Τα στερεότυπα – Ορισμός

Σύμφωνα με τα λεξικά, «το στερεότυπο είναι μια μονόπλευρη, υπερβολική και συνήθως προκατειλημμένη θεώρηση μιας ομάδας, φυλής ή τάξης ανθρώπων και συνήθως συνδέεται με τον ρατσισμό και την προκατάληψη φύλου.
Τα στερεότυπα παρουσιάζουν συχνά αντίσταση στην αλλαγή ή στη διόρθωση, ακόμα και όταν υπάρχουν ενδείξεις που τα αναιρούν κι αυτό γιατί δημιουργούν μια αίσθηση κοινωνικής αλληλεγγύης»

Στην ουσία, αποτελούν μια παγιωμένη γνώμη που δεν αντέχει τον όποιο αντίλογο, ακόμη και όταν (όπως γίνεται τις περισσότερες φορές) η σχέση του στερεότυπου με την πραγματικότητα του τεκμηριωμένου αντίλογου είναι οφθαλμοφανώς μηδενική.

Τα στερεότυπα μισούν την τεκμηρίωση, την απόδειξη, τα ακλόνητα αντεπιχειρήματα, την όποια αντίθετη γνώμη που μπορεί να είναι πολύ περισσότερο βάσιμη από αυτά που το ίδιο (το στερεότυπο) ισχυρίζεται, και διαθέτουν ένα κατά κύριο λόγο εμμονικό χαρακτήρα.

Αποτελούν παράγωγα της παραπληροφόρησης και της προπαγάνδας στις μέρες μας. Ενα από τα πλέον γνωστά στερεότυπα είναι η ΤΙΝΑ (ακρωνύμιο τού There Is No Alternative – Δεν Υπάρχει Εναλλακτική), σλόγκαν της κ. Θάτσερ, που λειτούργησε σαν σημαντικό υποστηρικτικό σλόγκαν και στερεότυπο του νεοφιλελεύθερου δόγματος.

Ενα άλλο, πάρα πολύ γνωστό σ’ εμάς τους Ελληνες παράδειγμα αποτέλεσαν τα κείμενα αλλά και οι γελοιογραφίες γερμανικών και κυρίως αγγλικών ΜΜΕ, που διαμόρφωναν την εικόνα της Ελλάδας ως φτωχού συγγενή, ενός επαίτη, μια προσβλητική εικόνα της χώρας, η οποία σαφώς ευνοούσε τα σχέδια συγκεκριμένων πολιτικών και οικονομικών κύκλων των χωρών αυτών.

Το σύστημα αυτό, σύνηθες παιχνίδι μεγάλων χωρών, που διαμορφώνει πλήθος στερεοτύπων που στρέφονται εναντίον ενός καταδικαστέου, κατά τη γνώμη τους -γενικά- από την πολιτική, οικονομική και πολιτισμική διάσταση, ενός τρίτου, ενός καταδικαστέου «άλλου», κάποιας συνήθως μικρής χώρας, λειτουργεί στο να διαμορφωθεί ένας «αποδιοπομπαίος τράγος», και προοιωνίζεται τις επόμενες κινήσεις συνήθως μεγάλων εναντίον μικρών χωρών.

Η βασική προϋπόθεση των στερεοτύπων (και της συνακόλουθης προπαγάνδας) βρίσκεται στο ότι δεν είναι επαληθεύσιμα συνολικά ή ότι διογκώνονται περιορισμένες όψεις τους, που έχουν κάποια σχέση με την πραγματικότητα, δηλαδή με αυτό που όντως υπήρξε ή συνέβη. Συνήθως η ζωή τους είναι περιορισμένη – με βάση το απόφθεγμα του λόρδου Ακτον (Acton) «Μπορείς να κοροϊδεύεις λίγους για πάντα, πολλούς για λίγο, αλλά όχι όλους για πάντα». Γι’ αυτό, η όποια μακροημέρευσή τους απαιτεί και μιαν ανάλογη, συστηματική διαχρονικά, φροντίδα.

Τα στερεότυπα εντάσσονται ευρύτερα στις ψυχολογικές επιχειρήσεις (σε συντομία Psy Ops – Psychological Operations) και στο ευρύτερο πλέγμα της διαχείρισης εντυπώσεων – σύγχρονος κλάδος των δημοσίων σχέσεων. Τα όποια παλαιότερα ή νέα ΜΜΕ είναι ο βασικός φορέας της διάδοσής τους και τα όποια αποτελέσματα αντανακλούν πάνω τους.

