις θέσεις όλων των αυτοκεφάλων Εκκλησιών και την κοινή μας εκκλησιαστική παράδοση. Η διαδικασία αυτή δεν προβλέπεται να είναι απλή. Αλλά είναι σημαντικό να κάνουμε έστω ενίοτε μικρά βήματα προσέγγισης με υπομονή και αγάπη».
Ο Πούτιν θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη του νέου πατριάρχη
Η μάχη της διαδοχής
Ο Μητροπολίτης Σμολένσκ κ.Κύριλλοςείναι ο «υπουργός Εξωτερικών» του Πατριαρχείου Ρωσίας, καθώς είναι πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων. Είναι ο πλέον προβεβλημένος στο εξωτερικό, καθώς ηγείται στους διαλόγους του Πατριαρχείου Μόσχας με τα άλλα πατριαρχεία και τις αρχιεπισκοπές, καθώς και με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τους προτεστάντες. Διατηρεί σχέσεις με πολλές κυβερνήσεις και το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, αφού είναι ο κληρικός ο οποίος με τα αεροπλάνα που διαθέτει το Πατριαρχείο ταξιδεύει σε κάθε σημείο του πλανήτη προκειμένου να προωθήσει τα συμφέροντα της Εκκλησίας που υπηρετεί. Πρόσφατα επισκέφθηκε την Κούβα και τη Βενεζουέλα όπου και συναντήθηκε με τους κκ. Φιντέλ Κάστρο και Ούγκο Τσάβες και εγκαινίασε δύο νέους ναούς για το Πατριαρχείο της Ρωσίας.
Την ίδια στιγμή αντιμετωπίζει προβλήματα στο εσωτερικό, καθώς τον κατηγορούν οι συντηρητικοί ότι είναι οικουμενιστής. Δεν διαθέτει πολλές φιλίες στα μοναστήρια. Και στην προσπάθεια να ανατρέψει αυτό το δυσμενές κλίμα άρχισε να εμφανίζεται συχνά σε εκκλησιαστική εκπομπή της ρωσικής τηλεόρασης.Η γενιά των εβδομηντάρηδων του Πατριαρχείου αναμένεται να εκπροσωπηθεί από δύο γνωστές προσωπικότητες, που όμως αντιμετωπίζουν έντονα προβλήματα από το γεγονός ότι συνδέθηκαν με τη σοβιετική εποχή. Πρόκειται για τον Μητροπολίτη Μινσκ και Σλουτσκ και Πατριαρχικό Έξαρχο πάσης Λευκορωσίας κ. Φιλάρετο, ο οποίος αποτελεί ένα από τα έξι μόνιμα μέλη της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Ρωσίας και ηγείται και του αντιαιρετικού αγώνα και τον Μητροπολίτη Κρουτίτσης και Κολόμνας κ. Ιουβενάλιο, ο οποίος εξελέγη το 1965 και προκάλεσε πολλές φορές την οργή των ελληνοφώνων ορθοδόξων με τις θέσεις και τις απόψεις του. Η νέα γενιά αναμένεται να εκπροσωπηθεί από δύο νεαρά στελέχη του Πατριαρχείου, τα οποία και θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαδοχή. Πρόκειται για τους μητροπολίτες Καλούγας και Μπόροβσκ κ. Κλήμη, πρωτοσυγκελλεύοντα του Πατριαρχείου Μόσχας, και Βορονέζ κ. Σέργιο, οι οποίοι εκπροσωπούν τη γενιά των πενηντάρηδων και διαθέτουν υψηλές γνωριμίες και ταυτόχρονα ισχυρές σχέσεις με τα μοναστήρια.
Το αίτημα προς τον Μητσοτάκη
«ΗΤΑΝ στο βάθος φιλέλληνας»δηλώνει στο «Βήμα» ένας από τους ελάχιστους Ελληνες που γνώριζαν και συνεργάστηκαν με τον Πατριάρχη Αλέξιο, ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ κ. Αντώνιος-Αιμίλιος Ταχιάος. «Τον γνώρισα»εξιστορεί «το 1968 όταν ήταν Μητροπολίτης Ταλίν.Ηταν πολύ σεμνός, γαλήνιος και ευπροσήγορος. Πονούσε πολύ όταν η ενότητα της Ορθοδοξίας αντιμετώπιζε προβλήματα. Ετρεφε σεβασμό για το Οικουμενικό Πατριαρχείο και ο ίδιος μου τόνισε επανειλημμένως ότι είχε προβεί σε δηλώσεις στήριξής του μετά από εχθρικές προς αυτό ενέργειες από τουρκικής πλευράς».Το 1993«στο τέλος μιας μακράς ιδιαίτερης συζήτησης στην κατοικία του, με ρώτησε αν θα μπορούσα να διαβιβάσω μια επιθυμία του στον τότε πρωθυπουργό της Ελλάδος κ. Κ. Μητσοτάκη, η οποία δεν θα ήθελε να περάσει γραπτώς από επίσημους διαύλους.Του απάντησα καταφατικώς» αναφέρει εν συνεχεία ο κ. Ταχιάος«και μου είπε:?Σας παρακαλώ, να διαβιβάσετε στον κύριο πρωθυπουργό την παράκλησή μου να παροτρύνει έλληνες επιχειρηματίες να έλθουν να αναπτύξουν δραστηριότητες στη Μόσχα, η οποία δυστυχώς έχει κατακλυσθεί από ξένους προς εμάς επιχειρηματίες?».«Διαβίβασα» προσθέτει ο ομότιμος καθηγητής«καθηκόντως αυτή του την επιθυμία στον πρωθυπουργό, ο οποίος και με ευχαρίστησε με μία επιστολή του. Η τελευταία φορά που συνάντησα τον Πατριάρχη Μόσχας»καταλήγει ο κ. Ταχιάος«ήταν τον περασμένο Ιούλιο στο Κίεβο όταν σε υπαίθρια Θεία Λειτουργία εδεήθη?υπέρ του Παναγιοτάτου Βαρθολομαίου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως και Οικουμενικού Πατριάρχου?».
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.