Κατηγορία: Εκπαιδευτικά Θέματα

24/10/2010 – 13:28, www.alfavita.gr

Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

του Χρήστου Κάτσικα

Αν και ο επίσημος κρατικός λόγος χέρι χέρι με τις ηλεκτρονικές μας κουβερνάντες, τα ΜΜΕ και τους παλατιανούς δημοσιογράφους πασχίζουν να πείσουν την κοινή γνώμη ότι οι εκπαιδευτικοί είναι οι «τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας», ότι εργάζονται ελάχιστες ώρες την ημέρα και λίγους μήνες το χρόνο, όλες οι έρευνες, στην Ευρώπη, στην Αμερική και στη χώρα μας αποδεικνύουν εδώ και πολλά χρόνια ότι το επάγγελμα του εκπαιδευτικού κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις στον κατάλογο των στρεσογόνων επαγγελμάτων. Οι εκπαιδευτικοί ανήκουν στην ομάδα των επαγγελματιών που είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στο “σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης”.

Η επαγγελματική εξουθένωση είναι ένα σύνδρομο σωματικής και ψυχικής εξάντλησης στα πλαίσια του οποίου ο εκπαιδευτικός κατακλύζεται από έλλειψη ενθουσιασμού και προσδοκιών, απογοήτευση, απάθεια, αδράνεια, χάνει το ενδιαφέρον του και τα όποια θετικά συναισθήματα έχει για τους μαθητές του, διαμορφώνει αρνητική εικόνα για τον εαυτό του και αδυνατεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που ανακύπτουν κατά την εκπαιδευτική διαδικασία.

Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία το 5-25% των εκπαιδευτικών υποφέρει από το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης. Στη Γερμανία το ένα τρίτο των εκπαιδευτικών αισθάνεται επαγγελματικά ακρωτηριασμένο, ενώ ένα δεύτερο τρίτο αισθάνεται παραγνωρισμένο και κουρασμένο.Αιτίες είναι οι πολυάριθμες τάξεις, οι αυξανόμενες απαιτήσεις του επαγγέλματος και η συμπεριφορά των μαθητών. Το άγχος, οι απαιτήσεις, ο φόρτος εργασίας και η πίεσης από τον έλεγχο των σχολικών επιθεωρητών είναι κάποιοι από τους λόγους που ωθούν πολλούς εκπαιδευτικούς σε παραίτηση, όπως έγραφε η εφημερίδα Guardian (2-8-2000).

Στη Γαλλία οι εκπαιδευτικοί έχουν περισσότερο άγχος συγκριτικά με άλλα επαγγέλματα, (όπως αναφέρεται στην εφημερίδα Times Educational Supplement / 12-10-2001), ενώ κατά την ίδια εφημερίδα (2-3-2001) και στον Καναδά αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα λόγω του άγχους και του υπερβολικού φόρτου εργασίας. Στην επαρχία Skatchewan μάλιστα, το 30% των εκπαιδευτικών παραιτείται μετά από 5 χρόνια εκπαιδευτικής υπηρεσίας. Το άγχος τους προκαλείται από την έλλειψη βιβλίων, την ένταξη μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες στην τάξη, τη γραφειοκρατία, το νέο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών.

Τέλος η αύξηση του αριθμού των μαθητών στις ΗΠΑ, χωρίς την απαιτούμενη υποδομή στα σχολεία, δημιουργεί αγχογόνες καταστάσεις, όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της εφημερίδας Los Angeles Times (25-9-2000)

Ας έρθουμε τώρα στη χώρα μας

Στην Ελλάδα, διάφορες έρευνες1 συγκλίνουν ότι ένα ποσοστό των εκπαιδευτικών που φτάνει περίπου το 25%  βιώνει υψηλή ή μεσαία συναισθηματική εξάντληση, ενώ καταγράφεται επίσης ότι ένα ακόμη μεγαλύτερο τμήμα εκπαιδευτικών αισθάνεται ότι δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικό στη δουλειά του.

Σύμφωνα με έρευνα που παρουσίασε το Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΛΙΝΥΑΕ) το 2000 αναφέρεται ότι από τα πλέον συνήθη προβλήματα που σχετίζονται με την εργασία είναι το άγχος σε ποσοστό 28% και η επαγγελματική εξουθένωση σε ποσοστό 23%. Σε άλλη έρευνα (Κάντας – Αρέθας, 1998) αναφέρονται ως κυριότερες πηγές άγχους, ο υπερβολικός φόρτος εργασίας, η έλλειψη κονδυλίων, η οργανωτική και διοικητική δομή του σχολείου, το επίπεδο των μαθητών, ο χαμηλός μισθός, η έλλειψη σεβασμού, η έλλειψη ευκαιριών για επιμόρφωση κλπ. Όλα αυτά τα βλέπει ως πηγή επαγγελματικού άγχους πάνω από το 70% των εκπαιδευτικών.

ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗΣ

Όταν δεν βλέπεις νόημα στη δουλειά σου – όταν δεν νιώθεις ικανοποίηση από τη δουλειά σου

Ας πάρουμε τα πράγματα με μια σειρά: η αναμονή του διορισμού, συνήθως πολύχρονη, η αλλεπάλληλη τοποθέτηση σε θέσεις «αναπληρωτή», και οι μετακινήσεις σε διάφορες περιοχές του ελλαδικού χώρου λιπαίνουν το έδαφος της επαγγελματικής εξουθένωσης του εκπαιδευτικού.

Ας αρχίσουμε από τον πτυχιούχο μιας καθηγητικής σχολής ο οποίος ενδιαφέρεται να βρει μια θέση εκπαιδευτικού στη σχολική εκπαίδευση. Και για να μη μιλάμε στον αέρα ας δούμε τι προβλέπει ο νέος νόμος για τις προσλήψεις των εκπαιδευτικών: Ακούστε λοιπόν: τελειώνει κάποιος π.χ τη φιλολογία. Για να έχει τη δυνατότητα απλά να διεκδικήσει μια θέση στη σχολική εκπαίδευση πρέπει να ολοκληρώσει ξέχωρα από τα άλλα τα μαθήματά του ένα εξάμηνο σπουδών εντός ή εκτός των προπτυχιακών του σπουδών για να λάβει Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής Επάρκειας. Μετά από αυτό πρέπει να στοχεύσει σε πιστοποίηση ξένης γλώσσας και χειρισμού Η/Υ καθώς αυτά του προσφέρουν κάποια μόρια. Παράλληλα, πρέπει να επιστρέψει σε φροντιστηριακά θρανία για να μπορέσει να πάρει μέρος σε κάποιον ή σε κάποιους διαγωνισμούς του ΑΣΕΠ. Παράλληλα πρέπει να έχει στο νου του κάποιο μεταπτυχιακό καθώς και αυτό μοριοδοτείται. Ωστόσο όλα αυτά πρέπει να συνδυαστούν με όργωμα της επαρχίας για να μαζευτούν μόρια εφόσον βέβαια έχει εξασφαλίσει μια κάποια χρηματοδότηση από την οικογένεια. Αν όλα αυτά πάνε καλά και η οικογένεια έχει τη δυνατότητα να τον χρηματοδοτεί περίπου 5-10 χρόνια μετά την κτήση του πτυχίου του δίνει στο ΑΣΕΠ, σε έναν διαγωνισμό που είναι τροχός της τύχης και που απαξιώνει  το ίδιο του το πτυχίο. Σε περίπτωση που ανήκει στο προνομιούχο 5% περίπου και έχει προβιβάσιμο βαθμό στο διαγωνισμό δεν έχει καθόλου σίγουρο ότι αυτό θα του ανοίξει την πόρτα του σχολείου. Αν ξεπεράσει και αυτό το εμπόδιο και προσληφθεί τότε για δυο χρόνια κινδυνεύει να μετατραπεί σε υπήκοο καθώς θα βρεθεί κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του μέντορα του σχολικού σύμβουλου και του διευθυντή που μπορούν, με βάση το θεσμικό πλαίσιο να τον οδηγήσουν στην αφετηρία με μια αρνητική κρίση. Το νέο αυτό νομοθετικό πλέγμα μπορεί να δημιουργήσει πραίτορες και υπηκόους. Αυτό μπορεί να είναι το έδαφος για να έχουμε μια νέας μορφής επαγγελματική εξουθένωση του εκπαιδευτικού, από τα αποδυτήρια, δηλαδή από τα πρώτα χρόνια της επαγγελματικής του πορείας.

Ας έρθουμε τώρα στους εκπαιδευτικούς που έχουν 5 ή 10 ή 20 χρόνια υπηρεσίας. Σε ποιο ακριβώς περιβάλλον ζουν και εργάζονται; Ποιο είναι το υπαρκτό σχολείο;

Μιλάμε για το σχολείο των δυσαρεστημένων. Αυτή είναι η σωστή ονομασία του σημερινού σχολείου που βιώνει ο εκπαιδευτικός. Ας προσέξουμε

Οι γονείς είναι δυσαρεστημένοι καθώς πληρώνουν πολύ ακριβά τη φοίτηση των παιδιών τους  στην κατ΄ επίφαση δημόσια και δωρεάν εκπαίδευση. Μάλιστα η δυσαρέσκειά τους τροφοδοτείται δικαίως, ακόμη περισσότερο σήμερα, αφού η «επένδυση» στο σχολικό των παιδιών τους, έχει όλο και λιγότερη «απόδοση» όπως αποδεικνύει η καθημερινή εμπειρία και τα στατιστικά στοιχεία με τους δεκάδες χιλιάδες άνεργους, ετεροαπασχολούμενους και υποαπασχολούμενους πτυχιούχους. Ας τους ρωτήσουμε ποιος νομίζουν ότι φταίει: ο εκπαιδευτικός.

