ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ

Δίνεται το κείμενο Αντιγόνης: στίχοι 280 – 301

ΚΡ.     Παῦσαι, πρὶν ὀργῆς κἀμὲ μεστῶσαι λέγων,               280

μὴ ‘φευρετῇς ἄνους τε καὶ γέρων ἅμα.

Λέγεις γὰρ οὐκ ἀνεκτὰ δαίμονας λέγων

πρόνοιαν ἴσχειν τοῦδε τοῦ νεκροῦ πέρι.

Πότερον ὑπερτιμῶντες ὡς εὐεργέτην

ἔκρυπτον αὐτόν, ὅστις ἀμφικίονας                          285

ναοὺς πυρώσων ἦλθε κἀναθήματα

καὶ γῆν ἐκείνων καὶ νόμους διασκεδῶν;

ἢ τοὺς κακοὺς τιμῶντας εἰσορᾷς θεούς;

Οὐκ ἔστιν· ἀλλὰ ταῦτα καὶ πάλαι πόλεως

ἄνδρες μόλις φέροντες ἐρρόθουν ἐμοὶ                     290

κρυφῇ, κάρα σείοντες, οὐδ’ ὑπὸ ζυγῷ

λόφον δικαίως εἶχον, ὡς στέργειν ἐμέ.

Ἐκ τῶνδε τούτους ἐξεπίσταμαι καλῶς

παρηγμένους μισθοῖσιν εἰργάσθαι τάδε.

Οὐδὲν γὰρ ἀνθρώποισιν οἷον ἄργυρος                     295

κακὸν νόμισμ’ ἔβλαστε· τοῦτο καὶ πόλεις

πορθεῖ, τόδ’ ἄνδρας ἐξανίστησιν δόμων

τόδ’ ἐκδιδάσκει καὶ παραλλάσσει φρένας

χρηστὰς πρὸς αἰσχρὰ πράγμαθ’ ἵστασθαι βροτῶν

πανουργίας δ’ ἔδειξεν ἀνθρώποις ἔχειν                     300

καὶ παντὸς ἔργου δυσσέβειαν εἰδέναι.

Α. Από το κείμενο που σας δίνεται να μεταφράσετε τους στίχους: 284-294

[Μ 30]

Β. Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις:

1.«Το ήθος δηλώνει το χαρακτήρα του τραγικού ήρωα, τον ψυχικό του κόσμο, τις σκέψεις και τον τρόπο με τον οποίο αντιδρά σε κάθε περίπτωση». Ποιο είναι το ήθος του Κρέοντα, όπως παρουσιάζεται στους στίχους 280-301;

[Μ 10]

2.Να σχολιάσετε τις ιδέες του Κρέοντα για το χρήμα σε σχέση με την κοινωνική πραγματικότητα.

[Μ 10]

3.Πόσο συνεπής εμφανίζεται ο Κρέων στο κείμενο από το πρωτότυπο που σας δόθηκε με τις «προγραμματικές δηλώσεις» του που σας δίνονται σε μετάφραση παρακάτω; Ποιο ουσιώδες σφάλμα κρίσης διαπράττει που καθιστά διαβλητό το διάταγμα του ανεξάρτητα από τις καλές προθέσεις του;

[Μ 10]

Αδύνατο να μάθεις ανθρώπου κανενός

φρόνημα, γνώμη και ψυχή, προτού

ν’ ακονιστεί στην εξουσία και στο νόμο.

Για μένα, όποιος καθοδηγεί μια πόλη

και δε φτάνει στις καλύτερες δυνατές αποφάσεις

αλλά φοβάται καταπίνοντας τη γλώσσα του,

είναι φαύλος ηγέτης και τώρα και παντού.

Κι όποιος απ’ την πατρίδα του το φίλο

προτιμά, τον έχω για μηδενικό.

Εγώ – μάρτυρας ο Θεός ο παντεπόπτης –

ούτε θα σιωπούσα βλέποντας τη συμφορά

την πόλη να σιμώνει αντί τη σωτηρία

ούτε φίλο μου θα κάνα της χώρας τον εχθρό.

Γιατί το ξέρω πως είναι μοναδικό σωσίβιο

και μόνο πάνω στης πόλης το σκαρί

ορθό σαν πλέει, δημιουργούμε τις φιλίες μας.

Εγώ με τέτοιους νόμους του κράτους την ισχύ θ’ αυξήσω.

1. Να προσδιορίσετε την έννοια των παρακάτω όρων: λογείο, περίακτοι, χορηγός, προάγωνας, θεωρικά.

[Μ 10]

1. α. Να γράψετε δύο ομόρριζα(απλά ή σύνθετα της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας) για κάθε μια από τις παρακάτω λέξεις: στέργειν, ἐξεπίσταμαι, ἄνους, γῆν, ἀνεκτά.

[Μ 5]

1. β. Να βρείτε τις λέξεις του πρωτότυπου κειμένου που έχουν ετυμολογική συγγένεια με τις παρακάτω λέξεις:

ιδεατός, παραφροσύνη, ευρεσιτεχνία, συνθήκη, σχήμα, ακατάπαυστος, φορέας, οδηγός, παρανόηση, αδιάσειστος.

[Μ 5]

1. α. Να γράψετε το β΄ ενικό της ευκτικής και προστακτικής των παρακάτω τύπων στο χρόνο και στη φωνή που βρίσκονται: ἐφευρεθῇς, ἦλθε, ἔδειξεν, παρηγμένους, ἔχειν.

[Μ 5]

1. β. Να γράψετε τη γενική και τη δοτική ενικού και πληθυντικού των παρακάτω λέξεων στον τύπο που βρίσκονται:

φρένας, ἀμφικίονας, γέρων, ὀργῆς, ἄνδρες

[Μ 5]

1. α. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον συντακτικό όρο που λείπει:

εὐεργέτην (στ. 284): είναι ………………………………. στο αυτόν

διασκεδῶν (στ. 287): είναι ………………………. μετοχή …………………..

ἐκ τῶνδε  (στ. 293): είναι ………………………. προσδιορισμός……………………..

βροτῶν (στ. 299): είναι …………….  ………………. στο φρένας

εἰδέναι (στ. 301): είναι ……………………………. απαρέμφατο ως

…………………….. στο έδειξεν

[Μ 5]

7β. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με τον σωστό συντακτικό χαρακτηρισμό τους από το στήλη Β (Τρία στοιχεία της στήλης Β περισσεύουν)

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!!!