1204 Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους δημιουργούνται τα ακόλουθα λατινικά κράτη:
Η Λατινική Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης, το Λατινικό Βασίλειο της Θεσσαλονίκης, το Δουκάτο των Αθηνών, η Ηγεμονία της Αχαΐας, το Δουκάτο του Αιγαίου και πολλές βαρωνίες στην κεντρική και τη νότια Ελλάδα.
Τα πιο σημαντικά ελληνικά κράτη πού δημιουργούνται μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης είναι τα εξής:
Η Αυτοκρατορία της Νικαίας, η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας και το Δεσποτάτο της Ηπείρου.
1205 Οι Λατίνοι, μετά από τη νίκη τους στο Αδραμύττιο επί του Θεόδωρου Λάσκαρη, καταλαμβάνουν τη ΒΔ Μικρά Ασία.
Ο Βούλγαρος Ιωαννίτζης, εκμεταλλευόμενος τη δυσαρέσκεια του λαού εναντίον των Λατίνων, πολιορκεί τη Θεσσαλονίκη.
1208 Αρχές Απριλίου: Ο Θεόδωρος Λάσκαρης στέφεται από τον πατριάρχη Μιχαήλ Δ΄ αυτοκράτορας στη Νίκαια.
1210 Ο Θεόδωρος Λάσκαρης νικά το σουλτάνο του Ικονίου κοντά στην Αντιόχεια του Μαιάνδρου ποταμού. Με αυτή τη νίκη του εδραιώνει την κυριαρχία του κράτους της Νίκαιας στη βόρεια και τη δυτική Μικρά Ασία.
1215 Ο Θεόδωρος Άγγελος, ηγεμόνας (δεσπότης) της Ηπείρου, αποσπά το Δυρράχιο και την Κέρκυρα από τους Βενετούς.
1218 Ο Ιωάννης Β΄ Ασάν αναγορεύεται τσάρος των Βουλγάρων.
1222 Αρχές: Μετά το θάνατο του Θεόδωρου στο θρόνο ανεβαίνει ο σύζυγος της κόρης του Ειρήνης, Ιωάννης Γ΄ Δούκας Βατάτζης, ο οποίος θα παραμείνει στην εξουσία μέχρι τις 30 Οκτωβρίου του 1254.
1224 Ο Θεόδωρος Άγγελος, ηγεμόνας (δεσπότης) της Ηπείρου, καταλύει το Λατινικό Βασίλειο της Θεσσαλονίκης.
Ο Ιωάννης Γ΄ Βατάτζης αποσπά την Αδριανούπολη από τον Θεόδωρο Άγγελο.
1225 Συνάπτεται συνθήκη ανάμεσα στον Ιωάννη Γ΄ Βατάτζη και τους Λατίνους. Σύμφωνα με αυτή το κράτος της Νίκαιας προσαρτά όλα τα μικρασιατικά εδάφη που έχουν καταλάβει οι Λατίνοι και τα νησιά Χίο, Λέσβο και Σάμο.
1228 Ο Βαλδουίνος Β΄ ανακηρύσσεται αυτοκράτορας (Λατίνος) της Κωνσταντινούπολης. Θα παραμείνει στο θρόνο μέχρι το 1261.
1230 Ήττα του Θεόδωρου Αγγέλου από τους Βουλγάρους στη μάχη της Κλοκότνιτσας.
1237 Ο Ιωάννης Ασάν διαλύει τη συμμαχία του με τον Ιωάννη Γ΄ Βατάτζη και συνάπτει νέα με τους Λατίνους της Κωνσταντινούπολης. Οι καινούργιοι σύμμαχοι επιτίθενται εναντίον των ευρωπαϊκών κτήσεων της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας.
1241 Ο γιος του Ιωάννη Γ΄ Θεόδωρος Λάσκαρης Βατάτζης αναγορεύεται συναυτοκράτορας.
1242 Ο δεσπότης της Ηπείρου αναγκάζεται να αποδεχτεί την επικυριαρχία του αυτοκράτορα της Νίκαιας.
