Η πνευματική περιτομή στην Νέα Διαθήκη. Μερικές Πατερικές αναφορές.
Συγγραφέας: kantonopou στις 3 Σεπτεμβρίου, 2013
Σε αυτό το δεύτερο μέρος για το θέμα της «περιτομής», παραθέτουμε σημαντικότατεςΠατερικές ερμηνείες, για να κατανοήσουμε πως η Εκκλησία ερμηνεύει θεοπνεύστως την περιτομή. Θα δούμε πόσο αντιδιαστέλλεται ο Χριστιανισμός από τον Ιουδαϊσμό (και) στο θέμα της περιτομής, και πόσο ανώτερος και πνευματικότερος είναι ο Χριστιανισμός.
O 8ος Κανόνας της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου αναφέρεται σε εκείνους τους Εβραίους που έγιναν χριστιανοί υποκριτικά, διατηρώντας τα Ιουδαϊκά τους έθιμα. Με αυτούς, κανείς δεν πρέπει να συμπροσεύχεται. Στο προκειμένω, αυτό που μας ενδιαφέρει να δούμε είναι η διάσταση μεταξύ Χριστιανισμού και Ιουδαϊσμού, όπως φαίνεται από τον σημαντικό αυτό κανόνα, και μάλιστα με το κύρος της Οικουμενικής Συνόδου.
«[…] πλανώμενοι τινές εκ της των Εβραίων θρησκείας μυκτηρίζειν έδοξαν Χριστόν τον Θεόν ημών, προσποιούμενοι μεν χριστιανίζειν, αυτόν δε αρνούμενοι κρύβδην και λαθραίως σαββατίζοντες, και ετέρα Ιουδαϊκά ποιούντες […]» (Πηδάλιο, σελ. 330).
Αναφέρεται στην θρησκεία των Εβραίων, επομένως στον Ιουδαϊσμό, και ότι κάποιοι από αυτούς προσποιούνται τους Χριστιανούς και αρνούνται τον Χριστό διότι κρατούν λαθραία το νομικό Σάββατο και «ετέρα Ιουδαϊκά».
Το «ετέρα Ιουδαϊκά», κατά την ερμηνεία του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη που δίνει στον κανόνα, είναι «[…] το να περιτέμνουσι τους υιούς των, να νομίζουσιν ακάθαρτον εκείνον οπού πιάση νεκρόν ή λεπρόν, και άλλα όμοια […]» (Πηδάλιο, σελ. 330).
Είναι και η Ιουδαϊκή περιτομή μέσα σε αυτά που όταν κάποιος τα εκτελεί, αρνείται τον Χριστό.
Ο άγιος Ιππόλυτος Ρώμης, στο έργο του «Κατά Πασών Αιρέσεων», στο βιβλίο Θ’, αναφέρεται σε μία αρχαία αίρεση, τους Ηλχασαίτες, που μεταξύ των άλλων, είχαν την Ιουδαϊκή περιτομή. Γράφει: «(Ο Ηλχασαί) […] φάσκων δειν περιτέμνεσθαι και κατά νόμον ζην τους πεπιστευκότας […]» (ΒΕΠΕΣ 5, 354).
Ο Μ. Αθανάσιος, στον πρώτο του Λόγο «Κατά των Αρειανών», αναφέρεται στην επιστολή του αποστόλου Παύλου προς τους Γαλάτες, και από το σχόλιό του προκύπτει αβίαστα ότι η Ιουδαική περιτομή ανήκε στο παρελθόν και ότι καταργήθηκε με την έλευση του Χριστού: «[…] όπως και οι Γαλάται, ενώ είχεν ελθεί το πλήρωμα του χρόνου, αυτοί επροτιμούσαν ακόμη την περιτομήν» (ΕΠΕ 2, σελ. 185).