Οι μαθητές είναι δυσαρεστημένοι γιατί «ροκανίζουν» την εφηβεία τους στο τρίγωνο σχολείο – φροντιστήριο – ιδιαίτερο σ΄ ένα «εκπαιδευτικό σύστημα αμάθειας». Περισσότερο από ποτέ το σχολείο βιώνεται από τους πρωταγωνιστές του ως χώρος «εξεταστικής θυσίας», σαν μια άχαρη και ψυχρή «αίθουσα αναμονής» στην οποία αναγκαστικά περιμένει ο μαθητής μέχρι να έρθει η ώρα του μοιράσματος των τίτλων. Ας τους ρωτήσουμε τι νομίζουν ότι ευθύνεται για την άχαρη ζωή τους: Ο εκπαιδευτικός

Οι εκπαιδευτικοί είναι δυσαρεστημένοι γιατί παράλληλα με τα οικονομικά προβλήματα που τους οδηγούν στην αναζήτηση δεύτερης δουλειάς,  βαραίνουν και τα βαριεστημένα μάτια των μαθητών που προγυμνάζονται στο διπλανό φροντιστήριο ενώ από την άλλη «πλακώνονται» από το εχθρικό υπονοούμενο της κοινής γνώμης που έντεχνα κατευθύνεται να τους θεωρεί μοναδικούς υπεύθυνους.

Πλησιάζουμε την καρδιά του προβλήματος. Ξέρετε ποιο γεγονός  μπορεί να σπάσει το ηθικό ενός εκπαιδευτικού περισσότερο ακόμη και από την οικονομική θηλιά που του έχει βάλλει το Υπουργείο Παιδείας; Γιατί να διαβάσω δάσκαλε;

Ας δούμε τώρα ορισμένες πιο χειροπιαστές αιτίες

1) Η συμπεριφορά των μαθητών, (όσο το σχολείο απαξιώνεται, όσο ο νέος άνθρωπος απομακρύνεται έντεχνα από την αντίληψη ότι η γνώση είναι δύναμη που μπορεί να αλλάξει τον κόσμο αρκεί να κάνει συλλογικά όνειρα, όσο οι επαγγελματικές προοπτικές στενεύουν, όσο ο εκπαιδευτικός σπρώχνεται να αντιμετωπίσει το μαθητή χωρίς τη λογική της διαπαιδαγώγησης, τόσο θα αυξάνουν τα φαινόμενα της σχολικής παραβατικότητας, το φτύσιμο και η παγερή αδιαφορία),

2) οι κακές εργασιακές σχέσεις, (μισθός, εξέλιξη, έλλειψη εποπτικού υλικού, η αίσθηση ότι δεν ελέγχει αυτά που συμβαίνουν στο χώρο εργασίας του, η αίσθηση ότι δεν τον λαμβάνουν καθόλου υπόψη στις εκπαιδευτικές αλλαγές , το ραβε – ξήλωνε),

3) Η καλλιέργεια ανταγωνιστικού κλίματος μεταξύ των εκπαιδευτικών, η ανασφάλεια της αρνητικής αξιολόγησης,

4) Οι οργανωτικές απαιτήσεις της εκπαίδευσης, και συγκεκριμένα, η ανάγκη συνεχούς παρακολούθησης και ολοκλήρωσης του αναλυτικού προγράμματος σε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια, (για παράδειγμα στα Λύκεια με τις πανελλαδικές. Το σχολείο και η μαθησιακή διαδικασία αντιμετωπίζεται σαν μια εταιρεία τραίνων που το μόνο που ενδιαφέρει είναι να τηρηθούν τα ωράρια)

5) Η αδυναμία του να αντεπεξέλθει στα διδακτικά του καθήκοντα, είτε λόγω απειρίας είτε λόγω ανεπάρκειας (ανεπαρκή επιμόρφωση, αλλαγές στο γνωστικό και διδακτικό αντικείμενο)

6) Η διάψευση των προσδοκιών του για το ρόλο του στην εκπαίδευση, η αίσθηση της εγκατάλειψης και ο συμβιβασμός με την υπάρχουσα κατάσταση.

ΜΕΡΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

Καθηγητής σε εσπερινό σχολείο στο κέντρο της Αθήνας

Όταν πήγε για πρώτη φορά σε εσπερινό γυμνάσιο, πριν πολλά χρόνια, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα πίστευε ότι οι μαθητές του, αν όχι όλοι οι περισσότεροι, είχαν κάποια βλάβη στον εγκέφαλο. Δεν μπορούσε αλλιώς να εξηγήσει πως μετά από μια αναλυτική παρουσίαση του μαθήματος, δεν μπορούσαν να αρθρώσουν κουβέντα. Είχε αρχίσει να καταρρακώνεται καθώς κάθε μέρα όλες του οι προσπάθειες να κάνει όσο το δυνατόν καλύτερο μάθημα κατέληγε στο ίδιο αποτέλεσμα. Η συντριπτική πλειονότητα των μαθητών δεν μπορούσε να απαντήσει μετά το τέλος της παράδοσης του μαθήματος σε στοιχειώδεις ερωτήσεις. Σκέφτονταν να φύγει από το σχολείο, αισθανόταν άχρηστος, όταν κάποια στιγμή ένας μαθητής ανέφερε έναν παίκτη του Ολυμπιακού που αυτός αγνοούσε. Στην τάξη τότε άρχισε μια συζήτηση όπου τα παιδιά έλεγαν λεπτομέρειες με ονόματα παικτών διαφόρων ομάδων που αυτός αγνοούσε παντελώς. Στο τέλος ένας μαθητής τον ρώτησε αν μπορούσε να πει το όνομα του τερματοφύλακα του Παναθηναικού ή το όνομα ενός οποιουδήποτε παίκτη. Τότε κατάλαβε. Δεν τον ενδιέφερε εδώ και πολλά πολλά χρόνια οτιδήποτε είχε σχέση με το ποδόσφαιρο και τα αυτιά του ήταν βουλωμένα στα ονόματα των ποδοσφαιριστών. Αυτό συνέβαινε και με τους μαθητές. Δεν μπορούσαν να απαντήσουν σε καμιά ερώτηση του μαθήματος όχι γιατί είχαν βλάβη στον εγκέφαλο αλλά γιατί δεν τους ενδιέφερε καθόλου το μάθημα. Άκουγαν τη φωνή του την ώρα που τους έλεγε το μάθημα ίδια με τον ήχο μιας μοτοσικλέτας ή τους θορύβους που έρχονταν από την αυλή.

Έπρεπε να βρει άλλον τρόπο να μιλήσει στα παιδιά. Έφαγε πολλά μαθήματα για να δοκιμάζει να τους τραβήξει το ενδιαφέρον συζητώντας στην αρχή ότι τους τραβούσε το ενδιαφέρον. Έμεινε πίσω στην ύλη αλλά τα παιδιά άρχισαν να τον εμπιστεύονται και να τον ακούνε. Ο σχολικός σύμβουλος που ήρθε στο σχολείο ζήτησε από όλους τους καθηγητές της ειδικότητας του το βιβλίο ύλης. Είχε μείνει πίσω. Δέχθηκε παρατήρηση.

ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ πριν μερικά χρόνια

Η ύλη – Δύσκολη τάξη, πολλά μαθησιακά προβλήματα. Προσπάθησε να καλύψει κενά που υπήρχαν, προχωρούσε το μάθημά της μόνο εφόσον ένιωθε ότι οι μαθητές της είχαν κατανοήσει. Στη μέση της χρονιάς έπαθε πανικό. Ήταν πίσω στην ύλη, πιέστηκε να τρέξει, όλα έγιναν χωρίς νόημα.

ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΣΕ ΕΣΠΕΡΙΝΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

Δεν ήξεραν λέξη ελληνικά.

Κάτι παράξενο συνέβαινε. Μπήκε στην τάξη 15 μέρες μετά την έναρξη των μαθημάτων καθώς ήταν στη διάθεση του ΠΥΣΔΕ και ήρθε να καλύψει κενό.

Απευθύνθηκα στο γραφείο.

ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΣΕ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΤΗ ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ

Κατάλαβα ότι με κοροιδεύουν. Το Υπουργείο χάλασε τον κόσμο για να ανακοινώσει ότι τώρα κάθε μαθητής θα έχει τον υπολογιστή του στην τάξη και θα άρχιζε με πλοηγό το δάσκαλο το διαδικτυακό ταξίδι της γνώσης. Το μόνο που έγινε ήταν κάποιοι να πουλήσουν ακριβά 100.000 υπολογιστές. Δεν υπήρχε καμιά μέριμνα, καμιά υποδομή για να μπορέσει να γίνει το μάθημα με υπολογιστή. Δεν υπήρχε καν ιντερνετ. Ένιωσα μια τεράστια απογοήτευση από την κοροιδία και παράλληλα με έπιασε απελπισία. Κατάλαβα ότι δεν ορίζω τη δουλειά μου, ότι αυτοί που έχουν την ευθύνη της εκπαίδευσης αντιμετωπίζουν το σχολείο, τον καθηγητή, το μαθητή διαχειριστικά και επικοινωνιακά.

