Στη Λισαβώνα με τη Μαρία Ουλεθία*

Εγκαταστάθηκα μόνιμα στη Λισαβώνα πριν από 5 χρόνια: για την ποιότητα ζωής, για τη ζωντάνια που αποπνέουν οι γειτονιές της, για το υπέροχο φως, για το ήπιο κλίμα της που σου επιτρέπει να βλέπεις τον ήλιο όλες τις ώρες της ημέρας, ακόμα και όταν βρέχει. Η αγαπημένη μου συνοικία είναι η Graça – εδώ ζω. Μου αρέσει ο νότιος προσανατολισμός της, το γεγονός ότι δεσπόζει στην κορυφή ενός από τους λόφους με την καλύτερη θέα στην πόλη αλλά και το ιδιότυπο μείγμα των ανθρώπων: από τους ηλικιωμένους ντόπιους ώς τον νεαρόκοσμο της εναλλακτικής κοινότητας αλλά και τους αρκετούς ξένους που τη λατρεύουμε. Βρίσκεται κοντά σε όλα και συγχρόνως διατηρεί μια ησυχία που προς στιγμήν σε κάνει να πιστεύεις ότι ζεις σε χωριουδάκι. Εδώ λειτούργησε ο πρώτος κινηματογράφος της πόλης, που όμως δεν υπάρχει πια: στη θέση του έχει ανοίξει σούπερ μάρκετ.

H Λισαβώνα που αγαπώ είναι αυτή που ανακαλύπτω περπατώντας. Και παρόλο που την ξέρω τόσο καλά, δεν σταματά να με εκπλήσσει. Λατρεύω να τριγυρίζω στην Alfama νωρίς το πρωί τις καθημερινές. Να περπατώ στις όχθες του Τάγου τόσο από την πλευρά της Λισαβώνας, όσο και από την απέναντι όχθη της Cacilhas. Να βολτάρω στους κήπους της (Βοτανικό, Estrela και Torel). Να περνώ από το παζάρι Feira da Ladra πριν ακόμη καταφτάσουν οι τουρίστες, την ώρα που οι πωλητές τοποθετούν στους πάγκους την πραμάτεια τους. Να πίνω το ποτό μου στη βεράντα του ξενοδοχείου Bairro Alto Hotel. Να ανηφορίζω στον εξώστη-παρατηρητήριο Miradouro da Senhora do Monte οποιαδήποτε ώρα της μέρας, αλλά κυρίως το ηλιοβασίλεμα. Να επιστρέφω στην Alfama αργά το βράδυ, για να ακούσω τις μελωδίες των fados να γεμίζουν τα σοκάκια.

Ξεκινήστε τη μέρα σας από τη rua Garret: οι ντόπιοι λένε πως στα τραπεζάκια του διάσημου καφέ A Brasileira κάθονται μόνο τουρίστες, ενώ στα αντίστοιχα του γειτονικού Pastelaria Bernard μόνο Πορτογάλοι. Επιλέξτε το δεύτερο και συνοδεύστε οπωσδήποτε τον καφέ σας με κρουασάν σοκολάτας. Κρατήστε όμως χώρο στο… στομάχι σας για τη συνέχεια: η Λισαβώνα φημίζεται για τα ζαχαροπλαστεία της. Το ατμοσφαιρικό Pastelaria Versailles σερβίρει σε art nouveau περιβάλλον υπέροχα γλυκά, σνακ και τσάι Μοζαμβίκης, ενώ το O Careca φτιάχνει από τη δεκαετία του ’50 τα καλύτερα κρουασάν βουτύρου της πόλης και λαχταριστά palmiers (γλυκίσματα σφολιάτας με κρυσταλλική ζάχαρη).

Για φαγητό συστήνω ανεπιφύλακτα το 2780 Taberna στα περίχωρα της πόλης. Οι άνθρωποί του είναι συμπαθέστατοι, δημιουργικοί και έχουν μια μοναδική ικανότητα να επανερμηνεύουν την παραδοσιακή πορτογαλική κουζίνα. Φροντίστε εγκαίρως για την κράτησή σας. Μια πιο κλασική επιλογή θα ήταν το Tavares Rico, για το χαρακτήρα, την ιστορία και το ασυναγώνιστο σέρβις του. Πριν από λίγους μήνες τα σκήπτρα στην κουζίνα ανέλαβε ο José Avilez, ένας από τους καλύτερους νέους σεφ της Πορτογαλίας. Δεν έχω δοκιμάσει ακόμη το καινούργιο μενού, αλλά είμαι σίγουρη πως δεν θα με απογοητεύσει. Προσοχή όμως… οι τιμές τσούζουν αρκετά!

