kantonopou’s blog

Ἡ ἁγία Ὀλυμπιάδα ὑπῆρξε μία δεσπόζουσα προσωπικότητα στὸ χῶρο τῆς Ἐκκλησίας καὶ μάλιστα ἀσυνήθιστων διαστάσεων. Στενὴ συνεργάτρια τῆς γιγαντιαίας προσωπικότητας τοῦ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. Τὰ κείμενα ποὺ ἀσχολοῦνται μὲ τὸν ἴ. Χρυσόστομο κάνουν ἐκτενῆ ἀναφορὰ καὶ σ’ αὐτήν. Ὁ ἐκκλησιαστικὸς ἱστορικὸς Νικηφόρος Κάλλιστος παρομοιάζει τὴν Ὀλυμπιάδα μὲ τὴν ἁγία Θέκλα, στενὴ συνεργάτρια τοῦ ἀποστόλου Παύλου.

Ἡ κατὰ σάρκα καταγωγὴ τῆς ἀριστοκρατική. Ὁ παπποὺς τῆς Ἀβλάβιος ἀναδείχθηκε σὲ κυβερνήτη τῆς περιοχῆς Ἀσίας καὶ Θρᾴκης, ἐνῷ ἡ ὁμώνυμη θεία τῆς παντρεύτηκε τὸν βασιλιὰ τῆς Ἀρμενίας Ἀρσάκη. Γονεῖς τῆς Ὀλυμπιάδας ἦταν ὁ Σέλευκος καὶ ἡ Θεοδοσία, ἀδελφή του διάσημου Ἀμφιλοχίου, ἐπισκόπου του Ἰκονίου.

 Ἡ κατὰ πνεῦμα καὶ ἀρετὴ ἐξέλιξη τῆς σπουδαία. Μάλιστα κατὰ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸ Χρυσόστομο, αὐτὴ ἡ κατὰ πνεῦμα καὶ ἀρετὴ ἐξέλιξη ἀποτελεῖ τὴν πνευματική μας γενεαλογία, τὴν κατὰ Θεὸ θὰ λέγαμε καταγωγή μας, καὶ μποροῦμε νὰ καυχώμεθᾳ ἐν Κυρίῳ γι’ αὐτὴν μᾶλλον, παρὰ γιὰ τὴν κατὰ σάρκα καταγωγή μας.

 Ἃς δοῦμε τὰ στοιχεῖα αὐτῆς τῆς πνευματικῆς καταγωγῆς.

Μένει ὀρφανὴ σὲ μικρὴ ἡλικία καὶ ἀπὸ τοὺς δυὸ γονεῖς της καὶ τὴν κηδεμονία τῆς ἀναλαμβάνει ὁ συγγενής της Προκόπιος, ἔπαρχος Κῶν/πόλεως. Ἐνῷ ὅμως χάνει τοὺς γονεῖς της καὶ μένει ἀπροστάτευτη καὶ ἀκαθοδήγητη, ὁ Θεὸς στέλνει στὴν Κῶν/πόλη τὸν Γρηγόριο τὸ θεολόγο ὡς ἀρχιεπίσκοπο κατὰ τὰ ἔτη 379-381. Ἡ Ὀλυμπιάδα ποὺ γεννήθηκε τὸ 368, ἦταν τότε ἡλικίας δώδεκα ἕως δεκατριῶν ἐτῶν καὶ δέχθηκε τὴν εὐεργετικὴ ἐπίδραση τῶν περίφημων θεολογικῶν του λόγων. Πάντοτε τὰ πλὴν ἔχουν καὶ τὰ ἀντίστοιχα σὺν στὴν ἱστορία τοῦ Θεοῦ. Τὰ μειονεκτήματα συνοδεύονται καὶ ἀπὸ πλεονεκτήματα. Ἀλήθεια, τὴ σπουδαία καὶ ἀνεπανάληπτη εὐκαιρία γιὰ ἕνα νεαρὸ κορίτσι, νὰ σφραγισθεῖ ὁ χαρακτῆρας τοῦ ἀνεξίτηλα ἀπὸ ἕνα κολοσσὸ τῆς θεολογίας, τῆς ρητορείας, τῆς θύραθεν καὶ τῆς θείας γνώσεως! Καὶ στερημένο ἀπὸ τὴν συντροφιὰ καὶ τὴν βοήθεια τῶν γονέων του νὰ παραδοθεῖ, σὰν πονεμένο καὶ πεντάρφανο ποὺ ἦταν, στὴν πλήρη ἀπορρόφηση καὶ ἐντρύφηση τῆς διδασκαλίας τοῦ Γρηγορίου. Καὶ δὲν ἦταν ἁπλῶς ἀκροάτρια τοῦ μεγάλου πατρὸς ἀλλὰ ὑπῆρξε καὶ προσωπικὴ σχέση καὶ σύνδεσμος. Διότι ἀργότερα τὸ 366, ὅταν ἡ Ὀλυμπιάδα ἦταν 18 ἐτῶν καὶ παντρεύτηκε τὸν Νεβρίδιο ἔπαρχο τῆς Κῶν/πόλεως, ὁ Γρηγόριος, ποὺ εἶχε αὐτοεξορισθεῖ λόγω τῆς ἀθλίας στάσεως τῶν συνεπισκόπων του καὶ δὲν μπόρεσε νὰ παραστεῖ στὸ γάμο της, ἀφιέρωσε σ’ αὐτὴν «ἕνα θαυμάσιο ποίημα, πραγματικὸ γυναικεῖο καθρέπτη, ποὺ παρουσιάζει τὸ ἰδεῶδες πρότυπό της ἔγγαμης γυναίκας».

