ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
Α ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ
Με αστερίσκο τα ουσιαστικά κλίνονται μόνο στον ενικό αριθμό (singularia tantum), ενώ τα υπογραμμισμένα κλίνονται μόνο στον πληθυντικό αριθμό (pluralia tantum).
ΑΡΣΕΝΙΚΑ
Aeneas, -ae* (= ο Αινείας / 2,10)
Anchises, -ae* (= ο Αγχίσης / 2)
Belgae, – arum (= οι Βέλγοι, η χώρα των Βέλγων / 7)
Caligula, -ae* ( = ο Καλιγούλας / 20)
Catilina, -ae* (= ο Κατιλίνας /19)
incola, -ae (= κάτοικος /1,3)
poeta, -ae (= ποιητής /1,5)
Trebia, -ae* (= ο ποταμός Τρεβίας /11)
ΘΗΛΥΚΑ
Aethiopia, -ae* (= η Αιθιοπία / 3)
Africa, -ae* (= η Αφρική / 2,11)
agriculture, -ae (= γεωργία /15)
Alba, -ae Longa, -ae* (= η Άλβα Λόγγα /10)
Alia, -ae* (= ο ποταμό Αλίας /II)
arnica, -ae (= φίλη /1)
amicitia, -ae (- φιλία, συμμαχία / 4)
Andromeda, -ae* (= η Ανδρομέδα/3)
Athenae, -arum (= η Αθήνα /14)
audacia, -ae* (= τόλμη / 4)
avaritia,-ae* (= πλεονεξία, απληστία/4)
belua, -ae (= άγριο ζώο, κήτος / 3)
Campania, -ae* (= η Κομπανία / 5)
Cannae, -arum (= οι Κάννες/11)
Cassiope, -es* (= η Κασσιόπη / 3)
cauda, -ae (= ουρά /18)
causa, -ae (= αιτία /17)
cera, -ae (= κερί/ 8)
clava, -ae (= ρόπαλο /18)
Concordia, -ae* (= ομόνοια/4)
copia, -ae (= αφθονία /11)
cura, -ae (= έγνοια, φροντίδα /1)
diaeta, -ae (= θερινή κατοικία / 20)
Diana, -ae* (= η Άρτεμη / 8)
epistula, -ae (= επιστολή /1)
femina, -ae (= γυναίκα / 9)
fiducia, -ae (= εμπιστοσύνη, αυτοπεποίθηση /13)
filia, -ae (= θυγατέρα / 3,12)
filiola, -ae (= κορούλα /12)
forma, -ae (= σχήμα, ομορφιά / 3)
fortuna, -ae (= τύχη /1)
fuga, -ae (= φυγή /16)
Gallia, -ae* (= η Γαλατία /11)
gloria, -ae (= δόξα/5)
hasta, -ae (= δόρυ / 3)
Hispania, -ae* ( = η Ισπανία /11,18)
hostia, -ae (= σφάγιο για θυσία / 3)
Ilia, -ae* (= η Ρέα, η Ιλία /10)
injuria, -ae (= αδικία, προσβολή /1, 9Α)
inopia, -ae (= έλλειψη / 7)
insidiae, -arum (= ενέδρα, δόλος, τέχνασμα/2,11)
Italia, -ae* ( = η Ιταλία / 2,5Π, 10,11)
iustitia, -ae* (= δικαιοσύνη / 4)
lacrima, -ae (= δάκρυ / 9,17)
Lucretia, -ae* (= η Λουκρητία/9)
luna, -ae* (= σελήνη /13)
lupa, -ae (= λύκαινα/10)
Minerva, -ae* (= η Αθηνά / 8)
miseria, -ae (= δυστυχία /1)
ora, -ae (= ακτή / 3)
patria, -ae (= πατρίδα / 2,4)
Persa, -ae* (= ο Πέρσης /12)
Perses, -ae* (= ο Περσέας, ο βασιλιάς της Μακεδονίας /12)
porta, -ae (= πόρτα /10)
pudicitia, -ae* (= αιδημοσύνη, τιμή, αγνότητα 19)
puella, -ae (= κορίτσι, κοπέλα/3,12)
pugna, -ae (= μάχη /13,19)
querela, -ae (= παράπονο, διαμαρτυρία /1)
reglna, -ae (= βασίλισσα / 2)
Roma, -ae* (= η Ρώμη /1,18)
sapientia, -ae* (= σοφία, φρόνηση / 4) silva, -ae (= δάσος / 8)
spelunca, -ae (= σπηλιά /18)
turba, -ae (= πλήθος /20)
Stella, -ae (= αστέρι /13)
via, -ae(= δρόμος/18)
terra, -ae (= γη /1)
victoria, -ae (= νίκη /11)
Tertia, -ae* (= Τερτία/12)
Zama, -ae* (= η Ζάμα/11)
Troia, -ae* (= Τροία/2)
Παρατηρήσεις
1. Το ουσιαστικό incola, -ae είναι αρσενικού και θηλυκού γένους.
