Αξιολόγηση Παραγωγικών Συλλογισμών
Ένας παραγωγικός συλλογισμός είναι Λογικά Ορθός ,όταν είναι Έγκυρος ,δηλαδή οι προκείμενές του οδηγούν με λογική αναγκαιότητα στο συμπέρασμα και Αληθής ταυτόχρονα ,όταν δηλαδή οι προκείμενές του και το συμπέρασμα ανταποκρίνονται στην αντικειμενική πραγματικότητα.
| ΕΓΚΥΡΟΣ | ΑΛΗΘΗΣ | ΛΟΓΙΚΑ ΟΡΘΟΣ |
| Όλοι οι πλανήτες φωτίζονται από τον Ήλιο | Η Γη φωτίζεται από τον Ήλιο | Άρα, η Γη είναι πλανήτης |
| ΜΗ ΕΓΚΥΡΟΣ | ΑΛΗΘΗΣ | ΜΗ ΛΟΓΙΚΑ ΟΡΘΟΣ |
| Χθες το πρωί είχε ηλιοφάνεια | Χθες το πρωί πήγαμε εκδρομή | Άρα, σήμερα θα πάμε για ψώνια |
| ΕΓΚΥΡΟΣ | ΜΗ ΑΛΗΘΗΣ | ΜΗ ΛΟΓΙΚΑ ΟΡΘΟΣ |
| Ο Γιάννης είναι ψηλός | Το βουνό είναι ψηλό | Άρα, ο Γιάννης είναι βουνό |
| ΜΗ ΕΓΚΥΡΟΣ | ΜΗ ΑΛΗΘΗΣ | ΜΗ ΛΟΓΙΚΑ ΟΡΘΟΣ |
| Ο φίλος μου ,ο Πέτρος ,αξίζει το σεβασμό μου, | Παρόλο που με συκοφάντησε | Γιατί αγαπάει την αλήθεια και είναι ειλικρινής. |
Αξιολόγηση Επαγωγικών Συλλογισμών
Ένας Επαγωγικός Συλλογισμός είναι Τέλειος ή Τέλεια Επαγωγή ,δηλαδή λογικά ορθός, όταν οι προκείμενές του οδηγούν σε ένα βέβαιο συμπέρασμα που έχει μια καθολική ισχύ. Σε κάθε άλλη περίπτωση, χαρακτηρίζεται Ατελής Επαγωγικός (μη λογικά ορθός) ή Ατελής Επαγωγή.
Πορεία Αξιολόγησης Επαγωγικού Συλλογισμού :
1.Ελέγχουμε τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται (Γενίκευση, Αίτιο-Αποτέλεσμα, Αναλογία)
2. Ελέγχουμε κατόπιν τις προκείμενες και το συμπέρασμά του
Ανάπτυξη με Γενίκευση
| Τέλεια Επαγωγή (στηρίζεται σε Επαρκή Στοιχεία) | Ατελής Επαγωγή (στηρίζεται σε μη επαρκή στοιχεία) |
| Οι συμμαθητές μου στην τάξη έχουν γενικό βαθμό 20 στα φιλολογικά μαθήματα. Άρα , οι συμμαθητές μου είναι αριστούχοι στα φιλολογικά μαθήματα. | Σήμερα το πρωί ένας ταξιτζής μου έκλεψε το πορτοφόλι μου. Συμπεραίνω λοιπόν, ότι όλοι οι ταξιτζήδες είναι κλέφτες |
Ανάπτυξη με Αίτιο –Αποτέλεσμα
| Τέλεια Επαγωγή (το αίτιο είναι «ισχυρό» για να προκαλέσει το αποτέλεσμα)
Η πολυκατοικία κατέρρευσε ,έπειτα από το σεισμό των 9 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ που προηγήθηκε. |
Ατελής Επαγωγή (το αίτιο είναι υπεραπλουστευμένο)
Σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύχημα ,γιατί έτρεχε με την ταχύτητα των 10 χλμ/ώρα. |
| Τέλεια Επαγωγή (Η αιτιώδης σχέση είναι λογική)
Ο Παύλος έχει έφεση στα μαθηματικά. Επομένως , θα ακολουθήσει μάλλον τη Θετική Κατεύθυνση. |
Ατελής Επαγωγή (Η αιτιώδης σχέση είναι απλά χρονολογική, δηλαδή το αίτιο προηγείται του αποτελέσματος χρονικά ,χωρίς ουσιαστικά να το επηρεάζει)
Είναι Τρίτη και 13. Άρα , κάτι κακό θα μου συμβεί. |
| Τέλεια Επαγωγή (Το Αίτιο είναι Αναγκαίο και Επαρκές ταυτόχρονα)
Οι συνθήκες της ατμοσφαιρικής πίεσης είναι κανονικές και η θερμοκρασία του νερού έχει ξεπεράσει τους 100 βαθμούς. Επομένως, το νερό βράζει. |
Ατελής Επαγωγή (Το Αίτιο είναι αναγκαίο ,αλλά δεν είναι επαρκές)
Κάνει κρύο. Επομένως ,θα χιονίσει.
(το Αίτιο είναι επαρκές ,αλλά δεν είναι αναγκαίο)
Έχει έντονο άγχος. Επομένως ,θα πάθει έμφραγμα. |
Ανάπτυξη με Αναλογία
| Κυριολεκτική Αναλογία (συγκρίνονται δυο όμοια ή παρόμοια «αντικείμενα») | Μεταφορική Αναλογία (συγκρίνονται δύο ανόμοια «αντικείμενα») |
| Τέλεια Επαγωγή (οι ομοιότητες είναι επαρκείς σε αριθμό και σχετικές με το θέμα)
Όπως στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, έτσι και στην περίπτωση άλλης στρατιωτικής χρήσης πυρηνικών όπλων τα αποτελέσματα θα είναι ολέθρια. |
Τέλεια Επαγωγή (Η αναλογία έχει την αξία ενός λογικού επιχειρήματος)
Τα παιδιά είναι σαν τα λουλούδια. Χρειάζονται και τα δυο φροντίδα και περιποίηση ,για να αναπτυχθούν. |
| Ατελής Επαγωγή (οι ομοιότητες δεν είναι επαρκείς ή εξωθούνται πέρα από το επιτρεπόμενο-λογικό όριο)
Ο μαθηματικός μου, όπως και ο φυσικός μου, δεν είναι καλοί καθηγητές ,γιατί καπνίζουν. |
Ατελής Επαγωγή (η αναλογία δεν έχει την αξία ενός λογικού επιχειρήματος)
Όπως στα χαρτιά χρειάζεται κανείς τύχη ,για να κερδίσει, έτσι και στη ζωή τον πρώτο λόγο για την επιτυχία τον έχει πάντα η τύχη. |
Παραλογικοί Συλλογισμοί
| Παραλογισμοί (πρόκειται για παραλογικούς συλλογισμούς που προκύπτουν από άγνοια ή από ένα λογικό σφάλμα) | Σοφίσματα (πρόκειται για εσκεμμένη προσπάθεια του πομπού να εξαπατήσει ή να παραπλανήσει το δέκτη) |
| Ο αστυνομικός είναι όργανο.
Το μπουζούκι είναι όργανο. Άρα , ο αστυνομικός είναι μπουζούκι. |
Όποιος υπάρχει, σκέφτεται.
Εσύ δε σκέφτεσαι. Άρα, εσύ δεν υπάρχεις.
|
Σχόλια Αναγνωστών-Επισκεπτών