kantonopou’s blog

«Ιησούς ουν ιδών την μητέρα και τον μαθητήν παρεστώτα ον ηγάπα, λέγει τη μητρί αυτού· γύναι, ίδε ο υιός σου. Είτα λέγει τω μαθητή· ιδού η μήτηρ σου» (Ιωάν. ιθ΄ 26 – 27).

Από τον κύκλο των μαθητών του Κυρίου ξεχώριζαν τρεις, ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης. Τρεις μαθητές οι οποίοι μέσα από την όλη στάση και συμπεριφορά τους φαίνεται ότι ανταποκρίνονταν περισσότερο στην υψηλή αποστολή για την οποία τους είχε καλέσει. Έτσι τους βλέπουμε να παρευρίσκονται σε δυο σημαντικά γεγονότα της επίγειας ζωής του Κυρίου, όπως η Μεταμόρφωση στο όρος Θαβώρ και η προσευχή του Ιησού στη Γεθσημανή.

Όμως, ανάμεσα στους τρεις ξεχώριζε ο Ιωάννης, του οποίου τη μνήμη τιμούμε σήμερα. Ξεχώριζε για την αγάπη του Ιησού προς αυτόν και την αγάπη του Ιωάννη προς το Διδάσκαλό του. Έτσι, βλέπουμε τον Ιησού να εμπιστεύεται τη μητέρα του στον Ιωάννη κατά τη σταύρωση, ενώ ο Ιωάννης παρευρίσκεται σε όλες τις φάσεις του Πάθους του Κυρίου.

Δικαιολογημένα, λοιπόν, ο Ιωάννης χαρακτηρίζεται μαθητής της αγάπης, γιατί περισσότερο από όλους βίωσε αυτή την αγάπη και κατέγραψε μέσα από τη διδασκαλία και τις επιστολές του την ουσία της αγάπης. Πρώτον, ότι ο «Θεός αγάπη εστί» (Α΄ Ιωάν. δ΄ 16), ο Θεός είναι αγάπη. Δεύτερον, η αγάπη είναι αμφίδρομη: «Ημείς αγαπώμεν αυτόν ότι πρώτος αυτός ηγάπησεν ημάς» (Α΄ Ιωάν. δ΄ 19). Εμείς αγαπάμε το Θεό, γιατί εκείνος πρώτος μας αγάπησε. Τρίτον, η αγάπη είναι τρόπος ζωής. Είναι η αληθινή θεογνωσία. Είναι η σύνδεση του ανθρώπου με το Θεό. «Ο Θεός αγάπη εστί και ο μένων εν τη αγάπη εν τω Θεώ μένει και ο Θεός εν αυτώ» (Α΄ Ιωάν. δ΄ 16). Ο Θεός είναι αγάπη· κι όποιος ζει μέσα στην αγάπη, ζει μέσα στο Θεό, κι ο Θεός μέσα σ’ αυτόν. Και ζωή μέσα στην αγάπη δε σημαίνει μόνο αγάπη προς το Θεό, αλλά σημαίνει και επιβεβαίωση αυτής της αγάπης, μέσα από την αγάπη προς το συνάνθρωπο. «Αγαπητοί μου, τονίζει ο Ιωάννης, ας αγαπάμε ο ένας τον άλλον, γιατί η αγάπη προέρχεται από το Θεό. Όποιος αγαπάει, δείχνει ότι έχει αναγεννηθεί από το Θεό και ότι γνωρίζει το Θεό. Όποιος δεν αγαπάει, δε γνώρισε το Θεό, γιατί ο Θεός είναι αγάπη» (Α΄ Ιωάν. δ΄ 7 – 8).

Δικαιολογημένα, λοιπόν, ο Ιωάννης απέσπασε το ζηλευτό τίτλο του μαθητή της αγάπης, γιατί συνέλαβε σωστά την ουσία και την έννοια της αγάπης. Αυτή τη διδασκαλία της αγάπης είχε σαν κυρίαρχο στοιχείο στο κήρυγμά του. λέγεται ότι στα βαθιά γεράματά του επαναλάμβανε «τεκνία, αγαπάτε αλλήλους», παιδιά μου να αγαπάτε ο ένας τον άλλον. Μάλιστα, όταν κάποτε του είπαν: «Πες μας και τίποτα άλλο», ο Ιωάννης απάντησε: «Δε χρειάζεστε τίποτα άλλο. Εφαρμόστε το αυτό και είναι σαν να τα εφαρμόζετε όλα».

Ιδιαίτερα σημαντική αυτή η προτροπή διαχρονικά για τους Χριστιανούς όλων των εποχών. Άρα, σημαντική και για μας τους σημερινούς Χριστιανούς, αν θέλουμε να τιμήσουμε πραγματικά τη μνήμη του, θα πρέπει να εφαρμόσουμε την προτροπή: «Τιμή μάρτυρος μίμησης μάρτυρος». Δηλαδή ο καλύτερος τρόπος για να τιμήσεις ένα μάρτυρα, έναν Άγιο, είναι να μιμηθείς τη ζωή του. Και η ζωή του Ιωάννη είναι ζωή αγάπης. Μιας αγάπης την οποία έζησε εμπειρικά και στη συνέχεια κατέστησε τρόπο ζωής. Δηλαδή την αγάπη που οδήγησε το Θεό στην ενανθρώπηση και της οποίας ήταν αυτόπτης μάρτυρας. Είναι χαρακτηριστικές οι λέξεις που χρησιμοποιεί, όπως, «οίδαμεν», «ευρήκαμεν», «ακηκόαμεν», «εθεασάμεθα και αι χείρες ημών εψηλάφησαν» (Α΄ Ιωάν. α΄ 1)