Οπως έλεγε ο Οργουελ (Orwell), «… σε μια εποχή που κατακλύζεται από την απάτη, το να λέει κάποιος την αλήθεια είναι επαναστατική πράξη». Και η εποχή μας κατακλύζεται από κείμενα που κυκλοφορούν σε όλο το φάσμα των ΜΜΕ, τα οποία αρκετές φορές είναι είτε πλαστά είτε βρίθουν πολλαπλών ανακριβειών, συνεισφέροντας στη δημιουργία αφθονίας βολικών στερεοτύπων.

Οδηγός: Στερεότυπα και προκαταλήψεις

Τι σημαίνει «κοινοτοπία»; Υπάρχουν διακρίσεις; Πότε εκφράζω προκατάληψη; Τι είναι το επιχείρημα και πώς το συγκροτούμε; Ο παρών οδηγός περιέχει σύντομες και κατανοητές ερμηνείες των εννοιών, επιχειρώντας να διαλύσει τη σύγχυση που δημιουργείται ως προς το περιεχόμενό τους. Η προσέγγιση των όρων γίνεται μέσω κειμένου και εικόνας, ενώ κάθε έννοια αποτυπώνεται γραφιστικά με τρόπο ώστε ο/η εκπαιδευτικός, αν θέλει, να χρησιμοποιήσει τον οδηγό ως ένα παιχνίδι με κάρτες προκειμένου να φέρει την τάξη σε επαφή με τις εν λόγω έννοιες.

Τον οδηγό μπορείτε να τον κατεβάσετε εδώ.

Στερεότυπα & τα  φύλα

Η διάσταση του φύλου στην εκπαίδευση και στη ζωή είναι το θέμα που συχνά ανακύπτει στις σχολικές τάξεις. Οι κοινωνικές κατασκευές που ορίζουν τα «πρέπει» και τα «μη» των αγοριών και των κοριτσιών, δημιουργούν συχνά ερωτήματα και απορίες.
Ξέρετε αλήθεια ότι… υπάρχει διαφορά ανάμεσα στις έννοιες «βιολογικό φύλο» και «κοινωνικό φύλο»;
Όταν ένα παιδί γεννιέται, είναι (συνήθως) ξεκάθαρο αν είναι κορίτσι ή αγόρι από τα γεννητικά του όργανα. Αυτή είναι μια διαφορά βιολογικού φύλου. Το να ντύνουμε τα κορίτσια με ροζ ρούχα και τα αγόρια με γαλάζια είναι επιλογή μας. Αυτή είναι μια διαφορά κοινωνικού φύλου.

Το «βιολογικό φύλο» αναφέρεται στα σωματικά χαρακτηριστικά που έχουν εκ γενετής οι άνδρες και οι γυναίκες, π.χ. οι άνδρες έχουν περισσότερη τριχοφυΐα στο πρόσωπο, οι γυναίκες μπορούν να θηλάσουν. Τα χαρακτηριστικά αυτά δεν έχουν αλλάξει ιδιαίτερα εδώ και 200.000 χρόνια, από την εποχή που εμφανίστηκαν οι πρώτοι άνθρωποι!

Το «κοινωνικό φύλο» δεν είναι βιολογικά δεδομένο: τα κορίτσια και τα αγόρια δεν γεννιούνται ξέροντας πώς πρέπει να δείχνουν, να ντύνονται, να μιλάνε, να συμπεριφέρονται, να σκέφτονται, να ενεργούν. Επηρεαζόμαστε από την οικογένεια, τους φίλους και τις φίλες μας, καθώς και από την εκπαίδευση και την κουλτούρα μας, όπως τη μουσική που ακούμε, τις ταινίες που παρακολουθούμε και όλες τις διαφημίσεις που βλέπουμε καθημερινά. Η κοινωνία, ως σύνολο εκπέμπει μηνύματα σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τους ρόλους των κοριτσιών και των αγοριών. Στην ουσία, δηλαδή, η κοινωνία μάς βάζει όλους και όλες σε «φυλακές του φύλου».
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι ρόλοι των φύλων είναι «κάτι δεδομένο», αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για επιλογές και για αυτό ακριβώς το λόγο μπορεί να αλλάζουν σε διαφορετικές εποχές και διαφορετικούς τόπους.