Ο Στέφανος Ούρεσης γίνεται βασιλιάς των Σέρβων.
1245 Ο Γουλιέλμος Βιλεαρδουίνος αναγορεύεται ηγεμόνας της Αχαΐας.
1246 Ο Ιωάννης Γ΄ Βατάτζης καταλαμβάνει τη Θεσσαλονίκη.
1254 30 Οκτωβρίου: Ο Θεόδωρος Β΄ Λάσκαρης Βατάτζης ανακηρύσσεται αυτοκράτορας της Νίκαιας. Στο θρόνο θα παραμείνει μέχρι τον Αύγουστο του 1258.
1257 Ο δεσπότης της Ηπείρου γίνεται κύριος της δυτικής Μακεδονίας.
1258 Αύγουστος: Ο Ιωάννης Δ΄ Δούκας Βατάτζης αναγορεύεται αυτοκράτορας της Νίκαιας.
Θα παραμείνει στο θρόνο μέχρι το Δεκέμβριο του ίδιου έτους, οπότε θα τον διαδεχτεί ο Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος, ο ιδρυτής της ομώνυμης δυναστείας.
1259 Νίκη του αυτοκράτορα της Νίκαιας Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου εναντίον των συνασπισμένων στρατευμάτων του δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β΄, του ηγεμόνα της Αχαΐας Γουλιέλμου Βιλεαρδουίνου και του Μανφρέδου της Σικελίας. Η μάχη γίνεται στην Πελαγονία κοντά στην Καστοριά.
1261 25 Ιουλίου: Ο στρατηγός Αλέξιος Στρατηγόπουλος που κάνει αναγνωριστική επιχείρηση προς τα βουλγαρικά σύνορα πληροφορείται ότι το μεγαλύτερο μέρος των φραγκικών δυνάμεων απουσιάζει από την Πόλη, καθώς είναι απασχολημένο με την κατάληψη του Δαφνουσίου, ενός νησιωτικού κάστρου στο νότιο Εύξεινο Πόντο. Καταλαμβάνει αιφνιδιαστικά την Κωνσταντινούπολη. Ο Φράγκος αυτοκράτορας Βαλδουίνος και οι Λατίνοι κάτοικοι της Πόλης την εγκαταλείπουν.
15 Αυγούστου: Ο Μιχαήλ Η΄ κάνει την επίσημη είσοδό του στη Βασιλεύουσα.
1262 Ο αιχμάλωτος των Βυζαντινών ηγεμόνας της Αχαΐας Γουλιέλμος Βιλεαρδουίνος παραδίδει στον Μιχαήλ Η΄ τα κάστρα της Μονεμβασιάς, του Γερακιού και του Μυστρά.
1265 Ο Μιχαήλ Η΄ αποσπά τα Ιωάννινα από το Δεσποτάτο της Ηπείρου.
1267 Ο Μιχαήλ Η΄ εγκαθιστά τους Γενουάτες στο Πέραν. Ο Κάρολος ντ’ Ανζού προετοιμάζει εκστρατεία για την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης.
1272 8 Νοεμβρίου: Ο γιος του Μιχαήλ Η΄, Ανδρόνικος Β΄, αναγορεύεται συναυτοκράτορας, ενώ τον Ιούνιο του 1281 συναυτοκράτορας ανακηρύσσεται και ο γιος του Ανδρόνικου Β΄, Μιχαήλ Θ΄.
1275-1276 Οι Βυζαντινοί εκστρατεύουν με σκοπό να ανακαταλάβουν την Εύβοια και τα νησιά του Αιγαίου.
1282 11 Δεκεμβρίου: Ο Ανδρόνικος Β΄ Παλαιολόγος αναγορεύεται αυτοκράτορας του Βυζαντίου και θα παραμείνει στο θρόνο μέχρι τις 24 Μαΐου του 1328.
1288 Ο Οθμάν ή Οσμάν γίνεται σουλτάνος των Τούρκων.