2. Το ουσιαστικό copia, -ae είναι ετερόσημο (copia, -ae = αφθονία / copiae, -arum = στρατιωτικές δυνάμεις).
3. Το ουσιαστικό cera, -ae (= κερί) στον πληθυντικό σημαίνει ό,τι και το pugillares, -ium (= πλάκες αλειμμένες με κερί).
4. To fortuna, -ae (= τύχη) στον πληθυντικό (fortunae, -arum) σημαίνει «αγαθά, περιουσία».
Β’ ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ
ΑΡΣΕΝΙΚΑ
adversarius, -ii (= αντίπαλος, εχθρός /13)
ager, agri (= αγρός / 5,11)
animus, -i (= ψυχή /5, 6,12,13,14)
annus, -i (= έτος / 4, 5,10,11, 20)
aper, apri (= κάπρος, αγριογούρουνο / 8)
Arverni, -orum (= Αρβέρνοι, έθνοςτης Γαλατίας /16)
Augustus, -i* ( = ο Αύγουστος /10)
Cacus, -i* (= ο Κάκος /18)
calceus, -i (= υπόδημα, μποτίνι / 3)
caseus, -i (= τυρί /15)
Cassius, -ii/-i* (= ο Κάσσιος /14)
catellus, -i (= σκυλάκι /12)
Cepheus, -i και -eos* (= ο Κηφέας / 3)
Claudius, -ii/-i* (= ο Κλαύδιος / 20)
Cornelius, -ii/-i / Tacitus, -i* (= ο Κορνήλιος Τάκιτος / 8)
culter, cultri (= μαχαίρι/9)
deus, -i(= θεός/3,4)
dolus, -i (= δόλος/2)
elephantus, -i (= ελέφαντας /11)
equus, -i (= άλογο /15)
Fabius, -ii/-i Maximus, -i* (= ο Φάβιος Μάξιμος /11)
Falernus, -i* (ager) (= ο Φαλερνός αγρός, περιοχή της Καμπάνιας /II)
filius, -ίί/-ί(=γιος/2,9,10)
fluvius, —ii/—ί (= ποτάμι /18)
Gaius, -ii/-i Antonius, —ii/—i* (= ο Γάιος Αντώνιος /19)
Gaius, —ii/—i Plinius, -ii/-i* (= ο Γάιος Πλίνιος / 8)
Gaius, -ii/-i Sallustius, -ii/-i* (= ο Γάιος Σαλλούστιος /19)
Gallus, -i (= ο Γαλάτης /17)
gladius, -ii/-i (= ξίφος /16)
Graecus, -i ( = ο Έλληνας / 2)
lulus, -i* (= ο’Ιουλος/10)
Iunius, -ii/-i Brutus, -i* ( = ο Ιούνιος Βρούτος / 9,10)
Lucius, -ii/-i Aemilius, -ii/-i Paulus, -i* (= ο Λεύκιος Αιμίλιος Παύλος /12,13)
Lucius, — ii/—ί Sergius, -ii/-i Catallna, -ae* (= ο Λεύκιος Σέργιος Καταλίνας /19)
legatus, -i (= διοικητής λεγεώνας, ύπαρχος, πρέσβης, απεσταλμένος / 7,13,16)
liber, libri(= βιβλίο/5)
locus, -i (= τόπος / loca, -orum = τόποι, loci, -orum = χωρία βιβλίου / 5,15)
magister, γεν. magistri (= δάσκαλος / 5)
maritus, -i (= ο σύζυγος / 9)
Marcus, -i Antonius, -ii/-i* (= ο Μάρκος Αντώνιος /14)
Marcus, -i Tullius, -ii/-i* (= ο Μάρκος Τύλλιος /19)
minister, γεν. ministri (= θεράποντος, υπηρέτης / 6)
modus, -i (= τρόπος / 9,13)
mortuus, -i (= νεκρός /14)
natus, -i (= γιος / 2)