Στερεότυπα και σεξισμός

Πατήστε στην παρακάτω εικόνα για να διαβάσετε για τον σεξισμό

 

 Όλα τα παιχνίδια για όλα τα παιδιά. Υλικό ευαισθητοποίησης για τους/τις Εκπαιδευτικούς σχολικών μονάδων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Αθήνα: Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης

Λήψη αρχείου

 

Η Συμμαχία των Φύλων και το Γραφείο Θεσσαλονίκης του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του προγράμματος «Αποδομώντας Έμφυλα Στερεότυπα», στοχεύοντας στην κριτική αποτύπωση, την καταπολέμηση των έμφυλων στερεοτύπων, αλλά και την προαγωγή της έμφυλης ισότητας, δημιούργησαν 10 βίντεο στοχεύοντας στην κριτική αποτύπωση, την καταπολέμηση των έμφυλων στερεοτύπων, αλλά και την προαγωγή της έμφυλης ισότητας.

Τα βίντεο συνοδεύουν και εμπνέονται από τον Οδηγό υλοποίησης εκπαιδευτικών-επιμορφωτικών δράσεων με τίτλο «Η Ισότητα των Φύλων στην Εκπαίδευση Ενηλίκων», με έμφαση στην εκπαιδευτική διαδικασία και τις δράσεις της κοινωνίας των πολιτών. Χωρίζονται σε τέσσερις δραματοποιημένες ιστορίες, όπου επιχειρείται η ανάδειξη του σεξισμού της καθημερινότητας, ενός φαινομένου διάχυτου σε κάθε τομέα της ζωής μας, μια -σε πολλές περιπτώσεις- ασυνείδητη αναπαραγωγή έμφυλων στερεοτύπων.
Η Συμμαχία καινοτομεί στη μελέτη και αντιμετώπιση των παραπάνω φαινομένων μέσω της ταυτόχρονης, ισάξιας και χωρίς αποκλεισμούς: – Συμμετοχής/εμπλοκής και κινητοποίησης των αντρών και των αγοριών και όσων προσώπων αυτοπροσδιορίζονται έτσι. – Ενδυνάμωσης και ενεργοποίησης των γυναικών και των κοριτσιών και όσων προσώπων αυτοπροσδιορίζονται έτσι. – Συμπερίληψης/συνεργασίας και κινητοποίησης των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων και όσων προσώπων δεν περιορίζονται/προσδιορίζονται στις δύο παραπάνω έμφυλες διαστάσεις.

Θεωρείται δύσκολο αλλά όχι ανέφικτο να υπάρξουν κινήσεις μέσα στην κοινωνία για να καταπολεμηθούν τα φαινόμενα έμφυλης βίας. Είναι κάτι που πρέπει να ξεκινήσει από το σχολείο, με το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, αλλά και να υπάρξουν αλλαγές στη νοοτροπία της κοινωνίας, όπως για παράδειγμα το πως «πρέπει να φέρεται ένα αγόρι ή ένα κορίτσι, υποστηρίζει και προσθέτει πως «πρέπει να γίνει σκληρή και συλλογική προσπάθεια για να ξεφύγουμε από αυτό το πλαίσιο».

Όλα αυτά τα στερεότυπα που υπάρχουν, επηρεάζουν τη γυναίκα από τον εργασιακό της χώρο και την παρουσία της στο σπίτι, μέχρι και την ίδια της τη ζωή

“Πολλές γυναίκες βλέποντας τα βίντεο, θα αναγνωρίσουν τον εαυτό τους σε κάποιο από αυτά. Είτε στον επαγγελματικό τους χώρο, που πρέπει να αντιμετωπίσουν διπλή και τριπλή κούραση και πολλές φορές να αμείβονται λιγότερο, είτε είναι στη σχέση που βιώνουν, συζυγική ή συντροφική, είτε είναι το πείραγμα που θα δεχτούν στον δρόμο, η σεξουαλική παρενόχληση.Σίγουρα υπάρχει κάτι κοινό, που έχει συμβεί σε κάποια φίλη μας.

