kantonopou’s blog

Πολλά και διαχρονικά τα μηνύματα του σημερινού Ευαγγελίου. Μηνύματα ελπίδας, υπομονής και συγκατάβασης. Μηνύματα δυνατότητας εξόδου της πάσχουσας ανθρωπότητας, τόσο από τη σωματική, όσο και ιδιαίτερα από την πνευματική ασθένεια. Και η έξοδος αυτή δε γίνεται ούτε τυχαία, ούτε με μόνο τις δυνάμεις του ανθρώπου. Ο Ιησούς επιβεβαιώνει αυτό που είπε στους μαθητές του λίγο πριν την Ανάληψή του στους ουρανούς, ότι: «Ιδού εγώ μεθ’ υμών ειμι πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος». Κι εγώ θα είμαι μαζί σας πάντα ως τη συντέλεια του κόσμου.

Έτσι μετά τη νίκη κατά του θανάτου, που μας παρουσίασε η Εκκλησία μέσα από τα Ευαγγέλια των τριών προηγούμενων Κυριακών, έρχεται σήμερα να μας παρουσιάσει και τη νίκη κατά της φθοράς του σώματος και της ψυχής. Η Ανάσταση του Ιησού δεν οδήγησε μόνο το θάνατο στη φθορά, αλλά πρόσφερε στον άνθρωπο τη δυνατότητα απαλλαγής από τη φθορά της ασθένειας και της αμαρτίας. Αρκεί ο άνθρωπος να επικαλεσθεί αυτή τη χάρη που του προσφέρει ο Θεός.

Όλοι οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα αυτής της θεραπείας από οποιοδήποτε νόσημα, όπως είχαν και οι άνθρωποι της κολυμβήθρας της Βηθεσδά. Όμως, με μια διαφορά. Εκεί εθεραπεύετο μόνο ο πρώτος, ενώ τώρα μπορεί να θεραπευθεί ο καθένας που θα μπει στην κολυμβήθρα της Εκκλησίας και θα αναζητήσει, θα επικαλεσθεί με πίστη τη δωρεά του Θεού και τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Η κολυμβήθρα εκείνη ήταν προτύπωση της κολυμβήθρας του Αγίου Βαπτίσματος, αλλά και της κολυμβήθρας του βαπτίσματος της μετάνοιας, μέσα από την οποία διοχετεύεται η Χάρη του Θεού. Και αυτή η Χάρη του Θεού, μετά την Ανάσταση του Ιησού, προσφέρεται σαν επιβράβευση στον κάθε άνθρωπο που με πίστη την επικαλείται.

Το σημερινό Ευαγγέλιο αποτυπώνει την τραγικότητα στην οποία έχει περιέλθει τόσο ο άνθρωπος σαν άτομο, όσο και ευρύτερα η ανθρώπινη κοινωνία. Οι άνθρωποι πάσχουν από ποικίλες ασθένειες σωματικές. Πάσχουν όμως και ως προς την ψυχή, ένεκα της αμαρτίας. Και αυτή η ασθένεια της ψυχής αναπόφευκτα επιδρά ποικιλότροπα πάνω στο σώμα, όπως επέδρασε και στον παράλυτο του σημερινού Ευαγγελίου. Οι λόγοι του Ιησού προς αυτόν «Ίδε υγιής γέγονας μηκέτι αμάρτανε, ίνα μη χείρον σοι τι γένηται», το επιβεβαιώνουν απόλυτα.

Η διατάραξη της ισορροπίας σώματος και ψυχής δημιουργεί αφάνταστο πόνο στον άνθρωπο και έχει σαν αφετηρία τη διαταραχή – διακοπή των σχέσεων του ανθρώπου με το Θεό και με κατάληξη τη διακοπή των σχέσεων με το συνάνθρωπο. Ο άνθρωπος τότε γίνεται ιδιαίτερα εγωιστής με αποτέλεσμα να αδιαφορεί για τη δυστυχία, ή ακόμα και για την τραγωδία του συνανθρώπου του. Προσπερνά αδιάφορα το συνάνθρωπο και τα προβλήματά του, ενώ κάποτε τον αντιμετωπίζει με τρόπο ειρωνικό, ακόμα και κυνικό!

Επιβεβαίωση των πιο πάνω αποτελούν οι λόγοι του παραλύτου: «Κύριε, άνθρωπον ουκ έχω». Κύριε, δεν έχω κανένα. Στ’ αλήθεια ακούγεται απίστευτο. Κι όμως είναι αληθινό και συνάμα τραγικό. Γιατί βρίσκεται στη μεγαλύτερη πόλη της χώρας του, την Ιερουσαλήμ. Βρίσκεται στο πιο πολυσύχναστο σημείο της πόλης του, το Ναό, το κέντρο της θρησκευτικής ζωής που του υπενθυμίζει σαν βασικό καθήκον το «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Κι όμως, εκεί προσπερνιέται αδιάφορα από το πλήθος των ανθρώπων που οδηγούνται στο χώρο της λατρείας. Συστήνουν στους άλλους σεβασμό και εφαρμογή των εντολών του Θεού, ενώ την ίδια στιγμή, στην πράξη, παραβιάζουν το νόμο του Θεού που συνιστά έλεος, ευσπλαχνία και αγάπη.

