kantonopou’s blog

Με ιδιαίτερο σεβασμό στην αξιοσύνη των επιστημόνων και προσοχή στα ερευνητικά τους συμπεράσματα θα ήθελα να σημειώσω τα παρακάτω, που αγγίζουν πιστεύω την ουσιαστική πηγή εκροής του προβλήματος.

Με την δύναμη, την δυναμική και την ελπίδα ποιών, αλήθεια, αξιών «γεμίσαμε» την άδεια ζωή των παιδιών μας.Ποιας ποιότητας και αντοχής πρότυπα τους δώσαμε, ώστε να αντιστέκονται ανυποχώρητα στο ακέφαλο και συνεχές σεισμικό ρίγος των πολυμορφικών καθημερινών προκλήσεων.

Φοβούμαι, πως τα αφήσαμε «μεταφυσικά άστεγα και κοσμοθεωριακά κενά», για να τα εκθέσουμε στη συνέχεια στο αφιονιστικό κύκλωμα του «μηδέν» και του «τίποτα». Έτσι, «τσιγάρο, ποτό, ξενύχτι και τηλεόραση (είναι) τα χόμπυ των εφήβων» (Απογευμ. 29-12-2008).

Τα αντικρύζουμε παθιασμένα να κινούν τα δάκτυλα ακουμπώντας τα πλήκτρα του κινητού, ενώ την ίδια στιγμή εξαγριώνονται, αδειάζουν εσωτερικά και μηδενίζονται ποιοτικά.

 Εισπράττουν «μηνύματα» αλλοτρίωσης και φθοράς, αφού «κυκλώματα παιδόφιλων ψαρεύουν» μέσω των κινητών. Παγίδες στα παιδιά με videoμηνύματα» (Espresso, 18-10-2006).«9 στα 10 παιδιά με κινητό. Το μεγαλύτερο μέρος της εκπεμπόμενης ενέργειας απορροφάται από τον παιδικό εγκέφαλο με συμπτώματα καρκινογενέσεως» (Αδεσμ. τύπος, 15-4-2006).Και ακόμη! Στην υπηρεσία της φονικής διαφθοράς κάθε σύγχρονη πολιτιστική έκφραση. «Συγκλονιστικές συνομιλίες – δολώματα των παιδόφιλων στο Ιντερνετ» (Απογευμ. 25-11-2008).

«Συνταγές και οδηγίες αυτοκτονίας από το ΙΝΤΕΡΝΕΤ. Κάλεσμα θανάτου για τους εφήβους από το «μαγικό κόσμο» του διαδικτύου» (Απογευμ. 7-12-2008). Όταν προστατεύεται κάθε κίνηση ασυδοσίας οδηγούμαστε σε θανατηφόρες λύσεις. «Μαύρη χρονιά κρουσμάτων AIDS το 2008» σημειώνει με στοιχεία ο αρμόδιος φορέας ΚΕΕΛΠΝΟ (Απογευμ. 30-11-2008).

Και ο τηλεοπτικός γύπας ακροζυγίζεται επίμονα πάνω από τα κεφάλια μας. Αληθινά «η τηλεοπτική επιληψία» είναι ο πρώτος κίνδυνος στα παιδιά (το Βήμα, 21-12-1997). Σε μόνιμη δε βάση η τηλεόραση είναι «ένας δάσκαλος» φονιάς για εκατομμύρια παιδιά (Αδεσμ. τύπος, 14-1-07).

Και επισημαίνεται: «Ο Σαντάμ κρεμάστηκε. Το βίντεο της μεσαιωνικής τιμωρίας του έκανε το γύρο του κόσμου. Προβλήθηκε ξανά και ξανά. Ο βρόγχος του είχε επτά κόμπους. Ο στυγνός δολοφόνος χιλιάδων θυμάτων φορούσε παλτό και ήταν αξιοπρεπής. Ο λαιμός του έσπασε αμέσως».

Το είδαμε ξανά και ξανά και πριν προλάβει να λυθεί ο κόμπος στο στομάχι μας οκτώ ειδήσεις έκαναν το γύρο του κόσμου_ ένα 9χρονο αγόρι από το Πακιστάν, ένας 12χρονος από τη Σαουδική Αραβία, δύο συνομίληκοί του από την Αλγερία και την Τουρκία, δυο παιδιά από την Υεμένη, ένας 15χρονος από την Ινδία αλλά κι ένα παιδί δέκα ετών από το Ουέμπστερ του Τέξας έχασαν αναπάντεχα τη ζωή τους, όταν προσπάθησαν να… παίξουν το «θάνατο του Σαντάμ», αφού προηγουμένως είδαν ξανά και ξανά στην τηλεόραση το βίντεο με την εκτέλεση.

Ο δικός τους αυτοσχέδιος βρόχος πιθανόν να μην είχε επτά κόμπους, κανείς δεν μαγνητοσκόπησε τις τελευταίες τους στιγμές. Όλα έγιναν στο παιχνίδι…απλά! Όπως στο παρελθόν οι πτώσεις από το μπαλκόνι κατόπιν μίμησης του Σούπερμαν ή των Πόκεμον. Μια τηλεόραση «δάσκαλος – φονιάς».