1290 Γεννιέται ο Βαρλαάμ του Καλαβρού, ο οποίος αργότερα ως μοναχός θα είναι ο κύριος αντίπαλος των ησυχαστών και του Γρηγορίου Παλαμά.
1295 21 Μαΐου: Ο Μιχαήλ Θ΄ αναγορεύεται συναυτοκράτορας του πατέρα του, Ανδρόνικου, και θα παραμείνει στο θρόνο μέχρι τις 12 Οκτωβρίου του 1320.
1296 Καταστρέφεται από τους Βενετούς η γενουάτικη παροικία στην Κωνσταντινούπολη.
1300-1368 Εκδηλώνεται το κίνημα των ησυχαστών.
1302 27 Ιουνίου: Ήττα του στρατηγού Μουζάλωνα από τις κατά πολύ υπέρτερες δυνάμεις του Οθωμανού Οσμάν στη μάχη του Βαφέα, κοντά στη Νικομήδεια. Η ήττα αυτή των Βυζαντινών έχει ως συνέπεια την κατάληψη της υπόλοιπης Μικράς Ασίας από τους Τούρκους.
1304-1321 Λογοθέτης του γενικού ο Θεόδωρος Μετοχίτης.
1307-1313 Οι Ανδεγαυοί της Νεάπολης αποκτούν τον έλεγχο του Μορέως.
1308 Οι Γενουάτες αποκτούν τον έλεγχο της Χίου.
Εκλείπει η δυναστεία των Σελτζουκιδών με το θάνατο του σουλτάνου Μασούντ Γ΄.
1310 Το τάγμα των Ιωαννιτών της Ιερουσαλήμ εγκαθίσταται στη Ρόδο.
1311 15 Μαρτίου: Μάχη στη λίμνη Κωπαΐδα. Οι Καταλανοί νικούν το στρατό του Γκοτιέ ντε Μπριέν και του Πριγκιπάτου της Αχαΐας και γίνονται κύριοι του Δουκάτου των Αθηνών.
1320 Θάνατος του συμβασιλέα Μιχαήλ Θ΄. Ο πατέρας του Ανδρόνικος Β΄ παραμένει μόνος αυτοκράτορας.
1320-1346 Πιθανή χρονολόγηση του «χρονικού του Μορέως».
1321 Αρχίζει ο Α΄ εμφύλιος πόλεμος ανάμεσα στον Ανδρόνικο Β΄ και τον εγγονό του Ανδρόνικο Γ΄ (γιο του Μιχαήλ Θ΄), που είναι γνωστός ως «ο πόλεμος των δύο Ανδρόνικων».
1325 2 Φεβρουαρίου: Ο Ανδρόνικος Γ΄ αναγορεύεται συναυτοκράτορας του παππού του, Ανδρόνικου Β΄.
1326 Ο Ορχάν γίνεται σουλτάνος των Οθωμανών, αφού διαδέχεται στο θρόνο τον πατέρα του, Οσμάν.
6 Απριλίου: Οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν την Προύσα, την οποία κάνουν πρωτεύουσά τους.
Στην Προύσα είναι θαμμένος και ο πρώτος Οθωμανός σουλτάνος και πατέρας του Ορχάν, Οσμάν.
1328 24 Μαΐου: Ο Ανδρόνικος Γ΄ αναγορεύεται αυτοκράτορας του Βυζαντίου, αφού κατόρθωσε και επιβλήθηκε στον παππού του, Ανδρόνικο Β΄. Θα παραμείνει στο θρόνο μέχρι τις 15 Ιουνίου του 1341.
1329 Ο σουλτάνος των Οθωμανών Ορχάν νικά με αρκετή δυσκολία τον Ανδρόνικο Γ΄ στη μάχη του Πελεκάνου και εδραιώνει την οθωμανική παρουσία στη Μικρά Ασία. Η εκστρατεία αυτή αποτελεί την τελευταία επιχείρηση Βυζαντινού αυτοκράτορα εναντίον των Οθωμανών.
Στη συνέχεια ο Ορχάν αρχίζει την πολιορκία της Νίκαιας.