 Τὰ βάσανα ὅμως καὶ οἱ δοκιμασίες συνεχίζονται. Ὁ Νεβρίδιος πεθαίνει γρήγορα καὶ ἡ Ὀλυμπιάδα μένει χήρα. Ἦταν τόσο γρήγορος ὁ χαμός του, ποὺ ὁ ἐκκλησιαστικὸς ἱστορικὸς Παλλάδιος γράφει’ «λέγεται ἀμίαντος κεκοιμήσθαι παρθένος». Ἡ Ὀλυμπιάδα ἀρνήθηκε ἐπίμονα νὰ παντρευτεῖ ξανά, τὸν Ἐλπίδιο ποὺ τῆς πρότεινε ὁ ἴδιος ὁ αὐτοκράτορας, ὁ μέγας Θεοδόσιος. «Ἂν ὁ Θεὸς ἤθελε νὰ συζῶ μὲ ἄνδρα δὲν θὰ μοῦ ἔπαιρνε τὸν πρῶτο» ἀπάντησε’ καὶ πῆρε τὴν ἀμετάκλητη ἀπόφαση νὰ ἀφιερωθεῖ στὴν Ἐκκλησία. Ὁ διάδοχός του Γρηγορίου, ὁ Νεκτάριος, τὴν χειροτόνησε τότε διακόνισσα σὲ ἡλικία 25 ἐτῶν, τὸ 393.Μὲ τὴν εὐκαιρία αὐτὴ δώρισε στὴν Ἐκκλησία μεγάλα χρηματικὰ ποσὰ καὶ κτήματα.

