kantonopou’s blog

ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ

ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΜΑΧΗ. Ο Μεγαλέξανδρος άναψε φωτιές στην Πέλλα

Συγγραφέας: kantonopou στις 16 Ιανουαρίου, 2010

alog.jpgΤο άγαλμα του έφιππου Μεγάλου Αλεξάνδρου σε υπερφυσικό μέγεθος, του γλύπτη Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, που απέσπασε το πρώτο βραβείο σε πανελλήνιο διαγωνισμό και κοσμεί την κεντρική πλατεία της Πέλλας, αποτέλεσε την αφορμή για να φτάσουν στα δικαστήρια ο δημιουργός του και ο δήμαρχος Απόστολος Τσαλταφερίδης.

 Του Βασίλη Παπαδημούλη

 Η ιδέα της κατασκευής του χάλκινου αγάλματος ανήκει στους μαθητές του Γυμνασίου Πέλλας. Μάλιστα, για να συγκεντρωθούν τα χρήματα για την αγορά του οι μαθητές έγραψαν και έστειλαν 16.000 επιστολές σε όλα τα σχολεία της χώρας, ζητώντας τη συνεισφορά των μαθητών για την υλοποίηση του ονείρου τους.

 Το έργο του κ. Παλαιολόγου, που αναπαριστά τον μεγάλο έλληνα στρατηλάτη έφιππο να κρατάει στο δεξί του χέρι πτερωτή Νίκη, επιλέχθηκε μετά από πανελλήνιο διαγωνισμό.

 Το πρώτο άγαλμα που κατασκεύασε ο γλύπτης δεν ικανοποίησε όμως τον δήμο Πέλλας, ο οποίος αρνήθηκε να το παραλάβει. Το συγκεκριμένο άγαλμα, που πήρε το πρώτο βραβείο σε διεθνή διαγωνισμό, μεταφέρθηκε τελικά στην Αίγυπτο και ο καλλιτέχνης έκανε ένα άλλο έργο, το οποίο παρέδωσε στον δήμο, που το τοποθέτησε στην κεντρική πλατεία, σε βάθρο που ξεπερνά τα έξι μέτρα, καθώς έχει μήκος 2,58 μ. και πλάτος 1,05 μ.

 Ο λόγος της αντιδικίας

 Η κόντρα δημάρχου και καλλιτέχνη έφθασε στα δικαστήρια όταν ο δεύτερος επιχείρησε με την άδεια του πρώτου να πάρει καλούπι από το άγαλμα για να κατασκευάσει ένα γύψινο ομοίωμα αλλά τελικά εμποδίστηκε.

Ο καλλιτέχνης ισχυριζόταν ότι έχει δικαίωμα να λάβει αντίγραφο του έργου του, που αποτελεί πρωτότυπο πνευματικό του δημιούργημα.

 Από την άλλη πλευρά ο δήμος ισχυριζόταν ότι, αφού το έργο αγοράστηκε, ανήκει σε αυτούς και ο καλλιτέχνης δεν έχει πλέον κανένα δικαίωμα.

 Η υπόθεση συζητήθηκε στο μονομελές πρωτοδικείο Γιαννιτσών, στο τμήμα ασφαλιστικών μέτρων.

 Από τη μια πλευρά παραβρέθηκε ο δήμαρχος με δικηγόρο τον Κέφαλο Μαύρου και από την άλλη ο καλλιτέχνης με δικηγόρους τον Ευστράτιο Ταγαράκη και τον Απόστολο Μπανιώτη.

 Όπως προέκυψε από την ακροαματική διαδικασία, στις αρχές Οκτωβρίου 2009 ο καλλιτέχνης ζήτησε προφορικά από τον δήμαρχο να κάνει ένα καλούπι του αγάλματος και δεσμεύτηκε να καθαρίσει και να επενδύσει με πατίνα το άγαλμα, ώστε να ανανεωθεί και συντηρηθεί, γνωστοποιώντας του μάλιστα ότι βάσει της κείμενης νομοθεσίας έχει πρόσβαση στο έργο του.

 Φήμη για εγκατάσταση του αγάλματος στα Σκόπια

 Ο Κων. Παλαιολόγος, γνωστός καλλιτέχνης και συγγραφέας, καθηγητής γλυπτικής στο πανεπιστήμιο του Βουκουρεστίου και διδάκτωρ φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο Αθηνών, ήθελε να πάρει το καλούπι του αγάλματος για να κατασκευάσει γύψινο αντίγραφο προκειμένου να το εκθέσει στην πανελλήνια έκθεση του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, που θα λειτουργεί στην Τεχνόπολη στο Γκάζι μέχρι τις 24 Ιανουαρίου.

 Ο καλλιτέχνης έκρινε πως η έκθεση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τον ίδιο, καθώς θα κρινόταν το έργο του από ακαδημαϊκούς, αφού και ο ίδιος είναι υποψήφιος για να λάβει τον τίτλο του ακαδημαϊκού.

 Μάλιστα προσφέρθηκε να διαθέσει ένα χρηματικό ποσό για την κάλυψη ενδεχόμενων ζημιών στο άγαλμα κατά τη διάρκεια της λήψης του καλουπιού, ενώ προσέφερε και έναν δικό του πίνακα ζωγραφικής στον δήμο. Ο δήμαρχος πράγματι του έδωσε προφορική άδεια και έτσι ο γλύπτης, στα μέσα Οκτωβρίου, εγκατέστησε ειδικό συνεργείο, που άρχισε τις σχετικές εργασίες για τη δημιουργία καλουπιού.

Στις 19 Οκτωβρίου, όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της δικαστικής απόφασης, ο δήμαρχος, εξαιτίας των αντιδράσεων της αντιπολίτευσης και της διασποράς από αγνώστους της φήμης ότι το άγαλμα θα μεταφερθεί στα Σκόπια, κατέστρεψε μαζί με άλλους το καλούπι που ολοκληρωνόταν και έδιωξε από το άγαλμα το συνεργείο του καλλιτέχνη. Η άρνησή του προς τον καλλιτέχνη να λάβει καλούπι συνεχίστηκε, παρά τις διαρκείς οχλήσεις του γλύπτη και την προσφυγή του στον εισαγγελέα.

 Το πρωτοδικείο δικαίωσε τον καλλιτέχνη

Βλέποντας ο γλύπτης την άρνηση του δήμου και επειδή ήταν στενά τα χρονικά περιθώρια, πήρε μέρος στη σημαντική για αυτόν έκθεση με καλούπι από άγαλμα της θεάς Νίκης, που είχε φιλοτεχνήσει για τον δήμο της Ρόδου. Μάλιστα στο δικαστήριο προσκομίστηκε και γνωμάτευση του ΟργανισμούΠνευματικής Ιδιοκτησίας, σύμφωνα με την οποία ο δημιουργός ενός έργου, το οποίο προστατεύεται με δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας, δεν χάνει ποτέ το δικαίωμα της επαφής του με αυτό, ακόμη κι αν έχει μεταβιβάσει την υλική ενσωμάτωση του έργου και έχει απομακρυνθεί υλικά από αυτό.

Επισημαίνεται μάλιστα ότι ειδικά σε περίπτωση έργων εικαστικών τεχνών η εξουσία της προσπέλασης αποκτά ιδιαίτερη σημασία σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Το μονομελές πρωτοδικείο με την 451/2009 απόφασή του, που δημοσιεύθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2009, ζητάει από τον δήμαρχο να επιτρέψει στον καλλιτέχνη να λάβει καλούπι του αγάλματος που φιλοτέχνησε και μάλιστα σε αντίθετη περίπτωση τον απειλεί με χρηματική ποινή 3.000 ευρώ για κάθε παραβίαση της απόφασής του. Όπως αναφέρεται στην απόφαση: “Η εξουσία της προσπέλασης είναι αυτή που επιτρέπει στον δημιουργό να επικοινωνεί με το έργο του ακόμη και όταν έχει μεταβιβασθεί το περιουσιακό δικαίωμα ή όταν η κυριότητα στον υλικό φορέα πάνω στον οποίο το έργο έχει ενσωματωθεί ανήκει σε άλλον…

Ο σκοπός της επικοινωνίας είναι αδιάφορος, αυτός μπορεί να πηγάζει από την ανάγκη που έχει ο δημιουργός να ξαναδεί το δημιούργημά του για απλή ευχαρίστηση ή να χρησιμοποιήσει αυτό για να πάρει στοιχεία τα οποία θα του χρησίμευαν για περαιτέρω δημιουργική δουλειά, ή για να επιδείξει αντίγραφο του έργου στο κοινό για δική του προβολή και εξέλιξη”.

«Μακεδονία» – 10/01/2010

Αφήστε μια απάντηση