1331 Ο Στέφανος Δουσάν, ο οποίος ανέτρεψε τον Ούρεση Γ΄, φτάνει στη Θεσσαλονίκη.
Ο σουλτάνος Ορχάν καταλαμβάνει τη Νίκαια της Βιθυνίας.
1333 Ο σουλτάνος των Οθωμανών Ορχάν πολιορκεί τη Νικομήδεια και υποχωρεί μόνο όταν ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ανδρόνικος Γ΄ αναγνωρίζει τις τουρκικές κτήσεις στη Μικρά Ασία.
1337 Ο Ορχάν καταλαμβάνει τη Νικομήδεια και ολοκληρώνει έτσι την κατάκτηση της Βιθυνίας.
1341 Καταδικάζεται από σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη ο Βαρλαάμ και αναγνωρίζονται οι θέσεις του Γρηγορίου Παλαμά για τον ησυχασμό.
Πεθαίνει ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Γ΄. Νέος αυτοκράτορας αναγορεύεται ο Ιωάννης Ε΄ Παλαιολόγος. Ο Ιωάννης ΣΤ΄ Καντακουζηνός επαναστατεί εναντίον του νόμιμου αυτοκράτορα.
Αρχίζει ο Β΄ εμφύλιος πόλεμος.
1342 Οι Ζηλωτές, με κοινωνικού χαρακτήρα αιτήματα, επαναστατούν στη Θεσσαλονίκη και επιβάλλουν ένα ιδιότυπο καθεστώς μέχρι το 1350.
1347 Ο Ιωάννης Καντακουζηνός επανέρχεται στην Κωνσταντινούπολη, πάντα ως συμβασιλέας του Ιωάννη Ε΄. Ο Ιωάννης Ε΄ αποσύρεται στην Τένεδο μέχρι το 1354, οπότε επιστρέφει στην Κωνσταντινούπολη και εκδιώκει τον Καντακουζηνό.
1349 Ο Μανουήλ Καντακουζηνός γίνεται δεσπότης του Μυστρά.
1353 Αντίθετος στο κίνημα των ζηλωτών που ξεσπά στη Θεσσαλονίκη, ο Ιωάννης ΣΤ΄ Καντακουζηνός συγκαλεί σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη, η οποία το καταδικάζει, δικαιώνοντας τον Γρηγόριο Παλαμά και τους ησυχαστές. Ο Ιωάννης ΣΤ΄ παραιτείται το 1354 και γίνεται μοναχός.
Οι Οθωμανοί αποβιβάζονται στη Χερσόνησο της Καλλίπολης.
1360 Γεννιέται ο Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων.
1362 Πεθαίνει ο σουλτάνος Ορχάν. Νέος σουλτάνος ο Μουράτ Α΄.
1363 Οι Οθωμανοί Τούρκοι καταλαμβάνουν τη Φιλιππούπολη.
1365 Η Αδριανούπολη γίνεται προσωρινή πρωτεύουσα των Τούρκων.
1366 Ο Ιωάννης Ε΄ μεταβαίνει στην Ουγγαρία για να ζητήσει βοήθεια για τον επερχόμενο τουρκικό κίνδυνο.
1369 Ο Ιωάννης Ε΄ μεταβαίνει στη Ρώμη για να ζητήσει βοήθεια για τον επερχόμενο τουρκικό κίνδυνο. Εκεί αποδέχεται την ένωση των δύο Εκκλησιών, πάγιο αίτημα του πάπα ως αντάλλαγμα για οποιαδήποτε βοήθεια.
1373 Οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν τη δυτική Θράκη.
1376 Ο Ιωάννης Ε΄ φυλακίζεται από το γιο του Ανδρόνικο Δ΄ Παλαιολόγο, ο οποίος σφετερίζεται το θρόνο με τη βοήθεια των Γενουατών και των Οθωμανών Τούρκων. Επανέρχεται στο θρόνο το 1379.
1380 Ο σουλτάνος των Οθωμανών Μουράτ Α΄ καταλαμβάνει το Μοναστήρι και τη Νις.
