kantonopou’s blog

 Facebook, ΜSΝ messenger, Μyspace, Βadoo, Τagged, Flixster, Ηi 5, Flickr. Ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, όπως τις έχουν βαφτίσει στην ελληνική. Πρόκειται για λέξεις που ήταν άγνωστες μέχρι τα τέλη του 20 αιώνα, αλλά στον 21ο αιώνα είναι πιο δημοφιλείς ακόμα και από το «hello». Ενήλικες με στοιχειώδεις γνώσεις ηλεκτρονικού υπολογιστή μπορεί να κάνουν… μεσάνυχτα από τέτοιες ιστοσελίδες, αλλά για τις νεότερες γενιές όλες αυτές οι ιστοσελίδες είναι ρουτίνα, είναι ο χώρος μέσω του οποίου θα «συναντηθούν» και θα πουν τα νέα τους σε φίλους και γνωστούς. Όμως, ελάχιστοι γονείς και παιδιά, έχουν γνώση των κινδύνων που παραμονεύουν από τη χρήση των εν λόγω ιστοσελίδων. Αυτό αποδεικνύεται και από τις δύο τελευταίες υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας που διερευνά η Αστυνομία. Οι γονείς δεν υποπτεύονται και είναι ήσυχοι ότι «το μωρό παίζει στο κομπιούτερ». Τα παιδιά απ’ την πλευρά τους αδυνατούν να εκτιμήσουν το κίνδυνο που κρύβεται πίσω από τον ανώνυμο (ή με ψευδώνυμο) με τον οποίο συνομιλούν μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Η διάδοση των προγραμμάτων ή ιστοσελίδων επικοινωνίας μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών άνθισε αρχές της προηγούμενης δεκαετίας. Σταδιακά μπήκε και στα κυπριακά νοικοκυριά και σήμερα αποτελεί καθημερινό τρόπο επικοινωνίας για χιλιάδες συμπατριώτες κυρίως της νέας γενιάς.

Για όσους έχουν βασικές γνώσεις χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή και διαδικτύου τα εν λόγω προγράμματα είναι απλά. Η διαδικασία για όλες τις ιστοσελίδες είναι σχεδόν η ίδια. Αρχικά δημιουργείς ένα ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (πλέον υπάρχουν άφθονοι τρόποι στο διαδίκτυο να δημιουργήσεις το δικό σου email). Μέσω ίντερνετ εισέρχεσαι στην ιστοσελίδα της επιλογής σου και κάνεις εγγραφή (είναι σε όλες δωρεάν), αφού τοποθετήσεις το emailσου και έναν κωδικό. Σημειώνεται ότι για την εγγραφή ζητούνται ορισμένα προσωπικά στοιχεία (οι πλείστοι προτιμούν να βάζουν και τη φωτογραφία τους, αν και αυτό δεν είναι απαραίτητο). Τα ηλεκτρονικά προφίλ που δημιουργούν οι χρήστες στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να αποθηκευτούν από τρίτους και να αποτελέσουν μέρος ψηφιακών φακέλων προσωπικών δεδομένων. Οι χρήστες που επιθυμούν να διαγράψουν το λογαριασμό τους από μια ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης δεν μπορούν να διαγράψουν τις δευτερεύουσες πληροφορίες που συνδέονται με το προφίλ τους, όπως τα δημόσια σχόλια.

Όταν πλέον γίνεις μέλος στην ιστοσελίδα της αρεσκείας σου, έχεις τη δυνατότητα να συνομιλείς με οποιονδήποτε είναι μέλος στην ίδια ιστοσελίδα.

Παρέχεται επίσης η ευχέρεια να έχεις επαφή μόνο με άτομα της επιλογής σου (φίλοι). Για να εντοπίσεις γνωστούς ή φίλους που πιθανόν να είναι μέλη μιας ιστοσελίδας πρέπει να κάνεις αναζήτηση είτε με το όνομα είτε με το email. Η συνομιλία μπορεί να γίνεται είτε με γραπτό κείμενο, είτε κάτι σαν τηλεφωνική επικοινωνία, είτε μέσω κάμερας (βίντεο). Κάπου εδώ ξεκινούν τα προβλήματα με την παιδική πορνογραφία. Η δυνατότητα γνωριμίας και συνομιλίας μέσω βίντεο, άνοιξε την όρεξη σε διαστρεμμένα άτομα. Κρύβονται πίσω από ένα ψευδώνυμο, γνωρίζουν και εκμεταλλεύονται τους ανήλικους.

