ΠΡΟΟΙΜΙΟΝ 1-2
Νομίζω ότι πρέπει ,άνδρες Αθηναίοι ,να δίνετε πλήρη ελευθερία λόγου σ’όποιον θέλει απ’ αυτούς που συμβουλεύουν ,επειδή παίρνετε αποφάσεις για τόσο σοβαρά θέματα .Εγώ λοιπόν ,ποτέ ως τώρα δε θεώρησα δύσκολο να σας διδάξω τα καλύτερα (γιατί ,για να μιλήσω απλά όλοι μου φαίνεστε ότι τα ξέρετε παρα πολύ καλά ),αλλά το να σας πείσω να τα πράξετε αυτά.Γιατί ,όταν κάτι αποφασιστεί και ψηφιστεί ,τότε απέχει εξίσου από το να πραγματοποιηθεί ,όσο ακριβώς και πριν να αποφασιστεί.Υπάρχει λοιπόν ένα πράγμα ,από αυτά για τα οποία νομίζω ότι χρωστάτε χάρη στους θεούς ,το ότι δηλαδή στηρίζουν τώρα τις ελπίδες της σωτηρίας τους σ’ εσάς μόνους,αυτοί που πολέμησαν εναντίον σας ,εξαιτίας της αλαζονείας τους όχι παλιά.Αξίζει λοιπόν να χαρείτε με την παρούσα ευκαιρία.Γιατί θα σας συμβεί ,αν σκέφτείτε γι’ αυτή όσα πρέπει ,να διαλύσετε έμπρακτα τις κακολογίες από αυτούς που συκοφαντούν την πόλη μας αποκτώντας ταυτόχρονα καλή φήμη.
ΠΡΟΘΕΣΙΣ 3-4
Γιατί οι Χιώτες και οι Βυζάντιοι και οι Ρόδιοι μας κατηγόρησαν ότι σχεδιάζουμε κακά εναντίον τους και γι’ αυτό το λόγο οργάνωσαν τον τελευταίο αυτό πόλεμο εναντίον μας.Και θ’ αποδειχθεί ότι ο Μαύσωλος που εισηγήθηκε αυτά και τους έπεισε ισχυριζόμενος ότι είναι φίλος των Ροδίων ,τους στέρησε την ελευθερία τους ,ενώ από την άλλη οι Χιώτες και οι Βυζάντιοι που παρουσιάστηκαν ως σύμμαχοι ,δεν έχουν βοηθήσει στις ατυχίες τους.Εσείς όμως, που σας φοβούνταν (θα αποδειχθείτε) μόνοι απ’ όλους αίτιοι της σωτηρίας τους.Και όταν αυτά ιδωθούν απ’ όλους γενικά θα κάνετε τους δημοκρατικούς να έχουν σύμβουλο της δικής τους σωτηρίας σ’ όλες ανεξαιρέτως τις πόλεις αυτό, αν δηλαδή είναι φίλοι σας.Απ’ αυτό κανένα καλό δε θα ήταν μεγαλύτερο για σας ,από το να πετύχετε ανύποπτη εύνοια απ’ όλους με τη θέλησή τους.