H μαμά μου αναρωτιέται για ποιο λόγο μαγειρεύω, αφού το O Piteu απέχει μόλις 3 λεπτά από το σπίτι μου. Και έχει δίκιο. Κάθε Δευτέρα σερβίρουν τα νοστιμότερα Pataniscas de Bacalhau (κροκέτες μπακαλιάρου με πατάτα, κρεμμύδι, κόλιανδρο και αυγό) στην πόλη και όλες τις μέρες θεϊκά Amêijoas à Bulhao Pato. Το μόνο του μειονέκτημα, το οποίο πρέπει να λάβετε υπόψη, είναι πως ο χώρος δεν έχει παράθυρα και πάντα έχει κόσμο. Αλλά αξίζει τον κόπο. Απλά και γευστικά πιάτα πορτογαλικής κουζίνας θα βρείτε στο Α Primaveira do Jeronimo στο Bairro Alto, ενώ το αγαπημένο μου εστιατόριο στην Baixa είναι το Joao do Grao, που φημίζεται για τις γενναίες μερίδες του. Για φρεσκότατα θαλασσινά κάντε μια στάση στο Ramiro, αλλά αποφύγετε τις ώρες αιχμής αν δεν θέλετε να στηθείτε στην ουρά που φτάνει μέχρι το δρόμο.

Ενας από τους λόγους που έχω επιλέξει να ζω στη Λισαβώνα είναι ο ποταμός Τάγος και το χρώμα που δίνει στην πόλη. Μου αρέσει να τον διασχίζω με το φέρι-μποτ από το Cais de Sodre και να περνώ απέναντι στην Cacilhas. Παραδοσιακά καταλήγω στο εστιατόριο Atirate-ao-Rio λίγο πριν από το ηλιοβασίλεμα. Τσιμπολογώντας το κατιτίς μου, απολαμβάνω την καλύτερη θέα στη Λισαβώνα και την καλύτερη caipirinha σε όλη την Πορτογαλία. Μη σας νοιάζει ο καιρός: στην αυλή λειτουργούν σόμπες και ο κόσμος κάθεται έξω 12 μήνες το χρόνο – φτάνει να μη βρέχει.

Μου αρέσουν οι βόλτες για ψώνια στο Chiado και στο Bairro Alto μέχρι την οδό Principe Real. Ολο και κάτι θα χαζέψω στις βιτρίνες, όλο και κάτι θα αγοράσω. Ξεχωρίζω το Luvaria Ulisses για τις υπέροχες συλλογές χειροποίητων γαντιών – κάθε γυναίκα που διαβαίνει το κατώφλι του νιώθει μοναδική. Στο Arte-Facto θα βρείτε χειροτεχνήματα από όλη τη χώρα, ενώ στο Agencia 117, που παραμένει ανοιχτό μέχρι τα μεσάνυχτα, funky ρούχα σχεδιαστών. Για πορτογαλικά κρασιά η καλύτερη επιλογή είναι το Deli Delux. Οι κάτοικοι της Λισαβώνας το τιμούν και για την εξαιρετική συλλογή γκουρμέ προϊόντων εισαγωγής που διαθέτει. Μπορείτε να αγοράσετε το κρασί σας και να το πιείτε στην ωραία σάλα δίπλα στο ποτάμι με μια επιπλέον χρέωση. Τις Πέμπτες διοργανώνονται γευσιγνωσίες με τη συμμετοχή οινοποιείων από όλη τη χώρα.

Μην παραλείψετε μια επίσκεψη στο Fundaçao Calouste Gulbenkian. Το συγκεκριμένο μουσείο δεν είναι φτιαγμένο για να εντυπωσιάζει δείχνοντας τα αποκτήματά του, αλλά για να το απολαμβάνει ο επισκέπτης. Διαθέτει επίσης Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης που φιλοξενεί ενδιαφέρουσες εκθέσεις και μια εξαιρετική συλλογή αβάν-γκαρντ Πορτογάλων εικαστικών του 20ού αιώνα. Αν έχετε χρόνο, βάλτε οπωσδήποτε στο πρόγραμμά σας το Εθνικό Μουσείο Αρχαίας Τέχνης. Ο 3ος όροφος αφηγείται την ιστορία της πορτογαλικής ζωγραφικής και γλυπτικής και είναι ο αγαπημένος μου. Λατρεύω επίσης το Casa das historias της Paula Rego. Είναι μια καλλιτέχνις που αγαπώ πολύ, ενώ το κτίριο το έχει σχεδιάσει ο Eduardo Soto Moura, ο αγαπημένος μου Πορτογάλος αρχιτέκτονας. Φιλοξενεί τη συλλογή των έργων που έχει δωρίσει η ίδια στο μουσείο, ενώ διοργανώνονται εκθέσεις υπό την εποπτεία της με θέματα που την ενδιαφέρουν. Tέλος, αν σας αρέσουν οι γκαλερί, περάστε μια βόλτα από την Galeria Caros Carvalho και την Galeria Filomena Soares.