Η ταινία «Who Cares» ακολουθεί μια μοναδική προσέγγιση στην παρουσίαση της έρευνας σχετικά με τη μη αμειβόμενη εργασία  και φροντίδα που συνδέει την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών και των κοριτσιών και τα ανθρώπινα δικαιώματά τους. Η ιστορία ακολουθεί μια γυναίκα που φροντίζει, που ζει στη φτώχεια, καθ’ όλη τη διάρκεια του καθημερινού της ταξιδιού καθώς παλεύει ενάντια στην αγγαρεία που συνδέεται με τις άνισες ευθύνες φροντίδας. Η μη αμειβόμενη εργασία φροντίδας στηρίζει την ευημερία όλων των κοινωνιών, πλούσιων και φτωχών, αλλά δεν αναγνωρίζεται και υποτιμάται από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους νομοθέτες. Αυτό το κινούμενο σχέδιο υπογραμμίζει την ανάγκη για αλλαγή πολιτικής που αναγνωρίζει τον ρόλο των γυναικών και των κοριτσιών στην παροχή μη αμειβόμενης περίθαλψης. Προτείνει μείωση της αγγαρείας της απλήρωτης φροντίδας· και ανακατανομή της από τις γυναίκες στους άνδρες και από την οικογένεια στις κοινότητες και το κράτος, θέτοντας έτσι τη βάση για την πραγματική ισότητα των φύλων. Το animation συμπληρώνει μια ειδική έκθεση των Ηνωμένων Εθνών για την ακραία φτώχεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα και υπογραμμίζει βασικά ευρήματα από την έρευνα για την ενδυνάμωση των γυναικών και των κοριτσιών. Η ταινία έχει αναπτυχθεί από το Ινστιτούτο Αναπτυξιακών Μελετών, με χρηματοδότηση από το Τμήμα Διεθνούς Ανάπτυξης (DFID).

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟ:

1.Βίντεο ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης σε θέματα φύλου:
Ευρωπαϊκή καμπάνια για το φύλο και την εκπαίδευση:
«Gender stereotypes and education» 

Σκοπός της προβολής του βίντεο
Η συνειδητοποίηση −μέσα από το βίντεο και τη συζήτηση− της διαδικασίας και
των τρόπων μέσω των οποίων διαμορφώνονται τα έμφυλα στερεότυπα και οι
περιορισμοί ως προς την εκπαιδευτική και επαγγελματική μας εξέλιξη από πολύ
μικρή ηλικία και καθ’ όλη την εκπαιδευτική μας ζωή, καθορίζοντας, τελικά, τόσο
τις επαγγελματικές όσο και τις γενικότερες κοινωνικές έμφυλες αναπαραστάσεις
μας.(Βάλτε Ελληνικά από τις ρυθμίσεις του βίντεο)

Βίντεο με τίτλο «Gender stereotypes and education» από σχετική καμπάνια της EIGE

Βάλτε Ελληνικά από τις ρΥθμίσεις του βίντεο

Βήματα – Οδηγίες
• Πριν από την προβολή του βίντεο, το πρόσωπο που συντονίζει την επιμορφωτική
διαδικασία παρουσιάζει περιληπτικά τόσο τη θεματολογία του όσο και την
πηγή προέλευσής του. Μπορεί, επίσης, να προηγηθεί η προτροπή προς τα
εκπαιδευόμενα πρόσωπα να παρατηρήσουν/καταγράψουν συγκεκριμένα
στοιχεία-παραμέτρους από το υλικό που θα παρουσιαστεί.
• Προβολή του βίντεο και σύντομη συζήτηση/αναστοχασμός σχετικά με αυτά
που είδαν και ό,τι τους φάνηκε ενδιαφέρον (στο σημείο αυτό δεν κάνουμε
διορθώσεις ή παρεμβάσεις, αφήνουμε όλες τις απόψεις/εκφάνσεις να
εκφραστούν). Κατά την προβολή του μπορεί να γίνεται διακοπή και σύντομη
εστίαση-επισήμανση-επεξήγηση κρίσιμων σημείων.
• Ακολουθεί σύντομη συζήτηση στην ολομέλεια με άξονες/βασικά σημεία: την
προσπάθεια εντοπισμού των πηγών διαμόρφωσης των στερεοτύπων ως
προς τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές μας επιλογές από τη μικρή μας
ηλικία, το πώς τα έμφυλα στερεότυπα στην καθημερινότητά μας δημιουργούν
εντυπώσεις για τις επαγγελματικές δυνατότητες ή τους περιορισμούς, το
πώς οι εμπειρίες αυτές μεταμορφώνονται σε εργασιακές και εκπαιδευτικές
προκαταλήψεις και στάσεις για τα φύλα, προκαταλαμβάνοντας −ουσιαστικά−
το εκπαιδευτικό και εργασιακό μας μέλλον, την εξέταση της πραγματικής/
επιστημονικής υπόστασης/επιβεβαίωσης ή μη αυτών των αντιλήψεων, τη
διαφορά μεταξύ των βιολογικών χαρακτηριστικών των φύλων (sex) και των
κοινωνικών χαρακτηριστικών των φύλων (gender), την ανάγκη αποδόμησης
των στερεοτύπων και εξασφάλισης δικαιωμάτων ελεύθερων εκπαιδευτικών
και επαγγελματικών επιλογών από κάθε άνθρωπο.