ΠΙΣΤΙΣ 17-20
Προσέξτε όμως κι εκείνο ,άνδρες Αθηναίοι, ότι δηλαδή πολλούς πολέμους έχετε διεξάγει εσείς και με δημοκρατικά ,και με ολιγαρχικά πολιτεύματα.Και αυτό το ξέρετε και οι ίδιοι.Αλλά για χάρη ποιων γίνεται ο πόλεμος με σας ,προς τον καθένα από τους δυο ,αυτό ίσως κανένας από σας δε το σκέφτεται.Για χάρη ποιων πραγμάτων λοιπόν γίνεται ; (Πολεμάτε ) με τα δημοκρατικά πολιτεύματα ή για για ιδιωτικές διαφορές ,επειδή δεν μπόρεσαν να επιλυθούν δημόσια ή για κάποιο κομμάτι γης ή για σύνορα ή για ανταγωνισμό ή για την αρχηγία ‘ εναντίον όμως των ολιγαρχικών πολιτευμάτων (δεν πολεμάτε) για κανένα από αυτά,αλλά για την προάσπιση του πολιτεύματος και της ελευθερίας’ επομένως ,εγώ τουλάχιστον δε θα δίσταζα να πω ότι πιστέυω πως περισσότερο συμφέρει να πολεμούν εναντίον σας όλοι οι Ελληνες όταν έχουν δημοκρατικό πολίτευμα, παρά να είναι φίλοι σας ,όταν έχουν ολιγαρχικό. Γιατί νομίζω ότι θα μπορούσατε να κάνετε ειρήνη μ’ εκείνους που είναι ελεύθεροι εύκολα όποτε το θελήσετε,νομίζω όμως ότι η φιλία μ’ εκείνους που έχουν ολιγαρχικό πολίτευμα δεν είναι σταθερή.Γιατί με κανένα τρόπο δε θα μπορούσαν να γίνουν οι λίγοι φιλικοί με τους πολλούς και όσοι ζητούν να εξουσιάζουν μ’ εκείνους που έχουν προτιμήσει να ζουν με ισότητα. Απορώ όμως αν κανένας από σας δεν πιστεύει ότι μαζί τους κινδυνεύει κάπως και το δικό μας πολίτευμα ,ενώ κυβερνούνται από ολιγαρχικά καθεστώτα οι Χιώτες και οι Μυτιληναίοι και ενώ οδηγούνται οι Ρόδιοι τώρα δα και σχεδόν θα έλεγα όλοι οι άνθρωποι σ’ αυτή τη δουλεία ,ούτε σκέφτεται αυτό ,ότι δηλαδή με κανένα τρόπο δε θα αφήσουν τη δημοκρατία σας ,αν όλα στις πόλεις οργανωθούν με ολιγαρχικά πολιτεύματα.Γιατί ξέρουν καλά ότι κανείς άλλος δε θα μπορούσε να αποκαταστήσει τα πράγματα στην ελευθερία’ από όποια πλευρά λοιπόν περιμένουν ότι θα μπορούσε να τους συμβεί κάποιο κακό ,αυτή θα θελήσουν να την ανατρέψουν .Πρέπει λοιπόν να θεωρείτε εχθρούς όσων έχουν αδικηθεί τους άλλους που αδικούν μερικούς από αυτούς. Σας συμβουλεύω όμως να νομίζετε κοινούς εχθρούς όλων όσων επιθυμούν την ελευθερία αυτούς που καταλύουν τα πολιτεύματα και τα μετατρέπουν σε ολιγαρχικά.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ 34-35
Αλλά βέβαια δεν είναι δύσκολο να βρει κανείς τι κάποιος θα κατηγορήσει αυτούς ή θα κατακρίνει τους άλλους ,αλλά δύσκολο είναι να βρει κανείς αυτό, δηλαδή με ποια λόγια ή με ποια πράξη θα επαμορθώσει κανείς αυτά που τώρα δεν είναι σωστά .Ισως λοιπόν ούτε της παρούσας περίστασης είναι να μιλάει κανείς για όλα ΄ αλλά αν μπορέσετε να επικυρώσετε με κάποια συμφέρουσα πράξη όσα έχετε αποφασίσει να πράξετε ίσως τα άλλα το καθένα κάθε φορά θα μπορούσαν να βελτιωθούν.Εγώ λοιπόν νομίζω ότι πρέπει να καταπιαστείτε εσείς σθεναρά μ’ αυτά τα πράγματα και να πράττετε αντάξια στην πόλη μας ,λαμβάνοντας υπόψη ότι χαίρεστε να ακούτε ,όταν κάποιος επαινεί τους προγόνους σας και αφηγείται με λεπτομέρειες τα όσα έχουν πραχτεί από εκείνους και απαριθμεί τα τρόπαια .Να πιστεύετε λοιπόν ότι τα έστησαν αυτά οι πρόγονοί σας όχι για να τα θαυμάζετε βλέποντάς τα ,αλλά για να μιμείσθε τις αρετές εκείνων που τα έστησαν.
Σχόλια Αναγνωστών-Επισκεπτών