Κι αύριο η τηλεόραση θα συνεχίσει να προβάλλει τιμωρούς και τιμωρημένους. Με ή χωρίς προειδοποιητικά σήματα στην άκρη της οθόνης.Έως ότου γίνει και πάλι θανατηφόρα θηλιά για μια κοινωνία, που απλώς τη βλέπει πελατειακά με τα μηχανάκια μετρήσεων της τηλεθέασης. Δικαιολογημένα κάποιοι εννοούν ότι η τηλεόραση σ’  ένα μεγάλο ποσοστό είναι μέσο υποκουλτούρας και δεν έχει καμία άλλη δυνατότητα ή υπόσταση.Ποιος τα προφυλάσσει;

«Τα παιδιά συνήθως μιμούνται ό,τι βλέπουν με τον τρόπο του το καθένα. Ειδικά σε θέματα τηλεοπτικών εκπομπών, αυτό θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Θα πρότεινα μάλιστα, το σήμα «απαγορεύεται» για παιδιά να προβάλλεται ιδιαιτέρως έντονα στις ειδήσεις και τις εν γένει τέτοιου τύπου εκπομπές, που για ενημέρωση των μεγάλων μπορεί να προβάλλουν εικόνες σκληρής βίας, ώστε οι γονείς να προστατεύουν τα παιδιά τους αλλάζοντας πρόγραμμα ή απομακρύνοντας τα παιδιά από το δωμάτιο», λέει με έμφαση ο παιδοψυχολόγος – ψυχίατρος πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ψυχολογίας – Ψυχιατρικής Ενηλίκων και Παίδων, Ιωάννης Κούρος.

«Είναι κάτι που έχουμε επαναλάβει αρκετές φορές και παλαιότερα με τους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας, με τον πόλεμο στον Περσικό, πως τα παιδιά πρέπει να προφυλάσσονται από τέτοιου είδους θεάματα.

Το ξέρουμε. Και στην καθημερινότητα ακόμα, τα παιδιά ταυτίζονται με τους ήρωες των κινουμένων σχεδίων (Σούπερμαν και άλλους). Μιμούνται τις κινήσεις και θα θυμάστε στο παρελθόν το παιδάκι που παριστάνοντας το Πόκεμον έπεσε από το μπαλκόνι. Πόσο μάλλον με σκηνές βίας».

Για τα παιδιά οι ήρωες αυτοί των προγραμμάτων πρωινής ζώνης είναι τα πρώτα πρότυπά τους. Τα οποία συνήθως διαρκούν λίγο, αλλά είναι πολλά γιατί αυτό επιτρέπει στα παιδιά να δομούν την προσωπικότητά τους. Τα αγόρια επιλέγουν πρότυπα κυριαρχίας και δύναμης. Τα κοριτσάκια πάλι γίνονται …Μπάρμπι.

«Δυστυχώς ακόμα και κάποια από τα παιδικά προγράμματα είναι επιθετικά» παρατηρεί ο κ. Κούρος. «Τα οποία έχουν ίσως νόημα για έφηβους, αλλά δυστυχώς τα βλέπουν και παιδιά και μετά ξυπνούν τη νύχτα με εφιάλτες. Η εξοικείωση με τη βία εξάλλου οδηγεί στο να μην αντιδρούν τα παιδιά μεγαλώνοντας και να ρέπουν προς την αναπαραγωγή της (παιδικές συμμορίες)».

Το εντυπωσιακό είναι πως όταν πηγαίνει κανείς στα καταστήματα παιδικών παιχνιδιών αναγράφεται στο κουτί η ηλικιακή ομάδα στην οποία απευθύνεται. Αυτό όμως θα έπρεπε να έχει επεκταθεί – με τη συνεργασία ειδικών – και στα προγράμματα της τηλεόρασης. «Δεν αρκεί ένα πράσινο, ροζ, κόκκινο σηματάκι. Και βέβαια, η λογοκρισία δεν είναι κάτι που θα λύσει το πρόβλημα. Το δυστύχημα είναι ότι την απουσία των γονιών σήμερα πια δεν καλύπτουν τόσο ο παππούς και η γιαγιά αλλά κάποια αλλοδαπή που δεν γνωρίζει καν τα γραπτά ελληνικά ώστε να βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση».

Ευτυχώς, κάποιοι γονείς έχουν προοδεύσει κι έρχονται στον ειδικό να μιλήσουν για τέτοια πράγματα. Υπάρχει σοβαρή πρόοδος αν και ο αριθμός είναι μικρός ακόμα. Κι αυτοί δεν είναι ούτε οι πιο ευκατάστατοι, ούτε οι πιο μορφωμένοι, αλλά απλώς οι πιο ευαισθητοποιημένοι».Στο ίδιο μήκος κλίματος και η σχολική και κλινική ψυχολόγος του Κέντρου Οικογένειας Αθηνών (Ιπποκράτειο Νοσοκομείο) Άννα  Μαρία Τσίλια. «Δυστυχώς για μας αυτά τα φαινόμενα είναι συνηθισμένα, χωρίς απαραίτητα να έχουν την ίδια τραγική κατάληξη.Αυτό που συστήνουμε εμείς πάντα στους γονείς είναι να μειώσουν τις ώρες που το παιδί βλέπει τηλεόραση, αλλά κυρίως να παρακολουθούν μαζί τα προγράμματα, ούτως ώστε να σχολιάζουν και να συζητούν αυτά που βλέπουν.

