Μιλήσαμε με τα παιδιά μας για το νερό και αξιοποιώντας την πειραματική μέθοδο [υποθέσεις–παρατηρήσεις–συμπεράσματα] αντιλήφθηκαν τον κύκλο του νερού αλλά και τη χρήση του ως εναλλακτική μορφή ενέργειας, δημιουργώντας κατασκευές οι οποίες αναδεικνύουν τις ιδιότητες της ροής του νερού (υδροδυναμική). Επίσης συζητήθηκε η χρησιμότητα του νερού για την ύπαρξη της ζωής στον πλανήτη μας.
Πιο συγκεκριμένα:
Αφορμή για να μιλήσουμε για τον κύκλο του νερού στάθηκε μια βροχερή μέρα. Αφού τα παιδιά για μερικά δευτερόλεπτα προσπάθησαν να πιάσουν τη βροχή, ένιωσαν τις ψιχάλες στα χέρια τους, μύρισαν και άκουσαν τη βροχή έπειτα τα ρώτησα
Τι γίνεται όταν βρέχει; Από που έρχεται άραγε η βροχή; Πως ανέβηκε εκεί πάνω το νερό;
Σε σακουλάκι zip σχεδιάσαμε την θάλασσα, τα σύννεφα και τον ήλιο….προσθέσαμε χρωματισμένο νερό….σφραγίσαμε…και τοποθετήσαμε τα σακουλάκια στο παράθυρο……ο ήλιος ζεσταίνει το νερό….αυτό εξατμίζεται…..θα σχηματιστούν τα σύννεφα και θα αρχίσει βροχή!!!!!
Αποτελεσματικό και διασκεδαστικό!!!!
Έπειτα κάναμε δραματοποίηση και τα παιδιά έγιναν μικρές σταγόνες που ταξίδεψαν απο τις λίμνες ψηλά στα σύννεφα όταν τις ζέστανε ο ήλιος και ξαναγύρισαν στη γη με τη βροχή.
Φυσικά κάναμε πειράματα για να το καταλάβουμε καλύτερα…
Πείραμα 1
- Νερό
- Χρώμα Ζαχαροπλαστικής μπλέ
- Και βαμβάκι
Βράσαμε νερό για να το ζεστάνουμε πολύ, ακριβώς όπως κάνει και ο ήλιος, παρατηρήσαμε ότι αυτό αλλάζει μορφή και εξατμίζεται, . Στην συνέχεια βάλαμε ένα βαμβάκι από πάνω…..τότε οι μπλε υδρατμοί συγκεντρώνονται σε αυτό όπως και στα σύννεφα…όσο το αφήνουμε από πάνω…τόσο περισσότερο αυτό γεμίζει….και σε λίγο αν το πιέσουμε αρχίζει να στάζει σταγόνες …..όπως πέφτει και η βροχή!
Με αφορμή το πείραμα και την “μεταμόρφωση” του νερού σε αέριο μαθαίνουμε και την άλλη μορφή που μπορεί να πάρει! Να γίνει στερεό!
Αφού λοιπόν όταν το νερό ζεσταίνεται γίνεται αέριο , όταν παγώνει παγάκι! Έτσι βάλαμε νερό σε παγοκύστες στην καταψυξη για να δούμε τι συμβαίνει.
Έπειτα, μιλήσαμε για το χρώμα του νερού. Έχει χρώμα; Όχι… Θα μπορούσαμε να του δώσουμε χρώμα; Ίσως, αν ρίχναμε μέσα μπογιά.
Αναμείξαμε, λοιπόν, νερό και τέμπερα μέσα σε παγοκύστες και το βάλαμε στην κατάψυξη. Την επόμενη μέρα ζωγραφήσαμε με χρωματιστά παγάκια και μας άρεσε πολύ!
