Λατινικά Γ’ Λυκείου : Γερουνδιακή Έλξη

Γερουνδιακή έλξη ονομάζουμε τη μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης (γερούνδιο +αντικείμενο σε αιτιατική ή utor+ αφαιρ.) σε παθητική σύνταξη (γερουνδιακό + υποκείμενο).

γερούνδιο + αντικείμενο (σε αιτιατική)

gerendi et administrandi rem publicam

υποκείμενο + γερουνδιακό

(στην πτώση του γερουνδίου) (που θα συμφωνεί σε γένος, αριθμό και πτώση με το υποκείμενο που βγάλαμε)

rei publicae gerendae et administrandae

Προϋποθέσεις για τη μετατροπή της σύνταξης είναι:

· Το γερούνδιο να προέρχεται από ρήμα ενεργητικό που να συντάσσεται με αιτιατική.

· Το γερούνδιο να ανήκει σ’ ένα από τα αποθετικά ρήματα utor, potior, fungor, fruor, vescor που συντάσσεται με αφαιρετική.

Tα είδη της γερουνδιακής έλξης:

1. υποχρεωτική:

α. όταν έχουμε εμπρόθετο γερούνδιο με αντικείμενο σε αιτιατική :

causa, gratia + γενική

ad, in + αιτιατική

Την γερουνδιακή έλξη σ΄αυτές τις περιπτώσεις την έχει κάνει ο ίδιος ο συγγραφέας. Αυτό που βλεπουμε εμείς είναι εμπρόθετο γερουνδιακό + υποκείμενο (βλέπε κείμενο 49).

β. όταν έχουμε δοτική γερουνδίου με αντικείμενο σε αιτιατική. Δεν τη συναντάμε στα κείμενα μας.

2. αδύνατη:

α. όταν το γερούνδιο δεν έχει αντικείμενο

β. όταν το αντικείμενο του γερουνδίου είναι ουδέτερο αντωνυμίας ή ουσιαστικοποιημένου επιθέτου.

3. προαιρετική:

όταν το γερούνδιο βρίσκεται σε απλή γενική ή απλή αφαιρετική (βλέπε κείμενο 32).

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

KEIMENO 32:

1. ad intuendum et ad imitandum: (αδύνατη η γερουνδιακή έλξη εφόσον δεν έχουμε αντικείμενο).

Ωστόσο αν μας δώσουν το imagines ως αντικείμενο των γερουνδίων η γερουνδιακή έλξη γίνεται υποχρεωτική.

· ad intuendas et ad imitandas imagines

2. gerendi et administrandi rem publicam (προαιρετικήγερουνδιακήέλξη)

· gerendae et administrandae rei publicae.

3. colendo et cogitando homines excellentes (προαιρετικήγερουνδιακήέλξη)

· colendis et cogitandis hominibus excellentibus.

4. laudem et honestatem expetendo (προαιρετικήγερουνδιακήέλξη)

· laude et honestate expetenda

· ή laude et honestate expetentis (πληθυντικόςεφόσονέχουμε 2 υποκείμενα)

KEIMENO 49:

Εδώ έχουμε τρία παραδείγματα υποχρεωτικής γερουνδιακής έλξης:

1. de interficiendo Caesare

2. unguium resecandorum causa

3. ad eam obiurgandam