2.Διαφήμιση ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης σε θέματα φύλου:
Ένας καλύτερος άντρας μπορεί.Βίντεο με τίτλο «We believe the best men can be» από σχετική διαφήμιση :

Εκφοβισμός. Παρενόχληση. Είναι αυτό το καλύτερο που μπορεί να πάρει ένας άντρας; Μόνο προκαλώντας τον εαυτό μας να κάνουμε περισσότερα, μπορούμε να φτάσουμε πιο κοντά στο καλύτερό μας. Να λες το σωστό, να ενεργείς με τον σωστό τρόπο.

Σκοπός της προβολής του βίντεο: Η συνειδητοποίηση, μέσα από την προβολή και τη συζήτηση της διαφήμισης, της διαδικασίας μέσω της οποίας μπορούν να αποδομηθούν τα έμφυλα στερεότυπα και να «αναδιατυπωθούν» άλλα πρότυπα αρρενωπότητας με τη χρήση εικόνων της καθημερινότητας και άλλων μέσων, όπως οι διαφημίσεις.

Βήματα – Οδηγίες
• Πριν από την προβολή του βίντεο, το πρόσωπο που συντονίζει την
επιμορφωτική διαδικασία παρουσιάζει περιληπτικά τόσο τη θεματολογία
του όσο και την πηγή προέλευσής του. Μπορεί, επίσης, να προηγηθεί
η προτροπή προς τα εκπαιδευόμενα πρόσωπα να παρατηρήσουν/
καταγράψουν συγκεκριμένα στοιχεία-παραμέτρους από το υλικό που θα
παρουσιαστεί.
• Προβολή του βίντεο της διαφήμισης και σύντομη συζήτηση/αναστοχασμός
σχετικά με αυτά που είδαν και ό,τι τους φάνηκε ενδιαφέρον (στο σημείο
αυτό δεν κάνουμε διορθώσεις ή παρεμβάσεις, αφήνουμε όλες τις απόψεις
να εκφραστούν). Κατά την προβολή του μπορεί να γίνεται διακοπή και
σύντομη εστίαση-επισήμανση-επεξήγηση κρίσιμων σημείων. Ειδικότερα,
στο σημείο πριν την αποκάλυψη του διαφημιζόμενου προϊόντος, μπορεί να
γίνει διακοπή και ερώτηση: «Τι νομίζετε ότι μπορεί να διαφημίζει αυτό το
βίντεο;».
• Ακολουθεί σύντομη συζήτηση στην ολομέλεια με άξονες/βασικά σημεία:
τη διερεύνηση και τον εντοπισμό του λανθάνοντος μηνύματος πίσω
από τη διαφήμιση του προϊόντος, την εξέταση της υποσυνείδητης
απεικόνισης συγκεκριμένων αντιλήψεων-στάσεων για τα φύλα και
τις μεταξύ τους σχέσεις (η γυναίκα ως αντικείμενο και προϊόν που μπορεί
να επιστραφεί από τον άντρα-ιδιοκτήτη), την ανάλυση της δύναμης που
έχουν τα υποσυνείδητα μηνύματα των διαφημίσεων στην διαμόρφωση
των έμφυλων προτύπων μας. Στο σημείο αυτό μπορεί να γίνει, εκ
μέρους των εκπαιδευομένων, αυθόρμητη διερεύνηση ανάλογων
διαφημίσεων (αντικειμενοποίησης) που έχουν εντοπίσει στην
καθημερινότητά τους.

3.Βίντεο ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης σε θέματα φύλου:

α.H ιστορία της Αννούλας

β.Αγγλικό πείραμα με μικρά παιδιά και επαγγέλματα:
“Ξανασχεδιάστε   το Υπόλοιπο”

Σκοπός της προβολής του βίντεο:
Η συνειδητοποίηση −μέσα από την προβολή του βίντεο και τη συζήτηση− του πώς
διαμορφώνονται από πολύ μικρή ηλικία τα έμφυλα στερεότυπα και οι περιορισμοί
ως προς τα επαγγέλματα, καθορίζοντας τόσο τις επαγγελματικές όσο και τις
γενικότερες κοινωνικές έμφυλες αναπαραστάσεις μας.
Η παρακάτω  δυνατή ταινία από το MullenLowe London αποτυπώνει προκλητικά πώς, νωρίς στην εκπαίδευσή τους, τα παιδιά ορίζουν ήδη τις ευκαιρίες σταδιοδρομίας ως άνδρες και γυναίκες. Όταν ζητήθηκε να ζωγραφίσουν έναν πυροσβέστη, έναν χειρουργό και έναν πιλότο μαχητικού, σχεδιάστηκαν 61 εικόνες ανδρών και μόνο 5 ήταν γυναίκες. Ήρθε η ώρα να Ξανασχεδιάσουμε  το Υπόλοιπο.