Neptunus, -i* (= ο Ποσειδώνας / 3)
Nervii, -orum (= οι Νέρβιοι, η χώρα των Νερβίων / 7)
numerus, -i (= αριθμός /16)
Octavianus, -i* (= ο Οκταβιανός /14)
Orcus, -i* (= ο Πλούτωνας /14)
Ovidius, -ii/-i* (= ο Οβίδιος /1)
Perseus, -i και -eos* (= ο Περσέας, ο μυθικός ήρωας / 3)
pontus, -i (= θάλασσα / 2)
populus, -i (= λαός/9,10,11)
Publius, -ii/-i* (= ο Πόπλιος /ll)
puer, pueri (= παιδί/5)
Remus, -i* (= ο Ρώμος /10)
Romanus, -i (= ο Ρωμαίος / 4,10,11)
Romulus, -i* (= ο Ρωμύλος /10,18)
scopulus, -i (= βράχος / 3)
Sedulius, —ii/—i* (= ο Σεδούλιος /11)
servus, -i (= δούλος, υπηρέτης / 6,14)
Sextus, -i Tarquinius, -ii/-i* (= ο Σέξτος Ταρκύνιος / 9)
Silius, -ii/-i Italicus, -i* (= ο Σίλιος Ιταλικός / 5)
socius, -ii (= σύντροφος / 2,19)
somnus, -i (= ύπνος /14,18)
stilus, -i (= γραφίδα / 8)
Sulpicius, -ii/-i Gallus, -i* (= ο Σουλπίκιος Γάλλος /13)
Tarquinius, -ii/-i Collatlnus, -i* (= ο Ταρκύ¬νιος Κολλατίνος / 9)
Tarquinius, -ii/-i Superbus, -i* (= ο Ταρκύ¬νιος ο Υπερήφανος / 9)
Ticmus, -i* (= ο Τίκινος ποταμός /11) Trasumenus, -i* (= η λίμνη Τρασιμένη /11)
triumphus, -i (= θρίαμβος /12)
ventus, -i (= άνεμος / 2)
Vergilius, -ii/-i* (= ο Βεργίλιος/5) vesper, γεν. vesperi (= εσπέρα, βράδυ /12)
vir, γεν. viri (= άνδρας / 5, 6,19)
ΟΥΔΕΤΕΡΑ
arma, -orum (= όπλα /16)
bellum, -i (= πόλεμος / 4, 5, 10, 11, 12, 13, 14,15)
beneficium, -ii/-i (= ευεργεσία/4) caelum, -i (= ουρανός /10,13)
castra, -orum (= στρατόπεδο / 7,16, 20)
consilium, -ii/-i (= σκέψη, σχέδιο / 6) delictum, -i (= έγκλημα / 9)
dictum, -i (= λόγος /12)
ephippium, -ii/-i (= εφίππιο, σέλα / 15) frumentum, -i (= δημητριακά, σιτάρι/7) fundamentum, -i (= θεμέλιο / 6) Hermaeum, -i* (= το Ερμαιο / 20) hiberna, -orum (= χειμερινό στρατόπεδο / 7)
imperium, -ii/-i (= εξουσία / 9,10,20) ingenium, -ii/-i (= πνεύμα / 4, 5,19) incitamentum, -i (= ερέθισμα / 8) Lavinium, -ii/-i* (= το Λαβίνιο /10) monstrum, -i (= θέαμα παράξενο και
φοβερό /13)
monumentum, -i (= μνημείο, τάφος / 5) oraculum, -i (= μαντείο / 3)
osculum, -i (= φιλί /12)
periculum, -i (= κίνδυνος / 4,17)
pilum, -i (= ακόντιο /16)
proelium, —ii/—i (= μάχη /15,19) regnum, -i (= βασίλειο /10)
Saguntum, -i* (= το Σάγουντο/11) signum, -i (= σημαία/16) solarium, -ii/-i (= λιακωτό / 20)
somnium, -ii/-i (= όνειρο /14)