Έζησε, λοιπόν, την αγάπη μέσα από το γεγονός της Ενανθρώπησης αλλά και την αγάπη σαν κατάσταση, σαν γεγονός που οδηγεί τον άνθρωπο στη θέωση. Γράφει στην πρώτη καθολική επιστολή του «Ό εοράκαμεν και ακηκόαμεν, απαγγέλλομεν υμίν, ίνα και υμείς κοινωνίαν έχητε μεθ’ ημών, και η κοινωνία δε η ημετέρα μετά του Πατρός και μετά του Υιού αυτού Ιησού Χριστού. Και τάυτα γράφομεν υμίν, ίνα η χαρά υμών η πεπληρωμένη» (Α΄ Ιωάν. α΄ 3 – 4). Δηλαδή, αυτό που είδαμε κι ακούσαμε, το αναγγέλλουμε και σε σας, για να συμμετάσχετε κι εσείς μ’ εμάς, στην ίδια κοινωνία, που είναι η κοινωνία με τον Πατέρα και τον Ιησού Χριστό. Κι αυτά σας τα γράφουμε για να είναι ολοκληρωμένη η χαρά σας.

Ο Ιωάννης, πέραν από «Απόστολος της αγάπης» είναι γνωστός και σαν «θεολόγος» γιατί στη διδασκαλία του κυριαρχεί η πίστη στη θεότητα του Ιησού Χριστού. Μάλιστα, αυτή την πίστη, αυτή τη διδασκαλία παρουσιάζει σαν κυρίαρχο στόχο της συγγραφής του Ευαγγελίου του. «Ταύτα δε γέγραπται ίνα πιστεύσητε ότι Ιησούς εστιν ο Χριστός ο Υιός του Θεού, και ίνα πιστεύοντες ζωήν έχητε εν τω ονόματι αυτού» (Ιωάν. κ΄ 31). Αυτά όμως γράφτηκαν για να πιστέψετε πως ο Ιησούς είναι ο Χριστός ο Υιός του Θεού, και πιστεύοντας να έχετε δι’ αυτού τη ζωή.

Ιδιαίτερα σημαντικό και το συγγραφικό έργο του Ιωάννη. Έγραψε το τέταρτο Ευαγγέλιο, το βιβλίο της Αποκάλυψης, καθώς και τις τρεις καθολικές επιστολές (λέγονται καθολικές επειδή απευθύνονται στους Χριστιανούς όλου του κόσμου). Μάλιστα μέσα από τα συγγράμματά του υπάρχει ξεκάθαρο μήνυμα, ξεκάθαρη διδασκαλία. Στο Ευαγγέλιο αποκαλύπτεται ότι ο Ιησούς είναι ο Υιός και Λόγος του Θεού και ότι η Ενανθρώπηση, η Σταύρωση και η Ανάσταση είναι έκφραση της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο, καθώς και τη σωτηρία του Ανθρώπου. Στην «Αποκάλυψη» αποκαλύπτονται οι δύσκολες μέρες που ακολουθούν καθώς και το ελπιδοφόρο μήνυμα του θριάμβου της πίστεως και της Εκκλησίας. Στην Αποκάλυψη γίνεται λόγος για τους διωγμούς που θα ακολουθήσουν. Συστήνεται πίστη και υπομονή και προαναγγέλλεται ο θρίαμβος των πιστών και της Εκκλησίας. Τέλος, στις επιστολές του, περιγράφει την ουσία και τη θεολογία της αγάπης. Όπως «ο Θεός είναι αγάπη». Εκείνος που μας αγάπησε πρώτος είναι ο Θεός. Έτσι, η δική μας αγάπη είναι επιστροφή και απάντηση στην αγάπη του Θεού. Όμως, η πραγματική αγάπη του ανθρώπου προς το Θεό εκφράζεται μέσα από την αγάπη προς το συνάνθρωπο. «Όποιος μισεί τον αδερφό του είναι ανθρωποκτόνος και ξέρετε πως κανένας φονιάς δεν έχει συμμετοχή στην αιώνια ζωή. Να πως μάθαμε τι είναι αγάπη· Εκείνος πρόσφερε τη ζωή του για χάρη μας. Έτσι οφείλουμε κι εμείς να προσφέρουμε τη ζωή μας για χάρη των συνανθρώπων μας… Παιδιά μου, ας μην αγαπάμε με λόγια και ωραίες φράσεις, αλλά με έργα και αγάπη αληθινή» (Α΄ Ιωάν. γ΄ 15 – 18).

Αδελφοί μου, η αγάπη του Θεού σε μας τους ανθρώπους, που τόσο πολύ εξύμνησε ο Απόστολος της αγάπης, ο Ιωάννης, και του οποίου τη μνήμη τιμούμε σήμερα, δε σταμάτησε με τη Σταύρωση. Συνεχίζεται καθημερινά είτε με την ανοχή, είτε με την προσφορά των αγαθών του. Εμείς ανταποκρινόμαστε σ’ αυτή την αγάπη και πώς; Ο Κύριος περιμένει να δει και τη δική μας αγάπη. Μια αγάπη που υπομένει, που ανέχεται, που δίνει χωρίς να ζητά να πάρει και τέλος μια αγάπη που να ευεργετεί όσους μας έβλαψαν. Ας αναζητήσουμε αυτή την αγάπη. Αμήν.

Μητρόπολη Πάφου – Θεόδωρος Αντωνιάδης