1. Άρθρο του ψυχίατρου Δρ. Αναστάσιου Πλατή Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα: Πρόοδος 26.05.07

Η παρεξηγημένη διαταραχή – TO BHMA.

ΣΧΟΛΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ – 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ.

Ενημέρωση μαθητών εκπαιδευτικών και μαθητών για τους φορείς του ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου.

084-099.pdf (application/pdf Object).

ΕΛΜΕ Χίου: Σχετικά με την εισαγωγική επιμόρφωση.

21/10/2010 – 21:24

ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ

ΣΤΗ Β’ ΕΛΜΕ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ

Κάλυμνος 21-10-2010

Για τα ΠΕΚ

Στον τρόπο διεξαγωγής των φετινών ΠΕΚ φωτογραφίζεται αρκετά καθαρά η νέα πολιτική του Υπουργείου Παιδείας. Αποφάσισαν και διέταξαν, παρά τις όποιες αντιδράσεις, τα ΠΕΚ να γίνουν Σαββατοκύριακα (!) στο μέσο της σχολικής χρονιάς. Πρόκειται για μια ανάλγητη πολιτική που απαιτεί την πειθάρχηση και την υποταγή σε κάθε παράνομη ή παράλογη απαίτηση της διοίκησης.

Απαιτούν από νεοδιόριστους και αναπληρωτές (που ακόμα δεν έχουν δει μισθό) να επωμιστούν το κόστος μετακινήσεων και διανυκτερεύσεων, για να παρακολουθήσουν τα ΠΕΚ στη Ρόδο, και μάλιστα σε τέσσερα Σαββατοκύριακα (μόνο για την Α’ φάση)! Για τους συναδέλφους των μικρών νησιών ενδεχομένως το κόστος να είναι ακόμη μεγαλύτερο, αφού για να βρεθούν δυο μέρες στη Ρόδο, θα χρειαστεί να πληρώσουν περισσότερες διανυκτερεύσεις γιατί δεν υπάρχει ανταπόκριση. Με τον εκβιασμό της μονιμοποίησης απαιτούν από συναδέλφους να καταθέσουν το ένα τουλάχιστον από τα 12 τσεκουρεμένα μηνιάτικα που μας απέμειναν για να παρακολουθήσουν ΠΕΚ. Με δεδομένο ότι κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί την άμεση οικονομική αποζημίωση για όλα αυτά τα έξοδα (χρωστάνε από το 2008 και όχι μόνο για τα ΠΕΚ), ποιος αλήθεια αναλαμβάνει την ευθύνη για αυτή την απόφαση; Ποιος παίρνει την ευθύνη να απαντήσει στον συνάδελφο που δεν αντέχει αυτό το οικονομικό βάρος ότι δε θα μονιμοποιηθεί;

Όπως αγνόησαν την οικονομική πραγματικότητα και τους συναδέλφους, έτσι αγνόησαν τους μαθητές και τα σχολεία που για πολλές μέρες θα χρειαστεί να λειτουργήσουν με κενά και προβλήματα. Και όλα αυτά για μια επιμόρφωση η οποία δεν έχει κανένα κύρος και τα αποτελέσματα της οποίας τίθενται υπό διαρκή αμφισβήτηση από την συντριπτική πλειοψηφία των εκπαιδευτικών.

– Απαιτούμε να γίνει επαναπρογραμματισμός των ΠΕΚ, ώστε για τους συναδέλφους της περιοχής της ΕΛΜΕ να πραγματοποιηθούν τουλάχιστον σε ένα νησί του Βόρειου Συγκροτήματος της Δωδεκανήσου σε 1 συνεχόμενη βδομάδα μαθημάτων για να αποφευχθούν οι συνεχείς μετακινήσεις ή στη χειρότερη περίπτωση να μπορεί κάποιος συνάδελφος για σοβαρούς λόγους να παρακολουθήσει τα ΠΕΚ σε άλλη περιοχή.

– Κανείς δεν έχει το δικαίωμα, με μια απλή εγκύκλιο, να εκβιάζει τους συναδέλφους (με το διακύβευμα του διορισμού) να δαπανήσουν ένα τουλάχιστον μισθό σε  ταξίδια κτλ. Απαιτούμε να  καλυφθούν τα όποια έξοδα απευθείας από τη διοίκηση και τον ΟΕΠΕΚ.

– Καλούμε τις άλλες παρατάξεις και την ΕΛΜΕ να πάρει θέση για το ζήτημα και να συντονίσει την αναγκαία δράση (ανακοίνωση, μαζέματα νεοδιόριστων, παρέμβαση στη διοίκηση, κτλ) με βάση και το πρόσφατο κάλεσμα της ΟΛΜΕ αλλά και το πρωτοπόρο παράδειγμα άλλων ΕΛΜΕ.

– Απαιτούμε από τους αιρετούς, που κατά τα άλλα ζητάνε αυτές τις μέρες την ψήφο μας επειδή «νοιάζονται για το συνάδελφο» να πάρουν θέση για το ζήτημα.

– Καλούμε τους νεοδιόριστους να ΜΗ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ στην επιμόρφωση αν δεν ικανοποιηθούν τα δίκαια αυτά αιτήματα, με βάση και το κάλεσμα της ΟΛΜΕ.

-Αν δεν ικανοποιηθούν τα δίκαια και λογικά αιτήματα σε σχέση με τα ΠΕΚ που θέτει η ανακοίνωση της ΟΛΜΕ, απαιτούμε η παρακολούθηση των φετινών ΠΕΚ να μην αποτελεί προϋπόθεση για την μονιμοποίηση των συναδέλφων

alfavita.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ  ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

Βαθμός Ασφαλείας …………….

Μαρούσι,               13-10-2010

Αριθ. Πρωτ.            128145/Γ2

Βαθ. Προτερ. ………………………

ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ
Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α΄

Περιφερειακές Διευθύνσεις

Εκπαίδευσης.

ΘΕΜΑ: «Ομαλή λειτουργία των σχολικών μονάδων»

Σε σχέση με το θέμα της αντιμετώπισης των κινητοποιήσεων των μαθητών επισημαίνεται η ευθύνη και ο καθοριστικός ρόλος, τον οποίο μπορούν να ασκήσουν τόσο τα στελέχη της εκπαίδευσης – πρωτίστως ο Διευθυντής κάθε Σχολικής Μονάδας, αλλά και ο Διευθυντής Εκπαίδευσης, ο Προϊστάμενος Γραφείου και ο Περιφερειακός Διευθυντής – όσο και οι εκπαιδευτικοί σε κάθε σχολείο. Βασικός στόχος είναι η ομαλή λειτουργία των σχολείων και η αποφυγή της απώλειας πολύτιμου διδακτικού χρόνου. Με βάση το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο[i], μπορούν να εφαρμοστούν οι ακόλουθες πρακτικές:

Α. Αξιοποίηση όλων των πλαισίων διαλόγου και επικοινωνίας με τους μαθητές

– Εξάντληση των δυνατοτήτων διαλόγου με τα 15μελή Συμβούλια και τις μαθητικές κοινότητες. Ο διάλογος πρέπει να γίνεται σε κλίμα σεβασμού, αποδοχής, υπευθυνότητας, αλληλοκατανόησης, αποφυγής αντεγκλήσεων και εντάσεων και με επίγνωση ότι ακόμα και σε αυτό το πλαίσιο ο ρόλος των εκπαιδευτικών είναι και παιδαγωγικός στην κατεύθυνση της δημοκρατικής λειτουργίας.

– Εξάντληση των πλαισίων και των ευκαιριών επικοινωνίας και επαφής με τους μαθητές. Στην κατεύθυνση αυτή καθοριστική μπορεί να είναι η συμβολή των εκπαιδευτικών, οι οποίοι έχοντας καθημερινή επαφή με τους μαθητές έχουν αναπτύξει τις σχέσεις και τους διαύλους επικοινωνίας που τους επιτρέπουν να συζητούν με τους μαθητές, τόσο κατά το διάστημα των συζητήσεων που προηγούνται μιας κινητοποίησης, όσο και κατά τη διάρκειά της.

– Ενεργοποίηση των Σχολικών Συμβουλίων. Το Σχολικό Συμβούλιο, στο οποίο εκπροσωπούνται μαθητές, εκπαιδευτικοί, γονείς, τοπική αυτοδιοίκηση, πρέπει να αξιοποιηθεί ως προνομιακός χώρος ανάπτυξης διαλόγου, ανάδειξης και αναζήτησης τρόπων επίλυσης προβλημάτων και εξασφάλισης συναίνεσης. Στο πλαίσιό του μπορούν οι μαθητές έγκαιρα να θέσουν τα προβλήματα που τους απασχολούν. Για το σκοπό αυτό, όπως προβλέπεται (άρθρο 51 του Ν. 1566/85) «ο Διευθυντής της σχολικής μονάδας συγκαλεί το σχολικό συμβούλιο, προκειμένου να λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα για την ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία του σχολείου», και μάλιστα λόγω του κατεπείγοντος της περίπτωσης «είναι δυνατόν η πρόσκληση να επιδίδεται στα μέλη την προηγούμενη της συνεδρίασης». Στην περίπτωση που δεν υπάρχει δυνατότητα συνεδρίασης στο χώρο του σχολείου, πρέπει να βρεθεί λύση με την αναζήτηση κατάλληλου χώρου σε όμορη σχολική μονάδα της Α/θμιας εκπαίδευσης ή στο γραφείο της αντίστοιχης Διεύθυνσης Εκπαίδευσης ή στο δήμο.