studium, -ii/-i (= σπουδή, ασχολία /15) supplicium, -ii/-i (= τιμωρία/4,14) tabernaculum, -i (= σκηνή /17) templum, -i (= ναός / 5)
ergum, -i (= πλάτη, νώτα /16) testamentum, -i (= διαθήκη /17)
velum, -i (= παραπέτασμα, κουρτίνα / 20)
venabulum, -i (= κυνηγετική λόγχη / 8)
verbum, -i (= λόγος / 7)
vestigium, -ii/-i (= ίχνος, αποτύπωμα /18)
vinum, -i (= κρασί /15)
Παρατηρήσεις
1. Το ουσιαστικό elephantus, -i (= ελέφαντας) κλίνεται και σύμφωνα με τη γ’ κλίση (elephas, -antis).
2. Το ουσιαστικό locus, -i (= τόπος) είναι ετερογενές, δηλ. στον πληθυντικό κλίνεται και ως αρσενικό (loci, -orum = τα χωρία του βιβλίου) και ως ουδέτερο (loca, -orum = τόποι).
3. Το ουσιαστικό supplicium, -ii/-i (= τιμωρία) είναι ετερόσημο, δηλ. στον πληθυντικό supplicia, -orum σημαίνει «ικεσία, λατρεία, προσευχές».
Γ’ ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ
ΑΡΣΕΝΙΚΑ
bos, bovis (= βόδι/18)
Caesar, -ris* (= ο Καίσαρας / 7,10,16)
career, -ris (= φυλακή /19)
Carthaginiensis, -is (= ο Καρχηδόνιος /11)
Cicero, -onis* (= ο Κικέρωνας /19)
collis, -lis (= λόφος / 7)
commilito, -onis (= συστρατιώτης,
σύντροφος / 20)
consul, -is (= ύπατος / 9,12,19)
dolor, -oris (= πόνος / 9)
dux, -cis (= αρχηγός, στρατηγός /11,16) eques, γεν. equitis (= ιππέας /16) familiaris, -is (= φίλος, γνωστός /17) finis, γεν. finis (= τέλος /10)
fons, γεν. fontis (= πηγή / 6)
Geryon, γεν. Geryonis* (= ο Γηρυόνης /18)
grex, γεν. gregis (= κοπάδι /18) Hannibal, -lis* (= ο Αννίβας /ll) Hercules, -lis (& Herculi)* (= ο Ηρακλής /18)
homo, -inis (= άνθρωπος /14,15)
hostis, -is (= εχθρός / 7,16)
imperator, -oris (= στρατηγός, αυτοκράτορας /13, 20)
insidiator, -oris (= συνωμότης,
δολοφόνος / 20)
interpres, -etis (= ερμηνευτής/6) iudex, γεν. iudicis (= δικαστής / 6) Lemovlces, -um (= οι Λεμόβικες, έθνος της Γαλατίας /16)
mercator, -oris (= έμπορος /15,17) miles, -itis (= στρατιώτης / 7,13,19,20) mons, γεν. montis (= βουνό / 6Π, 8) mos, γεν. mods (= συνήθεια, έθιμο /10) pastor, -oris (= βοσκός /18)
pater, -tris (= πατέρας / 9,12)
pes, γεν. pedis (= πόδι /15,20) princeps, -ipis (= ηγεμόνας /16) pudor, -oris (= ντροπή /17)
pugillares, -ium (= πλάκες αλειμμένες με κερί / 8)
rex, -gis (= βασιλιάς / 9)
rumor, -oris (= φήμη, νέα / 20)