Βήματα – Οδηγίες
• Προβολή του βίντεο και σύντομη συζήτηση/αναστοχασμός σχετικά με αυτά
που είδαν και ό,τι τους φάνηκε ενδιαφέρον (στο σημείο αυτό δεν κάνουμε
διορθώσεις ή παρεμβάσεις, αφήνουμε όλες τις απόψεις/εκφάνσεις να
εκφραστούν). Κατά την προβολή του μπορεί να γίνεται διακοπή και σύντομη
εστίαση-επισήμανση-επεξήγηση κρίσιμων σημείων.
• Ακολουθεί σύντομη συζήτηση στην ολομέλεια με άξονες/βασικά σημεία: την
προσπάθεια εντοπισμού των πηγών διαμόρφωσης των στερεοτύπων ως
προς τα επαγγέλματα από τη μικρή μας ηλικία, το πώς οι αναπαραστάσεις
στην καθημερινότητά μας δημιουργούν εντυπώσεις για τις επαγγελματικές
δυνατότητες ή τους περιορισμούς, το πώς αυτές οι αντιλήψεις οικοδομούν
ακόμη και εργασιακές και εκπαιδευτικές προκαταλήψεις και στάσεις για τα
φύλα, προκαταβάλοντας, ουσιαστικά, το εκπαιδευτικό και εργασιακό μας μέλλον,
την εξέταση της πραγματικςή/επιστημονικής υπόστασης/επιβεβαίωσης ή μη
αυτών των αντιλήψεων, τη διαφορά βιολογικών χαρακτηριστικών των φύλων
(sex) και κοινωνικών χαρακτηριστικών των φύλων (gender).
• Με αφορμή τη συγκεκριμένη δραστηριότητα ενδείκνυται να γίνει ιδιαίτερη
αναφορά και επεξεργασία ως προς τη συμβολή της γλώσσας στην αναπαραγωγήδιατήρηση ή στην ανατροπή των συγκεκριμένων στερεοτύπων. Είναι σημαντικό
να συζητήσουμε για την απουσία λέξεων που να αποδίδουν συγκεκριμένες
επαγγελματικές δραστηριότητες στο θηλυκό γένος, π.χ.: δάσκαλος-δασκάλα,
χορευτής-χορεύτρια. Αλλά: γιατρός- ; ή δικηγόρος-; ή πιλότος- ; Επισήμανση της
ανάγκης η γλώσσα να είναι ζωντανή και να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα
της κοινωνίας, όπως η δημιουργία νέων λέξεων για τα επαγγέλματα, χωρίς
έμφυλους αποκλεισμούς.

Φύλλο εργασίας :Άσκηση ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης σε θέματα φύλου

Λήψη αρχείου

Οι παραπάνω δραστηριότητες επιλέχθηκαν από τον Οδηγός υλοποίησης εκπαιδευτικών-επιμορφωτικών δράσεων: 

Η Ισότητα των Φύλων στην Εκπαίδευση Ενηλίκων

Ο επιστημονικός συνεργάτης της καμπάνιας, Βαγγέλης Κοσμάτος, εξηγεί γιατί επέλεξαν να τη δημιουργήσουν, με ιστορίες που αναφέρονται στα έμφυλα στερεότυπα. «Τα έμφυλα στερεότυπα μας ενδιαφέρουν πάρα πολύ στη δουλειά μας, γιατί έχουμε διαπιστώσει ότι είναι ένα πάρα πολύ κρίσιμο κομμάτι, όταν θέλουμε να αναπτύξουμε είτε εκπαιδευτικές στρατηγικές, είτε πολιτικές για θέματα ισότητας, καθώς ουσιαστικά είναι στη βάση της πυραμίδας της έμφυλης βίας και της κουλτούρας, της έμφυλης ανισότητας».