Tα casas de fado είναι συνώνυμα της πόλης. Κάθε Κυριακή βράδυ η Celeste Rodrigues, η αδελφή της σπουδαίας Amalia, τραγουδά στο Βacalhau de Molho. Είναι ακριβούτσικο, όμως το φαγητό είναι καλό και το να ακούς αυτήν τη γυναίκα να ερμηνεύει fados, εμπειρία. Στο Fado Maior θα πάτε για την Julieta, μια γυναίκα που ανέκαθεν ονειρευόταν να αποκτήσει το δικό της casa de fado και τα κατάφερε, αφού είχε πια κλείσει τα 50. Το φαγητό είναι σπιτικό και μαγειρεμένο από την ίδια. Οσο βρίσκεται στην κουζίνα, προσκαλεί άλλους fadistas να ερμηνεύσουν και, όταν τελειώνει το σερβίρισμα, αναλαμβάνει εκείνη να μαγέψει το κοινό με τη φωνή της…

Bairro Alto Ηotel, www.bairroaltohotel.com
Pastelaria Bernard, Rua Garret 104
Pastelaria Versailles, Av. da Republica 15A, Τ / +351 213 546 340
Pastelaria O Careca, Rua Duarte P Pereira 11, Τ / +351 213 010 987
2780 Taberna, Τ / +351 210 998 700
Τavares Rico, Rua da Misericordia, no 35, Τ / +351 213 421 112
O Piteu, Largo da Graça 95-96,Τ / +351 218 871 067
Α Primaveira do Jeronimo, Travessa de Espera 34, Τ / +351 21 3420477
Joao do Grao, Rua dos Correeiros 222-226, Τ / +351 213424757
Ramiro, www.cervejariaramiro.pt, Av. Almirante Reis, no1 – H, Τ / +351 218 851 024
Atira-te ao Rio, Cais do Ginjal, 69-70 (Cacilhas), www.atirateaorio.pt, Τ / +351 21 275 1380
Luvaria Ulisses, Rua do Carmo, 87-A, Τ / +351 213 420 295
Arte-Facto, Calçada da Graça www.artefactogaleria.com, Τ / +351 218 873 175
Agencia 117, Rua do Norte 117
Deli Delux, Av. Infante D. Henrique Armazém B Loja 8, www.delidelux.pt, Τ / +351 218 862 070
Fundaçao Calouste Gulbenkian, Av. de Berna 45A, www.gulbenkian.pt, Τ / + 351 21 782 3000
Museu Nacional de Arte Antiga, Rua das Janelas Verdes 1249, www.mnarteantiga-ipmuseus.pt Τ / +351 213 912 800
Casa das historias de Paula Rego, Av. da Republica 300 (Cascais), www.casadashistoriaspaularego.com, Τ / +351 214 826 970
Galeria Caros Carvalho, R. Joly Braga Santos, Lote F – R/c, www.carloscarvalho-ac.com Τ / +351 217 261 831
Galeria Filomena Soares, Rua da Manutençao 80 (Xabregas), www.gfilomenasoares.com Τ / +351 218 624 122/3
Βacalhau de Molho, Beco dos Armazéns do Linho 2, www.casadelinhares.com Τ / +351 218 865 08
Fado Maior, Largo do Peneireiro 7, Τ / +351 218 877 508, ανοιχτά Παρασκευή-Σάββατο

* Η Μαρία Ουλεθία είναι Ισπανίδα δημοσιογράφος, ειδική σε θέματα αρχιτεκτονικής και design. Μαζί με τη σκυλίτσα της, τη Λόλα, είναι η οικοδέσποινα του ξενώνα micasaenlisboa (www.micasaenlisboa.com) στην περιοχή Graça της Λισαβώνας.