Τὸν Νεκτάριο διαδέχεται ὁ ἅγιος Χρυσόστομος μὲ τὸν ὁποῖο συνδέθηκε ἰδιαίτερα ἡ Ὀλυμπιάδα. Παρέδωσε τότε στὴν Ἐκκλησία καὶ τὰ ὑπόλοιπα στοιχεῖα τῆς περιουσίας της καὶ ἔγινε κτίτωρ μοναστηριοῦ, δίπλα στὸν καθεδρικὸ ναό, ὅπου συγκέντρωσε πλῆθος ἀφιερωμένων γυναικῶν. Μαζί της ἦταν ἡ Πενταδία χήρα ἐνὸς στρατηγοῦ, ἡ Καρτερία, ἡ Χαλκιδία. Μὲ τὴ βοήθεια αὐτῶν τῶν γυναικών, ὁ ἴ. Χρυσόστομος ἐπιδόθηκε σὲ πολύπλευρο καὶ εὐρὺ ἔργο κοινωνικῆς προνοίας, ἱεραποστολῆς, καὶ διεκκλησιαστικῶν σχέσεων. Ἕνα ἰδιαίτερο ἔργο, ποὺ ἀνέλαβε ἐπιπλέον ἡ Ὀλυμπιάδα, ἦταν νὰ προετοιμάζει τὰ ἐφόδια ποὺ χρειαζόταν ὁ ἅγιος Ἰωάννης γιὰ τὴ λιτὴ διαβίωσή του.Ὁ Χρυσόστομος ἐξορίζεται τὸν Ἰούνιο τοῦ 404 ἀπὸ τὴν Κῶν/πόλη καὶ ἡ Ὀλυμπιάδα μένει αὐτὴ τὴ φορὰ πνευματικὰ ὀρφανή. Αὐτὴ ἡ ὀρφάνια ἦταν φοβερή’ γιὰ νὰ τὴν κατανοήσουμε ἂς θυμηθοῦμε τί κραύγαζαν ἀπελπισμένα οἱ πιστοί, ὅταν ἐξοριζόταν ὁ Χρυσόστομος’ «καλύτερα νὰ σβήσει ὁ ἥλιος παρὰ νὰ μᾶς πάρουν τὸν Χρυσόστομο». Γι’ αὐτὸ ἡ Ὀλυμπιάδα δὲν μπόρεσε ποτὲ νὰ τὴν ἀντέξει. Προσπάθησε μὲ τὶς γνωριμίες ποὺ εἶχε νὰ ἀνατρέψει τὴν ἀπόφαση ἢ νὰ φέρει τὸν Χρυσόστομο πιὸ κοντὰ στὴν Κῶν/πόλη, ὅμως δὲν τὸ κατάφερε. Ἔτσι ἐπιχείρησε νὰ μεταβεῖ κοντὰ στὸν ἐξόριστο ἐκκλησιαστικὸ ἡγέτη, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ συλληφθεῖ καὶ νὰ ἐξορισθεῖ στὴν Νικομήδεια. Ἔτσι γνώρισε καὶ τὸ πνευματικὸ ἀγαθὸ τῆς ἐξορίας. Καὶ ἔρχονται τὰ σὺν τοῦ Θεοῦ νὰ ἀντισταθμίσουν τὰ πλὴν τοῦ χωρισμοῦ. Ὁ Χρυσόστομος, γιὰ νὰ παρηγορήσει καὶ νὰ ἐμψυχώσει τὴν ἀφοσιωμένη συνεργάτιδά του, γράφει 17 ὑπέροχες ἐπιστολὲς πρὸς αὐτήν, ποὺ εἶναι ἀριστουργήματα τοῦ ἁγίου Πνεύματος καὶ ποὺ παρέχουν τὴ δροσιὰ καὶ τὴν θαλπωρὴ συγχρόνως, αἰῶνες τώρα, σὲ ἀναρίθμητες ψυχές. Ὅπως ἡ φυλάκιση τοῦ Παύλου καὶ ἡ πνευματικὴ ὀρφάνια τῶν ἐκκλησιῶν καὶ τῶν ἐπὶ μέρους πιστῶν μας χάρισαν τὶς ἐπιστολὲς τῆς αἰχμαλωσίας (Ἐφεσίους, Φιλιππησίους, Κολασσαεῖς, Φιλήμονα), ἔτσι ἡ ἐξορία τοῦ Χρυσοστόμου καὶ ἡ ὀρφάνια τῆς Ὀλυμπιάδας χάρισαν τὴ πνευματικὴ ποδηγέτηση σὲ ἀναρίθμητους ὀρφανοὺς καὶ ἀπελπισμένους πιστούς.

 Πόσα ὀφείλουμε στὴν ἐξορία τοῦ Χρυσοστόμου καὶ στὴν ἀθυμία τῆς Ὀλυμπιάδας! Ἦταν ἀπὸ τὶς μεγαλύτερές τους προσφορές.

Ὁ κατατρεγμὸς τοῦ ἁγίου Χρυσοστόμου συνεχίζεται καὶ οἱ συνεχεῖς μετακινήσεις τοῦ -κουραστικὲς καὶ μαρτυρικές- τὸν φέρνουν ὅλο καὶ μακρύτερα ἀπὸ τὴν Κῶν/πόλη.Ἐξαντλημένος πεθαίνει καθ’ ὁδὸν στὰ Κόμανα, στὶς 14 Σεπτεμβρίου 407.Πεθαίνοντας τὰ χείλη τοῦ ψιθυρίζουν τὶς ἀγαπημένες τοῦ λέξεις’ «δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν». Ἡ πιστὴ ἀλλὰ καὶ εὐαίσθητη Ὀλυμπιάδα δὲν ἀντέχει καὶ τὸν ἀκολουθεῖ. Ἡ Ἐκκλησία τιμᾷ τὴν μνήμη της στὶς 25 Ἰουλίου.

Βλέποντας τὶς εὐλογίες ποὺ προκύπτουν ἀπὸ τὶς τραγικὲς καταστάσεις τῆς ζωῆς, ἃς ἀναφωνήσουμε καὶ ἐμεῖς μετὰ ἀπὸ τόσους αἰῶνες’ «Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἕνεκεν».

ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ

ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ  

Πηγή:http://www.pigizois.net/pmeletios/ar_meletios/agioi/agia_olimpiada.html