Ανυποψίαστα παιδιά, αφήνουν ακόμα και αγνώστους να τους παρακολουθούν μέσω καμερών (web camera) που συνδέονται με ηλεκτρονικό υπολογιστή. Βάζουν σε εφαρμογή τα διεστραμμένα τους σχέδια και απαθανατίζουν ακόμα και προσωπικές στιγμές των παιδιών (η συνομιλία μέσω κάμερας αποθηκεύεται σε μορφή βίντεο). Ακολούθως, εκβιάζουν τους νεαρούς ότι σε περίπτωση που δεν ικανοποιήσουν αυτό που τους ζητούν θα ανεβάσουν το βίντεο σε άλλες παρόμοιες ιστοσελίδες. Κάτι παρόμοιο έγινε και στις δύο τελευταίες υποθέσεις που εξετάζει η Αστυνομία.

Υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας

Το Γραφείο Καταπολέμησης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Αστυνομίας είναι το αρμόδιο τμήμα που εξετάζει και τις υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας. Το εν λόγω γραφείο το 2008 διερεύνησε 81 υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας. Από τις 81 οι τέσσερις αφορούσαν πρόσκληση σε παιδική πορνογραφία, οι 26 για παιδική πορνογραφία σε άλλες χώρες για τις οποίες διερευνήθηκε κατά πόσο το έγκλημα έφτανε και την Κύπρο και άλλες δύο περιπτώσεις στα κατεχόμενα. Το 2009 διερευνήθηκαν 51 υποθέσεις. Οι τέσσερις αφορούσαν πρόσκληση για παιδική πορνογραφία και 33 για υποθέσεις από άλλες χώρες. Φέτος είχαμε μέχρι στιγμής δύο υποθέσεις. Από τις οκτώ υποθέσεις που εξετάστηκαν τα έτη 2008 και 2009, για τις τέσσερις περιπτώσεις δεν τεκμηριώθηκαν αδικήματα στο δικαστήριο, ενώ οι άλλες τέσσερις είναι υπό εκδίκαση.

Εκατομμύρια χρήστες

ΟΙ πρώτες ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης πρωτοεμφανίστηκαν αρχές της δεκαετίας του ‘90. Αρκετά χρόνια μετά το ίντερνετ έχει κατακλυσθεί με περισσότερους από 350 ιστοτόπους του είδους, εκ των οποίων οι 150 είναι οι πλέον ενεργοί έχοντας εγγεγραμμένους από μερικές χιλιάδες μέχρι και εκατοντάδες εκατομμύρια μέλη.

Στην κορυφή βρίσκεται το πλέον δημοφιλές και πολυσυζητημένο Facebook, το οποίο πρωτοεμφανίστηκε το 2004 και σήμερα αριθμεί περισσότερους από 200 εκατ. χρήστες ανά τον κόσμο. Οι πλέον διαδεδομένες σελίδες ανά τον κόσμο είναι: Μyspace, ΜSΝ messenger, Facebook, Skype, Skyrock, Τwitter, Flickr, Τagged, Flixster, Ηi 5, Classmates, Ιmeem, , Βaboo, Friendster, Ηaboo, και Οrcut.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς

1Εξηγήστε στο παιδί τη διαφορά ανάμεσα σε εικονικούς και πραγματικούς φίλους. Μάθετέ το να αντιμετωπίζει τις διαδικτυακές γνωριμίες με αρκετή επιφυλακτικότητα.

2Συμβουλεύστε το παιδί να μην προσθέτει στη λίστα των φίλων του άτομα που δεν γνωρίζει στο φυσικό κόσμο. Ενημερώστε τo ότι δεν πρέπει να ντραπεί να αρνηθεί μια πρόσκληση φιλίας από κάποιο άτομο, καθώς στις περισσότερες ιστοσελίδες το άτομο αυτό δεν ενημερώνεται για την απόρριψη της πρόσκλησής του.

3Το παιδί πρέπει να κατανοήσει ότι σε χώρους όπως τα chatroom δεν μπορούμε ποτέ να είμαστε σίγουροι για την ταυτότητα του άλλου, αν δεν τον γνωρίζουμε προσωπικά στον πραγματικό κόσμο. Επομένως, πρέπει να αντιμετωπίζει τις διαδικτυακές γνωριμίες με αρκετή επιφυλακτικότητα, καθώς ακόμη και τα άτομα που έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη του μπορεί να έχουν σκοπό να το βλάψουν.

4Υπάρχει η δυνατότητα αποθήκευσης των συνομιλιών. Συμβουλεύστε το παιδί να κρατά αντίγραφα συνομιλιών που το έφεραν σε δύσκολη θέση. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για να μπορέσετε να κάνετε καταγγελία στην περίπτωση που κάποιος προσπαθεί να παρενοχλήσει ένα παιδί.

5Οι γονείς οφείλουν να είναι ενημερωμένοι για τις διαδικτυακές γνωριμίες των παιδιών τους ώστε, όταν παρατηρήσουν κάτι ύποπτο, να μπορέσουν να τα συμβουλέψουν αποτελεσματικά και να δράσουν άμεσα.

6Συμβουλεύστε το παιδί να διαγράψει από τη λίστα των φίλων του άτομα που ενδεχομένως το παρενοχλούν ή του στέλνουν μηνύματα που το φέρνουν σε δύσκολη θέση. Το παιδί μπορεί μάλιστα να χρησιμοποιήσει και το ενσωματωμένο σύστημα καταγγελιών (report) του εκάστοτε ιστοχώρου.

7Φροντίζετε να είστε πάντα ενημερωμένοι για τις διαδικτυακές γνωριμίες των παιδιών σας ώστε, όταν παρατηρήσετε κάτι ύποπτο, να μπορέσετε να τα συμβουλεύσετε αποτελεσματικά και να δράσετε άμεσα.

8Συμβουλεύστε τα παιδιά να μην ανεβάζουν στο προφίλ τους φωτογραφίες όπου φαίνεται καθαρά η τοποθεσία στην οποία βρίσκονται, ειδικότερα αν πρόκειται για το σπίτι τους, το σχολείο τους ή μέρη που συχνάζουν. Έτσι θα μειώσετε τις πιθανότητες εντοπισμού τους στον φυσικό κόσμο.

9Να έχετε πάντα υπόψη σας ότι οι πληροφορίες που δημοσιεύονται στις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης είναι δημόσια προσπελάσιμες. Επομένως, καλό θα ήταν να μη δημοσιεύονται στοιχεία και φωτογραφίες που θα έφερναν το παιδί σε δύσκολη θέση τώρα ή στο μέλλον, καθώς, ακόμα και όταν διαγράψει το προφίλ, πολλές πληροφορίες δεν αφαιρούνται και ενδέχεται να τις συναντήσει κανείς και αλλού στο Διαδίκτυο.

10Τονίστε στο παιδί σας ότι δεν θα πρέπει να δίνει σε κανέναν τον κωδικό πρόσβασης στο εικονικό προφίλ του. Όποιος αποκτά πρόσβαση στο προφίλ μπορεί να διαχειριστεί πλήρως τα δεδομένα που εμφανίζονται σε αυτό.

 >>ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ:

Η πρόσβαση στο ίντερνετ χωρίς τον απαιτούμενο έλεγχο εγκυμονεί πολλούς κινδύνους. Σε ανύποπτο χρόνο ο χρήστης δυνατόν να κατευθυνθεί σε ιστοσελίδες με ακατάλληλο περιεχόμενο. Ο κίνδυνος με την είσοδο του χρήστη σε ιστοσελίδες με αυτό το περιεχόμενο δεν μπορεί να εκτιμηθεί. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των τελευταίων ημερών με το βίντεο ερωτικού περιεχομένου στο οποίο πρωταγωνιστεί η Τζούλια Αλεξανδράτου. Εκαντοντάδες ιστοσελίδες παρέχουν τη δυνατότητα στο χρήστη να παρακολουθήσει το πολυσυζητημένο βίντεο. Σ’ αυτές τις ιστοσελίδες κάλλιστα μπορούν να έχουν πρόσβαση και ανήλικοι χωρίς να μπορεί εύκολα να γίνει έλεγχος από τους γονείς 582.609

είναι οι χρήστες διαδικτύου στην Κύπρο 199.082

χρησιμοποιούν καθημερινά το διαδίκτυο 230.397

σερφάρουν από το σπίτι 135.100 σερφάρουν από το χώρο εργασίας τους

•Στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας

Ανοικτή γραμμή για ασφάλεια στο διαδίκτυο

Η ΠΡΩΤΗανοικτή γραμμή για θέματα ασφαλούς διαδικτύου λειτούργησε πρόσφατα στην Κύπρο. Μέσω της γραμμής (70000116), παιδιά, έφηβοι και ενήλικες έχουν τη δυνατότητα να συνομιλήσουν με κάποιο ειδικό σε περίπτωση που βιώσουν κάτι αρνητικό στο διαδίκτυο.

Εκπαιδευμένοι ψυχολόγοι παρέχουν στήριξη και απαραίτητες συμβουλές ώστε να αποσβεσθεί η κρίση και να αντιμετωπιστεί η κατάσταση, είτε με παρότρυνση για την καταγγελία ενός περιστατικού είτε με οδηγίες για ιστοσελίδες που πρέπει να αποφεύγονται.

Η ανοικτή γραμμή βοήθειας λειτουργεί κάτω από το Ινστιτούτο Νευροεπιστήμης και Τεχνολογίας Κύπρου σε συνεργασία με την Παγκύπρια Συντονιστική Επιτροπή για την Προστασία και Ευημερία των Παιδιών. «Βlock» σε άγνωστους εισβολείς του διαδικτύου

ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΗκαι πανικός προκλήθηκε μεταξύ γονέων μετά τη δημοσιοποίηση των δύο υποθέσεων πρόσκλησης παιδιών σε παιδική πορνογραφία. Αρκετοί γονείς τηλεφώνησαν στο ειδικό γραφείο που συνέστησε η Αστυνομία και ζητούσαν να πληροφορηθούν, τρόπους με τους οποίους μπορούν να προστατεύσουν τα παιδιά τους.

Ο προϊστάμενος του Γραφείου Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Μάρκος Νικολεττής, δήλωσε στον «Φ» ότι γονείς ανησύχησαν με τα τελευταία συμβάντα και λόγω κυρίως άγνοιας, ζητούν να πληροφορηθούν τρόπους ώστε να μην πάθουν το ίδιο και τα παιδιά τους.

Αυτό που η Αστυνομία συστήνει στους γονείς είναι να συμβουλεύσουν τα παιδιά του να μην επικοινωνούν με αγνώστους, να μην ανταποκρίνονται σε τυχόν προσκλήσεις και να κάνουν «block» μηνύματα ή οτιδήποτε προέρχεται από πρόσωπα η διεύθυνση των οποίων δεν είναι γνωστή. Όπως εξήγησε ο κ. Νικολεττής, οι επιτήδειοι παριστάνουν τους νεαρούς ενώ είναι κάποιας ηλικίας και παρασέρνουν ανήλικες τις οποίες στη συνέχεια εκθέτουν στο διαδίκτυο.

Στο μεταξύ, οι φωτογραφίες και το βίντεο των δύο ανήλικων κοριτσιών που ανάρτησαν ύποπτοι, έχουν αφαιρεθεί από το ίντερνετ, ωστόσο ο κ. Νικολεττής προειδοποίησε πως και η κατοχή παιδικού πορνογραφικού υλικού ή βίντεο στο κινητό ή στον υπολογιστή κάποιου αποτελεί ποινικό αδίκημα, γι’ αυτό και συνέστησε σε όλους όπως προχωρήσουν σε διαγραφή τους.

ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ – 6 Μαρτίου 2010