Πείραμα 2
Με αφορμή το παραμύθι «ο χιονάνθρωπος που δεν ήθελε να λιώσει», φτιάξαμε τρεις χιονάνθρωπους με πάγο και τους τοποθετήσαμε σε διαφορετικά σημεία του χώρου.Ο πρώτος τοποθετήθηκε στην αυλή, ο δευτερος πάνω σε τραπέζι εντός της τάξης μας και ο τρίτος πάνω στο αναμμένο καλοριφέρ. Γνωρίζαμε ότι και οι τρεις χιονάνθρωποι θα λιώσουν, αλλά το ερώτημα ήταν ποιός θα έλιωνε γρηγορότερα….Οι μαθητές έκαναν τις προβλέψεις τους, οι οποίες καταγράφηκαν ατομικά σε φύλλο εργασίας και επαληθεύτηκαν/διαψεύστηκαν αργότερα, για να καταλήξουμε σε συμπεράσματα.
Με αφορμή το φαινόμενο της τήξης -πήξης διαβάσαμε το μύθο του Αισώπου « Η καρακάξα και το διαμάντι». Η αφήγηση του μύθου έγινε από μια παρουσίαση χωρίς εικόνες, οπότε γρήγορα γεννήθηκε η ιδέα να ‘φτιάξουμε’ εμείς το παραμύθι και να το εικονογραφήσουμε οι ίδιοι.Ιδού το ψηφιακό μας βιβλίο…..
Διαβάζουμε και ακούμε το ποίημα του Ζαχαρία Παπαντωνίου
Και σταθήκαμε στο στίχο …¨και τους μύλους να γυρίσω…”…. Γυρίζουν οι μύλοι με το νερό; Και αν ναι πως;
Με αφορμή αυτό λοιπόν μάθαμε για τους νερόμυλους. Είδαμε εικόνες, μάθαμε απο το ίντερνετ πως λειτουργούν και πως βοηθούσαν τους ανθρώπους. Και φυσικά φτιάξαμε τους δικούς μας νερόμυλους χωρισμένοι σε δύο μεγάλες ομάδες απο απλά υλικά που είχαμε στο σχολείο όπως πιατάκια, γλωσσοπίεστρα, ποτηράκια και καλαμάκια. Και ναι γυρίζουν και οι δικοί μας νερόμυλοι!!!
Όμως η απορία όλων είναι πως θα ξέρουμε πότε θα βρέξει. Δόθηκαν πολλές απαντήσεις όπως θα βλέπουμε να γίνεται γκρι ο ουρανός ή να βλέπουμε τον καιρό στο κινητό. Τι κάνουμε όμως εμείς στο σχολείο; Γινόμαστε μετεωρολόγοι και φτιάχνουμε τα δικά μας εργαλεία για να βλέπουμε τον καιρό. Φτιάξαμε λοιπόν το δικό μας βαρόμετρο με ένα βάζο, ένα μπαλόνι, ένα καλαμάκι, ένα χαρτί και λίγη ταινία.
Όταν η ατμοσφαιρική πίεση είναι υψηλή το μπαλόνι του βαρομέτρου πιέζεται προς τα μέσα και το καλαμάκι ανεβαίνει προς τα επάνω δείχνοντας την ένδειξη του ήλιου. Αντίθετα όταν είναι χαμηλή φουσκώνει και το καλαμάκι κατεβαίνει δείχνοντας την ένδειξη της βροχής.
Πείραμα 3
Μας επισκέφθηκε ο φίλος μας ο Μένιος το γαϊδουράκι (μια γαντόκουκλα) και μας διηγήθηκε τον παρακάτω μύθο του Αισώπου. Καθώς μας τον έλεγε την ιστορία, είχαμε μπροστά μας τα εξής υλικά:μια λεκάνη με νερό, αλάτι, σφουγγάρι και μια ζυγαριά.