1383 Οι Οθωμανοί Τούρκοι καταλαμβάνουν τις Σέρρες. Οι οικογένεια των Παλαιολόγων επιβάλλει την κυριαρχία της στο Δεσποτάτο του Μορέως με δεσπότη τον Θεόδωρο Α΄ Παλαιολόγο.
1385 Ο Μουράτ Α΄ καταλαμβάνει τη Σερδική (σημερινή Σόφια).
1387 Η Θεσσαλονίκη καταλαμβάνεται για πρώτη φορά από τους Οθωμανούς Τούρκους, οι οποίοι παραχωρούν προνόμια στους κατοίκους της.
1389 Νέος σουλτάνος ο Βαγιαζήτ Α΄.
1390 Ο Ιωάννης Ζ΄ Παλαιολόγος πολιορκεί την Κωνσταντινούπολη και αφού ανατρέπει τον Ιωάννη Ε΄ καταλαμβάνει για μερικούς μήνες το θρόνο.
1391 Πεθαίνει ο αυτοκράτορας Ιωάννης Ε΄. Νέος αυτοκράτορας αναγορεύεται ο Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος.
Ο Βαγιαζήτ καταλαμβάνει τη Φιλαδέλφεια και την Αττάλεια.
1393 Ο Βαγιαζήτ καταλαμβάνει το Ικόνιο, τη Σεβάστεια και την Καισαρεία.
1396 Ήττα των σταυροφόρων του Σιγισμόνδου από τους Οθωμανούς Τούρκους στη Νικόπολη.
1399 Ο Ιωάννης Ζ΄ επανέρχεται στην Κωνσταντινούπολη και ορίζεται αντικαταστάτης του Μανουήλ στο θρόνο -ο Μανουήλ έχει πάει στη Δύση για να ζητήσει βοήθεια- σε μια δύσκολη εποχή κατά την οποία οι πιέσεις των Τούρκων έχουν γίνει ασφυκτικές. Ο Ιωάννης δεν διστάζει να διαπραγματευτεί την παράδοση της πόλης στον Βαγιαζήτ Α΄, τα σχέδιά του όμως ναυαγούν μετά την ήττα των Τούρκων στη μάχη της Άγκυρας (1402). Ο Μανουήλ μετά την επιστροφή του από τη Δύση απομακρύνει τον Ιωάννη (1402).
1402 Στη μάχη της Αγκύρας ο χάνος των Μογγόλων Ταμερλάνος νικά τους Οθωμανούς Τούρκους και φτάνει μέχρι το Βόσπορο. Ο θάνατος του σουλτάνου Βαγιαζήτ Β΄ -τον είχαν αιχμαλωτίσει οι Μογγόλοι- αποδιοργανώνει για κάποιο διάστημα τους Οθωμανούς.
1403 Η αδυναμία του σουλτάνου των Οθωμανών Τούρκων Σουλεϊμάν να ελέγξει την κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά την ήττα στην Άγκυρα τον αναγκάζει να παραχωρήσει εδάφη στο Βυζάντιο (Θεσσαλονίκη, Θράκη, Χαλκιδική κ.λπ.).
1407 Ο Θεόδωρος Β΄ Παλαιολόγος ανακηρύσσεται δεσπότης του Μορέως.
1413 0 Μωάμεθ Α΄ αποκαθιστά την ενότητα του οθωμανικού κράτους.
1421 Ο Μουράτ Β΄ διαδέχεται τον Μωάμεθ Α΄.
1423 Η Αδριανούπολη γίνεται πρωτεύουσα του κράτους των Οθωμανών.
Οι Βυζαντινοί παραχωρούν τη Θεσσαλονίκη στους Βενετούς.
1425 Πεθαίνει ο αυτοκράτορας Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγος. Τον διαδέχεται ο συναυτοκράτορας του Ιωάννης Η΄.
1427 Ο αυτοκράτορας Ιωάννης Η΄ εκστρατεύει εναντίον των Λατίνων της Πελοποννήσου.