Στη βάση αυτής της πυραμίδας, όπως εξηγεί, είναι το φαινόμενο του «αδιόρατου σεξισμού». Φαινόμενα που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητα μας με πολλές μορφές. «Είναι σα το φαινόμενο που λέμε, με τα ψάρια και το νερό. Τα ψάρια, γεννιούνται, ζουν και κλείνουν τον κύκλο της ζωής τους στο νερό. Δεν έχουν αίσθηση ότι περιβάλλονται από νερό. Το ίδιο συμβαίνει και με εμάς με τον έμφυλο κόσμο μας. Οι έμφυλοι προκαθορισμοί μας, δεν είναι κάτι που το σκεφτόμαστε. Θα το σκεφτούμε όταν συμβεί ένα έντονο συμβάν, όταν έχουμε ένα φαινόμενο bullying στο σχολείο, ένα φαινόμενο ενδοοικογενειακής βίας, μια επίθεση σε ένα δημόσιο χώρο ανθρώπων λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, όταν θα έχουμε έναν βιασμό μιας γυναίκας ή μια γυναικοκτονία. Τότε θα «ξυπνήσουμε» με έναν τρόπο και θα αρχίσουμε να μελετάμε τα ζητήματα της πυραμίδας της έμφυλης βίας. Αλλά τότε είμαστε στο τελικό στάδιο». Όλο αυτό το φαινόμενο εξελίσσεται πυραμιδικά και όταν φτάσουμε στο τελικό στάδιο, τότε τα πράγματα είναι πολύ δύσκολο να αλλάξουν, υποστηρίζει ο ίδιος.

Σημαντικός είναι ο ρόλος της εκπαίδευσης σε αυτό, τονίζει, γι’ αυτό αντίστοιχες συζητήσεις πρέπει να γίνονται από μικρές ηλικίες, με προγράμματα κοινωνικά, εκπαιδευτικά, ανάπτυξης σχεσιακών ή σεξουαλικών δεξιοτήτων «ώστε να προλάβουμε αυτά τα φαινόμενα στην αρχή τους». Με «όπλο» τον Οδηγό, στόχος είναι να ενημερωθούν όσοι περισσότεροι άνθρωποι γίνεται και να δράσουν αυξάνοντας την επίγνωση γι΄αυτά τα ζητήματα «ώστε να μη μένουμε αδρανείς όταν αυτό συμβαίνει στον διπλανό μας, στην τάξη μας ή σε μια φίλη μας». Άλλωστε τα βίντεο βασίζονται σε αληθινές, καθημερινές ιστορίες που διαδραματίζονται δίπλα μας και φαινόμενα που αντιμετωπίζουμε όλοι.

«Ίσως, κάποια στιγμή, πρέπει να ξανακοιτάξουμε το πρόβλημα της έμφυλης βίας και των έμφυλων ανισοτήτων από την αρχή και να δούμε αν υπάρχουν άλλοι τρόποι και εναλλακτικές για να αντιμετωπίσουμε αυτά τα φαινόμενα, προλαμβάνοντας πράγματα.

Ουσιαστικά να δουλέψουμε με έναν τρόπο εκπαιδευτικό και μετασχηματιστικό σε όλες τις έμφυλες, στερεοτυπικές αντιλήψεις για τα φύλα μας. Να ξανά δούμε τις αρρενωπότητες, τις θηλυκότητες και τι σημαίνει διαφορετικότητα. Και η διαφορετικότητα τελικά δεν είναι, αλλά είναι ένας πλούτος, ένας πλουραλισμός εκφράσεων και υπάρξεων. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε το δυναμικό κάθε ανθρώπου. Αλλιώς θα έχουμε συνεχώς απώλειες ανθρώπων, ψυχολογικές, εργασιακές, δημιουργικές και στο τέλος θα έχουμε απώλειες ζωών», καταλήγει ο Βαγγέλης Κοσμάτος.

 

Αν σας ενδιαφέρουν  κάποιες ακόμη  δραστηριότητες το υλικό δίνεται παρακάτω:

Λήψη αρχείου

Τα γαλάζια και τα ροζ στη σχολική ζωή

Διαβάστε τη βιωματική εφαρμογή που δημιούργησε η εκπαιδευτικός Έλενα Λαζαρίδου και… υιοθετήστε την. Απευθύνεται σε παιδιά Δημοτικού Σχολείου

Λήψη αρχείου

Πατέρας: Θεατής ή συμπρωταγωνιστής;

Μέχρι σχετικά πρόσφατα, θα ήταν σχεδόν αδιανόητο για έναν άντρα να εγκαταλείψει τη δουλειά του για να φροντίσει τα παιδιά του, ώστε να μπορέσει η σύντροφός του να ασχοληθεί με την καριέρα της.  Οι ρόλοι των φύλων έχουν γίνει πιο ισότιμοι τις τελευταίες δεκαετίες, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πια λιγότερες διαφορές ανάμεσα στους ρόλους των κοριτσιών και των αγοριών, αλλά οι παραδοσιακοί ρόλοι των κοινωνικών φύλων εξακολουθούν να ασκούν μεγάλη επιρροή. Ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιούμε πάντα, δεχόμαστε μεγάλες πιέσεις να συμμορφωθούμε με αυτούς.

