Ο αριθμός π

10

Ο αριθμός π είναι η πιο διάσημη μαθηματική σταθερά. Η τιμή του έχει άπειρα ψηφία, π= 3,14159265358979… και είναι άρρηκτα δεμένη με τη γεωμετρία του κύκλου. Είναι ο αριθμός που πρέπει να πολλαπλασιάσουμε με τη διάμετρο του κύκλου για να βρούμε την περίμετρό του. Άλλωστε, το γράμμα π είναι το αρχικό γράμμα της λέξης “περίμετρος”. Ο αριθμός π βρίσκεται σε όλους τους κύκλους, μικρούς και μεγάλους.

8

Ας πάρουμε, για παράδειγμα, ένα παλιό cd. Εάν μετρήσεις τη διάμετρο του cd και την πολλαπλασιάσεις με το π (3,14), θα βρεις την περίμετρό του. Το ίδιο μπορείς να κάνεις με οποιοδήποτε κύκλο, μικρότερο ή μεγαλύτερο (με τα στρογγυλά μπισκότα, με τα στρογγυλά καπάκια, με ένα στρογγυλό κουμπί κλπ.) 

Στο Μέγαρο της Ανακάλυψης (Le Palais de la découverte) στο Παρίσι υπάρχει μια ολόκληρη αίθουσα αφιερωμένη στο γράμμα π! Ενώ στο Εξπλορατόριουμ (Exploratorium) που βρίσκεται στην καρδιά του Σαν Φρανσίσκο κάθε χρόνο η 14η Μαρτίου ή 3/14 γιορτάζεται ως ημέρα του «π» επειδή τα 3,14 είναι τα πρώτα ψηφία του π.

Ο πρώτος που αντιλαμβάνεται ότι η τιμή του π είναι δύσκολο να υπολογιστεί είναι ο Αρχιμήδης. Ωστόσο, ύστερα από πολλούς υπολογισμούς συμπεραίνει τελικά ότι η τιμή που αναζητά περιλαμβάνεται ανάμεσα σε δυο αριθμούς που, αν γραφούν στο σημερινό δεκαδικό σύστημα, είναι περίπου 3,1408 και 3,1428. Είναι ο πρώτος που πλησίασε τόσο κοντά την τιμή του π, με απόκλιση 0,03%.

Όπως είπαμε τα δεκαδικά ψηφία του π είναι άπειρα. Αρκετοί άνθρωποι το βρήκαν αυτό πολύ διασκεδαστικό και στο Μουσείο της Ανακάλυψης έφτιαξαν μια εφαρμογή όπου μπορείς να βρεις εάν η ημερομηνία της γέννησής σου εμφανίζεται στα δεκαδικά ψηφία του π.

Κάποιοι άλλοι σκέφτηκαν αρκετές δραστηριότητες για να γιορτάσουν την ημέρα του π. 

Από την αρχαιότητα έως και σήμερα υπάρχουν ποιηματάκια που μας βοηθούν να θυμόμαστε τα πρώτα ψηφία του π. Ο κορυφαίος Έλληνας μαθηματικός Νικόλαος Χατζηδάκις (1872-1942) έγραψε: 

Αεί ο Θεός ο Μέγας γεωμετρεί, το κύκλου μήκος ίνα ορίση διαμέτρω, παρήγαγεν αριθμόν απέραντον, καί όν, φευ, ουδέποτε όλον θνητοί θα εύρωσι.

Εάν μετρήσεις τα γράμματα κάθε λέξης θα έχεις τα 23 πρώτα ψηφία του π: 3,1415926535896932384626

Τι θα έλεγες να δοκιμάσεις κι εσύ να φτιάξεις ένα δικό σου ποιηματάκι; Η πρώτη λέξη θα πρέπει να έχει 3 γράμματα, η δεύτερη 1, η τρίτη 4, η τέταρτη 1, η πέμπτη 5, η έκτη λέξη 9 κλπ.