Β. Εξασφάλιση πλήρους ενημέρωσης μαθητών, γονέων, τοπικής κοινωνίας

– Συγκέντρωση όλης της απαραίτητης πληροφόρησης σχετικά με τις πολιτικές του Υπουργείου Παιδείας, αλλά και σχετικά με θέματα τοπικού ενδιαφέροντος που απασχολούν τους μαθητές.

– Πρόσκληση του Διευθυντή Εκπαίδευσης ή του Προϊσταμένου Γραφείου ή του Περιφερειακού Διευθυντή, προκειμένου να υπάρξει άμεση ενημέρωση των μαθητών, των γονέων και της τοπικής κοινωνίας και αποσαφήνιση διαφόρων πτυχών θεμάτων που απασχολούν τους μαθητές.

Γ. Διαμόρφωση κοινού πλαισίου αντιμετώπισης (αποφυγή σύγχυσης)

– Αξιοποίηση του Συλλόγου Διδασκόντων για τη διεξοδική συζήτηση των προβλημάτων που απασχολούν τους μαθητές, για την πλήρη ενημέρωση όλων των εκπαιδευτικών και για τη διαμόρφωση κατά το δυνατόν κοινής άποψης, πάνω στον τρόπο αντιμετώπισης των προβλημάτων, στο περιεχόμενο και τον τρόπο ενημέρωσης των μαθητών.

– Τακτική επικοινωνία με το Σύλλογο Γονέων του σχολείου. Η πρακτική αυτή συμβάλλει καθοριστικά στην ενεργοποίηση του Συλλόγου Γονέων και των μελών του, αλλά και αποτελεί πλαίσιο για τη διαμόρφωση κοινής άποψης, πάνω στον τρόπο αντιμετώπισης των προβλημάτων, στο περιεχόμενο και τον τρόπο ενημέρωσης των μαθητών.

– Αξιοποίηση όλων των ευκαιριών επικοινωνίας με τους γονείς των μαθητών (επίδοση ελέγχων, εορταστικές εκδηλώσεις κ.λ.π.) για τη συζήτηση των θεμάτων που πιθανόν απασχολούν τα παιδιά τους, για τη διαμόρφωση συναντίληψης και τη δημιουργία θετικού σχολικού κλίματος.

– Ενημέρωση του βοηθητικού προσωπικού του σχολείου, η συμβολή του οποίου μπορεί να είναι σημαντική στην αποφυγή προβλημάτων που προκύπτουν αλλά και στη διαμόρφωση θετικού κλίματος.

[1]: Ισχύον θεσμικό πλαίσιο:

Κινητοποιήσεις μαθητών:

–          Απώλεια διδακτικών ωρών: 22143/Γ2/21.2.08 (ΦΕΚ 357 Β΄)

–          Διατάραξη ομαλής λειτουργίας σχολείων: Π.Ν.Π. 4.12.1999 (ΦΕΚ. 272  Α΄)

Σχολικό Συμβούλιο:

–          α) Ν.1566/85 (ΦΕΚ 167 Α΄) άρθρο 51, β) Ν.2621/98 (ΦΕΚ 136 Α΄) άρθρο 2,

γ) Δ4/543/21.10.98 (ΦΕΚ 1174 Β΄), δ) Δ4/309/27.5.87 ΥΠ.Ε.Π.Θ.

Η ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΧΡΙΣΤΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΥ

Εσωτ. Διανομή

·       Γρ. Υφυπουργού

·       Γρ. Γενικού Γραμματέα

·       Γρ. Ειδικού Γραμματέα

·       Δ/νση Ιδιωτικής Εκπ/σης

·       Δ/νση Εκκλησιαστικής Εκπ/σης

·       Δ/νση Ξένων & Μειονοτικών Σχολείων

·       Δ/νση Εδικής Αγωγής

·       Δ/νση ΠΟΔΕ

·       Δ/νση Φυσικής Αγωγής

·       Δ/νση ΣΕΠΕΔ

·       Δ/νση Σπουδών Δ.Ε. Τμ. Α΄& Γ΄

Ο Οδηγός του Επιμορφουμένου αποτελεί μία προσπάθεια που στοχεύει όχι στον
περιορισμό της αυτενέργειας και της πρωτοβουλίας της δικής σας και των
επιμορφωτών αλλά στην αποσαφήνιση, στο μέτρο του δυνατού, του περιεχομένου
του Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης 2010-11 και στη διασφάλιση της
ποιότητάς του.
Ο Οδηγός θα αναρτηθεί και στην ιστοσελίδα του Ο.ΕΠ.ΕΚ., όπου θα είναι διαθέσιμο
και συμπληρωματικό υλικό.
Συγγραφική Ομάδα
Θεοφάνης Βαλμάς, Σχολικός Σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Αγάθη Γεωργιάδου, Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
Παναγιώτης Πήλιουρας, Σχολικός Σύμβουλος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Μαρία Σαλαγιάννη, Σχολική Σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής
Μιχάλης Σαλίχος, Σχολικός Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
Κατερίνα Σκιά, Σχολική Σύμβουλος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
Συντονίστρια της Ομάδας: Αγάθη Γεωργιάδου
Εποπτεία: Γιώργος Μπαγάκης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παν. Πελοποννήσου,
Πρόεδρος του Ο.ΕΠ.ΕΚ.
1
Περιεχόμενα
Περιεχόμενα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Ι. ΦΑΣΕΙΣ, ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟΠΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑ ΦΑΣΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
ΙΙ. ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΚΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
ΤΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
ΙΙΙ. ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
V. ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ ΦΑΣΕΩΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΠΕΔΙΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Α΄ ΦΑΣΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1ο ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2ο ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
3ο ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Β΄ ΦΑΣΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Γ΄ ΦΑΣΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
2
Ι. ΦΑΣΕΙΣ, ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΤΟΠΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑ ΦΑΣΗ
Το Πρόγραμμα είναι συνολικής διάρκειας εκατό (100) διδακτικών ωρών και
περιλαμβάνει τρεις (3) Φάσεις. Είναι ενιαίο και για τις τρείς (3) βαθμίδες της
εκπαίδευσης και είναι αναγκαίο να προσαρμοστεί από τα κατά τόπους Π.Ε.Κ. στα
αντίστοιχα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών, χωρίς να καταστρατηγούνται οι
βασικές του αρχές. Οι Φάσεις του Προγράμματος είναι διαδοχικές και
διαρθρώνονται γύρω από τρεις (3) βασικές διαστάσεις: τη γνωστική, την πρακτική
και την αναστοχαστική. Η παρακολούθηση του Προγράμματος έχει υποχρεωτικό
χαρακτήρα και διαφοροποιείται με βάση τον χρόνο προϋπηρεσίας των
εκπαιδευτικών.
 Η Α’ Φάση του Προγράμματος για τους νεοδιόριστους εκπαιδευτικούς διαρκεί
εξήντα (60) διδακτικές ώρες και για τους αναπληρωτές τριάντα (30) διδακτικές
ώρες. Αρχίζει από τις 18 Οκτωβρίου 2010 και ολοκληρώνεται στις 17
Δεκεμβρίου 2010.
 Η Β’ Φάση του Προγράμματος υλοποιείται εντός του μηνός Φεβρουαρίου και
διαρκεί τριάντα (30) διδακτικές ώρες.
 Η Γ΄ Φάση υλοποιείται στο τέλος του σχολικού έτους, από τις 15 έως τις 21
Ιουνίου 2011, και περιλαμβάνει δέκα (10) διδακτικές ώρες.
Τη Β’ και Γ’ Φάση παρακολουθούν οι νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι
κατά τη στιγμή του διορισμού τους έχουν διδακτική προϋπηρεσία σε σχολεία
Πρωτοβάθμιας ή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης λιγότερη από οκτώ (8) μήνες και
έχουν παρακολουθήσει την Α’ Φάση της Εισαγωγικής Επιμόρφωσης. Το Ωρολόγιο
Πρόγραμμα διαμορφώνεται από το Συντονιστικό Συμβούλιο του Π.Ε.Κ.. Ο τόπος
υλοποίησης των Φάσεων του Προγράμματος ορίζεται με απόφαση του
Συντονιστικού Συμβουλίου του Π.Ε.Κ., είτε στην έδρα του, είτε σε άλλες πόλεις της
περιοχής ευθύνης του, με γνώμονα τη διευκόλυνση της συμμετοχής των
επιμορφουμένων στο Πρόγραμμα και τη δημιουργία τμημάτων. Στη διαμόρφωση
του Προγράμματος λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες των εκπαιδευτικών καθώς και
οι κατά τόπους γεωγραφικές συνθήκες.
3
ΙΙ. ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΚΑΙ Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ
ΤΟΥ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Το Πρόγραμμα της Εισαγωγικής Επιμόρφωσης 2010-11 διέπεται από ορισμένες βασικές
αρχές, ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τις προσδοκίες σας. Το θεματικό
περιεχόμενο και των τριών Φάσεων εστιάζει και στοχεύει:
 στη σύνδεσή του με τις ανάγκες της τάξης και του σχολείου
 στην επικέντρωση σε πραγματικά προβλήματα και εφαρμογές και
 στην αντιμετώπιση ζητημάτων που, κατά κανόνα, απασχολούν τους
νεοδιόριστους και αναπληρωτές εκπαιδευτικούς κατά την άσκηση του έργου
τους.
Οι επιμορφωτές έχουν στη διάθεσή τους έναν Οδηγό του Επιμορφωτή, που
αποσαφηνίζει και περιγράφει, στο μέτρο του δυνατού, το περιεχόμενο του
Προγράμματος Εισαγωγικής Επιμόρφωσης 2010-11. Φυσικά, στον διαθέσιμο χρόνο
και ανάλογα με τις συνθήκες και τους επιμορφωτές που θα διδάξουν στα κατά
τόπους Π.Ε.Κ., θα γίνουν επιλογές από τα προτεινόμενα θέματα. Ο επιμορφωτής, εκ
των πραγμάτων, δεν είναι «αυθεντία» αλλά συντονιστής που οφείλει να σας
κινητοποιήσει και να συνεργαστεί δημιουργικά μαζί σας, να σας εμπλέξει σε όλα τα
στάδια της επιμορφωτικής διαδικασίας, να αξιοποιήσει τις απόψεις σας και να
δημιουργήσει κλίμα επικοινωνίας, συνεργασίας και αμοιβαίου σεβασμού,
ενθαρρύνοντας τον ανοιχτό διάλογο και την κριτική σκέψη μέσα από κατάλληλες
ερωτήσεις ή δραστηριότητες.
Για τον σκοπό αυτό, κατά την πρώτη μέρα της επιμορφωτικής διαδικασίας
θα σας ζητηθεί να αυτοπαρουσιαστείτε, να μιλήσετε και ενδεχομένως να
καταγράψετε τις επιμορφωτικές σας ανάγκες, ώστε να βοηθήσετε τον επιμορφωτή
να εστιάσει περισσότερο σε όσα ζητήματα θεωρείτε πιο αναγκαία.
ΙΙΙ. ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
Η μεθοδολογία και οι επιμορφωτικές τεχνικές που θα μπορούσε να υιοθετήσει ο
επιμορφωτής, στηρίζονται σε σύγχρονες αρχές εκπαίδευσης των ενηλίκων αλλά θα
μπορούσαν εξίσου, με την κατάλληλη προσαρμογή, να αξιοποιηθούν και στη δική
σας εργασία στο σχολείο. Η επιμόρφωση θα λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά για
σας, αν αξιοποιήσετε την εμπειρία σας ως ενηλίκων, τις προσωπικές σας αντιλήψεις
και παραδοχές για να αναστοχαστείτε και να συζητήσετε ποιες από αυτές τις
μεθοδολογικές αρχές και τεχνικές που βιώσατε ως επιμορφούμενοι είναι
κατάλληλες και για τις δικές σας διδασκαλίες στην τάξη, ποια ζητήματα σας
δυσκολεύουν και τί θα θέλατε να αποφύγετε στο μέλλον. Οι κυριότερες
επιμορφωτικές τεχνικές είναι:
 Εισήγηση
 Συζήτηση
 Ομάδες εργασίας
4
 Καταιγισμός ιδεών (brainstorming)
 Εκτέλεση προσχεδιασμένης εργασίας
 Προσομοίωση / Παιχνίδι ρόλων
 Μελέτη περίπτωσης / Επίλυση προβλήματος
V. ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ ΦΑΣΕΩΝ
ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΠΕΔΙΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Α΄ ΦΑΣΗ
Τα Θεματικά Πεδία του Προγράμματος της Α΄ Φάσης θα μπορούσαν να
περιγραφούν αναλυτικότερα ως εξής:
1ο ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