Ο γάιδαρος και το αλάτι
Βάλαμε το αλάτι μέσα σε τούλι και το ζυγίσαμε πρίν το ρίξουμε στο νερό και μετά. Παρατηρήσαμε ότι αφού βγάλαμε το τούλι από το νερό, το βάρος του αλατιού είχε μειωθεί στο μισό (από 120γρ. τώρα ήταν 60 γρ.). Πού πήγε το υπόλοιπο αλάτι; Χάθηκε, ελιωσε, έγινε νερό…Τελικά βρήκαμε τη σωστή λέξη: διαλύθηκε! Έτσι γνωρίσαμε την έννοια της διαλυτότητας.
Τι ανακούφιση ένιωσε ο γαϊδαράκος της ιστορίας, όταν μειώθηκε το φορτίο που κουβαλούσε…Αποφάσισε να κάνει το ίδιο και με τα σφουγγάρια. Για να δούμε…
Αυτή τη φορά βάλαμε ένα σφουγγάρι μέσα στο τούλι και το ζυγίσαμε. Βάρος: 10 γρ. Έπειτα το ρίξαμε στο νερό και το ζυγίσαμε πάλι. Βάρος: 108 γρ. Γιατί συνέβη αυτό; Το σφουγγάρι “ρουφηξε νερό”. Έτσι μιλήσαμε για την έννοια της απορροφητικότητας!
Και για να την αντιληφθούμε καλύτερα, παίξαμε ομαδικό παιχνίδι στον κήπο. Στόχος ήταν να μεταφέρουμε όλο το νερό από το ένα δοχείο στο άλλο χρησιμοποιώντας σφουγγάρι και προσπαθώντας, βέβαια, να μας χυθεί απ΄έξω! Και οι δύο ομάδες τα πήγαν εξαιρετικά και το διασκέδασαν πολύ!
Προσπαθήσαμε να αντιληφθούμε καλύτερα την έννοια της απορροφητικότητας κάνοντας ακόμα ένα πείραμα:
Φτιάξαμε τα χρώματα του ουράνιου τόξου με χρωματιστό νερό! Τοποθετήσαμε 5 ποτήρια στη σειρά και βάλαμε χρώμα: κόκκινο στο πρώτο ποτήρι, κίτρινο στο τρίτο και μπλέ στο τελευταίο. Στα ποτήρια 2 και 4 το νερό θα έπρεπε να γίνει πορτοκαλί και πράσινο αντίστοιχα, χωρίς, όμως, να ρίξουμε εμείς χρώμα. Γίνεται αυτό; Δυσκολευτήκαμε λίγο…. Βάλαμε χαρτί και παρατηρήσαμε τι θα συμβεί…τελικά το χρώμα μεταφέρθηκε από το ένα ποτήρι στο άλλο, λόγω της ιδιότητας του χαρτιού να απορροφάει το νερό.
Τέλος εμπνευστήκαμε απο διάφορους πίνακες που είδαμε με τη βροχή και είπαμε να φτιάξουμε τους δικούς μας. Δοκιμάσαμε τεχνικές όπως να βάψουμε με λευκή κηρομπογιά κάνοντας σταγόνες βροχές, οι οποίες αποκαλύφθηκαν μαγικά όταν περάσαμε με νερομπογιά απο πάνω. Στη συνέχεια ζωγράφισαν τους εαυτούς τους με μια ομπρέλα και το κόλλησαν δημιουργώντας έτσι το δικό τους έργο.
Για την ανάπτυξη του αφηγηματικού λόγου, αφορμή μας έδωσαν εικόνες από τον κύκλο του νερού και φτιάξαμε ιστορίες με την μικρή σταγόνα.Φυσικά δεν μπορούσε να λείπει η μικρή μας φίλη beebot, η οποία για τις ανάγκες της ενότητας μεταμορφώθηκε σε σταγόνα και ταξίδεψε πάνω στο πλέγμα, σύμφωνα με τις οδηγίες των μαθητών μας.
Από άχρηστα υλικά, φτιάξαμε μια μακέτα για τον κύκλο του νερού καθώς και ατομικές κατασκευές.