Scipio, -onis* (= ο Σκιπίωνας /11) speculator, -oris (= ανιχνευτής, κατάσκοπος / 7)
terror, -oris (= τρόμος /13,14)
Tiberis, -is* (= ο Τίβερης /18)
timor, -oris (= φόβος /14,17) Vercingetorix, -gis* (=ο Βερκιγγετόριγας /16)
ΘΗΛΥΚΑ
aequitas, -atis* (= ισότητα, δικαιοσύνη / 6)
aetas, -atis (= ηλικία / 20)
Alpes, – (και συνήθως Alpes, -ium) (= οι
Αλπεις /11)
ars, γεν. artis (= τεχνη / 6Π, 13) caedes, -is (= σφαγή / 7,16, 20)
caro, γεν. carnis (= κρέας /15)
civitas, -atis (= πολιτεία / 6,15,16) clades, -is (= καταστροφή, συντριβή /ll) cogitatio, -onis (= σκέψη, λογισμός/ 8) cohors, -rtis (= κοόρτη /16) Dido, -onis* (= η Διδώ / 2)
foris, -is (και συνήθως fores, -ium)
(= πόρτα/20)
gens, γεν. gentis (= λαός, έθνος /11) legio, -onis (= λεγεώνα / 7)
lex, -gis (= νόμος/6)
libertas, -atis (= ελευθερία / 6) magnitudo, -inis (= μέγεθος /14,17) mens, γεν. mentis (= νους / 6) Neapolis, -is* (= η Νεάπολη / 5)
nex, -cis (= θάνατος /15)
nox, γεν. noctis (= νύχτα /13)
pars, γεν. partis (= μέρος /18)
pellis, -is (= δέρμα /15)
potestas, -atis (= δύναμη, εξουσία /15)
ratio, -onis (= φύση, λογική /13)
salus, -utis (= σωτηρία, υγεία, ευημερία / 8)
solitudo, -inis (= ερημιά / 8)
urbs, γεν. urbis (= πόλη /18)
uxor, -oris (= η σύζυγος / 9)
venatio, -onis (= κυνήγι / 8)
virtus, -utis (= ανδρεία /17)
vis (= δύναμη, βία / 7,11,18)
vox, γεν. vocis (= διάδοση, φωνή /17)
ΟΥΔΕΤΕΡΑ_
caput, capitis (= κεφάλι, θανατική ποινή /14)
corpus, γεν. corporis (= σώμα / 4, 6,17) flumen, γεν. fluminis (= ποτάμι /15) genus, generis (= γένος, καταγωγή / 6Π, 19)
lac, γεν. lactis (= γάλα /15)
moenia, γεν. moenium (= τείχη /10) nomen, γεν. nominis (= όνομα /10,12,14) omen, γεν. ominis (= οιωνός /12)
rete, γεν. retis (= δίχτυ / 8)
vulnus, γεν. vulneris (= τραύμα / 9)
Παρατηρήσεις
1. Τα ουσιαστικά finis, -is (= τέλος), mos, γεν. moris (= συνήθεια, έθιμο), pater, -tris (= πατέρας) και pars, -rtis (= μέρος) είναι ετερόσημα. Αλλάζουν σημασία στο πλη¬θυντικό αριθμό, δηλ. fines, -ium (= όριο, σύνορο), mores, -um (= ήθη, θεσμοί), patres, -um (= οι συγκλητικοί, οι πατρίκιοι) και partes, -ium (= η πολιτική παράτα-ξη)•
2. Τα ουσιαστικά homo, -inis (= άνθρωπος), dux, -cis (= αρχηγός), bos, γεν. bovis (= βόδι), interpres, -etis (= ερμηνευτής) και hostis, -is (= εχθρός) είναι αρσενικού και θηλυκού γένους.
