http://users.sch.gr/kontaxis/paidagogika/1005dropoutprevention.htm
Αθανάσιος Κονταξής
Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ12
Μηχανολόγος Μηχανικός
Τα δύο τελευταία σχολικά έτη, δουλέψαμε σε αρκετά σχολεία το θέμα του «τοίχου» της αδιαφορίας των μαθητών (βλ. http://users.sch.gr/kontaxis/paidagogika/0909toixosadiaforias.htm).
Συζητήσαμε σε παιδαγωγικούς συλλόγους αλλά και σε συμβούλια τάξης ή τμήματος τα ιδιαίτερα προβλήματα των μαθητών μας και τους τρόπους αντιμετώπισής τους και είχαμε αρκετές επιτυχίες, ως αποτέλεσμα της συλλογικής αντιμετώπισης. Ωστόσο, μέσα από αυτήν την εμπειρία, διαπιστώσαμε ότι, πέραν των γενικών προσεγγίσεων, υπάρχει ανάγκη για πρακτικές συμβουλές – οδηγούς και επιτυχημένα παραδείγματα αντιμετώπισης των επιμέρους προβλημάτων, ιδιαιτέρως όσον αφορά τα θέματα σχολικής αποτυχίας και σχολικής διαρροής.
Σε άλλες χώρες υπάρχουν σημαντικές εργασίες πάνω στο θέμα, όπως για παράδειγμα οι Πρακτικοί Οδηγοί του Ινστιτούτου Παιδαγωγικών Επιστημόνων του Υπουργείου Παιδείας των ΗΠΑ, οι οποίοι αποτελούν προϊόν έρευνας καλών πρακτικών σε σχολεία. Σκοπός τους είναι η βοήθεια στους εκπαιδευτικούς για την αντιμετώπιση καθημερινών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν με τους μαθητές. (Βλ. http://ies.ed.gov/ncee/wwc/publications/practiceguides )
Αν και οι συνθήκες είναι αρκετά διαφορετικές στη χώρα μας, μπορούν ωστόσο να αξιοποιηθούν σε σημαντικό βαθμό και στο Ελληνικό σχολείο, ιδιαίτερα στην Επαγγελματική εκπαίδευση.
Ο Πρακτικός Οδηγός Πρόληψη της μαθητικής διαρροής (Dropout prevention) αποτελεί ένα καλό βοήθημα για τα ανάλογα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στα Ελληνικά σχολεία, συμπεριλαμβανομένης της σχολικής αποτυχίας.
Σύμφωνα με τον Οδηγό, παρότι η πορεία της σχολικής αποτυχίας και της σχολικής διαρροής ξεκινάει αρκετά χρόνια πριν το Λύκειο, στη φάση του Λυκείου οι μαθητές «ολοκληρώνουν» την αρνητική πορεία τους καθώς επιδρούν επιπλέον οι παράγοντες της εφηβικής ηλικίας. Είναι λοιπόν χρήσιμο και αναγκαίο το σχολείο να φροντίσει ώστε να επανεντάξει αυτούς τους μαθητές στην εκπαιδευτική διαδικασία, με ένα συνδυασμό παιδαγωγικών και διδακτικών πρακτικών.
Σαν βασικές πρακτικές ο Οδηγός περιλαμβάνει:
- Έγκαιρος εντοπισμός των μαθητών που κινδυνεύουν με σχολική αποτυχία ή ακόμη και με το ενδεχόμενο διακοπής της φοίτησής τους
- Αξιοποίηση του θεσμού του συμπαραστάτη – συμβούλου (advocate)
- Διδακτικές πρακτικές – Ειδική βοήθεια και εμπλουτισμό των δυνατοτήτων συμμετοχής στην εκπαιδευτική διαδικασία
- Ειδικά προγράμματα ενίσχυσης και επανένταξης στην εκπαιδευτική διαδικασία και γενικότερα στο σχολικό περιβάλλον
- Προσωποποιημένη εκπαιδευτική και κοινωνική ενθάρρυνση και βοήθεια
- Καθοδήγηση για μάθηση η οποία συνδυάζεται με τη μελλοντική επαγγελματική πορεία του μαθητή
Κατεβάστε τον Οδηγό Dropout prevention (στην αγγλική γλώσσα). http://ies.ed.gov/ncee/wwc/pdf/practiceguides/dp_pg_090308.pdf
Προτεινόμενο Πρόγραμμα Δράσης
Δείτε αναλυτικά : Σχέδιο αντιμετώπισης του «τοίχου» της αδιαφορίας από τις πρώτες ημέρες του σχολικού έτους http://users.sch.gr/kontaxis/paidagogika/0909toixosadiaforias.htm
- Όροι λειτουργίας της τάξης
- Οι μαθητές να φέρνουν βιβλία, τετράδια, όργανα σχεδιάσεως, φόρμες για τα εργαστήρια κλπ και τον τρόπο αντιμετώπισης της μη συμμόρφωσης
- Γενικότερη συμπεριφορά και διαδικασία συζητήσεων μέσα στην τάξη.