«Άνθρωπον ουκ έχω». Αν σταθούμε με περισσότερη προσοχή στα λόγια του παραλύτου, τότε θα διακρίνουμε την έκταση της τραγωδίας του. Παρά το ότι είναι παράλυτος για τριάντα οκτώ ολόκληρα χρόνια, εν τούτοις δε μιλά για σωματικό πόνο. Μιλά μόνο για τον ψυχικό πόνο που βιώνει ένεκα της εγκατάλειψης των ανθρώπων.

Δυστυχώς, τούτη την αφόρητη μοναξιά δεν τη βίωσε μόνο ο παράλυτος. Τη βιώνει καθημερινά ο άνθρωπος και στις μέρες μας και μάλιστα σε μια εποχή που οι στέγες των σπιτιών βρίσκονται πιο κοντά παρά ποτέ, ενώ παράλληλα ο άνθρωπος μιλά για πολιτισμό. Μήπως είναι δείγμα πολιτισμού η παραβίαση του δικαιώματος της ζωής, της τιμής, ή της περιουσίας; Μήπως είναι δείγμα πολιτισμού η εγκατάλειψη των γονιών από τα παιδιά και των παιδιών από τους γονείς; Μήπως είναι πολιτισμός η ποικιλότροπη εκμετάλλευση μικρών και μεγάλων με αφορμή την οικονομική κρίση;

Σίγουρα όχι. Κάτι τέτοιο είναι κακοποίηση του πολιτισμού. Γιατί, η ψυχή του πολιτισμού είναι πολιτισμός της ψυχής. Και αυτό που βγαίνει προς τα έξω είναι μίσος, κακία και όχι αγάπη. Αυτά είναι τα αρνητικά αποτελέσματα της μοναξιάς. Ο άνθρωπος που έχει υποχρεωθεί να εγκλωβιστεί στη μοναξιά δε θα διαφέρει από ένα θηρίο που έχει απομονωθεί στο κλουβί. Όταν σπάσει το κλουβί και βγει έξω, τότε αρχίζει να σπάζει ό,τι βρει μπροστά του, όπως κάνουν σήμερα και οι νέοι μας.

Ζητούμε μάταια από αυτούς σεβασμό. Ποιοι; Εμείς που έχουμε χάσει τον αυτοσεβασμό. Εμείς που τους έχουμε καταδικάσει στην ανεργία, ή στην υποαπασχόληση και την περιορισμένη αμοιβή! Εμείς που τους δίνουμε, ίσως, αγαθά, αλλά που τους στερούμε την αγάπη. Τους δίνουμε, ίσως, τα πάντα και την ίδια στιγμή τους στερούμε το πιο βασικό, που είναι το καλό πρότυπο. Κανένας δε γεννιέται κακός. Κάποιοι γίνονται κακοί έχοντας σαν πρότυπά τους εμάς. Άρα η διόρθωση θα πρέπει να ξεκινήσει από τον εαυτό μας. Και αυτό θα το επιτύχουμε εάν συνειδητοποιήσουμε ότι είμαστε κοινωνία ανθρώπων και όχι αγέλη ζώων!

«Άνθρωπον ουκ έχω». Λόγια που εκφράζουν το μέγεθος της τραγωδίας και μάλιστα μιας τραγωδίας κοινωνικής. Αυτή δεν είναι κραυγή αγωνίας του παραλύτου. Είναι η δικαιολογημένη κραυγή μοναξιάς κάθε εποχής και άρα και της δικής μας εποχής. Γιατί, αν μοναξιά είναι η αίσθηση της απουσίας των άλλων ανθρώπων, δυστυχώς, πολλές φορές μοναξιά είναι και η αίσθηση της παρουσίας πολλών, αλλά αδιάφορων ανθρώπων. Σε όποια φάση μοναξιάς κι αν βρισκόμαστε ας μην ξεχνούμε ότι υπάρχει ο Θεός, ο οποίος με την παρουσία και την αγάπη Του σπάζει αυτή τη μοναξιά. Ας αναζητήσουμε καταφύγιο κοντά του. Τέλος, όσοι έχουμε ζήσει κατάσταση αφόρητης μοναξιάς ας φροντίσουμε να μη ζήσουν άλλοι συνάνθρωποί μας παρόμοια μοναξιά. Αμήν.

Θεόδωρος Αντωνιάδης- Ιερά Μητρόπολη Πάφου