Απελευθερώνει όλες σχεδόν τις περιοχές εκτός από την πόλη της Πάτρας.
1430 29 Μαρτίου: Οι δυνάμεις του Οθωμανού σουλτάνου Μουράτ Β΄ καταλαμβάνουν την πόλη της Θεσσαλονίκης. Την ίδια τύχη έχουν και τα Ιωάννινα.
Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος καταλαμβάνει την Πάτρα.
1438 9 Ιανουαρίου: Αρχίζει στη Φεράρα της Ιταλίας η ομώνυμη σύνοδος των Εκκλησιών της Ρώμης και της Κωνσταντινούπολης με στόχο την άρση του σχίσματος του 1054. Στη σύνοδο, η οποία αργότερα θα μεταφερθεί στη Φλωρεντία, συμμετέχει και ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ιωάννης Η΄. Αν και αποφασίζεται η ένωση των δύο Εκκλησιών, η ανθενωτική μερίδα της Κωνσταντινούπολης υπερισχύει και τελικά ανατρέπει την αρχική απόφαση.
1442 Ο Ούγγρος αντιβασιλέας Γιάνος Ουνυάδης διώχνει τους Τούρκους από την Τρανσιλβανία.
1444 Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ανοικοδομεί τα τείχη του Εξαμιλίου.
1446 Ο σουλτάνος Μουράτ Β΄ εισβάλλει στη νότια Ελλάδα και καταλαμβάνει το τείχος του Εξαμιλίου.
1448 Ο σουλτάνος Μουράτ Β΄ νικά τον Ούγγρο αντιβασιλέα Γιάνο Ουνυάδη στο Κοσσυφοπέδιο.
Η Εκκλησία της Ρωσίας γίνεται αυτοκέφαλη.
Πεθαίνει ο αυτοκράτορας Ιωάννης Η΄. Τον διαδέχεται στο θρόνο ο αδερφός του Κωνσταντίνος ΙΑ΄, δεσπότης του Μορέως.
1449 6 Ιανουαρίου: Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος στέφεται στο Μυστρά αυτοκράτορας του Βυζαντίου (Κωνσταντίνος ΙΑ΄ ο Παλαιολόγος). Διαδέχεται στο θρόνο τον αδερφό του, Ιωάννη Η΄.
Ο σουλτάνος Μουράτ Β΄ αδυνατεί να αντιμετωπίσει την αντίσταση των Αλβανών.
1450 Ο Γουτεμβέργιος δημιουργεί τυπογραφείο στη Μαγεντία.
1451 Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ΄ ζητά βοήθεια από τον πάπα Νικόλαο Ε΄ για να αντιμετωπίσει τον επερχόμενο τουρκικό κίνδυνο. Υπόσχεται συγχρόνως εφαρμογή της απόφασης της Συνόδου Φεράρας-Φλωρεντίας για ένωση των δύο Εκκλησιών.
Πεθαίνει ο σουλτάνος Μουράτ Β΄ και τον διαδέχεται στο θρόνο ο Μωάμεθ Β΄.
1452 Οι Τούρκοι χτίζουν στην ακτή του Βοσπόρου το φρούριο Ρουμελί Χισάρ με σκοπό να αποκλείσουν και από τη θάλασσα την Κωνσταντινούπολη.
Η άρση του σχίσματος και η ένωση των Εκκλησιών που ανακοινώνονται στην Κωνσταντινούπολη δημιουργούν ένταση εξαιτίας της αντίδρασης των ανθενωτικών.
1453 29 Μαΐου: Οι Οθωμανοί Τούρκοι υπό την ηγεσία του σουλτάνου Μωάμεθ Β΄ καταλαμβάνουν έπειτα από πολιορκία την Κωνσταντινούπολη. Στη διάρκεια των μαχών σκοτώνεται ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος. Καταλύεται η Βυζαντινή Αυτοκρατορία χίλια εκατό και πλέον χρόνια μετά την ίδρυσή της.
Σχόλια Αναγνωστών-Επισκεπτών