- Εναλλακτικοί τρόποι μάθησης και αξιολόγησης Πχ ατομικές ή ομαδικές εργασίες
- Ώρα προσέλευσης και πιθανές διευκολύνσεις πχ σε εργαζόμενους
- Εντοπισμός των μαθητών με ακραία αδιαφορία ή ανάρμοστη συμπεριφορά
Μέσα στις 15-30 πρώτες ημέρες από την έναρξη της σχολικής χρονιάς συγκαλούνται Συμβούλια Τάξης (Τμήματος). Στις συνεδριάσεις αυτές:
- Προσδιορίζεται το είδος και το μέγεθος των προβλημάτων,
- Γίνεται ανταλλαγή εμπειρίας για τις καλές πρακτικές καθηγητών
- Εντοπίζονται οι μαθητές που χρήζουν υποστήριξης
- Ορίζεται ένας εκπαιδευτικός ως σύμβουλος, για κάθε «υποστηριζόμενο» μαθητή.
- Η βοήθεια του εκπαιδευτικού – συμβούλου προς τον μαθητή
Συγκεκριμένες ενέργειες του εκπαιδευτικού συμβούλου προς τον μαθητή :
a. Να τον ακούσει – να του αφιερώσει χρόνο (επίσημη συζήτηση)
b. Να εντοπίσει τις ιδιαιτερότητές του. Τα ενδιαφέροντά του, τις εμπειρίες του, τα προβλήματά του (ενδεικτικές ερωτήσεις στο πλήρες κείμενο).
c. Να προσπαθήσει να δημιουργήσει μαζί με τον μαθητή ένα «συμβόλαιο»
d. Προσδιορισμός εναλλακτικών τρόπων προσέγγισης της γνώσης από τους καθηγητές
e. Αναζήτηση εξωτερικής ειδικής βοήθειας, όπου χρειάζεται.
- Και αν δεν αλλάξει τίποτα στη συμπεριφορά του μαθητή;
Πριν τις διακοπές των Χριστουγέννων συνεδριάζει το Συμβούλιο τάξης για να δει την πορεία της τάξης και δίνεται στους μαθητές μια τελευταία ευκαιρία εναλλακτικής δραστηριοποίησής τους. «Οι καθηγητές, συμφωνήσαμε και θα σου προτείνουμε εργασίες για τις διακοπές. Όμως σε προειδοποιούμε ότι αν δεν ανταποκριθείς, η βαθμολογία του τετραμήνου σου θα είναι σχεδόν σε όλους τους καθηγητές κάτω από τη βάση»…
- Βαθμολογία τετραμήνου – Η «τελευταία» ευκαιρία
Εφ όσον εξακολουθεί ο μαθητής μέχρι και τη λήξη του τετραμήνου να μην ανταποκρίνεται, ΟΛΟΙ οι εκπαιδευτικοί της τάξης εφαρμόζουν αντικειμενική αλλά αυστηρή αξιολόγηση. Στο β΄ τετράμηνο μπορούν να γίνουν διορθωτικές κινήσεις, συμβατές με τη συνολική πολιτική αξιολόγησης του σχολείου.
- Συμμετοχή Γονέων και Μαθητικών Κοινοτήτων στην όλη διαδικασία
Σε όλη την παραπάνω διαδικασία είναι απαραίτητη η ενημέρωση και συμμετοχή γονέων και μαθητών, ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΑ.
Πηγή : http://users.sch.gr/kontaxis/paidagogika.htm
Σχόλια Αναγνωστών-Επισκεπτών