3. Τα ουσιαστικά foris, -is (= πόρτα) και Alpis, -is (= οι Άλπεις) χρησιμοποιούνται συ¬νήθως στον πληθυντικό αριθμό: fores, -ium και Alpes, -ium.
Δ’ ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ
ΑΡΣΕΝΙΚΑ
metus, -us (= φόβος /13)
motus, -us (= κίνηση /13)
mugltus, -us (= μουγκρητό /18)
status, -us (= στάση /13)
usus, -us (= χρήση /15)
vultus, -us (= πρόσωπο /17)
ΘΗΛΥΚΑ
aditus, -us (= προσέγγιση /13)
casus, -us (= τυχαίο απροσδόκητο γεγονός ή περιστατικό / 20)
complexus, -us (= αγκάλιασμα, αγκαλιά /12)
equitatus, -us (= ιππικό /16)
exercitus, -us (= στρατός /13,14,17,19)
magistratus, -us (= οι αρχές, οι άρχοντες / 6, 15)
domus, -us (= σπίτι / 4,12)
Ε’ ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ
ΑΡΣΕΝΙΚΑ
facies, -ei (= πρόσωπο /14)
fides, -ei* (= πίστη /14)
res, rei (= πράγμα /14,15,16,17,19)
species, -ei (= θέαμα, μορφή /14)
spes, -ei (= ελπίδα /12)
dies, -ei (= ημέρα /14,16, 20)
ΘΗΛΥΚΑ
effigies, -ei (= εικόνα, μορφή, «είδωλο» /14)
Παρατήρηση
Το ουσιαστικό fides, -ei (= πίστη) κλίνεται μόνο στον ενικό αριθμό (singulare tantum).
ΤΡΙΤΟΚΛΙΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ
ΜΟΝΟΚΑΤΑΛΗΚΤΑ
ferox, -oris (= άγριος / 8,10)
iners, -rtis (= νωθρός, άπραγος, μαλθακός /15)
ingens, -ntis (= πελώριος, φοβερός /10,14,17)
ΔIΚΑΤΑΛΗΚΤΑ
Cannensis – Cannensis – Cannense (= ο των Καννών /11)
Carthaginiensis – Carthaginiensis – Carthaginiense (= Καρχηδονιακός /11)
communis – communis – commune (= κοινός /17)
illustris – illustris – illustre (= λαμπρός, ένδοξος /13)
incredibilis – incredibilis – incredibile (= απίστευτος /17)
llberalis – Hberalis – llberale (= αυτός που ταιριάζει σε ελεύθερο άνθρωπο, ελευθέριος /13)
militaris – militaris – militare (= στρατιωτικός /15,16,17)
mirabilis – mirabilis – mirabile (= θαυμαστός, παράδοξος, περίεργος / 20)
nobilis – nobilis – nobile (= ευγενής, αριστοκρατικός /19)
omnis – omnis – omne (= όλος, ο καθένας / 6,7,11,15)
Parmensis – Parmensis – Parmense (= από την Πάρμα /14)
similis – similis – simile (= όμοιος /14)
tristis – tristis – triste (= λυπημένος, θλιμμένος /12, 20)
turpis – turpis – turpe (= αισχρός /15)
ΤΡΙΚΑΤΑΛΗΚΤΑ_
alacer – alacris – alacre (= ζωηρός, πρόθυμος /13)
equester – equestris – equestre (= ιππικός /15)
Πηγή: http://laventer.blogspot.com/
Σχόλια Αναγνωστών-Επισκεπτών