Η συζήτηση για τις προσδοκίες και τις επιδιώξεις σας έχει στόχο να σας βοηθήσει να
σκεφτείτε τον δικό σας ρόλο ως εκπαιδευτικών, τί ζητάτε και τί αξιοποιείτε από
τους μαθητές σας με βάση και τις δικές σας γνώσεις, εμπειρίες και αναπαραστάσεις
για το πώς μαθαίνουν οι μαθητές σε ό,τι αφορά στα αντικείμενα που διδάσκετε.
Σήμερα διεθνώς υποστηρίζεται ότι ένα από τα σημαντικότερα προσόντα του καλού
εκπαιδευτικού είναι η κριτική και αναστοχαστική του διάθεση, το «ερευνητικό του»
ενδιαφέρον και η προσπάθειά του για τη διαρκή βελτίωση της εργασίας του. Στο
πλαίσιο αυτό και για τη δική σας επαγγελματική εξέλιξη είναι σημαντικό να
συνειδητοποιήσετε στη διάρκεια της επιμόρφωσης ενδεχόμενες αντιφάσεις
ανάμεσα σε αυτά που επιδιώκετε ως εκπαιδευτικοί και στις καθημερινές σας
πρακτικές, ιδιαίτερα κατά τη διαχείριση κρίσιμων καταστάσεων.
Είναι αναγκαίο, επίσης, να συμβάλετε στη συζήτηση για το διδακτικό
παιδαγωγικό συμβόλαιο που διαμορφώνετε με τους μαθητές σας, με την έννοια
του συνόλου των ρητών κανόνων και στόχων που θέτετε για την τάξη σας αλλά και
5
1α. Βασικές αρχές διαχείρισης σχολικής τάξης
Σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας
(προσδοκίες και επιδιώξεις των εκπαιδευτικών, διαμόρφωση-
διαπραγμάτευση παιδαγωγικού και διδακτικού συμβολαίου,
παιδαγωγικές/διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές, ζητήματα
συμπεριφοράς, εναλλακτικά περιβάλλοντα μάθησης)
τις αρχές και τις διαδικασίες με τις οποίες το διαπραγματεύεστε και δεν το
επιβάλλετε στην τάξη. Η συζήτηση αυτή μπορεί να φέρει στο προσκήνιο τη σημασία
πολλών πτυχών αλλά και άρρητων πλευρών της καθημερινής σας πρακτικής και να
σας βοηθήσει να συνειδητοποιήσετε και να αξιοποιήσετε τις προσεγγίσεις και
πρακτικές που διαθέτετε ως εκπαιδευτικοί για να ανταποκριθείτε στις προκλήσεις
του επαγγέλματός τους.
Η ενότητα αυτή είναι αλληλένδετη με σύγχρονους προβληματισμούς από τη
διδακτική του εκάστοτε αντικειμένου. Τα θέματα αυτά και οι προβληματισμοί
μπορούν να αναδειχθούν καλύτερα στις εικονικές διδασκαλίες και ακόμα καλύτερα
στη φάση των δειγματικών διδασκαλιών σε πραγματικές τάξεις.
Ως προς τα θέματα συμπεριφοράς, θα πρέπει να συζητηθούν μερικές
βασικές αιτίες τους καθώς και τρόποι διαφοροποίησης και εξατομίκευσης της
διδασκαλίας σας, ώστε να λάβετε υπόψη σας τους σύνθετους παράγοντες που τα
προκαλούν. Καλό είναι η συζήτηση να μην κινηθεί σε επιφανειακές τοποθετήσεις.
Ένα άλλο ζήτημα που μπορεί να συζητηθεί, είναι το θέμα των «ποινών», ιδίως η
αποβολή από την τάξη, η ευθύνη όλων των παραγόντων που συμμετέχουν στην
εκπαιδευτική διαδικασία στα θέματα πειθαρχίας, ο βαθμός παρέμβασης του
εκπαιδευτικού και οι αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις.
Η αξιοποίηση στην εκπαιδευτική διαδικασία εναλλακτικών περιβαλλόντων
μάθησης, όπως τα Μουσεία, το φυσικό περιβάλλον, οι Τ.Π.Ε., μπορεί να συζητηθεί
σε σχέση κυρίως με τη διδακτική/παιδαγωγική τους διάσταση, την ωφελιμότητα
αλλά και την αποτελεσματικότητά τους ως προς συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς
στόχους. Ιδιαίτερα σημαντικός μπορεί να αποδειχθεί για σας ο προβληματισμός
που αφορά στα κριτήρια επιλογής εναλλακτικών περιβαλλόντων μάθησης, καθώς
και τις δυνατότητες βιωματικής και ενεργητικής μάθησης, διαφοροποίησης της
διδασκαλίας και διαχείρισης της τάξης που αυτά προσφέρουν. Στο ίδιο πλαίσιο θα
παρουσιαστούν και οι δυνατότητες που προσφέρουν στην εκπαίδευση τα
Προαιρετικά Προγράμματα (Περιβαλλοντικά, Πολιτιστικά, Αγωγής Υγείας,
Ευρωπαϊκά κ.λπ.).
Με μελέτες περίπτωσης, παραδείγματα από την εμπειρία σας, είναι σημαντικό να
συνειδητοποιήσετε στην ενότητα αυτή τα χαρακτηριστικά που μπορεί να
προσδιορίζουν την ανομοιογένεια μιας τάξης και να βρείτε τρόπους και ρυθμούς
για να διαφοροποιήσετε τη διδασκαλία σας, ώστε να ανταποκρίνεται στις
ψυχολογικές και μαθησιακές διαφορές των μαθητών σας.
6
1β. Διαχείριση της πολυμορφίας του μαθητικού πληθυσμού
(διαφοροποιημένη διδασκαλία, μαθησιακές δυσκολίες, ψυχοκοινωνικές
διαφοροποιήσεις παιδιών και εφήβων, διαπολιτισμική εκπαίδευση)
Tο θέμα των μαθησιακών δυσκολιών απαιτεί και ειδικές γνώσεις, τόσο για
την ανίχνευση όσο και για τη διδακτική και παιδαγωγική διαχείρισή τους. Επειδή,
όμως, δεν είναι δυνατόν στον διαθέσιμο χρόνο να αναπτυχθεί πλήρως, εκ των
πραγμάτων θα επιλεγούν κάποιες βασικές διαστάσεις του.
Η παρουσία στο σχολείο μαθητών με πολιτισμικές διαφορές (αλλοδαπών,
ρομά, μουσουλμανόπαιδων κ.ά.) προσδίδει στην εκπαίδευση, εκτός των άλλων
σκοπών της, και αυτόν της διαμεσολάβησης μεταξύ των διαφόρων πολιτισμών, των
οποίων οι μαθητές είναι φορείς. Η επιμόρφωση, επομένως, θα εστιαστεί στην
ανάπτυξη ή ανάκτηση ικανοτήτων που συμβάλλουν στην εποικοδομητική συμβίωση
μέσα σε πολυπολιτισμικές κοινωνίες. Επίσης, θα αναδείξει σχολικές πρακτικές που
μέσα από μια καθημερινή προσπάθεια διαλόγου, κατανόησης και συνεργασίας
οδηγούν στην αποδοχή και τον σεβασμό του διαφορετικού, στην αναγνώριση της
πολιτισμικής ταυτότητας των μαθητών, στην καταπολέμηση και στην παρεμπόδιση
του σχηματισμού προκαταλήψεων και στερεοτύπων, στην εξάλειψη των
διακρίσεων και του αποκλεισμού. Ειδικότερα, θα διερευνηθεί η δυνατότητα
διαφοροποίησης της διδασκαλίας ανάλογα με το γλωσσικό επίπεδο του μαθητικού
δυναμικού, θα παρουσιαστεί και να συζητηθεί η χρήση πρόσθετου εκπαιδευτικού
υλικού και οι γλωσσικές επικοινωνιακές δραστηριότητες που θα μπορούσαν να
στηρίξουν αποφασιστικά τη διαπολιτισμική εκπαίδευση.
Στο 3ο Θεματικό Πεδίο του Προγράμματος, που αφορά στην αξιολόγηση, θα
αναπτυχθούν θέματα σχετικά με τη διαφοροποίηση στην τάξη. Ωστόσο, ο εισηγητής
της ενότητας 1β θα αναφερθεί στις δυνατότητες αλλά και τις υποχρεώσεις που
απορρέουν από το νομικό πλαίσιο για την αξιολόγηση των μαθητών που
αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες στο σχολείο. Είναι καλό να συζητηθεί
παράλληλα το θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει και τα διοικητικά μέτρα που
προβλέπονται σήμερα για τη θωράκιση και κατοχύρωση των ατόμων με πολιτισμική
διαφορετικότητα, καθώς υπάρχει ανάγκη συνεργασίας όχι μόνο της σχολικής
κοινότητας αλλά και των άλλων φορέων για το θέμα αυτό. Θα παρουσιαστούν,
ακόμα, οι δυνατότητες που προσφέρονται για την ανάπτυξη της διαπολιτισμικής
εκπαίδευσης μέσα από τις Τάξεις Υποδοχής, τα Ολοήμερα Σχολεία, τα Προαιρετικά
Προγράμματα και Δραστηριότητες, η ουσιαστική αξιοποίηση των Τ.Π.Ε..
,
Στο ζήτημα της διά βίου μάθησης θα διερευνηθούν:
7
1γ. Το σχολείο ως πολυδύναμη εκπαιδευτική και πολιτισμική κοινότητα
και ο ρόλος του εκπαιδευτικού σ’ αυτό
(δια βίου μάθηση, ανάπτυξη και αξιοποίηση δραστηριοτήτων του σχολείου
σε συνεργασία με τους γονείς, την εκπαιδευτική και την ευρύτερη κοινότητα,
ολοήμερο σχολείο, ευέλικτη ζώνη)
 η σημασία της διαρκούς επικαιροποίησης των γνώσεων των εκπαιδευτικών
στη σύγχρονη κοινωνία
 η δια βίου μάθηση ως βασικός μοχλός επαγγελματικής ανάπτυξης
Ως προς το ρόλο του εκπαιδευτικού και των γονέων θα διερευνηθούν:
 η συμβολή της συνεργασίας των εκπαιδευτικών, τόσο της ίδιας βαθμίδας και
ειδικότητας όσο και διαφορετικών βαθμίδων και ειδικοτήτων, για τη
μεγιστοποίηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων
 το ζήτημα της διαθεματικότητας, της συνδιδασκαλίας, των δικτύων, των
προαιρετικών προγραμμάτων και δραστηριοτήτων, των σχολικών εκδηλώσεων
 η εμπλοκή των γονέων στην παιδαγωγική/διδακτική διαδικασία αλλά και τα
θετικά αποτελέσματα που μπορεί να προκύψουν από την προσπάθειά αυτή
Το ζητούμενο είναι όχι απλά να συζητηθούν ενδεχόμενα προβλήματα και
δυσλειτουργίες, αλλά να εντοπιστούν καλές πρακτικές και να διερευνηθούν τρόποι
υπέρβασης των προβλημάτων αυτών.