Εκεί ο γονιός μπορεί να σχολιάσει πως ότι γίνεται στα κινούμενα σχέδια δεν γίνεται πάντα και στην πραγματικότητα. Δυστυχώς, στην εποχή μας τα περισσότερα παιδικά προγράμματα έχουν βία και είναι εξωπραγματικά. Την ίδια στιγμή, παρατηρείται το φαινόμενο οι γονείς να βάζουν τα παιδιά μπροστά στην τηλεόραση για να κάνουν τις δουλειές τους»!Εθίζονται στη βία.

Κάτι άλλο που επίσης απασχολεί τους γονείς είναι το θέμα του εθισμού. Αν δηλαδή το παιδί εθίζεται με όλα τα επαναπροβαλλόμενα πρότυπα συμπεριφορών και πλέον δεν αντιδρά άσχημα και το θεωρεί αποδεκτό και σωστό.«Αυτό που μας σώζει στην Ελλάδα είναι ότι υπάρχει ακόμα μια ικανοποιητική επιμέλεια του παιδιού και η πλειονότητα των γονιών προλαβαίνει την τραγική κατάληξη».Μεγαλύτερο πρόβλημα παρατηρείται με τους οικονομικούς μετανάστες οι οποίοι εργάζονται και αφήνουν τα παιδιά μόνα στο σπίτι και με απουσία επιτήρησης συμβαίνουν διάφορα ατυχήματα.«Τα φαινόμενα» παρατηρεί η κ. Τσίλια «είναι αυξανόμενα και υπάρχει συσχετισμός με τις συμμορίες και τον εκφοβισμό μεταξύ μαθητών. Ολ’ αυτά βέβαια είναι και απόρροια κοινωνικών δεδομένων αλλά και της ηρωοποίησης της παραπτωματικής συμπεριφοράς. Πλέον αυτός που κλέβει μια τράπεζα είναι … ο έξυπνος».

Όπως επιβεβαιώνεται από ερευνητική εργασία με θέμα «οι απόψεις των ειδικών για τις επιπτώσεις του video και της τηλεόρασης στα παιδιά και στους νέους» την οποία διεξήγαγε ο κοινωνιολόγος – παιδαγωγός αναπληρωτής καθηγητής ΤΕΙ Ιονίων Νήσων δρ. Αντώνης Παπαθανασίου, η τηλεόραση μπαίνει ανεξέλεγκτα μέσα στο σπίτι απασχολεί τα παιδιά πολλές ώρες την ημέρα και τα ακατάλληλα προγράμματα επηρεάζουν την ψυχική τους υγεία. «Η τηλεόραση έχει καταργήσει το διάλογο μεταξύ γονέων παιδιών και θα έπρεπε να λειτουργεί μόνο 2 έως 3 ώρες την ημέρα. Λόγω της φύσης της ως μέσου περνά μηνύματα, δημιουργεί πρότυπα ζωντανά, παραστατικά και τροφοδοτεί τη φαντασία. Όμως, η αλόγιστη παρακολούθηση ταινιών τρόμου βίας, με εικόνες έτοιμες και ζωντανές, είναι φυσικό να επηρεάσει τη συμπεριφορά των παιδιών».

Στις περιπτώσεις ανήκουν η αποχαύνωση – μείωση δραστηριότητας, η απομόνωση, ακόμα και η μειωμένη ενασχόληση με το παιχνίδι, που όπως είναι γνωστό συμβάλλει στην ανάπτυξη της κοινωνικότητας του παιδιού και την όξυνση του νου του.Επίσης, στις μικρές ηλικίες αυξάνεται ο φόβος, ιδιαίτερα τη νύχτα και δημιουργείται ο φόβος του αποχωρισμού, άλλες φοβίες, εφιάλτες και διαταραχές στη φυσιολογία του οργανισμού (π.χ. νυκτερινή ενούρηση).Τα προγράμματα με τέτοιου είδους, περιεχόμενο είναι αρκετά επικίνδυνα για τα παιδιά που δεν διαθέτουν την ανάλογη ωριμότητα ώστε να ξεχωρίσουν την πραγματικότητα από το μύθο» (Αδεσμ. τύπος, 14-1-2007). Και η ανακύκλωση των προβλημάτων συνεχίζεται με πάντοτε οδυνηρές διαβρωτικές συνέχεις. Η «λογική» της εποχής μας κινείται σε όρια… παραλογισμού. Δυστυχώς

Πρωτοπρεσβύτερος ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΖΑΜΠΕΛΗΣ