kantonopou’s blog

Η επέτειος σύμβασης των δικαιωμάτων των παιδιών υπενθυμίζει

πόσο τα βλάπτει το παθητικό κάπνισμα

Της Κίκας Κασινίδου

Σήμερα είναι διεθνώς αποδεκτό ότι τα παιδιά μας βρίσκονται εκτεθειμένα σε αυξημένους κινδύνους που προκαλούνται από συγκεκριμένους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως είναι το παθητικό κάπνισμα, αλλά και ένα αρκετά ευρύ φάσμα χημικών ουσιών καθημερινής χρήσης, τα οποία επιδρούν αρνητικά στον οργανισμό τους. Την ίδια στιγμή, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και τα αρμόδια σώματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκτιμούν ότι τα δεδομένα που υπάρχουν είναι αρκετά, ώστε να επιτρέπουν και να επιβάλλουν την άμεση δράση και κινητοποίηση για μείωση της επίδρασης αυτής στα παιδιά. Η 20ή Νοεμβρίου, επέτειος της υπογραφής της σύμβασης των δικαιωμάτων του παιδιού, ήρθε για να μας υπενθύμισει την υποχρέωση και το χρέος που έχουμε απέναντι στα παιδιά μας, στα παιδιά όλου του κόσμου, να διαφυλάξουμε και να προστατεύσουμε το δικαίωμα του παιδιού που καθορίζεται μέσα από τη σύμβαση για υγεία και ανάπτυξη.

Απ’ εδώ, άλλωστε, όπως αναφέρει στον «Φ» η αναπληρώτρια διευθύντρια του Υπουργείου Υγείας και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής «Περιβάλλον και Υγεία Παιδιού», Στέλλα Μιχαηλίδου, «απορρέει η υποχρέωση του κοινωνικού συνόλου να διατηρεί και να φροντίζει ώστε το περιβάλλον του παιδιού να είναι όσο το δυνατόν πιο υγιεινό και κυρίως απαλλαγμένο από επικίνδυνες ουσίες, οι οποίες επηρεάζουν την υγεία και την ανάπτυξή του».

Όπως επισημαίνει η δρ Μιχαηλίδου, «υπάρχει σωρεία επιστημονικών δεδομένων που τεκμηριώνουν ότι η έκθεση των παιδιών σε ορισμένες ουσίες, όπως o μόλυβδος, o υδράργυρος, οι φθαλικοί εστέρες, οι διοξίνες και ορισμένα φυτοφάρμακα, στα αρχικά στάδια της ζωής, από εκείνο της κύησης μέχρι την εφηβεία, είναι δυνατόν να οδηγήσει όχι μόνο σε άμεσες επιπτώσεις, όπως το άσθμα και οι αλλεργίες, αλλά και άλλες μη αναστρέψιμες βλάβες, όπως οι νευροαναπτυξιακές ανωμαλίες, οι διαταραχές του ανοσοποιητικού και του αναπαραγωγικού συστήματος, η πνευματική υστέρηση, ο καρκίνος και άλλες επιπτώσεις που εκδηλώνονται πολύ αργότερα στη μετέπειτα ενήλικη ζωή του παιδιού».

Το έμβρυο και το παιδί είναι περισσότερο ευάλωτα από τους ενήλικες στις επιδράσεις των χημικών ουσιών και υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι που συμβαίνει αυτό. Το παιδί, ως αναπτυσσόμενος οργανισμός, έχει πολλαπλάσιες ανάγκες ανά κιλό βάρους σε τροφή, αέρα και νερό σε σχέση με τον ενήλικα με συνακόλουθη διπλάσια μέχρι και πενταπλάσια σχετική έκθεση σε τοξικές ουσίες. Κατά δεύτερον, υπάρχουν χρονικές στιγμές που είναι σταθμοί στην ανάπτυξη του εμβρύου και του παιδιού, τα λεγόμενα παράθυρα ευπάθειας. Αν στις χρονικές αυτές στιγμές επιδράσουν χημικές ουσίες, οι οποίες μπορούν να αποδιοργανώσουν το ενδοκρινικό σύστημα του παιδιού, ανατρέπεται η φυσιολογική πορεία της ανάπτυξης και το παιδί είναι δυνατό να υποστεί σοβαρές βλάβες στην πνευματική και σωματική ανάπτυξη, στη συμπεριφορά, στην αναπαραγωγική και μαθησιακή ικανότητα που θα εκδηλωθούν στη μετέπειτα ζωή του.

Ένας άλλος, πολύ σοβαρός λόγος είναι ότι ο πλακούντας δεν μπορεί πάντα να εμποδίσει τη δίοδο των τοξικών ουσιών από τη μητέρα στο παιδί και τέλος, το κεντρικό νευρικό, το αναπνευστικό, το αναπαραγωγικό και το πεπτικό σύστημα, καθώς και τα νεφρά και οι πνεύμονες του εμβρύου και του παιδιού είναι σε εξέλιξη και οι μηχανισμοί άμυνας, απέκκρισης και αποτοξίνωσης είναι ασθενείς ή ατελείς.

ΕΙΝΑΙ ΤΡΩΤΑ

Τα παιδιά, σύμφωνα με τη δρα Μιχαηλίδου, δεν είναι μικρογραφία του ενήλικα. «Η ανάπτυξή τους χαρακτηρίζεται από μια μοναδικότητα, τα “διακριτά αναπτυξιακά στάδια που είναι τρωτά στις επιδράσεις των τοξικών ουσιών” που δεν συναντούμε στον ενήλικα».

Όπως αναφέρει, το παιδί έχει μόνο μια ευκαιρία να αναπτύξει τον εγκέφαλό του. «Η ανάπτυξη του εγκεφάλου ως οργάνου ολοκληρώνεται περίπου κατά 80% μέχρι τα 4 χρόνια».Κοτινίνη στο σάλιο του 97% των παιδιών .

Από την 1η Ιανουαρίου του 2010, η Κύπρος θα εφαρμόσει τη νομοθεσία για πλήρη απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους, συμπεριλαμβανομένων και των κέντρων αναψυχής. Τα σπίτια, ως ιδιωτικοί χώροι, δεν μπορούν να περιληφθούν σε καμιά νομοθεσία.

Είναι, όμως, οι χώροι στους οποίους τα παιδιά, γίνονται παθητικοί καπνιστές περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέρος, γεγονός που τεκμηριώνεται μέσα από έρευνα που διενήργησε το 2005 το Κρατικό Χημείο. Βέβαια, οι πιλοτικές έρευνες που έγιναν στη συνέχεια μέχρι και σήμερα, δείχνουν θετική τάση στην αλλαγή νοοτροπίας των καπνιστών γονιών και μείωση του παθητικού καπνού μέσα στα σπίτια. Συγκεκριμένα.

Το 2005, στο 42% των σπιτιών υπήρχε καπνιστής και από αυτούς μόνο 25% δεν κάπνιζαν σπίτι. Οι περισσότεροι καπνιστές ήταν πολύ αρνητικοί στο να αλλάξουν πρακτικές. Όμως, το 2008 ποσοστό 64% των καπνιστών δεν κάπνιζε στο σπίτι. Εντούτοις, παραμένει ακόμα σημαντική έκθεση των παιδιών στο παθητικό κάπνισμα σε δημόσιους χώρους και στα σπίτια άλλων. Σε ποσοστό 94% των παιδιών μη καπνιστών και σε 97% όλων των παιδιών διαπιστώθηκε σημαντική έκθεση στο παθητικό κάπνισμα, αφού στο σάλιο τους προσδιορίστηκε κοτινίνη (υποπροϊόν νικοτίνης).

Όταν η μητέρα καπνίζει…

ΟΤΑΝ η μητέρα καπνίζει, επηρεάζει σοβαρά την υγεία του παιδιού και τα στοιχεία είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας.

?Τα παιδιά με μητέρες καπνίστριες έχουν 70% περισσότερα αναπνευστικά προβλήματα από παιδιά με μητέρες που δεν καπνίζουν.

?Τα περιστατικά πνευμονίας και η ανάγκη περίθαλψης τον πρώτο χρόνο της ζωής είναι κατά 38% πιο αυξημένα σε παιδιά με μητέρες που καπνίζουν.

?Η βρεφική θνησιμότητα είναι κατά 80% υψηλότερη σε παιδιά με μητέρες που κάπνιζαν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

?Υπολογίζεται ότι 20% όλων των βρεφικών θανάτων, θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν όλες οι έγκυοι σταματούσαν το κάπνισμα.

?Τα βρέφη μητέρων που καπνίζουν, διατρέχουν πενταπλάσιο κίνδυνο από το σύνδρομο του αιφνίδιου θανάτου σε σύγκριση με τα παιδιά μη καπνιστριών.

«ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ»-Κυριακή, 22 Νοεμβρίου 2009