ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:

ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΤΑΞΗ: Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 3 ώρες

ΜΟΝΑΔΕΣ: 100

Α΄ ΚΕΙΜΕΝΟ

Διονύσιου Σολωμού, Ο Κρητικός, Απόσπασμα 4 [21]

Εκοίταξε τ’αστέρια, κι εκείνα αναγαλλιάσαν,

Και την αχτινοβόλησαν και δεν την εσκεπάσαν.

Κι από το πέλαο, που πατεί χωρίς να το σουφρώνει,

Κυπαρισσένιο ανάερα τ’ανάστημα σηκώνει,

Κι ανεί τς αγκάλες μ’ έρωτα και με ταπεινοσύνη,

Κι έδειξε πάσαν ομορφιά και πάσαν καλοσύνη.

Τότε από φως μεσημερνό η νύχτα πλημμυρίζει,

Κι η χτίσις έγινε ναός που ολούθε λαμπυρίζει.

Τέλος σ’ εμέ που βρίσκομουν ομπρός της μες στα ρείθρα,

Καταπώς στέκει στο Βοριά η πετροκαλαμίθρα,

Όχι στην κόρη, αλλά σ’ εμέ την κεφαλή της κλίνει.

Την κοίταζα ο βαριόμοιρος, μ’ εκοίταζε κι εκείνη.

Έλεγα πως την είχα ιδεί πολύν καιρόν οπίσω,

Καν σε ναό ζωγραφιστή με θαυμασμό περίσσο,

Κάνε την είχε ερωτικά ποιήσει ο λογισμός μου,

Καν τ’ όνειρο, όταν μ’ έθρεφε το γάλα της μητρός μου.

Ήτανε μνήμη παλαιή, γλυκιά κι αστοχισμένη,

Που ομπρός μου τώρα μ’ όλη της τη δύναμη προβαίνει.

Β΄ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1. Ποιες είναι οι κύριες γραμματολογικές επιρροές του ποιητή; Ποια συγκεκριμένα παραδείγματα αναγνωρίζετε στο απόσπασμα αυτό;

[Μ 15]

1. Να εντοπίσετε την πλατωνική επίδραση στους στίχους 13-17 ερμηνεύοντας                                             και τις τρεις εκδοχές της ιδιότητας της φεγγαροντυμένης.

[Μ 20]

1. Ο «Κρητικός» του Σολωμού έχει χαρακτηριστεί ως «λυρικό αφήγημα»: να εντοπίσετε και να αναφέρετε στοιχεία από το συγκεκριμένο απόσπασμα που αποδεικνύουν αυτή την κρίση.

[Μ 20]

1. Να σχολιάσετε τους στίχους 9-12 του αποσπάσματος («Τέλος… εκείνη»).

[Μ 25]

1. Στο ποίημα του Α.Χριστόπουλου «Η Αφροδίτη», η ομώνυμη θεά εμφανίζεται να κολυμπά στα γαλήνια νερά του λιμανιού της Χάλκης. Ποιές ομοιότητες και ποιές διαφορές μπορείτε να διακρίνετε ανάμεσα στη θεά Αφροδίτη και στη Φεγγαροντυμένη του Κρητικού; Τι παρατηρείτε και στα δύο ποιήματα όσον αφορά την επίδραση του θείου στη φύση;

[M 20]

Η ΑΦΡΟΔΙΤΗ

Ω, Χάλκης καθαρότατε

και γαληνέ λιμένα,

ποια είναι τούτη η θεά

που κολυμπά σ׳εσένα;

Θαλασσινή δεν φαίνεται,

δεν ειν׳ η Αμφιτρίτη,

λαμπρέ λιμένα, τι θωρώ;

αυτή ׳ν׳ η Αφροδίτη.

Και να τη μέσ׳ απ׳ τον αφρόν εβγαίνει κολυμπώντας,

Και ανεβαίν׳ εις το νησί

γλυκά χαμογελώντας.

Προβαίν׳ εμπρός ο έρωτας

και η θεά αγάλια

ακολουθά κατόπι του

απάν ׳στα περιγιάλια.

Κι όπου πατεί και στέκεται

ο τόπος πρασινίζει,

Μυρτιές και τριαντάφυλλα

και σπάρτα φουντωμένα

συντρέχουν και την δέχονται

παντού στη γη στρωμένα.

Ανθοβολολούν οι νάρκισσοι, ανθοβολούν οι κρίνοι,

και όλα τ΄άνθ΄η άνοιξη

στα ίχνη της τα χύνει.

Στάσου, θεά της ευμορφιάς

αυτού στο λουλουδάτον

το δάσος το κατάδροσον

των φουντωτών ελάτων

Στάσου, να ׳ρθώ, ν׳αξιωθώ

να σε προϋπαντήσω

και τα λουσμένα κάλλη σου

να σ׳τα καταφιλήσω.

η γη καταστολίζεται

και όλη λουλουδίζει

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!