To σποτ σχεδιάστηκε και δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της πλαίσιο ευαισθητοποίησης της ευρύτερης κοινωνίας για την αντιμετώπιση των παραδοσιακών ρόλων των φύλων εντός της οικογένειας και την προώθηση της συμφιλίωσης μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Τα βασικά μηνύματα που επιδιώκεται να επικοινωνήσει το τηλεοπτικό σποτ είναι:

•  η σημασία του διαμοιρασμού των ευθυνών φροντίδας από τα δύο φύλα, με έμφαση στο ρόλο του πατέρα (χρησιμοποιώντας αντρικά πρότυπα)
•  η σημασία της συμφιλίωσης μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών και στη βελτίωση της ευημερίας των επιχειρήσεων και εργοδοτών γενικότερα.
• η ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της συμφιλίωσης επαγγελματικής και προσωπικής ζωής με ιδιαίτερη έμφαση στο ρόλο των ανδρών
• η ανάδειξη των πλεονεκτημάτων που προκύπτουν από φιλικές για την οικογένεια εργασιακές ρυθμίσεις και πρωτοβουλίες συμφιλίωσης επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, τόσο για εργοδότες όσο και για εργαζόμενους.Σήμερα τι κάνουν οι πατέρες στο σπίτι, επηρεάζει το τι κάνουν οι μητέρες στη δουλειάΔιαβάστε το άρθρο εδώ

       Τα οφέλη της άδειας πατρότητας στην ανάπτυξη των παιδιών και την οικογένεια

        Διαβάστε το άρθρο εδώ

       “Η άδεια πατρότητας με έκανε, , συμπρωταγωνιστή της οικογενειακής μας  ζωής”
Διαβάστε το άρθρο εδώ

Εκπαιδευτικό υλικό  από το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου και το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Βίας (Ε.Δ.κ.Β.).
Το υλικό βοηθά  τους εφήβους να αναγνωρίσουν την έμφυλη βία, να αντιληφθούν τις διαστάσεις της, να αναζητήσουν τα θύματά της και βεβαίως, να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους.Κυρίως να  συμπορευτούμε μέσα σε σχέσεις αγάπης που εμπεριέχουν σεβασμό και επικοινωνία και δεν περιλαμβάνουν τη χρήση βίας. Ακόμα κι αν τα εφηβάκια μας δεν έχουν κάποιο αγόρι ή κορίτσι, δεν είναι κακή ιδέα να μάθουν τι είναι μια υγιής σχέση, ώστε να ξέρουν τι δικαιούνται να περιμένουν από αυτή και πώς μπορούν να τη χτίσουν.

Λήψη αρχείου

Εκπαιδευτικό Υλικό για τις Έμφυλες Ταυτότητες από το  “Πολύχρωμο Σχολείο”

Έμφυλες Ταυτότητες 2017-2018

Λήψη αρχείου

Δείτε παρακάτω μια ολοκληρωμένη δραστηριότητα από το πιο πάνω υλικό

Λήψη αρχείου

 

Παρακάτω δίνονται τα βίντεο που περιλαμβάνονται στην παραπάνω δραστηριότητα:

Το επόμενο βίντεο έχει στόχο να ενθαρρύνει τους νέους, ιδίως τους νέους άνδρες, να αναλάβουν δράση για τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών. Το κομμάτι ακολουθεί μια θετική προσέγγιση θεατών που αυξάνει την ατομική παρέμβαση σε καταστάσεις όπου τα άτομα δεν προσφέρουν βοήθεια όταν υπάρχουν άλλα άτομα.

Πατήστε εδώ για το προηγούμενο Υλικό του Πολύχρωμου Σχολείου

Η γυναίκα ως αποσκευή που συμβολίζει το «ανήκειν»
Πηγή: athensvoice.gr

Αυτή η εργασία έχει άδεια χρήσης Creative Commons Αναφορά δημιουργού4.0.