Ο άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης, στην επιστολή 125, αναφέρει ότι οι Ιουδαίοι είχαν την περιτομή, και οι Χριστιανοί έχουμε το βάπτισμα. Αναφερόμενος στην περίπτωση που η γυναίκα του Μωυσή, η Σεπφώρα, έκανε περιτομή στον γιο τους, διορθώνοντας έτσι την αμέλεια του Μωυσή, γράφει: «Πράγματι συμβαίνει συνήθως στις γυναίκες να βρίσκουν συντομότερα από τους άνδρες τρόπους να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες και να καταφεύγουν στον Θεό με μεγαλύτερη ειλικρίνεια. Έκανε λοιπόν εκείνο που και τώρα λέγεται ότι συμβαίνει σε περιπτώσεις μεγάλης ανάγκης. Περικυκλωθήκαμε από πολλές δυσκολίες· ας βαπτίσουμε αμέσως τα παιδιά μας. Ίσως με αυτόν τον τρόπο ο άγγελος σεβαστεί το μυστήριο. Γιατί οι Ιουδαίοι είχαν την περιτομή αντί για το βάπτισμα»(ΕΠΕ 1, σελ. 147).
Ο ιερός Δαμασκηνός, παραθέτοντας την Δογματική γραμμή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, γράφει: «Αυτός (ο σταυρός) μας δόθηκε σαν σημάδι πάνω στο μέτωπό μας, όπως στον Ισραήλ δόθηκε η περιτομή· μ’ αυτόν οι πιστοί ξεχωρίζουμε από τους απίστους και γινόμαστε γνωστοί»(Έκδοσις της Ορθοδόξου Πίστεως, κεφ. 84)
Στο ίδιο έργο, γράφει: «Επομένως, η περιτομή ήταν σημάδι που ξεχώριζε τον Ισραηλιτικό λαό από τα ειδωλολατρικά έθνη, με τα οποία ζούσε μαζί. Ήταν μάλιστα τύπος του βαπτίσματος. Διότι, όπως η περιτομή αποκόπτει ένα αχρείαστο μέλος του σώματος, άχρηστο πλεόνασμα, έτσι και με το άγιο βάπτισμα αποκόπτουμε την αμαρτία […] Αφού, λοιπόν, η αλήθεια φανερώθηκε, ο τύπος και η σκιά δεν έχουν νόημα. Επομένως, τώρα η περιτομή είναι περιττή και αντίθετη στο άγιο βάπτισμα.» (Κεφ. 98).
Ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων, στην 5η Κατήχησή του, αναφέρει: «Με το Βάπτισμα περιτεμνόμαστε από το Άγιο Πνεύμα, όχι στο σώμα, αλλά στην καρδιά, όπως λέει ο Ιερεμίας: ‘’Και να κάνετε περιτομή για χάρη του Θεού, στην ακροβυστία της καρδιάς σας’’ (Ιερεμίας, 4:4). Και όπως λέει ο απόστολος Παύλος: ‘’Με την περιτομή του Χριστού, ενταφιαστήκατε μαζί Του κατά το Βάπτισμα’’ (Κολ. 2: 11-12).
Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής γράφει: «Πνευματική περιτομή της καρδιάς είναι η πραγματοποιούμενη τέλεια αφαίρεση των ενεργειών της αίσθησης και του νου σχετικά με τα αισθητά και τα νοητά, με την παρουσία του Πνεύματος που προκαλεί την άμεση ολική μεταμόρφωση στο σώμα και την ψυχή» (Τ. Φ 14, σελ. 469).
Ο ιερός Χρυσόστομος, αναφέρει στον δεύτερο λόγο του «Κατά Ιουδαίων» για την κατάργηση της Ιουδαϊκής περιτομής- την οποία αναφέρει ως πλάνη- για μας τους Χριστιανούς: «[…] πάσαν την Ιουδαϊκήν αποθήσονται πλάνην […] Ναι, τοσαύτη της περιτομής η βλάβη, ου παρά την οικείαν φύσιν, αλλά παρά την αγνωμοσύνην. Ην ποτέ καιρός, ότε χρήσιμος ην και αναγκαίος ο νόμος· νυν ουν επαύσατο και αργεί».
Στο τρίτο του λόγο «Κατά Ιουδαίων», αναφέρει ο ιερός Πατέρας: «Και όπερ ο Παύλος προς Γαλάτας έλεγε, ‘’Τούτο και εγώ υμίν λέγω· Γίνεσθε ως εγώ, ότι καγώ ως υμείς’’. Τι δε τούτο εστίν; Έπειθεν αυτούς αποστήναι περιτομής […]».
Αφήστε μια απάντηση
Για να σχολιάσετε πρέπει να συνδεθείτε.