Θα συζητηθεί επίσης πώς μπορεί να αναπτυχθεί ο «διάλογος» και η
συνεργασία του σχολείου με την τοπική και την ευρύτερη κοινότητα και πώς η
συνεργασία μαθητών, εκπαιδευτικών, και γονέων, στο πλαίσιο της τοπικής και της
ευρύτερης κοινότητας, μπορεί να αναδείξει το σχολείο ως πολυδύναμο
εκπαιδευτικό και πολιτισμικό κέντρο.
Σε αυτό το πνεύμα θα συζητηθούν μια σειρά από δράσεις που προωθούνται
το σχολικό έτος 2010-11 αλλά και προγενέστερες:
η Ευέλικτη Ζώνη
το Ολοήμερο Σχολείο
οι Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας
Η ενότητα αναφέρεται στις νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν στις υποχρεώσεις
και τα δικαιώματα των εκπαιδευτικών. Επιπλέον, στη σχετική νομοθεσία που
ρυθμίζει τα θέματα διοίκησης της σχολικής μονάδας.
Εδώ περιλαμβάνεται ένα γενικό περίγραμμα της νομολογίας που διέπει την
εκπαίδευση (Νόμοι Πλαίσια, “Πολυνομοσχέδιο”, Δημοσιοϋπαλληλικός Κώδικας,
Προεδρικά Διατάγματα, όπως τα 200 & 201 για την Π.Ε., καθηκοντολόγια,
λειτουργία Συλλόγου Διδασκόντων, Σχολική Επιτροπή, Βιβλίο Σχολικού Ταμείου κ.
λπ.), παρουσίαση των βιβλίων που κρατούνται στις Σχολικές Μονάδες
(Πρωτόκολλο, Βιβλία Πρακτικών, Μητρώου Μαθητών, Πιστοποιητικών Σπουδών κ.
λπ.), τρόπος σύνταξης και υποβολής εγγράφων, υπηρεσιακή αλληλογραφία κ. λπ.,
παρουσίαση βάσεων δεδομένων και τρόποι καταχώρησης στοιχείων σ’ αυτές. Για
τον σκοπό αυτό καλό είναι να δοθεί ένας φάκελος που θα περιλαμβάνει τις
απαραίτητες εγκυκλίους, προεδρικά διατάγματα, υποδείγματα υπηρεσιακών
εγγράφων κ.λπ.. Επίσης, σκόπιμο είναι να παρουσιαστούν οι σχετικές ιστοσελίδες
8
1δ. Αρχές διοίκησης και οργάνωσης της εκπαίδευσης
(θεσμικό πλαίσιο, εκπαιδευτική δομή και ιεραρχία, σχολική μονάδα και
πλαίσιο διοικητικής λειτουργίας της, αρμοδιότητες και καθήκοντα κ.λπ.)
(ιδιαίτερα του Υπουργείου Παιδείας) και οι βάσεις δεδομένων, ως δυνατότητα
ενημέρωσης για διοικητικά θέματα.
9
2ο ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
Καθώς από τη μέχρι τώρα εμπειρία σας γνωρίζετε ήδη τις βασικές αρχές που
διέπουν την εκπόνηση ενός σχεδίου μαθήματος, η επιμόρφωση στο συγκεκριμένο
πεδίο θα πρέπει να σας δώσει την ευκαιρία να εμβαθύνετε και να διευρύνετε τις
γνώσεις σας, να εκφράσετε τους προβληματισμούς σας και να λειτουργήσετε
αναστοχαστικά επωφελούμενοι και από την εμπειρία των επιμορφωτών αλλά και
των άλλων επιμορφουμένων.
Οι διδακτικές προσεγγίσεις εξαρτώνται, βέβαια, και από τις ώρες
διδασκαλίας που έχει στη διάθεσή του ένας επιμορφωτής. Έτσι, αν ο ίδιος
επιμορφωτής έχει αναλάβει περισσότερες ώρες διδασκαλίας σε ένα τμήμα, μπορεί
να σχεδιάσει ένα μάθημα στο οποίο μπορεί να συζητήσει διάφορες παραμέτρους
της εκπόνησης ενός σχεδίου μαθήματος ή, αν ο χρόνος του είναι λιγότερος, να
επιλέξει μόνον κάποιες από τις παραμέτρους αυτές. Σε κάθε περίπτωση, ζητούμενο
είναι η διασύνδεση θεωρίας και διδακτικής πράξης και η ενεργός εμπλοκή σας σε
όλη τη διαδικασία και όχι η παθητική συμμετοχή σας.
Εδώ και χρόνια τα σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης διαθέτουν εργαστήρια
Πληροφορικής, αλλά και στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση αρκετά σχολεία διαθέτουν
επίσης. Τη φετινή σχολική χρονιά, 2010-2011, πολλά Γυμνάσια θα προμηθευτούν
10
2α. Προγραμματισμός και οργάνωση διδακτέας ύλης,
εκπόνηση σχεδίου μαθήματος
(προετοιμασία διδακτικής ενότητας με επιλογή διδακτικών στόχων και
αντίστοιχων δραστηριοτήτων, καθώς και μοντέλων διδασκαλίας και
στρατηγικών που ευνοούν την ενεργό συμμετοχή και αυτενέργεια των
μαθητών, εφαρμογή σε επίπεδο εικονικής τάξης ή/και σε εργαστήρια)
2β. Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας
και των Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) στη διδασκαλία γνωστικών αντικειμένων
(σχεδιασμός διδασκαλίας και αξιοποίηση του Διαδικτύου και των πολυμέσων
για τις ανάγκες της διδακτικής πράξης, καινοτόμοι τρόποι διαδραστικής
διδασκαλίας)
διαδραστικούς πίνακες (που θα υπάρχουν σε κάθε τμήμα της Β΄ τάξης), ενώ τα 800
Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία με Ενιαίο Αναμορφωμένο Πρόγραμμα Σπουδών θα
διαθέτουν κινητό εργαστήριο Πληροφορικής (η διαδικασία αναμένεται να
ολοκληρωθεί σύντομα). Ταυτόχρονα, τα τελευταία χρόνια έχει παραχθεί άφθονο
εκπαιδευτικό λογισμικό (βλ. «Αλφαβητικός κατάλογος λογισμικού» Εκπαιδευτικού
Λογισμικού, του οποίου τα πνευματικά δικαιώματα έχει το Υ.Π.Δ.Β.Μ.Θ.: http://eyliko.
sch.gr/resource/supportmaterial/EduAll.aspx). Στο υλικό αυτό
συμπεριλαμβάνονται και τα λογισμικά που παρήχθησαν από το Παιδαγωγικό
Ινστιτούτο ως υποστηρικτικό υλικό των γνωστικών αντικειμένων Δημοτικού και
Γυμνασίου, στο πλαίσιο των ΑΠΣ του ΔΕΠΠΣ. Θα ενημερωθείτε γι’ αυτά και θα
γνωρίσετε τρόπους αξιοποίησής τους στη διδακτική πράξη.
Κάποιες από τις ώρες της θεματικής ενότητας 2β θα πραγματοποιηθούν, αν
υπάρχει η ανάλογη δυνατότητα, σε εργαστήριο Πληροφορικής, αλλά και κάποιες
άλλες σε πραγματικές συνθήκες τάξης για να αποτυπώνεται η πραγματικότητα που
θα αντιμετωπίσετε, όταν κληθείτε να αξιοποιήσετε τις Τ.Π.Ε. στην τάξη. Στην
ενότητα θα δοθεί έμφαση στους τρόπους με τους οποίους οι Τ.Π.Ε. αξιοποιούνται
στη διδακτική πράξη μέσω πολύ συγκεκριμένων παραδειγμάτων και διαφόρων
κατηγοριών λογισμικών του Διαδικτύου.
Ιδιαίτερα με τους εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης που είναι
το τοποθετημένοι σε Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία με Ε.Α.Ε.Π., καλό είναι να γίνει
και μια συζήτηση για τη φύση της συνεργασίας τους με τους εκπαιδευτικούς
Πληροφορικής που για πρώτη φορά τη σχολική χρονιά 2010-11 διδάσκουν το
μάθημα των Τ.Π.Ε. στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.
Τέλος, για τους εκπαιδευτικούς που έχουν τοποθετηθεί σε Γυμνάσιο (και όχι
μόνο), θα επιδιωχθεί, εάν αυτό καταστεί εφικτό, η δυνατότητα τουλάχιστον μιας
εικονικής διδασκαλίας με τη χρήση και αξιοποίηση διαδραστικού πίνακα.
11
3ο ΘΕΜΑΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
Το 3ο Θεματικό Πεδίο αναφέρεται στην αξιολόγηση, η οποία αποτελεί βασικό
στοιχείο της διδακτικής πράξης και κύριο μέσο συνεχούς ανατροφοδότησής της με
στόχο την ποιοτική της βελτίωση.
Με την έννοια αυτή, η συγκεκριμένη θεματική ενότητα είναι πολύ
σημαντική επειδή μπορεί να σας είναι οικεία περισσότερο ως θεωρία και λιγότερο
ως πράξη. Η επιμόρφωση έχει στόχο να σας δημιουργήσει το ενδιαφέρον να
καταγράψετε την πρόοδο των μαθητών σας μέσα από τις ποικίλες μορφές
αξιολόγησης.
3α. Η αξιολόγηση ως παιδαγωγική πράξη και ερευνητική διαδικασία σε σχέση με
τον μαθητή και το διδακτικό έργο
Στην ενότητα αυτή ο επιμορφωτής θα σας παρουσιάσει σύντομα μερικές από τις
γενικές βασικές αρχές της αξιολόγησης (τί είναι αξιολόγηση, ποιοι οι στόχοι της, τί
αξιολογείται, πώς επιτυγχάνεται η αξιολόγηση, ποιες οι μορφές της κ.λπ.) και θα
εστιάσει:
α) στην αξιολόγηση του μαθητή
β) στην αξιολόγηση, στη θεωρία και στην πράξη, του διδακτικού έργου
γ) στην αξία και τους τρόπους της αυτοαξιολόγησης του εκπαιδευτικού
3β. Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου με ιδιαίτερη έμφαση στην
αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας
Στόχος της υποενότητας αυτής είναι να αναδειχθεί ο ρόλος και οι στόχοι
λειτουργίας της σχολικής μονάδας. Επειδή κάποια σχολεία σας είναι πιθανόν να
12
3α. Η αξιολόγηση ως παιδαγωγική πράξη και ερευνητική διαδικασία
σε σχέση με τον μαθητή και το διδακτικό έργο:
– βασικές αρχές, μορφές, κριτήρια, τεχνικές αξιολόγησης του μαθητή
– τρόποι αξιολόγησης του διδακτικού έργου (αξιολόγηση μεθόδων και
μορφών διδασκαλίας, επίτευξη στόχων κ.ά.)
– αυτοαξιολόγηση εκπαιδευτικού και μαθητή
3β. Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου
με ιδιαίτερη έμφαση στην αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας
έχουν ενταχθεί στο Πρόγραμμα για την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας,
το θέμα αυτό θα συζητηθεί κυρίως ως ένας σύγχρονος τρόπος αποτίμησης και
ανάπτυξης της σχολικής μονάδας από την άποψη των πόρων που αξιοποιεί αλλά,
κυρίως, των τρόπων με τους οποίους αντιμετωπίζει προβληματικές καταστάσεις
και αυτοβελτιώνεται. Θα διερευνηθούν, επίσης, τα ζητήματα συλλογικής
εργασίας και οι συνεργασίες με τις οποίες οι εκπαιδευτικοί θα αναλάβουν
πρωτοβουλίες για να μεγιστοποιήσουν την αποτελεσματικότητα του έργου τους.
13
Β΄ ΦΑΣΗ
Η Β’ Φάση αφορά στην παρακολούθηση του διδακτικού έργου στα σχολεία και
περιλαμβάνει δύο (2) διδακτικές ώρες προετοιμασίας για τη διαμόρφωση του
πλαισίου παρακολούθησης των δειγματικών διδασκαλιών (όψεις της μαθησιακής
διαδικασίας και άξονες παρατήρησης) και είκοσι οκτώ (28) διδακτικές ώρες
παρακολούθησης δειγματικών διδασκαλιών σε πραγματικές σχολικές τάξεις σε
δημόσια σχολεία από έμπειρους εκπαιδευτικούς. Ζητούμενο της Β΄ Φάσης της
Εισαγωγικής Επιμόρφωσης είναι η διασύνδεσή της με την Α’ Φάση και η ανάδειξη
της συνάφειας και της συμπληρωματικότητάς τους.
α) Προετοιμασία των δειγματικών διδασκαλιών
Στο δίωρο που διατίθεται για την προετοιμασία των δειγματικών διδασκαλιών, θα
συγκεντρωθείτε με το τμήμα σας σε μια τάξη όπου θα συζητήσετε με τον
Συντονιστή/Σχολικό Σύμβουλο για τις βασικές αρχές εκπόνησης ενός σχεδίου
μαθήματος, ώστε να συνδεθούν οι εικονικές διδασκαλίες της Α΄ Φάσης με την
πρακτική εφαρμογή τους στη Β΄ Φάση. Για να είναι αποτελεσματική η
παρακολούθηση των δειγματικών διδασκαλιών, καλό είναι να κρατάτε σημειώσεις
κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας ή να συμπληρώνετε το Φύλλο Παρατήρησης, το
οποίο ενδεχομένως να διανείμει ο Συντονιστής, με τους άξονες στους οποίους θα
εστιάσετε την προσοχή σας. Επίσης, ο Συντονιστής Σχολικός Σύμβουλος θα σας
δώσει κάποιες οδηγίες για το πώς να διατυπώνετε τις ερωτήσεις σας προς τους
διδάσκοντες-επιμορφωτές, ώστε να φωτίζονται περισσότερο οι καλές πρακτικές
τους ή να εντοπίζονται τα αίτια ενδεχόμενων αδυναμιών που παρατηρήθηκαν στη
διδασκαλία.
β. Δειγματικές διδασκαλίες σε πραγματικές σχολικές τάξεις και αξιολόγησή τους
Οι δειγματικές διδασκαλίες υλοποιούνται σε πέντε (5) σχολικά εξάωρα, για την
παρακολούθηση των οποίων απαλλάσσεστε από τα καθήκοντά σας. Την πρώτη
ημέρα, μετά το δίωρο της προετοιμασίας των δειγματικών διδασκαλιών, θα
παρακολουθήσετε δύο (2) διδασκαλίες και θα ακολουθήσουν δύο (2) διδακτικές
ώρες συζήτησης. Τις επόμενες τέσσερις (4) μέρες θα παρακολουθήσετε τρεις (3)
διδασκαλίες και άλλες τρεις (3) ώρες θα συγκεντρωθείτε μαζί με τους διδάσκοντες-
επιμορφωτές και τον συντονιστή Σχολικό Σύμβουλο αντίστοιχης ή συγγενούς
ειδικότητας για να συζητήσετε για τις δειγματικές διδασκαλίες που
παρακολουθήσατε και τη δυνατότητα αξιοποίησης αυτής της επιμόρφωσης από
εσάς τους ίδιους.
Οι διδάσκοντες-επιμορφωτές θα πρέπει να έχουν σχεδιάσει επαρκώς τη
διδασκαλία τους και ενδεχομένως να έχουν προετοιμάσει κάποιο υλικό για να σας
δώσουν (Φύλλο Σχεδιασμού Διδασκαλίας). Η συζήτηση μπορεί να αρχίσει με μια
14
γενικότερη τοποθέτηση του διδάσκοντος-επιμορφωτή σχετικά με τους στόχους που
επέλεξε, σε σχέση και με τους γενικότερους σκοπούς του μαθήματος, και τις
μεθόδους και τις στρατηγικές που υιοθέτησε για να τους υλοποιήσει. Στη συνέχεια,
καλό είναι να του υποβάλετε εστιασμένες ερωτήσεις ή απορίες.
Μετά το τέλος της Β΄ Φάσης και ενόψει της Γ΄ Φάσης, θα ήταν χρήσιμο να
δώσετε το Φύλλο Αξιολόγησης των διδασκαλιών που παρακολουθήσατε στο Π.Ε.Κ.
για την ενημέρωση των Σχολικών Συμβούλων/επιμορφωτών και προκειμένου να
αξιοποιηθεί και για την αξιολόγηση της επιμόρφωσης από τον Ο.ΕΠ.ΕΚ..
15
Γ΄ ΦΑΣΗ
Η Γ΄ Φάση ολοκληρώνει το Πρόγραμμα Εισαγωγικής Επιμόρφωσης. Έχοντας ήδη
διανύσει ένα σχολικό έτος υπηρεσίας, έχετε αποκομίσει ποικίλες εμπειρίες.
Ενδεχόμενα προβλήματα που συναντήσατε, είναι πιθανόν να σας έχουν γεννήσει
έντονο προβληματισμό. Η επιμορφωτική διαδικασία έχει στόχο να σας βοηθήσει να
επεξεργαστείτε κριτικά τα βιώματά σας αυτά, να εντοπίσετε τις αιτίες των
δυσχερειών, να αναστοχαστείτε και τις δικές τους εσωτερικευμένες παραδοχές και
αρχές σε σχέση με τις πρακτικές σας, ώστε να εξελιχθείτε επαγγελματικά.
H παρουσίαση των καλών πρακτικών που υιοθετήσατε, είναι εξίσου
σημαντική στη Φάση αυτή της επιμόρφωσης. Αν καταδειχθούν οι αντιλήψεις και οι
κανόνες που τις διέπουν, ακριβώς επειδή διαθέτουν τη δύναμη του βιώματος,
έχουν πολλές πιθανότητες να αποτελέσουν παραδείγματα προς μίμηση και να
ενισχύσουν την πίστη και των άλλων συναδέλφων σας στην αξία του εκπαιδευτικού
τους έργου.
Ο επιμορφωτής, έχοντας οργανώσει μεθοδικά τη διδακτική του προσέγγιση,
έχει την ευθύνη να κινητοποιήσει τη διαδικασία, να συντονίσει τη συζήτηση και να
υποδείξει, αν χρειαστεί, τις παραμέτρους που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για την
εκάστοτε περίπτωση. Το παιχνίδι ρόλων, όπου μπορεί να κληθείτε να μπείτε στη
θέση των γονέων, των διευθυντών, των μαθητών κ.λπ., η μελέτη περιπτώσεων με
βάση την ομαδοκεντρική διδασκαλία και η επίλυση προβλημάτων είναι μερικές από
τις βιωματικές μεθόδους που μπορεί να επιλέξει ο επιμορφωτής για να διευκολύνει
την ουσιαστική εμπλοκή σας στην επιμορφωτική διαδικασία.
16
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ – Εισαγωγική Επιμόρφωση 2010-11 – Α΄ Φάση (60 ώρες)
Κωδικός Διδακτικό Αντικείμενο Ώρες
1ο Θεματικό Πεδίο (20 διδακτικές ώρες)
1α Βασικές αρχές διαχείρισης σχολικής τάξης
Σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας
(προσδοκίες και επιδιώξεις των εκπαιδευτικών, διαμόρφωση-
διαπραγμάτευση παιδαγωγικού και διδακτικού συμβολαίου,
παιδαγωγικές/διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές, ζητήματα
συμπεριφοράς, εναλλακτικά περιβάλλοντα μάθησης)
8
1β Διαχείριση της πολυμορφίας του μαθητικού πληθυσμού
(διαφοροποιημένη διδασκαλία, μαθησιακές δυσκολίες, ψυχοκοινωνικές
διαφοροποιήσεις παιδιών και εφήβων, διαπολιτισμική εκπαίδευση)
6
1γ Το σχολείο ως πολυδύναμη εκπαιδευτική και πολιτισμική κοινότητα
και ο ρόλος του εκπαιδευτικού σ’ αυτό
(δια βίου μάθηση, ανάπτυξη και αξιοποίηση δραστηριοτήτων του σχολείου
σε συνεργασία με τους γονείς, την εκπαιδευτική και την ευρύτερη
κοινότητα, Ολοήμερο Σχολείο, Ευέλικτη Ζώνη)
4
1δ Αρχές διοίκησης και οργάνωσης της εκπαίδευσης
(θεσμικό πλαίσιο, εκπαιδευτική δομή και ιεραρχία, σχολική μονάδα και
πλαίσιο διοικητικής λειτουργίας της, αρμοδιότητες και καθήκοντα κ.λπ.)
2
2ο Θεματικό Πεδίο (30 διδακτικές ώρες)
2α Προγραμματισμός και οργάνωση διδακτέας ύλης,
εκπόνηση σχεδίου μαθήματος
(προετοιμασία διδακτικής ενότητας με επιλογή διδακτικών στόχων και
αντίστοιχων δραστηριοτήτων, καθώς και μοντέλων διδασκαλίας και
στρατηγικών που ευνοούν την ενεργό συμμετοχή και αυτενέργεια των
μαθητών, εφαρμογή σε επίπεδο εικονικής τάξης ή/και σε εργαστήρια)
24
2β Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας
και των Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) στη διδασκαλία γνωστικών αντικειμένων
(σχεδιασμός διδασκαλίας και αξιοποίηση του Διαδικτύου και των
πολυμέσων για τις ανάγκες της διδακτικής πράξης, καινοτόμοι τρόποι
διαδραστικής διδασκαλίας)
6
3ο Θεματικό Πεδίο (10 διδακτικές ώρες)
3α Η αξιολόγηση ως παιδαγωγική πράξη και ερευνητική διαδικασία
σε σχέση με τον μαθητή και το διδακτικό έργο
– βασικές αρχές, μορφές, κριτήρια, τεχνικές αξιολόγησης του μαθητή
(4 διδακτικές ώρες)
– τρόποι αξιολόγησης του διδακτικού έργου (αξιολόγηση μεθόδων και
μορφών διδασκαλίας, επίτευξη στόχων κ.ά.) (4 διδακτικές ώρες)
– αυτοαξιολόγηση εκπαιδευτικού και μαθητή (2 διδακτικές ώρες)
10
17

Πηγή : www.alfavita.gr